ମନ କି ବାତ

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ପୁଣି ଥରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ସ୍ୱାଗତ । ଏଥର ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଏହି ଅଧ୍ୟାୟ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଶତକର ଶୁଭାରମ୍ଭ । ଗତ ମାସରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏହାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶତକକୁ ଆନନ୍ଦରେ ପାଳନ କଲୁ । ଆପଣମାନଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହିଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଶକ୍ତି । ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟର ପ୍ରସାରଣ ସମୟରେ ସାରା ଦେଶ ଏକ ପ୍ରକାର ଗୋଟିଏ ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇଯାଇଥିଲା । ସଫେଇ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ଆମ ଭାଇଭଉଣୀ ହୁଅନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ମହାରଥିମାନେ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏକାଠି କରିପାରିଛି । ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ପ୍ରତି ଯେଉଁ ଆତ୍ମୀୟତା ଏବଂ ସ୍ନେହଭାବ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଛନ୍ତି, ତାହା ଅଭୁତପୂର୍ବ ଏବଂ ଭାବବିହ୍ୱଳକାରୀ । ଯେତେବେଳେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ପ୍ରସାରଣ ହେଲା, ସେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ଟାଇମ୍ ଜୋନ୍ ଥିଲା, କେଉଁଠି ସଞ୍ଜ ନଇଁ ଆସୁଥିଲା, ତ କେଉଁଠି ଥିଲା ରାତ୍ରିର ବିଳମ୍ବିତ ପ୍ରହର । ଏହାସତ୍ୱେ ଲୋକେ ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟଟି ଶୁଣିବାକୁ ସମୟ ବାହାର କଲେ । ମୁଁ ହଜାର ହଜାର ମାଇଲ ଦୂରରେ ଥିବା ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡର ସେହି ଭିଡିଓଟି ଦେଖିଲି, ଯେଉଁଥିରେ ଜଣେ ଶତାୟୂ ମାତା ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରଦାନ କରୁଥାନ୍ତି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’କୁ ନେଇ ଦେଶବିଦେଶର ଲୋକେ ସେମାନଙ୍କ ମତ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି । ଅନେକ ଲୋକେ ଏହାର ଗଠନମୂଳକ ବିଶ୍ଲେଷଣ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଦେଶ ଏବଂ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଉପଲବ୍ଧି ବିଷୟରେ ହେଉଥିବା ଆଲୋଚନାକୁ ଲୋକେ ପସନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି । ଆପଣମାନଙ୍କର ଏହି ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇଁ ମୁଁ ପୁଣିଥରେ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ସାଦର ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ବିଗତ ଦିନମାନଙ୍କରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ କାଶୀ-ତାମିଲ୍ ସଙ୍ଗମମ୍‌, ସୌରାଷ୍ଟ୍ର-ତାମିଲ ସଙ୍ଗମମ୍ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଛୁ । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ବାରାଣସୀ ଠାରେ କାଶୀ-ତେଲୁଗୁ ସଙ୍ଗମମ୍ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା । ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ଭାବଧାରାକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରୁଥିବା ଏଭଳି ଆଉ ଗୋଟିଏ ନିଆରା ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଦେଶରେ ଆୟୋଜିତ ହେଲା । ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ହେଉଛି ଯୁବ ସଙ୍ଗମ । ମୁଁ ଚିନ୍ତାକଲି, ଯେଉଁମାନେ ଏହି ନିଆରା ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି, ଏ ବିଷୟରେ ସେମାନଙ୍କୁ ହିଁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ କାହିଁକି ନ ପଚାରିବା? ତେଣୁ, ବର୍ତମାନ ମୋ ସହିତ ଫୋନ୍ ଲାଇନ୍‌ରେ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଛନ୍ତି ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀର ଦୁଇ ଜଣ ସଦସ୍ୟ - ଜଣେ ହେଲେ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟଜଣକ ହେଲେ ବିହାରର ଝିଅ ବିଶାଖା ସିଂ । ଆସନ୍ତୁ, ପ୍ରଥମେ ଆମେ ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେବା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଗ୍ୟାମର୍ ବାବୁ, ନମସ୍କାର ।

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ନମସ୍କାର ମୋଦିଜୀ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଗ୍ୟାମର୍ ବାବୁ, ପ୍ରଥମେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ମୋଦିଜୀ, ସର୍ବପ୍ରଥମେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଏବଂ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତି ଅନେକ କୃତଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କରୁଛି, କାରଣ ଆପଣ ନିଜର ଅତି ମୂଲ୍ୟବାନ ସମୟରୁ କିଛି ବାହାର କରି ମୋ ସହିତ କଥା ହେଲେ ଏବଂ ମୋତେ କିଛି କହିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଲେ । ମୁଁ ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲଜି, ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ମେକାନିକାଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂର ପ୍ରଥମ ବର୍ଷର ଛାତ୍ର ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆଉ, ପରିବାରରେ ବାପା କ’ଣ କରନ୍ତି ?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ଆଜ୍ଞା, ମୋ ବାପା ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟ କରନ୍ତି, ତା ଛଡ଼ା କିଛି ଚାଷ କାମ ବି କରନ୍ତି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଯୁବ ସଙ୍ଗମ ବିଷୟରେ ଆପଣ କେମିତି ଜାଣିଲେ, ଯୁବ ସଙ୍ଗମରେ କେଉଁଠିକୁ ଗଲେ, କେମିତି ଗଲେ, କଣ ସବୁ ହେଲା?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ମୋଦିଜୀ, ଯୁବ ସଙ୍ଗମ ବିଷୟରେ ମୋତେ ଆମ ଇନ୍‌ଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟ୍ ନିଟ୍ ତରଫରୁ ସୂଚନା ଦେଇ କୁହାଗଲା ଯେ ଆପଣ ସେଥିରେ ଭାଗ ନେଇପାରିବେ । ତେଣୁ ମୁଁ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ରେ ଟିକିଏ ଖୋଜାଖୋଜି କଲି । ମୁଁ ଜାଣିଲି ଯେ, ଇଏ ଗୋଟିଏ ଖୁବ ଭଲ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଯେଉଁଥିରେ ମୋତେ ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ଯୋଗଦାନ ଦେବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିବ ଏବଂ ମୋତେ କିଛି ନୂଆ କଥା ଶିଖିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିବ । ତେଣୁ, ତୁରନ୍ତ ସେ ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍ କୁ ଯାଇ ମୁଁ ମୋ ନାମ ପଞ୍ଜିକୃତ କଲି । ମୋର ଅନୁଭୁତି ଖୁବ ଆନନ୍ଦଦାୟକ, ଖୁବ ସୁନ୍ଦର ଥିଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆପଣଙ୍କୁ କ’ଣ କିଛି ଚୟନ କରିବାର ଥିଲା?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ମୋଦିଜୀ, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍‌ଟି ଖୋଲିଲି, ସେଥିରେ ଅରୁଣାଚଳର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଇଟି ବିକଳ୍ପ ଥିଲା । ପ୍ରଥମଟି ଥିଲା ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଯେଉଁଥିରେ ଆଇଆଇଟି ତିରୁପତି ଥିଲା, ଆଉ ଦ୍ୱିତୀୟଟି ଥିଲା ସେଂଟ୍ରାଲ୍ ୟୁନିଭର୍ସିଟି, ରାଜସ୍ଥାନ । ମୁଁ ରାଜସ୍ଥାନକୁ ମୋର ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ ଏବଂ ଆଇଆଇଟି ତିରୁପତିକୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ପସନ୍ଦ ରୂପେ ବାଛିଥିଲି । ରାଜସ୍ଥାନ ପାଇଁ ମୋତେ ଅନୁମତି ମିଳିଥିଲା । ତେଣୁ ମୁଁ ରାଜସ୍ଥାନ ଯାଇଥିଲି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆପଣ କ’ଣ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ରାଜସ୍ଥାନ ଯାଇଥିଲେ? କେମିତି ଥିଲା ଆପଣଙ୍କ ରାଜସ୍ଥାନ ଯାତ୍ରା?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ହଁ, ମୁଁ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ବାହାରକୁ ଯାଇଥିଲି । ରାଜସ୍ଥାନର କିଲ୍ଲା ଏବଂ ସେସବୁକୁ ମୁଁ ତ କେବଳ ଫିଲ୍ମ ଆଉ ଫୋନ୍‌ରେ ଦେଖିଥିଲି । ପ୍ରଥମଥରର ମୋର ଏହି ଯାତ୍ରା ଖୁବ ଭଲ ଥିଲା । ସେଠାକାର ଲୋକମାନେ ବହୁତ ଭଲ । ସେମାନେ ଆମକୁ ମଧ୍ୟ ଖୁବ ଆଦର କଲେ । ମୋତେ ବହୁତ କିଛି ନୂଆ କଥା ଶିଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ମୋତେ ରାଜସ୍ଥାନର ବଡ଼ ବଡ଼ ହ୍ରଦ ଆଉ ସେଠାକାର ଲୋକେ କରୁଥିବା ବର୍ଷାଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ କିଛି ଜାଣିବାକୁ ମିଳିଲା, ଯେଉଁ ବିଷୟରେ ମୁଁ ଆଗରୁ କିଛି ଜାଣିନଥିଲି । ତେଣୁ, ମୋର ରାଜସ୍ଥାନ ଯାତ୍ରା ଆଉ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଉଭୟ ଖୁବ ଭଲ ଥିଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଦେଖନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କୁ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଲାଭ ଏହା ହେଲା ଯେ, ଅରୁଣାଚଳ ବୀରମାନଙ୍କ ଭୂମି, ଆଉ ରାଜସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟ ବୀରମାନଙ୍କ ଭୂମି । ରାଜସ୍ଥାନର ଅନେକ ଲୋକ ସେନାବାହିନୀରେ ରହିଛନ୍ତି । ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ସୀମାରେ ଯେଉଁ ସୈନିକମାନେ କର୍ତବ୍ୟରତ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେବେ ଯଦି କେହି ରାଜସ୍ଥାନର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ଆପଣଙ୍କ ଦେଖାହୁଏ, ତାହେଲେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ତାଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେବେ, କହିବେ ଯେ, ମୁଁ ରାଜସ୍ଥାନ ଯାଇଥିଲି । ସେଠି ମୋ ଅନୁଭୂତି ଖୁବ ଭଲ ଥିଲା । ଏହା କହିବା ମାତ୍ରେ, ଆପଣଙ୍କର ତାଙ୍କ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠତା ତ ଖୁବ ବଢ଼ିଯିବ । ଆଚ୍ଛା, ଆପଣ ସେଠି କିଛି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଥିବେ, ଯେଉଁଠି ଆପଣ ଅନୁଭବ କରିଥିବେ ଯେ, ଅରୁଣାଚଳରେ ବି ତ ଏମିତି ହିଁ ଅଛି?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ମୋଦିଜୀ, ଗୋଟିଏ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ, ଯାହା ମୁଁ ଦେଖିଲି ତାହା ହେଉଛି ଦେଶପ୍ରେମ । ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଆଉ ଅନୁଭୁତି, ଯାହା ମୁଁ ଦେଖିଲି, କାରଣ ଅରୁଣାଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ନିଜେ ଭାରତୀୟ ଭାବେ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ଆଉ ରାଜସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ମାତୃଭୂମିକୁ ନେଇ ଲୋକେ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି, ତାହା ମୁଁ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲି । ବିଶେଷକରି ଯୁବ ପିଢ଼ିରେ, କାରଣ ସେଠି ମୁଁ ଅନେକ ଯୁବବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହିତ ଭାବ-ବିନିମୟ କଲି, ଆଉ ମୋତେ ଏହି ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦେଖାଗଲା । ନିଜ ଦେଶ ପାଇଁ କିଛି କରିବାର ଚିନ୍ତାଧାରା, ଦେଶ ପ୍ରୀତି, ଏ କଥା ମୋତେ ଉଭୟ ରାଜ୍ୟରେ ସମାନ ରହିଥିବା ଜଣାଗଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ସେଠି ଯେଉଁ ସାଙ୍ଗସାଥୀଙ୍କ ସହିତ ପରିଚୟ ହେଲା, ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଭାବ ବଢ଼ାଇଲେ ନା ଫେରିଆସି ସେମାନଙ୍କୁ ଭୁଲିଗଲେ?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ନା, ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ପରିଚୟ ବୃଦ୍ଧି ହେଇଛି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତେବେ, ଆପଣ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ସକ୍ରିୟ କି?

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ହଁ ମୋଦିଜୀ, ମୁଁ ସେଥିରେ ସକ୍ରିୟ ରହିଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତାହେଲେ ଆପଣ ଗୋଟିଏ ବ୍ଲଗ୍ ଲେଖିବା ଉଚିତ । ଯୁବ ସଙ୍ଗମର ଆପଣଙ୍କ ଅନୁଭୂତି କେମିତି ଥିଲା, ଆପଣ କେମିତି ସେଥିରେ ନିଜକୁ ପଞ୍ଜିକୃତ କଲେ, ରାଜସ୍ଥାନର ଆପଣଙ୍କ ଅନୁଭୁତି କେମିତି ଥିଲା, ଯାହାଫଳରେ ସାରା ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗ ଏ କଥା ଜାଣିପାରିବେ ଯେ, ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ମହାତ୍ମ୍ୟ କ’ଣ, ଏହି ଯୋଜନାଟି କ’ଣ । ଯୁବବନ୍ଧୁମାନେ କିଭଳି ଏହାର ଲାଭ ଉଠାଇପାରିବେ, ନିଜର ସମସ୍ତ ଅନୁଭୁତିକୁ ନେଇ ଆପଣ ବ୍ଲଗ୍ ଲେଖିବା ଉଚିତ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଲାଭ ହେବ ।

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ହଁ ଆଜ୍ଞା, ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ଲେଖିବି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଗ୍ୟାମର୍ ବାବୁ, ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କଥା ହୋଇ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ଆପଣଙ୍କ ଭଳି ସମସ୍ତ ଯୁବବର୍ଗ, ଦେଶର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭବିଷ୍ୟତ । କାରଣ, ଆଗାମୀ ୨୫ ବର୍ଷ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନରେ ଆଉ ଦେଶର ଜୀବନରେ ମଧ୍ୟ । ତେବେ ମୋର ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭକାମନା, ଧନ୍ୟବାଦ । 

ଗ୍ୟାମର୍ ନ୍ୟୋକୁମ୍‌ : ମୋଦିଜୀ, ଆପଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ନମସ୍କାର ଭାଇ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଅରୁଣାଚଳର ଲୋକେ ଏତେ ଆତ୍ମୀୟ ହୋଇଥାନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ସହ କଥା ହେଲେ ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗେ । ଯୁବସଙ୍ଗମରେ ଗ୍ୟାମର ଜୀଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ତ ଚମତ୍କାର ଥିଲା । ଆସନ୍ତୁ, ଏବେ ବିହାରର ଝିଅ ବିଶାଖା ସିଂହଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେବା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ବିଶାଖା ଜୀ, ନମସ୍କାର ।

ବିଶାଖା : ସର୍ବପ୍ରଥମେ ତ ଭାରତର ମାନନୀୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀଙ୍କୁ ମୋର ପ୍ରଣାମ ଏବଂ ମୋ ସହିତ ସମସ୍ତ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ତରଫରୁ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ପ୍ରଣାମ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆଚ୍ଛା ବିଶାଖା ଜୀ, ପ୍ରଥମେ ନିଜ ସମ୍ପର୍କରେ କହନ୍ତୁ । ତା'ପରେ ମୋତେ ଯୁବସଙ୍ଗମ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିବାର ଅଛି ।

ବିଶାଖା : ମୁଁ ବିହାରର ସାସାରାମ ନାମକ ସହରର ନିବାସୀ ଅଟେ ଏବଂ ମୋତେ ଯୁବସଙ୍ଗମ ସମ୍ପର୍କରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଆମ କଲେଜର ହ୍ୱାଟସଆପ୍ ଗ୍ରୁପ୍‌ର ମେସେଜ ଜରିଆରେ ସୂଚନା ମିଳିଥିଲା । ତ ତା'ପରେ ମୁଁ ଏହା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲି ଏବଂ ଏହା କ'ଣ ବୋଲି ବିଶଦ୍ ଭାବେ ଖୋଜି ବାହାର କଲି । ତ ମୁଁ ଜାଣିପାରିଲି ଯେ ଏହା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀଙ୍କର ଏକ ଯୋଜନା "ଏକ୍ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ' ଜରିଆରେ ଯୁବସଙ୍ଗମ ଅଟେ । ଏହାପରେ ମୁଁ ଆବେଦନ କଲି ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଆବେଦନ କଲି ମୁଁ ଏଥିରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ବହୁତ ଉତ୍ସୁକ ଥିଲି, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ସେଠାରୁ ବୁଲି ତାମିଲନାଡୁ ଯାଇ ଫେରିଆସିଲି ଆଉ ସେହି ଯେଉଁ ବୁଲାବୁଲି ସୁଯୋଗ ମୁଁ ପାଇଲି ତା'ପରେ ମୁଁ ଏବେ ବହୁତ ବେଶୀ ଗର୍ବିତ ଯେ ମୁଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲି, ଆଉ ମୁଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ବହୁତ ଖୁସି ଓ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ହୃଦୟରୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେଉଛି ଯେ ଆପଣ ଆମ ଭଳି ଯୁବକଯୁବତୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏତେ ଚମତ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆମେ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ସଂସ୍କୃତିକୁ ନିଜର କରିପାରିବା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ବିଶାଖା ଜୀ, ଆପଣ କ'ଣ ପଢ଼ନ୍ତି?

ବିଶାଖା : ମୁଁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାଇନ୍ସ ଇଂଜିନିୟରିଂର ଦ୍ୱିତୀୟ ବର୍ଷର ଛାତ୍ରୀ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆଚ୍ଛା ବିଶାଖା ଜୀ, ଆପଣଙ୍କୁ କୋଉ ରାଜ୍ୟକୁ ଯିବାର ଅଛି, କାହା ସହିତ ଯୋଡ଼ିହେବାର ଅଛି, ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତି କିପରି ନେଲେ?

ବିଶାଖା : ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଏହି ଯୁବସଙ୍ଗମ ବିଷୟରେ ଗୁଗଲରେ ସର୍ଚ୍ଚ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲି, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ଜାଣିପାରିଲି ଯେ ବିହାରର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କୁ ତାମିଲନାଡ଼ୁର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ସହିତ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ୍ କରାଯାଉଛି । ତାମିଲନାଡୁ ଆମ ଦେଶର ଏକ ବହୁତ ବଳିଷ୍ଠ ସଂସ୍କୃତିସମ୍ପନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଆଉ ସେତେବେଳେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ମୁଁ ଜାଣିଲି ଯେ ବିହାର ଲୋକଙ୍କୁ ତାମିଲନାଡୁ ପଠାଯାଉଛି ଓ ଏହା ମଧ୍ୟ ମୋତେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ବହୁତ ବେଶୀ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା ଯେ ମୁଁ ଫର୍ମ ଭରିବା ଆଉ ସେଠାକୁ ଯିବା ଉଚିତ ନା ନାହିଁ ଏବଂ ମୁଁ ସତରେ ଆଜି ବହୁତ ବେଶୀ ଗୌରବାନ୍ୱିତ ଅନୁଭବ କରୁଛି ଯେ ମୁଁ ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଛି ଏବଂ ମୁଁ ବହୁତ ଖୁସି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆପଣ ପ୍ରଥମ ଥର ତାମିଲନାଡୁ ଗଲେ?

ବିଶାଖା : ଆଜ୍ଞା, ମୁଁ ପ୍ରଥମ ଥର ଯାଇଥିଲି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆଚ୍ଛା, କୌଣସି ସ୍ମୃତି ବିଷୟରେ ଯଦି ଆପଣ କିଛି କହିବାକୁ ଚାହିଁବେ ତ କ\'ଣ କହିବେ? ଦେଶର ଯୁବକଯୁବତୀମାନେ ଆପଣଙ୍କୁ ଶୁଣୁଛନ୍ତି ।

ବିଶାଖା : ଆଜ୍ଞା, ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାତ୍ରା ହିଁ ମୋ ପାଇଁ ବହୁତ ଚମତ୍କାର ଥିଲା । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୋଡ଼ରେ ଆମେ ବହୁତ ଭଲକଥା ଶିଖିଲୁ । ମୁଁ ତାମିଲନାଡୁ ଯାଇ ବହୁତ ଭଲ ବନ୍ଧୁ ପାଇଛି । ସେଠାକାର ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆପଣାର କରିଛି । ସେଠାକାର ଲୋକଙ୍କୁ ମୁଁ ଭେଟିଥିଲି, କିନ୍ତୁ ସେଠାରେ ଯାହା ସବୁଠୁ ବେଶି ମୋତେ ଭଲ ଲାଗିଲା ତାହାହେଉଛି ପ୍ରଥମ କଥା ତ ଇସ୍ରୋ ଯିବାକୁ କାହାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିନଥାଏ ଆଉ ଆମେ ପ୍ରତିନିଧି ଥିଲୁ ବୋଲି ଇସ୍ରୋ ଯିବାକୁ ଆମକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା । ଦ୍ୱିତୀୟ କଥା ସବୁଠୁ ଭଲ ଥିଲା ଯେ ଆମେ ଯେତେବେଳେ ରାଜଭବନ ଗଲୁ ଏବଂ ଆମେ ତାମିଲନାଡୁର ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭେଟିଲୁ ତ ସେହି ଦୁଇଟି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଯାହ ଥିଲା ମୋ ପାଇଁ ବହୁତ ଭଲ ଥିଲା ଏବଂ ମୋତେ ଏପରି ଲାଗୁଛି ଯେ ଯେଉଁ ବୟସରେ ଆମେ ଅଛୁ ଆମକୁ ସେହିପରି ସୁଯୋଗ ମିଳିନଥାଏ ଯାହା ଯୁବସଙ୍ଗମ ଜରିଆରେ ମିଳିଛି । ତ ଏହା ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଓ ଅଭୁଲା ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଥିଲା ମୋ ପାଇଁ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ବିହାରରେ ତ ଖାଇବାର ଶୈଳୀ ଅଲଗା, ତାମିଲନାଡୁରେ ଖାଇବା ଶୈଳୀ ଅଲଗା ।

ବିଶାଖା : ଆଜ୍ଞା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତ ସେଇଟା ପୂରା ଠିକ୍ ହେଇଯାଇଥିଲା?

ବିଶାଖା : ଆମେ ଯେତେବେଳେ ସେଠାକୁ ଗଲୁ, ତ ତାମିଲନାଡୁରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଦୋସା, ଇଡ୍‌ଲି, ସାମ୍ଭର୍‌, ଉତ୍ତପମ୍‌, ବଡ଼ା, ଉପମା ଏସବୁ ଆମକୁ ପରଷାଗଲା ଆଉ ପ୍ରଥମେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଖାଇଲି ତ ସେଇଟା ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ସେଠାକାର ଖାଦ୍ୟ ବହୁତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର, ପ୍ରକୃତରେ ବହୁତ ସୁଆଦିଆ ଆଉ ବହୁତ ଭଲ ଓ ଆମର ଉତ୍ତର ଭାରତର ଖାଦ୍ୟ ତାହାଠାରୁ ବହୁତ ଅଲଗା ତେଣୁ ମୋତେ ସେଠାକାର ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା ଆଉ ସେଠାକାର ଲୋକେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତ ଏବେ ତ ତାମିଲନାଡୁରେ ବନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟ ମିଳିଯାଇଥିବେ?

ବିଶାଖା : ଆଜ୍ଞା! ଆମେ ସେଇଠି ଏନ୍‌ଆଇଟି ତ୍ରିଚିରେ ରହିଥିଲୁ, ତା'ପରେ ଆଇଆଇଟି ମାଡ୍ରାସରେ, ତ ସେଇ ଦୁଇ ସ୍ଥାନର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ମୋର ବନ୍ଧୁତା ହୋଇଗଲା । ଏହାବ୍ୟତୀତ ମଝିରେ ଗୋଟିଏ ସିଆଇଆଇର ସ୍ୱାଗତ ଉତ୍ସବ ଥିଲା ଆଉ ସେଠାକୁ ସେହି ଆଖପାଖ କଲେଜର ବହୁତ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଆସିଥିଲେ । ତ ସେଠାରେ ଆମେ ସେହି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ମିଳାମିଶା କରିଥିଲୁ ଏବଂ ମୋତେ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ବହୁତ ପିଲା ତ ମୋର ବନ୍ଧୁ ଥିଲେ । ଆଉ କିଛି ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭେଟିଥିଲୁ, ଯେଉଁମାନେ ତାମିଲନାଡ଼ୁର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବେ ବିହାର ଆସୁଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଆମେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିଥିଲୁ ଏବଂ ଆମେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ନିଜନିଜ ଭିତରେ କଥା ହେଉ ଆଉ ମୋତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗେ। 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତ ବିଶାଖା ଜୀ, ଆପଣ ଗୋଟିଏ ବ୍ଲଗ୍ ଲେଖନ୍ତୁ ଆଉ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆରେ, ଆପଣଙ୍କର ପୂରା ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ, ପ୍ରଥମରେ ଏହି ଯୁବସଙ୍ଗମର ପୁଣି "ଏକ୍ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ”ର ଏବଂ ତା'ପରେ ତାମିଲନାଡୁରେ ଯେଉଁ ଆତ୍ମୀୟତା ମିଳିଲା ଆଉ ଯେମିତି ଆପଣଙ୍କର ସ୍ୱାଗତ-ସତ୍କାର ହେଲା, ତାମିଲ ଲୋକଙ୍କର ଶ୍ରଦ୍ଧା ମିଳିଲା, ଏସବୁ କଥା ଲେଖି ଦେଶକୁ ଆପଣ ଜଣାନ୍ତୁ । କ’ଣ ଆପଣ ଲେଖିବେ ତ?

ବିଶାଖା : ଆଜ୍ଞା ନିଶ୍ଚୟ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତେବେ ମୋ ତରଫରୁ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଆଉ ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ବିଶାଖା : ଆଜ୍ଞା, ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । ନମସ୍କାର ।

ଗ୍ୟାମର ଏବଂ ବିଶାଖା ଆପଣଙ୍କୁ ମୋର ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭେଚ୍ଛା । ଯୁବସଙ୍ଗମରେ ଆପଣ ଯାହା ଶିଖିଛନ୍ତି, ତାହା ଆଜୀବନ ଆପଣଙ୍କ ସାଂଗରେ ରହୁ । ଏହା ମୋର ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଶୁଭକାମନା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଭାରତର ଶକ୍ତି ଏହାର ବିବିଧତାରେ ରହିଛି । ଆମ ଦେଶରେ ଦେଖିବା ପାଇଁ ବହୁତ କିଛି ରହିଛି । ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ "ଯୁବସଙ୍ଗମ” ନାମକ ସୁନ୍ଦର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଟିଏ ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଜନସଂପର୍କକୁ ବଢ଼ାଇବା ସହିତ ଦେଶର ଯୁବକଯୁବତୀମାନଙ୍କୁ ପରସ୍ପର ସହିତ ମିଳାମିଶା କରିବାର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା । ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ଏଥିସହ ଯୋଡ଼ାଯାଇଛି । “ଯୁବସଙ୍ଗମ” ରେ ଯୁବକଯୁବତୀମାନେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ସହର ଓ ଗାଁକୁ ଯାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ଭେଟିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥାଏ । ଯୁବସଙ୍ଗମର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରାୟ ୧୨୦୦ ଯୁବକଯୁବତୀ ଦେଶର ୨୨ଟି ରାଜ୍ୟକୁ ଗସ୍ତ କରିସାରିଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ଯୁବକଯୁବତୀ ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିଜ ସହିତ ଏପରି ସ୍ମୃତି ଧରି ଫେରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଜୀବନସାରା ସେମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ରହିଯିବ । ଆମେ ଦେଖିଛୁ ଯେ ଅନେକ ବଡ଼ କମ୍ପାନୀର ସିଇଓ, ବିଜିନେସ୍ ଲିଡର୍‌, ସେମାନେ ବ୍ୟାଗ୍‌-ପ୍ୟାକର୍‌ସଙ୍କ ଭଳି ଭାରତରେ ସମୟ କାଟିଛନ୍ତି । ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ନେତୃବୃନ୍ଦଙ୍କୁ ଭେଟେ, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଥର କହନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ନିଜର ଯୁବାବସ୍ଥାରେ ଭାରତକୁ ବୁଲିବା ପାଇଁ ଆସିଥିଲେ । ଆମ ଭାରତରେ ଏତେ ସବୁ ଜାଣିବା ଆଉ ଦେଖିବାର ଅଛି ଯେ ଆପଣଙ୍କର ଉତ୍ସୁକତା ସବୁଥର ବଢ଼ିବଢ଼ି ହିଁ ଯିବ । ମୋର ଆଶା ଯେ ଏହି ରୋମାଞ୍ଚକ ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ଜାଣିବା ପରେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଭ୍ରମଣରେ ଯିବାପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ପାଇବେ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏଇ କିଛିଦିନ ତଳେ ମୁଁ ଜାପାନର ହିରୋସୀମାରେ ଥିଲି । ସେଠାରେ ମୋତେ “Peace Memorial Museum” ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା । ଏହା ଭାବପ୍ରବଣ କରିଦେଲା ଭଳି ଏକ ଅନୁଭୂତି ଥିଲା । ଆମେ ଯେତେବେଳେ ଇତିହାସର ସ୍ମୃତିଗୁଡ଼ିକୁ ସାଇତି କରିରଖୁ ତାହା ଆମର ଆଗାମୀ ବଂଶଧରମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । କେବେ କେବେ Museumରେ ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଶିକ୍ଷା ମିଳେ । ହେଲେ ଅନେକଥର ଆମକୁ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିବାକୁ ବି ମିଳିଥାଏ । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତରେ International Museum Expo ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା ଏଥିରେ ପୃଥିବୀର ବାରଶହ ମ୍ୟୁଜିୟମର ବିଶେଷତାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା । ଆମ ଭାରତରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଏମିତି ଅନେକ Museum ଅଛି । ସେଗୁଡିକ ଆମ ଅତୀତ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ବିଷୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଆନ୍ତି । ଯେମିତିକି ଗୁରୁଗ୍ରାମ୍‌ରେ ଗୋଟିଏ ନିଆରା ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଅଛି ଯାହା Museo Camera ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଏଠାରେ ୧୮୬୦ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳର ପ୍ରାୟ ଆଠହଜାରରୁ ଅଧିକ କ୍ୟାମେରା ସଂଗ୍ରହ କରି ରଖାଯାଇଛି । ତାମିଲନାଡୁର Museum of Possibilityକୁ ଆମ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ଗଢ଼ାଯାଇଛି । ମୁମ୍ବାଇର ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ବସ୍ତୁ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଏଭଳି ଏକ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ଯେଉଁଠାରେ ସତୁରୀ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ବସ୍ତୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ରଖାଯାଇଛି । ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ସ୍ଥାପିତ Indian Memory Project ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର ଅନଲାଇନ ମ୍ୟୁଜିଅମ ଯାହାକି ସାରା ସଂସାରରୁ ସଂଗୃହୀତ ଚିତ୍ର ଏବଂ କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତର ଗୌରବଶାଳୀ ଇତିହାସର କଡ଼ି ଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଯୁକ୍ତ କରିବା କାମରେ ଲାଗିଛି । ଦେଶ ବିଭାଜନର ବିଭୀଷିକା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ସ୍ମୃତିଗୁଡ଼ିକୁ ଉଜାଗର କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରିଚାଲିଛି । ବିଗତ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ଆମେମାନେ ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ନୂଆ ପ୍ରକାରର Museum ଓ ସ୍ମାରକୀଗୁଡ଼ିକ ଗଢ଼ିଉଠିବାର ଦେଖୁଛୁ । ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଆଦିବାସୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କର ଯୋଗଦାନକୁ ଭିତ୍ତିକରି ୧୦ଟି ନୂଆ Museum ତିଆରି ହେଉଛି । କଲିକତାର ଭିକ୍ଟୋରିଆ Memorialର ବିପ୍ଳବୀ ଭାରତ ଗ୍ୟାଲେରୀ ହେଉ ବା ଜଲିଆଁୱାଲାବାଗ୍ Memorialର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହେଉ, ଦେଶର ସମସ୍ତ ପୂର୍ବ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସମର୍ପିତ PM Museum ମଧ୍ୟ ଆଜି ଦିଲ୍ଲୀର ଶୋଭାବର୍ଦ୍ଧନ କରୁଛି । ଦିଲ୍ଲୀରେ ହିଁ National War Memorial ଆଉ ପୋଲିସ ମେମୋରିଆଲକୁ ପ୍ରତିଦିନ ବହୁତ ଲୋକ ସହୀଦମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ଐତିହାସିକ ଦାଣ୍ଡିଯାତ୍ରା ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଦାଣ୍ଡି Museum ହେଉ ଅଥବା Statue of Unity Museum ହେଉ, ଭାବୁଛି ମୁଁ ଏଇଠି ଅଟକିଯିବା ଉଚିତ, କାରଣ ସାରାଦେଶରେ ମ୍ୟୁଜିୟମମାନଙ୍କର ଏକ ଦୀର୍ଘ ତାଲିକା ଅଛି । ଆଉ ସମସ୍ତ Museumମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଏକତ୍ରିତ କରି ଗୋଟିଏ ସଂକଳନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି । Museumଟି କେଉଁ Theme ଉପରେ ଆଧାରିତ, ସେଠାରେ କିଭଳି ବସ୍ତୁ ରଖାଯାଇଛି, ତା’ର Contact details ଇତ୍ୟାଦି ଏ ସମସ୍ତ ଏହି ଅନଲାଇନ ଡିରେକ୍ଟୋରୀ ରେ ସମାହିତ ହୋଇଛି । ମୋର ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ, ଆପଣ ସମୟ ସୁବିଧା ଦେଖି ଏହି Museumଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖିବାକୁ ଯାଆନ୍ତୁ । ସେଠାକାର ଆକର୍ଷଣୀୟ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ # (ହ୍ୟାସ୍‌ଟ୍ୟାଗ୍‌) Museum Memoryରେ Share କରିବାକୁ ବି ଭୁଲନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆମର ଗୌରବଶାଳୀ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଆମ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ସମ୍ବନ୍ଧ ଆହୁରି ମଜଭୁତ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମେମାନେ ଗୋଟିଏ ଲୋକକଥା ବାରମ୍ବାର ଶୁଣିଥିବା ଯେ - “ବିନ୍ ପାନୀ ସବ୍ ଶୁନ୍‌” । ପାଣି ବିନା ଜୀବନ ପ୍ରତି ସଂକଟ ତ ରହିଥାଏ, ବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ଦେଶର ବିକାଶ ମଧ୍ୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ । ଭବିଷ୍ୟତର ଏହି ଆହ୍ୱାନକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ଆଜି ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ପଚସ୍ତରୀଟି ଅମୃତ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଛି । ଆମର ଅମୃତ ସରୋବରଗୁଡ଼ିକ ଏଥିପାଇଁ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେ ଏଗୁଡ଼ିକ ଆଜାଦିର ଅମୃତ କାଳରେ ନିର୍ମିତ ହେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଏଥିସହିତ ଲୋକମାନଙ୍କର ଅମୃତ ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ ସଂଯୁକ୍ତ ଅଛି । ଆପଣ ଜାଣି ଖୁସିହେବେ ଯେ ଅଦ୍ୟାବଧି ପଚାଶ ହଜାରରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଅମୃତ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ ହୋଇସାରିଲାଣି । ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ଏହା ଏକ ବହୁତ ବଡ଼ ପଦକ୍ଷେପ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁରେ ଆମେମାନେ ଏହିଭଳି ପାଣି ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିଥାନ୍ତି । ଏଥର ମଧ୍ୟ ଏ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା କିନ୍ତୁ ଏଥର ଆମେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ପର୍କିତ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବା । ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ହେଲା - Fluxgen ଏହି ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ଓ IOT enabled ଟେକନିକ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଳ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ବିକଳ୍ପ ଦେଇଥାଏ । ଏହି ଟେକନିକ୍ ଜଳ ବ୍ୟବହାରର Patterns ଜଣାଇବା ସହିତ ପାଣିର ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ଦିଗରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । ଆହୁରି ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ହେଲା LivNSense । ଏହା Artificial Intelligenceର ଏବଂ Machine learning ଆଧାରିତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଅଟେ । ଏହା ସାହାଯ୍ୟରେ ଜଳ ଆବଣ୍ଟନର ଉପଯୁକ୍ତ ଦେଖାଚାହାଁ କରାଯାଇପାରିବ । କେଉଁଠି କେତେ ପାଣି ନଷ୍ଟ ହେଉଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଜାଣିହେବ । ଆଉ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ହେଲା କୁମ୍ଭୀ କାଗଜ (Kumbhi Kagaz) । ଏହି କୁମ୍ଭୀ କାଗଜ ହେଉଛି ଏପରି ଏକ ବିଷୟ ଯାହା ଆପଣମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ପସନ୍ଦ ହେବ ବୋଲି ମୋର ବିଶ୍ୱାସ । କୁମ୍ଭୀ କାଗଜ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପଟି ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଏହା ନାଗଦଳ ଆଦିରୁ କାଗଜ ତିଆରି କରିବା କାମ କରୁଛି । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଦଳ ଯାହା ଜଳର ପ୍ରବାହ ଦିଗରେ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ଏବେ ସେଥିରୁ କାଗଜ ତିଆରି ହେଲାଣି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

କେତେକ ଯୁବକ ଯେତେବେଳେ ନବୋନ୍ମେଷ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ କାମ କରୁଥିବା ବେଳେ କେତେକ ଏଭଳି ଯୁବକ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ସମାଜକୁ ସଚେତନ କରିବାର ଅଭିଯାନରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଛତିଶଗଡ଼ର ବାଲୋଦ ଜିଲାର ଯୁବକଗଣ । ଏଠାକାର ଯୁବକମାନେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏମାନେ ଘରକୁ ଘର ଯାଇ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ସଚେତନ କରାଉଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ବିବାହ ଉତ୍ସବ ଆଦି ଆୟୋଜିତ ହେଉଛି ଏହି ଯୁବକମାନେ ସେଠାକୁ ଯାଇ ଜଳର ଦୁରୂପଯୋଗକୁ କେମିତି ରୋକାଯାଇପାରିବ ସେ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦିଅନ୍ତି । ପାଣିର ସଦୁପଯୋଗ ଦିଗରେ ଏକ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ପ୍ରୟାସ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଖୁଣ୍ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି । ଖୁଣ୍ଟିର ଲୋକମାନେ ଜଳ ସଂକଟରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ବାଲିଅଖାର ବନ୍ଧ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ବନ୍ଧ ଦ୍ୱାରା ପାଣି ଏକତ୍ରିତ ହେବାଦ୍ୱାରା ସେଠାରେ ପନିପରିବା ମଧ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ହେବାକୁ ଲାଗିଲାଣି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନଙ୍କର ଆମଦାନୀ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ଅଞ୍ଚଳର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ ପୂରଣ ହେଉଛି ।

ଜନଭାଗିଦାରୀର କୌଣସି ପ୍ରୟାସ କେମିତି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସାଥିରେ ନେଇଆସେ ଖୁଣ୍ଟି ଏହାର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଉଦାହରଣ ହୋଇପାରିଛି । ମୁଁ ଏଠାକାର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ୧୯୬୫ର ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଆମର ପୂର୍ବ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଲାଲ ବାହାଦୂର ଶାସ୍ତ୍ରୀଜୀ ‘ଜୟ ଜବାନ’ ‘ଜୟ କିଷାନ’ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇଥିଲେ । ପରେ, ଅଟଳ ଜୀ ଏଥିସହିତ ଜୟ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଯୋଡ଼ିଦେଇଥିଲେ । କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଦେଶର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେଲାବେଳେ ମୁଁ ‘ଜୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ’ କଥା କହିଥିଲି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆଜି ଏହିଭଳି ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିର କଥା, ଏକ ସଂସ୍ଥାର କଥା କହିବି ଯିଏ ‘ଜୟ ଜୱାନ୍‌’ ‘ଜୟ କିଷାନ୍‌’ ‘ଜୟ ବିଜ୍ଞାନ’ ଓ ‘ଜୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ’ ଏହି ଚାରୋଟି ଯାକର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଅଟନ୍ତି । ସେ ସଜ୍ଜନ ଜଣକ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଶ୍ରୀମାନ୍ ଶିବାଜୀ ସାମ୍‌ରାଓ ଡୋଲେ । ଶିବାଜୀ ଡୋଲେ ନାଶିକ ଜିଲ୍ଲାର ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ଗାଆଁରେ ବାସ କରନ୍ତି । ସେ ଗୋଟିଏ ଗରିବ ଆଦିବାସୀ କୃଷକ ପରିବାରର ଲୋକ ଏବଂ ଜଣେ ପୂର୍ବସୈନିକ ମଧ୍ୟ । ସେନାବାହିନୀରେ ଥାଇ ସେ ନିଜର ଜୀବନ ଦେଶସେବାରେ ଲଗାଇଥିଲେ । ସେବାନିବୃତ୍ତି ପରେ ସେ କିଛି ନୂଆ ଶିଖିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ଏବଂ କୃଷିରେ ଡିପ୍ଲୋମା କଲେ, ଅର୍ଥାତ୍ ସେ ‘ଜୟ ଜୱାନ୍‌’ଠାରୁ ‘ଜୟ କିଷାନ୍‌’ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ । ଏବେ ପ୍ରତିମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି ଯେ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ସେ କେମିତି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଯୋଗଦାନ କରିବେ । ତାଙ୍କର ଏହି ଅଭିଯାନରେ ୨୦ଜଣ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ଛୋଟ ଟିମ୍ ଗଠନ କଲେ ଏବଂ କିଛି ପୂର୍ବ ସୈନିକଙ୍କୁ ଏଥିରେ ସାମିଲ କଲେ । ତା’ପରେ ଏହି ଟିମ୍ Venkateswar Co-operative Power and Agro Processing Limited ନାମକ ଏକ ସମବାୟ ସଂସ୍ଥାର ପରିଚାଳନା ନିଜ ହାତକୁ ନେଲେ । ଏହି ସମବାୟ ସଂସ୍ଥାଟି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା । ସେ ତାକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଲେ । ଦେଖୁ ଦେଖୁ ଆଜି Venkateswar Co-operativeର ବିସ୍ତାର କେତେ ଜିଲ୍ଲାକୁ ବ୍ୟାପିଗଲାଣି । ଏବେ ଏହି ଟିମ୍ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ କାମ କରୁଛି । ପ୍ରାୟ ୧୮୦୦୦ ଲୋକ ଏହି ସଂସ୍ଥା ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ହେଲେଣି ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଅନେକ ସଂଖ୍ୟାରେ ପୂର୍ବ ସୈନିକ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି । ନାସିକର ମାଲେଗାଓଁରେ ଏହି ଟିମ୍‌ର ସଦସ୍ୟମାନେ ୫୦୦ ଏକରରୁ ଅଧିକ ଜମିରେ Agro farming କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ଟିମ୍ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ କରିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ବିଶେଷ କଥାଟି ହେଲା ଏମାନେ ଜୈବିକ ଚାଷ ଏବଂ ଗୋ-ପାଳନ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏମାନେ ଉତ୍ପାଦନ କରିଥିବା ଅଙ୍ଗୁରକୁ ଏବେ ୟୁରୋପକୁ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଉଛି । ଏହି ଟିମ୍‌ର ଦୁଇଟି ବଡ଼ ବିଶେଷତ୍ୱ ମୋର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିଛି, ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ‘ଜୟ ବିଜ୍ଞାନ’ ଏବଂ ‘ଜୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ’ । ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଏବଂ Modern Agropracticesର ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଉପଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି । ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶେଷତ୍ୱଟି ହେଲା – ଏମାନେ ରପ୍ତାନୀ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ବିଭିନ୍ନ ସାର୍ଟିଫିକେସନ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଜୋର୍ ଦେଉଛନ୍ତି । ‘ସମବାୟରୁ ସମୃଦ୍ଧି’ର ଭାବନା ସହ କାମ କରୁଥିବା ଏହି ଟିମ୍‌କୁ ମୁଁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । ଏହି ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ବହୁସଂଖ୍ୟାର ଲୋକଙ୍କର ସଶକ୍ତିକରଣ ହୋଇପାରିଛି ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ; ଜୀବିକା ଅର୍ଜନର ଅନେକ ସାଧନ ବି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ, ଏହି ପ୍ରୟାସ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ସମସ୍ତ ଶ୍ରୋତାଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ କରିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ମେ’ ୨୮ ତାରିଖ ମହାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ବୀର ସାୱରକରଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ। ତାଙ୍କର ତ୍ୟାଗ, ସାହସ ଏବଂ ସଂକଳ୍ପ ଶକ୍ତି ସମ୍ବଳିତ ଗାଥାଗୁଡ଼ିକ ଆଜି ବି ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ କରେ । ମୁଁ ସେଦିନକୁ ଭୁଲିପାରିବିନି ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଆଣ୍ଡାମାନର ସେହି କୋଠରୀକୁ ଯାଇଥିଲି ଯେଉଁଠାରେ ସାୱରକର କଳାପାଣି ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିଥିଲେ । ସାୱରକରଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଦୃଢ଼ତା ଓ ବିଶାଳତାରେ ସମାହିତ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ନିର୍ଭୀକ ଏବଂ ସ୍ୱାଭିମାନୀ ସ୍ୱଭାବକୁ ଗୋଲାମୀର ମାନସିକତା କେବେ ବି ସ୍ପର୍ଶ କରିନଥିଲା । ଖାଲି ସ୍ୱାଧିନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ନୁହେଁ, ସାମାଜିକ ସମାନତା ଏବଂ ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବୀର ସାୱରକର ଯାହାକିଛି କରିଥିଲେ ତାହା ଆଜି ମଧ୍ୟ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇରହିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କିଛିଦିନ ପରେ ଜୁନ୍ ୪ ତାରିଖରେ ସନ୍ଥ କବୀର ଦାଶଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳିତ ହେବ । କବୀର ଦାଶ ଆମକୁ ଯେଉଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଦେଇଯାଇଛନ୍ତି, ତାହା ମଧ୍ୟ ସେତିକି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ । କବୀର ଦାଶ କହୁଥିଲେ –

“କବୀରା କୁଆଁ ଏକ ହେ, ପାନୀ ଭରେ ଅନେକ –

ବର୍ତ୍ତନ ମେଁ ହି ଭେଦ୍ ହେ ପାନୀ ସବମେଁ ଏକ ।”

ଅର୍ଥାତ୍ କୂଅ ପାଖକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଲୋକ ପାଣି ନେବାପାଇଁ ଆସନ୍ତି, କିନ୍ତୁ କୂଅ କୌଣସି ଭେଦଭାବ ରଖେନାହିଁ । ସେହି ଗୋଟିଏ ପାଣି ସମସ୍ତ ପାତ୍ରରେ ଥାଏ । ସନ୍ଥ କବୀର ସମାଜରେ ବିଭାଜନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ କୁପ୍ରଥାର ବିରୋଧ କରୁଥିଲେ । ସମାଜକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିବାର ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ । ଆଜି, ଦେଶ ଯେତେବେଳେ ବିକଶିତ ହେବାର ସଂକଳ୍ପ ନେଇ ଆଗେଇଚାଲିଛି, ସେତେବେଳେ ସନ୍ଥ କବୀରଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ନେଇ ସମାଜକୁ ସଶକ୍ତ କରିବାର ପ୍ରୟାସକୁ ଆମେ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇବା ଉଚିତ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ;

 ଏବେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଦେଶର ଜଣେ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିବାକୁ ଯାଉଛି ଯିଏକି ରାଜନୀତି ଏବଂ ଫିଲ୍ମଜଗତରେ ନିଜର ପ୍ରତିଭା ବଳରେ ଅଲିଭା ଚିହ୍ନ ଛାଡ଼ିଯାଇଛନ୍ତି । ସେହି ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମ ହେଲା ଏନ୍‌.ଟି. ରାମାରାଓ ଯାହାକୁ ଆମେସବୁ ଏନ୍‌.ଟି.ଆର୍ ନାମରେ ଜାଣନ୍ତି । ଆଜି ଏନ୍‌.ଟି.ଆର୍‌ଙ୍କର ଶହେତମ ଜୟନ୍ତୀ । ନିଜର ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭା ବଳରେ ସେ ଖାଲି ତେଲୁଗୁ ସିନେମାର ମହାନାୟକ ହୋଇଥିଲେ ତା’ନୁହେଁ; ବରଂ ସେ କୋଟି କୋଟି ଲୋକଙ୍କର ହୃଦୟକୁ ଜୟ କରିଥିଲେ । ସେ ତିନିଶହରୁ ଅଧିକ ଫିଲ୍ମରେ କାମ କରିଥିଲେ ବୋଲି ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି? ଅନେକ ଐତିହାସିକ ଚରିତ୍ରକୁ ନିଜର ଅଭିନୟ ବଳରେ ଜୀବନ୍ତ କରିଦେଇଥିଲେ । ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ, ରାମ ଏବଂ ଏହିଭଳି ଅନ୍ୟ ବହୁତ ଭୂମିକାରେ ଏନ୍‌.ଟି.ଆର୍‌ଙ୍କ ଅଭିନୟକୁ ଲୋକମାନେ ଏତେ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ ଯେ ଆଜିବି ତାଙ୍କୁ ମନେପକାଉଛନ୍ତି । ସିନେମା ଜଗତ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ରାଜନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ଏନ୍‌.ଟି.ଆର୍ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଥିଲେ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଭରପୂର ସ୍ନେହ ଏବଂ ଆଶୀର୍ବାଦ ମିଳିଥିଲା । ଦେଶଦୁନିଆର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କର ହୃଦୟରେ ରାଜ କରୁଥିବା ଏନ୍‌.ଟି. ରାମାରାଓଙ୍କୁ ମୁଁ ବିନମ୍ର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ; ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆଜି ଏତିକି ଆରଥର କିଛି ନୂଆ ବିଷୟ ସହିତ ଆପଣମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସିବି । ସେତେବେଳକୁ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମପ୍ରବାହ ଆହୁରି ଅଧିକ ବଢ଼ିଯାଇଥିବ । କେଉଁଠି କେଉଁଠି ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯିବ । ଆପଣମାନେ ପାଣିପାଗର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ନିଜର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ । ୨୧ ଜୁନକୁ ଆମେ ବିଶ୍ୱ ଯୋଗଦିବସ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରିବା । ସେଥିପାଇଁ ଦେଶବିଦେଶରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି । ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରସ୍ତୁତି ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣଙ୍କର ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ମୋ ପାଖକୁ ଲେଖନ୍ତୁ । ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିଷୟରେ ଯଦି ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସୂଚନା ଆପଣଙ୍କୁ ମିଳେ, ତେବେ ତାହା ମୋତେ ଜଣାଇବେ । ଆପଣମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶର ଅଧିକାଂଶ କଥା ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ରଖିବାକୁ ମୁଁ ପ୍ରୟାସ କରେ । ଅପାଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । ପୁଣି ଆରମାସରେ ଦେଖାହେବ । ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦାୟ ଦିଅନ୍ତୁ । 

ନମସ୍କାର ।

ସ୍ୱର୍ଗତ ଡି. ପ୍ରକାଶ ରାଓଙ୍କ ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ କଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଆଜି ହେଉଛି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟ । ମୋତେ ଆପଣମାନଙ୍କର ହଜାର ହଜାର ଚିଠି ମିଳିଛି, ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ବାର୍ତ୍ତା ମିଳିଛି ଆଉ ମୁଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଚିଠି ପଢ଼ିବାକୁ, ଦେଖିବାକୁ ଆଉ ବାର୍ତ୍ତା ଗୁଡ଼ିକୁ ବୁଝିବାକୁ । ଆପଣମାନଙ୍କ ଚିଠି ପଢ଼ୁ ପଢ଼ୁ ଅନେକଥର ମୁଁ ଭାବବିହ୍ୱଳ ହୋଇପଡ଼ିଛି, ମନ ଭାବାବେଗରେ ଭରିଯାଇଛି, ଭାବନାର ସ୍ରୋତରେ ବହିଯାଇଛି ଆଉ ପୁଣି ନିଜକୁ ସମ୍ଭାଳିଛି । ଆପଣମାନେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟ ପାଇଁ ମୋତେ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଆନ୍ତରିକତାର ସହ କହୁଛି ଯେ, ପ୍ରକୃତରେ ଅଭିନନ୍ଦନର ପାତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ଆପଣ ସମସ୍ତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାଗଣ, ଆମର ଦେଶବାସୀଗଣ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ହେଉଛି କୋଟି କୋଟି ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମନର କଥା, ସେମାନଙ୍କ ଭାବନାର ପରିପ୍ରକାଶ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ୨୦୧୪ ଅକ୍ଟୋବର ୩ ତାରିଖ, ସେଦିନ ଥିଲା ବିଜୟା ଦଶମୀ ପର୍ବ । ଆଉ ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ବିଜୟା ଦଶମୀ ଦିନ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲୁ । ବିଜୟା ଦଶମୀ, ଅର୍ଥାତ, ମନ୍ଦ ଉପରେ ଭଲର ବିଜୟ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ମଧ୍ୟ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଭଲ ଗୁଣର, ସକାରାତ୍ମକତାର ଗୋଟିଏ ନିଆରା ପର୍ବ ପାଲଟିଗଲା। ଏହା ଗୋଟିଏ ଏଭଳି ପର୍ବ, ଯାହା ପ୍ରତି ମାସରେ ପଡ଼େ, ଆଉ ଯାହାକୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥାଉଁ । ଆମେ ଏଥିରେ ସକାରାତ୍ମକତାର ଜୟଗାନ କରୁଁ । ଆମେ ଏଥିରେ ଜନଭାଗୀଦାରିତାର ମଧ୍ୟ ଜୟଗାନ କରିଥାଉଁ । ବେଳେ ବେଳେ ବିଶ୍ୱାସ ହୁଏନି ଯେ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’କୁ ଏତେ ମାସ, ଏତେ ବର୍ଷ ପୁରିଗଲା । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଅଧ୍ୟାୟ ଥିଲା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର । ପ୍ରତିଥର ନୂଆ ଉଦାହରଣର ନୂତନତ୍ୱ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ଦେଶବାସୀଙ୍କ ନୂଆ ନୂଆ ସଫଳତାର କଥା । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଦେଶର କୋଣ-ଅନୁକୋଣରୁ ଲୋକେ ଯୋଡ଼ି ହେଲେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୟସର ଲୋକ ଯୋଡ଼ିହେଲେ । ବେଟି ବଚାଓ-ବେଟି ପଢ଼ାଓ କଥା ହେଉ, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଆନ୍ଦୋଳନ ହେଉ, ଖଦିକୁ ଭଲ ପାଇବା କଥା ହେଉ ବା ପ୍ରକୃତିର କଥା, ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ କିମ୍ବା ଅମୃତ ସରୋବର କଥା ହେଉ – ମନ୍ କି ବାତ୍ ଯେଉଁ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହ ଯୋଡ଼ି ହେଲା ତାହା ଗୋଟିଏ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ ହେଲା, ଆଉ ଆପଣମାନେ ହିଁ ଏହାକୁ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଦେଲେ । ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଆମେରିକାର ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବାରାକ୍ ଓବାମାଙ୍କ ସହିତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଅଧ୍ୟାୟଟି କରିଥିଲି, ସେତେବେଳେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଏହା ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୋ ପାଇଁ ତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ହେଉଛି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଗୁଣକୁ ପୂଜା କରିବା ସଦୃଶ ଥିଲା । ମୋର ଜଣେ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ଥିଲେ – ଶ୍ରୀ ଲକ୍ଷ୍ମଣରାଓ ଇନାମ୍‌ଦାର୍ । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଓକିଲ ସାହେବ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରୁଥିଲି । ସେ ସବୁବେଳେ କହୁଥିଲେ ଯେ, ଆମେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଗୁଣକୁ ପୂଜା କରିବା ଉଚିତ । ସମ୍ମୁଖରେ ଯେ କେହି ବି ଥାଉ, ଆପଣଙ୍କ ସପକ୍ଷବାଦୀ ଥାଉ କି ଆପଣଙ୍କ ବିରୋଧୀ, ଆମେ ତାଙ୍କଠାରେ ରହିଥିବା ସଦ୍‌ଗୁଣକୁ ଜାଣିବା ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଶିଖିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ । ତାଙ୍କର ଏହି କଥା ମୋତେ ସର୍ବଦା ପ୍ରେରଣା ଦେଇଆସିଛି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସଦ୍‌ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଶିଖିବାର ଗୋଟିଏ ବହୁତ ବଡ଼ ମାଧ୍ୟମ ପାଲଟିଯାଇଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମୋତେ କେବେହେଲେ ଆପଣମାନଙ୍କଠୁ ଦୂରେଇ ଯିବାକୁ ଦେଇନାହିଁ । ମୋର ମନେ ଅଛି, ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଗୁଜରାଟର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲି, ସେତେବେଳେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହିତ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବେ ଦେଖାସାକ୍ଷାତ ହୋଇପାରୁଥିଲା । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାମ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାଳରେ ଏଭଳି ଦେଖାସାକ୍ଷାତର ବହୁତ ସୁଯୋଗ ମିଳିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ୨୦୧୪ରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆସିବା ପରେ ମୁଁ ଦେଖିଲି ଯେ, ଏଠାକାର ଜୀବନ ତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ । କାମର ରୂପ ଭିନ୍ନ, ଦାୟିତ୍ୱ ଭିନ୍ନ, ସ୍ଥିତି ଆଉ ପରିସ୍ଥିତିର ବନ୍ଧନ, ସୁରକ୍ଷାର ବିଶାଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟସୀମା! ଆରମ୍ଭରେ କିଛି ଅଲଗା ଅନୁଭବ କରୁଥିଲି, ଟିକିଏ ଏକାକୀପଣ ଲାଗୁଥିଲା । ୫୦ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ମୁଁ ମୋ ନିଜ ଘର ଏଥିପାଇଁ ଛାଡ଼ି ନ ଥିଲି ଯେ, ଦିନେ ନିଜ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସହିତ ହିଁ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼ୁ! ଯେଉଁ ଦେଶବାସୀ ମୋର ସବୁକିଛି, ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଛିନ୍ନ କରି ମୁଁ ବଞ୍ଚିପାରିନଥାନ୍ତି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ମୋତେ ଏହି ଆହ୍ୱାନର ସମାଧାନ ଯୋଗାଇଦେଲା । ସାଧାରଣ ଲୋକଟିଏ ସହ ଯୋଡ଼ିହେବାର ରାସ୍ତା ଦେଖାଇଦେଲା । କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଏବଂ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ହିଁ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିଲା ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଭାବାବେଗ, କୋଟି କୋଟି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହିତ ମୋର ଭାବନା, ବିଶ୍ୱର ଅତୁଟ ଅଂଶ ପାଲଟିଗଲା । ପ୍ରତି ମାସରେ ମୁଁ ଦେଶର ଲୋକଙ୍କ ହଜାର ହଜାର ବାର୍ତା ପଢ଼ିଥାଏଁ, ପ୍ରତି ମାସରେ ମୁଁ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଏକଠୁ ବଳି ଆରେକ ଚମତ୍କାର ସ୍ୱରୂପର ଦର୍ଶନ କରିଥାଏ । ମୁଁ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ତପସ୍ୟା ଓ ତ୍ୟାଗର ପରାକାଷ୍ଠାର ଦର୍ଶନ କରିଥାଏଁ, ତାହାକୁ ଅନୁଭବ କରିଥାଏ । ଆପଣମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଟିକିଏ ବି ଦୂରରେ ଥିବା ଭଳି ମୋତେ ଲାଗେନି । ମୋ ପାଇଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ କେବଳ ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନୁହେଁ, ଏହା ମୋ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଆସ୍ଥା, ପୂଜା, ଉପାସନା । ଲୋକେ ଯେମିତି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ପୂଜା କରିବାକୁ ଯିବା ସମୟରେ ଭୋଗରାଗ ନେଇ ଯାଆନ୍ତି, ମୋ ପାଇଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ଈଶ୍ୱର ରୂପୀ ଜନତା-ଜନାର୍ଦ୍ଦନଙ୍କ ଚରଣରେ ନୈବେଦ୍ୟ ଅର୍ପଣ ସ୍ୱରୂପ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ମୋ ମନର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଯାତ୍ରା ପାଲଟିଯାଇଛି ।

‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ସ୍ୱ ରୁ ସମଷ୍ଟିର ଯାତ୍ରା, ମନ୍ କି ବାତ୍ ଅହମ୍ ରୁ ବୟମ୍ ର ଯାତ୍ରା ।

ମୁଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ତୁ ହି ଏହାର ସଂସ୍କାର ସାଧନା ।

ଆପଣ କଳ୍ପନା କରନ୍ତୁ, ମୋର କୌଣସି ଦେଶବାସୀ ଯଦି ଚାଳିଶ ବର୍ଷ ଧରି ନିର୍ଜନ ପାହାଡ଼ ଏବଂ ଟାଙ୍ଗରା ଭୂଇଁରେ ଗଛ ଲଗାଉଛି, କେତେ କେତେ ଲୋକ ତିରିଶ ବର୍ଷ ଧରି ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୋଖରୀ ଖନନ କରୁଛନ୍ତି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସଫା କରୁଛନ୍ତି, କେହି ୨୫-୩୦ ବର୍ଷ ହେଲା ଗରିବ ପିଲାଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଉଛି, କେହି ଗରିବମାନଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି, କେତେଥର ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଏମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବା ସମୟରେ ମୁଁ ଭାବବିହ୍ୱଳ ହୋଇଉଠିଛି । ଆକାଶବାଣୀର ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ଅନେକଥର ଏହାକୁ ପୁନର୍ବାର ରେକର୍ଡ଼ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଛି । ଆଜି ବିଗତ ଦିନର ଅନେକ କଥା ଆଖି ଆଗରେ ନାଚି ଉଠୁଛି । ଦେଶବାସୀମାନଙ୍କର ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାଗୁଡ଼ିକ ମୋତେ ଅନବରତ ଭାବେ ଏଥିରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ କରିରଖିବାର ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥାଉଁ, ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ଆମ ହିରୋ, ଯେଉଁମାନେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଜୀବନ୍ତ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଆଜି ଆମେ ଯେତେବେଳେ ଶହେତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛୁ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ପୁଣିଥରେ ଏହି ହିରୋମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇ ସେମାନଙ୍କ ଯାତ୍ରା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ମୋର ଇଚ୍ଛା ହେଉଛି । ଆଜି ଆମେ କିଛି ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ କରିବା ।

ମୋ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେଉଛନ୍ତି, ହରିଆନାର ଭାଇ ଶ୍ରୀ ସୁନୀଲ ଜଗ୍‌ଲାନ୍ । ମୋ ମନରେ ତାଙ୍କ କଥାର ପ୍ରଭାବ ଏଥିପାଇଁ ପଡ଼ିଲା ଯେ, ହରିଆନାରେ ଲିଙ୍ଗ ଅନୁପାତ ବିଷୟରେ ବହୁତ ଆଲୋଚନା ହେଉଥିଲା ଏବଂ ବେଟି ବଚାଓ-ବେଟି ପଢ଼ାଓ ଅଭିଯାନ ମୁଁ ହରିଆନାରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି । ଇତି ମଧ୍ୟରେ ଯେତେବେଳେ ସୁନୀଲଙ୍କ ସେଲ୍ଫି ୱିଥ୍ ଡଟର୍ କ୍ୟାମ୍ପେନ୍ ଉପରେ ମୋ ନଜର ପଡ଼ିଲା, ମୋତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ମୁଁ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଠାରୁ ଶିଖିଲି ଓ ଏହାକୁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କଲି । ଦେଖୁ ଦେଖୁ ସେଲ୍ଫି ୱିଥ୍ ଡଟର୍ ଗୋଟିଏ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଅଭିଯାନରେ ପରିବର୍ତିତ ହୋଇଗଲା । ଏଥିରେ ପ୍ରକୃତ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସେଲ୍ଫି ନ ଥିଲା, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମଧ୍ୟ ନ ଥିଲା, ଏଥିରେ ଝିଅକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଜୀବନରେ ଝିଅର ସ୍ଥାନ କେତେ ଉଚ୍ଚ ହୋଇଥାଏ, ଏହି ଅଭିଯାନରୁ ତାହାର ମଧ୍ୟ ପରିପ୍ରକାଶ ହେଲା । ସେହିଭଳି ଅନେକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାର ସୁଫଳ ହେଉଛି ଆଜି ହରିଆନାରେ ଲିଙ୍ଗ ଅନୁପାତରେ ହୋଇଥିବା ଉନ୍ନତି । ଆସନ୍ତୁ, ଆଜି ସୁନୀଲଜୀଙ୍କ ସହିତ ଟିକିଏ କଥା ହେଇଯିବା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ :ନମସ୍କାର ସୁନୀଲ ଜୀ,

ସୁନୀଲ :ନମସ୍କାର ସାର୍‌, ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱର ଶୁଣି ମୋ ଖୁସି ବହୁଗୁଣିତ ହୋଇଯାଇଛି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ :ସୁନୀଲଜୀ, ସେଲ୍ଫି ୱିଥ୍ ଡଟର୍ କୁ ସମସ୍ତେ ମନେ ରଖିଛନ୍ତି . . . ଏବେ ଯେତେବେଳେ ପୁଣି ଥରେ ଏ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି ସେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କୁ କେମିତି ଲାଗୁଛି?

ସୁନୀଲ : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମହାଶୟ, ପ୍ରକୃତରେ ଆପଣ ଆମ ରାଜ୍ୟ ହରିଆନାର ପାନିପତ୍‌ରୁ ଝିଅମାନଙ୍କ ଓଠରେ ହସ ଫୁଟାଇବାକୁ ଯେଉଁ ଚତୁର୍ଥ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ତାହାକୁ ଆପଣଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସାରା ଦେଶ ଜୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି, ପ୍ରକୃତରେ ଏହା ମୋ ପାଇଁ, ପ୍ରତ୍ୟେକ କନ୍ୟାର ପିତା ଓ କନ୍ୟାମାନଙ୍କୁ ସ୍ନେହ କରୁଥିବା ମା’ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ବଡ଼ କଥା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ: ସୁନୀଲ ଜୀ, ଆପଣଙ୍କ ଝିଅମାନେ ଏବେ କେମିତି ଅଛନ୍ତି? ଆଜିକାଲି କଣ କରୁଛନ୍ତି?

ସୁନୀଲ : ଆଜ୍ଞା, ମୋ ଦୁଇଟି ଝିଅ ହେଉଛନ୍ତି ନନ୍ଦନୀ ଏବଂ ୟାଚିକା । ଜଣେ ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଛି ଆଉ ଜଣେ ଚତୁର୍ଥ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଛି । ଦୁହେଁ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରନ୍ତି । ସେମାନେ ନିଜ ସହପାଠୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆପଣଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଥ୍ୟାଙ୍କ ୟୂ ପ୍ରାଇମ୍ ମିନିଷ୍ଟର ଲେଖି ଚିଠି ପଠାଇଥିଲେ । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ: ବାଃ ! ବାଃ ! ହଉ, ଝିଅମାନଙ୍କୁ ଆପଣ ମୋର ଏବଂ ମନ୍ କି ବାତ୍ ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ଅନେକ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରଦାନ କରିବେ । 

ସୁନୀଲ : ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ଆଜ୍ଞା, ଆପଣଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ଦେଶର ଝିଅମାନଙ୍କ ମୁଖମଣ୍ଡଳରେ ଅନବରତ ଖୁସି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଚାଲିଛି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ: ଅନେକ ଅନେକ ଧନ୍ୟବାଦ, ସୁନୀଲଜୀ ।

ସୁନୀଲ : ଧନ୍ୟବାଦ, ଆଜ୍ଞା । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ଏ କଥାରେ ବହୁତ ଖୁସି ଯେ "ମନ୍ କୀ ବାତ'ରେ ଆମେ ଦେଶର ନାରୀ ଶକ୍ତିର ଶହଶହ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଗାଥା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛୁ । ଆମର ସେନା ହେଉ ଅଥବା କ୍ରୀଡ଼ାଜଗତ ହେଉ, ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ମହିଳାଙ୍କ ଉପଲବ୍ଧି ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଛି, ସେତେବେଳେ ତା'ର ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଛି । ଯେପରିକି ଆମେ ଛତିଶଗଡ଼ ଦେଉର ଗାଁର ମହିଳାମାନଙ୍କ କଥା ଚର୍ଚା କରିଥିଲୁ । ଏହି ମହିଳାମାନେ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଜରିଆରେ ଗାଁର ଛକ, ସଡ଼କ ଓ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକରେ ସଫେଇ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇ ଥାଆନ୍ତି । ସେହିପରି ତାମିଲନାଡ଼ୁର ସେହି ଆଦିବାସୀ ମହିଳାମାନେ, ଯେଉଁମାନେ ହଜାର ହଜାର ଟୋରାକୋଟା ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ କପ୍ ରପ୍ତାନି କରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଦେଶ ବହୁତ ପ୍ରେରଣା ପାଇଛି। ତାମିଲନାଡ଼ୁରେ ହିଁ ୨୦ ହଜାର ମହିଳା ଏକାଠି ମିଶି ଭେଲ୍ଲୋରର ନାଗ ନଦୀକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିଥିଲେ । ଏପରି ଅନେକ ଅଭିଯାନକୁ ଆମର ନାରୀ ଶକ୍ତି ନେତୃତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ "ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌” ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରୟାସକୁ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିବାର ମଞ୍ଚ ପାଲଟିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏବେ ଆମ ସହ ଫୋନ୍ ଲାଇନରେ ଆଉ ଜଣେ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତି ଅଛନ୍ତି । ୟାଙ୍କ ନାଁ ମଞ୍ଜୁର ଅହମଦ । "ମନ୍ କୀ ବାତ”ରେ ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରର ପେନ୍‌ସିଲ୍ ସ୍ଲେଟ୍ ସମ୍ପର୍କରେ କହିବା ବେଳେ ମଞ୍ଜୁର ଅହମଦଙ୍କ କଥା ପଡ଼ିଥିଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ମଞ୍ଜୁର ଜୀ, ଆପଣ କେମିତି ଅଛନ୍ତି?

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ: ଧନ୍ୟବାଦ ଆଜ୍ଞା...ବହୁତ ଭଲ ଅଛି ଆଜ୍ଞା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : "ମନ୍ କୀ ବାତ”ର ଏହି ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଆପଣଙ୍କ ସହ କଥା ହୋଇ ମତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗୁଛି ।

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଧନ୍ୟବାଦ ଆଜ୍ଞା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆଚ୍ଛା, ଏହି ପେନ୍‌ସିଲ୍‌-ସ୍ଲେଟ୍‌ବାଲା କାମ କେମିତି ଚାଲୁଛି?

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ବହୁତ ବଢ଼ିଆ ଚାଲୁଛି ଆଜ୍ଞା, ବହୁତ ବଢ଼ିଆ । ଯେଉଁଦିନଠୁ ଆପଣ ଆଜ୍ଞା ମୋ କଥା "ମନ୍ କୀ ବାତ”ରେ କହିଲେ, ସେବେଠୁ ବହୁତ କାମ ବଢ଼ିଯାଇଛି ଆଜ୍ଞା ଆଉ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ରୋଜଗାର ମଧ୍ୟ ଏଇଠି ବହୁତ ବଢ଼ିଯାଇଚି ଏଇ କାମରେ । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଏବେ କେତେ ଲୋକଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ମିଳୁଥିବ?

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଏବେ ମୋ ପାଖରେ ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ଅଛନ୍ତି...

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆରେ ବାଃ! ମତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ।

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଆଜ୍ଞା ସାର୍‌...ଆଜ୍ଞା ସାର୍‌...ଏବେ ମାସେ ଦି\' ମାସ ଭିତରେ ଏହାକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇବାକୁ ଯାଉଛି ଆଉ ୨୦୦ ଲୋକଙ୍କ ରୋଜଗାର ବଢ଼ିଯିବ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ବାଃ ବାଃ! ଦେଖନ୍ତୁ ମଞ୍ଜୁର ଜୀ....

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ମୋର ପୂରା ମନେ ଅଛି ଆଉ ସେହି ଦିନ ଆପଣ ମୋତେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଏପରି କାମ ଯାହାର ନା ପରିଚୟ ଅଛି, ନା ନିଜର ପରିଚୟ ଅଛି ଏବଂ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ କଷ୍ଟ ମଧ୍ୟ ହେଉଥିଲା ଆଉ ଏହି କାରଣରୁ ଆପଣଙ୍କର ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ହେଉଥିଲା । ସେକଥା ବି ଆପଣ କହୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏବେ ତ ଆପଣଙ୍କର ପରିଚୟ ତିଆରି ହୋଇଯାଇଛି ଆଉ ୨୦୦ରୁ ବେଶି ଲୋକଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ଦେଉଛନ୍ତି । 

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଆଜ୍ଞା ସାର୍‌...ଆଜ୍ଞା ସାର୍‌

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଏବେ ନୂଆ ଭାବେ ବଢ଼ାଇ ଆହୁରି ୨୦୦ ଲୋକଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ଦେବେ, ଏହା ତ ଆପଣ ବହୁତ ଖୁସି ଖବର ଦେଲେ ।

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଏପରିକି ସାର୍‌, ଏଠାକାର ଯୋଉ ଚାଷୀମାନେ ଅଛନ୍ତି...ସାର୍ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ବହୁତ ବେଶି ଲାଭ ମିଳୁଛି ସାର୍ ସେବେଠୁ । ଗୋଟିଏ ଗଛକୁ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କା ବିକୁଥିଲେ, ଏବେ ସେଇ ଗଛ ୫୦୦୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିଯାଇଛି ସାର୍ । ସେବେଠୁ ଏତେ ଚାହିଦା ବଢ଼ିଯାଇଛି ଏଥିରେ ଆଉ ଏଥିରେ ନିଜର ବି ପରିଚୟ ହୋଇଯାଇଛି । ଏଥିରେ ବହୁତ ଅର୍ଡର୍ ନିଜ ପାଖରେ ଅଛି ସାର୍ । ଏବେ ମୁଁ ଆଗକୁ ମାସେ ଦି' ମାସ ଭିତରେ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇ ଆଉ ଦୁଇ-ଅଢ଼େଇ ଶହ ଦୁଇ ଚାରିଟି ଗାଁରେ ଯେତେ ବି ପୁଅଝିଅ ଅଛନ୍ତି ଏଥିରେ ଆଡ଼ଜଷ୍ଟ୍ ହୋଇପାରିବେ । ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବିକା ଚାଲିପାରିବ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ :ଦେଖନ୍ତୁ ମଞ୍ଜୁର ଜୀ, ଭୋକାଲ୍ ଫର୍ ଲୋକାଲ୍‌ର ଶକ୍ତି କେତେ ବହୁତ ଆପଣ ବାସ୍ତବରେ ତାହା କରି ଦେଖାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ମୋ ତରଫରୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଆଉ ଗାଁର ସମସ୍ତ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କାମ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ସାଥୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମୋ ତରଫରୁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା...ଧନ୍ୟବାଦ ଭାଇ ।

ମଞ୍ଜୁର ଜୀ : ଧନ୍ୟବାଦ ସାର୍ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ ଏପରି ଅନେକ ପ୍ରତିଭାଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ପରିଶ୍ରମ ବଳରେ ହିଁ ସଫଳତାର ଶୀର୍ଷରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି । ମୋର ମନେଅଛି, ବିଶାଖାପଟ୍ଟନମ୍‌ର ଭେଙ୍କଟ ମୁରଲୀ ପ୍ରସାଦ ଜୀ ଏକ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତର ଚାର୍ଟ ଶେୟାର୍ କରିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ କିଭଳି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରିବେ । ଯେତେବେଳେ ବେତିଆର ପ୍ରମୋଦ ଜୀ ଏଲ୍‌ଇଡି ବଲ୍‌ବ ତିଆରି କରିବାର ଛୋଟ ୟୁନିଟ୍ ଖୋଲିଲେ ବା ଗଢ଼ମୁକ୍ତେଶ୍ୱରର ସନ୍ତୋଷ ଜୀ ଦରି ତିଆରିର କାମ କଲେ, "ମନ୍ କୀ ବାତ” ହିଁ ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିବାର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇଥିଲା । ଆମେ ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ଅନେକ ଉଦାହରଣଠୁ ନେଇ ମହାକାଶ ଷ୍ଟାଟ୍‌ର୍ଅପ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଲୋଚନା "ମନ୍ କୀ ବାତ୍”ରେ କରିଛୁ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣଙ୍କର ମନେ ଥିବ କିଛି ଅଧ୍ୟାୟ ପୂର୍ବରୁ ମୁଁ ମଣିପୁରର ଭଉଣୀ ବିଜୟଶାନ୍ତି ଦେବୀଙ୍କ କଥା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲି । ବିଜୟଶାନ୍ତି ପଦ୍ମ ତନ୍ତୁରେ କପଡ଼ା ତିଆରି କରନ୍ତି । "ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌”ରେ ତାଙ୍କର ଏହି ନିଆରା ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ଚିନ୍ତା କଥା ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ତ ତାଙ୍କର କାମ ଆହୁରି ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଗଲା। ଆଜି ବିଜୟଶାନ୍ତି ଫୋନ୍‌ରେ ଆମ ସହ ଅଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ନମସ୍ତେ ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ! ଆପଣ କେମିତି ଅଛନ୍ତି?

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ଆଜ୍ଞା ମୁଁ ଭଲ ଅଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆଉ ଆପଣଙ୍କ କାମ କେମିତି ଚାଲିଛି?

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ସାର୍‌..ଏବେ ମୁଁ ମୋର ୩୦ ଜଣ ମହିଳା ସାଥୀଙ୍କ ସହିତ କାମ କରୁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଏତେ କମ୍ ସମୟ ଭିତରେ ଆପଣ ୩୦ ଜଣିଆ ଦଳରେ ପହଂଚିଯାଇଛନ୍ତି!

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ ସାର୍‌, ଏ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ମୋ ଅଂଚଳର ଆହୁରି ୧୦୦ ଜଣ ମହିଳାଙ୍କୁ ନେଇ କାମକୁ ବଢ଼ାଇବି

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ତା'ହେଲେ ଆପଣଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ ୧୦୦ ଜଣ ମହିଳା

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ! ୧୦୦ ଜଣ ମହିଳା

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆଉ ଏବେ ଲୋକେ ଏହି ପଦ୍ମ ନାଡ଼ ତନ୍ତୁ କଥା ଭଲଭାବେ ଜାଣିସାରିଲେଣି ।

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ ସାର୍ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ "ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌” କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରୁ ସମସ୍ତେ ପଦ୍ମ ତନ୍ତୁ ବିଷୟରେ ଜାଣିଗଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ସେଇଥିପାଇଁ ତ ଏହା ଏତେ ଲୋକପ୍ରିୟ ।

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ ସାର୍ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ସମସ୍ତେ ପଦ୍ମ ତନ୍ତୁ ବିଷୟରେ ଜାଣିଗଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ତ ଏବେ ଆପଣ ବଜାର ମଧ୍ୟ ପାଇଯାଇଥିବେ?

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ, ମୁଁ ଆମେରିକାରେ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ବଜାର ପାଇଛି । ସେମାନେ ଏକାବେଳକେ ବହୁତ କିଣିବାକୁ ଚାହାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏ ବର୍ଷଠାରୁ ମୁଁ ଆମେରିକାକୁ ବି ପଠାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ତ ଏବେ ଆପଣ ଜଣେ ରପ୍ତାନିକାରୀ?

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ ସାର୍‌, ଏଇ ବର୍ଷଠାରୁ ମୁଁ ଆମର ଭାରତରେ ତିଆରି ପଦ୍ମ ତନ୍ତୁର ଜିନିଷ ରପ୍ତାନି କରିବି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ତ ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଭୋକାଲ୍ ଫର୍ ଲୋକାଲ୍ କହୁଥିଲି ଆଉ ଏବେ ଲୋକାଲ୍ ଫର୍ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ।

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ହଁ ସାର୍‌, ମୁଁ ମୋ ଉତ୍ପାଦକୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପହଂଚାଇବାକୁ ଚାହେଁ

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଆଉ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଶୁଭକାମନା ।

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ଧନ୍ୟବାଦ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଧନ୍ୟବାଦ, ଧନ୍ୟବାଦ ବିଜୟଶାନ୍ତି ।

ବିଜୟଶାନ୍ତି ଜୀ : ଧନ୍ୟବାଦ ସାର୍ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଆଉ ଏକ ବିଶେଷତ୍ୱ ରହିଛି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ମାଧ୍ୟମରେ ବହୁ ଜନଆନ୍ଦୋଳନ ଜନ୍ମ ନେଇଛି ଏବଂ ଗତିଶୀଳ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛି । ଯେପରିକି ଆମର ଖେଳଣା, ଆମର Toy Industry କୁ ପୁଣିଥରେ ସ୍ଥାପିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମର Mission ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରୁ ହିଁ ପ୍ରାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଭାରତୀୟ ପ୍ରଜାତିର କୁକୁର ଆମର ଦେଶୀ କୁକୁର । ତାଙ୍କୁ ନେଇ ଜନସଚେତନତା ବଢ଼ାବାର ପ୍ରାରମ୍ଭ ମଧ୍ୟ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ହିଁ କରିଥିଲା ଆଉ ଏକ ଜନସଚେତନତା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲୁ ଯେ ଆମେ ଗରିବ ଓ କ୍ଷୁଦ୍ର ଦୋକାନୀମାନଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମୂଲାମୂଲି କରିବା ନାହିଁ, ଝଗଡ଼ା କରିବା ନାହିଁ । ଯେତେବେଳେ “ହର ଘର ତ୍ରିରଙ୍ଗା”ର ଜନଜାଗରଣ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଏହି ସଂକଳ୍ପ ସହିତ ଯୋଡ଼ିବାରେ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା । ଏହିଭଳି ଅନେକ ଉଦାହରଣ, ସମାଜରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର କାରଣ ହୋଇପାରିଛି । ସମାଜକୁ ଏହିପରି ଭାବେ ପ୍ରେରଣା ଦେବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସଂକଳ୍ପ ଧାରଣ କରିଛନ୍ତି ଶ୍ରୀ ପ୍ରଦୀପ ସାଙ୍ଗୱାନ୍ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ ଶ୍ରୀ ପ୍ରଦୀପ ସାଙ୍ଗୱାନ୍‌ଙ୍କ ‘ହିଲିଙ୍ଗ ହିମାଳୟଜ୍ ଅଭିଯାନ’ର ଚର୍ଚ୍ଚା କରିଥିଲୁ । ସେ ଆମ ସହିତ ଏବେ ଫୋନ୍‌ଲାଇନ୍‌ରେ ଯୋଡ଼ିହୋଇଛନ୍ତି ।

ମୋଦୀଜୀ : ପ୍ରଦୀପଜୀ ନମସ୍କାର ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ସାର୍‌, ଜୟ ହିନ୍ଦ୍ ।

ମୋଦୀଜୀ : ଜୟ ହିନ୍ଦ୍‌, ଜୟ ହିନ୍ଦ୍‌, ଭାଇ! କେମିତି ଅଛନ୍ତି ଆପଣ?

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ସାର୍‌, ବହୁତ ବଢ଼ିଆ । ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱର ଶୁଣିବା ପରେ ଆହୁରି ବଢ଼ିଆ ଲାଗୁଛି ।

ମୋଦୀଜୀ : ଆପଣ ହିମାଳୟକୁ ଐରବକ୍ଷ କରିବା ପାଇଁ ଚିନ୍ତନ କଲେ ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ହଁ, ସାର୍ ।

ମୋଦୀଜୀ : ଆପଣ ଅଭିଯାନ ବି ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଆଜିକାଲି ଆପଣଙ୍କର ମବଜ୍ଞକ୍ଟ୍ରବସଶଦ୍ଭ କେମିତି ଚାଲିଛି?

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ସାର୍‌, ବହୁତ ଭଲଭାବେ ଚାଲିଛି । ୨୦୨୦ରୁ ତ ଆମର କାର୍ଯ୍ୟ ଏତେମାତ୍ରାରେ ଉତ୍ସାହପ୍ରଦ ଅଛି – ଯେମିତି ଧରିନିଅନ୍ତୁ ଆମେ ପାଂଚବର୍ଷରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଉଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଏବେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ହୋଇଯାଉଛି ।

ମୋଦୀଜୀ : ଆରେ ବାଃ .... ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ହଁ, ହଁ ସାର୍ । ଏ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ସମୟରେ ମୁଁ ବହୁତ nervous ଥିଲି ଏପରିକି ଭୟ ବି ଲାଗୁଥିଲା । ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ ସାରା ଜୀବନ ଏଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମୁଁ କରିପାରିବି ନା ନାହିଁ, ହେଲେ କିଛି କିଛି ସମର୍ଥନ ମିଳିଲା ଏବଂ ୨୦୨୦ ଯାଏଁ ଆମେ ବହୁତ ସଂଘର୍ଷ ବି କରୁଥିଲୁ, ଆମ ସାଙ୍ଗରେ ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଯୋଡିହେଉଥିଲେ, ଏମିତି ବି ବହୁତ ଲୋକ ଆମକୁ ସନର୍ଥନ କରିପାରୁ ନ ଥିଲେ । ଆମର ଏ ପ୍ରକାର ଅଭିଯାନକୁ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଦେଉନଥିଲେ । ମାତ୍ର ୨୦୨୦ ପରେ ଯେତେବେଳେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆପଣ ଆମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ସୂଚନା ଦେବା ସହ କହିଲେ ତ ସବୁକିଛି ଯେମିତି ବଦଳିଗଲା । ଅର୍ଥାତ୍‌, ପ୍ରଥମେ ପ୍ରଥମେ ଆମେ ବର୍ଷସାରା ୬ରୁ ୭ଟି Cleaning drive କରିପାରୁଥିଲୁ, ବେଶୀରେ ବେଶୀ ୧୦ଟି Cleaning drive କରିବା ସମ୍ଭବ ହେଉପାରୁଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଆଜିର ତାରିଖରେ ଆମେ daily basis ରେ ପାଞ୍ଚ ଟନ୍ ମଇଲାକୁ ଏକତ୍ର କରିପାରୁଛୁ, ବିଭିନ୍ନ Locationରୁ .. ।

ମୋଦୀଜୀ : ଆରେ ବାଃ ... 

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମର ଅଭିଯାନ କଥା ପ୍ରସଙ୍ଗକ୍ରମେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେବାପରେ ଆପଣ ସାର ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତୁ ଯେ ମୁଁ ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଛାଡିବାକୁ ଯାଉଥିଲି। କିନ୍ତୁ ଏହାପରେ ବହୁତ ପରିବର୍ତନ ଘଟିବାକୁ ଲାଗିଲା ମୋର ଜୀବନଯାତ୍ରାରେ । ଦେଖୁ ଦେଖୁ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଏତେ ବ୍ୟାପକ ହୋଇଉଠିଲା ଯାହା ଆମେ କେବେ ଚିନ୍ତା ମଧ୍ୟ କରିପାରି ନ ଥିଲୁ । So,I’m really thankful ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଯେ କେଜାଣି ଆପଣ ଆମପରି ଲୋକଙ୍କୁ କେମିତି ଖୋଜି ଖୋଜି ବାହାରକୁ ନେଇଆସନ୍ତି । ଆମେ ତ ଲୋକଲୋଚନର ବାହାରେ ଏତେ ଦୂରନ୍ତ ବକ୍ସରବରେ କାମ କରୁ । ହିମାଳୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବସି ବସି ଆମେ ଆମର କାମରେ ଲାଗିଥାଉ । ଆମକୁ ବା କିଏ କାହିଁକି ଜାଣିବ – ଏ ପ୍ରକାର altitudeରେ ଆମେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥାଉ । ହେଲେ ଦେଖନ୍ତୁ, ଆପଣ ଆମମାନଙ୍କୁ ଖୋଜି ଖୋଜି ପାଇଗଲେ । ଆମମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଆପଣ ସାରାଦୁନିଆ ସାମ୍ନାକୁ ନେଇଆସିଲେ । ତ, ଏହା ମୋ ପାଇଁ ବହୁତ emotional moment ଥିଲା ସେତେବେଳେ ବି ଓ ଆଜି ବି ଯେ ମୁଁ ଆଜି ମୋ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସେବକଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତା ହୋଇପାରୁଛି । ମୋ ପାଇଁ ଏହାଠୁ ବଳି ସୌଭାଗ୍ୟର ବିଷୟ ଆଉ କ’ଣ ହୋଇପାରିବ ।

ମୋଦୀଜୀ : ପ୍ରଦୀପ ଜୀ! ଆପଣ ତ ପ୍ରକୃତରେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ହିମାଳୟର ଶିଖର ପ୍ରଦେଶରେ ସାଧନାରତ ଅଛନ୍ତି । ମୋର ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆପଣଙ୍କ ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣମାତ୍ରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ ଆସିଯିବ ଯେ ଆପଣ କିଭଳି ଭାବେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରି ହିମାଳୟ ପର୍ବତର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ହଁ ସାର୍ ।

ମୋଦୀଜୀ : ଆଉ ଆପଣ ଯେଭଳି କହୁଥିଲେ ଯେ ଏବେ ତ ଆପଣଙ୍କର ବହୁତ ବଡ ଦଳ ହୋଇଯାଇଛି ଏବଂ ଏତେ ବଡ଼ ମାତ୍ରାରେ ଆପଣ ପ୍ରତିଦିନ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଅଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ହଁ .. ସାର୍ ।

ମୋଦୀଜୀ : ଏବଂ ମୋର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆସ୍ଥା ଓ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆପଣଙ୍କର ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଫଳରେ, ଆପଣଙ୍କର ଚର୍ଚ୍ଚା ଶୁଣିବା ପରେ, ଏବେ କେତେ ଯେ ପର୍ବତାରୋହୀ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନରେ ଯୋଡ଼ିହୋଇ photo post କରିବାକୁ ଲାଗିଲେଣି ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : ହଁ ସାର୍ .. ବହୁତ ।

ମୋଦୀଜୀ : ଏହା ତ ବହୁତ ଭଲ କଥା, ଆପଣଙ୍କ ପରି ସାଥୀମାନଙ୍କର ସତ୍‌ପ୍ରୟାସ କାରଣରୁ “Waste is also a Wealth”ର ଭାବନା ଏବେ ଲୋକମାନଙ୍କର ମନମସ୍ତିଷ୍କରେ ରହିବା ସହ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଆଗଭର ହେଉଛନ୍ତି । ହିମାଳୟ ଯାହା ଆମ ଭାରତର ଗର୍ବ ଓ ଗୌରବ, ତାକୁ ରକ୍ଷା କରିବା, ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଦେବା ଓ ସାଧାରଣ ଜନତା ସହ ହିମାଳୟକୁ ଯୋଡ଼ିନେବାର ପ୍ରୟାସ ସତରେ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ପ୍ରଦୀପଜୀ, ମୋତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ଭାଇ ।

ପ୍ରଦୀପ ଜୀ : Thank you sir, Thank you so much,, ଜୟ ହିନ୍ଦ୍ ।

ମୋଦୀଜୀ : ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶରେ Tourism ବହୁତ ତୀବ୍ର ବେଗରେ Grow କରୁଛି । ଆମ ଦେଶର ପ୍ରାକୃତିକ ସଂସାଧନ ହେଉ, ନଦୀ, ପାହାଡ଼, ପୁଷ୍କରିଣୀ ଅବା ଆମର ଗୌରବମୟ ତୀର୍ଥସ୍ଥଳ, ଏ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ରଖିବା ବହୁତ ଆବଶ୍ୟକ । ଏସବୁ Tourism Industryକୁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ । ପର୍ଯ୍ୟଟନର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସହିତ ଆମେ Incredible India Movement ମଧ୍ୟ ଅନେକଥର ଚର୍ଚ୍ଚା କରିଛୁ । ଏହି movement ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏଭଳି ଅନେକ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜଣାପଡ଼ିଲା ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ଆଖପାଖରେ ହିଁ ଥିଲା । ମୁଁ ସବୁବେଳେ କୁହେ ଯେ ଆମେ ବିଦେଶର Tourism ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଆମ ଦେଶର ଅତିକମ୍‌ରେ ୧୫ଟି destinationକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ବୁଲିଯିବା ଦରକାର । ଏଭଳି destination ବାଛିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହା ବି ଧ୍ୟାନ ରଖିବା ଉଚିତ ଯେ ଆପଣ ଯେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ ନିବାସୀ ସେଠାକାର ନୁହେଁ ବରଂ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର Tourist Desination କୁ ବୁଲିଯିବା ଉଚିତ । ଏହିପରି ଭାବେ ଆମେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ସିଆଚୀନ୍‌, Single use Plastic ଓ e-waste ପରି ଗମ୍ଭୀର ବିଷୟରେ ଲଗାତାର ଭାବେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିଛୁ । ଆଜି ପୁରା ଦୁନିଆ ପରିବେଶର ଯେଉଁ issue କୁ ନେଇ ଏତେମାତ୍ରାରେ ବିବ୍ରତ ଓ ଚିନ୍ତିତ, ତା’ର ସମାଧାନ ଦିଗରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଏଭଳି ପ୍ରୟାସ ନିଶ୍ଚିତ ରୂପେ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରେ ।

ସାଥୀଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’କୁ ନେଇ ମୋତେ ଏଇଥର ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ବାର୍ତ୍ତା UNESCOର DG ଔଦ୍ରେ ଆଜୁଲେ (Audrey Azoulay)ଙ୍କ ପାଖରୁ ଆସିଛି । ସେ ସମଗ୍ର ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ “ଶହେ ଏପିସୋଡ” (100th Episodes)ର ଏହି ଭବ୍ୟ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଇଛନ୍ତି । ଏହାସହିତ, ସେ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ମଧ୍ୟ ପଚାରିଛନ୍ତି । ଆସନ୍ତୁ, ଆମେ ପ୍ରଥମେ UNESCOe DGଙ୍କ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ଶୁଣିବା ।

# Audio (UNESCO DG) #

DG UNESCO: ନମସ୍କାର, ପ୍ରିୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମହୋଦୟ, ରେଡ଼ିଓ ପ୍ରସାରଣ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଭାଗନେବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିବାରୁ ୟୁନେସ୍କୋ ତରଫରୁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛି । ୟୁନେସ୍କୋ ଏବଂ ଭାରତର ଏକ ସୁଦୀର୍ଘ ଅନୁରୂପ ଇତିହାସ ରହିଛି । ଆମ ଲକ୍ଷ୍ୟର ସମସ୍ତ ଦିଗ ଯଥା ଶିକ୍ଷା, ବିଜ୍ଞାନ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ସୂଚନା ଆଦିର ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମର ଏକ ଦୃଢ଼ ସହଭାଗିତା ରହିଆସିଛି। ଆଜିର ଏହି ଅବସରରେ ମୁଁ ଶିକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ୨୦୩୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ ପହଂଚାଇବାର ଲକ୍ଷ୍ୟନେଇ ୟୁନେସ୍କୋ ସହ ତା’ର ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ କାମ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂର୍ତି ପାଇଁ ପୃଥିବୀର ସବୁଠାରୁ ଜନବହୁଳ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାରତ ଆମକୁ କିଛି ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଦେଇପାରିବ, ସେ ବିଷୟରେ ଆପଣ ଆଲୋକପାତ କରିବେ କି? ୟୁନେସ୍କୋ ମଧ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଐତିହ୍ୟର ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ କାମ କରିଆସୁଛି । ଭାରତ ଏ ବର୍ଷ G20 ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରୁଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ନେତାମାନନଙ୍କର ଆଗମନ ହେବ । ମହାଶୟ, ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଏହି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଏଜେଣ୍ଡାର ଶୀର୍ଷ ସ୍ଥାନରେ ରଖିବାକୁ ଭାରତ କିଭଳି ପ୍ରୟାସ କରୁଛି? ଏହି ସୁଯୋଗ ପାଇଥିବାରୁ ମୁଁ ପୁଣିଥରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବା ସଙ୍ଗେ ଆପଣଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତୀୟ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅଶେଷ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଖୁବ୍‌ଶୀଘ୍ର ଆପଣଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ ହେବ, ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

PM Modi : ଧନ୍ୟବାଦ ମହାଶୟା । ୧୦୦ତମ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କଥା ହୋଇ ମୁଁ ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ କରୁଛି । ଆପଣ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉତ୍‌ଥାପନ କରିଥିବାରୁ ମୁଁ ବିଶେଷ ଭାବେ ଖୁସି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ; UNESCOର DG ମହାଶୟା Education ଏବଂ Cultural Prevention ଅର୍ଥାତ୍ ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ଭାରତର ପ୍ରୟାସ ବିଷୟ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି । ଏ ଦୁଇଟିଯାକ ବିଷୟ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ପସନ୍ଦର ବିଷୟ ରହିଆସିଛି ।

ଶିକ୍ଷା ଓ ସଂସ୍କୃତିର କଥା ହେଉ ବା ତା’ର ସଂରକ୍ଷଣ ବା ସଂବର୍ଦ୍ଧନର କଥା ହେଉ, ଏହା ସର୍ବଦା ଭାରତର ପରମ୍ପରା ହୋଇଆସିଛି । ଏ ଦିଗରେ ଆଜି ଦେଶ ଯେଉଁଭଳି କାମ କରୁଛି ତାହା ବାସ୍ତବରେ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତି ହେଉ, ଆଂଚଳିକ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ବିକଳ୍ପ ହେଉ ଅଥବା ଶିକ୍ଷା ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଏକତ୍ରୀକରଣ ହେଉ, ଆପଣଙ୍କୁ ଏହିଭଳି ଅନେକ ପ୍ରୟାସ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ବହୁ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଗୁଜରାଟରେ ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ଦେବାପାଇଁ ଏବଂ Drop Out ହାର କମ୍ କରିବା ପାଇଁ “ଗୁଣୋତ୍ସବ ଏବଂ ଶାଳାପ୍ରବେଶୋତ୍ସବ” ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜନଭାଗିଦାରୀର ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଉଦାହରଣ ହୋଇପାରିଥିଲା । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ମୁଁ ଏହିଭଳି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରୟାସକୁ Highlight କରିଛି ଯେଉଁମାନେ କି ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ଭାବରେ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ କାମ କରୁଛନ୍ତି । ଆପଣଙ୍କର ମନେଥିବ, ଥରେ ମୁଁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଠେଲାଗାଡ଼ିରେ ଚା’ ବିକୁଥିବା ସ୍ୱର୍ଗତଃ ଡି. ପ୍ରକାଶ ରାଓଙ୍କ କଥା ଆଲୋଚନା କରିଥିଲି, ଯିଏକି ଗରିବ ପିଲାମାନଙ୍କ ପଢ଼ାଇବାର ମିଶନରେ ଲାଗିପଡ଼ିଥିଲେ । ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଏକ ଗାଁରେ ଡିଜିଟାଲ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଚଳାଉଥିବା ସଂଜୟ କୁମାରଙ୍କ କଥା ହେଉ ବା କୋଭିଡ ସମୟରେ e-learning ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିବା ହେମଲତ N.K. ହୁଅନ୍ତୁ, ଏହିଭଳି ଅନେକ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଉଦାହରଣ ମୁଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଦେଇଛି । ମୁଁ ସାଂସ୍କୃତିକ ସଂରକ୍ଷଣର ପ୍ରୟାସକୁ ସର୍ବଦା ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ସ୍ଥାନ ଦେଇଛି ।

ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପର Kummel brothers Challengers Club ହେଉ ଅଥବା କର୍ଣ୍ଣାଟକର “କ୍ୱେମଶ୍ରୀ ଜୀ କଳା ଚେତନା” ଭଳି ମଂଚ ହେଉ, ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ଲୋକମାନେ ଚିଠି ମାଧ୍ୟମରେ ମୋତେ ଏହିଭଳି ଉଦାହରଣଗୁଡ଼ିକ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଦେଶଭକ୍ତିମୂଳକ ଗୀତ, ନାନାବାୟା ଗୀତ ଏବଂ ରଙ୍ଗୋଲୀ – ଏହି ତିନୋଟି ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲି । ଆପଣମାନେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥିବେ, ଥରେ ମୁଁ ସାରା ଦେଶର Story teller ମାନଙ୍କ ସହିତ Story telling ମାଧ୍ୟମରେ ଶିକ୍ଷାଦାନର ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରା ଉପରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିଥିଲି । ମୋର ଅତୁଟ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ସାମୂହିକ ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ବହୁତ ବଡ଼ ପରିବର୍ତନ ଆସିପାରିବ । ଏ ବର୍ଷ ଆମେ ଯେତେବେଳେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତକାଳରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି, ତା’ସହିତ G-20 ର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏହା ବି ଏକ କାରଣ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଶିକ୍ଷା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ (Global Culture)ବୈଶ୍ୱିକ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଦିଗରେ ଆମର ସଂକଳ୍ପ ଆହୁରି ମଜଭୁତ ହୋଇପାରିଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ ଆମ ଉପନିଷଦର ଗୋଟିଏ ମନ୍ତ୍ର ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଆମ ମନକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଆସିଛି ।

ଚରୈବତି ଚରୈବତି ଚରୈବତି

ଅର୍ଥାତ୍ ନିରନ୍ତର ଚାଲୁଥାଅ, ଚାଲୁଥାଅ, ଚାଲୁଥାଅ ।

ଆଜି ଏହି ଚରୈବତିର ଭାବନା ସହିତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରୁଛୁ । ଭାରତର ସାମାଜିକ ବିବିଧତାକୁ ମଜଭୁତ୍ କରିବାରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ କୌଣସି ମାଳାର ସେହି ସୂତାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ, ଯାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଳାରେ ଥିବା ପ୍ରତିଟି ମାଳିକୁ ବାନ୍ଧିରଖିଥାଏ । ପ୍ରତି ଅଧ୍ୟାୟରେ ଦେଶବାସୀମାନଙ୍କ ସେବା ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଅନ୍ୟକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଆସିଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ହୋଇଥାଏ । କହିବାକୁ ଗଲେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଅଧ୍ୟାୟ ଆଗାମୀ ଅଧ୍ୟାୟ ପାଇଁ ଭିତିଭୂମି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରେ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ସବୁବେଳେ ସଦ୍‌ଭାବନା, ସେବା ଭାବନା ଓ କର୍ତବ୍ୟ ଭାବନାକୁ ନେଇ ଆଗକୁ ଚାଲିଛି । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ କାଳରେ ଏହି ସକାରାତ୍ମକ ଭାବ ଦେଶକୁ ଆଗେଇନେବ, ଏକ ନୂତନ ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚାଇଦେବ ଏବଂ ମୁଁ ବହୁତ ଖୁସି ଯେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରୁ ଯେଉଁ ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଛି ତାହା ଦେଶର ଏକ ନୂତନ ପରମ୍ପରାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଏକ ଏଭଳି ପରମ୍ପରା ଯେଉଁଥିରେ ଆମକୁ ‘ସବ୍ କା ପ୍ରୟାସ୍‌’ର ଭାବନା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ଆଜି ଆକାଶବାଣୀର ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ବି ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବି ଯେଉଁମାନେ ବହୁତ ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହିତ ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ରେକର୍ଡ଼ କରୁଛନ୍ତି । ସେଇ ଅନୁବାଦକମାନେ ଯେଉଁମାନେ ବହୁତ କମ୍ ସମୟରେ ତୀବ୍ର ଗତିରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’କୁ ବିଭିନ୍ନ ଆଂଚଳିକ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରୁଛନ୍ତି ମୁଁ ସେମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ମଧ୍ୟ ଋଣୀ । ମୁଁ ଦୂରଦର୍ଶନ ତଥା MyGov ର ସାଥୀମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛି । ସାରାଦେଶର TVChannels, Electronic Media ର ଲୋକମାନେ ଯେଉଁମାନେ ବିନା Commercial Break ରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’କୁ ଦେଖାଉଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ କୃତଜ୍ଞତା ବ୍ୟକ୍ତ କରୁଛି ଏବଂ ପରିଶେଷରେ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରୁଛି ଯେଉଁମାନେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଆସିଛନ୍ତି – ଭାରତର ଲୋକ, ଭାରତ ଉପରେ ଆସ୍ଥା ରଖିଥିବା ଲୋକ । ଏସବୁ କିଛି ଆପଣମାନଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ଓ ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏମିତି ବି ମୋ ମନରେ ଆଜି ଏତେକଥା କହିବାକୁ ଅଛି ଯେ ସେସବୁ ପାଇଁ ସମୟ ଓ ଶବ୍ଦ ଦୁଇଟା ଯାକର ଅଭାବ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି । କିନ୍ତୁ ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି ଯେ ଆପଣମାନେ ମୋର ଭାବକୁ ବୁଝିବେ ମୋର ଭାବନାକୁ ମଧ୍ୟ ବୁଝିବେ । ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରର ଜଣେ ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିବି । ଆଗାମୀ ମାସରେ ପୁଣି ସାକ୍ଷାତ ହେବ । ପୁଣି ନୂଆ ବିଷୟ ଓ ନୂଆ ସୂଚନା ସହିତ ଦେଶବାସୀମାନଙ୍କର ସଫଳତାକୁ ପାଳନ କରିବା । ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋତେ ବିଦାୟ ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜର ତଥା ନିଜ ଲୋକମାନଙ୍କର ଧ୍ୟାନ ରଖନ୍ତୁ । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । ନମସ୍କାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପୁଣି ଥରେ ବହୁତ ବହୁତ ସ୍ୱାଗତ । ଆଜି ଏହି ଆଲୋଚନାକୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା ସମୟରେ ମନରେ ଅନେକ ଭାବନା ଉଙ୍କି ମାରୁଛି । ଆମର ଓ ଆପଣଙ୍କର ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଏହି ସମ୍ପର୍କ ୯୯ ତମ ସୋପାନରେ ଆସି ପହଂଚିଛି । ସାଧାରଣତଃ ଆମେ ଶୁଣିବାକୁ ପାଉଁ ଯେ, ୯୯ର ଏହି ସ୍ଥାନଟି ବହୁତ କଠିନ ହୋଇଥାଏ । କ୍ରିକେଟରେ ତ ନର୍ଭସ୍ ନାଇଂଟିଜ୍ କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠିନ ସ୍ତର ମନେ କରାଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଯେଉଁଠି ଭାରତର ଜନ ଜନଙ୍କର ମନର କଥା ହେଉଥାଏ, ସେଠାକାର ପ୍ରେରଣା କିଛି ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟକୁ ନେଇ ଦେଶର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ଉତ୍ସାହ ରହିଥିବାରୁ ମୁଁ ଖୁସି ଅନୁଭବ କରୁଛି । ମୋ ପାଖକୁ ଅନେକ ବାର୍ତା ଆସୁଛି, ଫୋନ କଲ ଆସୁଛି । ଆଜି ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତକାଳ ପାଳନ କରୁଛୁ, ନୂତନ ସଂକଳ୍ପ ସହିତ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛୁ, ସେତେବେଳେ ୧୦୦ତମ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’କୁ ନେଇ ଆପଣଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଜାଣିବା ପାଇଁ ମୁଁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଉତ୍ସୁକ । ଆପଣଙ୍କ ଏଭଳି ପରାମର୍ଶଗୁଡ଼ିକୁ ଜାଣିବା ପାଇଁ ମୁଁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଉତ୍କଣ୍ଠାର ସହ ଅପେକ୍ଷା କରିଛି । ଅବଶ୍ୟ ସବୁବେଳେ ଏଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ପ୍ରତୀକ୍ଷା ରହିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏଥର ଟିକିଏ ଅଧିକ ରହିଛି । ଆପଣଙ୍କର ଏହି ପରାମର୍ଶ ଆଉ ବିଚାର ହିଁ ଏପ୍ରିଲ ୩୦ ତାରିଖ ଦିନ ହେବାକୁ ଥିବା ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’କୁ ଆହୁରି ସ୍ମରଣୀୟ କରିଦେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ‘ମନ କି ବାତ୍’ରେ ଆମେ ଏଭଳି ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଛୁ, ଯେଉଁମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସେବା ପାଇଁ ନିଜର ଜୀବନକୁ ସମର୍ପିତ କରିଦେଇଥାଆନ୍ତି । ଏଭଳି ଅନେକ ଲୋକ ଥାଆନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଝିଅମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜର ସାରା ପେନ୍ସନ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଦେଇଥାଆନ୍ତି । କେହି ନିଜ ଜୀବନଯାକର ଉପାର୍ଜନକୁ ପରିବେଶ ଓ ପ୍ରାଣୀ ସେବା ପାଇଁ ସମର୍ପିତ କରିଦେଇଥାଏ । ଆମ ଦେଶରେ ପରମାର୍ଥକୁ ଏତେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଇଛି ଯେ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସୁଖ ପାଇଁ ଲୋକେ ନିଜର ସର୍ବସ୍ୱ ଦାନ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ସେଇଥିପାଇଁ ତ ଆମକୁ ପିଲାଦିନେ ଶିବି ଓ ଦଧିଚିଙ୍କ ଭଳି ଦେହ-ଦାନୀଙ୍କ କାହାଣୀ କୁହାଯାଇଥାଏ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନର ଏହି ସମୟରେ ଅଙ୍ଗ ଦାନ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜୀବନ ଦାନ କରିବାର ଗୋଟିଏ ବହୁତ ବଡ଼ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇସାରିଛି । କୁହାଯାଏ ଯେ, ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ନିଜର ଶରୀର ଦାନ କରେ, ତେବେ ସେଥିରୁ ୮ ରୁ ୯ ଜଣଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଜୀବନ ମିଳିବାର ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଦେଶରେ ଆଜି ଅଙ୍ଗଦାନ ପ୍ରତି ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ହେଉଥିବା ସନ୍ତୋଷଜନକ କଥା । ୨୦୧୩ରେ ଆମ ଦେଶରେ ଅଙ୍ଗଦାନର ମାମଲା ସଂଖ୍ୟା ୫ ହଜାରରୁ ବି କମ ଥିବାବେଳେ, ୨୦୨୨ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧୫ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ହୋଇଯାଇଛି । ଅଙ୍ଗଦାନ କରୁଥିବା ଲୋକେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରବର୍ଗ ପ୍ରକୃତରେ ବହୁତ ପୁଣ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏଭଳି ପୁଣ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମନର କଥା ଜାଣିବା ଏବଂ ତାହାକୁ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସହ ଶେୟାର କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଦିନରୁ ମୋର ଇଚ୍ଛା ଥିଲା । ତେଣୁ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଆଜି ଆମ ସହିତ ସୁନ୍ଦର କଣ୍ଢେଈ ଭଳି ଜଣେ କୁନି ଝିଅର ବାପା-ମାଆ ଆମ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି । ବାପାଙ୍କ ନାଁ ହେଉଛି ସୁଖବୀର ସିଂ ସାନ୍ଧୁ ଏବଂ ମାଆଙ୍କ ନାଁ ହେଉଛି ସୁପ୍ରିତ କୌର । ଏହ ପରିବାର ପଞ୍ଜାବର ଅମୃତସରଠାରେ ରହୁଛନ୍ତି । ଅନେକ ଦିନ ପରେ ଗୋଟିଏ ଖୁବ ସୁନ୍ଦର କଣ୍ଡେଈ ଭଳି ଝିଅ ପାଇ ବାପା-ମାଆଙ୍କ ମନସ୍କାମନା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା । ଘର ଲୋକେ ସ୍ନେହରେ ତା ନାଁ ରଖିଥିଲେ ଅବାବତ୍ କୌର । ଅବାବତ୍ ର ଅର୍ଥ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସେବା ସହ ଜଡ଼ିତ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ କଷ୍ଟ ଦୂର କରିବା ସହ ଜଡ଼ିତ । ଯେତେବେଳେ ଅବାବତ୍ ମାତ୍ର ୩୯ ଦିନର ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ଏହି ଦୁନିଆ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଗଲା । କିନ୍ତୁ ସୁଖବୀର ସିଂ ସାନ୍ଧୁ, ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ସୁପ୍ରିତ କୌର ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରବର୍ଗ ଗୋଟିଏ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କଲେ । ଏହି ନିଷ୍ପତିଟି ଥିଲା ୩୯ ଦିନ ବୟସ୍କ ଝିଅର ଅଙ୍ଗଦାନର, ଅର୍ଗାନ ଡୋନେସନରେ। ଆମ ସହିତ ବର୍ତମାନ ଫୋନ୍ ଲାଇନ୍ରେ ରହିଛନ୍ତି ସୁଖବୀର ସିଂ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଶ୍ରୀମତି  । ଆସନ୍ତୁ, ତାଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେବା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ସୁଖବୀର ଜୀ , ନମସ୍କାର ।

ସୁଖବୀର ସିଂ   -        ନମସ୍କାର, ମାନନୀୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମହୋଦୟ । ସତ୍ ଶ୍ରୀ ଅକାଲ୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ସତ୍ ଶ୍ରୀ ଅକାଲ୍ ଆଜ୍ଞା, ସତ୍ ଶ୍ରୀ ଅକାଲ୍ । ସୁଖବୀର ଜୀ, ମୁଁ ଆଜି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲି, ସେତେବେଳେ ମୋତେ ଲାଗିଲା ଯେ, ଅବାବାତ୍ର କଥା ଏତେ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଯେ, ତାହାକୁ ଆପଣଙ୍କ ମୁହଁରୁ ଶୁଣିବି । କାରଣ କୌଣସି ଘରେ ଝିଅର ଜନ୍ମ ଅନେକ ସ୍ୱପ୍ନ, ଅନେକ ଖୁସି ନେଇ ଆସିଥାଏ। କିନ୍ତୁ, ଝିଅ ଏତେ କମ ଦିନରେ ଚାଲିଯିବାର କଷ୍ଟ କେତେ ଭୟଙ୍କର ହୋଇଥିବ ସେ କଥା ମଧ୍ୟ ମୁଁ ଅନୁମାନ କରିପାରୁଛି । ଆପଣ ଯାହା ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କଲେ, ସେ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତ କଥା ମୁଁ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।

ସୁଖବୀର ସିଂ   -        ସାର୍, ଭଗବାନ ତ ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ଭଲ ସନ୍ତାନ ଦେଇଥିଲେ, ସୁନ୍ଦର କଣ୍ଢେଇ ଭଳି ଝିଅଟିଏ ଆମ ଘରକୁ ଆସିଥିଲା । ତାର ଜନ୍ମ ହେଲା ପରେ ଆମେ ଜାଣିପାରିଲୁ ଯେ, ତା ମସ୍ତିଷ୍କରେ ନାଡ଼ିଗୁଡ଼ିକ ଏଭଳି ଭାବେ ଛନ୍ଦି ହୋଇରହିଛି, ଯାହାଫଳରେ ତାର ହୃଦୟର ଆକାର ବଡ଼ ହୋଇଚାଲିଛି । ସୁସ୍ଥ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏତେ ସୁନ୍ଦର ଝିଅଟିର ଏଭଳି ସମସ୍ୟା ରହିଥିବା କଥା ଜାଣି ଆମକୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗିଲା । ଆରମ୍ଭର ୨୪ ଦିନ ତ ପିଲାଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ଥ ରହିଲା । ହଠାତ୍ ତା ହୃଦୟ କାମ କରିବା ବନ୍ଦ କରିଦେଲା । ଆମେ ତୁରନ୍ତ ତାକୁ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେଇଗଲୁ । ସେଠାରେ ଡାକ୍ତରମାନେ ତାକୁ ରିଭାଇଭ୍ ତ କରିଦେଲେ କିନ୍ତୁ ତାର କ’ଣ ଅସୁବିଧା ହୋଇଛି, ତାହା ବୁଝିବାରେ ସମୟ ଲାଗିଲା । ଏତେ ଛୋଟ ପିଲାର ହଠାତ୍ ହୃଦଘାତ ଭଳି ବିରାଟ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଲା । ତେଣୁ ଆମେ ତାକୁ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ପିଜିଆଇ ଚଣ୍ଡିଗଡ଼କୁ ନେଇଗଲୁ । ସେଠାରେ ଶିଶୁଟି ସାହସର ସହିତ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କଲା । କିନ୍ତୁ ଏତେ କମ ବୟସରେ ଏଭଳି ବ୍ୟାଧିର ଚିକିତ୍ସା ସମ୍ଭବ ନ ଥିଲା । ତାକୁ ରିଭାଇଭ୍ କରିବା ପାଇଁ ଡାକ୍ତରମାନେ ଅନେକ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ପିଲାଟି ଛଅ ମାସର ହୋଇଗଲେ ତାର ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କଥା ଚିନ୍ତା କରାଯାଇ ପାରିଥାଆନ୍ତା । କିନ୍ତୁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଇଚ୍ଛା କିଛି ଭିନ୍ନ ଥିଲା । ସେ ମାତ୍ର ୩୯ ଦିନର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଡାକ୍ତର କହିଲେ ଯେ, ପୁଣି ଥରେ ତାର ହୃଦଘାତ ହୋଇଛି । ଏଥର ଆଶା ବହୁତ କମ୍ । ତେଣୁ ଆମେ ଦୁହେଁ ସ୍ୱାମୀ, ସ୍ତ୍ରୀ ଏହି ନିଷ୍ପତି ନେଲୁ କାହିଁକିନା ଆମେ ତାକୁ ସାହସର ସହିତ ମୁକାବିଲା କରିବା ଦେଖିଥିଲୁ । ବାରମ୍ବାର ଲାଗୁଥିଲା ସେ ଏବେ ଚାଲିଯିବ କିନ୍ତୁ ସେ ପୁଣି ରିଭାଇଭ୍ କରୁଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଆମକୁ ଲାଗିଲା ଯେ, ଏହି ଶିଶୁଟି ଏଠିକି ଆସିବା ପଛରେ ହୁଏତ କିଛି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି । ସେମାନେ ଯେତେବେଳେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଆଶା ତ୍ୟାଗ କରିଦେଲେ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଦୁହେଁ ଶିଶୁଟିର ଅଙ୍ଗଦାନ କରିବାର ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କଲୁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ହୁଏତ ଆଉ କାହା ଜୀବନ ଆଲୋକିତ ହୋଇପାରେ । ତା ପରେ ଆମେ ପିଜିଆଇ ର ଆଡମିନିଷ୍ଟ୍ରେଟିଭ୍ ବ୍ଲକ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କଲୁ । ସେମାନେ ଆମକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇ କହିଲେ ଯେ, ଏତେ ଛୋଟ ଶିଶୁଟିର କେବଳ କିଡନି ହିଁ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇପାରେ । ପରମାତ୍ମା ସାହସ ଦେଲେ । ଗୁରୁ ନାନକ ସାହେବଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି। ଏ କଥା ଚିନ୍ତା କରି ଆମେ ନିଷ୍ପତି ନେଲୁ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    –        ଗୁରୁମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାକୁ ଆପଣ ବାସ୍ତବ କରି ଦେଖାଇଲେ । ସୁପ୍ରିତ ଜୀ ଅଛନ୍ତି କି? ତାଙ୍କ ସହିତ କଥା ହୋଇପାରିବି ?

ସୁଖବୀର ସିଂ   -        ଆଜ୍ଞା ।

ସୁପ୍ରିତ  -        ହ୍ୟାଲୋ . . .

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ସୁପ୍ରିତ ଜୀ, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି ।

ସୁପ୍ରିତ  -        ନମସ୍କାର ଆଜ୍ଞା, ନମସ୍କାର । ସାର୍, ଇଏ ଆମ ପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ ଯେ ଆପଣ ଆମ ସହିତ କଥା ହେଉଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ଆପଣ ଏତେ ବଡ଼ କାମ କରିଛନ୍ତି । ଆଉ ମୁଁ ମନେ କରୁଛି ଯେ, ଦେଶ ଯେତେବେଳେ ଏ କଥା ଶୁଣିବ, ସେତେବେଳେ ଅନେକ ଲୋକ ଅନ୍ୟ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ବଂଚାଇବା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସିବେ । ଅବାବତ୍ର ଅବଦାନ ବହୁତ ବଡ଼ ।

ସୁପ୍ରିତ  -        ସାର୍ ଏଭଳି ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ସାହସ ହୁଏତ ଗୁରୁ ନାନକ ବାଦଶାହ୍ ଜୀଙ୍କ କରୁଣାରୁ ହିଁ ମିଳିଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ଗୁରୁଙ୍କ କୃପା ବିନା ତ କିଛି ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।

ସୁପ୍ରିତ  -        ହଁ ଆଜ୍ଞା, ଠିକ୍ କଥା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ସୁଖବୀର ଜୀ, ଆପଣ ଯେତେବେଳେ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଥିବେ ଆଉ ଡାକ୍ତର ଆପଣଙ୍କୁ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଖବର ଦେଇଥିବେ, ସେଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବି ଆପଣ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଗୋଟିଏ ସୁସ୍ଥ ମନରେ ଏତେ ବଡ଼ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କଲେ । ଏହା ଅବଶ୍ୟ ଗୁରୁଙ୍କ ବାଣୀର ପ୍ରଭାବ ଯେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଏତେ ଉଦାର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହେଲା ଏବଂ ଅବାବତ୍ର ଅର୍ଥ ଯାହା ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥାଏ, ତାହା ଏକ ବାସ୍ତବତା ହେଲା । ସେହି ମୁହୁର୍ତର କଥା ମୁଁ ଶୁଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।

ସୁଖବୀର ସିଂ   -        ସାର୍, ଆମର ପରିବାରର ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରିୟା ଜୀ । ସେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଅଙ୍ଗ ଦାନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଆମକୁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଆମେ ଭାବିଲୁ ଯେ, ଶରୀର ତ ପଂଚତତ୍ୱରେ ବିଲୀନ ହୋଇଯିବ । ଯେତେବେଳେ କେହି ମୃତ୍ୟବରଣ କରେ, ତା ଶରୀରକୁ ଅଗ୍ନି ସଂସ୍କାର କରାଯାଏ କିମ୍ବା କବର ଦିଆଯାଏ । କିନ୍ତୁ ତା ଅଙ୍ଗ ଯଦି କାହା କାମରେ ଲାଗେ, ତାହେଲେ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଏକ ପୂଣ୍ୟକାର୍ଯ୍ୟ । ସେତେବେଳେ ଆମେ ବହୁତ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କଲୁ, ଯେତେବେଳେ ଡାକ୍ତର ଆମକୁ ଜଣାଇଲେ ଯେ, ଆପଣଙ୍କ ଝିଅ ଦେଶର ସର୍ବକନିଷ୍ଠ ଅଙ୍ଗଦାତା ହୋଇପାରିଛି, ଯାହାର ଅଙ୍ଗ ସଫଳତାର ସହ ଅନ୍ୟଠାରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯାଇପାରିଛି । ତେଣୁ ଆମର ମଥା ଗର୍ବରେ ଉଚ୍ଚା ହୋଇଗଲା । ଆମେ ପିତା-ମାତା ଏତେ ଦିନଯାଏ କୌଣସି ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିପାରି ନ ଥିଲୁ, ଅଥଚ, ଏହି କୁନି ଝିଅଟି ଆସି ଏତେ କମ୍ ଦିନରେ ଆମକୁ ସୁନାମ ଦେଇ ଚାଲିଗଲା। ଆଉ ତାଠୁ ବଡ଼ କଥା ହେଲା ଯେ, ତାହାରି ବିଷୟରେ ଆଜି ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତା ହୋଇପାରିଲୁ । ଆମେ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରୁଛୁ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ-   ସୁଖବୀର ଜୀ, ଆଜି ଆପଣଙ୍କ ଝିଅର କେବଳ ଗୋଟିଏ ଅଙ୍ଗ ଜୀବିତ ଅଛି, ଏମିତି ଆଦୌ ନୁହେଁ । ଆପଣଙ୍କ ଝିଅ ମାନବିକତାର ଅମରଗାଥାରେ ଅମରଯାତ୍ରୀ ପାଲଟିଯାଇଛି । ନିଜ ଶରୀରର ଏକ ଅଂଶ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଆଜି ବି ଆମ ଗହଣରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିଛି । ଏହି ମହତର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କର ଧର୍ମପତ୍ନୀଙ୍କୁ ତଥା ଆପଣଙ୍କର ପୁରା ପରିବାରର ଭୁରି ଭୁରି ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

ସୁଖବୀର ସିଂ   -        Thank you Sir.

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ସାଥୀଗଣ, ଅଙ୍ଗଦାନ ପାଇଁ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସାହସିକତା ହେଉଛି ଯେ ସଂସାର ଛାଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ବି ଆମଦ୍ୱାରା କାହାରି ନା କାହାରି ଉପକାର ହୋଇଯାଉ, କାହାରି ନା କାହାରି ଜୀବନ ବଂଚିଯାଉ । ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଅଙ୍ଗଦାନର ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି ସେମାନେ ଅନୁଭବ କରିଥାନ୍ତି ଯେ ଅପେକ୍ଷାର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ମୁହୂର୍ତ ସହ ସମୟ ବିତାଇବା କେତେ କଷ୍ଟଦାୟକ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏମିତି ଘଡ଼ିସନ୍ଧି ମୁହୂର୍ତରେ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ସହୃଦୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଙ୍ଗଦାନ ବା ଦେହଦାନ କରିବାକୁ ଆଗେଇଆସେ ତ ସେ ବ୍ୟକ୍ତି ଭିତରେ ଆମକୁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କର ସ୍ୱରୂପ ଦର୍ଶନ ହୋଇଥାଏ । ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ନିବାସ କରୁଥିବା ସ୍ନେହଲତା ଚୌଧୁରୀ ମଧ୍ୟ ଏଇମିତି ଥିଲେ ଯିଏ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସ୍ୱରୂପରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଜୀବନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ୬୩ ବର୍ଷୀୟା ସ୍ନେହଲତା ଚୌଧୁରୀଜୀ ନିଜର Heart, Kidney ଏବଂ Liver ଦାନ କରିଦେଇଗଲେ । ଆଜିର ଏହି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ତାଙ୍କର ପୁଅ ଭାଇ ଅଭିଜିତ ଚୌଧୁରୀ ଆମ ସାଙ୍ଗରେ ଅଛନ୍ତି । ଆସନ୍ତୁ ତାଙ୍କଠୁ ଆମେ କିଛି ଶୁଣିବା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ଅଭିଜିତ ଜୀ, ନମସ୍କାର ।

ଅଭିଜିତ୍         -        ପ୍ରଣାମ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ଅଭିଜିତ୍ ଜୀ, ଆପଣ ଜଣେ ଏଭଳି ମା’ର ସନ୍ତାନ, ଯିଏ ଆପଣଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇ ଏକପ୍ରକାର ଜୀବନ ପ୍ରଦାନ ତ କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ନିଜର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ବି ଆପଣଙ୍କର ମା’ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଜୀବନ ପ୍ରଦାନ କରିଯାଇଛନ୍ତି । ଜଣେ ପୁତ୍ର ଭାବରେ ଅଭିଜିତ୍ଜୀ ଆପଣ ତ ନିଶ୍ଚୟ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରୁଥିବେ!

ଅଭିଜିତ୍         -        ହଁ, ସାର୍ ନିଶ୍ଚୟ ଗର୍ବ ଲାଗୁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ଆପଣ, ନିଜ ମାତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆମକୁ କିଛି କୁହନ୍ତୁ । କିଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେ ଅଙ୍ଗଦାନ ର ନିଷ୍ପତି ନେଇଥିଲେ ।

ଅଭିଜିତ୍         -        ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ଗୋଟିଏ ଛୋଟିଆ ଗାଁର ନାଁ ହେଉଛି ସରାଇକେଲା । ସେଠାରେ ମୋର ବାପା, ମା’ ଦୁହେଁ ରହୁଥିଲେ । ଗତ ପଚିଶ ବର୍ଷ ହେଲା ସେମାନେ ଦୁହେଁ ଲଗାତାର Morning Walk କରୁଥିଲେ ଏବଂ ନିଜର ଅଭ୍ୟାସ ଅନୁସାରେ ଭୋର୍ ୪ଟାରୁ Morning Walk ପାଇଁ ଘରୁ ବାହାରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଜଣେ ମୋଟର ସାଇକେଲ ବାଲା ପଛପାଖରୁ ମା’କୁ ଜୋରରେ ଧକ୍କା ଦେଲା । ମା’ତଳେ ପଡ଼ିଗଲା ଏବଂ ତା’ର ମୁଣ୍ଡରେ ଜୋର୍ରେ ଆଘାତ ଲାଗିଗଲା । ଆମେ ତୁରନ୍ତ ତାଙ୍କୁ ସରାଇକେଲାର ସଦର ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେଇଗଲୁ । ଡାକ୍ତର ସାହେବ ବ୍ୟାଣ୍ଡେଜ ବାନ୍ଧିଲେ । କିନ୍ତୁ ରକ୍ତ ବୋହିବା ବନ୍ଦ ହେଉନଥିଲା । ମା’କୁ କୌଣସି Sence ମଧ୍ୟ ନ ଥିଲା । ଆମେ ତୁରନ୍ତ ମା’ଙ୍କୁ Tata Main Hospitalକୁ ନେଇଗଲୁ । ସେଠାରେ ତାଙ୍କର ସର୍ଜରୀ କରାଗଲା । ୪୮ ଘଂଟାର Observation ପରେ ଡାକ୍ତର କହିଲେ ଯେ ଏଠାରେ Chance ବହୁତ କମ୍ ଅଛି । ଆମେ ମା’କୁ Airlift କରି AIIMS, Delhiକୁ ନେଇଆସିଲୁ । ଏଠାରେ ପ୍ରାୟ ୭-୮ ଦିନ ଧରି ତାଙ୍କର ସବୁପ୍ରକାର ଚିକିତ୍ସା ଚାଲିଲା । ଏହାପରେ position ଟିକେ ଠିକ୍ ଥିଲା ମାତ୍ର ଅଚାନକ ଭାବେ ତାଙ୍କର ରକ୍ତଚାପ ବହୁତ କମିଗଲା । ଏହାପରେ ଆମେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲୁ ଯେ ତାଙ୍କର Brain Death ହୋଇଯାଇଛି । ସେତେବେଳେ ଡାକ୍ତର ସାହେବ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ସହ ଆମକୁ ଅଙ୍ଗଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ କହୁଥିଲେ । ଆମେ ସେହି ମୁହୂର୍ତରେ ହୁଏତ ବାପାଙ୍କୁ ଅଙ୍ଗଦାନ ବିଷୟରେ ଆଦୌ କହିପାରି ନ ଥାନ୍ତୁ କାରଣ ଆମକୁ ଲାଗୁଥିଲା ଯେ ଅଙ୍ଗଦାନ କଥାକୁ ଆଦୌ ସେ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଆମେ ଯତ୍ପରୋନାସ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ୟପ୍ରକାରରେ ଅଙ୍ଗଦାନ ବିଷୟରେ ଡାକ୍ତର କହୁଥିବା କଥା କହିଲୁ । ସେ ତୁରନ୍ତ କହିଲେ : ହଁ-ହଁ ..... ତୋ ମା’ର ବହୁତ ଇଚ୍ଛା ଥିଲା ଅଙ୍ଗଦାନ ପାଇଁ । ଆମେ ତା’ର ଇଚ୍ଛାକୁ ନିଶ୍ଚୟ ପୂରଣ କରିବା । ସେ ସମୟରେ ଆମେ ବହୁତ ଦୁଃଖି ଓ ମ୍ରିୟମାଣ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲୁ ଯେ ମା’ ଆଉ ବଂଚିପାରିବ ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଅଙ୍ଗଦାନର ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା ତ ଆମ ମନରେ ଛାଇଯାଇଥିବା ନିରାଶା ଗୋଟିଏ positive sideକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହୋଇଗଲା ଏବଂ ଆମେ positive environmentକୁ ଚାଲିଆସିଲୁ । ଏହିପରି ଭାବେ ବିଚାର-ଆଲୋଚନା ଭିତରେ ରାତି ୮ଟା ବେଳେ ଆମର counsellsing ହେଲା । ତା’ପରଦିନ ଆମେ ମା’ର ଅଙ୍ଗଦାନ କରିଦେଲୁ । ଏହି ମହତ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ପଛରେ ମା’ଙ୍କର ବହୁତ ଉଚ୍ଚ ଭାବନା ରହିଥିଲା । ଆଗରୁ ବି ସେ ନେତ୍ରଦାନ ପରି ଅଙ୍ଗଦାନ ଆଦି ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବହୁତ ସକ୍ରିୟ ଥିଲେ । ବୋଧହୁଏ ତା’ର ସେହି ଚିନ୍ତନ ଫଳରେ ଆମେ ଏଡ଼େ ମହାନ୍ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତୁଲାଇପାରିଲୁ । ମୋର ବାପାଙ୍କର decission making ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ହିଁ ଆମକୁ ଏଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ ତୁଲାଇବାରେ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥିଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ମା’ଙ୍କର Organ Donation ଦ୍ୱାରା କେତେ ଲୋକ ଉପକୃତ ହେଲେ?

ଅଭିଜିତ୍         -        ମା’ଙ୍କର Heart, ଦୁଇଟି Kidney, Liver ଏବଂ ଦୁଇ ଆଖି ଆମେ donate କରିଥିଲୁ। ସର୍ବମୋଟ୍ ଭାବେ ଚାରିଜଣଙ୍କୁ ନୂଆ ଜୀବନ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲା ଓ ଦୁଇଜଣ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଫେରିପାଇଲେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ଅଭିଜିତ ଜୀ, ଆପଣଙ୍କର ମା’ ଓ ଆପଣଙ୍କର ବାପା, ଦୁହେଁ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ନମସ୍ୟ । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି । ଆପଣଙ୍କ ବାପା ଏଭଳି ଦୃଢ଼ନିଶ୍ଚୟ ହୋଇ ଏତେ ବଡ଼ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେଇ ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରର ଯେଭଳି ନେତୃତ୍ୱ ନେଲେ ତାହା ବାସ୍ତବରେ ବହୁତ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ । ମା’ ତ ସତରେ ମା’ ହିଁ ହୋଇଥାଏ। ମା’ ଆପଣାଛାଏଁ ଏକ ପ୍ରେରଣାର ପ୍ରତିମୂର୍ତି । କିନ୍ତୁ ମା’ ନିଜର ଆଗାମୀ ବଂଶଧରଙ୍କ ପାଇଁ ଯେଉଁ ପରମ୍ପରା ପରିବାରବର୍ଗଙ୍କୁ ଦେଇଥାଏ ତାହା ପିଢ଼ି ପିଢ଼ି ଧରି ଏକ ଶକ୍ତି ଭାବରେ ଆମକୁ ଦୃଢ଼ୀଭୂତ କରିଥାଏ । ଅଙ୍ଗଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆପଣଙ୍କ ମା’ଙ୍କର ପ୍ରେରଣା ଆଜି ସାରା ଦେଶରେ ସଂଚରିଯାଉଛି । ଆପଣଙ୍କର ଏଭଳି ପବିତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କର ସମଗ୍ର ପରିବାରକୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ଅଭିଜିତ୍ ଜୀ, ଧନ୍ୟବାଦ । ଆପଣଙ୍କର ବାପାଙ୍କୁ ମୋର ପ୍ରଣାମ ନିଶ୍ଚୟ ଜଣାଇଦେବ ।

ଅଭିଜିତ୍         -        ନିଶ୍ଚୟ, ନିଶ୍ଚୟ, ଧନ୍ୟବାଦ ସାର

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ    -        ବନ୍ଧୁଗଣ, ୩୯ ଦିନର ଅବାବତ୍ କୌର ହୁଅନ୍ତୁ ବା ୬୩ ବର୍ଷୀୟା ସ୍ନେହଲତା ଚୌଧୁରୀ, ଏମାନଙ୍କ ପରି ଦାନବୀର ହିଁ ଆମକୁ ଜୀବନର ମହତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କରେ ବୁଝାଇଦିଅନ୍ତି । ଆମ ଦେଶର ଆଜି ବହୁତ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ଏହିଭଳି ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନର ଆଶା ନେଇ ଅଙ୍ଗଦାନର ପ୍ରତୀକ୍ଷାରେ କାଳାତିପାତ କରୁଛନ୍ତି । ମୋତେ ସନ୍ତୋଷ ମିଳୁଛି ଯେ ଅଙ୍ଗଦାନକୁ ଆହୁରି ସରଳ ଓ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଦିଗରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏକକ policy ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଛି । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କର domicile ସମ୍ପର୍କିତ ସର୍ତକୁ ହଟାଇଦେବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିଆଯାଇଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ଏବେ ଦେଶର କୌଣସି ବି ରାଜ୍ୟକୁ ଯାଇ ରୋଗୀ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ କ୍ସରଶସଗ୍ଦଗ୍ଧରକ୍ସ କରିପାରିବ । ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ଅଙ୍ଗଦାନ ପାଇଁ ୬୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଆୟୁ ସୀମାକୁ ମଧ୍ୟ ସମାପ୍ତ କରିବା ଦିଗରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନିଆଯାଇଛି । ଏହିପରି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ମୁଁ ସମଗ୍ର ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ଯେ କ୍ଟକ୍ସଶବଦ୍ଭ ୟକ୍ଟଦ୍ଭକ୍ଟକ୍ସ, ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ଆଗକୁ ଆସନ୍ତୁ । ଆପଣମାନଙ୍କର ଗୋଟିଏ ନିଷ୍ପତି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କର ଜୀବନକୁ ବଂଚାଇପାରିବ । ଜୀବନ ଗଢ଼ିପାରିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀ, ଏହାହେଉଛି ପବିତ୍ର ନବରାତ୍ରର ସମୟ । ଶକ୍ତି ଉପାସନାର ସମୟ । ଆଜି, ଭାରତର ଯେଉଁ ସାମର୍ଥ୍ୟବାନ ସ୍ୱରୂପ ନୂଆ ଭାବରେ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳରୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତର ହୋଇ ଉଦ୍ଭାସିତ ହେବାରେ ଲାଗିଛି, ତହିଁରେ ବହୁତ ବଡ଼ ଭୂମିକା ନାରୀଶକ୍ତିର ହିଁ ରହିଛି । ଏତେ ସମୟ ଭିତରେ ଏଇମିତି ଅନେକ ଉଦାହରଣ ଆମ ସାମ୍ନାରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇସାରିଛି । ଆପଣମାନେ ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆରେ ଏସିଆର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଲୋକୋ ପାଇଲଟ୍ ସୁରେଖା ଯାଦବଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିଥିବେ । ସୁରେଖାଜୀ, ଏକ ନୂତନ କୀର୍ତିମାନ ସ୍ଥାପନ କରି ବନେ୍ଦ ଭାରତ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍ର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଲୋକୋ ପାଇଲଟ୍ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ଏହି ମାସରେ producer ଗୁନୀତ୍ ମୋଂଗା ଏବଂ director କାର୍ତିକୀ ଗୋଁଜାଲ୍ବିସ୍ ତାଙ୍କର documentary “Elephant Whispers” ପାଇଁ Oscar ଜିତି ଭାରତବର୍ଷର ନାଁକୁ ଗୌରବମଣ୍ଡିତ କରିଛନ୍ତି । ଦେଶ ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ଉପଲବ୍ଧି Bhaba Atomic Research Centreର Scientist ଭଉଣୀ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟୀ ମହାନ୍ତି ମଧ୍ୟ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି । ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟୀଜୀ Chemistry ଏବଂ Chemical Engineering Fieldର IUPACର ବିଶେଷ Award ପାଇଛନ୍ତି । ଏହି ବର୍ଷର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ହିଁ ଭାରତର Under-19  ମହିଳା କ୍ରିକେଟ୍ ଟିମ୍ T-20 World Cup ଜିତି ନୂଆ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ଯଦି ଆପଣମାନେ ରାଜନୀତି ଆଡ଼େ ଆଖି ପକାଇବେ, ତେବେ ନାଗାଲାଣ୍ଡରେ ଏକପ୍ରକାର ନୂତନ ଅଧ୍ୟାୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି । ନାଗାଲାଣ୍ଡରେ ୭୫ ବର୍ଷ ଭିତରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଦୁଇଜଣ ମହିଳା ବିଧାୟକ ବିଜୟଲାଭ କରି ବିଧାନସଭା ପହଂଚିଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣଙ୍କୁ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ସରକାରରେ ମନ୍ତ୍ରୀପଦ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି ଅର୍ଥାତ୍ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଜଣେ ମହିଳା ମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମୋର ସାକ୍ଷାତ୍ ସେହି ଦୁଃସାହସୀ ଝିଅମାନଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିଲା ଯେଉଁମାନେ ତୁର୍କୀର ବିନାଶକାରୀ ଭୂମିକମ୍ପ ପରେ ସେଠାକାର ପୀଡ଼ିତ ଲୋକମାନଙ୍କର ସାହାଯ୍ୟ ପାଇଁ ପହଂଚିଥିଲେ । ଏମାନେ ସମସ୍ତେ NDRF ଦଳରେ ସାମିଲ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସାହସ ଏବଂ କୁଶଳତାପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟଶୈଳୀକୁ ସାରା ବିଶ୍ୱ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । ଭାରତ UN Mission ପରି ଶାନ୍ତିସେନାରେ Women-only Platoon ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିସାରିଛି ।

ଆଜି, ଦେଶର ଝିଅମାନେ ଆମର ତିନୋଟିଯାକ ସେନାବାହିନୀରେ ନିଜର ଶୌର୍ଯ୍ୟ ଓ ସାହସର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଚାଲିଛନ୍ତି । Group Captian ଶାଲିଜା ଧାମୀ Combat Unitରେ Command Appointment ପାଇଥିବା ପ୍ରଥମ ମହିଳା ବାୟୁସେନା ଅଧିକାରୀ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପାଖରେ ପାଖାପାଖି ୩ ହଜାର ଘଂଟାର flying experiece ରହିଛି । ସେହିପରି ଭାରତୀୟ ସେନାର ସାହସୀ captain ଶିବା ଚୌହାନ୍ ସିଆଚିନ୍ରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଅଧିକାରୀ ଅଟନ୍ତି । ସିଆଚିନ୍ରେ ଯେଉଁଠି ପାରଦ ମାଇନସ୍ ସିକ୍ସଟି (-୬୦) ଡିଗ୍ରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖସିଆସେ । ସେଠାରେ ଶିବା ତିନିମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅବସ୍ଥାପିତ ରହିବେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହି ସୂଚୀ ଏତେ ଲମ୍ବା ଯେ ଏଠାରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବା ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ । ଏହିପରି ସମସ୍ତ ମହିଳା, ଆମର ଝିଅମାନେ ଆଜି ଭାରତ ଏବଂ ଭାରତର ସ୍ୱପ୍ନ ତଥା ସଂକଳ୍ପକୁ ନୂତନ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଚାଲିଛନ୍ତି । ନାରୀଶକ୍ତିର ଏହି ଉର୍ଜ୍ଜା ହିଁ ବିକଶିତ ଭାରତର ପ୍ରାଣବାୟୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ବର୍ତମାନ ସମୟରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଉର୍ଜା, renewable engergyର ଖୁବ୍ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି । ମୁଁ, ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ ଆଲୋଚନା କରେ, ସେତେବେଳେ ସେମାନେ renewable engergy କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଅଭୂତପୂର୍ବ ସଫଳତା ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚୟ ଚର୍ଚ୍ଚା କରନ୍ତି। ବିଶେଷକରି, ଭାରତ ସୌର ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁ କ୍ଷୀପ୍ରଗତିରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଚାଲିଛି, ତାହା ଏକ ବିରାଟ ଉପଲବଧି ନିଶ୍ଚୟ ।

ଭାରତର ଲୋକମାନେ ତ ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧ ରଖିଆସିଛନ୍ତି । ଆମ ଦେଶରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଶକ୍ତିକୁ ନେଇ ଯେଉଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ମତ ରହିଛି, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉପାସନାର ଯେଉଁ ପରମ୍ପରା ଅଛି, ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ସେଭଳି ବହୁତ କମ୍ ଦେଖାଯାଏ । ମୁଁ ବହୁତ ଖୁସି ଯେ ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶବାସୀ ସୌରଶକ୍ତିର ମହତ୍ୱକୁ ବୁଝିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ clean energy କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର ଯୋଗଦାନ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ‘ସବକା ପ୍ରୟାସ’ର ଏହି ଉତ୍ସାହ ଆଜି ଭାରତର ସୌର ମିଶନକୁ ଆଗକୁ ନେଇଚାଲିଛି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ପୁନେର ଗୋଟିଏ ଉତମ ପ୍ରୟାସ ପ୍ରତି ମୋର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଛି । ଏଠାକାର MSR Oiive Housing Societyର ଲୋକମାନେ ସ୍ଥିର କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ସୋସାଇଟିରେ ପିଇବା ପାଣି, Lift ଏବଂ ଲାଇଟ ଆଦି ସାମୂହିକ ଭାବେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକୁ ଏବେ Solar Envery ଦ୍ୱାରା ଚଲାଇବେ । ତା’ପରେ ସୋସାଇଟିର ସମସ୍ତେ ମିଶି ସୌର ପ୍ୟାନେଲ ଲଗାଇଲେ । ଏବେ ଏହି ସୌର ପ୍ୟାନେଲ ଗୁଡ଼ିକରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ନବେହଜାର କିଲୋୱାଟ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଛି । ୟାଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିମାସରେ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶ ହଜାର ଟଙ୍କା ସଂଚୟ ହୋଇପାରୁଛି । ଏହି ସଂଚୟର ଲାଭ Societyର ସବୁ ଲୋକ ପାଉଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ପୁନେ ଭଳି ଦାମନ୍-ଦୀବ୍ରେ ଯେଉଁ ଦୀବ୍ ଅଛି, ଯାହା ଗୋଟିଏ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଜିଲ୍ଲା, ସେଠାକାର ଲୋକମାନେ ଗୋଟିଏ ଅଦ୍ଭୁତ କାମ କରି ଦେଖାଇଛନ୍ତି । ଆପଣମାନେ ଜାଣିଥିବେ ଦୀବ୍ ସୋମନାଥର ପାଖରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଦୀବ୍ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଜିଲ୍ଲା ଯେଉଁଠି ଦିନବେଳା ଶତପ୍ରତିଶତ କାମ Clean Energy ଦ୍ୱାରା କରାଯାଉଛି । ଦୀବ୍ର ଏହି ସଫଳତାର ମୂଳମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ‘ସବକା ପ୍ରୟାସ’ । ସମୟ ଥିଲା ଏଠି ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନର ସଂସାଧନ ଗୋଟିଏ ଆହ୍ୱାନ ଥିଲା । ଲୋକମାନେ ଏହି ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ସୌରଶକ୍ତିକୁ ବାଛିଲେ । ଏଠାରେ ପଡ଼ିଥିବା ଅନୁର୍ବର ଜମି ତଥା ଅନେକ କୋଠା ଉପରେ ସୌର ପ୍ୟାନେଲ ଲଗାହେଲା । ଏଠାରେ ଦିନରେ ଯେତିକି ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ଆବଶ୍ୟକ, ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତି ଏହି ପ୍ୟାନେଲଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦିତ ହେଉଛି । ଏହି ସୌର ପ୍ରକଳ୍ପ ଦ୍ୱାରା ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି କିଣିବାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଥିବା ଧନରୁ ପ୍ରାୟ ବାଉନ କୋଟି ଟଙ୍କାର ସଂଚୟ ହୋଇପାରୁଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ପୁନେ ଏବଂ ଦୀବ୍ର ଲୋକମାନେ ଯାହା କରିଦେଖାଇଲେ, ସେଭଳି ପ୍ରୟାସ ଦେଶର ଆହୁରି ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରହିଛି । ଆମେ ଭାରତୀୟମାନେ ପରିବେଶ ଏବଂ ପ୍ରକୃତିକୁ ନେଇ କେତେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ବଂଶଧରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆମେ କେତେ ସଚେତନ ତାହା ଏହି ପ୍ରୟାସରୁ ଜଣାପଡ଼େ । ଏ ପ୍ରକାରର ସମସ୍ତ ପ୍ରୟାସକୁ ମୁଁ ହୃଦୟରୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ ସମୟ ସହିତ ତାଳଦେଇ, ସ୍ଥିତି ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ଅନେକ ପରମ୍ପରା ବିକଶିତ ହୁଏ । ଏହି ପରମ୍ପରାଗୁଡ଼ିକ ଆମ ସଂସ୍କୃତିର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ବଢ଼ାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନିତ୍ୟ ନୂତନ ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । କିଛିମାସ ପୂର୍ବରୁ କାଶୀରେ ଏହିଭଳି ଏକ ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି କାଶୀ-ତାମିଲ ସଂଗମ୍ ଦ୍ୱାରା କାଶୀ ଏବଂ ତାମିଲଭାଷୀ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଶହ ଶହ ବର୍ଷଧରି ରହିଆସିଥିବା ଐତିହାସିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ Celebrate କରାଗଲା। ‘ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ’ର ଭାବନା ଆମ ଦେଶକୁ ମଜଭୁତ୍ କରୁଛି । ଆମେମାନେ ଜଣେ ଅନ୍ୟଜଣଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣୁଛେ, ଶିଖୁଛେ ଫଳରେ ଏକତାର ଭାବନା ପ୍ରଗାଢ଼ ହେଉଛି। ଏକତାର ଏହିଭଳି ଉତ୍ସାହ ସହିତ ଆସନ୍ତା ମାସରେ ଗୁଜରାଟର ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ “ସୌରାଷ୍ଟ୍ର-ତାମିଲ ସଂଗମମ୍” ଅପ୍ରେଲ ୧୭ ତାରିଖଠାରୁ ୩୦ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆୟୋଜିତ ହେବ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାମାନେ ନିଶ୍ଚୟ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଗୁଜରାଟର ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର ସହ ତାମିଲନାଡ଼ୁର କ’ଣ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଛି? ବାସ୍ତବରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସୌରାଷ୍ଟ୍ରର ଅନେକ ଲୋକ ତାମିଲନାଡ଼ୁର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବସବାସ କରୁଥିଲେ । ଆଜି ବି ଏମାନଙ୍କୁ ସୌରାଷ୍ଟ୍ରୀ ତାମିଲ୍ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟପେୟ, ଚାଲିଚଳନ, ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର ଆଦିରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ କେଉଁଠି କେମିତି ସୌରାଷ୍ଟ୍ରର ଝଲକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହି ଆୟୋଜନକୁ ନେଇ ତାମିଲନାଡୁର ଅନେକ ଲୋକ ମୋ ନିକଟକୁ ପ୍ରଶଂସାଭରା ଚିଠିଗୁଡ଼ିଏ ଲେଖିଛନ୍ତି । ମଦୁରାଇରେ ରହୁଥିବା ଜୟଚନ୍ଦ୍ରନଜୀ ବହୁତ ଭାବୁକ ହୋଇ ଚିଠିଟିଏ ଲେଖିଛନ୍ତି । ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି - “ହଜାର ବର୍ଷ ପରେ, କେହିଜଣେ ପ୍ରଥମକରି ସୌରାଷ୍ଟ୍ର-ତାମିଲର ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧ ବିଷୟ ମନେପକାଇଛି, ସୌରାଷ୍ଟ୍ରରୁ ଆସି ତାମିଲନାଡୁରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଏହି ଲୋକମାନଙ୍କ କଥା ପଚାରିଛି ।” ଜୟଚନ୍ଦ୍ରନଜୀଙ୍କର ଏଇକଥା, ହଜାର ହଜାର ତାମିଲ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଆସାମ ସହିତ ଯୋଡ଼ିହୋଇଥିବା ଗୋଟିଏ କଥା କହିବାକୁ ଚାହେଁ । ଏ ମଧ୍ୟ ‘ଏକ୍ ଭାରତ – ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ’ର ଭାବନାକୁ ମଜଭୁତ୍ କରେ । ଆପଣମାନେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଆମେ ବୀର ଲାସିତ ବୋରଫକନ ଜୀଙ୍କର ଚାରିଶହତମ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରୁଛୁ । ବୀର ଲାସିତ ବୋରପୁକନ୍ ଅତ୍ୟାଚାରୀ ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ କବଳରୁ ଗୁଆହାଟୀକୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଆଜି ଦେଶ ଏହି ମହାନ୍ ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କର ଅଦମ୍ୟ ସାହସ ସହିତ ପରିଚିତ ହେଉଛି । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଲାସିତ ବୋର ଫୁକନଙ୍କ ଜୀବନୀ ଉପରେ ଆଧାରିତ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖନ ଅଭିଯାନ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଆପଣମାନେ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ପ୍ରାୟ ପଇଁଚାଳିଶ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରବନ୍ଧମାନ ପଠେଇଥିଲେ । ଆପଣ ଏକଥା ଜାଣି ଆହୁରି ଖୁସି ହେବେ ଯେ ଏବେ ଏହା ଗିନିଜ୍ ରେକର୍ଡ଼ ହୋଇସାରିଛି । ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଏବଂ ପ୍ରସନ୍ନତାର କଥା ହେଲା – ବୀରଲାସିତ ବୋରଫୁକନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଏ ଯେଉଁ ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ ଲେଖାହେଲା ସେଗୁଡ଼ିକ ତେଇଶଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଛି । ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଅସମୀୟା ଭାଷାକୁ ଛାଡ଼ି ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ, ବଙ୍ଗଳା, ବୋଡ଼ୋ, ନେପାଳୀ, ସଂସ୍କୃତ, ସାଁତାଲୀ ଆଦି ଭାଷାଗୁଡ଼ିକରେ ଲୋକମାନେ ପ୍ରବନ୍ଧ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରୟାସରେ ଭାଗନେଇଥିବା ସବୁ ଲୋକଙ୍କୁ ମୁଁ ହୃଦୟର ସହ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଯେତେବେଳେ କାଶ୍ମୀର ବା ଶ୍ରୀନଗର କଥା ଉଠେ, ସର୍ବପ୍ରଥମେ ତା’ର ସୁନ୍ଦର ପାହାଡ଼ ପର୍ବତ ଓ ଡାଲ ହ୍ରଦର ଚିତ୍ର ଆମ ଆଖି ଆଗକୁ ଆସେ । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଡାଲ୍ ହ୍ରଦର ଶୋଭା ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁ, କିନ୍ତୁ ଡାଲ୍ ହ୍ରଦ ବିଷୟରେ ଆଉ ଗୋଟେ ବିଶିଷ୍ଟ କଥା ଅଛି । ଡାଲ୍ ହ୍ରଦ ତା’ର ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ Lotous Steams- ପଦ୍ମ ନାଡ଼ ଓ ପଦ୍ମ କାକୁଡ଼ି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଏହାକୁ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନାମରେ ଜାଣନ୍ତି । କାଶ୍ମୀରରେ ଏହାକୁ ‘ନାଦରୁ’ କୁହାଯାଏ । କାଶ୍ମୀରର ନାଦରୁର ଚାହିଦା ଦିନକୁ ଦିନ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହି ଚାହିଦାକୁ ଦେଖି ଡାଲ୍ ହ୍ରଦରେ ‘ନାଦରୁ’ ଚାଷ କରୁଥିବା କୃଷକମାନେ ଗୋଟିଏ FPO ଗଠନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି EPOରେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇଶହ ପଚାଶ କୃଷକ ଯୋଗଦେଇଛନ୍ତି । ଆଜି ଏହି କୃଷକମାନେ ନିଜର ନାଦରୁକୁ ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେଣି । ଏଇ କିଛିଦିନ ତଳେ ଏହି କୃଷକମାନେ ଦୁଇଛେକ ନାଦରୁ UPEକୁ ରପ୍ତାନୀ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ସଫଳତା ପାଇଁ କାଶ୍ମୀରର ସୁନାମ ବଢ଼ିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶହଶହ କୃଷକଙ୍କ ଆମଦାନୀ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଛି।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କାଶ୍ମୀର ଲୋକମାନଙ୍କର କୃଷି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଆଉ ଗୋଟିଏ ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ ଏବେ ସଫଳତାର ବାସ୍ନା ଖେଳାଇ ଦେଇଛି । ଆପଣମାନେ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ମୁଁ ସଫଳତାକୁ ବାସ୍ନା କାହିଁକି କହୁଛି? କଥାଟି ତ ବାସ୍ନା ବା ସୁଗନ୍ଧର ହିଁ କଥା ନା! ବାସ୍ତବରେ ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରର ଡୋଡା ଜିଲ୍ଲାର ଗୋଟିଏ ଗାଁ ହେଉଛି ‘ଭଦର୍ୱା’ । ଏଠାକାର କୃଷକମାନେ ଦଶକ ଦଶକ ଧରି ମକ୍କା ଚାଷ କରିଆସୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ କିଛି କୃଷକ କିଛି ଅଲଗା କରି ଦେଖାଇବାକୁ ଭାବିଲେ । ସେମାନେ Floriculture ଅର୍ଥାତ୍ ଫୁଲଚାଷ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କଲେ । ଆଜି ଏଠାକାର ପ୍ରାୟ ଅଢ଼େଇ ହଜାର କୃଷକ Lavender ଚାଷ କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ aroma missionରୁ ସାହାଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି। ଏହି ନୂଆ ଚାଷ କୃଷକମାନଙ୍କର ଆମଦାନୀକୁ ବହୁତ ବଢ଼େଇଦେଇଛି ଏବଂ ଆଜି Lavender ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏମାନଙ୍କ ସଫଳତାର ସୁଗନ୍ଧ ମଧ୍ୟ ବହୁଦୂର ଯାଏ ବିସ୍ତୃତ ହୋଇପାରିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଯେତେବେଳେ କାଶ୍ମୀର କଥା ଉଠେ, ପଦ୍ମଫୁଲ କଥା ଉଠେ, ଫୁଲର କଥା ଉଠେ, ସୁଗନ୍ଧର କଥା ଉଠେ ସେତେବେଳେ ପଦ୍ମ ଉପରେ ବିରାଜମାନ କରୁଥିବା ମା’ ଶାରଦାଙ୍କ ସ୍ମୃତି ଜାଗ୍ରତ ହେବା ତ ସ୍ୱାଭାବିକ କଥା । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ କୁପ୍ୱାଡ଼ାରେ ମା’ ଶାରଦାଙ୍କର ଭବ୍ୟ ମନ୍ଦିରର ଲୋକାର୍ପଣ ହୋଇଛି । ଏ ମନ୍ଦିର ସେହି ରାସ୍ତାରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁ ବାଟଦେଇ ଦିନେ ଶାରଦା ପୀଠର ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଲୋକେ ଯାଉଥିଲେ । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ଏହି ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣରେ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ମୁଁ ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏହି ଶୁଭକାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏଥର ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ଏତିକି । ଆସନ୍ତାଥର ଆପଣମାନଙ୍କ ସହିତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଶହେତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ସାକ୍ଷାତ ହେବ । ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ନିଜର ପରାମର୍ଶ ନିଶ୍ଚୟ ପଠାନ୍ତୁ । ଏହି ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ଆମେମାନେ ହୋଲିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନବରାତ୍ରି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ପର୍ବ ଓ ଉତ୍ସବରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିଲେ । ପବିତ୍ର ରମଜାନ୍ ମାସ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲାଣି । ଆଉ କେତୋଟି ଦିନ ପରେ ଶ୍ରୀରାମ ନବମୀର ମହାନ୍ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ଆସିବ । ତା’ପରେ ପରେ ମହାବୀର ଜୟନ୍ତୀ Good Friday ଏବଂ Easter ମଧ୍ୟ ଆସିବ । ଅପ୍ରେଲ ମାସରେ ଆମେମାନେ ଭାରତର ଦୁଇଜଣ ମହାପୁରୁଷଙ୍କର ଜନ୍ମଦିନ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରୁ । ଏ ଦୁଇଜଣ ହେଲେ ମହାତ୍ମା ଜ୍ୟୋତିବା ଫୁଲେ ଏବଂ ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକର । ଏ ଦୁଇ ମହାପୁରୁଷ ସମାଜରୁ ଭେଦଭାବ ଦୂର କରିବା ଦିଗରେ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥିଲେ । ଆଜି ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ କାଳରେ ଆମେମାନେ ଏଭଳି ମହାପୁରୁଷଙ୍କଠାରୁ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ନିରନ୍ତର ପ୍ରେରଣା ନେବା ଉଚିତ । ଆମେମାନେ ନିଜର କର୍ତବ୍ୟକୁ ସବୁଠାରୁ ଆଗରେ ରଖିବା ଉଚିତ । ବନ୍ଧୁଗଣ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ କରୋନା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ୁଛି । ତେଣୁ ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ସାବଧାନ ରହିବା ଉଚିତ, ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ । ଆସନ୍ତା ମାସରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ୧୦୦ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଆମେମାନେ ପୁଣି ଭେଟିବା, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦାୟ ଦିଅନ୍ତୁ । ଧନ୍ୟବାଦ, ନମସ୍କାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଏହି ୯୮ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶି ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି । ଶତକ ଦିଗକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥିବା ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’କୁ ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଜନସହଭାଗିତାର ପରିପ୍ରକାଶର ଅଦ୍ଭୁତ ମଞ୍ଚ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ପ୍ରତି ମାସ, ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ବାର୍ତା ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ମନର କଥା ମୋ ପାଖକୁ ପହଞ୍ଚୁଛି। ନିଜର ମନର ଶକ୍ତିକୁ ତ ଆପଣମାନେ ଜାଣନ୍ତି, ଠିକ ସେହିପରି, ସମାଜର ଶକ୍ତିରେ ଦେଶର ଶକ୍ତି କିଭଳି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ, ଏହା ଆମେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ବିଭିନ୍ନ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଦେଖିଛୁ, ବୁଝିଛୁ ଆଉ ମୋର ଅନୁଭୂତି ହେଲା ଆମେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ ମଧ୍ୟ କରିଛୁ । ମୋର ସେହି ଦିନଟି ମନେଅଛି, ଯେବେ ଆମେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଭାରତର ପାରମ୍ପରିକ ଖେଳଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ବିଷୟରେ କଥା ହୋଇଥିଲୁ । ଆଉ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହି ଭାରତୀୟ ଖେଳଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେବା ପାଇଁ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଶିଖିବା ପାଇଁ ଏବଂ ସେଥିରେ ହଜିଯିବା ପାଇଁ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ଲହରି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଯେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ଖେଳଣାଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା ହେଲା, ସେତେବେଳେ ଦେଶର ଲୋକେ ତୁରନ୍ତ ଏହାକୁ ଆଗେଇନେଲେ । ଏବେ ତ ଭାରତୀୟ ଖେଳଣାଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଏମିତି ଏକ ଆକର୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଯେ, ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଏସବୁର ଚାହିଦା ବଢ଼ିଚାଲିଛି। ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ ଯେତେବେଳେ କାହାଣୀ କହିବାର ଭାରତୀୟ ଢଙ୍ଗ ସମ୍ପର୍କରେ କଥା ହେଲୁ, ସେତେବେଳେ ଏହାର ଖ୍ୟାତି ମଧ୍ୟ ଦୂର-ଦୂରାନ୍ତକୁ ବ୍ୟାପିଗଲା । ଲୋକେ କାହାଣୀ କହିବାର ଭାରତୀୟ ଢଙ୍ଗ ଆଡ଼କୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷିତ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଆପଣମାନଙ୍କର ମନେଥିବ, ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ଅର୍ଥାତ ଏକତା ଦିବସ ଅବସରରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ ତିନୋଟି ପ୍ରତିଯୋଗିତା କଥା କହିଥିଲୁ । ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାଗୁଡ଼ିକ ଦେଶଭକ୍ତି ଗୀତ ରଚନା, ନାନାବାୟା ଗୀତ ରଚନା ଏବଂ ରଙ୍ଗୋଲି ଅଙ୍କନ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଥିଲା । ଏ କଥା କହିବାରେ ମୋତେ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ, ସମଗ୍ର ଦେଶର ୭୦୦ରୁ ଅଧିକ ଜିଲ୍ଲାରୁ ୫ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକେ ଏଥିରେ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ପିଲା, ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି, ବରିଷ୍ଠ ଲୋକେ, ସମସ୍ତେ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ୨୦ରୁ ଅଧିକ ଭାଷାରେ ନିଜର କୃତିମାନ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ସମସ୍ତ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣକାରୀ ମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ଆପଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକେ ଜଣେ ଜଣେ ଚମ୍ପିଆନ୍‌, କଳାର ସାଧକ । ନିଜ ଦେଶର ବିବିଧତା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରତି ଆପଣମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ କେତେ କେତେ ପ୍ରେମ ଭରି ରହିଛି, ତାହା ଆପଣମାନେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଆଜି ଏହି ଅବସରରେ ମୋତେ ଲତା ମଙ୍ଗେଶକର, ଲତା ଦିଦିଙ୍କ କଥା ମନେପଡ଼ିବା ବହୁତ ସ୍ୱାଭାବିକ । କାରଣ, ଯେଉଁଦିନ ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାମାନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ସେହିଦିନ ଲତା ଦିଦି ଟ୍ୱିଟ୍ କରି ଏହି ପ୍ରଥାଗୁଡ଼ିକ ସହ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଯୋଡ଼ି ହେବା ପାଇଁ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ,

ନାନାବାୟା ଗୀତ ରଚନାରେ ପ୍ରଥମ ପୁରସ୍କାରର ବିଜେତା ହେଉଛନ୍ତି, କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଚାମରାଜନଗର ଜିଲ୍ଲାର ବି.ଏମ. ମଞ୍ଜୁନାଥ । ତାଙ୍କୁ ଏହି ପୁରସ୍କାର କନ୍ନଡ଼ ଭାଷାରେ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ରଚିତ ନାନାବାୟା ଗୀତ ମଲଗୁ କନ୍ଦା ପାଇଁ ମିଳିଛି । ତାଙ୍କ ମାଆ ଓ ଜେଜେମା’ ଗାଉଥିବା ନାନାବାୟା ଗୀତଗୁଡ଼ିକରୁ ଏହାକୁ ଲେଖିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ମିଳିଛି । ଏହାକୁ ଶୁଣିଲେ ଆପଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖୁସି ଲାଗିବ ।

ଶୋଇପଡ଼, ଶୋଇପଡ଼ ମୋ ଧନ,

ଶୋଇପଡ଼ ମୋ କୁଳ ନନ୍ଦନ ।

ହେଲାଣି ଅନ୍ଧାର, ଗଲାଣି ଦିନ,

ନିଦ୍ରାଦେବୀଙ୍କ ହେବ ଆଗମନ । ।

ତାରାଭରା ବଗିଚାରୁ ସିଏ

ଆଣିବେ ସପନ ତୋଳି

ଶୋଇପଡ଼ ଧନ ଶୋଇପଡ଼

ତୁ ଆଉ ନ କର ଅଳି । ।

ଆସାମର କାମରୂପ୍ ଜିଲ୍ଲାର ବାସିନ୍ଦା ଦିନେଶ ଗୋୱାଲା ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଯେଉଁ ନାନାବାୟା ଗୀତଟି ଲେଖିଛନ୍ତି, ସେଥିରେ ସେଠାକାର ମାଟି ଏବଂ ଧାତୁ ପାତ୍ର ତିଆରି କରୁଥିବା କାରିଗରମାନଙ୍କ ଲୋକପ୍ରିୟ ଶିଳ୍ପକଳାର ଛାପ ରହିଛି । 

କୁମ୍ଭାର ଦାଦା ଆସିଛନ୍ତି, ହାତେ ଧରି ତାଙ୍କ ମୁଣି,

ଆସ ଦେଖିବା ଆସ ଦେଖିବା, ଆସିଛନ୍ତି କିସ ଆଣି?

ମୁଣିରେ ଥିଲା ତାଙ୍କ ହାତଗଢ଼ା, ସୁନ୍ଦର ଏକ ଗିନା

ଆମ ଝିଅ ପଚାରେ, ଦାଦା, ଇଏ ଗଢ଼ିଲ କେମିତିକିନା?

ଗୀତ ଏବଂ ନାନାବାୟା ଗୀତ ଭଳି ରଙ୍ଗୋଲି ଅଙ୍କନ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମଧ୍ୟ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବହୁତ ଆଦୃତ ହେଲା। ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପ୍ରତିଯୋଗୀମାନେ ଏକରୁ ବଳି ଆରେକ ସୁନ୍ଦର ରଙ୍ଗୋଲି ଆଙ୍କି ପଠାଇଲେ । ଏଥିରେ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିବା ପ୍ରତିଯୋଗୀ ହେଲେ ପଞ୍ଜାବର କମଲ୍ କୁମାର । ସେ ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଏବଂ ଅମର ବୀର ଶହିଦ ଭଗତ ସିଂଙ୍କ ସୁନ୍ଦର ରଙ୍ଗୋଲି ଆଙ୍କିଥିଲେ । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସାଙ୍ଗ୍‌ଲିର ସଚିନ୍ ନରେନ୍ଦ୍ର ଅବସାରୀ ନିଜ ରଙ୍ଗୋଲିରେ ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ୍‌, ସେଠାରେ ଘଟିଥିବା ନରସଂହାର ଏବଂ ଶହିଦ ଉଧମ୍ ସିଂହଙ୍କ ବୀରତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଇଲେ । ଗୋଆ ନିବାସୀ ଗୁରୁଦତ ୱାଂଟେକର୍ ରଙ୍ଗୋଲିରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିଥିବାବେଳେ ପୁଡୁଚେରୀର ମାଲାତିସେଲ୍ଭମ୍ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଅନେକ ମହାନ ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଚିତ୍ରାଙ୍କନର କେନ୍ଦ୍ରରେ ରଖିଥିଲେ ।

ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ ଗୀତ ରଚନା ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥିବା ପ୍ରତିଯୋଗୀ ହେଉଛନ୍ତି ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଟି.ବିଜୟ ଦୁର୍ଗା । ସେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ ନିଜ ରଚନା ପଠାଇଥିଲେ । ସେ ନିଜ ଅଂଚଳର ସୁବିଖ୍ୟାତ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ନରସିମା ରେଡ୍ଡି ଗାରୁଙ୍କ ଠାରୁ ଅନେକ ପ୍ରେରଣା ଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ବିଜୟ ଦୁର୍ଗା ପଠାଇଥିବା ଗୀତର ଏହି ଅଂଶ ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଶୁଣନ୍ତୁ । 

ରେନାଡ଼ୁ ପ୍ରାନ୍ତର ସୂରୁଜ

ହେ ବୀର ନରସିଂହ !

ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଅଙ୍କୁର ତୁମେ, ଅଙ୍କୁଶ ତୁମେ,

ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଅନ୍ୟାୟ ଅତ୍ୟାଚାର ଦେଖି ତୁମେ,

ତାତିଲା ରକତ ତୁମର !

ରେନାଡ଼ୁ ପ୍ରାନ୍ତର ସୂରୁଜ

ହେ ବୀର ନରସିଂହ !

ତେଲୁଗୁ ପରେ ଏବେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମୈଥିଲି ଭାଷାର ଗୋଟିଏ ସଙ୍ଗୀତାଂଶ ଶୁଣାଉଛି । ଏହାକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି ଦୀପକ ବତ୍ସ । ସେ ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଛନ୍ତି ।

ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ଗୌରବ, ହେ ଭାଇ

ଆମ ଏହି ଦେଶ ମହାନ,

ତିନି ପଟେ ସାଗର ଘେରିଛି

ଉତରେ କୈଳାଶ ଶକ୍ତିମାନ ।

ଗଙ୍ଗା, ଯମୁନା, କୃଷ୍ଣ, କାବେରୀ,

କୋଶୀ, କମଳା ବଲାନ୍ 

ଆମ ଏହି ଦେଶ ମହାନ,

ତ୍ରିରଙ୍ଗାରେ ଆମ ପ୍ରାଣ . . .

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଶା କରୁଛି, ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଏହା ଭଲ ଲାଗିଥିବ । ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କ ତାଲିକା ବହୁତ ଲମ୍ବା । ଆପଣମାନେ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍‌କୁ ଯାଇ, ଏସବୁକୁ ସପରିବାରେ ଦେଖନ୍ତୁ ଓ ଶୁଣନ୍ତୁ । ଆପଣମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ପ୍ରେରଣା ମିଳିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଯଦି ବନାରସ୍ କଥା ପଡ଼େ, ସେହେନାଈ କଥା ପଡ଼େ, ଉସ୍ତାଦ ବିସମିଲ୍ଲାହ୍ ଖାଁଙ୍କ କଥା ଉଠେ, ତାହେଲେ ସେ ଦିଗକୁ ମୋ ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିବା ସ୍ୱାଭାବିକ । କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବେ ଉସ୍ତାଦ ବିସମିଲ୍ଲାହ୍ ଖାନ୍ ଯୁବ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା । ଏହି ପୁରସ୍କାର ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ ପର୍ଫର୍ମିଂ ଆର୍ଟ୍‌ସ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଦୀୟମାନ ପ୍ରତିଭାଶାଳୀ କଳାକାରମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏହା କଳା ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତର ଲୋକପ୍ରିୟତା ବୃଦ୍ଧିକରିବା ସହିତ ଏହାର ସମୃଦ୍ଧିରେ ନିଜର ଯୋଗଦାନ ଦେଉଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ସେହି କଳାକାରମାନେ ମଧ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ସେହି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ନୂତନ ଜୀବନଦାନ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକର ଲୋକପ୍ରିୟତା ସମୟ ସହ ହ୍ରାସ ହୋଇଚାଲିଥିଲା । ଏବେ ଆପଣମାନେ ଏହି ଟ୍ୟୁନ୍ (ସ୍ୱର) କୁ ମନ ଦେଇ ଶୁଣନ୍ତୁ . . .

(ଜୟଦୀପ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ସୂରସିଙ୍ଗାର୍ ବାଦନ)

ଏହା କେଉଁ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ଧ୍ୱନି, ଆପଣମାନେ ଜାଣିଛନ୍ତି କି? ହୁଏତ ଆପଣ ଜାଣିନଥାଇପାରନ୍ତି । ଏହି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ନାମ ହେଉଛି ସୂର୍‌ସିଙ୍ଗାର୍ ଏବଂ ଏହାର ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି ଜୟଦୀପ୍ ମୁଖାର୍ଜୀ । ଉସ୍ତାଦ ବିସମିଲ୍ଲାହ୍ ଖାନ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ ଯୁବକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜୟଦୀପ ଅନ୍ୟତମ । ବିଗତ ୫୦ ଓ ୬୦ ଦଶନ୍ଧି ପରବର୍ତୀ ସମୟରୁ ଏହି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ଧ୍ୱନି ଶୁଣିପାରିବା ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ହୋଇଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଜୟଦୀପ ସୂରସିଙ୍ଗାରକୁ ପୁଣିଥରେ ଲୋକପ୍ରିୟ କରାଇବାରେ ପ୍ରାଣପଣେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି ଭଉଣୀ ଉପ୍ପଲପୁ ନାଗମଣିଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ, ଯାହାଙ୍କୁ ମେଣ୍ଡୋଲିନ୍‌ରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକୀ ବାଦ୍ୟସଙ୍ଗୀତ ପାଇଁ ଏହି ପୁରସ୍କାର ଦିଆଯାଇଛି । ସେହିଭଳି, ସଂଗ୍ରାମ ସିଂ ସୁହାସ ଭଣ୍ଡାରେଙ୍କୁ ୱାର୍‌କରୀ କୀର୍ତନ ପାଇଁ ଏହି ପୁରସ୍କାର ମିଳିଛି । ଏହି ତାଲିକାରେ କେବଳ ସଙ୍ଗୀତ ଶିଳ୍ପୀ ନାହାନ୍ତି, ବରଂ ଭି. ଦୁର୍ଗା ଦେବୀ ନୃତ୍ୟର ଗୋଟିଏ ପ୍ରାଚୀନ ଶୈଳୀ କରକଟ୍ଟମ୍ ପାଇଁ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି । ଏହି ପୁରସ୍କାରର ଅନ୍ୟ ଜଣେ ବିଜେତା ରାଜକୁମାର ନାୟକ ତେଲେଙ୍ଗାନାର ୩୧ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ୧୦୧ ଦିନ ଧରି ଚାଲୁଥିବା ପେରିନି ଓଡିସିର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ଆଜି ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ପେରିନି ରାଜକୁମାର ନାମରେ ଚିହ୍ନିବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ପେରିନି ନାଟ୍ୟମ୍ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ ଏକ ନୃତ୍ୟ, ଯାହା କାକତିୟ ବଂଶର ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା । ଆଜିର ତେଲେଙ୍ଗାନା ସହିତ ଏହି ରାଜବଂଶର ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଅନ୍ୟ ଜଣେ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ହେଉଛନ୍ତି ସାଇଖୌମ୍ ସୂରଚନ୍ଦ୍ର ସିଂ । ସେ ମୈତେଇ ପୁଙ୍ଗ୍ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ତିଆରି କରିବାରେ ତାଙ୍କର ନୈପୁଣ୍ୟ ପାଇଁ ବେଶ ପରିଚିତ । ଏହା ମଣିପୁରର ଏକ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର । ପୂରଣ ସିଂ ଜଣେ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ କଳାକାର, ଯିଏ ରାଜୁଲା-ମଲୁଶାହି, ନ୍ୟୌଲି, ହୁଡ଼୍‌କା ବୋଲ୍‌, ଜାଗର୍ ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ସଙ୍ଗୀତକୁ ଲୋକପ୍ରିୟ କରୁଛନ୍ତି । ସେ ଏସବୁର ଅନେକ ଅଡିଓ ରେକର୍ଡ଼ିଂ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି । ଉତରାଖଣ୍ଡର ଲୋକସଙ୍ଗୀତରେ ନିଜର ପ୍ରତିଭା ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରି ପୂରଣ ସିଂ ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ସମୟର ସୀମାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଯଦିଓ ଏଠାରେ ମୁଁ ସମସ୍ତ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିପାରୁନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଆପଣମାନେ ସେମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚୟ ପଢ଼ିବେ ବୋଲି ମୋର ବିଶ୍ୱାସ । ଏହି ସମସ୍ତ କଳାକାର ପର୍ଫମିଂ ଆର୍ଟସକୁ ଆହୁରି ଲୋକପ୍ରିୟ କରିବାରେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ କରିଚାଲିଥିବେ ବୋଲି ମୋର ଆଶା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ଦୃତ ଗତିରେ ଉନ୍ନତି କରିଚାଲିଥିବା ଆମ ଦେଶରେ ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆର ଶକ୍ତି କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଦେଖାଯାଉଛି । ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆର ଶକ୍ତିକୁ ଘରକୁ ଘର ପହଂଚାଇବାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଆପ୍ ଗୁଡ଼ିକର ବଡ଼ ଭୂମିକା ରହିଥାଏ । ଏହିଭଳି ଗୋଟିଏ ଆପ୍ ହେଉଛି ଇ-ସଂଜୀବନୀ । ଏହି ଆପ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଟେଲି-କନ୍‌ସଲ୍‌ଟେଶନ୍‌, ଅର୍ଥାତ, ଦୂରରେ ଥାଇ ଭିଡିଓ କନ୍‌ଫରେନ୍ସ ମାଧ୍ୟମରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କଠାରୁ ନିଜ ବ୍ୟାଧି ସମ୍ପର୍କରେ ପରାମର୍ଶ ପାଇପାରିବେ । ଏହି ଆପ୍ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏବେ ୧୦ କୋଟିରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ହେଲାଣି । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଥିବେ, ଭିଡିଓ କନ୍‌ଫରେନ୍ସ ମାଧ୍ୟମରେ ୧୦ କୋଟି ପରାମର୍ଶ !! ରୋଗୀ ଓ ଚିିକିତ୍ସକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଦ୍ଭୁତ ସମ୍ପର୍କ ! ଏହା ଏକ ବହୁତ ବଡ଼ ଉପଲବ୍ଧି । ଏହି ଉପଲବ୍ଧି ପାଇଁ ମୁଁ ସମସ୍ତ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ଏହି ସୁବିଧାର ଲାଭ ଉଠାଉଥିବା ସମସ୍ତ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ଅନେକ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ଭାରତର ଜନସାଧାରଣ, ଜ୍ଞାନକୌଶଳକୁ କିଭଳି ନିଜ ଜୀବନର ଅଂଶବିଶେଷ କରିନେଇଛନ୍ତି, ଏହା ଏ କଥାର ଏକ ଜୀବନ୍ତ ଉଦାହରଣ । ଆମେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଛୁ ଯେ, କରୋନା କାଳରେ ଇ-ସଂଜୀବନୀ ଆପ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଟେଲି-କନ୍ସଲ୍‌ଟେଶନ୍ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ବରଦାନ ରୂପେ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଏ ବିଷୟରେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଓ ଜଣେ ରୋଗୀଙ୍କ ସହିତ କଥା ହୋଇ ସେ କଥାକୁ ଆପଣଙ୍କ ଯାଏ ପହଂଚାଇବା ପାଇଁ ମୋର ମଧ୍ୟ ଇଚ୍ଛା ହେଲା । ଆମେ ଏକଥା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଯେ, ଟେଲି କନ୍ସଲ୍‌ଟେଶନ୍‌, ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ କେତେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୋଇଛି । ଆମ ସହିତ ରହିଛନ୍ତି ସିକ୍କିମର ଡାକ୍ତର ମଦନମଣି । ସେ ସିକ୍କିମର ବାସିନ୍ଦା, କିନ୍ତୁ ସେ ଧାନ୍‌ବାଦରୁ ଏମ.ବି.ବି.ଏସ୍‌. ପାଶ କରିବା ପରେ ବନାରସ ହିନ୍ଦୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଏମ୍‌.ଡି. କରିଛନ୍ତି । ସେ ଗ୍ରାମାଂଚଳର ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ Tele-consultation ମାଧ୍ୟମରେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇସାରିଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ନମସ୍କାର .... ନମସ୍କାର ମଦନମଣିଜୀ ।

ଡା. ମଦନମଣି - ନମସ୍କାର ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ମୁଁ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ କହୁଛି ......

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା, ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣ ତ ବନାରସ୍‌ରେ ପଢ଼ିଛନ୍ତି ..... ।

ଡା. ମଦନମଣି - ହଁ ସାର୍ ...... ମୁଁ ବନାରସରେ ପଢ଼ିଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣଙ୍କର Medical Education ସେଇଠି ହେଲା?

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା, ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣ ଯେତେବେଳେ ବନାରସରେ ଥିଲେ, ସେ ସମୟର ବନାରସ ତ ଦେଖିଥିଲେ, ଆଜିର ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବନାରସ କେବେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେଣି କି ନାହିଁ?

ଡା. ମଦନମଣି - ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମହୋଦୟ, ଯେବେଠୁଁ ମୁଁ ସିକ୍କିମ୍ ଆସିଲିଣି ସେବେଠୁଁ ଆଉ ଯାଇପାରିନି। କିନ୍ତୁ ଶୁଣିଛି ଯେ ବନାରସ ବହୁତ ବଦଳିଗଲାଣି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣଙ୍କର ବନାରସ ଛାଡ଼ିବା କେତେବର୍ଷ ହେଇଗଲାଣି?

ଡା. ମଦନମଣି - ୨୦୦୬ରୁ ବନାରସ ଛାଡ଼ିଲିଣି ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଓହୋ ..... ତାହେଲେ ତ ଆପଣ ଜରୁର ଆସିବା ଉଚିତ ।

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଚ୍ଛା, ମୁଁ କିନ୍ତୁ ଫୋନ୍ କରିଥିଲି ଯେ ଆପଣ ତ ସିକିମ୍ ଭିତରେ ଦୂର ଦୂରାନ୍ତର ପାହାଡ଼ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହି ଲୋକମାନଙ୍କୁ Tele Consultation ମାଧ୍ୟମରେ ସେବା ଦେଇଆସୁଛନ୍ତି ।

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ମୁଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ଶୁଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ବିଷୟରେ ମୋତେ କିଛି କୁହନ୍ତୁ?

ଡା. ମଦନମଣି - ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମହୋଦୟ, ମୋର ଅନୁଭୂତି ବହୁତ ଭଲ । ସିକିମ୍‌ରେ ଖୁବ୍ ନିକଟରେ ଥିବା PHCକୁ ଯିବାକୁ ହେଲେ ଗାଡ଼ିରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ଅତିକମ୍‌ରେ ଶହେ ଦୁଇଶହ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡ଼େ । ଯିବାପରେ ବି ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ ମିଳିବା ନ ମିଳିବାର ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଅଛି ତେଣେ Tele Consultation ଜରିଆରେ ଲୋକମାନେ ଆମ ସହିତ ସିଧା ସମ୍ପର୍କ କରିପାରନ୍ତି । ଦୂରଦୂରାନ୍ତର ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ । Health and Wellness କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଯେଉଁ CHOମାନେ ଅଛନ୍ତି ସେମାନେ ଆମ ସହିତ ଲୋକମାନଙ୍କୁ କନେକ୍ଟ କରେଇ ଦିଅନ୍ତି । ଲୋକମାନଙ୍କର ପୁରୁଣା ରୋଗ ଏବଂ ତା’ର ବର୍ତମାନର ସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ଆମକୁ ସବୁକଥା ଅବଗତ କରାଇଦିଅନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ତା’ମାନେ Document transfer କରେଇ ଦିଅନ୍ତି ....?

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା ..... Document transfer କରିଦିଅନ୍ତି, ଆଉ ଯଦି କିଛି କାରଣରୁ transfer ନ ହୋଇପାରେ ତେବେ ସେମାନେ ଆମକୁ ପଢ଼ି ଶୁଣାଇଦିଅନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ସେଠାକାର Wellness Centre ଡାକ୍ତର ହିଁ କହିଦିଅନ୍ତି?

ଡା. ମଦନମଣି - ହଁ ସାର୍‌, Wellness Centreରେ ଯେଉଁ CHO ବା Community Health Officer ଥାଆନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଉ ଯେଉଁ ରୋଗୀ ସେ ଆପଣଙ୍କୁ ତା’ର ଅସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକ ସିଧା କହିଥାଏ ନା?

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା Patient ନିଜେ ମଧ୍ୟ ତା’ର ଅସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକୁ ଆମକୁ କହିଥାଏ । ଆମେ ପୁରୁଣା ରେକର୍ଡ ଦେଖି, ଯଦି କିଛି ନୂଆ କଥା ଜାଣିବା ଆମପାଇଁ ଦରକାର ଥାଏ ଯେପରିକି କାହାରି Chest Auscultate କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ତ ତା’ର ପାଦ ଫୁଲିଛି କି ନାହିଁ । ଯଦି CHO ନ ଦେଖିଥାଏ ତେବେ ଆମେ ତାକୁ କହୁ ଯେ ପାଦ ଫୁଲିଛି କି ନାହିଁ ଯାଇ ଦେଖ ... ଆଖି ଦେଖି ଆନିମିଆ ଅଛି କି ନାହିଁ କୁହ । ଯଦି ତା’ର କାଶ ହେଉଥାଏ ତେବେ ତା’ ଛାତିକୁ Auscultate କରି ଆଉ କେମିତିକା Sound ଆସୁଛି କୁହ । ଏଇଭଳି .....

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣ Voice କଲ୍‌ରେ କଥା ହୁଅନ୍ତି, କି Video Call ବି ଉପଯୋଗ କରନ୍ତି?

ଡା. ମଦନମଣି - Video Call ମଧ୍ୟ କରିଥାଉ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ତା’ହେଲେ ଆପଣ Y Patient ବି ଦେଖିପାରନ୍ତି?

ଡା. ମଦନମଣି - Patient କୁ ବି ଦେଖିପାରୁ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - Patient କୁ ସେତେବେଳେ କେମିତି Feeling ଆସେ?

ଡା. ମଦନମଣି - Patient କୁ ଭଲ feeling ଆସେ ସାର୍ । କାରଣ ସେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ପାଖରୁ ଦେଖିଲାଭଳି ଅନୁଭବ କରେ । ତା’ର ଔଷଧ ବଢ଼େଇବାକୁ ପଡ଼ିବ କି କମେଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ସେ ବିଷୟରେ ତା’ର Confusion ଥାଏ । ସିକିମ୍‌ରେ ସାଧାରଣତଃ ଡାଇବେଟିସ୍ ଓ Hypertension ରୋଗୀମାନେ ବେଶୀ ଆସନ୍ତି । ଡାଇବେଟିସ୍ ବା Hypertension ଗୋଟିଏ ଔଷଧକୁ ବଢ଼େଇବା ବା କମାଇବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଡାକ୍ତର ପାଇବାକୁ ଅନେକ ଦୂର ଯିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ । କିନ୍ତୁ Tele Consultation ଦ୍ୱାରା ଡାକ୍ତର ତାଙ୍କୁ ସେଇଠି ହିଁ ମିଳିଯାଇଥାନ୍ତି ଆଉ ଔଷଧ ମଧ୍ୟ Health and Wellness Centre ଉରଦ୍ଭଗ୍ଧକ୍ସର ଦ୍ୱାରା ମାଗଣାରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ । ସେ ସେଠାରୁ ଔଷଧ ମଧ୍ୟ ନେଇକରି ଯାଏ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଚ୍ଛା, ମଦନମଣି ଜୀ, ଆପଣ ତ ଜାଣିଛନ୍ତି ଯେ Patient ମାନଙ୍କର ସ୍ୱଭାବ ହେଲା ଡାକ୍ତର ନ ଦେଖିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ଆଉ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଲାଗେ ଯେ Patientକୁ ଟିକେ ଦେଖିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏବେ ସବୁ କାମ Tele Consultation ମାଧ୍ୟମରେ ହୋଇପାରୁଛି । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ କେମିତି ଅନୁଭବ ହୁଏ ଆଉ Patient ବି କେମିତି feel କରେ?

ଡା. ମଦନମଣି - ଆମକୁ ଲାଗେ କି ଆମେ Patient କୁ ଟିକେ ଦେଖିବା ଦରକାର, ତେଣୁ ଆମକୁ ଯାହା ଯାହା ଦେଖିବା ଦରକାର ତାହା ଆମେ CHOଙ୍କୁ କହି ଠସୟରକ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଖିନେଉ । କେବେ କେବେ Video ମଧ୍ୟ Patientରେ ପାଖକୁ ଆସି ନିଜର ଅସୁବିଧା ରହିଛି ମନେକରନ୍ତୁ କାହାରି ଚର୍ମରୋଗର ସମସ୍ୟା ଅଛି ତ ସେ ଆମକୁ Video ଦ୍ୱାରା ଦେଖାଇପାରେ । ଫଳରେ ତାକୁ ମଧ୍ୟ ସନ୍ତୋଷ ଲାଗେ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଉ ତା’ର ଚିକିତ୍ସା କରିବା ପରେ ତାକୁ ସନ୍ତୋଷ ମିଳେ? କ’ଣ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି? Patient ଭଲ ହେଉଛନ୍ତି?

ଡା. ମଦନମଣି - ଆଜ୍ଞା ବହୁତ ସନ୍ତୋଷ ଲାଗେ । ଆମକୁ ବି ଖୁସି ଲାଗେ ସାର୍ । କାରଣ ମୁଁ ଏବେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗରେ ଅଛି ଏବଂ ତା’ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ Tele Consultation ମଧ୍ୟ କରୁଛି । ଫାଇଲ୍ କାମ ସାଥେ ସାଥେ ମୁଁ Patient ବି ଦେଖିବା ବହୁତ ଭଲ ଓ ସୁଖଦ ଅନୁଭବ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - Tele Consultation ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ଆଭରେଜ୍ କେତେ Patient ଦେଖିପାରୁଛନ୍ତି?

ଡା. ମଦନମଣି - ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁଁ ପାଞ୍ଚ ଶହ ଛତିଶ Patient ଦେଖିଲିଣି ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଓହୋ ...... ତାହେଲେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏଥିରେ ବହୁତ ଦକ୍ଷତା ହାସଲ ହୋଇଗଲାଣି ।

ଡା. ମଦନମଣି - ସାର୍‌, ଦେଖିବାକୁ ଖୁବ୍ ଭଲ ଲାଗୁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଠିକ୍ ଅଛି, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଏହି technologyର ଉପଯୋଗ କରି ଆପଣ ସିକିମ୍‌ର ଦୂରଦୂରାନ୍ତରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପାହାଡ଼ରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କର ଏତେବଡ଼ ସେବା କରୁଛନ୍ତି । ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଖୁସିର କଥା ଯେ ଆମ ଦେଶର ଦୂରଦୂରାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ technologyର ଏତେ ଭଲ ଉପଯୋଗ ହୋଇପାରୁଛି । ମୋ ତରଫରୁ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ।

ଡା. ମଦନମଣି - ଧନ୍ୟବାଦ୍ ସାର୍ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

E-Sanjeevani App ଡାକ୍ତରମାନଙ୍କୁ କେତେ ସହାୟକ ହୋଇପାରୁଛି, ଡାକ୍ତର ମଦନମଣିଙ୍କ କଥାରୁ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଜାଣିହେଲା । ଡାକ୍ତର ମଦନଙ୍କ ପରେ ପରେ ଆମେ ଏବେ ଆଉଜଣେ ମଦନଙ୍କୁ ଭେଟିବା । ଏ ହେଉଛନ୍ତି ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଚନ୍ଦୋଲୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାସିନ୍ଦା ମଦନମୋହନ ଲାଲ୍ । ସଂଯୋଗର କଥା ଯେ ଚନ୍ଦୋଲି ମଧ୍ୟ ବନାରସର ପାଖାପାଖି ଜାଗା । ଆସନ୍ତୁ ମଦନମୋହନଙ୍କଠାରୁ ଜାଣିବା ଜଣେ Patient ହିସାବରେ E-Sanjeevaniକୁ ନେଇ ତାଙ୍କର ଅନୁଭୂତି କ’ଣ?

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ମଦନମୋହନ ଜୀ ପ୍ରଣାମ ।

ମଦନମୋହନ - ନମସ୍କାର, ନମସ୍କାର ସାହେବ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ନମସ୍କାର, ମୁଁ ଶୁଣୁଛି ଆପଣ ଜଣେ ଡାଏବେଟିସ୍ ରୋଗୀ?

ମଦନମୋହନ - ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଉ ଆପଣ Technology ସାହାଯ୍ୟରେ Tele-Consultation ଦ୍ୱାରା ନିଜ ରୋଗ ଚିକିତ୍ସା କରାଉଛନ୍ତି?

ମଦନମୋହନ - ଆଜ୍ଞା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଜଣେ Patient ହିସାବରେ ତଥା ଜଣେ ପୀଡ଼ିତ ଭାବେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଅନୁଭବ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ତଥା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ କେମିତି ଗାଁ ଗହଳର ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ technology ଉପଯୋଗ କରି ଉପକୃତ ହୋଇପାରୁଛନ୍ତି । ଟିକେ କୁହନ୍ତୁ ତ ଆପଣ କେମିତି ଏସବୁ କରୁଛନ୍ତି?

ମଦନମୋହନ ଜୀ-ସାର୍‌, କଥା ହେଲା ଘରଠାରୁ Hospital ଦୂରରେ । ତେଣୁ ଡାଏବେଟିସ୍ ହେଲାପରେ ମୋତେ ୫-୬ କିଲୋମିଟର ଦୂର ଯାଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଇବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଆପଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯେବେଠାରୁ ଏଇ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ ହେଲା ଏବେ ମୁଁ ଏଇ ପାଖକୁ ଯାଉଛି, ମୋର ପରୀକ୍ଷା ହେଉଛି, ବାହାରେ ରହୁଥିବା ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସାଥିରେ ଆମକୁ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରେଇ ଦିଆଯାଉଛି ଆଉ ଔଷଧ ବି ମିଳିଯାଉଛି । ୟା ଦ୍ୱାରା ଆମର ବଡ଼ ଉପକାର ହେଉଛି । ଅନ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଲାଭ ହେଉଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆପଣଙ୍କୁ ସବୁବେଳେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଦେଖୁଛନ୍ତି ନାଁ ଡାକ୍ତର ବଦଳ ହେଉଛନ୍ତି ।

ମଦନମୋହନ ଜୀ - ସେ ଯଦି ଜାଣିପାରନ୍ତିନି ତାହେଲେ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖାଇଦିଅନ୍ତି । ସେ ହିଁ କଥା ହୋଇ ଅନ୍ୟ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଆମକୁ ଦେଖାଇଦିଅନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଉ ଡାକ୍ତର ଆପଣଙ୍କୁ ଯେଉଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ତାଦ୍ୱାରା ଆପଣଙ୍କର ପୁରା ଲାଭ ହୁଏ?

ମଦନମୋହନ ଜୀ - ଆମର ଉପକାର ହୁଏ । ଆମର ବହୁତ ଉପକାର ହୁଏ । ଗାଁର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ତା’ଦ୍ୱାରା ଉପକାର ମିଳେ । ସମସ୍ତେ ଯାଇ ସେଠି ପଚାରନ୍ତି, ଭାଇ! ମୋର BP ଅଛି, ମୋର Sugar ଅଛି, ଟେଷ୍ଟ କର, ଦେଖ ଆଉ ଔଷଧ ଦିଅ । ଆଗରୁ ତ ପାଞ୍ଚ ଛଅ କିଲୋମିଟର ଯାଉଥିଲୁ, ଲମ୍ବା ଲାଇନ୍ ଲାଗୁଥିଲା, Pathology ରେ ବି ଲାଇନ୍ ଲାଗିଯାଏ – ଗୋଟା ଗୋଟା ଦିନ ବି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଉଥିଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଅର୍ଥାତ୍‌, ଆପଣଙ୍କର ସମୟ ବି ନଷ୍ଟ ହୋଇନଥାନ୍ତା ।

ମଦନମୋହନ ଜୀ - ଆଉ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟୟ ହେଉଥିଲା, ଏଠାରେ କିନ୍ତୁ ନିଃଶୁଳ୍କରେ ସବୁ ସେବା ମିଳିପାରୁଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଚ୍ଛା, ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ନିଜ ସାମ୍‌ନାରେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ କରନ୍ତି ତ ମନରେ ଏକ ବିଶ୍ୱାସ ଆସେ । ଚାଲ ଭାଇ, ଡାକ୍ତର ତ ଅଛନ୍ତି ସେ ମୋର ନାଡ଼ି ଦେଖିଦେଇଛନ୍ତି, ମୋର ଆଖି ଦେଖିଦେଇଛନ୍ତି, ମୋର ଜିଭକୁ ବି check କରିନେଇଛନ୍ତି । ଏସବୁ ପରେ ଏକ ଅଲଗା ପ୍ରକାରର feelings ଆସେ । ଏବେ ଏ ପ୍ରକାର Tele Consultation କଲେ ସେପ୍ରକାର ସନ୍ତୋଷ ଭାବ କ’ଣ ଆପଣଙ୍କୁ ଆସେ?

ମଦନମୋହନ ଜୀ -ହଁ, ସନ୍ତୋଷ ଲାଗେ । ସେମାନେ ଆମର ନାଡିକୁ ଧରୁଛନ୍ତି, ପରୀକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି, ଏଭଳି ଅନୁଭବ ତ ହୁଏ ଏବଂ ଶରୀରକୁ ମଧ୍ୟ ଖୁସି ଲାଗେ ଯେ ଭାଇ, ଏତେ ବଢ଼ିଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆପଣ ତିଆରିଛନ୍ତି ଯେ ଆଗରୁ ଆମକୁ ବହୁତ ଦୁଃଖ, କଷ୍ଟ ସହି ଦୂର ଜାଗାକୁ ଯିବାକୁ ହେଉଥିଲା, ଗାଡିଭଡା ଦେବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ସେଠାରେ ଲାଇନ୍ ଲଗାଇବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଆଉ ଏବେ ତ ସବୁ ସୁବିଧା ଆମକୁ ଘରେ ବସି ହିଁ ମିଳିଯାଉଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ଆଚ୍ଛା ଠିକ୍ ଅଛି ମଦନମୋହନ ଜୀ, ମୋ ତରଫରୁ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭେଚ୍ଛା। ବୟସର ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ପହଞ୍ଚି ମଧ୍ୟ ଆପଣ technologyକୁ ଶିଖୁଛନ୍ତି, technologyର ଉପଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି । ଏକଥା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଜଣାନ୍ତୁ, ଯଦ୍ଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନଙ୍କର ଅଯଥା ସମୟ ବି ନଷ୍ଟ ହେବନାହିଁ, ଅର୍ଥ ବି ବ୍ୟୟ ହେବନାହିଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଯାହା ବି ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ମିଳୁଛି ତହିଁରେ ଔଷଧ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭଲ ଭାବରେ ହୋଇପାରିବ ।

ମଦନମୋହନ ଜୀ - ହଁ, ଏଇୟା ନୁହେଁ ତ ଆଉ କ’ଣ?

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ହଉ, ମଦନମୋହନ ଜୀ, ଆପଣଙ୍କୁ ମୋର ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭେଚ୍ଛା ।

ମଦନମୋହନ ଜୀ - ବନାରସକୁ ତ ଆପଣ କାଶୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ଷ୍ଟେସନ କରିଦେଲେ । development କରିଦେଲେ । ଆପଣଙ୍କୁ ଆମ ତରଫରୁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେଉଛି । ଆରେ .... ଆମେ କ’ଣ କରୁଛୁ! ପ୍ରକୃତରେ ବନାରସର ଲୋକମାନେ ହିଁ ବନାରସକୁ ଗଢ଼ିଛନ୍ତି । ନ ହେଲେ, ମୁଁ ତ ମା’ ଗଙ୍ଗାର ସେବା ପାଇଁ ମା’ ଗଙ୍ଗା ମୋତେ ଡାକିଛି ବୋଲି ଆସିଛି । ଆଉ କିଛି ନୁହେଁ । ଠିକ୍ ଅଛି, ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଓ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଆପଣଙ୍କୁ । ପ୍ରଣାମ ।

ମଦନମୋହନ ଜୀ - ନମସ୍କାର ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ - ନମସ୍କାର ।

ସାଥୀଗଣ, ଦେଶର ସାମାନ୍ୟ ମାନବଙ୍କ ପାଇଁ, ମଧ୍ୟମବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ, ପାହାଡ଼ିଆ ତଥା ପାର୍ବତୀୟ ଅଂଚଳରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ “E-Sanjeevani” ନାଁରେ ଜୀବନକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଥିବା ଗୋଟିଏ App ତିଆରି ଚାଲିଛି । ଏହାହେଉଛି ଭାରତର digital କ୍ରାନ୍ତିର ଶକ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ଆଜି ଆମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖିବାକୁ ପାଉଛେ । ଭାରତରେ UPIର ଶକ୍ତିକୁ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଛନ୍ତି । ସଂସାରର ଅନେକ ଦେଶ UPI ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହେଉଛନ୍ତି । କିଛିଦିନ ତଳେ ହିଁ ଭାରତ ଓ ସିଙ୍ଗାପୁର ମଧ୍ୟରେ UPI Pay Now Link Lunch କରାଗଲା । ଏବେ ସିଙ୍ଗାପୁର ଓ ଭାରତର ଲୋକେ ନିଜର ମୋବାଇଲ ଫୋନ୍‌ରେ ସେହିପ୍ରକାର ଭାବେ ଟଙ୍କା ନେଣଦେଣ କରୁଛନ୍ତି ଯେମିତି ସେମାନେ ନିଜ ନିଜ ଦେଶ ଭିତରେ କରୁଛନ୍ତି । ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ ଲୋକେ ଏହି UPIର ଲାଭ ଉଠାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିନେଲେଣି ।

ଭାରତର E-Sanjeevani App ହେଉ ବା UPI, ଏହା Ease of livingକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀ, 

ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଦେଶର ବିଲୁପ୍ତ ହୋଇଯାଉଥିବା କୌଣସି ପକ୍ଷୀର ପ୍ରଜାତିକୁ, କୌଣସି ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ଦିଆଯାଏ ତ ସାରା ଦୁନିଆରେ ଏକଥାର ଚର୍ଚ୍ଚା ହୁଏ । ଆମ ଦେଶରେ ଏମିତି ମହାନ ପରମ୍ପରାମାନ ମଧ୍ୟ ରହିଛି, ଯାହା ଲୁପ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା, ଲୋକଙ୍କର ମନ ମସ୍ତିଷ୍କରୁ ତାହା ଲିଭିଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ବର୍ତମାନ ଏ ପ୍ରକାର ପରମ୍ପରାକୁ ଲୋକଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗର ଶକ୍ତି ବଳରେ ପୁନଃଜୀବିତ କରିବାକୁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରାଯାଉଛି । ତ, ଏହାର ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବା ପାଇଁ “ମନ୍ କି ବାତ୍‌”ଠାରୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ମଂଚ ଆଉ କ’ଣ ଆମକୁ ମିଳିପାରିବ? ଏବେ ମୁଁ ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଯାଉଛି, ତାହା ଜାଣିବା ପରେ ସତରେ ଆପଣମାନେ ବହୁତ ଆନନ୍ଦିତ ହେବେ, ନିଜର ପରମ୍ପରା ଐତିହ୍ୟ ଉପରେ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିବେ । ଆମେରିକାରେ ରହୁଥିବା ଶ୍ରୀମାନ କଂଚନ ବାନାର୍ଜୀ ପରମ୍ପରାର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଥିବା ଏପରି ଏକ ଅଭିଯାନ ପ୍ରତି ମୋର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିଛନ୍ତି । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ସାଥୀଗଣ, 

ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ହୁଗ୍‌ଲୀ ଜିଲ୍ଲାର ବାଁସ୍‌ବେରିଆରେ ଏଇ ମାସ “ତ୍ରିବେଣୀ କୁମ୍ଭୋମହୋତ୍ସବ”ର ଆୟୋଜନ ହୋଇଥିଲା । ଏଠାରେ ଆଠଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ, ହେଲେ କ’ଣ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏତେ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ’ଣ ପାଇଁ? ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ ଏହି ପ୍ରଥାକୁ ୭୦୦ ବର୍ଷ ପରେ ପୁନଃଜୀବିତ କରାଯାଇଛି । ଏମିତିରେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଏହି ପରମ୍ପରା ହେଉଛି ହଜାରେ ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ପରମ୍ପରା । କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ୭୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବଙ୍ଗଳାର ତ୍ରିବେଣୀରେ ହେଉଥିବା ଏହି ମହୋତ୍ସବ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଏହି ପରମ୍ପରାକୁ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବା ପରେ ପରେ ହିଁ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବାର ଥିଲା ମାତ୍ର ତାହା ବି ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ । ଦୁଇବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦା ଓ “ତ୍ରିବେଣୀ କୁମ୍ଭ ପରିଚାଳନା ସମିତି” ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ମହୋତ୍ସବ ପୁଣିଥରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ମୁଁ ଏହି ଆୟୋଜନରେ ଯୋଡ଼ିହୋଇଥିବା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜ୍ଞାପନ କରୁଛି । ଆପଣମାନେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ପରମ୍ପରାକୁ ଜୀବିତ କରୁନାହାନ୍ତି ବରଂ ଆପଣମାନେ ଭାରତର ସାଂସ୍କୃତିକ ପରମ୍ପରାକୁ ମଧ୍ୟ ରକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି ।

ସାଥୀଗଣ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ତ୍ରିବେଣୀକୁ ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ସମୟରୁ ଏକ ପବିତ୍ର ପୀଠସ୍ଥଳୀ ରୂପେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଛନ୍ତି । ଏହି ପୀଠର ଉଲ୍ଲେଖ ବିଭିନ୍ନ ମଙ୍ଗଳକାବ୍ୟ, ବୈଷ୍ଣବ ସାହିତ୍ୟ, ଶାକ୍ତ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବଙ୍ଗଳା ସାହିତ୍ୟିକ କୃତିରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ବିଭିନ୍ନ ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ଦିନେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ସଂସ୍କୃତ, ଶିକ୍ଷା ଓ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା । ଅନେକ ସାଧୁସନ୍ଥ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ମାଘସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ କୁମ୍ଭସ୍ନାନ ପାଇଁ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି । ତ୍ରିବେଣୀରେ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଅନେକ ଗଙ୍ଗାଘାଟ, ଶିବମନ୍ଦିର ଏବଂ ଟେରାକୋଟାର ବାସ୍ତୁଶିଳ୍ପରେ ସଜ୍ଜିତ ପ୍ରାଚୀନ ପ୍ରାସାଦ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଯିବ । ତ୍ରିବେଣୀର ପରମ୍ପରା ଓ ଐତିହ୍ୟକୁ ପୁନଃସ୍ଥାପନା କରିବା ଓ କୁମ୍ଭ ପରମ୍ପରାର ଗୌରବକୁ ପୁନଃଜୀବିତ କରିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ ବିଗତ ବର୍ଷ କୁମ୍ଭମେଳାର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା । ସାତ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ତିନିଦିନ ଧରି ଆୟୋଜିତ ଏହି କୁମ୍ଭ ମହାସ୍ନାନ ଓ ମେଳା ଏ ଅଂଚଳରେ ଏକ ନୂତନ ଶକ୍ତି ସଂଚାର କରିଛି । ତିନିଦିନ ଧରି ପ୍ରତ୍ୟହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ଗଙ୍ଗା ଆରତୀ, ରୁଦ୍ରାଭିଷେକ ଏବଂ ଯଜ୍ଞରେ ବହୁତ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକମାନେ ସାମିଲ ହେଉଥିଲେ । ଏହିଥର ଅନୁଷ୍ଠିତ ମହୋତ୍ସବରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଶ୍ରମ, ମଠ ଏବଂ ଆଖଡ଼ା ମଧ୍ୟ ସମ୍ମିଳିତ ହୋଇଥିଲେ । ବଙ୍ଗାଳୀ ପରମ୍ପରା ସହ ଜଡ଼ିତ କୀର୍ତନ, ବାଉଲ୍‌, ଗୌଡୀୟ ନୃତ୍ୟ, ସ୍ତ୍ରୀ-ଖୋଲ, ପୋଟେର୍ ଗାନ୍‌, ଛଉ-ନାଚ ସନ୍ଧ୍ୟା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା । ଆମର ଯୁବସମାଜକୁ ଆମ ଦେଶର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣର୍ିମ ଅତୀତ ସହ ଯୋଡ଼ିବା ପାଇଁ ଏହା ଏକ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ପ୍ରୟାସ ଥିଲା । ଭାରତରେ ଏହିଭଳି ଅନେକ ପ୍ରକାର ପ୍ରଥା ରହିଛି ଯାହାକୁ ପୁନଃଜୀବିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ମୋର ଆଶା, ଏହା ଉପରେ ହେଉଥିବା ଆଲୋଚନା, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏ ଦିଗରେ ନିଶ୍ଚୟ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ; 

ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନରେ ଆମ ଦେଶରେ ଜନତାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣର ଅର୍ଥ ଏବେ ଯେମିତି ବଦଳିଗଲାଣି । ଦେଶରେ କେଉଁଠି ବି କିଛି ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସମ୍ବନ୍ଧିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲେ ଲୋକମାନେ ସ୍ୱତଃ ମୋ ପାଖରେ ଖବର ପହଞ୍ଚାଇଦିଅନ୍ତି । ଏମିତିରେ ମୋର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଛି ହରିୟାଣାର ଯୁବକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନ ଉପରେ । ହରିୟାଣାରେ ଗୋଟିଏ ଗାଁ ନାଁ ହେଉଛି – “ଦୁଲ୍‌ହେଡୀ” । ଏଠିକାର ଯୁବକମାନେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଲେ ଯେ ଭିବାନୀ ସହରକୁ ସେମାନେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଆଧାରରେ ଉଦାହରଣୀୟ କରିବେ । ସେମାନେ “ଯୁବ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଜନସେବା ସମିତି” ନାମରେ ଏକ ସଂଗଠନ ଗଢ଼ିଲେ । ଏହି ସମିତିରେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଥିବା ଯୁବକମାନେ ଭୋର୍ ୪ଟାରେ ଭିବାନୀ ସହରରେ ପହଂଚିଯାନ୍ତି । ସହରର ଅଲଗା ଅଲଗା ଜାଗାରେ ଏମାନେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ସଫେଇ ଅଭିଯାନ ଚଳେଇ ରଖନ୍ତି । ଏହି ଯୁବକମାନେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସହରର ଅଲଗା ଅଲଗା ସ୍ଥାନରୁ ଅନେକ ଟନ୍ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ସଫା କରିସାରିଲେଣି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ; 

ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନର ଏକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଙ୍ଗ ହେଉଛି Waste to Wealth.. ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ଜଣେ ଭଉଣୀ କମଳା ମହାରଣା ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟିକା ଗୋଷ୍ଠୀ ଚଳାନ୍ତି । ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀର ମହିଳାମାନେ କ୍ଷୀର ପ୍ୟାକେଟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପ୍ୟାକିଂ ସାମଗ୍ରୀକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଟୋକେଇ, ମୋବାଇଲ ଷ୍ଟାଣ୍ଡ ଆଜି ଜିନିଷ ନିର୍ମାଣ କରୁଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସହିତ ଆମଦାନୀର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ପରିଗଣିତ ହେଉଛି । ଯଦି ଆମେ ଦୃଢ଼ସଂକଳ୍ପ ନେବା, ତା’ହେଲେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନରେ ନିଜର ବହୁତ ବଡ଼ ଯୋଗଦାନ ଦେଇପାରିବା । ଅତିକମ୍‌ରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍‌ର ବ୍ୟାଗ ସ୍ଥାନରେ କପଡ଼ା ବ୍ୟାଗ୍‌ର ସଂକଳ୍ପ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନେବା ହିଁ ଉଚିତ୍ । ଆପଣମାନେ ଦେଖିବେ, ଆପଣଙ୍କର ଏହି ସଂକଳ୍ପ ଆପଣଙ୍କୁ କେତେ ସନ୍ତୋଷ ପ୍ରଦାନ କରିବ, ତା’ସହିତ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ; ଆଜି ଆମେ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି ପୁଣିଥରେ ଅନେକ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଲେ । ପରିବାରବର୍ଗଙ୍କ ସହ ବସି ଶୁଣିଲେ ଓ ତାକୁ ମଧ୍ୟ ଦିନସାରା ଗୁଣୁଗୁଣାଇବା । ଆମେ ଦେଶ ପ୍ରତି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପରାୟଣତାର ଯେତିକି ଚର୍ଚ୍ଚା କରୁଛୁ ଆମକୁ ସେତିକି ଶକ୍ତିପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଛି । ଏହି ଶକ୍ତି ପ୍ରବାହ ସାଙ୍ଗରେ ଚାଲିଚାଲି ଆଜି ଆମେ “ମନ୍ କି ବାତ୍‌”ର ୯୮ତମ ଅଧ୍ୟାୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଂଚିଗଲେଣି । ଆଜିଠାରୁ କିଛିଦିନ ପରେ ହିଁ ହୋଲିର ଉତ୍ସବ ଆସିବ । ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ହୋଲିର ହାର୍ଦ୍ଦିକ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆମେ ଆମର ଉତ୍ସବକୁ Vocal for Local ଆଧାରରେ ପାଳନ କରିଥାଉ । ନିଜ ନିଜର ଅନୁଭବକୁ ମୋ ସହ Share କରିବାକୁ ଆଦୌ ଭୁଲିବେ ନାହିଁ । ସେତେଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋତେ ବିଦାୟ ଦିଅନ୍ତୁ । ଆସନ୍ତାଥର ଆମେମାନେ ପୁଣିଥରେ ନୂଆ ବିଷୟ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବା ।

ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । 

ନମସ୍କାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଏହା ୨୦୨୩ର ପ୍ରଥମ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ହୋଇଥିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ୯୭ତମ ଅଧ୍ୟାୟ । ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ପୁଣିଥରେ କଥା ହୋଇ ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀ ମାସଟି ବହୁତ ଘଟଣାବହୁଳ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ମାସରେ ୧୪ ଜାନୁଆରୀ ପାଖାପାଖି ଉତ୍ତରରୁ ଦକ୍ଷିଣ ଯାଏଁ ଓ ପୂର୍ବରୁ ପଶ୍ଚିମ ଯାଏଁ ସାରା ଦେଶରେ ଉତ୍ସବର ଯାକଯମକ ଥାଏ। ଏହାପରେ ଦେଶ ନିଜର ଗଣତନ୍ତ୍ର ଉତ୍ସବ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରିଥାଏ। ଏଥର ମଧ୍ୟ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସର ଅନେକ ଉଚ୍ଚପ୍ରଶଂସା ହେଉଛି। ଜୈସଲମେରରୁ ପୁଲକିତ ମୋତେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, ଜାନୁଆରୀ ୨୬ର ପରେଡ୍ ସମୟରେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପଥର ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ଦେଖି ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । କାନପୁରରୁ ଜୟା ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, ପରେଡରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଜ୍ଞାପନ ମେଢ଼ଗୁଡ଼ିକରେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ବିଭିନ୍ନ ରୂପକୁ ଦେଖି ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ ହେଲା । ଏହି ପରେଡରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ମହିଳା ଓଟ ସବାର୍ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରିଜର୍ଭ ପୁଲିସ ବାହିନୀର ମହିଳା ଦଳର ମଧ୍ୟ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଶଂସା ହେଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଦେହରାଦୁନର ବତ୍ସଲ୍ ମୋତେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, ଜାନୁଆରୀ ୨୫ ତାରିଖକୁ ମୁଁ ସର୍ବଦା ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥାଏ, କାରଣ ସେହି ଦିନ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ଘୋଷିତ ହୋଇଥାଏ । ୨୫ ତାରିଖର ସନ୍ଧ୍ୟା କାଳ ହିଁ ମୋର ୨୬ ଜାନୁଆରୀର ଉତ୍ସାହକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇ ଦେଇଥାଏ । ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ନିଜ ସମର୍ପଣ ଏବଂ ସେବା ଭାବନା ହେତୁ ଉପଲବ୍ଧି ହାସଲ କରିଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ - ପିପୁଲ୍ସ ପଦ୍ମକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଲୋକ ନିଜର ଭାବନାର ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଏଥର ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜନଜାତି ସମୁଦାୟ ଏବଂ ଜନଜାତୀୟ ଜୀବନ ସହ ଜଡ଼ିତ ଲୋକଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ବେଶ ଭଲ ରହିଛି । ଜନଜାତୀୟ ଜୀବନ ସହରର ଧାଁ-ଦୌଡ଼ ଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ସମ୍ମୁଖରେ ରହିଥିବା ଆହ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଥାଏ । ଏହାସତ୍ୱେ ଜନଜାତୀୟ ସମାଜ, ନିଜର ପରମ୍ପରାଗୁଡ଼ିକୁ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ସର୍ବଦା ତତ୍ପର ରହିଥାନ୍ତି । ଜନଜାତୀୟ ସମୁଦାୟ ସହିତ ଯୋଡ଼ିହୋଇଥିବା ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଗବେଷଣାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ ହୋଇଛି । ତଦନୁସାରେ ଟୋଟୋ, ହୋ, କୁଇ, କୁୱି ଓ ମାଣ୍ଡା ଭଳି ଜନଜାତୀୟ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଅନେକ ମହାନୁଭବଙ୍କୁ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ମିଳିଛି । ଏହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ । ଧାନିରାମ ଟୋଟୋ, ଜାନୁମ୍ ସିଂ ସୋୟ ଏବଂ ବି. ରାମକୃଷ୍ଣ ରେଡ୍ଡିଙ୍କ ନାମ ସହ ତ ଏବେ ସାରା ଦେଶ ପରିଚିତ ହୋଇସାରିଲାଣି । ସିଦ୍ଧି, ଜାର୍ୱା ଏବଂ ଓଙ୍ଗେ ଭଳି ଆଦିମ ଜନଜାତିଙ୍କ ସହିତ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏଥର ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି । ଯେମିତିକି – ହୀରାବାଈ ଲୋବି, ରତନ ଚନ୍ଦ୍ର କାର ଏବଂ ଈଶ୍ୱର ଚନ୍ଦ୍ର ବର୍ମା । ଜନଜାତୀୟ ସମୁଦାୟ ଆମ ଭୂମି, ଆମ ପରମ୍ପରାର ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ହୋଇ ରହିଆସିଛନ୍ତି । ଦେଶ ଓ ସମାଜର ବିକାଶରେ ସେମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ଖୁବ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କାମ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ସମ୍ମାନ ନୂତନ ପିଢ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇବ । ଚଳିତ ବର୍ଷ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାରର ଧ୍ୱନି ସେହି ଅଂଚଳମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଶୁଣାଯାଉଛି, ଯାହା ନକ୍ସଲ ପ୍ରଭାବିତ ଥିଲା । ନିଜର ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ନକ୍ସଲ ପ୍ରଭାବିତ ଅଂଚଳରେ ପଥଚ୍ୟୁତ ହୋଇଥିବା ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ଠିକ ବାଟ ଦେଖାଇଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି । ଏଥିପାଇଁ କାଁକେରରେ କାଠ ଉପରେ ଖୋଦେଇ କାମ କରୁଥିବା ଅଜୟ କୁମାର ମଣ୍ଡାୱି ଏବଂ ଗଡଚିରୋଲିର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଝାଡ଼ିପଟ୍ଟି ରଙ୍ଗଭୂମି ସହ ଜଡ଼ିତ ପର୍ଶୁରାମ କୋମାଜୀ ଖୁଣେଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି । ସେହିଭଳି ଉତର-ପୂର୍ବାଂଚଳରେ ନିଜ ସଂସ୍କୃତିର ସୁରକ୍ଷାରେ ଲାଗିଥିବା ରାମକୁଈୱାଙ୍ଗ୍ବେ ନିଉମେ, ବିକ୍ରମ ବାହାଦୂର ଜମାତିଆ ଏବଂ କରମା ୱାଙ୍ଗଚୁଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନୀତ କରାଯାଇଛି।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏଥର ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନୀତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏଭଳି ଅନେକ ଲୋକ ସାମିଲ ହୋଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିଛନ୍ତି । ସଙ୍ଗୀତ କାହାକୁ ବା ଭଲ ନ ଲାଗେ? ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କର ସଙ୍ଗୀତର ପସନ୍ଦ ଅଲଗା ଅଲଗା ଥାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ସଙ୍ଗୀତ ସମସ୍ତଙ୍କ ଜୀବନର ଅଂଶ ହୋଇଥାଏ । ଏଥର ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନେ ରହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ, ସନ୍ତୁର୍, ବମହୁମ, ଦ୍ୱିତାରା ଭଳି ଆମ ପାରମ୍ପରିକ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ମୂର୍ଚ୍ଛନାକୁ ପ୍ରସାରିତ କରିବାରେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ । ଗୁଲାମ ମହମ୍ମଦ ଜାସ୍, ମୋଆ ସୁ-ପୋଙ୍ଗ୍, ରି-ସିଂବୋର୍ କୁର୍କା-ଲାଙ୍ଗ୍, ମୁନି ୱେଙ୍କଟପ୍ପା ଏବଂ ମଙ୍ଗଲ୍ କାନ୍ତି ରାୟ ଏଭଳି କେତେ ଯେ ନାଁ ରହିଛି, ଯାହାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଚାରିଆଡ଼େ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିବା ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତି, ଆମ ଗହଣରେ ରହିଥିବା ସେହି ସାଥୀ, ଯେଉଁମାନେ ସର୍ବଦା ଦେଶକୁ ସର୍ବୋପରି ରଖିଛନ୍ତି । ରାଷ୍ଟ୍ର ପ୍ରଥମେ - ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ପ୍ରତି ନିଜ ଜୀବନକୁ ସମର୍ପିତ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ସେମାନେ ସେବା ଭାବନା ସହ ନିଜ କାମରେ ଲାଗି ରହିଲେ ଏବଂ ଏହାପାଇଁ ସେମାନେ କେବେହେଲେ କୌଣସି ପୁରସ୍କାର ଆଶା କରିନାହାନ୍ତି । ସେମାନେ ଯାହାଙ୍କ ପାଇଁ କାମ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମୁଖମଣ୍ଡଳରେ ଝଲସୁଥିବା ସନ୍ତୁଷ୍ଟି ହିଁ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପୁରସ୍କାର । ଏଭଳି ସମର୍ପିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନୀତ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଆମ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଯଦିଓ ମୁଁ ସମସ୍ତ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାମାନଙ୍କ ନାମ ଏଠାରେ କହିପାରୁନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିବା ଏହି ମହାନୁଭାବମାନଙ୍କ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ଜାଣିବା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ଯେତେବେଳେ ଆମେ ‘ଆଜାଦି କେ ଅମୃତ୍ ମହୋତ୍ସବ’ କାଳରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରୁଛୁଁ, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ଏଠାରେ ଗୋଟିଏ ଚିତାକର୍ଷକ ବହି ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରିବି । ମାତ୍ର କିଛି ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବେ ମୋତେ ମିଳିଥିବା ଏହି ବହିରେ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବିଷୟ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି । ଏହି ବହିର ନାଁ ହେଉଛି - ଇଣ୍ଡିଆ-ଦି ମଦର୍ ଅଫ୍ ଡେମୋକ୍ରେସି । ଏଥିରେ ଅନେକ ଭଲ ଭଲ ପ୍ରବନ୍ଧ ରହିଛି । ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ଆମେ ଭାରତୀୟମାନେ ଏ କଥାକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଗର୍ବ କରୁ ଯେ, ଆମ ଦେଶ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଜନ୍ମଦାତା ମଧ୍ୟ ଅଟେ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ଆମ ରକ୍ତରେ ପ୍ରବାହିତ, ଆମ ସଂସ୍କୃତିରେ ନିହିତ - ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଏହା ଆମ କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀର ମଧ୍ୟ ଏକ ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ହୋଇ ରହିଆସିଛି । ସ୍ୱଭାବତଃ ଆମେ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସମାଜ । ଡ. ଆମ୍ବେଦକର, ବୌଦ୍ଧ ଭିକ୍ଷୁ ସଂଘର ତୁଳନା ଭାରତୀୟ ସଂସଦ ସହିତ କରିଥିଲେ । ସେ ତାହାକୁ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ସଂସ୍ଥା ବୋଲି କହିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ମୋସନ୍ସ, ରିଜୋଲୁ୍ୟସନ୍ସ, କୋରମ୍, ଭୋଟିଂ ଏବଂ ଭୋଟଗଣତି ପାଇଁ ଅନେକ ନିୟମ ଥିଲା । ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ଏହାର ପ୍ରେରଣା ସେହି ସମୟର ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରୁ ମିଳିଥିବ ବୋଲି ବାବାସାହେବ ମନେକରୁଥିଲେ ।

ତାମିଲନାଡ଼ୁର ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଅଥଚ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ଗାଁ ହେଉଛି ଉତିରମେରୁର। ଏଠାକାର ୧୧୦୦ – ୧୨୦୦ ବର୍ଷ ପୁରାତନ ଗୋଟିଏ ଶିଳାଲିପି ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ ଆଚମ୍ଭିତ କରୁଛି । ଏହି ଶିଳାଲିପି ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ସମ୍ବିଧାନ ସଦୃଶ । ଗ୍ରାମସଭାର ପରିଚାଳନା କିଭଳି ହେବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏହାର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା କିଭଳି ହେବା ଉଚିତ, ତାହା ଏଥିରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଆମ ଦେଶର ଇତିହାସରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଆଉ ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ରହିଛି - ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଭଗବାନ ବସବେଶ୍ୱରଙ୍କ ଅନୁଭବ ମଣ୍ଡପମ୍ । ଏଠାରେ ମୁକ୍ତ ବିତର୍କ ଏବଂ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଉଥିଲା । ଏ କଥା ଜାଣି ଆପଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱିତ ହେବେ ଯେ, ଏହା ମାଗ୍ନା କାର୍ଟା ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ଘଟଣା । ୱାରଙ୍ଗଲକାକତୀୟ ବଂଶର ରାଜାମାନଙ୍କର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପରମ୍ପରାମାନ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଥିଲା । ଭକ୍ତି ଆନ୍ଦୋଳନ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆଗେଇ ନେଇଥିଲା । ବହିରେ ଶିଖ୍ ପନ୍ଥର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଭାବନା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ପ୍ରବନ୍ଧ ରହଛି ଯାହା ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ ସର୍ବସମ୍ମତିକ୍ରମେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତିଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରୁଛି । ମଧ୍ୟଭାରତର ଓରାଓଁ ଏବଂ ମୁଣ୍ଡା ଜନଜାତିମାନଙ୍କରେ କମ୍ୟୁନିଟି ଡ୍ରିଭେନ୍ ଓ କନ୍ସେନସସ୍ ଡ୍ରିଭେନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ବହିରେ ଉପାଦେୟ ତଥ୍ୟ ରହିଛି । ଏହି ବହିଟି ପଢ଼ିବା ପରେ ଆପଣ ଅନୁଭବ କରିବେ ଯେ, କିଭଳି ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଭାବନା ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଆସିଛି । ମଦର୍ ଅଫ୍ ଡେମୋକ୍ରାସି ରୂପେ ଆମେ ଅନବରତ ଭାବେ ଏହି ବିଷୟ ଉପରେ ଗଭୀର ଭାବେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଉଚିତ, ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱକୁ ଅବଗତ ମଧ୍ୟ କରାଇବା ଉଚିତ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଦେଶରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଭାବନା ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ମୁଁ ଯଦି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ପଚାରେ ଯେ, ଯୋଗ ଦିବସ ଏବଂ ଆମର ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷୁଦ୍ର ଶସ୍ୟ ବା ମିଲେଟ୍ସରେ କ’ଣ ସାଧାରଣ ରହିଛି, ତାହେଲେ ଆପଣ ଭାବିପାରନ୍ତି ଯେ, ଏ ଦୁଇଟାକୁ କ’ଣ ତୁଳନା କରିହେବ? କିନ୍ତୁ ଯଦି ମୁଁ କହେ ଯେ, ଏହି ଦୁଇଟି ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ କିଛି ସାଧାରଣ ରହିଛି, ତା’ହେଲେ ଆପଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ। ପ୍ରକୃତରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଉଭୟ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଯୋଗ ଦିବସ ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ର ଶସ୍ୟ ପାଇଁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବର୍ଷ ପାଳନ କରିବାର ନିଷ୍ପତି ଭାରତର ପ୍ରସ୍ତାବ ପରେ ହିଁ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଦ୍ୱିତୀୟ କଥା ହେଲା ଯେ, ଯୋଗ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଓ ମିଲେଟ୍ସର ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । ତୃତୀୟ କଥାଟି ଆହୁରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଉଭୟ ଅଭିଯାନରେ ଜନସହଯୋଗିତା ଯୋଗୁଁ ଏକ ପ୍ରକାର ବିପ୍ଳବ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଜନସାଧାରଣ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ବ୍ୟାପକ ସ୍ତରରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଯୋଗ ଓ ଫିଟନେସକୁ ନିଜ ଜୀବନର ଅଂଶ କରିଦେଇଛନ୍ତି, ସେହିଭଳି ଭାବେ ମିଲେଟ୍ସକୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ବ୍ୟାପକଭାବେ ଆପଣାଇଲେଣି । ଲୋକେ ଏବେ ମିଲେଟ୍ସକୁ ନିଜ ଖାଦ୍ୟରେ ସାମିଲ କଲେଣି । ଏହି ପରିବର୍ତନର ବହୁତ ବଡ଼ ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଗଲାଣି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଏକପକ୍ଷରେ ସେହି କ୍ଷୁଦ୍ରଚାଷୀମାନେ ବହୁତ ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ପାରମ୍ପରିକ ଭାବେ ମିଲେଟ୍ସ ଚାଷ କରୁଥିଲେ । ବିଶ୍ୱ ଏବେ ସେମାନଙ୍କ ଶସ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝିପାରିଥିବାରୁ ସେମାନେ ଏବେ ବହୁତ ଖୁସି । ଅପରପକ୍ଷରେ ଏଫ୍ପିଓ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ମିଲେଟ୍ସକୁ ବଜାରକୁ ପହଂଚାଇବା ଏବଂ ଏହାକୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଛନ୍ତି ।

ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ନନ୍ଦ୍ୟାଲ୍ ଜିଲ୍ଲାର ବାସିନ୍ଦା କେ.ଭି. ରାମା ସୁବ୍ବା ରେଡ୍ଡି ମିଲେଟ୍ସ ସକାଶେ ଗୋଟିଏ ଭଲ ଦରମାର ଚାକିରି ଛାଡ଼ିଦେଲେ । ମା’ଙ୍କ ହାତତିଆରି ମିଲେଟ୍ସର ବ୍ୟଞ୍ଜନଗୁଡ଼ିକର ସ୍ୱାଦ ତାଙ୍କୁ ଏଭଳି ଆକୃଷ୍ଟ କରିଥିଲା ଯେ, ସେ ନିଜ ଗାଁରେ ବାଜରା ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଉଦ୍ୟୋଗ ହିଁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଦେଲେ । ସୁବ୍ବା ରେଡ୍ଡି ଲୋକଙ୍କୁ ବାଜରାର ଲାଭ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ କହୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ମଧ୍ୟ କରାଉଛନ୍ତି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅଲିବାଗ ନିକଟରେ କେନାଡ଼ ଗ୍ରାମର ବାସିନ୍ଦା ଶର୍ମିଳା ଅସ୍ୱାଲ ବିଗତ ୨୦ ବର୍ଷରୁ ମିଲେଟ୍ସ ଉତ୍ପାଦନରେ ନିଆରା ଢଙ୍ଗରେ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ସେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସ୍ମାର୍ଟ ଏଗ୍ରିକଲଚର ବିଷୟରେ ତାଲିମ ଦେଉଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଦ୍ୱାରା କେବଳ ମିଲେଟ୍ସର ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଆୟ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।

ଯଦି ଆପଣଙ୍କୁ ଛତିଶଗଡ଼ର ରାୟଗଡ଼ ଯିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳେ, ତାହେଲେ ସେଠାକାର ମିଲେଟ୍ସ କ୍ୟାଫେକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଯିବେ । ମାତ୍ର କିଛି ମାସ ପୂର୍ବେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ମିଲେଟ୍ସ କ୍ୟାଫେରେ ଚକୁଳି, ଦୋସା, ମୋମୋସ୍, ପିଜ୍ଜା ଏବଂ ମାଂଚୁରିୟାନ୍ ଭଳି ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ।

ଆପଣଙ୍କୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା ପଚାରିବି? ଆପଣମାନେ ଏଣ୍ଟରପ୍ରିନିୟର୍ ଶବ୍ଦଟି ଶୁଣିଥିବେ । କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ମିଲେଟ୍-ପ୍ରେନିୟର୍ସ ଶବ୍ଦଟି ଶୁଣିଛନ୍ତି କି? ଓଡ଼ିଶାର ମିଲେଟ୍-ପ୍ରେନିୟର୍ସ ଆଜିକାଲି ବହୁତ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଛନ୍ତି । ଆଦିବାସୀ ଜିଲ୍ଲା ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ର ପ୍ରାୟଃ ଦେଢ଼ ହଜାର ମହିଳାମାନଙ୍କର ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ୍ସ ମିଶନ୍ ସହିତ ଜଡ଼ିତ । ଏଠାରେ ମହିଳାମାନେ ମିଲେଟ୍ସରେ କୁକିଜ୍, ରସଗୋଲା, ଗୋଲାପଜାମୁ ଏବଂ କେକ୍ ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ବଜାରରେ ଏହାର ଚାହିଦା ବହୁତ ବଢ଼ୁଥିବାରୁ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଆୟ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଚାଲିଛି ।

କର୍ଣ୍ଣାଟକର କଲବୁର୍ଗୀରେ ଅଳନ୍ଦ ଭୁତାଇ ମିଲେଟ୍ସ ଫାର୍ମର୍ସ ପ୍ରୋଡ୍ୟୁସର୍ସ କମ୍ପାନୀ ଗତ ବର୍ଷ ଇଣ୍ଡିଆନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ୍ ମିଲେଟ୍ସ ରିସର୍ଚ୍ଚ ତତ୍ତ୍ବାବଧାନରେ କାମ ଆରମ୍ଭ କଲା । ଏଠାକାର ଖାଖ୍ରା, ବିସ୍କୁଟ୍ ଏବଂ ଲଡ଼ୁ ଲୋକମାନେ ବହୁତ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକର ହିଁ ବିଦର୍ ଜିଲ୍ଲାରେ ହୋଲ୍ସୁର ମିଲେଟ୍ ପ୍ରଡ୍ୟୁସର କମ୍ପାନୀ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ମହିଳାମାନେ ମିଲେଟ୍ସ ଚାଷ ସହିତ ଏହାର ଅଟା ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ଆୟରେ ବହୁତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଜୈବିକ ଚାଷ ସହ ଜଡ଼ିତ ଛତିଶଗଡ଼ର ସନ୍ଦିପ ଶର୍ମାଙ୍କ ଏଫ୍ପିଓ ସହିତ ଏବେ ୧୨ଟି ରାଜ୍ୟର ଚାଷୀ ଯୋଡ଼ିହୋଇଛନ୍ତି । ବିଳାସପୁରର ଏହି ଏଫପିଓ ଆଠ ପ୍ରକାରର ମିଲେଟ୍ସ ଅଟା ଏବଂ ଏହାର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ତିଆରି କରୁଛି।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ଭାରତର କୋଣ-ଅନୁକୋଣରେ ଜି-୨୦ର ସମ୍ମିଳନୀ କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଆୟୋଜିତ ହେଉଛି ଏବଂ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଣରେ ଯେଉଁଠାରେ ଜି-୨୦ ର ସମ୍ମିଳନୀ ହେଉଛି, ସେଠାରେ ମିଲେଟ୍ସରେ ତିଆରି ପୁଷ୍ଟିକର ଏବଂ ସୁଆଦିଆ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସେଥିରେ ସାମିଲ ହୋଇରହୁଛି । ଏଠାରେ ବାଜରାରେ ତିଆରି ଖେଚୁଡ଼ି, ଚୁଡ଼ା, କ୍ଷୀରି ଏବଂ ରୁଟି ସହିତ ମାଣ୍ଡିଆରେ ତିଆରି କ୍ଷୀରି, ପୁରୀ ଏବଂ ଦୋସା ଭଳି ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପରଷାଯାଉଛି । ଜି-୨୦ର ସମସ୍ତ ଆୟୋଜନ ସ୍ଥଳମାନଙ୍କରେ ମିଲେଟ୍ସ ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ମିଲେଟ୍ସରେ ତିଆରି ହେଲ୍ଥ ଡ୍ରିଙ୍କ୍, ସିରିଆଲ୍ସ ଏବଂ ନୁଡୁଲ୍ସକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଛି । ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଏହାର ଲୋକପ୍ରିୟତା ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିଆନ ମିଶନମାନ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି । ଆପଣମାନେ କଳ୍ପନା କରିପାରନ୍ତି ଯେ, ଦେଶର ଏହି ପ୍ରୟାସ ଏବଂ ବିଶ୍ୱରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ମିଲେଟ୍ସର ଚାହିଦା, ଆମ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ କେତେ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିବ । ଏହା ଦେଖି ମଧ୍ୟ ମୋତେ ଭଲ ଲାଗୁଛି ଯେ, ମିଲେଟ୍ସରେ ଆଜି ଯେତେ ନୂଆ ନୂଆ ପ୍ରକାରର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲାଣି, ତାହାକୁ ଯୁବ ପିଢ଼ି ମଧ୍ୟ ପସନ୍ଦ କରୁଛି । ଇଂଟରନ୍ୟାସନାଲ ଇୟର୍ ଅଫ୍ ମିଲେଟ୍ସର ଏଭଳି ଚମକ୍ରାର ପ୍ରାରମ୍ଭ ଏବଂ ଏହାକୁ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇ ଚାଲିବା ପାଇଁ ମୁଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ସମସ୍ତ ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଯେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କୁ କେହି ଟୁରିଷ୍ଟ୍ ହବ୍ ଗୋଆ କଥା କହେ, ତ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ କି ଭାବନା ଆସେ? ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ଗୋଆର ନାମ ଆସିଲେ ହିଁ ସବୁଠୁ ଆଗ ଏଠାକାର ସୁନ୍ଦର ସମୁଦ୍ରତଟ, ବେଳାଭୂମି ଓ ମନପସନ୍ଦର ଖାଦ୍ୟପାନୀୟ ଆଡ଼କୁ ଦୃଷ୍ଟି ଚାଲିଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଗୋଆରେ ଏହି ମାସରେ ଏପରି କିଛି ହେଲା, ଯାହା ବହୁତ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଛି । ଆଜି ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ ମୁଁ ଏହାକୁ ଆପଣଙ୍କ ସହ ବାଂଟିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଗୋଆରେ ହୋଇଥିବା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଉଛି ‘ପର୍ପଲ୍ ଫେଷ୍ଟ୍’ । ଏହି ଉତ୍ସବ ୬ରୁ ୮ ଜାନୁଆରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଣଜୀରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗମାନଙ୍କର କଲ୍ୟାଣକୁ ନେଇ ଏହା ସ୍ୱୟଂ ଏକ ଅନନ୍ୟ ପ୍ରୟାସ ଥିଲା । ପର୍ପଲ୍ ଫେଷ୍ଟ୍ କେତେ ବଡ଼ ସୁଯୋଗ ଥିଲା, ଏହାକୁ ଆପଣ ଏଇଥିରୁ ଅନୁମାନ କରିପାରିବେ ଯେ ଏଥିରେ ୫୦ ହଜାରରୁ ବି ଅଧିକ ଆମର ଭାଇଭଉଣୀ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ । ଏଠାକୁ ଆସିଥିବା ଲୋକ ଏହି କଥାକୁ ନେଇ ରୋମାଂଚିତ ଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ଏବେ ‘ମିରାମାର୍ ବିଚ୍’ ବୁଲିବାର ଭରପୁର ଆନନ୍ଦ ନେଇପାରିବେ । ପ୍ରକୃତରେ ‘ମିରାମାର୍ ବିଚ୍’ ଆମର ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଭାଇଭଉଣୀଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଆର ସୁଲଭ ସମୁଦ୍ରତଟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହୋଇଗଲା । ଏଠାରେ କ୍ରିକେଟ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଣ୍ଟ, ଟେବୁଲ୍ ଟେନିସ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଣ୍ଟ, ମାରାଥନ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ସହିତ ଏକ ଦୃଷ୍ଟିବାଧିତ ଓ ଶ୍ରବଣବାଧିତ ସମ୍ମିଳନୀ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଏଠାରେ ନିଆରା ପକ୍ଷୀ ଦର୍ଶନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବ୍ୟତୀତ ଗୋଟିଏ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପ୍ରଦର୍ଶନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା, ଯେପରିକି ଆମର ସମସ୍ତ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଭାଇଭଉଣୀ ଓ ପିଲାଏ ଏହାର ପୂରା ଆନନ୍ଦ ଉଠାଇପାରିବେ । ପର୍ପଲ୍ ଫେଷ୍ଟର ଗୋଟିଏ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କଥା ହେଲା ଏଥିରେ ଦେଶର ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟ ଭାଗୀଦାର ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଏପରି ଦ୍ରବ୍ୟର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଅନୁକୂଳ । ଏହି ଉତ୍ସବରେ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ କଲ୍ୟାଣ ପ୍ରତି ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧିର ଅନେକ ପ୍ରୟାସ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ପର୍ପଲ୍ ଫେଷ୍ଟକୁ ସଫଳ କରିବା ପାଇଁ, ମୁଁ, ଏଥିରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ସବୁ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି। ଏଥିସହ ସେହି ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅଭିନନ୍ଦନ କରୁଛି, ଯେଉଁମାନେ ଏହାକୁ ଆୟୋଜନ କରିବା ପାଇଁ ଦିନରାତି ଏକ କରିଦେଇଥିଲେ । ମୋର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆମର ‘ଆକ୍ସେସିବୁଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ’ କଳ୍ପନାକୁ ସାକାର କରିବା ଦିଗରେ ଏହିଭଳି ଅଭିଯାନ ବହୁତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏବେ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ ମୁଁ ଏପରି ଏକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବି, ଯେଉଁଥିରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ଆସିବ, ଗର୍ବ ମଧ୍ୟ ହେବ ଏବଂ ମନ କହି ଉଠିବ- ବାଃ ଭାଇ ବାଃ! ଦିଲ୍ ଖୁସ୍ ହୋ ଗୟା! ଦେଶର ସବୁଠୁ ପୁରୁଣା ବିଜ୍ଞାନ ସଂସ୍ଥା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ଇଣ୍ଡିଆନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସ ଅର୍ଥାତ ଆଇଆଇଏସ୍ ଏକ ଚମକ୍ରାର ଉଦାହରଣ ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଛି । ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ ମୁଁ ପୂର୍ବରୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିସାରିଛି ଯେ କିପରି ଏହି ସଂସ୍ଥା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପଛରେ ଭାରତର ଦୁଇ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତି ଜାମସେଦଜୀ ଟାଟା ଓ ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ରହିଛି, ତ ଆପଣଙ୍କୁ ଓ ମୋତେ ଖୁସି ଓ ଗର୍ବ ଦେବା ଭଳି କଥା ହେଲା ୨୦୨୨ ବର୍ଷରେ ଏହି ସଂସ୍ଥା ନାଁରେ ମୋଟ ୧୪୫ଟି ପେଟେଣ୍ଟ ଦର୍ଜ ହୋଇଛି । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ପ୍ରତି ୫ ଦିନରେ ୨ଟି ପେଟେଣ୍ଟ। ଏହି ରେକର୍ଡ ସ୍ୱୟଂ ଅଦ୍ୱିତୀୟ। ଏହି ସଫଳତା ପାଇଁ ମୁଁ ଆଇଆଇଏସ୍ ଟିମକୁ ମଧ୍ୟ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ପେଟେଣ୍ଟ ଫାଇଲିଂରେ ଭାରତର ସ୍ଥାନ ସପ୍ତମ ଓ ଟ୍ରେଡମାର୍କରେ ପଞ୍ଚମ। କେବଳ ପେଟେଣ୍ଟ କଥା ଯଦି କହିବା, ତେବେ ଗତ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି। ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଇନ୍ନୋଭେସନ ଇଣ୍ଡେକ୍ସରେ ଭାରତର ରାଙ୍କ‌ରେ ବହୁତ ଉନ୍ନତି ଆସିଛି ଏବଂ ଏବେ ଏହା ୪୦ତମ ସ୍ଥାନରେ ପହଂଚିଛି, ଯେତେବେଳେ କି ୨୦୧୫ରେ ଭାରତ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଇନୋଭେସନ ଇଣ୍ଡେକ୍ସରେ ୮୦ ନମ୍ବରରୁ ବି ପଛରେ ରହିଥିଲା । ଆଉ ଗୋଟିଏ ମଜା କଥା ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଭାରତରେ ଗତ ୧୧ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ଥର ଦେଶୀ ପେଟେଣ୍ଟ ଫାଇଲିଂ ସଂଖ୍ୟା ବିଦେଶୀ ଫାଇଲିଂ ଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି । ଏହା ଭାରତର କ୍ରମବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଏ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ ଯେ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ବୈଶ୍ୱିକ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଜ୍ଞାନ ହିଁ ସର୍ବୋପରି । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଭାରତର Techadeର ସ୍ୱପ୍ନ ଆମର ଉଦ୍ଭାବକ ଓ ସେମାନଙ୍କ ପେଟେଣ୍ଟର ସାମର୍ଥ୍ୟ ବଳରେ ନିଶ୍ଚୟ ସାକାର ହେବ । ଏଥିରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ନିଜ ଦେଶରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଓ ସାମଗ୍ରୀର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ ଉଠାଇପାରିବା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମୋ ଆପରେ ମୁଁ ତେଲଙ୍ଗାନାର ଇଞ୍ଜିନିୟର ବିଜୟ ଜୀଙ୍କ ଏକ ପୋଷ୍ଟ୍ ଦେଖିଲି । ଏଥିରେ ବିଜୟ ଜି ଇ-ଆବର୍ଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖିଛନ୍ତି । ବିଜୟ ଜୀ ଚାହାନ୍ତି ଯେ ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଆମେ ‘ୱେଷ୍ଟ୍ ଟୁ ୱେଲଥ୍’ ଅର୍ଥାତ ‘ଆବର୍ଜନାରୁ ସୁନା’ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛୁ; କିନ୍ତୁ ଆସନ୍ତୁ ଆଜି, ଏହା ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଇ-ଆବର୍ଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍, ଲାପଟପ, ଟାବଲେଟ୍ ଭଳି ଡିଭାଇସ୍ ସାଧାରଣ ହୋଇଯାଇଛି। ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା କୋଟିକୋଟି ହେବ । ଆଜିର ସର୍ବାଧୁନିକ ଡିଭାଇସ୍ ଭବିଷ୍ୟତର ଇ-ଆବର୍ଜନ ପାଲଟିଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ କେହି ନୂଆ ଡିଭାଇସ କିଣେ ବା ନିଜର ପୁରୁଣା ଡିଭାଇସ୍କୁ ବଦଳାଏ, ସେତେବେଳେ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବା ଜରୁରୀ ଯେ ତାକୁ ଠିକ୍ଭାବେ ଡିସ୍କାର୍ଡ କରାଯାଇଛି ନା ନାହିଁ । ଯଦି ଇ-ଆବର୍ଜନାକୁ ଠିକଭାବେ ବି ନଷ୍ଟ କରାଯାଇ ନାହିଁ, ତେବେ ଏହା ଆମ ପରିବେଶର ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି କରିପାରେ । କିନ୍ତୁ ଯଦି ସାବଧାନତାପୂର୍ବକ ଏପରି କରାଯାଏ, ତେବେ ଏହା ରିସାଇକଲ୍ ଓ ରିୟୁଜର ସର୍କୁଲାର୍ ଇକୋନୋମିର ବହୁତ ବଡ଼ ଶକ୍ତି ହୋଇପାରିବ । ଜାତିସଂଘର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୫୦ ନିୟୁତ ଟନ ଇ-ଆବର୍ଜନା ଫିଙ୍ଗାଯାଉଛି । ଆପଣ ଅନୁମାନ କରିପାରିବେ ଯେ ଏହା କେତେ ହୋଇଥିବ? ମାନବ ଇତିହାସରେ ଯେତିକି ବ୍ୟାବସାୟିକ ବିମାନ ତିଆରି ହୋଇଛି, ସେହି ସବୁର ଓଜନକୁ ଯଦି ମିଶାଇ ଦିଆଯାଏ, ତା’ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଯେତିକି ଇ-ଆବର୍ଜନା ବାହାରୁଛି, ତା’ ସହ ସମାନ ହେବ ନାହିଁ । ଏହା ଏପରି ଯେ ଯେପରି ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ୮୦୦ ଲାପଟପ ଫିଙ୍ଗିଦିଆଯାଉଛି । ଆପଣ ଜାଣି ଚମକି ପଡ଼ିବେ ଯେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଇ-ଆବର୍ଜନାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୭ ପ୍ରକାରର ମୂଲ୍ୟବାନ ଧାତୁ ବାହାର କରାଯାଇପାରିବ । ଏଥିରେ ସୁନା, ରୁପା, ତମ୍ବା ଓ ନିକେଲ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି କାରଣରୁ ଇ-ଆବର୍ଜନାର ସଦୁପଯୋଗ କରିବା ‘ଆବର୍ଜନାରୁ ସୁନା’ ତିଆରି କରିବାଠୁ କମ୍ ନୁହେଁ । ଆଜି ଏପରି ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ସଗୁଡ଼ିକର ଅଭାବ ନାହିଁ, ଯାହା ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଭିନବ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଆଜି, ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ଇ-ଆବର୍ଜନା ରିସାଇକ୍ଲର୍ସ୍ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ବହୁତ ନୂଆ ଉଦ୍ୟୋଗୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏଥିସହ ଯୋଡ଼ାଯାଉଛି । ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ରୋଜଗାର ମଧ୍ୟ ଦେଇଛି । ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ଇ-ପରିସରା ଏପରି ଏକ ପ୍ରୟାସରେ ଲାଗିଛି । ଏହା ପ୍ରିଂଟେଡ୍ ସର୍କିଟ୍ ବୋର୍ଡର ମୂଲ୍ୟବାନ ଧାତୁକୁ ଅଲଗା କରିବାର ସ୍ୱଦେଶୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିକଶିତ କରିଛି । ସେହିଭଳି ମୁମ୍ବଇରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଇକୋରିକୋ ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଇ-ଆବର୍ଜନା ସଂଗ୍ରହ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି । ଉତରାଖଣ୍ଡର ରୁଡ଼କିର ଏଟେରୋ ରିସାଇକ୍ଲିଂ ତ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଅନେକ ପେଟେଣ୍ଡ୍ ହାସଲ କରିଛି । ଏହା ନିଜର ଇ-ଆବର୍ଜନା ରିସାଇକ୍ଲିଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛି । ଭୋପାଳରେ ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ ଓ ୱେବ୍ସାଇଟ୍ ‘କବାଡ଼ିବାଲା’ ଜରିଆରେ ଟନଟନ ଇ-ଆବର୍ଜନା ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଉଛି । ଏହିଭଳି ଅନେକ ଉଦାହରଣ ରହିଛି । ଏ ସବୁ ଭାରତକୁ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ରିସାଇକ୍ଲିଂ ହବ୍ ନିର୍ମାଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି; କିନ୍ତୁ ଏପରି ଉଦ୍ୟମର ସଫଳତା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଜରୁରୀ ସର୍ତ ମଧ୍ୟ ରହିଛି, ତାହା ହେଲା ଇ-ଆବର୍ଜନାକୁ ବିନଷ୍ଟ କରିବାର ସୁରକ୍ଷିତ ଉପଯୋଗୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ପର୍କରେ ଲୋକଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ସଚେତନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଇ-ଆବର୍ଜନା କ୍ଷେତ୍ରରେ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକେ କହନ୍ତି ଯେ ଏବେ ପ୍ରତିବର୍ଷ କେବଳ ୧୫-୧୭ ପ୍ରତିଶତ ଇ-ଆବର୍ଜନାକୁ ହିଁ ରିସାଇକଲ୍ କରାଯାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତନ ଓ ଜୈବବିବିଧତାର ସଂରକ୍ଷଣ ନେଇ ବହୁତ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି । ଏ ଦିଗରେ ଭାରତର ଠୋସ୍ ପ୍ରୟାସ ସମ୍ପର୍କରେ ଆମେ କ୍ରମାଗତ ଆଲୋଚନା କରିଆସିଛୁ । ଭାରତ ନିଜର ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ପାଇଁ ଯେଉଁ କାମ କରିଛି, ତାହା ଜାଣି ଆପଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଭଳ ଲାଗିବ । କେତେକ ଶ୍ରୋତା ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି କ’ଣ? ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ସ୍ଥଳ ଅର୍ଥାତ ସେହି ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠି ଫସଫସିଆ ମାଟି ଥିବା ଭୂଇଁରେ ବର୍ଷସାରା ପାଣି ଜମି ରହେ । କିଛି ଦିନ ପରେ, ୨ ଫେବୃଆରୀରେ ହିଁ ବିଶ୍ୱ ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ଦିବସ । ଆମ ଧରିତ୍ରୀର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ପାଇଁ ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ବହୁତ ଜରୁରୀ, କାହିଁକିନା ଏହା ଉପରେ ଅନେକ ପକ୍ଷୀ, ଜୀବଜନ୍ତୁ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି। ଏହା ଜୈବବିବିଧତାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ସହ ବନ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ଭୂତଳ ଜଳ ପୁନର୍ଭରଣା କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ। ଆପଣମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ବହୁତ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ ଯେ ରାମସର ସ୍ଥଳ ଏପରି ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି, ଯାହାର ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି । ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ଯେ କୌଣସି ଦେଶର ହୋଇଥାଉ ନା କାହିଁକି, ସେଥିପାଇଁ ତାକୁ ଅନେକ ମାପଦଣ୍ଡ ପୂରଣ କରିବାକୁ ହୋଇଥାଏ । ତା’ ହେଲେ ହିଁ ତାକୁ ରାମସର୍ ସ୍ଥଳ ଭାବେ ଘୋଷିତ କରାଯାଏ । ରାମସର ସ୍ଥଳରେ ୨୦,୦୦୦ ବା ତା’ଠୁ ଅଧିକ ଜଳପକ୍ଷୀ ରହିବା ବାଂଛନୀୟ । ସ୍ଥାନୀୟ ମତ୍ସ୍ୟ ପ୍ରଜାତି ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ରହିବା ଜରୁରୀ । ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷରେ, ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଅବସରରେ ରାମସର ସ୍ଥଳ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଏକ ଭଲ ତଥ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ବାଣ୍ଟିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଆମ ଦେଶରେ ଏବେ ମୋଟ ରାମସର ସ୍ଥଳ ସଂଖ୍ୟା ୭୫ ହୋଇଯାଇଛି, ଯେତେବେଳେ ୨୦୧୪ ପୂର୍ବରୁ ଦେଶରେ ମାତ୍ର ୨୬ ରାମସର ସ୍ଥଳ ରହିଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଧିବାସୀ ଅଭିନନ୍ଦନର ପାତ୍ର ଅଟନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଜୈବବିବିଧତାକୁ ସଂରକ୍ଷିତ କରି ରଖିଛନ୍ତି । ଏହା ପ୍ରକୃତି ସହିତ ସଦ୍ଭାବପୂର୍ବକ ରହିବାର ଆମର ଯୁଗଯୁଗର ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରାର ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନ । ଭାରତର ଏହି ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ସାମର୍ଥ୍ୟର ମଧ୍ୟ ଉଦାହରଣ । ଓଡ଼ିଶାର ଚିଲିକା ହ୍ରଦରୁ ୪୦ରୁ ଅଧିକ ଜଳପକ୍ଷୀ ପ୍ରଜାତିକୁ ଆଶ୍ରୟ ଦେବା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା । କଇବୁଲ୍-ଲମଜାଓ, ଲୋକଟାକୋ ଜଳାଶୟ ହରିଣଙ୍କ ଏକମାତ୍ର ପ୍ରାକୃତିକ ଆବାସସ୍ଥଳୀ ଧରାଯାଏ । ତାମିଲନାଡୁର ୱେଡନ୍ଥାଙ୍ଗଲକୁ ୨୦୨୨ରେ ରାମସର୍ ସ୍ଥଳ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ଏଠାକାର ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାର ଶ୍ରେୟ ସେଠାକାର ଚାଷୀମାନଙ୍କର । କାଶ୍ମୀରର ପଂଜାଥ ନାଗ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବାର୍ଷିକ ଫ୍ରୁଟ୍ ବ୍ଲୋସମ୍ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ୍ ଅବସରରେ ଗୋଟିଏ ଦିନକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ଗାଁର ଝରଣାକୁ ସଫେଇ କରିବା ପାଇଁ ରଖାଯାଏ । ବିଶ୍ୱର ରାମସର ସ୍ଥଳ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକାଂଶ ନିଆରା ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଅଛି। ମଣିପୁରର ଲୋକଟାକୋ ଓ ପବିତ୍ର ହ୍ରଦ ରେଣୁକା ସହିତ ସେଠାକାର ସଂସ୍କୃତିର ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ସେହିଭଳି ସାମ୍ଭାରର ସମ୍ପର୍କ ମାଆ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଅବତାର ଶାକମ୍ଭରୀ ଦେବୀଙ୍କ ସହିତ ରହିଛି । ଭାରତରେ ଆର୍ଦଭୂମିର ଏହି ବିସ୍ତୃତି ସେହି ଲୋକଙ୍କ କାରଣରୁ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁଛି, ଯେଉଁମାନେ ରାମସର ସ୍ଥଳର ଆଖପାଖରେ ରହୁଛନ୍ତି । ମୁଁ, ଏହି ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି, ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କ ତରଫରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏଥର ଆମ ଦେଶରେ, ବିଶେଷ କରି ଉତର ଭାରତରେ, ଖୁବ୍ ଶୀତ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି। ଏହି ଥଣ୍ଡାରେ ଲୋକେ ପାହାଡ ଉପରେ ତୁଷାରପାତର ମଜା ମଧ୍ୟ ନେଉଛନ୍ତି । ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରରୁ କେତେକ ଚିତ୍ର ଆସିଛି, ଯାହା ପୂରା ଦେଶର ମନ ମୋହିନେଇଛି । ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ତ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀର ଲୋକ ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି । ତୁଷାରପାତ କାରଣରୁ ଆମର କାଶ୍ମୀର ଉପତ୍ୟକା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭଳି ଏଥର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ହୋଇଯାଇଛି । ବନିହାଲରୁ ବଡ଼ଗାମ ଯାଉଥିବା ଟ୍ରେନର ଭିଡିଓକୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ବିଶେଷ କରି ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି। ସୁନ୍ଦର ତୁଷାରପାତ, ଚାରିଆଡ଼େ ଧଳା ଚାଦର ଭଳି ବରଫ । ଲୋକେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଦୃଶ୍ୟ ପରୀରାଇଜର କାହାଣୀ ପରି ମନେହେଉଛି । କେତେକ ଲୋକ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହା କୌଣସି ବିଦେଶର ନୁହେଁ, ବରଂ ନିଜ ଦେଶରେ ଥିବା କାଶ୍ମୀରର ଚିତ୍ର ।

ଜଣେ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ‘ସ୍ୱର୍ଗ କ’ଣ ଆଉ ଏହାଠୁ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର ହେବ?’ ଏକଥା ପୂରା ସତ, ସେଇଥିପାଇଁ ତ କାଶ୍ମୀରକୁ ଭୂ-ସ୍ୱର୍ଗ କୁହାଯାଏ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏହି ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖି କାଶ୍ମୀର ଭ୍ରମଣରେ ଯିବା ପାଇଁ ନିଶ୍ଚୟ ଭାବୁଥିବେ । ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ଆପଣ, ନିଜେ ଯାଆନ୍ତୁ ଓ ନିଜର ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନିଅନ୍ତୁ । କାଶ୍ମୀରର ବରଫାବୃତ ପାହାଡ଼, ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ଆହୁରି ବହୁତ କିଛି ଦେଖିବାକୁ-ଜାଣିବାକୁ ରହିଛି । ଯେପରିକି କାଶ୍ମୀରର ସୟଦାବାଦରେ ଶୀତକାଳୀନ କ୍ରୀଡ଼ା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଛି । ଏହି କ୍ରୀଡ଼ାର ମୁଖ୍ୟପ୍ରସଙ୍ଗ ଥିଲା ବରଫ କ୍ରିକେଟ୍ । ଆପଣ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ବରଫ କ୍ରିକେଟ୍ ତ ବହୁତ ରୋମାଂଚକ ଖେଳ ହୋଇଥିବ । ଆପଣ ପୂରା ଠିକ୍ ଭାବୁଛନ୍ତି । କାଶ୍ମୀରର ଯୁବକ ବରଫ ଉପରେ କ୍ରିକେଟ ଖେଳକୁ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିଦିଅନ୍ତି । ଏହା ଜରିଆରେ କାଶ୍ମୀରର ଏପରି ଯୁବ ଖେଳାଳିଙ୍କର ଅନ୍ୱେଷଣ କରାଯାଏ, ଯେଉଁମାନେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଟିମ୍ ଇଣ୍ଡିଆରେ ସାମିଲ୍ ହୋଇ ଖେଳିପାରିବେ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରକାର ଖେଲୋ ଇଣ୍ଡିଆ ଆନେ୍ଦାଳନର ବିସ୍ତୃତି ଅଟେ । କାଶ୍ମୀରରେ, ଯୁବପିଢ଼ି ମଧ୍ୟରେ ଖେଳକୁ ନେଇ ବହୁତ ଉତ୍ସାହ ବଢ଼ୁଛି । ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଯୁବକଯୁବତୀ ଦେଶପାଇଁ ପଦକ ଜିତିବେ, ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଉଡ଼ାଇବେ । ମୋର ଆପଣମାନଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ରହିବ ଯେ ଆସନ୍ତା ଥର ଯେତେବେଳେ ଆପଣ କାଶ୍ମୀର ଯାତ୍ରାର ଯୋଜନା କରିବେ, ସେତେବେଳେ ଏହିଭଳି ଆୟୋଜନ ଦେଖିବା ପାଇଁ ସମୟ ବାହାର କରିବେ । ଏହି ଅନୁଭବ ଆପଣଙ୍କ ଯାତ୍ରାକୁ ଆହୁରି ସ୍ମରଣୀୟ କରିଦେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ମଜଭୁତ କରିବା ପାଇଁ ଆମର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ନିରନ୍ତର ଜାରି ରହିବା ଉଚିତ । ଗଣତନ୍ତ୍ର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଏ ‘ଜନ-ଭାଗିଦାରୀରେ’, ‘ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରୟାସରେ’, ‘ଦେଶ ପ୍ରତି ନିଜନିଜର କର୍ତବ୍ୟ ତୁଲାଇବାରେ’, ଏବଂ ମୁଁ ଖୁସି ଯେ ଆମର ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’, ଏପରି କର୍ତବ୍ୟନିଷ୍ଠ ସେନାନୀଙ୍କର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱର । ଆସନ୍ତା ଥର ପୁଣିଥରେ ଭେଟ ହେବ ଏପରି କର୍ତବ୍ୟନିଷ୍ଠ ଲୋକଙ୍କର ମଜାଦାର ଓ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଗାଥା ସହିତ । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଆଜି ଆମେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ୯୬ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଏକାଠି ହୋଇଛୁ। ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଆଗାମୀ ଅଧ୍ୟାୟ ୨୦୨୩ର ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟ ହେବ । ଆପଣମାନେ ଯେଉଁ ବାର୍ତ୍ତାମାନ ପଠାଇଛନ୍ତି ସେଥିରେ ସରିଯାଉଥିବା ୨୦୨୨ ବିଷୟରେ କହିବା ପାଇଁ ବହୁତ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି। ଅତୀତର ଅବଲୋକନ ହିଁ ତ ସର୍ବଦା ଆମକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ । ୨୦୨୨ରେ ଦେଶର ଲୋକଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ, ସେମାନଙ୍କ ସହଯୋଗ, ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍କଳ୍ପ, ସେମାନଙ୍କ ସଫଳତାର ବ୍ୟାପକତା ଏତେ ଅଧିକ ଥିଲା ଯେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ସେସବୁଗୁଡ଼ିକୁ ସାମିଲ୍ କରିବା କଷ୍ଟକର ହେବ । ୨୦୨୨ ପ୍ରକୃତରେ ଅନେକ ଅର୍ଥରେ ବହୁତ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ଥିଲା, ଚମତ୍କାର ଥିଲା । ଏହି ବର୍ଷ ଭାରତ ନିଜର ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ଣ୍ଣ କଲା ଏବଂ ଏହି ବର୍ଷ ଅମୃତକାଳର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହେଲା । ଏହି ବର୍ଷ ଦେଶ ଅଧିକ ଗତିଶୀଳ ହେଲା, ସମସ୍ତ ଦେଶବାସୀ ଏକକୁ ଆରେକ ବଳି କାମ କଲେ । ୨୦୨୨ର ବିଭିନ୍ନ ସଫଳତା ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଭାରତ ପାଇଁ ଏକ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ୨୦୨୨ ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତ ଦ୍ୱାରା ବିଶ୍ୱର ପଞ୍ଚମ ସର୍ବବୃହତ ଅର୍ଥନୀତିର ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିବା, ୨୦୨୨ ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତ ଦ୍ୱାରା ୨୨୦ କୋଟି ଟିକାଦାନର ଅବିଶ୍ୱସନୀୟ ସଂଖ୍ୟା ପାର୍ କରିବାର ରେକର୍ଡ ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ୨୦୨୨ ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତ ଦ୍ୱାରା ୪୦୦ ବିଲିୟନ୍ ଡଲାରର ଚମତ୍କାର ରାଶିର ଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନୀ କରିବା, ୨୦୨୨ ଅର୍ଥାତ୍ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତର ସଂକଳ୍ପକୁ ଆପଣାଇବା, ଜୀଇଁ କରି ଦେଖାଇବା, ୨୦୨୨ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱଦେଶୀ Aircraft Carrier INS Vikrantକୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା, ୨୦୨୨ ଅର୍ଥାତ୍ ମହାକାଶ, ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ହାସଲ କରିବା, ୨୦୨୨ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦର୍ଶନର ବର୍ଷ ଥିଲା । କ୍ରୀଡ଼ା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ - ତାହା ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ରୀଡ଼ା ହେଉ କିମ୍ବା ଆମର ମହିଳା ହକି ଟିମ୍‌ର ବିଜୟ ହେଉ, ଆମର ଯୁବବର୍ଗ ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ ଏସବୁ ସହିତ ୨୦୨୨କୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ସବୁବେଳେ ସ୍ମରଣ କରାଯିବ । ଏହାହେଉଛି ‘ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ’ର ଭାବଧାରାର ବିସ୍ତାର । ଦେଶର ଲୋକେ ଏକତା ଓ ଏକଜୁଟତାକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଭିନ୍ନ ଧରଣର ଆୟୋଜନ କଲେ । ଗୁଜୁରାଟର ମାଧବପୁର ମେଳା ହେଉ, ଯେଉଁଠି ରୁକ୍ମିଣୀ ବିବାହ ଏବଂ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପୂର୍ବୋତ୍ତର ସହ ସମ୍ପର୍କକୁ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ କିମ୍ବା କାଶୀ-ତାମିଲ ସଙ୍ଗମମ୍ ହେଉ, ଏହି ପର୍ବଗୁଡ଼ିକରେ ଏକତାର ଅନେକ ରଙ୍ଗ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ୨୦୨୨ରେ ଦେଶବାସୀମାନେ ଆଉ ଏକ ଅମର ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଦେଲେ । ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ଚାଲିଥିବା ‘ହର୍ ଘର୍ ତିରଙ୍ଗା’ ଅଭିଯାନକୁ କିଏବା ଭୁଲିପାରେ? ସେହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଦେଶବାସୀଙ୍କର ରୋମ ଟାଙ୍କୁରି ଉଠୁଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷର ଏହି ଅଭିଯାନରେ ସମଗ୍ର ଦେଶ ତ୍ରିରଙ୍ଗାମୟ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ୬ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ସାଥୀରେ ନିଜର ସେଲ୍‌ଫି ମଧ୍ୟ ପଠାଇଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଏହି ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଆଗାମୀ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି ଭାବରେ ଚାଲିବ - ଅମୃତକାଳର ମୂଳଦୁଆକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହି ବର୍ଷ ଭାରତକୁ G-20 ସମୂହର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାର ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ଗତଥର ଏ ବିଷୟରେ ମୁଁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟ କରିଥିଲି । ୨୦୨୩ରେ ଆମକୁ G-20ର ଉତ୍ସାହକୁ ନୂତନ ଶିଖରକୁ ନେଇଯିବାକୁ ହେବ । ଏହି ଆୟୋଜନକୁ ଏକ ଜନଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଆଡମ୍ବର ସହ ବଡ଼ଦିନ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଏହା ଯୀଶୁଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କ ଜୀବନ, ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଶିକ୍ଷାଗୁଡ଼ିକୁ ମନେପକାଇବାର ଦିନ । ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବଡ଼ଦିନ ଉପଲକ୍ଷେ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଶ୍ରଦ୍ଧେୟ ଅଟଳବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ । ସେ ଜଣେ ମହାନ ରାଜନେତା ଥିଲେ । ଯିଏ ଦେଶକୁ ଅସାଧାରଣ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତବାସୀଙ୍କ ହୃଦୟରେ ତାଙ୍କପାଇଁ ଏକ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ମତେ କୋଲକାତାରୁ ଆସ୍ଥାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଚିଠି ମିଳିଛି । ଏହି ଚିଠିରେ ସେ ନିକଟ ଅତୀତରେ କରିଥିବା ତାଙ୍କର ଦିଲ୍ଲୀଯାତ୍ରା ସମ୍ପର୍କରେ ଲେଖିଛନ୍ତି । ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ସେହି ସମୟରେ ସେ PM Museum ଦେଖିବା ପାଇଁ ସମୟ ବାହାର କଲେ । ଏହି Museumରେ ତାଙ୍କୁ ଅଟଳ ଜୀଙ୍କର Gallery ଖୁବ୍ ଭଲ ଲାଗିଲା । ଅଟଳ ଜୀଙ୍କ ସହିତ ସେଠାରେ ଉଠାଇଥିବା ଫଟୋ ତ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିଯାଇଛି । ଅଟଳ ଜୀଙ୍କ ଗ୍ୟାଲେରୀରେ ଆମେ ଦେଶ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ବହୁମୂଲ୍ୟ ଅବଦାନର ଝଲକ ଦେଖିପାରିବା । ଭିତ୍ତିଭୂମି ହେଉ, ଶିକ୍ଷା ଆଉ ନ ହେଲେ ବିଦେଶ ନୀତି, ସେ ଭାରତକୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନ ଶିଖରକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ମୁଁ ପୁଣିଥରେ ଅଟଳ ଜୀଙ୍କୁ ସହୃଦୟ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆସନ୍ତାକାଲି ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖ ଦିନ ହେଉଛି ‘ବୀର ବାଲ୍ ଦିବସ’, ଆଉ ମତେ ଏହି ଅବସରରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ସାହେବଜାଦା ଜୋରାବର ସିଂହଜୀ ଏବଂ ସାହେବଜାଦା ଫତେ ସିଂହଜୀଙ୍କ ବଳିଦାନ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳିବ । ଦେଶ ସାହେବଜାଦା ଏବଂ ମାତା ଗୁଜ୍‌ରୀଙ୍କ ବଳିଦାନକୁ ସର୍ବଦା ମନେରଖିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମର କୁହାଯାଏ ଯେ -

ସତ୍ୟମ୍ କିମ୍ ପ୍ରମାଣମ୍‌, ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷମ୍ କିମ୍ ପ୍ରମାଣମ୍ ।

ଅର୍ଥାତ୍ ସତ୍ୟକୁ ପ୍ରମାଣର ଆବଶ୍ୟକତା ନ ଥାଏ, ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରମାଣର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼ିନଥାଏ। କିନ୍ତୁ କଥା ଯେତେବେଳେ ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସାବିଜ୍ଞାନର ହୋଇଥାଏ ତେବେ ସେଥିରେ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ ପ୍ରମାଣ ବା Evidence । ଶହଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତୀୟ ଜୀବନର ଅଂଶ ହୋଇ ରହିଆସିଥିବା ଯୋଗ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦ ଭଳି ଆମର ଶାସ୍ତ୍ର Evidence based Medicineର ଅଭାବ ସବୁବେଳେ ଗୋଟିଏ ଆହ୍ୱାନ ହୋଇ ଉଭା ହୋଇଛି - ପରିଣାମ ମିଳିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ପ୍ରମାଣ ନ ଥାଏ । କିନ୍ତୁ, Evidence based research ରଯୁଗରେ ଏବେ ଯୋଗ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦ, ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ପରୀକ୍ଷାନିରୀକ୍ଷାରେ ଠିକ୍ ପ୍ରମାଣିତ ହେଉଥିବାରୁ ମୁଁ ଆନନ୍ଦିତ । ଆପଣମାନେ ମୁମ୍ବାଇର ଟାଟା ମେମୋରିଆଲ ସେଣ୍ଟର ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ଏହି ସଂସ୍ଥା Research, Innovation ଏବଂ Cancer Care କ୍ଷେତ୍ରରେ ବହୁତ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଛି । ଏହି ସେଣ୍ଟର ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଗୋଟିଏ Intensive Researchରେ ଏକଥା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ଯେ Breast Cancer ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଯୋଗ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ । ଟାଟା ମେମୋରିଆଲ ସେଣ୍ଟର ନିଜର ରିସର୍ଚ୍ଚର ଫଳାଫଳକୁ ଆମେରିକାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ବହୁଚର୍ଚ୍ଚିତ Breast Cancer Conferenceରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଫଳାଫଳ ବିଶ୍ୱର ବଡ଼ ବଡ଼ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷିତ କରିଛି । କାରଣ ରୋଗୀମାନେ କିପରି ଲାଭାନ୍ୱିତ ହେଲେ ତାହା Tata Memorial Centre ପ୍ରମାଣ ସହ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛି । ସେଣ୍ଟର କରିଥିବା ରିସର୍ଚ୍ଚ ଅନୁଯାୟୀ ନିୟମିତ ଯୋଗାଭ୍ୟାସ ଦ୍ୱାରା Breast Cancerର ରୋଗୀଙ୍କଠାରେ ରୋଗର ପୁନଃଆକ୍ରମଣ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁର ବିପଦରେ ୧୫ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ହୋଇଛି । ଭାରତୀୟ ପାରମ୍ପରିକ ଚିକିତ୍ସାରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଉଦାହରଣ, ଯାହାକୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ମାନଦଣ୍ଡରେ କଡାକଡି ଭାବେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଛି । ତା’ସହିତ ଏହାହେଉଛି ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟୟନ ଯେଉଁଥିରେ Breast Cancer ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ଜୀବନ ସ୍ତର ଉନ୍ନତ ହେବାର ଜଣାପଡିଛି । ଏହାର ଦୂରଗାମୀ ଲାଭ ମଧ୍ୟ ନଜରକୁ ଆସିଛି । ଟାଟା ମେମୋରିଆଲ ସେଣ୍ଟର ନିଜ ଅଧ୍ୟୟନର ଫଳାଫଳକୁ ପ୍ୟାରିସ୍‌ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ୟୁରୋପିଆନ୍ ସୋସାଇଟି ଅଫ୍ ମେଡିକାଲ ଅନ୍‌କୋଲୋଜିର ସମ୍ମିଳନୀରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜିର ଯୁଗରେ ଭାରତୀୟ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକ ଯେତେ ଅଧିକ Evidence-based ହେବ, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଏହାର ଗ୍ରହଣୀୟତା ସେତିକି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ସହ ଦିଲ୍ଲୀର ଏମ୍‌ସରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରହିଛି । ଏଠାରେ ଆମର ପାରମ୍ପରିକ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବା ପାଇଁ ୬ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସେଣ୍ଟର ଫର୍ ଇନ୍‌ଟିଗ୍ରେଟିଭ୍ ମେଡିସିନ୍ ଆଣ୍ଡ ରିସର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ସଦ୍ୟତମ ଆଧୁନିକ କୌଶଳ ଏବଂ ଗବେଷଣା ପ୍ରଣାଳୀର ଉପଯୋଗ କରାଯାଉଛି । ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଜର୍ଣ୍ଣାଲରେ ୨୦ଟି ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ କରିସାରିଛି । ଆମେରିକାନ୍ କଲେଜ ଅଫ୍ କାର୍ଡିଓଲୋଜିର ଜର୍ଣ୍ଣାଲରେ ପ୍ରକାଶିତ ଗୋଟିଏ ଲେଖାରେ syncope (ସିଙ୍କପି)ରେ ପୀଡ଼ିତ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ଲାଭ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି । ସେହିଭଳି ନ୍ୟୁରୋଲୋଜି ଜର୍ଣ୍ଣାଲର ଲେଖାରେ ମାଇଗ୍ରେନ୍‌ରେ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ଲାଭ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି । ଏହାଛଡ଼ା ଅନ୍ୟ ଅନେକ ରୋଗରେ ମଧ୍ୟ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ଉପକାର ବିଷୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ ଚାଲିଛି । ଯେମିତିକି ହୃଦ୍‌ରୋଗ, ଅବସାଦ ବା ଡିପ୍ରେସନ୍‌, ନିଦ୍ରାହୀନତା ଏବଂ ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ସମୟରେ ମହିଳାମାନଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସମସ୍ୟା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ହିଁ ମୁଁ ୱାର୍ଲଡ ଆୟୁର୍ବେଦ କଂଗ୍ରେସ ଆୟୋଜନ ସମୟରେ ଗୋଆରେ ଥିଲି । ଏଥିରେ ୪୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଏଠାରେ ୫୫୦ରୁ ଅଧିକ Scientific Papers ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଗଲା । ଭାରତ ସହ ସାରା ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାୟ ୨୧୫ କମ୍ପାନୀମାନେ ଏଠାରେ ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ନିଜର ଉତ୍ପାଦକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥିଲେ । ଚାରିଦିନ ବ୍ୟାପୀ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ଏକଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଆୟୁର୍ବେଦ ସହ ଜଡ଼ିତ ହେବାର ନିଜର ଅନୁଭୂତିକୁ ଉପଭୋଗ କରିଥିଲେ । ଆୟୁର୍ବେଦ କଂଗ୍ରେସରେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ଆସିଥିବା ଆୟୁର୍ବେଦ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ Evidence based research ପାଇଁ ନିବେଦନକୁ ଦୋହରାଇଥିଲି । କରୋନା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମହାମାରୀର ଏହି ସମୟରେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ଆମେ ଯୋଗ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦର ଶକ୍ତିକୁ ଅନୁଭବ କରିପାରୁଛୁ, ଏଥିରେ ଏହାସହିତ ଜଡ଼ିତ Evidence based research ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣିତ ହେବ । ଯୋଗ, ଆୟୁର୍ବେଦ ଏବଂ ଆମର ପାରମ୍ପରିକ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ ସହ ଜଡ଼ିତ ଏଭଳି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି ସୂଚନା ଥିଲେ ତାହାକୁ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ସେୟାର କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ବିଗତ କିଛିବର୍ଷ ଧରି ଆମେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ବଡ଼ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ବିଜୟଲାଭ କରିଛୁ । ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରେୟ ଆମର ମେଡିକାଲ ବିଶେଷଜ୍ଞ, ବୈଜ୍ଞାନିକଗଣ ଏବଂ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତିକୁ ଯାଉଛି । ଆମେ ଭାରତରୁ ବସନ୍ତ ରୋଗ, ପୋଲିଓ ଏବଂ ‘ଗିନି ୱାର୍ମ’ ଭଳି ରୋଗଗୁଡ଼ିକୁ ଲୋପକରି ଦେଖାଇଦେଇଛୁ ।

ଆଜି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଆହ୍ୱାନ ବିଷୟରେ ଜଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯାହା ଏବେ ବିଲୁପ୍ତିର ସୀମାରେ ରହିଛି । ଏହି ଆହ୍ୱାନ, ଏହି ରୋଗ ହେଉଛି – ‘କାଲାଜାର’ । ଏହି ରୋଗର ଜୀବାଣୁ Sand Fly କାମୁଡିବା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାପିଥାଏ । ଯେତେବେଳେ କେହି ‘କାଲାଜାର’ ରୋଗରେ ପୀଡିତ ହୋଇଥାଏ ସେତେବେଳେ ତାକୁ ମାସ ମାସ ଧରି ଜ୍ୱର ହୋଇଥାଏ, ଶରୀରରେ ରକ୍ତର ଅଭାବ ହୋଇଥାଏ, ଦେହ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଓଜନ ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ । ଏହି ରୋଗ ପିଲାଙ୍କ ଠାରୁ ବୟସ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାହାରିକୁ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଦ୍ୱାରା ‘କାଲାଜାର’ ନାମକ ଏହି ରୋଗ ଏବେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଲୋପ ପାଇଚାଲିଛି । କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବ ଯାଏଁ ‘କାଲାଜାର’ର ପ୍ରକୋପ ୪ଟି ରାଜ୍ୟର ୫୦ରୁ ଅଧିକ ଜିଲ୍ଲାରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏହି ରୋଗ ବିହାର ଏବଂ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ୪ଟି ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିଯାଇଛି । ବିହାର-ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଲୋକଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ, ସେମାନଙ୍କ ସଚେତନତା, ଏହି ୪ଟି ଜିଲ୍ଲାରୁ ମଧ୍ୟ ‘କାଲାଜାର’କୁ ଲୋପ କରିବାରେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ସହଯୋଗ କରିବ ବୋଲି ମୋର ବିଶ୍ୱାସ । ‘କାଲାଜାର’ ପ୍ରଭାବିତ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକଙ୍କୁ ୨ଟି କଥା ଉପରେ ବିଶେଷ ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାପାଇଁ ମୁଁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି । ପ୍ରଥମଟି ହେଉଛି, Sand Fly ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ, ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟଟି ହେଲା, ତୁରନ୍ତ ଏହି ରୋଗକୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚିକିତ୍ସା କରିବା । ‘କାଲାଜାର’ର ଚିକିତ୍ସା ସହଜ ଏବଂ ଏହାର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଲାଗୁଥିବା ଔଷଧଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ବହୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହୋଇଥାଏ । ଆପଣଙ୍କୁ କେବଳ ସତର୍କ ରହିବାକୁ ହେବ । ଜ୍ୱର ହେଲେ ଅବହେଳା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ଏବଂ Sand Flyକୁ ବିନାଶ କରୁଥିବା ଔଷଧଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ସିଞ୍ଚନ କରୁଥାନ୍ତୁ । ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ, ଯେତେବେଳେ ଆମ ଦେଶ ‘କାଲାଜାର’ମୁକ୍ତ ହୋଇଯିବ, ତାହା ଆମପାଇଁ କେତେ ଖୁସିର କଥା ହେବ! ‘ସବ୍‌କା ପ୍ରୟାସ’ର ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ଦ୍ୱାରା ଆମେ ଭାରତକୁ ୨୦୨୫ ଯାଏଁ ଯକ୍ଷ୍ମାମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କାମ କରୁଛୁ । ଆପଣମାନେ ଦେଖିଥିବେ, ବିଗତ ଦିନରେ ଯେତେବେଳେ ଯକ୍ଷ୍ମାମୁକ୍ତ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ସେତେବେଳେ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଯକ୍ଷ୍ମାରୋଗୀଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇଁ ଆଗେଇଆସିଲେ । ଏହି ଲୋକେ ନିକ୍ଷ୍ୟୟ ମିତ୍ର ହୋଇ ଯକ୍ଷ୍ମାରୋଗୀଙ୍କ ଯତ୍ନ ନେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଜନସେବା ଏବଂ ଜନଭାଗିଦାରୀର ଏହି ଶକ୍ତି ପ୍ରତ୍ୟେକ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ପ୍ରାପ୍ତକରି ଦେଖାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ମାଆ ଗଙ୍ଗାଙ୍କ ସହ ଆମ ପରମ୍ପରା ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଅତୁଟ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଗଙ୍ଗା ଜଳ ଆମ ଜୀବନଧାରାର ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ଏବଂ ଆମ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି:

ନମାମି ଗଙ୍ଗେ ତବ ପାଦ ପଙ୍କଜଂ

ସୁର ଅସୁରୈଃ ବନ୍ଦିତ ଦିବ୍ୟରୂପମ୍ ।

ଭୂକ୍ତିମ୍ ଚ ମୁକ୍ତିମ୍ ଚ ଦଦାସି ନିତ୍ୟମ୍‌

ଭାବ ଅନୁସାରେଣ ସଦା ନରାଣାମ୍ । ।

ଅର୍ଥାତ ହେ ମା ଗଙ୍ଗା! ଆପଣ, ନିଜର ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ, ସେମାନଙ୍କ ଭାବ ଅନୁରୂପ ସାଂସାରିକ ସୁଖ, ଆନନ୍ଦ ଓ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ସମସ୍ତେ ଆପଣଙ୍କ ପବିତ୍ର ଚରଣର ବନ୍ଦନା କରନ୍ତି । ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ପବିତ୍ର ଚରଣରେ ପ୍ରଣିପାତ କରୁଛି । ଏପରିସ୍ଥଳେ ଯୁଗଯୁଗ ଧରି କଳକଳ ନାଦରେ ବହୁଥିବା ମାଆ ଗଙ୍ଗାକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ରଖିବା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର ବଡ଼ ଦାୟିତ୍ୱ । ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ, ଆଠ ବର୍ଷ ତଳେ ଆମେ ‘ନମାମି ଗଙ୍ଗେ ଅଭିଯାନ’ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲୁ । ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଗୌରବର କଥା ଯେ ଭାରତର ଏହି ଉଦ୍ୟମକୁ ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଶଂସା ମିଳୁଛି । ଜାତିସଂଘ ‘ନମାମି ଗଙ୍ଗେ’ ମିଶନକୁ, ପରିସଂସ୍ଥାକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରୁଥିବା ପୃଥିବୀର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦଶଟି ଉଦ୍ୟମରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛି । ଏହା ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଖୁସିର କଥା ଯେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ୧୬୦ଟି ଏଭଳି ଉଦ୍ୟମ ମଧ୍ୟରେ ‘ନମାମି ଗଙ୍ଗେ’କୁ ଏହି ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ନମାମି ଗଙ୍ଗେ’ ଅଭିଯାନର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଶକ୍ତି ଲୋକଙ୍କ ନିରନ୍ତର ସହଭାଗିତା । ‘ନମାମି ଗଙ୍ଗେ’ ଅଭିଯାନରେ, ଗଙ୍ଗା ପ୍ରହରୀ ଓ ଗଙ୍ଗା ଦୂତମାନଙ୍କର ବଡ଼ ଭୂମିକା ଅଛି । ସେମାନେ ଚାରାରୋପଣ, ଘାଟ ସଫେଇ, ଗଙ୍ଗା ଆଳତୀ, ପଥପ୍ରାନ୍ତ ନାଟକ, ପେଣ୍ଟିଙ୍ଗ ଓ କବିତା ମାଧ୍ୟମରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଏହି ଅଭିଯାନ ଦ୍ୱାରା ଜୈବ ବିବିଧତାରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସୁଧାର ଦେଖାଯାଉଛି । ହିଲ୍‌ସା ମାଛ, ଗଙ୍ଗା ଡଲ୍‌ଫିନ ଓ କଇଁଛର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଗଙ୍ଗାର ପରିସଂସ୍ଥା ସ୍ୱଚ୍ଛ ହେବା ଦ୍ୱାରା ଜୀବିକାର ଅନ୍ୟ ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ୁଛି । ଏଠାରେ ମୁଁ “ଜଳଜ ଆଜୀବିକା ମଡେଲ୍‌’ର କଥା କହିବାକୁ ଚାହିଁବି, ଯାହା ଜୈବ ବିବିଧତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟଟନ-ଆଧାରିତ ନୌକା ସଫାରିଗୁଡ଼ିକୁ ୨୬ଟି ସ୍ଥାନରେ ଉଦ୍‌ଘାଟନ କରାଯାଇଛି । ‘ନମାମି ଗଙ୍ଗେ’ ମିଶନର ବିସ୍ତାର, ତା’ର ପରିସର ନଦୀର ସଫେଇଠାରୁ ବହୁତ ବଡ଼ । ଏହା, ଯେଉଁଠି, ଆମର ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ଓ ଅବିରତ ପ୍ରୟାସର ଏକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରମାଣ, ସେଇଠି ଏହା ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ବିଶ୍ୱକୁ ଏକ ନୂଆ ରାସ୍ତା ଦେଖାଇପାରିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଯେତେବେଳେ ଆମର ସଙ୍କଳ୍ପ ଶକ୍ତି ମଜଭୁତ ହୋଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ବଡ଼ରୁ ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ ସହଜ ହୋଇଯାଏ । ଏହାର ଉଦାହରଣ ରଖିଛନ୍ତି ସିକ୍କିମର ଥେଗୁ ଗାଁର ‘ସଙ୍ଗେ ଶେର୍‌ପା ଜୀ’ । ସେ ଗତ ୧୪ ବର୍ଷ ଧରି ୧୨ ହଜାର ଫୁଟରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ଉଚ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା କାମରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ସଙ୍ଗେ ଜୀ ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ପୌରାଣିକ ମହତ୍ୱ ରହିଥିବା ସୋମ୍‌ଗୋ ହ୍ରଦକୁ ପରିଷ୍କାର ରଖିବାର କଷ୍ଟ ଉଠାନ୍ନ୍‌ି । ସେ ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଗ୍ଲେସିୟର୍ ହ୍ରଦର ରଙ୍ଗରୂପକୁ ହିଁ ବଦଳାଇଦେଇଛନ୍ତି । ୨୦୦୮ରେ ସଙ୍ଗେ ଶେର୍‌ପା ଜୀ ଯେତେବେଳେ ଏହି ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଦେଖୁଦେଖୁ ତାଙ୍କର ଏହି ଭଲ କାମରେ ଯୁବକ ଯୁବତୀ ଓ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ସହାୟତା ସହିତ ପଂଚାୟତର ସହଯୋଗ ମଧ୍ୟ ମିଳିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଆଜି ଆପଣ ଯଦି ସୋମ୍‌ଗୋ ହ୍ରଦକୁ ଦେଖିବାକୁ ଯିବେ, ତେବେ ସେଠାରେ ଚାରିଆଡ଼େ ଆପଣଙ୍କୁ ବଡ଼ ବଡ଼ ଆବର୍ଜନାକୁଣ୍ଡ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ସେଠାରେ ଜମା ହୋଇଥିବା ମଇଳା ଆବର୍ଜନାକୁ ଏବେ ରିସାଇକ୍ଲିଂ ପାଇଁ ପଠାଯାଉଛି । ଏଠାକୁ ଆସୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁ କପଡ଼ାରେ ତିଆରି ଆବର୍ଜନାରଖା ବ୍ୟାଗ୍ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଏ, ଯେପରିକି ସେମାନେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ ଇଆଡ଼େ ସିଆଡ଼େ ଫିଙ୍ଗିବେ ନାହିଁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ହୋଇସାରିଥିବା ଏହି ହ୍ରଦକୁ ଦେଖିବାକୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୫ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଏଠାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ସୋମ୍‌ଗୋ ହ୍ରଦର ସୁରକ୍ଷାର ଏହି ନିଆରା ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ସଙ୍ଗେ ଶେର୍‌ପା ଜୀଙ୍କୁ ଅନେକ ସଂସ୍ଥା ସମ୍ମାନିତ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଏପରି ଏକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କାରଣରୁ ଆଜି ସିକ୍କିମ୍‌କୁ ଭାରତର ସବୁଠୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଗଣାଯାଉଛି । ମୁଁ ସଙ୍ଗେ ଶେର୍‌ପା ଜୀ ଏବଂ ତାଙ୍କର ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ସହ ସମଗ୍ର ଦେଶର ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଭଳି ସୁନ୍ଦର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ରତୀ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ହୃଦୟର ସହ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ଖୁସି ଯେ ଆଜି ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନ’ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କ ମନରେ ଓତପ୍ରୋତ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇସାରିଛି । ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ଏହି ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହେବା ସହିତ ଏହାକୁ ନୂଆ ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେବା ପାଇଁ ଲୋକେ ଅନେକ ନିଆରା ପ୍ରୟାସ ସବୁ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ପ୍ରୟାସ କେବଳ ସମାଜ ଭିତରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ସରକାରଙ୍କ ଭିତରେ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି । କ୍ରମାଗତ ଏସବୁ ପ୍ରୟାସର ପରିଣାମ ହେଉଛି- ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ହଟିବା କାରଣରୁ, ଅଦରକାରୀ ଜିନିଷ ହଟିବା କାରଣରୁ, କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ବହୁତ ଜାଗା ଖୋଲା ହୋଇଯାଏ ଓ ନୂଆ ସ୍ଥାନ ମିଳିଥାଏ । ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥାନ ଅଭାବରୁ ଦୂର ଜାଗାରେ ଭଡ଼ାରେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା । ଆଜିକାଲି ସଫାସୁତୁରା କାରଣରୁ ଏତେ ଜାଗା ମିଳିଯାଉଛି ଯେ, ଏବେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ହିଁ ସବୁ ଦପ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ବିଗତ ଦିନରେ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ମଧ୍ୟ ମୁମ୍ବଇରେ, ଅହମଦାବାଦରେ, କୋଲକାତାରେ, ସିଲଂରେ, ଅନେକ ସହରରେ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରୟାସ କରାଗଲା ଏବଂ ସେହି କାରଣରୁ ଆଜି ତା’ର ଦୁଇ-ଦୁଇ, ତିନି-ତିନି ମହଲା, ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ନୂଆ କରି କାମରେ ଆସିପାରିଲା, ନୂଆ ସ୍ଥାନ ମିଳିଗଲା । ଏହା ସ୍ୱୟଂ ସ୍ୱଚ୍ଛତା କାରଣରୁ ଆମ ସମ୍ବଳର ସର୍ବାଧିକ ବ୍ୟବହାରର ଉତମ ଅଭିଜ୍ଞତା । ସମାଜରେ ମଧ୍ୟ, ଗାଁ ଗାଁ, ସହର ସହରରେ ମଧ୍ୟ, ସେହିଭଳି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ମଧ୍ୟ, ଏହି ଅଭିଯାନ ଦେଶ ପାଇଁ ସବୁ ଦିଗରୁ ଉପଯୋଗୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ ନିଜର କଳା-ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏକ ନୂଆ ସଚେତନତା ଆସୁଛି, ଏକ ନୂଆ ଚେତନା ଜାଗ୍ରତ ହେଉଛି । ‘ମନ କୀ ବାତ୍‌’ରେ, ଆମେ, ପ୍ରାୟ ଏପରି ଉଦାହରଣଗୁଡ଼ିକର ଚର୍ଚା ମଧ୍ୟ କରିଥାଉ । ଯେପରିକି କଳା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ସମାଜର ସାମୂହିକ ପୁଞ୍ଜି, ସେହିପରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ, ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବାର ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ସମଗ୍ର ସମାଜର । ଏପରି ଏକ ସଫଳ ପ୍ରୟାସ ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପରେ ହେଉଛି । ଏଠାକାର କଳ୍ପେନୀ ଦ୍ୱୀପରେ ଏକ କ୍ଲବ ଅଛି- କୁମେଲ୍ ବ୍ରଦର୍ସ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର୍ସ କ୍ଲବ । ଏହି କ୍ଲବ ଯୁବକଯୁବତୀମାନଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ପାରମ୍ପରିକ କଳାର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ କରିଥାଏ । ଏଠାରେ ଯୁବକଯୁବତୀଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ କଳା କୋଲକଲି, ପରିଚାକଲି, କିଲିପ୍ପାଟ୍ଟ୍ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଗୀତର ତାଲିମ ଦିଆଯାଏ । ଅର୍ଥାତ ପୁରୁଣା ଐତିହ୍ୟ, ନୂଆ ପିଢ଼ି ହାତରେ ସୁରକ୍ଷିତ ହେଉଛି, ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୋତେ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ ଏହି ପ୍ରକାରର ପ୍ରୟାସ କେବଳ ଦେଶରେ ନୁହେଁ, ବିଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି । ଏଇ ନିକଟରେ ହିଁ ଦୁବାଇରୁ ଖବର ଆସିଛି ଯେ ସେଠାକାର କଲାରି କ୍ଲବ ଗିନିଜ୍ ବୁକ୍ ଅଫ୍ ୱାର୍ଲଡ ରେକର୍ଡସରେ ନିଜର ନାଁ ସାମିଲ କରିଛି । ଯେ କେହି ଭାବିପାରେ ଯେ ଦୁବାଇର କ୍ଲବ ରେକର୍ଡ କଲା ତ ଏଥିରେ ଭାରତ ସହ ତା’ର କ’ଣ ସମ୍ବନ୍ଧ? ପ୍ରକୃତରେ, ଏହି ରେକର୍ଡ, ଭାରତର ପ୍ରାଚୀନ ମାର୍ଶାଲ୍ ଆର୍ଟ କଲାରିପୟଟ୍ଟୁ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ । ଏହି ରେକର୍ଡ ଏକାସଂଗେ ସର୍ବାଧିକ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କଲାରି ପ୍ରଦର୍ଶନ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଛି । ଦୁବାଇର କଲାରି କ୍ଲବ ଦୁବାଇ ପୁଲିସ ସହ ମିଶି ଏହି ଯୋଜନା କରିଥିଲା ଏବଂ ୟୁଏଇର ଜାତୀୟ ଦିବସରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା । ଏହି ଆୟୋଜନରେ ୪ ବର୍ଷର ପିଲାଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୬୦ ବର୍ଷ ବୟସର ଲୋକେ କଲାରିରେ ନିଜନିଜ କୌଶଳର ଚମତ୍କାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପିଢ଼ି କିପରି ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରାକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି, ପୂରା ମନୋଯୋଗରେ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି, ଏହା ତା’ର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ମନ କୀ ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ମୁଁ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଗଡକ ଜିଲାରେ ରହୁଥିବା କ୍ୱେମ୍‌ଶ୍ରୀ ଜୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଜଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି । କ୍ୱେମ୍‌ଶ୍ରୀ ଦକ୍ଷିଣରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର କଳା-ସଂସ୍କୃତିକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବା ମିଶନରେ ଗତ ୨୫ ବର୍ଷ ଧରି ଅନବରତ ଲାଗିଛନ୍ତି । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଥିବେ ଯେ ତାଙ୍କର ତପସ୍ୟା କେତେ ବଡ଼ । ପ୍ରଥମେ ତ ସେ ହୋଟେଲ୍ ମ୍ୟାନେଜ୍‌ମେଣ୍ଟ ବୃତ୍ତି ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ନିଜର ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରା ସହିତ ତାଙ୍କର ଏତେ ଗଭୀର ଆସକ୍ତି ଥିଲା ଯେ ସେ ଏହାକୁ ନିଜର ମିଶନ କରିଦେଲେ । ସେ ‘କଳା ଚେତନା’ ନାମରେ ଏକ ମଞ୍ଚ ଗଢ଼ିଲେ । ଏହି ମଞ୍ଚ, ଆଜି କର୍ଣ୍ଣାଟକର, ଏବଂ ଦେଶ-ବିଦେଶର କଳାକାରମାନଙ୍କର, ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରିଥାଏ । ଏଥିରେ ସ୍ଥାନୀୟ କଳା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ଅନେକ ସୃଜନଶୀଳ କାମ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ନିଜର କଳା-ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରତି ଦେଶବାସୀଙ୍କର ଏହି ଉତ୍ସାହ ‘ନିଜ ଐତିହ୍ୟ ଉପରେ ଗର୍ବ’ର ଭାବନାର ହିଁ ପ୍ରକଟିକରଣ । ଆମ ଦେଶରେ ତ ପ୍ରତି କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଏପରି କେତେ ରଙ୍ଗ ପଡ଼ିରହିଛି । ଆମେ ମଧ୍ୟ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସାଜସଜ୍ଜା ଓ ସଂରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ନିରନ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଦେଶର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାଉଁଶରେ ଅନେକ ସୁନ୍ଦର ଓ ଉପଯୋଗୀ ଜିନିଷ ତିଆରି କରାଯାଏ । ବିଶେଷ ଭାବେ ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାଉଁଶର ଦକ୍ଷ କାରିଗର, ଦକ୍ଷ କଳାକାର ଅଛନ୍ତି । ଯେବେଠୁ ଦେଶରେ ବାଉଁଶ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଇଂରେଜ ଅମଳର ଆଇନକୁ ବଦଳାଯାଇଛି, ଏହାର ଏକ ବଡ଼ ବଜାର ଗଢ଼ିଉଠିଛି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପାଲ୍‌ଘର ଭଳି ଅଂଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ଲୋକେ ବାଉଁଶରୁ ଅନେକ ସୁନ୍ଦର ଜିନିଷ ତିଆରି କରନ୍ତି । ବାଉଁଶରେ ତିଆରି ବାକ୍‌ସ, ଚଉକି, ଚା’ଦାନି, ଟୋକେଇ, ଓ ଟ୍ରେ ଭଳି ଜିନିଷ ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଉଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଏହି ଲୋକେ ବାଉଁଶ ଘାସରୁ ସୁନ୍ଦର କପଡ଼ା ଓ ସାଜସଜ୍ଜାର ଜିନିଷ ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆଦିବାସୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ମିଳୁଛି, ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ କଳାନୈପୁଣ୍ୟକୁ ପରିଚୟ ମଧ୍ୟ ମିଳୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କର୍ଣ୍ଣାଟକର ଏକ ଦମ୍ପତି ଗୁଆ ତନ୍ତୁରେ ତିଆରି ଅନେକ ନିଆରା ଜିନିଷ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରୁଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଶିବମୋଗାର ଏହି ଦମ୍ପତି ହେଉଛନ୍ତି ଶ୍ରୀମାନ ସୁରେଶ ଓ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଶ୍ରୀମତୀ ମୈଥିଳୀ । ଏମାନେ ଗୁଆ ତନ୍ତୁରେ ଟ୍ରେ, ପ୍ଲେଟ୍ ଓ ହାତବ୍ୟାଗ୍‌ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅନେକ ସାଜସଜ୍ଜାର ଜିନିଷ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ତନ୍ତୁରେ ତିଆରି ଚପଲ୍ ମଧ୍ୟ ଆଜି ବହୁତ ଲୋକଙ୍କର ପସନ୍ଦ ହେଉଛି । ତାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଜିନିଷପତ୍ର ଆଜି ଲଣ୍ଡନ ଓ ଇଉରୋପର ବଜାରମାନଙ୍କରେ ବିକ୍ରି ହେଉଛି । ଏହା ହିଁ ତ ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଦକ୍ଷତାର ଚମତ୍କାରିତା, ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କର ପସନ୍ଦ ହେଉଛି । ଭାରତର ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ଜ୍ଞାନ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱ ଧାରଣକ୍ଷମ ଭବିଷ୍ୟତର ରାସ୍ତା ଦେଖୁଛି । ଆମେ, ନିଜେ ମଧ୍ୟ ଏ ଦିଗରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଚେତନ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଆମେ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ଏପରି ସ୍ୱଦେଶୀ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଏବଂ ଅନ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଉପହାର ଦେବା । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆମର ପରିଚୟ ମଜଭୁତ ହେବ, ସ୍ଥାନୀୟ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ମଜଭୁତ ହେବ ଏବଂ ବହୁ ଲୋକଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତ ମଧ୍ୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏବେ ଆମେ ଧୀରେଧୀରେ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ’ର ଶହେତମ ଅଧ୍ୟାୟର ଅଭୂତପୂର୍ବ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛୁ । ମୋତେ ଅନେକ ଦେଶବାସୀଙ୍କଠାରୁ ଚିଠି ମିଳିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସେମାନେ ଶହେତମ ଅଧ୍ୟାୟ ସମ୍ପର୍କରେ ବଡ଼ ଜିଜ୍ଞାସା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ଶହେତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଆମେ କି କଥା ହେବା, ତାକୁ କିପରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କରିବା, ସେଥିପାଇଁ ଆପଣମାନେ ନିଜ ନିଜର ପରାମର୍ଶ ପଠାଇଲେ ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗିବ । ଆସନ୍ତା ଥର ଆମେ ୨୦୨୩ ରେ ଭେଟିବା । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବର୍ଷ ୨୦୨୩ ପାଇଁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଏହି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଦେଶପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ହେଉ, ଦେଶ ନୂଆ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଛୁଉଁ, ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଶି ସଂକଳ୍ପ ନେବାର ଅଛି, ତାକୁ ସାକାର ମଧ୍ୟ କରିବାର ଅଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ବହୁତ ଲୋକ ଛୁଟି କଟାଇବା moodରେ ଅଛନ୍ତି । ଆପଣ ପବପର୍ବାଣୀର, ଏହି ଅବସରଗୁଡ଼ିକର ଖୁବ୍ ମଜା ନିଅନ୍ତୁ, କିନ୍ତୁ ଟିକିଏ ସତର୍କ ମଧ୍ୟ ରହନ୍ତୁ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଯେ ପୃଥିବୀର ଅନେକ ଦେଶରେ କରୋନା ବଢ଼ୁଛି, ସେଥିପାଇଁ ଆମକୁ ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବା ଓ ହାତ ଧୋଇବା ପରି ସାବଧାନତାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଆମେ ସାବଧାନ ରହିବା ତ ସୁରକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟ ରହିବା ଏବଂ ଆମର ଖୁସିବାସିରେ କୌଣସି ବାଧା ଉପୁଜିବ ନାହିଁ । ଏଥିସହ, ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । ନମସ୍କାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ପୁଣି ଥରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ସ୍ୱାଗତ । ଏହା ହେଉଛି ୯୫ତମ ଅଧ୍ୟାୟ । ଆମେ ଦୃତ ଗତିରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଶତକ ଦିଗକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛୁ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମୋ ପାଇଁ ୧୩୦ କୋଟି ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେବାର ଆଉ ଏକ ମାଧ୍ୟମ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଧ୍ୟାୟ ପୂର୍ବରୁ ଗାଁରୁ, ସହରରୁ ଆସିଥିବା ବହୁସଂଖ୍ୟକ ଚିଠିଗୁଡ଼ିକୁ ପଢ଼ିବା, ପିଲାଙ୍କ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ଅଡିଓ ମେସେଜ ଶୁଣିବା, ମୋ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଅନୁଭୂତି ଭଳି ହୋଇଥାଏ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜିର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ମୁଁ ଗୋଟିଏ ନିଆରା ଉପହାର ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା ସହ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ତେଲେଙ୍ଗାନାର ରାଜନ୍ନା ସିର୍ସିଲ୍ଲା ଜିଲ୍ଲାରେ ଜଣେ ବୁଣାକାର ଭାଇ ଅଛନ୍ତି - ୟେଲ୍‌ଧି ହରିପ୍ରସାଦ ଗାରୁ । ସେ ଜି-୨୦ର ଏହି ଲୋଗୋ ନିଜ ହାତରେ ବୁଣି ମୋ ପାଖକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଏହି ଅନୁପମ ଉପହାର ଦେଖି ମୁଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଚକିତ ହୋଇ ରହିଗଲି । ହରିପ୍ରସାଦଜୀ ନିଜ କଳାରେ ଏତେ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ ଯେ, ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିପାରନ୍ତି । ହରିପ୍ରସାଦଜୀ ହାତ ବୁଣା ଏହି ଜି-୨୦ର ଲୋଗୋ ସହିତ ମୋତେ ଗୋଟିଏ ଚିଠି ମଧ୍ୟ ପଠାଇଛନ୍ତି । ସେଥିରେ ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରିବା ଭାରତ ପାଇଁ ବଡ଼ ଗୌରବର କଥା । ଦେଶର ଏହି ଉପଲବ୍ଧିର ଖୁସିରେ ସେ ଜି-୨୦ର ଏହି ଲୋଗୋ ନିଜ ହାତରେ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି । ବୟନର ଏହି ନିଖୁଣ କଳା ସେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କଠାରୁ ଉତରାଧିକାର ସୂତ୍ରରେ ପାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଏବେ ସେ ଏଥିରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ନିମଗ୍ନ ରହିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମାତ୍ର କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ମୋତେ ଜି-୨୦ ଲୋଗୋ ଏବଂ ଭାରତର ଏହି ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍‌ର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା । ଗୋଟିଏ ସର୍ବସାଧାରଣ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଲୋଗୋଟି ବଛାଯାଇଥିଲା । ମୋତେ ଯେତେବେଳେ ହରିପ୍ରସାଦ ଗାରୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରେରିତ ଏହି ଉପହାରଟି ମିଳିଲା, ସେତେବେଳେ ମୋ ମନକୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା ଆସିଲା । ତେଲେଙ୍ଗାନାର କୌଣସି ଜିଲ୍ଲାରେ ବସିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଟିଏ ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ଯେମିତି ଜି-୨୦ ସମ୍ମିଳନୀ ସହ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ବୋଲି ମନେକରୁଛି । ଏହା ଦେଖି ମୋତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ଆଜି ହରିପ୍ରସାଦ ଗାରୁଙ୍କ ଭଳି ଅନେକ ଲୋକେ ମୋତେ ଚିଠିରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, ଦେଶକୁ ଏତେବଡ଼ ସମ୍ମିଳନୀର ଆୟୋଜନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ଛାତି ଗର୍ବରେ ଫୁଲିଉଠୁଛି । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହିତ ପୁଣେର ବାସିନ୍ଦା ସୁବ୍‌ବା ରାଓ ଚିଲ୍ଲାରା ଏବଂ କୋଲକାତାର ତୁଷାର ଜଗମୋହନ ମହାଶୟଙ୍କ ପଠାଇଥିବା ବାର୍ତ୍ତା ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରିବି । ଏମାନେ ଜି-୨୦ କୁ ନେଇ ଭାରତର ପ୍ରୋ-ଆକ୍ଟିଭ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାକୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଜି-୨୦ରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶ, ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟରେ ତିନି-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ଜି.ଡି.ପି. ରେ ୮୫ ପ୍ରତିଶତ ଭାଗିଦାରୀ ରହିଛି । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଥିବେ ଯେ, ଭାରତ ଆଜିଠୁ ୩ ଦିନ ପରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଡିସେମ୍ବର ୧ ତାରିଖରୁ ଏତେ ବିରାଟ ଗୋଷ୍ଠୀର, ଏତେ ସମର୍ଥ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଭାପତିତ୍ୱ କରିବାକୁ ଯାଉଛି । ଭାରତ ପାଇଁ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତବାସୀ ପାଇଁ ଏହା କେତେ ବଡ଼ ସୁଯୋଗଟିଏ ଆଣିଛି! ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଏଥିପାଇଁ ଆହୁରି ବଢ଼ିଯାଉଛି, କାରଣ ଭାରତକୁ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତକାଳରେ ମିଳିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଜି-୨୦ର ସଭାପତିତ୍ୱ ଆମ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସୁଯୋଗ ରୂପେ ଆସିଛି । ଆମକୁ ଏହି ସୁଯୋଗର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପଯୋଗ କରି ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଗୁଡ୍‌, ବିଶ୍ୱକଲ୍ୟାଣ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି କେନ୍ଦ୍ରିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଶାନ୍ତି ହେଉ କି ଏକତା, ପରିବେଶକୁ ନେଇ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା କଥା ହେଉ କିମ୍ବା ସଷ୍ଟେନେବୁଲ ଡେଭଲପ୍‌ମେଂଟ ବା ପୋଷଣୀୟ ବିକାଶ କଥା ହେଉ, ଏ ସବୁର ସମାଧାନ ଭାରତ ପାଖରେ ରହିଛି । ଆମେ ୱାନ୍ ଆର୍ଥ, ୱାନ୍ ଫ୍ୟାମିଲି, ୱାନ୍ ଫ୍ୟୁଚର୍‌ର ଯେଉଁ ଥିମ୍ ଦେଇଛୁ, ତାହା ଦ୍ୱାରା ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ପ୍ରତି ଆମର ଅଙ୍ଗୀକାରବଦ୍ଧତାର ପରିପ୍ରକାଶ ହେଉଛି । ଆମେ ସର୍ବଦା କହିଆସିଛୁ –

ଓଁ ସର୍ବେଷାଂ ସ୍ୱସ୍ତିର୍ଭବତୁ ।

ସର୍ବେଷାଂ ଶାନ୍ତିର୍ଭବତୁ ।

ସର୍ବେଷାଂ ପୂର୍ଣ୍ଣଂଭବତୁ ।

ସର୍ବେଷାଂ ମଙ୍ଗଳଂଭବତୁ ।

ଓଁ ଶାନ୍ତିଃ ଶାନ୍ତିଃ ଶାନ୍ତିଃ । ।

ଅର୍ଥାତ, ସମସ୍ତଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ହେଉ, ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଶାନ୍ତି ଲାଭ ହେଉ, ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପୂର୍ଣ୍ଣତା ମିଳୁ ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କର ମଙ୍ଗଳ ହେଉ । ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ଜି-୨୦ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଯିବ । ଏହି ସମୟରେ ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ଭାଗରୁ ଲୋକଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କ ରାଜ୍ୟକୁ ଆସିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିବ । ଆପଣ ଏଠାକାର ସଂସ୍କୃତିର ବିବିଧ ଓ ବିଶିଷ୍ଟ ରଙ୍ଗକୁ ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିବେ ବୋଲି ମୋର ଭରସା । ଆପଣଙ୍କୁ ଏ କଥା ମଧ୍ୟ ମନେ ରଖିବାକୁ ହେବ ଯେ, ଏବେ ସେ ଜଣେ ଡେଲିଗେଟ୍ ଭାବେ ଆସିଥାଇପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେ ଆମ ପାଇଁ ଭବିଷ୍ୟତର ଜଣେ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମଧ୍ୟ । ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମୋର ଆଉ ଗୋଟିଏ ଅନୁରୋଧ - ବିଶେଷକରି ଯୁବବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ - ଯେ, ହରିପ୍ରସାଦ ଗାରୁଙ୍କ ଭଳି ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଜି-୨୦ ସହିତ କୌଣସି ନା କୌଣସି ରୂପରେ ନିଶ୍ଚୟ ଜଡ଼ିତ ହୁଅନ୍ତୁ । ଜାମା ଉପରେ ଜି-୨୦ର ଭାରତୀୟ ଲୋଗୋ, ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଓ ଷ୍ଟାଇଲ୍‌ରେ ଛପାଯାଇପାରେ । ମୁଁ ସ୍କୁଲ, କଲେଜ ଓ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୋଧ କରିବି ଯେ, ସେମାନେ ନିଜ ନିଜ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଜି-୨୦ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଆଲୋଚନା ଚକ୍ର, ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଆଦିର ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତୁ । ଆପଣ ଜି୨୦.ଇନ୍ ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍ କୁ ଗଲେ ନିଜ ରୁଚି ଅନୁସାରେ ସେଠାରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଅନେକ କିଛି ମିଳିଯିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନଭେମ୍ବର ୧୮ ତାରିଖ ଦିନ ଦେଶ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ନୂତନ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି ହେବା କଥା ଦେଖିଲା । ସେ ଦିନ ଭାରତ ନିଜର ପ୍ରଥମ ଏଭଳି ରକେଟ୍ ମହାକାଶକୁ ପ୍ରେରିତ କଲା, ଯାହାକୁ ଭାରତର ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲା । ଏହି ରକେଟ୍‌ର ନାମ ହେଉଛି – ବିକ୍ରମ-ଏସ୍ । ଶ୍ରୀହରିକୋଟାରୁ ସ୍ୱଦେଶୀ ସ୍ପେସ୍ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ର ଏହି ପ୍ରଥମ ରକେଟ୍‌ର ଐତିହାସିକ ଉଡ଼ାଣ ସହ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟର ମସ୍ତକ ଗର୍ବରେ ଉଚ୍ଚ ହୋଇଗଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ବିକ୍ରମ୍ –ଏସ୍ ରକେଟ୍‌ର ଅନେକ ବିଶେଷତ୍ୱ ରହିଛି । ଅନ୍ୟ ରକେଟ୍ ତୁଳନାରେ ଏହା ହାଲୁକା ଓ ଶସ୍ତା ମଧ୍ୟ । ଏହାର ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ କଷ୍ଟ୍ ମହାକାଶ ଅଭିଯାନ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଯଥେଷ୍ଟ କମ । କମ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼ ସ୍ପେସ୍ ଟେକ୍ନୋଲଜିରେ ଭାରତର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିଛି । ଏହି ରକେଟ୍ ତିଆରିରେ ଆଉ ଏକ ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଜାଣି ଆପଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ, ଏହି ରକେଟ୍‌ର କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ଥ୍ରୀ-ଡି PRIN ଦ୍ୱାରା ତିଆରି କରାଯାଇଛି । ବାସ୍ତବରେ, ବିକ୍ରମ-ଏସ୍ ର ଲଂଚ୍ ମିଶନ୍‌ର ପ୍ରାରମ୍ଭ ବୋଲି ଯେଉଁ ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି, ତାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଉପଯୁକ୍ତ । ଏହା ଭାରତରେ ଘରୋଇ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ଯୁଗର ଉଦୟର ପ୍ରତୀକ । ଏହା ଦେଶରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ନୂଆ ଯୁଗର ଅୟମାରମ୍ଭ । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଥିବେ, ଯେଉଁ ପିଲାମାନେ ଦିନେ କାଗଜରେ ଉଡ଼ାଜାହାଜ ତିଆରି କରି ଉଡ଼ାଉଥିଲେ, ଏବେ ସେମାନଙ୍କୁ ଭାରତରେ ହିଁ ଉଡ଼ାଜାହାଜ ତିଆରି କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳୁଛି । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଥିବେ, ଯେଉଁ ପିଲାମାନେ ଦିନେ ଆକାଶରେ ଜହ୍ନ-ତାରା ଦେଖି ସେଗୁଡ଼ିକର ଚିତ୍ର ଆଙ୍କୁଥିଲେ, ଏବେ ଭାରତରେ ହିଁ ସେମାନଙ୍କୁ ରକେଟ୍ ତିଆରି କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲାଣି । ମହାକାଶ କୁ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରିଦେବା ପରେ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ଏହି ସ୍ୱପ୍ନଗୁଡ଼ିକ ସାକାର ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ରକେଟ୍ ତିଆରି କରୁଥିବା ଏହି ଯୁବବର୍ଗ ସତେ ଯେମିତି କହୁଛନ୍ତି – ସ୍କାଏ ଇଜ୍ ନଟ୍ ଦି ଲିମିଟ୍ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଭାରତ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜ ସଫଳତା ଏହାର ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ ବାଣ୍ଟିଚାଲିଛି । ଗତକାଲି ହିଁ ଭାରତ ଗୋଟିଏ ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ କରିଛି, ଯାହାକୁ ଭାରତ ଓ ଭୁଟାନ ମିଶିକରି ତିଆରି କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଉପଗ୍ରହ ଖୁବ ଉନ୍ନତ ରିଜଲ୍ୟୁସନ୍‌ର ଫଟୋ ପଠାଇବ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଭୁଟାନକୁ ନିଜର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳ ପରିଚାଳନାରେ ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିବ । ଏହି ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ ଭାରତ ଓ ଭୁଟାନ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିବା ଦୃଢ଼ ସମ୍ପର୍କର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିବେ ଯେ, ‘ମନ୍ କି ବାତ’ର ବିଗତ କିଛି ଅଧ୍ୟାୟଗୁଡ଼ିକରେ ଆମେ ମହାକାଶ, ଜ୍ଞାନକୌଶଳ, ଇନ୍ନୋଭେସନ୍ ବା ନବସୃଜନ ଉପରେ ସବିଶେଷ ଆଲୋଚନା କରିଛୁ । ଏହାର ଦୁଇଟି ବିଶେଷ କାରଣ ରହିଛି । ପ୍ରଥମଟି ହେଲା ଯେ ଆମ ଯୁବବର୍ଗ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଖୁବ ଭଲ କାମ କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନେ ବଡ଼ କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ବଡ଼ ବଡ଼ ଉପଲବ୍ଧି ହାସଲ କରୁଛନ୍ତି । ଏବେ ସେମାନେ ଆଉ ଛୋଟ ଛୋଟ ଉପଲବ୍ଧିଗୁଡ଼ିକରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେଉନାହାନ୍ତି । ଦ୍ୱିତୀୟ କଥା ହେଲା, ଇନ୍ନୋଭେସନ୍ ଓ ଭାଲ୍ୟୁ କ୍ରିଏସନ୍‌ର ଏହି ରୋମାଂଚକର ଯାତ୍ରାରେ ସେମାନେ ନିଜର ଅନ୍ୟ ଯୁବବନ୍ଧୁ ଏବଂ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ନବସୃଜନ କଥା କହୁଛୁ, ସେତେବେଳେ ଡ୍ରୋନ୍‌କୁ କିପରି ଭୁଲିପାରିବା ? ଡ୍ରୋନ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ଆମେ ଦେଖିଲୁ ଯେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର କିନ୍ନୌରରେ କିପରି ଡ୍ରୋନ୍ ଜରିଆରେ ସେଓ ପରିବହନ କରାଗଲା । କିନ୍ନୌର ହିମାଚଳର ଦୂର-ସୁଦୂରବର୍ତୀ ଜିଲା ଏବଂ ସେଠାରେ ଏହି ଋତୁରେ ପ୍ରବଳ ବରଫପାତ ହୋଇଥାଏ । ଏତେ ବରଫପାତ ମଧ୍ୟରେ ସପ୍ତାହ ସପ୍ତାହ ଧରି ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟ ଅଂଚଳ ସହିତ କିନ୍ନୌରର ଯୋଗାଯୋଗ ସଂପର୍କ ବଡ଼ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । ଏପରି ସ୍ଥଳେ ସେଠାରୁ ସେଓ ପରିବହନ ମଧ୍ୟ ସେତିକି କଠିନ ହୋଇଥାଏ । ଏବେ ଡ୍ରୋନ୍ ପ୍ରଯୁକ୍ତିରେ ହିମାଚଳର ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ କିନ୍ନୌରୀ ସେଓ ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ଆହୁରି ଶୀଘ୍ର ପହଂଚିବାରେ ଲାଗିବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆମର ଚାଷୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କର ଖର୍ଚ କମ୍ ହେବ- ସେଓ ଠିକ୍ ସମୟରେ ମଣ୍ଡିରେ ପହଂଚିବ, ସେଓ ଖରାପ ହେବା କମିଯିବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ଆମର ଦେଶବାସୀ ନିଜନିଜର ନବସୃଜନ ଦ୍ୱାରା ସେହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ କରୁଛନ୍ତି, ଆଗରୁ ଯାହାର କଳ୍ପନା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରୁ ନଥିଲା । ଏହାକୁ ଦେଖି କାହାକୁ ବା ଖୁସି ନ ଲାଗିବ? ବିଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆମ ଦେଶ ଉପଲବ୍ଧିର ଏକ ଦୀର୍ଘ ଯାତ୍ରା କରିଛି । ମୋର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆମେ ଭାରତୀୟ ଓ ବିଶେଷ କରି ଆମର ଯୁବପିଢ଼ି ଏବେ ଅଟକିଯିବେ ନାହିଁ ।

ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ କ୍ଲିପ୍ ଶୁଣାଇବାକୁ ଯାଉଛି...

୰୰ ଗୀତ ୰୰

ଆପଣମାନେ ଏହି ଗୀତକୁ କେବେ ନା କେବେ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ଅନ୍ତତଃ ଏହା ତ ବାପୁଙ୍କ ପସନ୍ଦର ଗୀତ; କିନ୍ତୁ ଯଦି ମୁଁ ଏହା କହିବି ଯେ ଏହାର ସୁରକାର ଗାୟକ ଗ୍ରୀସ୍‌ର, ତେବେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯିବେ! ଆଉ ଏ କଥା ଆପଣଙ୍କୁ ଗର୍ବିତ ମଧ୍ୟ କରିବ । ଏହି ଗୀତକୁ ଗାଇଥିବା ଗ୍ରୀସ୍‌ର ଗାୟକ ହେଉଛନ୍ତି ‘କନ୍‌ଷ୍ଟାଂଟିନସ୍ କଲାଇଜୀ’ । ସେ ଏହାକୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କର ୧୫୦ତମ ଜନ୍ମଜୟନ୍ତୀ ସମାରୋହ ଅବସରରେ ଗାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଆଜି ମୁଁ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି କାରଣରୁ ଆଲୋଚନା କରୁଛି । ତାଙ୍କ ମନରେ ଭାରତ ଓ ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତକୁ ନେଇ ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରକାରର ଆବେଗ ରହିଛି । ଭାରତ ସହିତ ତାଙ୍କର ଏତେ ଆସକ୍ତି ରହିଛି ଯେ ଗତ ୪୨ ବର୍ଷ ଭିତରେ ସେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତ ଆସିଛନ୍ତି । ସେ ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତର ମୂଳ, ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାରତୀୟ ସାଂଗୀତିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ବିବିଧ ପ୍ରକାରର ରାଗ, ତାଳ ଓ ଲୟ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଘରାନା ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତର ଅନେକ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଅବଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଛନ୍ତି, ଭାରତର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ସେ ଅତି ନିକଟରୁ ପରଖିଛନ୍ତି । ଭାରତ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ନିଜର ଏହି ସମଗ୍ର ଅନୁଭବକୁ ଏବେ ସେ ଏକ ପୁସ୍ତକରେ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଇଣ୍ଡିଆନ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ନାମକ ତାଙ୍କର ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ପ୍ରାୟ ୭୬୦ଟି ଫଟୋ ରହିଛି । ସେଥିରୁ ଅଧିକାଂଶ ଫଟୋ ସେ ନିଜେ ଉଠାଇଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ଏପରି ଉତ୍ସାହ ଓ ଆକର୍ଷଣ ସତରେ ଖୁବ୍ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କିଛି ସପ୍ତାହ ତଳେ ଆଉ ଏକ ଖବର ଆସିଥିଲା ଯାହା ଆମକୁ ଗର୍ବିତ କରିଦେବ । ଆପଣଙ୍କୁ ଜାଣି ଖୁସି ଲାଗିବ ଯେ ଗତ ୮ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରୁ ସାଂଗୀତିକ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ରପ୍ତାନି ସାଢ଼େ ତିନି ଗୁଣ ବଢ଼ିଯାଇଛି । ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିକାଲ୍ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର କଥା କହିବା ତ, ଏସବୁର ରପ୍ତାନି ୬୦ ଗୁଣ ବଢ଼ିଛି । ଏଥିରୁ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଂଗୀତର ଆକର୍ଷଣ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀରେ ବଢ଼ୁଛି । ଆମେରିକା, ଜର୍ମାନୀ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଜାପାନ ଓ ବ୍ରିଟେନ ଭଳି ବିକଶିତ ଦେଶ ହେଉଛନ୍ତି ଭାରତୀୟ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ସବୁଠୁ ବଡ଼ କ୍ରେତା । ଆମ ସଭିଙ୍କ ପାଇଁ ସୌଭାଗ୍ୟର କଥା ହେଉଛି ଆମ ଦେଶରେ ସଂଗୀତ, ନୃତ୍ୟ ଓ କଳାର ଏଭଳି ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟ ରହିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମହାମନୀଷୀ କବି ଭର୍ତୃହରିଙ୍କୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରଚିତ ‘ନୀତି ଶତକ’ ପାଇଁ ଜାଣୁ । ଗୋଟିଏ ଶ୍ଳୋକରେ ସେ କହନ୍ତି ଯେ କଳା, ସଂଗୀତ ଓ ସାହିତ୍ୟ ସହିତ ଆମର ସଂପୃକ୍ତି ମାନବତାର ଅସଲ ପରିଚୟ । ବାସ୍ତବରେ, ଆମର ସଂସ୍କୃତି ଏହାକୁ ମାନବତ୍ୱରୁ ମଧ୍ୟ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱକୁ ଦେବତ୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଇଯାଏ । ବେଦ ମଧ୍ୟରେ ସାମବେଦକୁ ତ ଆମର ବିବିଧ ସଂଗୀତର ସ୍ରୋତ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ମାଆ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କ ବୀଣା ହେଉ, ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବଂଶୀ ହେଉ, ବା ଭୋଳାନାଥଙ୍କ ଡମ୍ବରୁ ହେଉ, ଆମର ଦେବଦେବୀ ମଧ୍ୟ ସଂଗୀତରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ରହିନାହାନ୍ତି । ଆମେ ଭାରତୀୟମାନେ ସବୁ କଥାରେ ସଂଗୀତକୁ ଖୋଜି ହିଁ ଥାଉ । ତାହା ନଦୀର କଳକଳ ନାଦ ହେଉ, ବର୍ଷାବିନ୍ଦୁର ଶବ୍ଦ ହେଉ, ପକ୍ଷୀର କଳରବ ହେଉ ବା ପବନର ସ୍ୱରଗୁଞ୍ଜନ, ଆମ ସଭ୍ୟତାରେ ଚାରିଆଡ଼େ ସଂଗୀତର ଉପସ୍ଥିତି । ଏହି ସଂଗୀତ କେବଳ ଶରୀରକୁ ଶାନ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ମନକୁ ମଧ୍ୟ ଆନନ୍ଦିତ କରିଥାଏ । ସଂଗୀତ ଆମ ସମାଜକୁ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ିଥାଏ । ଯଦି ଭାଙ୍ଗଡ଼ା ଓ ଲାୱଣିରେ ଉତ୍ସାହ ଓ ଆନନ୍ଦର ଭାବ ରହିଛି, ତ ରବୀନ୍ଦ୍ର ସଂଗୀତ ଆମର ଆତ୍ମାକୁ ଆହ୍ଲାଦିତ କରିଥାଏ । ସମଗ୍ର ଦେଶର ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ଅଲଗା ଅଲଗା ପ୍ରକାରର ସଂଗୀତ ପରମ୍ପରା ରହିଛି । ଏହା ଆମକୁ ପରସ୍ପର ସହିତ ମିଳିମିଶି ଏବଂ ପ୍ରକୃତି ସହିତ ରହିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସଂଗୀତ କେବଳ ଆମ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରି ନାହିଁ, ବରଂ ପୃଥିବୀର ବିଭିନ୍ନ ସଂଗୀତ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅଲିଭା ସ୍ୱାକ୍ଷର ଛାଡ଼ିଯାଇଛି । ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତର ଖ୍ୟାତି ବିଶ୍ୱର କୋଣଅନୁକୋଣରେ ବ୍ୟାପିସାରିଛି। ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଅଡିଓ କ୍ଲିପ୍ ଶୁଣାଉଛି ।

୰୰ ଗୀତ ୰୰

ଆପଣ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଘର ପାଖ କୌଣସି ମନ୍ଦିରରେ ଭଜନକୀର୍ତନ ଚାଲୁଛି । କିନ୍ତୁ ଏହି ସ୍ୱର ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ ନିକଟକୁ ଭାରତଠାରୁ ହଜାର ହଜାର ମାଇଲ୍ ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକୀୟ ଦେଶ ଗୁୟେନାରୁ ଆସିଛି । ଊନବିଂଶ ଓ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଆମ ଏଠାକାର ଲୋକ ଗୁୟେନା ଚାଲିଯାଇଥିଲେ । ସେମାନେ ଏଠାରୁ ଭାରତର ଅନେକ ପରମ୍ପରାକୁ ମଧ୍ୟ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଆମେ ଭାରତରେ ଯେପରି ହୋଲି ପାଳନ କରୁ, ଗୁୟେନାରେ ମଧ୍ୟ ହୋଲିର ରଙ୍ଗରେ ଲୋକେ ରଞ୍ଜିନ ହୁଅନ୍ତି । ଯେଉଁଠି ହୋଲିର ରଙ୍ଗ ଥାଏ, ସେଇଠି ଫଗୱା, ଅର୍ଥାତ ଫଗୁଆ ସଂଗୀତ ମଧ୍ୟ ଥାଏ । ଗୁୟେନାର ଫଗ୍‌ୱାରେ ଭଗବାନ ରାମ ଓ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ବିବାହ ଗୀତ ଗାଇବା ସେଠାକାର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରମ୍ପରା । ଏହି ଗୀତକୁ ଚୌତାଲ୍ କୁହାଯାଏ । ଏଗୁଡ଼ିକୁ ସେହିପ୍ରକାରର ଧୂନ୍ ଓ ଉଚ୍ଚ ସ୍ୱରରେ ଗାନ କରାଯାଏ, ଯେପରି ଆମର ଏଠାରେ ହୋଇଥାଏ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଗୁୟେନାରେ ଚୌତାଲ୍ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ଏହିଭଳି ଅନେକ ଭାରତୀୟ, ବିଶେଷତଃ ପୂର୍ବ ଉତର ପ୍ରଦେଶ ଓ ବିହାରର ଲୋକେ ଫିଜି ମଧ୍ୟ ଯାଇଥିଲେ । ସେମାନେ ପାରମ୍ପରିକ ଭଜନ-କୀର୍ତ୍ତନ ଗାଉଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ରାମଚରିତ ମାନସର ଦୋହା ଥାଏ । ସେମାନେ ଫିଜିରେ ମଧ୍ୟରେ ଭଜନକୀର୍ତ୍ତନ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଅନେକ ମଣ୍ଡଳୀ ଗଠନ କଲେ । ଫିଜିରେ ରାମାୟଣ ମଣ୍ଡଳୀ ନାମରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଦୁଇ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଭଜନ-କୀର୍ତ୍ତନ ମଣ୍ଡଳୀ ରହିଛି । ଏସବୁକୁ ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁଗହଳିରେ ଦେଖାଯାଇପାରିବ । ମୁଁ ତ ଏଠାରେ କେବଳ ଅଳ୍ପ କିଛିର ଉଦାହରଣ ଦେଇଛି । ଯଦି ଆପଣ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀରେ ଦେଖିବେ, ତେବେ ଭାରତୀୟ ସଂଗୀତକୁ ଭଲ ପାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କର ଏହି ତାଲିକା ବହୁତ ଲମ୍ବା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମେମାନେ ସର୍ବଦା ଏଥିପାଇଁ ଗର୍ବ କରିଥାଉ ଯେ ଆମ ଦେଶ ଦୁନିଆର ସମସ୍ତ ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରାର ଆବାସ । ଏଣୁ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମର ଦାୟିତ୍ୱ ହେଲା, ଆମେ ଆମର ପରମ୍ପରା ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ଜ୍ଞାନକୁ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିବା, ତା’ର ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନ କରିବା ତଥା ଯଦି ସମ୍ଭବ ତାକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା । ଏହିଭଳି ଏକ ପ୍ରଶଂସନୀୟ କାମ ଆମ ପୂର୍ବୋତର କ୍ଷେତ୍ରର ଏକ ରାଜ୍ୟ ନାଗାଲାଣ୍ଡର କେତେକ ବନ୍ଧୁ କରୁଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ମୋତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା । ତେଣୁ ମୁଁ ଭାବିଲି ଏହାକୁ ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କ ସହ ସେୟାର କରିବି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ନାଗାଲାଣ୍ଡର ସାମାଜିକ ଜୀବନଶୈଳୀ, ସେମାନଙ୍କର କଳାସଂସ୍କୃତି ଓ ସଙ୍ଗୀତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ । ଏହା ଆମ ଦେଶର ଗୌରବମୟ ସଂସ୍କୃତିର ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ । ନାଗାଲାଣ୍ଡର ଅଧିବାସୀମାନଙ୍କ ଜୀବନ ତଥା କୌଶଳ ଏକ ସ୍ଥିର ଜୀବନଶୈଳୀ ପାଇଁ ବହୁତ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହି ପରମ୍ପରା ତଥା କୌଶଳକୁ ଆଗାମୀ ବଂଶଧରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜୀବିତ ରଖିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟନେଇ ସେଠାକାର ଲୋକମାନେ ଲିଡି-କ୍ରୋ-ୟୁ ନାମକ ଏକ ସଂସ୍ଥା ଗଠନ କରିଛନ୍ତି । ନାଗା ସଂସ୍କୃତିର ଯେଉଁ ସୁନ୍ଦର ପରମ୍ପରାଗୁଡ଼ିକ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ହୋଇଯାଉଥିଲା ‘ଲିଡି-କ୍ରୋ-ୟୁ’ ସଂସ୍ଥା ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବା ପାଇଁ ଲାଗିପଡ଼ିଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ନାଗା ଲୋକସଙ୍ଗୀତ ସ୍ୱୟଂ ଏକ ବହୁ ସମୃଦ୍ଧ ବିଭାଗ । ଏହି ସଂସ୍ଥା ନାଗା ସଙ୍ଗୀତର ଆଲବମ୍‌ସ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନେ ଲୋକସଙ୍ଗୀତ, ଲୋକନୃତ୍ୟ ଆଦି ପାଇଁ କର୍ମଶାଳାମାନ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜିତ କରୁଛନ୍ତି । ଯୁବବର୍ଗକୁ ଏହିସବୁ କଳାଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ବି ଦିଆଯାଉଛି । ଖାଲି ଏତିକି ନୁହେଁ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ପାରମ୍ପରିକ ପୋଷାକ ବନେଇବା, କପଡ଼ା ବୁଣିବା, ସିଲେଇ ଆଦି କାମ କରିବାର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଯୁବବର୍ଗକୁ ଦିଆଯାଉଛି । ପୂର୍ବୋତର କ୍ଷେତ୍ରରେ ବାଉଁଶରୁ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଜିନିଷ ତିଆରି ହେଉଛି । ନୂଆପିଢ଼ିର ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ବାଉଁଶର ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାର କଳା ମଧ୍ୟ ଶିଖାଯାଉଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଯୁବକମାନେ ନିଜ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେମାନଙ୍କୁ ରୋଜଗାରର ନୂଆ ନୂଆ ଅବସର ମଧ୍ୟ ମିଳିପାରୁଛି । ନାଗା ଲୋକସଂସ୍କୃତି ବିଷୟରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଜାଣନ୍ତୁ ସେଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଲିଡି-କ୍ରୋ-ୟୁ ର ଲୋକେ ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଭାଗ ଓ ପରମ୍ପରା ରହିଥିବ। ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହିଭଳି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିପାରିବେ । ଆପଣଙ୍କ ଜାଣିବାରେ ଯଦି କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଏହିଭଳି ନୂତନ ପ୍ରୟାସ ହୋଇଥିବ ତେବେସେ ବିଷୟରେ ଆବଶ୍ୟକ ସୂଚନା ମୋତେ ଅବଶ୍ୟ ପଠାନ୍ତୁ । ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମର ଏଠାରେ କୁହାଯାଇଛି –

“ବିଦ୍ୟାୟାଧନଂ, ସର୍ବ ଧନ ପ୍ରଧାନମ୍‌” ।

ଅର୍ଥାତ୍ କେହି ଯଦି ବିଦ୍ୟାଦାନ କରୁଛି ତ ସେ ସମାଜର ହିତ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କାମ କରୁଛି । ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଜ୍ୱଳିତ କରାଯାଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଛୋଟ ଦୀପ ମଧ୍ୟ ସମଗ୍ର ସମାଜକୁ ଆଲୋକିତ କରିପାରେ । ମୋ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆନନ୍ଦର କଥା ଯେ, ଆଜି ସାରା ଦେଶରେ ଏହିଭଳି ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି । ବାଂସା ହେଉଛି ଉତରପ୍ରଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଲକ୍ଷ୍ନୌ ଠାରୁ ୭୦-୮୦ କିଲୋମିଟର ଦୂର ହରଦୋଇର ଏକ ଗ୍ରାମ । ଏହି ଗାଁର ଯତୀନ୍ ଲଲିତ ସିଂହଙ୍କ ବିଷୟରେ ମୁଁ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛି ଯେ ସେ ଶିକ୍ଷାର ଆଲୋକ ଜାଳିବା ଦିଗରେ ବ୍ରତୀ ହୋଇଛନ୍ତି । ଯତୀନ୍‌ଜୀ ଦୁଇବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଏଠାରେ ସାମୂହିକ ପାଠାଗାର ଏବଂ ସଂସାଧନ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଏହି କେନ୍ଦ୍ରରେ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟ, କମ୍ପ୍ୟୁଟର, Law ଏବଂ ଅନେକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପରୀକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପ୍ରାୟ ତିନିହଜାରରୁ ଅଧିକ ପୁସ୍ତକ ଗଚ୍ଛିତ ଅଛି । ଏହି ଲାଇବ୍ରେରୀରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କର ପସନ୍ଦକୁ ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଏ । ଏଠାରେ ଉପଲବ୍ଧ Comics ବହି ତଥା ଶିକ୍ଷାପ୍ରଦ ଖେଳନାଗୁଡ଼ିକ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ଆକର୍ଷିତ କରେ । ଛୋଟ ଛୋଟ ପିଲାମାନେ ଖେଳ ମାଧ୍ୟମରେ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିବାକୁ ଏଠାକୁ ଆସନ୍ତି । ପାଠପଢ଼ା ଅଫଲାଇନ୍ ହେଉ ବା Online ହେଉ, ସବୁକ୍ଷେତ୍ରରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଗାଇଡ୍ କରିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ ପ୍ରାୟ ଚାଳିଶଜଣ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଅଛନ୍ତି । ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ଅଶୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଏହି ଲାଇବ୍ରେରୀକୁ ପଢ଼ିବାକୁ ଆସନ୍ତି ।

ସାଥିଗଣ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସଂଜୟ କଶ୍ୟପ ମଧ୍ୟ ଗରିବ ପିଲାମାନଙ୍କର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବା ପାଇଁ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ନିଜ ଛାତ୍ର ଜୀବନରେ ସଂଜୟଙ୍କୁ ପୁସ୍ତକର ଅଭାବ ବହୁଭାବରେ ବ୍ୟଥିତ କରିଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ମନେମନେ ସଂକଳ୍ପ କରିନେଲେ ଯେ ପୁସ୍ତକର ଅଭାବ ପାଇଁ ସେ ପିଲାମାନଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଅନ୍ଧକାରମୟ ହେବାକୁ ଦେବେନି । ତାଙ୍କର ଏହି ମିଶନପାଇଁ ଆଜି ସେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ଜିଲ୍ଲାର ପିଲାମାନଙ୍କ ଭିତରେ Library Man ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ସଂଜୟ ଜୀ ଯେତେବେଳେ ନିଜ ଚାକିରି ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ତାଙ୍କ ନିଜର ପୈତୃକ ଗ୍ରାମରେ ପ୍ରଥମ Library ସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲେ । ଚାକିରିକାଳ ଭିତରେ ତାଙ୍କର ଯେଉଁ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ବଦଳି ହେଲା, ସେଠାରେ ବି ସେ ଗରିବ ଓ ଆଦିବାସୀ ପିଲାଙ୍କ ପାଠପଢ଼ା ପାଇଁ Library ଖୋଲିବା ଅଭିଯାନରେ ଲାଗିପଡ଼ିଲେ । ଏହିଭଳି ସେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଅନେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ Libraryଖୋଲିପାରିଛନ୍ତି । ଖସଭକ୍ସବକ୍ସଚ୍ଚ ଖୋଲିବାର ତାଙ୍କର ଏହି ମିଶନ ଆଜି ଏକ ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପ ନେଲାଣି । ସଂଜୟ ଜୀ ଅବା ଯତୀନ୍ ଜୀ, ତାଙ୍କର ଏହିଭଳି ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଭୂରି ଭୂରି ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଚିକିତ୍ସାବିଜ୍ଞାନର ଦୁନିଆ ଆଜି Research ଏବଂ Innovation ତଥା ଅତ୍ୟାଧୁନିକ technology ଏବଂ ଉପକରଣ ସାହାଯ୍ୟରେ ଅନେକ ପ୍ରଗତି କରିପାରିଛି । ହେଲେ ଆଜି ବି କେତେକ ରୋଗ ଆମମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆହ୍ୱାନ ଭାବରେ ଠିଆହୋଇଛନ୍ତି । ଏଇଭଳି ଗୋଟିଏ ରୋଗ ହେଲା Muscular Dystrophy। ଏହା ମୁଖ୍ୟ ରୂପରେ ଏକ ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ରୋଗ ଏବଂ ଜୀବନର କୌଣସି ବୟସରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ହୋଇପାରେ ଏହି ରୋଗରେ ଶରୀରର ମାଂସପେଶୀଗୁଡ଼ିକ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ନ୍ତି । ଏହି ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଛୋଟମୋଟ କାମ କରିବା ମଧ୍ୟ ଅସମ୍ଭବ ହୋଇପଡ଼େ । ଏହି ରୋଗୀମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସେବାଭାବ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ଆମ ଦେଶରେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ସୋଲନ୍‌ଠାରେ ଏଭଳି ଏକ Centre ଅଛି ଯାହା ଗଙ୍କଗ୍ଦମଙ୍କକ୍ଷବକ୍ସ Dystrophy ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶାର ଏକ ନୂତନ କିରଣ ହୋଇପାରିଛି । ଏହି କେନ୍ଦ୍ରର ନାମ ହେଉଛି ‘ମାନବ ମନ୍ଦିର’ । ଏହା Indian Association of Muscular Dystrophy ଦ୍ୱାରା ସଂଚାଳିତ ହେଉଛି । ମାନବ ମନ୍ଦିର ଆଜି ମାନବ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଉଦାହରଣ ଭାବରେ ନିଜର ନାମକୁ ସାର୍ଥକ କରିପାରିଛି । ଏଠାରେ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ OPD ଏବଂ Admission ସୁବିଧା ତିନି ଚାରିବର୍ଷ ହେବ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ମାନବ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରାୟ ପଚାଶ ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଶଯ୍ୟାର ସୁବିଧା ଅଛି । ଫିଜିଓଥେରାପି, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଥେରାପି ଏବଂ ହାଇଡ୍ରୋଥେରାପି ସହ ଯୋଗ ଓ ପ୍ରାଣାୟାମ ମାଧ୍ୟମରେ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ରୋଗର ଉପଚାର କରାଯାଇଥାଏ ।

ସାଥିଗଣ, ସବୁ ପ୍ରକାରର Hitech ସୁବିଧା ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହି କେନ୍ଦ୍ରରେ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତନ ଆଣିବାର ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି । Muscular Dystrophy ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତାର ଅଭାବ ମଧ୍ୟ ଆଜି ଏକ ଆହ୍ୱାନ ହୋଇଛି । ତେଣୁ ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ଖାଲି ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ନୁହେଁ, ସାରା ଦେଶରେ ସଚେତନତା ଶିବିରମାନ ଆୟୋଜନ କରୁଛି । ସବୁଠାରୁ ବିଶେଷ ସାହସ ଦେଲାଭଳି କଥାଟି ହେଲା – ଏହି କେନ୍ଦ୍ରର ପରିଚାଳନା ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହି ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥିବା ଲୋକମାନେ ହିଁ କରୁଛନ୍ତି । ଯେମିତି ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତା ଉର୍ମିଲା ବାଲ୍‌ଦିଜୀ ଏବଂ Indian Association of Muscular Dystrophye ଅଧ୍ୟକ୍ଷା ଭଉଣୀ ସଂଜନା ଗୋୟଲ ଜୀ ଏବଂ ଏହି Association ଗଠନରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଶ୍ରୀମାନ୍ ବିପୁଲ୍ ଗୋୟଲ ଜୀ ଏହି ସଂସ୍ଥା ପାଇଁ ବହୁତ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ମାନବ ମନ୍ଦିରକୁ Hospital ଏବଂ Research Centre କରି ଗଢ଼ିତୋଳିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ ଜାରି ଅଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଏଠାରେ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ଆହୁରି ଉନ୍ନତ ମାନର ସେବା ମିଳିପାରିବ । ମୁଁ ଏ ଦିଗରେ ପ୍ରୟାସରତ ସବୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ହାର୍ଦ୍ଦିକ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ଏବଂ Muscular Dystrophy ରୋଗ ସହିତ ଲଢ଼ୁଥିବା ସବୁ ଲୋକମାନଙ୍କର ଆରୋଗ୍ୟ କାମନା କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ ଦେଶବାସୀଙ୍କର ଯେଉଁ ଗଠନମୂଳକ ଏବଂ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କଲୁ, ତାହା ଦେଶର ଶକ୍ତି ଓ ଉତ୍ସାହର ଉଦାହରଣ । ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶବାସୀ କୌଣସି ନା କୌଣସି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ତରରେ ଦେଶ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ କିଛି କାମ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ଆଜିର ଆଲୋଚନାରେ ଆମେ ଦେଖିଲୁ ଯେ, ଜି-୨୦ ଭଳି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ପ୍ରୟୋଜନରେ ଆମର ଜଣେ ବୁଣାକାର ବନ୍ଧୁ ନିଜର ଦାୟିତ୍ୱ ଭାବି ଏହାକୁ ନିର୍ବାହ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିଲେ । ସେହିଭଳି କେହି ପରିବେଶ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟାରତ, ତ କେହି ପାଣି ପାଇଁ କାମ କରୁଛି । ଅନେକ ଲୋକ ଶିକ୍ଷା, ଚିକିତ୍ସା ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରା ଯାଏଁ ଅସାଧାରଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ତାହା ଏଥିପାଇଁ, କାରଣ ଆଜି ଆମ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ନିଜ କର୍ତବ୍ୟକୁ ବୁଝୁଛି । ଏଭଳି କର୍ତବ୍ୟ ଭାବ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଦେଶର ନାଗରିକଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରବେଶ କରେ ସେତେବେଳେ ସେ ଦେଶର ଭବିଷ୍ୟତ ଆପେ ଆପେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ହୋଇଉଠେ ଏବଂ ଦେଶର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ଭବିଷ୍ୟତରେ ହିଁ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣିମ ଭବିଷ୍ୟତ ନିହିତ ।

ମୁଁ ପୁଣି ଥରେ ଦେଶବାସୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ପାଇଁ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି । ଆସନ୍ତା ମାସରେ ଆମେ ପୁଣିଥରେ ଏକାଠି ହେବା ଓ ଏଭଳି ଆହୁରି ଅନେକ ଉତ୍ସାହବର୍ଦ୍ଧକ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ନିଶ୍ଚୟ କଥା ହେବା । ନିଜର ମତାମତ ଓ ପରାମର୍ଶ ନିଶ୍ଚୟ ପଠାଇ ଚାଲିଥିବେ । ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅନେକ ଅନେକ ଧନ୍ୟବାଦ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଆଜି ଦେଶର ଅନେକ ଭାଗରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉପାସନାର ମହାନ ପର୍ବ ଛଠ୍ ପାଳିତ ହେଉଛି । ଛଠ୍ ପର୍ବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ନିଜ ଗାଁ, ନିଜ ଘର, ନିଜ ପରିବାରରେ ଯାଇ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି । ଛଠ୍ ମାତା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସମୃଦ୍ଧି ଏବଂ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ ଏହା ହିଁ ମୋର ପ୍ରାର୍ଥନା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉପାସନାର ପରମ୍ପରା ଏ କଥାର ପ୍ରମାଣ ଦିଏ ଯେ ଆମ ସଂସ୍କୃତି, ଆମ ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରକୃତି ସହ କେତେ ଗଭୀର ଭାବେ ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଟ । ଏହି ପୂଜା ମାଧ୍ୟମରେ ଆମ ଜୀବନରେ ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ବୁଝାଇ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଯେ, ଉତ୍‌ଥାନ ପତନ ଜୀବନର ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ । ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆମେ ଏକ ସମାନ ଭାବନା ରଖିବା ଉଚିତ । ଛଠ୍ ମାତାଙ୍କ ପୂଜାରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଫଳ ଓ ଠେକୁଆ (ନାମକ ମିଷ୍ଟାନ୍ନ)ର ଭୋଗ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ପୂଜାବିଧି ମଧ୍ୟ କୌଣସି କଠିନ ସାଧନାଠାରୁ କମ୍ ହୋଇ ନ ଥାଏ । ଛଠ୍ ପୂଜାର ଆଉ ଏକ ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା ଯେ, ସେଥିରେ ପୂଜା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ମିଶି ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି । ସେଥିରେ ବାଉଁଶରେ ତିଆରି ଟୋକେଇ କିମ୍ବା ଚାଙ୍ଗୁଡ଼ି ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ମାଟି ତିଆରି ଦୀପର ନିଜସ୍ୱ ବିଶେଷତ୍ୱ ଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସମାଜରେ ଚଣା ଚାଷ କରୁଥିବା ଚାଷୀ ଏବଂ ବତାସା ତିଆରି କରୁଥିବା ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ସହଯୋଗ ବିନା ଛଠ୍ ପୂଜା ଶେଷ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ । ଛଠ୍ ପର୍ବ ଆମ ଜୀବନରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ମହତ୍ୱ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ । ଏହି ପର୍ବ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ସାମୂହିକ ଭାବେ ରାସ୍ତା, ନଦୀ ଘାଟ, ବିଭିନ୍ନ ଜଳ ସ୍ରୋତ ସବୁଗୁଡ଼ିକୁ ପରିଷ୍କାର କରାଯାଇଥାଏ । ଛଠ୍ ପର୍ବ ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ଅନ୍ୟତମ ଉଦାହରଣ । ଆଜି ବିହାର ଏବଂ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳର ଲୋକେ ଦେଶର ଯେକୌଣସି ଭାଗରେ ଥାଆନ୍ତୁ, ସେଠାରେ ଯାକଯମକରେ ଛଠ୍ ପର୍ବ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ଦିଲ୍ଲୀ, ମୁମ୍ବାଇ ସମେତ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜିଲା ସହ ଗୁଜରାଟର ଅନେକ ଭାଗରେ ବହୁ ଜାକଜମକରେ ଛଠ୍ ପର୍ବର ଆୟୋଜନ ହେଉଛି । ମୋର ମନେଅଛି, ଗୁଜରାଟରେ ଆଗରୁ ଛଠ୍ ପୂଜାର ସେମିତି କୌଣସି ବିଶେଷ ଆୟୋଜନ ହେଉନଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସମୟ ସହ ଆଜି ପ୍ରାୟଃ ସମଗ୍ର ଗୁଜରାଟରେ ଛଠ୍ ପୂଜାର ଉଲ୍ଲାସ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ଏହାଦେଖି ମୋତେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି । ଆଜିକାଲି ଆମେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରୁଛୁ ଯେ, ବିଦେଶରୁ ମଧ୍ୟ ଛଠ୍ ପୂଜାର ବଡ଼ ଆୟୋଜନର ଭବ୍ୟ ଚିତ୍ର ଆସୁଛି । ଅର୍ଥାତ ଭାରତର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରମ୍ପରା ଆମ ବିଶ୍ୱାସ ବିଶ୍ୱର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଏହାର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଚାଲିଛି । ଏହି ମହାପର୍ବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଧର୍ମପରାୟଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମୁଁ ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମେ ପବିତ୍ର ଛଠ୍ ପର୍ବ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କଲୁ । ଭଗବାନ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଉପାସନା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କଲୁ । ତେବେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉପାସନା ସହ ଆଜି ତାଙ୍କ ବରଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ କାହିଁକି ଆଲୋଚନା ନ କରିବା? ସୌରଶକ୍ତି ହେଉଛି ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ ବରଦାନ । ସୌରଶକ୍ତି ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ବିଷୟ ଯେଉଁଥିରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଆଜି ନିଜର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଦେଖୁଛି । ଆଉ ଭାରତ ପାଇଁ ତ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି କେବଳ ଉପାସନା ନୁହେଁ ବରଂ ଜୀବନ ପ୍ରଣାଳୀର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳରେ ରହିଆସିଛନ୍ତି । ଭାରତ ଆଜି ନିଜର ପାରମ୍ପରିକ ଅନୁଭୂତିକୁ ଆଧୁନିକ ବିଜ୍ଞାନ ସହ ଯୋଡ଼ୁଛି । ସେଥିପାଇଁ ଆଜି ଆମେ ସୌରଶକ୍ତିରୁ ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନ କରିବାରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାମିଲ ହୋଇପାରିଛୁ । ସୌରଶକ୍ତିରୁ କିଭଳି ଆମ ଦେଶର ଗରିବ ଓ ମଧ୍ୟବିତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନରେ ପରବର୍ତ୍ତନ ଘଟୁଛି, ତାହା ମଧ୍ୟ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନର ବିଷୟ ।

ତାମିଲନାଡ଼ୁର କାଞ୍ଚିପୁରମର ଜଣେ ଚାଷୀ ହେଉଛନ୍ତି ଥିରୁ କେ. ଏଝିଲନ୍ । ସେ ପି.ଏମ. କୁସୁମ ଯୋଜନାର ଲାଭ ଉଠାଇଲେ ଏବଂ ନିଜ ଜମିରେ ଦଶ ଅଶ୍ୱଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ସୋଲାର ପମ୍ପସେଟ୍ ଲଗାଇଲେ । ଏବେ ତାଙ୍କୁ ନିଜ କ୍ଷେତରେ ବିଜୁଳି ପାଇଁ କିଛି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡ଼ୁନି । କ୍ଷେତରେ ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ଏବେ ସେ ସରକାରଙ୍କ ବିଜୁଳି ଯୋଗାଣ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭର କରୁନାହାନ୍ତି । ସେହିଭଳି ରାଜସ୍ଥାନର ଭରତପୁରରେ ପି.ଏମ. କୁସୁମ ଯୋଜନାର ଆଉ ଜଣେ ହିତାଧିକାରୀ ଚାଷୀ ରହିଛନ୍ତି – କମଲ୍ ଜୀ ମିଣା । କମଲ୍ ଜୀ କ୍ଷେତରେ ସୋଲାର୍ ପମ୍ପ ଲଗାଇଲେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ ବିନିଯୋଗ ରାଶି ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ବିନିଯୋଗ କମ୍ ହେବାରୁ ଆୟ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଛି । କମଲ ଜୀ ସୌର ବିଦ୍ୟୁତ ସହ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଛୋଟ ଛୋଟ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ମଧ୍ୟ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳରେ କାଠ କାମ ହେଉଛି । ଗୋବରରୁ ତିଆରି ହେଉଥିବା ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ରହିଛି । ଏସବୁରେ ମଧ୍ୟ ସୌର ବିଦ୍ୟୁତ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି । ସେ ଦଶ-ବାର ଜଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ରୋଜଗାର ଦେଉଛନ୍ତି । ଅର୍ଥାତ, କୁସୁମ ଯୋଜନାରେ କମଲ୍ ଜୀ ଯେଉଁ ଶୁଭାରମ୍ଭ କଲେ, ତାର ମହକ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ନିକଟକୁ ପହଞ୍ଚିପାରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣ ମାସଯାକ ବିଜୁଳି ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ଏବଂ ଶେଷରେ ଆପଣଙ୍କ ନିକଟକୁ ବିଜୁଳି ବିଲ୍ ପହଞ୍ଚିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଆପଣଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ମିଳିବା କଥା ଆପଣମାନେ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଛନ୍ତି କି? ସୌରଶକ୍ତି ଏ କଥା ମଧ୍ୟ କରିଦେଖାଇଛି । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ଆପଣ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଗ୍ରାମ ଗୁଜରାଟର ମୋଢେରା ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁତ କିଛି ଶୁଣିଥିବେ । ମୋଢେରା ସୌର ଗ୍ରାମର ଅଧିକାଂଶ ଘର ସୌରଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଏବେ ସେଠାରେ ଅନେକ ଘରକୁ ବିଜୁଳି ବିଲ୍ ଯିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବିଜୁଳିରୁ କରିଥିବା ଆୟର ଚେକ୍ ଯାଉଛି । ଏହା ଦେଖି ଅନେକ ଗାଁର ଲୋକେ ମୋତେ ଚିଠି ଲେଖି କହୁଛନ୍ତି ଯେ, ସେମାନଙ୍କ ଗାଁକୁ ବି ସୌର ଗ୍ରାମରେ ପରିବର୍ତିତ କରାଯାଉ । ଅର୍ଥାତ, ସେ ଦିନ ଆଉ ଦୂର ନୁହେଁ, ଯେତେବେଳେ ଭାରତରେ ସୌର ଗ୍ରାମର ନିର୍ମାଣ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ବଡ଼ ଜନଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପ ନେବ । ଏହାର ଆରମ୍ଭ ତ ମୋଢେରା ଗାଁର ଲୋକେ କରିସାରିଛନ୍ତି ।

ଆସନ୍ତୁ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ମୋଢେରାର ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ଭେଟ କରାଇବା । ଆମ ସହିତ ଫୋନ୍ ଲାଇନ୍‌ରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୋଡ଼ିହୋଇଛନ୍ତି ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ବିପିନ୍ ଭାଇ ପଟେଲ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ବିପିନ ଭାଇ ନମସ୍କାର । ଦେଖନ୍ତୁ, ଏବେ ତ ମୋଢେରା ସାରା ଦେଶ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ମଡେଲ୍ ରୂପେ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ହୋଇସାରିଛି । କିନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କୁ ଯେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କ ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ ଏହାର ଲାଭ ବିଷୟରେ ପଚାରୁଥିବେ, ସେତେବେଳେ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କୁ କଣ କହୁଛନ୍ତି?

ବିପିନ୍ ଜୀ : ସାର୍‌, ଲୋକେ ମୋତେ ଏ ବିଷୟରେ ପଚାରିଲେ ମୁଁ କହୁଛି ଯେ, ମୋ ପାଖକୁ ଯେଉଁ ବିଜୁଳି ବିଲ୍ ଆସୁଥିଲା ତାହା ଏବେ ଜିରୋ ହୋଇଯାଇଛି । କେତେବେଳେ ୭୦ ଟଙ୍କାର ବିଲ୍ ଆସୁଛି । କିନ୍ତୁ ଆମ ଗାଁର ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଖୁବ ଉନ୍ନତି ` ହେଉଛି।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତା’ମାନେ ଆଗରୁ ଯେଉଁ ବିଜୁଳି ବିଲ୍ ପାଇଁ ଚିନ୍ତା ରହୁଥିଲା, ତାହା ଏକ ପ୍ରକାର ଦୂର ହୋଇଯାଇଛି?

ବିପିନ୍ ଜୀ : ହଁ ସାର୍‌, ଠିକ୍ କଥା । ଗାଁରେ ଏବେ କୌଣସି ଚିନ୍ତା ନାହିଁ । ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଲାଗୁଛି ଯେ, ସାର୍ ଯାହା କଲେ ତାହା ବହୁତ ବଢ଼ିଆ କଲେ । ସେମାନେ ବହୁତ ଖୁସି ହୋଇଛନ୍ତି । ସମସ୍ତେ ବହୁତ ଆନନ୍ଦିତ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଏବେ ନିଜ ଘରେ ନିଜେ ହିଁ ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ରର ମାଲିକ ହେଇଗଲେ! ନିଜ 

   ଘରର ଛାତ ଉପରେ ହିଁ ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି, ନୁହେଁ?

ବିପିନ୍ ଜୀ : ହଁ ସାର୍‌, ଠିକ କଥା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଏହି ପରିବର୍ତନର କ’ଣ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଛି?

ବିପିନ୍ ଜୀ : ସାର୍‌, ଗାଁ ସାରା ଲୋକ ଚାଷ କରୁଛନ୍ତି । ତେଣୁ ବିଜୁଳି ଝାମେଲାରୁ ଆମକୁ ମୁକ୍ତି 

ମିଳିଛି । ବିଜୁଳି ବିଲ୍ ତ ଆଉ ପୈଠ କରିବା ଦରକାର ନାହିଁ । ସେ ଦିଗରୁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ହୋଇଯାଇଛୁ ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ମାନେ, ବିଜୁଳି ବିଲ୍ ଦେବା ଦରକାର ନାହିଁ, ଆଉ ପୁଣି ସୁବିଧା ବି ବଢ଼ିଗଲା?

ବିପିନ୍ ଜୀ : ଝାମେଲା ଗଲା ସାର୍ । ସାର୍‌, ଆପଣ ଯେବେ ଏଠି ଆସିଥିଲେ, ଆଉ ସେହି ଥ୍ରୀଡି ଶୋ କୁ ଉଦ୍‌ଘାଟନ କଲେ, ତା ପରେ ତ ମୋଢେରା ଗାଁର ଶୋଭା ବଢ଼ିଯାଇଛି । ଆଉ, ସେ ଯେଉଁ ସେକ୍ରେଟାରୀ ମହୋଦୟ ଆସିଥିଲେ ସାର୍ ...

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ହଁ . . . ହଁ . . .

ବିପିନ୍ ଜୀ : ଏହି ଗାଁଟି famous ହେଇଗଲା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆଜ୍ଞା ହଁ । ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସେକ୍ରେଟାରୀ ଜେନେରାଲଙ୍କ ନିଜର ଇଚ୍ଛା ଥିଲା । ସେ ମୋତେ ଅନୁରୋଧ କଲେ ଯେ, ଏତେ ବଡ଼ କାମ ଯେତେବେଳେ କରିଛନ୍ତି, ମୁଁ ବି ସେଠାକୁ ଯାଇ ଦେଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ହଉ, ବିପିନ୍ ଭାଇ ଆପଣଙ୍କୁ ଓ ଆପଣଙ୍କ ଗାଁର ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମୋ ତରଫରୁ ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା । ବିଶ୍ୱବାସୀ ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ଓ ଏହି ସୌରଶକ୍ତିର ଅଭିଯାନ ଘରକୁ ଘର ବ୍ୟାପିଯାଉ ।

ବିପିନ୍ ଜୀ : ହଉ ଆଜ୍ଞା । ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସୋଲାର ଲଗାଇବାକୁ ଆମେ ପ୍ରେରିତ କରିବୁ । ନିଜ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଲଗେଇଲେ ବି ବହୁତ ଲାଭ ହେବ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ହଁ, ଲୋକଙ୍କୁ ବୁଝାନ୍ତୁ । ଆପଣଙ୍କୁ ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା । ଧନ୍ୟବାଦ ଭାଇ ।

ବିପିନ୍ ଜୀ : ଥ୍ୟାଙ୍କ ୟୁ ସାର୍‌, ଥ୍ୟାଙ୍କ ୟୁ ସାର୍ । ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କଥା ହୋଇ ମୋ ଜୀବନ ଧନ୍ୟ ହୋଇଗଲା ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ବିପିନ୍ ଭାଇଙ୍କୁ ଅନେକ ଅନେକ ଧନ୍ୟବାଦ । 

   ଆସନ୍ତୁ, ଏଥର ମୋଢେରା ଗାଁର ବର୍ଷା ଭଉଣୀଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ କଥାହେବା ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ହ୍ୟାଲୋ, ନମସ୍କାର ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ନମସ୍କାର । ନମସ୍କାର ବର୍ଷା ଭଉଣୀ । ଆପଣ କେମିତି ଅଛନ୍ତି?

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ମୁଁ ବହୁତ ଭଲ ଅଛି । ଆପଣ କେମିତି ଅଛନ୍ତି?

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ମୁଁ ବହୁତ ଭଲ ଅଛି । 

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେଇ ମୁଁ ଧନ୍ୟ ହେଇଗଲି । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ହଉ ବର୍ଷା ଭଉଣୀ,

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ହଁ . . .

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ଆପଣ ମୋଢେରାର ଗୋଟିଏ ସୈନିକ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ । 

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ମୁଁ ଗୋଟିଏ ସୈନ୍ୟ ପରିବାରର । ଆର୍ମି ଏକ୍ସ-ମେନ୍ ଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ କହୁଛି ସାର୍ । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ତାହେଲେ ଆଗରୁ ଭାରତର କେଉଁ କେଉଁ ଜାଗାକୁ ଯିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଛନ୍ତି?

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ମୋତେ ରାଜସ୍ଥାନ, ଗାନ୍ଧିନଗର, ଜାମ୍ମୁର କଚରା କାଂଝୋରଠାରେ ତାଙ୍କ ସହିତ ରହିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଲି । ସେଠାରେ ବହୁତ ସୁବିଧା ମିଳୁଥିଲା ସାର୍ । 

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ହଁ, ସୈନିକଙ୍କ ଘରର ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ଆପଣ ଖୁବ ଭଲ କହିପାରୁଛନ୍ତି ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ହଁ ସାର୍‌, ଶିଖିଛି ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ : ମୋଢେରାରେ ଏତେ ବଡ଼ ଯେଉଁ ପରିବର୍ତନ ଘଟିଲା, ଆପଣ ଯେଉଁ ସୋଲାର ରୁଫ୍ ଟପ୍ ପ୍ଳାଣ୍ଟ ଲଗାଇଲେ, ଯାହା ଆରମ୍ଭରେ ଲୋକେ କହୁଥିବେ, ସେତେବେଳେ ଆପଣ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଏହାର ଅର୍ଥ କ’ଣ? ଆପଣ ଏହା କ’ଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି? ଏହାଦ୍ୱାରା କ’ଣ ଲାଭ ହେବ? ଏମିତି କ’ଣ ବିଜୁଳି ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରେ? ଏସବୁ ପ୍ରଶ୍ନ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଉଠିଥିବ । ଏବେ କ’ଣ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି? ଏହାଦ୍ୱାରା କି ଲାଭ ହୋଇଛି? ଏ ବିଷୟରେ ମୋତେ କୁହନ୍ତି ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ବହୁତ ସାରା ଲାଭ, ଲାଭ ହିଁ ଲାଭ ହୋଇଛି ସାର୍ । ସାର୍‌, ଆମ ଗାଁରେ ତ ପ୍ରତିଦିନ ଦୀପାବଳି ପାଳନ କରାଯାଉଛି ଆପଣଙ୍କ ଯୋଗୁଁ । ୨୪ ଘଣ୍ଟା ଆମକୁ ବିଜୁଳି ମିଳୁଛି, ବିଲ୍ ତ ଆଦୌ ଆସୁନାହିଁ । ଆମ ଘରେ ଆମେ ସବୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରିକ୍‌ର ସବୁ ଜିନିଷ ଆଣି ରଖିଛୁ ସାର୍‌, ସବୁ ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରୁଛୁ- ଆପଣଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ସାର୍ । ବିଲ୍ ତ ଜମା ଆସୁନାହିଁ, ତ ଆମେ ଫ୍ରି ମାଇଣ୍ଡରେ, ସବୁ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ନା!

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଏ କଥା ଠିକ୍‌, ଆପଣ ବିଜୁଳିର ଅଧିକତମ ଉପଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ବି ମନ ସ୍ଥିର କରିସାରିଛନ୍ତି ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ସ୍ଥିର କରିଛି ସାର୍‌, ସ୍ଥିର କରିଛି । ଏବେ ଆମର କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହିଁ ନାହିଁ । ଆମେ ଫ୍ରି ମାଇଣ୍ଡରେ, ସବୁ ଏଇ ଯୋଉ ୱାଶିଂମେସିନ ଅଛି, ଏସି ଅଛି ସବୁ ଚଳାଇପାରିବା ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆଉ ଗାଁର ବାକି ଲୋକ ବି ଖୁସି ଅଛନ୍ତି ଏହି କାରଣରୁ?

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ବହୁତ ବହୁତ ଖୁସି ସାର୍ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆଚ୍ଛା .. ଏଇ ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ତ ସେଇଠି ସୂର୍ଯ୍ୟମନ୍ଦିରରେ କାମ କରନ୍ତି? ତ ସେଠାରେ ଯୋଉ ଲାଇଟ୍ ଶୋ ହେଲା, ଏତେ ବଡ଼ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଲା ଏବଂ ଏବେ ସାରା ପୃଥିବୀରୁ ଅତିଥି ଆସୁଛନ୍ତି ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ସାରା ପୃଥିବୀର ବିଦେଶୀ ଆସିପାରିବେ ସାର୍‌, କିନ୍ତୁ ଆପଣ ପୃଥିବୀରେ ଆମର ଗାଁକୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କରିଦେଇଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ତ ଆପଣଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କର ଏବେ କାମ ବଢ଼ିଯାଇଥିବ ଏତେ ଅତିଥି ଯେହେତୁ ମନ୍ଦିର ଦେଖିବାକୁ ସେଠାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ହଉ! କିଛି କଥା ନାହିଁ ଯେତେ ବି କାମ ବଢ଼ୁ ... ସାର୍ କିଛି କଥା ନାହିଁ, ଏଥିପାଇଁ ଆମର କୌଣସି ଅସୁବିଧା ନାହିଁ - ଆମର ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ, କେବଳ ଆପଣ ଆମ ଗାଁର ବିକାଶ କରିଯାଆନ୍ତୁ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଏବେ ଗାଁର ବିକାଶ ତ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଳିମିଶି କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ହଁ ହଁ ସାର୍ ଆମେ ଆପଣଙ୍କ ସହ ଅଛୁ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ଆଉ ମୁଁ ତ ମୋଢେରାର ଲୋକଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇବି, କାରଣ ଗ୍ରାମବାସୀ ଏହି ଯୋଜନାକୁ ସ୍ୱୀକାର କଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ହୋଇଗଲା ଯେ ଆମେ ହିଁ ନିଜ ଘରେ ବିଜୁଳି ତିଆରି କରିପାରିବା ।

ବର୍ଷାବେନ୍‌ : ୨୪ ଘଣ୍ଟା ସାର୍ । ଆମ ଘରେ ବିଜୁଳି ଆସୁଛି ଆଉ ଆମେ ବହୁତ ଖୁସି ଅଛୁ ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ : ମୋର ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା । ଯେଉଁ ଟଙ୍କା ବଞ୍ଚିଛି ଛି, ତାକୁ ପିଲାଙ୍କର ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ସେହି ପଇସାର ଉପଯୋଗ ଭଲରେ ହେଉ, ଯେପରିକି ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଫାଇଦା ହୋଇପାରିବ । ମୋର ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା । ଆଉ ସବୁ ମୋଢେରାବାସୀଙ୍କୁ ମୋର ନମସ୍କାର ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ବର୍ଷାବେନ ଓ ବିପିନ ଭାଇ ଯାହା କହିଲେ, ତାହା ସମଗ୍ର ଦେଶ ପାଇଁ, ଗାଁ-ସହର ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେରଣା । ମୋଢେରାର ଏହି ଅଭିଜ୍ଞତା ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରିବ । ସୌରଶକ୍ତି ଏବେ ଟଙ୍କା ବଞ୍ଚାଇବ ଏବଂ ଆୟ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ାଇବ । ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରର ଶ୍ରୀନଗରରେ ଜଣେ ସାଥୀ ଅଛନ୍ତି- ମଞ୍ଜୁର ଅହମଦ ଲର୍ହୱାଲ୍ । କାଶ୍ମୀରରେ ଥଣ୍ଡା ହେତୁ ବିଜୁଳି ଖର୍ଚ ବହୁତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ, ମଞ୍ଜୁର ଜୀ ନିଜ ଘରେ ସୋଲାର୍ ରୁଫ୍‌ଟପ୍ ପ୍ଲାଂଟ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅଧାରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ ହୋଇଯାଇଛି । ସେହିପରି, ଓଡିଶାର ଜଣେ ଝିଅ କୁନ୍ନି ଦେଓରି, ସୌରଶକ୍ତିକୁ ନିଜ ସହିତ ଅନ୍ୟ ମହିଳାମାନଙ୍କ ରୋଜଗାରର ମାଧ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି । କୁନ୍ନି, ଓଡ଼ିଶାର କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲାର କରଦାପାଳ ଗାଁରେ ରହନ୍ତି । ସେ ଆଦିବାସୀ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସୌରଶକ୍ତିରେ ଚାଲୁଥିବା ରିଲିଙ୍ଗ୍ ମେସିନରେ ସିଲ୍‌କ ସୂତାକଟା ତାଲିମ ଦେଇଥାନ୍ତି । ସୌରମେସିନ କାରଣରୁ ଏହି ଆଦିବାସୀ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ବିଜୁଳି ବିଲ୍‌ର ବୋଝ ପଡ଼େ ନାହିଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଆୟ ହେଉଛି । ଏହା ହିଁ ତ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ ସୌରଶକ୍ତିର ବରଦାନ । ବରଦାନ ଆଉ ପ୍ରସାଦ ତ ଯେତିକି ଅଧିକ ହୁଏ, ସେତିକି ଭଲ ହୋଇଥାଏ । ସେଥିପାଇଁ ମୋର ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା ଯେ ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଯୋଡ଼ି ହୁଅନ୍ତୁ ଓ ଅନ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ନ୍ତୁ । 

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ଏବେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କଥା କହୁଥିଲି । ଏବେ ମୋର ଦୃଷ୍ଟି ମହାକାଶ ଆଡ଼କୁ ଯାଉଛି । ଏହା ଏଇଥିପାଇଁ ଯେ ଆମ ଦେଶ ସୌରକ୍ଷେତ୍ର ସମେତ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଚମତ୍‌କାରିତା ଦେଖାଉଛି । ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀ, ଆଜି ଭାରତର ଉପଲବ୍ଧି ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି । ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ଭାବିଲି, ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ କହି ମୁଁ ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଖୁସି ବଢ଼ାଇବି । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଏଇ କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ଆପଣ ଦେଖିଥିବେ ଭାରତ ଏକାସାଙ୍ଗେ ୩୬ଟି ଉପଗ୍ରହ ମହାକାଶରେ ସ୍ଥାପିତ କରିଛି । ଦୀପାବଳିର ଠିକ୍ ଦିନକ ଆଗରୁ ମିଳିଥିବା ଏହି ସଫଳତା ଏକ ପ୍ରକାର ଆମ ଯୁବପିଢ଼ି ପକ୍ଷରୁ ଦେଶକୁ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦୀପାବଳି ଉପହାର । ଏହି ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ ଦ୍ୱାରା କାଶ୍ମୀରରୁ କନ୍ୟାକୁମାରୀ ଓ କଚ୍ଛରୁ କୋହିମା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସମଗ୍ର ଦେଶରେ, ଡିଜିଟାଲ୍ ସଂଯୋଗକୁ ଆହୁରି ମଜଭୁତ କରିବ । ଏହା ସାହାଯ୍ୟରେ ବହୁତ ଦୂରଦୂରାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଦେଶର ବାକି ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ସହଜରେ ଯୋଡ଼ିହୋଇପାରିବ । ଦେଶ ଯେତେବେଳେ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ହୁଏ, ତ, କିଭଳି ସଫଳତାର ନୂଆ ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚିଯାଏ- ଏହା ତା’ର ମଧ୍ୟ ଏକ ଉଦାହରଣ । ଆପଣଙ୍କ ସହ କଥା ହେଲାବେଳେ ମୋର ସେହି ପୁରୁଣା ଦିନ ବି ମନେପଡ଼ୁଛି, ଯେତେବେଳେ ଭାରତକୁ କ୍ରାଇଓଜେନିକ୍ ରକେଟ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଦେବାକୁ ମନା କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଭାରତର ବୈଜ୍ଞାନିକଗଣ କେବଳ ସ୍ୱଦେଶୀ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିକଶିତ କଲେ ନାହିଁ, ବରଂ ଆଜି ଏହା ସାହାଯ୍ୟରେ ଏକସଂଗେ ଡଜନେ ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ ଦ୍ୱାରା ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟିକ ବଜାରରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଖେଳାଳି ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ପାଇଁ ସୁଯୋଗର ନୂଆ ଦ୍ୱାର ମଧ୍ୟ ଖୋଲିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ,

ବିକଶିତ ଭାରତର ସଂକଳ୍ପ ନେଇ ଚାଲୁଥିବା ଆମର ଦେଶ, ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରୟାସରେ ହିଁ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ହାସଲ କରିପାରିବ । ଭାରତରେ ଆଗରୁ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ସରକାରୀ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ପରିସର ଭିତରେ ହିଁ ସୀମିତ ରହିଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଏହି ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ଭାରତର ଯୁବକଯୁବତୀଙ୍କ ପାଇଁ, ଭାରତର ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଖୋଲିଦିଆଗଲା, ସେତେବେଳେ ଏଥିରେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଭାରତୀୟ ଶିଳ୍ପ ଓ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂଆନୂଆ ସୃଜନ ଓ ନୂଆନୂଆ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଆଣିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛି । ବିଶେଷକରି, IN-SPACe ର ସହଯୋଗରେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବଡ଼ ପରିବର୍ତନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । IN-SPACe ମାଧ୍ୟମରେ ବେସରକାରୀ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ନିଜର ପେଲୋଡ୍ ଓ ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ କରିବାର ସୁବିଧା ମିଳୁଛି । ମୁଁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଓ ଇନ୍ନୋଭେଟର୍‌ମାନଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ କରୁଛି ଯେ ସେମାନେ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ଏହି ସୁଯୋଗର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଲାଭ ଉଠାନ୍ତୁ । 

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ଯେତେବେଳେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ କଥା ଆସେ, ଯୁବଶକ୍ତିର କଥା ଆସେ, ନେତୃତ୍ୱ ଶକ୍ତିର କଥା ଆସେ, ତ ଆମ ମନରେ ସେହି ଚିରାଚରିତ, ପୁରୁଣା, ବହୁତ ଗୁଡ଼ାଏ ଧାରଣା ବସା ବାନ୍ଧିଯାଇଛି । ଅନେକ ଥର ଆମେ ଦେଖୁ ଯେ ଯେତେବେଳେ ଛାତ୍ରଶକ୍ତିର କଥା ଆସେ, ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ଛାତ୍ରସଂଘ ନିର୍ବାଚନ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ତା’ର ପରିସରକୁ ସୀମିତ କରିଦିଆଯାଏ । କିନ୍ତୁ ଛାତ୍ରଶକ୍ତିର ପରିସର ବହୁତ ବଡ଼, ବହୁତ ବିଶାଳ । ଛାତ୍ରଶକ୍ତି, ଭାରତକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବାର ଆଧାର ଅଟେ । ଅନ୍ତତଃ, ଆଜି ଯେଉଁମାନେ ଯୁବକଯୁବତୀ, ସେମାନେ ତ ଭାରତକୁ ୨୦୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଇଯିବେ । ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ଶତାବ୍ଦୀ ପାଳନ କରିବ, ଯୁବକଯୁବତୀଙ୍କ ଏହି ଶକ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ପରିଶ୍ରମ, ସେମାନଙ୍କ ଝାଳ, ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିଭା, ଭାରତକୁ ସେହି ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେଇ ଯିବ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଆଜି ଦେଶ ସଙ୍କଳ୍ପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛି । ଆମର ଆଜିର ଯୁବପିଢ଼ି, ଯେଉଁଭଳି ଦେଶପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଦେଶଗଠନରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି, ତାକୁ ଦେଖି ମୁଁ ବହୁତ ଭରସା କରିଛି । ଯେଉଁଭଳି ଆମର ଯୁବା ହ୍ୟାକାଥାନ୍‌ସ୍‌ରେ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କରନ୍ତି, ରାତିରାତି ଉଜାଗର ରହି କାମ କରନ୍ତି, ତାହା ବହୁତ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ । ବିଗତ ବର୍ଷରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହ୍ୟାକାଥାନ୍‌ସ୍‌ରେ ଦେଶର ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ଯୁବକଯୁବତୀ ମିଶି ବହୁତଗୁଡ଼ାଏ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିଛନ୍ତି, ଦେଶକୁ ନୂଆ ସମାଧାନ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଆପଣମାନଙ୍କର ମନେଥିବ ମୁଁ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ‘ଜୟ ଅନୁସନ୍ଦାନ’ର ଘୋଷଣା କରିଥିଲି । ମୁଁ ଏହି ଦଶକକୁ ଭାରତର Techade କରିବାକୁ କହିଥିଲି ମଧ୍ୟ । ମୁଁ ଆଜି ବହୁତ ଖୁସି ଯେ ଏହାର ବାଗ୍‌ଡୋର୍ ଆଇ.ଆଇ.ଟି.ର ଛାତ୍ରମାନେ ସମ୍ଭାଳିଛନ୍ତି । ଏହି ଅକ୍ଟୋବର ମାସ ୧୪, ୧୫ ତାରିଖ ସମସ୍ତ ୨୩ଟି IIT ନିଜର Innovations ଏବଂ Research Projectକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମଥର ଗୋଟିଏ ମଞ୍ଚରେ ଏକତ୍ରିତ ହେଲେ । ଏହି ମେଳାରେ ସାରା ଦେଶରୁ ବଛାବଛା ଛାତ୍ର ଏବଂ ଗବେଷକମାନେ ୭୫ଟିରୁ ଅଧିକ ଉନ୍ନତ Project ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ ।

Healthcare, Agriculture, Robotics, Semi Conductors, 5G Communications – ଏଭଳି ଅନେକ Themesକୁ ନେଇ Projectଗୁଡ଼ିକ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । କହିବାକୁ ଗଲେ, ଏ ସମସ୍ତ Projectକୁ ଏକକୁ ଆରେକ ବଳି ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, କେତୋଟି Project ବିଷୟରେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଚାହେଁ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ - IIT ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଗୋଟିଏ ଟିମ୍ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ Portable Ventilator ବିକଶିତ କରିଛନ୍ତି । ଏହା Battery ଦ୍ୱାରା ଚାଲେ ଏବଂ ଦୂରଦୂରାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ସହଜରେ କରାଯାଇପାରେ । ଏହା ସେଇ ପିଲାମାନଙ୍କର ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇବାରେ ବହୁତ ସହାୟକ ହୋଇପାରିବ, ଯେଉଁମାନେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଜନ୍ମ ନେଇଥାନ୍ତି । Electric Mobility ହେଉ, Drone Technology ହେଉ ବା 5G ହେଉ, ଆମର ବହୁତ ଛାତ୍ର ଏସବୁ ସମ୍ପର୍କରେ ନୂତନ Technology ବିକଶିତ କରିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ IITମିଶି ଗୋଟିଏ ବହୁଭାଷିକ Project ରେ କାମ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାକୁ ଶିଖିବାର ଉପାୟକୁ ସହଜ କରିଦେଇଥାଏ । ଏହି Project ନୂତନ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତିର ଲକ୍ଷ୍ୟପ୍ରାପ୍ତି ଦିଗରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସହାୟକ ହେବ । ଆପଣ ଜାଣି ଖୁସିହେବେ ଯେ, IIT ମାଡ୍ରାସ ଏବଂ IIT କାନପୁର ଭାରତର ସ୍ୱଦେଶୀ 5G Test Bedକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବାରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ନେଇଛନ୍ତି । ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଏକ ଗୌରବମୟ ଶୁଭାରମ୍ଭ । ମୁଁ ଆଶା କରୁଛି କି, ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଏହିଭଳି ଆହୁରି ଅନେକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ମୋର ଏହା ବି ବିଶ୍ୱାସ ଯେ IIT ଦ୍ୱାରା ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ଅନ୍ୟ ସଂସ୍ଥାମାନେ ମଧ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ବିକାଶ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନିଜର ଗତିବିଧି ବଢ଼ାଇବେ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ; 

ପରିବେଶ ପ୍ରତି ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଆମ ସମାଜର କୋଣ-ଅନୁକୋଣରେ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହୋଇରହିଛି ଏବଂ ଆମେ ଏହା ଆମ ଚତୁଃପାଶ୍ୱର୍ରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁଭବ କରିପାରିବା । ଦେଶରେ ଏଭଳି ଲୋକଙ୍କର ଅଭାବ ନାହିଁ ଯେଉଁମାନେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜର ସାରା ଜୀବନ ଲଗାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି ।

କର୍ଣ୍ଣାଟକର ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ନିବାସୀ ସୁରେଶ କୁମାରଙ୍କଠାରୁ ଆମେ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିପାରିବା । ତାଙ୍କଠାରେ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ପରିବେଶ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅଦମ୍ୟ ଉତ୍ସାହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ୨୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସେ ସହରର ସହକାର ନଗର ଅଂଚଳର ଗୋଟିଏ ଜଙ୍ଗଲକୁ ପୁଣିଥରେ ସବୁଜ ସୁନ୍ଦର କରି ଗଢ଼ିବାର ପ୍ରୟାସ କରିôଥଲେ । ଏହି କାମଟି ଅନେକ ସମସ୍ୟାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା, ହେଲେ, ୨୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଲଗାଯାଇଥିବା ସେହି ଚାରାଗୁଡ଼ିକ ଆଜି ୪୦-୪୦ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ବିଶାଳକାୟ ଦ୍ରୁମରେ ପରିଣତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଆଜି ତା’ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କର ମନକୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ସେଠାରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି । ସୁରେଶ କୁମାର ଜୀ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଅଦ୍ଭୁତ କାମ ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି । ସେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ବିକାଶ ପାଇଁ ସହକାର ନଗରରେ ଏକ Bus Shelter ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି । ସେ ଶହ ଶହ ଲୋକଙ୍କୁ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା Brass Plate ମଧ୍ୟ ଭେଟି ଦେଇସାରିଛନ୍ତି । ଋମକ୍ଟକ୍ଷକ୍ଟଶଚ୍ଚ ଓ ଉଙ୍କକ୍ଷଗ୍ଧଙ୍କକ୍ସର ଦୁଇଟିର ଏକସଙ୍ଗେ ବିକାଶ ହେଉ – ଭାବିଲେ ଦେଖି ଏହା କେତେବଡ଼ କଥା!

ବନ୍ଧୁଗଣ; 

ଆଜି Ecology ଏବଂ Eco-friendly Products ବିଷୟରେ ପୂର୍ବାପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସଚେତନତା ଦେଖାଯାଉଛି । ତାମିଲନାଡୁର ଏହିଭଳି ଏକ ମନଛୁଆଁ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବିଷୟରେ ମୋତେ ଜାଣିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା । ଏହି ଗୌରବଶାଳୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କୋଏମ୍ବାଟୁର ଅନାଇକଟ୍ଟିର ଆଦିବାସୀ ମହିଳାମାନେ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମହିଳାମାନେ ରପ୍ତାନୀ ପାଇଁ ଦଶହଜାର Eco-friendly ଟେରାକୋଟ୍ଟାର ଚା’ କପ୍ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି । ଆନନ୍ଦର କଥା ଯେ, ଟେରାକୋଟ୍ଟାର ଚା’କପ୍ ତିଆରି କରିବାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦାୟିତ୍ୱ ଏହି ମହିଳାମାନେ ହିଁ ନିର୍ବାହ କରିଛନ୍ତି । କ୍ଲେ ମିକ୍ସିଠାରୁ ଆରମ୍ଭକରି Final Packing ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଏହିପାଇଁ କରିଛନ୍ତି । ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ନେଇଥିଲେ । ଏଭଳି ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରୟାସର ଯେତେ ପ୍ରଶଂସା କଲେ ବି ତାହା କମ୍ ହେବ ।

ସାଥିଗଣ, ତ୍ରିପୁରାର କେତେକ ଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ଖୁବ୍ ଭଲ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି । ଆପଣମାନେ ବାୟୋଭିଲେଜ୍ ବିଷୟରେ ତ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । କିନ୍ତୁ ତ୍ରିପୁରାରେ କେତେକ ଗାଆଁ, Bio Village-2ର ସୋପାନ ଅତିକ୍ରମ କରିଯାଇଛନ୍ତି । Bio Village-2ରେ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପଦ ସମୟରେ ହେଉଥିବା କ୍ଷତିକୁ କେମିତି କମ୍ କରାଯାଇପାରିବ, ସେ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଜୀବନସ୍ତରକୁ ଉନ୍ନତ କରାଇବାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥାଏ ।

Solar Energy, Biogas, Bee Keeping ଏବଂ Bio Fertilizer ଏସବୁ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ । ମୋଟଉପରେ ଯଦି ଦେଖିବା, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିରୋଧି ଅଭିଯାନକୁ Bio-Village-2 ଅଧିକ ମଜଭୁତ କରିଥାଏ । ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ନେଇ ବଢ଼ୁଥିବା ଉତ୍ସାହକୁ ଦେଖି ମୁଁ ବହୁତ ଆନନ୍ଦିତ । ଏହି କିଛିଦିନ ତଳେ ଭାରତରେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ମିଶନ ଲାଇପ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ମିଶନ ଲାଇଫ୍‌ର ମୂଳ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ହେଲା - ଆମେ ଏଭଳି ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା, ଯାହା ପରିବେଶର କ୍ଷତି କରୁନଥିବ । ମୋର ଅନୁରୋଧ ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ମିଶନ୍ ଲାଇଫକୁ ଜାଣନ୍ତୁ ଏବଂ ଆପଣେଇନେବାର ପ୍ରୟାସ କରନ୍ତୁ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କାଲି ଅକ୍ଟୋବର ୩୧ ତାରିଖ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଏକତା ଦିବସ ଅଟେ । ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କର ଜନ୍ମଜୟନ୍ତୀର ଏକ ପୂଣ୍ୟ ଅବସର । ଏହିଦିନ ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ Run for Unity ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ । ଏହି ଦୌଡ଼ ଦେଶର ଏକତାର ସୂତ୍ରକୁ ମଜଭୁତ କରେ ଏବଂ ଆମର ଯୁବବର୍ଗକୁ ପ୍ରେରିତ କରେ । ଏହି କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଆମର ଜାତୀୟ ଖେଳ ସମୟରେ ଏହିଭଳି ମନୋଭାବ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । “ଜୁଡ଼େଗା ଇଣ୍ଡିଆ ତୋ ଜିତେଗା ଇଣ୍ଡିଆ” – ଏହି Themeକୁ ନେଇ ଜାତୀୟ ଖେଳ ଏକତାର ଦୃଢ଼ ସନ୍ଦେଶ ଦେଇଥିବା ବେଳେ ଭାରତର ଖେଳସଂସ୍କୃତିକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବାର କାମ କରିଛି । ଆପଣମାନେ ଜାଣି ଖୁସି ହେବେ ଯେ ଭାରତରେ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯେତେ ଜାତୀୟ ଖେଳ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଛି । ତା’ମଧ୍ୟରେ ଏ ବର୍ଷର ଖେଳ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଆୟୋଜନ ଥିଲା । ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ୩୬ଟି ଖେଳକୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ୭ଟି ନୂତନ ଖେଳ ଏବଂ ୨ଟି ସ୍ୱଦେଶୀ ଖେଳ ଯୋଗାସନ ଏବଂ ମଲ୍ଲଖମ୍ବ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲା । ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ପାଇବାରେ ଯେଉଁ ୩ଟି ଟିମ୍ ସବୁଠାରୁ ଆଗରେ ଥିଲେ – ସେମାନେ ହେଉଛନ୍ତି Servicesଟିମ୍‌, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ହରିୟାଣା ଦଳ । ଏହି ଖେଳରେ ୬ଟି ଜାତୀୟ ରେକର୍ଡ଼ ଏବଂ ପାଖାପାଖି ୬୦ National Games Record ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ପଦକ ଜିତିଥିବା ନୂତନ ରେକର୍ଡ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଏବଂ ଏହି ଖେଳ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଭାଗନେଇଥିବା ସମସ୍ତ ଖେଳାଳିଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ମୁଁ ଏହି ଖେଳାଳିମାନଙ୍କର ସୁନେଲି ଭବିଷ୍ୟତର କାମନା କରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ହୃଦୟରୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବାକୁ ଚାହେଁ, ଯେଉଁମାନେ ଗୁଜୁରାଟରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଜାତୀୟ ଖେଳର ସଫଳ ଆୟୋଜନ ଦିଗରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ଆପଣମାନେ ଦେଖିଛନ୍ତି ଯେ’ ଗୁଜୁରାଟରେ ଜାତୀୟ ଖେଳ ନବରାତ୍ରି ସମୟରେ ହିଁ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଖେଳ ଆୟୋଜିତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ମୋ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଥିଲା ଯେ’ ଏ ସମୟରେ ତ ସମଗ୍ର ଗୁଜୁରାଟ ଉତ୍ସବରେ ଲାଗିରହିବ, ତେବେ ଏ ଖେଳର ଆନନ୍ଦ ସେମାନେ କିପରି ନେଇପାରିବେ? ଖେଳର ଏତେ ବଡ଼ ଆୟୋଜନ ଏବଂ ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ନବରାତ୍ରିର ଗରବା ଆଦିର ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା ଲୋକମାନେ କେମିତି କରିପାରିବେ! କିନ୍ତୁ ଗୁଜୁରାଟର ଲୋକମାନେ ଅତିଥିସତ୍କାର ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦିତ କରିଦେଇଥିଲେ । ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ଜାତୀୟ ଖେଳ ସମୟରେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ କଳା, ଖେଳ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ସଙ୍ଗମ ହେଲା, ତାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦବିଭୋର କରିଦେଲାଭଳି ଥିଲା । ଖେଳାଳିମାନେ ମଧ୍ୟ ଦିନରେ ଖେଳ ଖେଳୁଥିବାବେଳେ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଗରବା ଓ ଦାଣ୍ଡିଆର ରଙ୍ଗରେ ରଙ୍ଗୀନ ହୋଇଯାଉଥିଲେ । ସେମାନେ ଗୁଜୁରାଟୀ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ନବରାତ୍ରିର ଅନେକ ଫଟୋ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ Share କରିଥିଲେ । ଏଗୁଡ଼ିକ ଆମମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଆନନ୍ଦଦାୟକ ଥିଲା । ମୋଟ ଉପରେ ଏହିଭଳି ଖେଳମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାରତର ବିବିଧ ସଂସ୍କୃତି ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳେ । ଏହା “ଏକ୍ ଭାରତ – ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ”ର ଭାବନାକୁ ସେତିକି ସବଳ କରେ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ; ନଭେମ୍ବର ମାସ ୧୫ ତାରିଖରେ ଆମ ଦେଶ ଜନଜାତୀୟ ଗୌରବ ଦିବସ ପାଳନ କରିବ । ଆପଣମାନଙ୍କର ମନେଥିବ, ଗତବର୍ଷଠାରୁ ଆମର ଦେଶ ଭଗବାନ ବିର୍ସା ମୁଣ୍ଡାଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନରେ ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଗୌରବକୁ ପାଳନ କରିବାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛି । ଭଗବାନ ବିର୍ସା ମୁଣ୍ଡା ନିଜର ସ୍ୱଳ୍ପ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଇଂରେଜ ଶାସକଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କରିଦେଇଥିଲେ । ସେ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତିର ରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଦେଇଥିଲେ । ଏଭଳି ଅନେକ କିଛି ଅଛି ଯାହା ଆମେମାନେ ଧରତୀଆବା ଅର୍ଥାତ୍ ଧରିତ୍ରୀର ପିତାସମ ବିର୍ସାମୁଣ୍ଡାଙ୍କଠାରୁ ଶିଖିପାରିବା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଯେତେବେଳେ ଧରତୀ ଆବା ବିର୍ସାମୁଣ୍ଡାଙ୍କ କଥା ପଡ଼େ, ତାଙ୍କର ସ୍ୱଳ୍ପ ଜୀବନକାଳ ଉପରେ ନଜର ଦେଲେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଅନେକ କିଛି ଶିଖିପାରିବା । ଧରତୀ ଆବା ତ’ କହିଥିଲେ – ଏହି ଧରତୀ ଆମର ଏବଂ ଆମେ ଏହାର ରକ୍ଷକ । ତାଙ୍କର ଏହି ବାକ୍ୟରେ ମାତୃଭୂମି ପ୍ରତି ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବନା ତଥା ପରିବେଶ ପ୍ରତି ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟର ଅନୁଭବ ହୁଏ । ସେ ସବୁବେଳେ ଏହି କଥା ଉପରେ ଜୋର୍ ଦେଉଥିଲେ ଯେ’ - ଆମେ ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଭୁଲିବା ନାହିଁ; ତା’ଠାରୁ ତିଳେମାତ୍ର ଦୂରକୁ ଯିବାନାହିଁ । ଆଜି ମଧ୍ୟ ଦେଶର ଆଦିବାସୀ ସମାଜଠାରୁ ଆମେ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ପରିବେଶ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିପାରିବା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଗତବର୍ଷ ଭଗବାନ ବିର୍ସାମୁଣ୍ଡାଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ଅବସରରେ ମୋତେ ରାଞ୍ଚିର ଭଗବାନ ବିର୍ସାମୁଣ୍ଡା Museum ଉଦ୍‌ଘାଟନ କରିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳିଥିଲା । ମୁଁ ଆମର ଯୁବବର୍ଗକୁ ଆହ୍ୱାନ କରିବି ଯେ’ ସେମାନଙ୍କୁ ଯେତେବେଳେ ବି ସମୟ ମିଳୁଛି, ସେମାନେ ଏହାକୁ ଦେଖିବାକୁ ଯାଆନ୍ତୁ । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଏହା ବି କହିବାକୁ ଚାହେଁ ଯେ’ ନଭେମ୍ବର ଏକ ତାରିଖ ଅର୍ଥାତ୍ ପରଦିନ ମୁଁ ଗୁଜୁରାଟ ରାଜସ୍ତାନର ସୀମାବର୍ତ୍ତୀ ମାନଗଡ଼ରେ ରହିବି । ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଏବଂ ଆମର ସମୃଦ୍ଧ ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତିରେ ମାନଗଡ଼ର ସ୍ଥାନ ଅତି ବିଶିଷ୍ଟ । ଏହି ସ୍ଥାନରେ ୧୯୧୩ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଏକ ଭୟାନକ ନରସଂହାର ହୋଇଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ଇଂରେଜମାନେ ନିର୍ମମ ଭାବରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । କୁହାଯାଏ ଯେ’ ଏହି ନରସଂହାରରେ ପ୍ରାୟ ୧ ହଜାର ଆଦିବାସୀ, ଜୀବନ ହରାଇଥିଲେ । ଏହି ଜନଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ଗୋବିନ୍ଦ ଗୁରୁଜୀ କରିଥିଲେ, ଯାହାର ଜୀବନ ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ । ଆଜି ମୁଁ ସେ ସମସ୍ତ ଆଦିବାସୀ ଶହୀଦ ଏବଂ ଗୋବିନ୍ଦ ଗୁରୁଜୀଙ୍କର ଅଦମ୍ୟ ସାହସ ଏବଂ ଶୌର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରଣାମ ଜଣାଉଛି। ଏହି ଅମୃତବେଳାରେ ଭଗବାନ ବିର୍ସାମୁଣ୍ଡା, ଗୋବିନ୍ଦ ଗୁରୁ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କର ଆଦର୍ଶର ଅନୁପାଳନ ଯେତେ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ କରିବା ଆମର ଦେଶ ସେତିକି ଶିଖରକୁ ଛୁଇଁଯିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ । ଆସନ୍ତା ନଭେମ୍ବର ୮ ତାରିଖ ଗୁରୁପର୍ବ ହେବ । ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କର ପ୍ରକାଶପର୍ବ ବା ଜୟନ୍ତୀ ଉତ୍ସବ ଆମମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଯେତିକି ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସେଥିରୁ ଆମକୁ ସେତିକି ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ଗୁରୁ ନାନକଦେବ ଜୀ ନିଜର ସାରାଜୀବନ ମାନବତାକୁ ଆଲୋକ ଦେବାରେ ବିତାଇଦେଲେ । ଗତ କିଛିବର୍ଷରେ ଆମ ଦେଶ ଗୁରୁମାନଙ୍କର ଜ୍ଞାନକୁ ଜନମାନସରେ ବିତରଣ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରିଛି । ଆମକୁ ଗୁରୁ ନାନକଦେବଙ୍କର ୫୫୦ତମ ପ୍ରକାଶପର୍ବ ଦେଶ ତଥା ବିଦେଶରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳିଥିଲା । ଦଶକ ଦଶକ ଧରି ଅପେକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ କର୍ତାରପୁର ସାହେବ କରିଡର୍‌ର ନିର୍ମାଣ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ସୁଖଦ । ଏହି କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ମୁଁ ହେମକୁଣ୍ଡ ସାହେବ ପାଇଁ ରୋପ ୱେ ଶିଳାନ୍ୟାସ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲି । ଆମକୁ ଆମ ଗୁରୁମାନଙ୍କର ବିଚାରଧାରାରୁ ସଦାସର୍ବଦା ଶିଖିବାକୁ ହେବ । ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ରହିବାକୁ ହେବ । ଏହିଦିନ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଉତ୍ସବ ମଧ୍ୟ ପାଳିତ ହେବ । ଏହିଦିନ ଆମେ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନରେ, ନଦୀମାନଙ୍କରେ ସ୍ନାନ କରୁ – ସେବା ଓ ଦାନ ମଧ୍ୟ କରୁ । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଏହି ପର୍ବର ହାର୍ଦ୍ଦିକ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆଗାମୀ ଦିନମାନଙ୍କରେ କେତେକ ରାଜ୍ୟ ନିଜ ନିଜର ରାଜ୍ୟଦିବସ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରିବେ । ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ନିଜର ସ୍ଥାପନା ଦିବସ ପାଳନ କରିବ । କେରଳରେ ମଧ୍ୟ ପିରାବୀ ପାଳିତ ହେବ । କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ବି ରାଜ୍ୟୋତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯିବ । ସେହିଭଳି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ଼ ଏବଂ ହରିୟାଣା ମଧ୍ୟ ନିଜ ନିଜର ରାଜ୍ୟଦିବସ ପାଳନ କରିବେ । ମୁଁ ଏ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆମର ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ଅନ୍ୟଠାରୁ ଶିଖିବାର, ପରସ୍ପର ସହଯୋଗ କରିବାର ଏବଂ ମିଳିମିଶି କାମ କରିବାର ପ୍ରବୃତି ଯେତିକି ମଜଭୁତ୍ ହେବ, ଦେଶ ସେତିକି ଆଗକୁ ଯିବ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ, ଆମେ ଏହି ଭାବନାକୁ ନେଇ ଆଗେଇ ଚାଲିବା । ଆପଣମାନେ ନିଜ ନିଜର ଧ୍ୟାନ ରଖନ୍ତୁ, ସୁସ୍ଥ ରୁହନ୍ତୁ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆଗାମୀ ସାକ୍ଷାତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋତେ ଆଜ୍ଞା ଦିଅନ୍ତୁ ।

ନମସ୍କାର, ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର !

ବିଗତ ଦିନରେ ଯେଉଁ କଥା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଛି ତାହା ହେଲା ଚିତା । ଚିତା ଉପରେ କଥା ହେବା ପାଇଁ ବହୁତ ଗୁଡ଼ିଏ ଆସିଛି । ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଅରୁଣ କୁମାର ଗୁପ୍ତା ହୁଅନ୍ତୁ କି ତେଲଙ୍ଗାନାର ଏନ୍.ରାମଚନ୍ଦ୍ରନ ରଘୁରାମ୍ ଜୀ, ଗୁଜରାଟର ରାଜନ୍ ଜୀ ହୋଇଥାଆନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଦିଲ୍ଲୀର ସୁବ୍ରତ୍ ଜୀ । ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ଲୋକେ ଚିତା ଭାରତକୁ ଫେରିବା ନେଇ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି । ୧୩୦ କୋଟି ଭାରତବାସୀ ଆନନ୍ଦିତ, ଗର୍ବିତ । ଏହାହିଁ ହେଉଛି ଭାରତର ପ୍ରକୃତି ପ୍ରେମ । ଏ ବିଷୟରେ ଲୋକଙ୍କର ଗୋଟିଏ ହିଁ ପ୍ରଶ୍ନ, ମୋଦିଜୀ ଆମକୁ ଚିତା ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ କେବେ ମିଳିବ ?

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଗୋଟିଏ ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସ ଗଠିତ ହୋଇଛି । ଏହି ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସ ଚିତାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ରଖିବ ଏବଂ ଏଠାକାର ପରିବେଶରେ ଏମାନେ କେତେ ମାତ୍ରାରେ ନିଜକୁ ଖାପ ଖୁଆଇ ପାରିଛନ୍ତି, ତାହା ତଦାରଖ କରିବ । ଏହାକୁ ଭିତ୍ତି କରି କିଛି ମାସ ପରେ କିଛି ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ । ତା ପରେ ହିଁ ଆପଣ ଚିତାମାନଙ୍କୁ ଦେଖିପାରିବେ । କିନ୍ତୁ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ କିଛି କାମ ଦେଉଛି, ଏଥିପାଇଁ ମାଇ ଗଭ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିଯୋଗୀତାର ଆୟୋଜନ କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ କିଛି କଥା ଶେୟାର କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି । ଚିତାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ଆମେ ଯେଉଁ ଅଭିଯାନ ଚଳାଉଛୁଁ, ସେହି ଅଭିଯାନର ନାମ କଣ ହେବା ଉଚିତ ? ଏହି ଚିତାମାନଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କର ନାମକରଣ କରାଯିବା ଉଚିତ କି ? ଏମାନଙ୍କ ନାମ କଣ ରଖାଯାଇପାରେ ? ଅବଶ୍ୟ, ଏହି ନାଁ ଗୁଡ଼ିକ ପାରମ୍ପାରିକ ହେଲେ ବହୁତ ଭଲ ହୁଅନ୍ତା । କାରଣ, ଆମ ସମାଜ ଓ ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରା ଓ ଐତିହ ସହ ଜଡ଼ିତ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ଆମକୁ ସହଜରେ ନିଜ ଆଡ଼କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଆପଣମାନେ ଏ କଥା ମଧ୍ୟ ଜଣାନ୍ତୁ ଯେ, ମଣିଷ ପଶୁମାନଙ୍କ ସହ କିଭଳି ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ ? ଆମର ମୌଳିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗୀତାରେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ମୋର ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ । କିଏ ଜାଣେ, ପୁରସ୍କାର ରୂପେ ଚିତାଙ୍କୁ ଦେଖିବାର ପ୍ରଥମ ସୁଯୋଗ ଆପଣଙ୍କୁ ହିଁ ମିଳିଯାଇପାରେ!

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୫ ତାରିଖ ଦିନ ଦେଶର ପ୍ରଖର ମାନବବାଦୀ ଚିନ୍ତନକାରୀ ଏବଂ ମହାନ ସୁପୁତ୍ର ଦୀନଦୟାଲ ଉପାଧ୍ୟାୟ ଜୀଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଯେ କୌଣସି ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗ ନିଜର ପରିଚୟ ଓ ଅତୀତ ଉପରେ ଯେତେ ଗର୍ବ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଦର୍ଶନ ସେତିକି ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । ଦୀନଦୟାଲଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଏହା ଥିଲା ଯେ, ସେ ନିଜ ଜୀବନକାଳରେ ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ବଡ଼ ବଡ଼ ଉତ୍ଥାନ ପତନ ଦେଖିଥିଲେ । ସେହି ଚିନ୍ତାଧାରାଗୁଡ଼ିକର ବିବାଦର ସାକ୍ଷୀ ହୋଇଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ଏକାତ୍ମ ମାନବଦର୍ଶନ ଓ ଅନ୍ତ୍ୟୋଦୟର ଗୋଟିଏ ଚିନ୍ତାଧାରା ଦେଶ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଥିଲେ, ଯାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଭାରତୀୟ ଥିଲା । ଦୀନଦୟାଲଙ୍କର ଏକାତ୍ମ ମାନବଦର୍ଶନ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଚିନ୍ତାଧାରା, ଯାହା ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଓ ଦୂରାଗ୍ରହରୁ ମୁକ୍ତ କରିଥାଏ । ସେ ମଣିଷମାତ୍ରକୁ ସମାନ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନକୁ ପୁଣିଥରେ ବିଶ୍ୱଦରବାରରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କଲେ । ଆମ ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି - ଆତ୍ମବତ୍ ସର୍ବଭୂତେଷୁ, ଅର୍ଥାତ, ଆମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବକୁ ସମାନ ମଣିବା ଉଚିତ, ତାହା ସହ ନିଜ ପରି ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ଉଚିତ । ଆଧୁନିକ, ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନ କିଭଳି ବିଶ୍ୱର ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିପାରେ, ଏହା ଦୀନଦୟାଲ ଆମକୁ ଶିଖାଇଛନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ପଟେ, ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଦେଶରେ ଯେଉଁ ହୀନଭାବନା ଥିଲା ସେହିଠାରୁ ମୁକ୍ତ କରି ସେ ଆମର ବୌଦ୍ଧିକ ଚେତନାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିଥିଲେ । ସେ ମଧ୍ୟ କହୁଥିଲେ ଯେ, ଆମର ସ୍ୱାଧୀନତା ସେତେବେଳେ ସାର୍ଥକ ହୋଇପାରିବ, ଯେତେବେଳେ ଏହା ଆମ ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରିଚୟକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିବ । ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ଆଧାରରେ ସେ ଦେଶର ବିକାଶର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଗଢ଼ିଥିଲେ । ଦୀନଦୟାଲ ଉପାଧ୍ୟାୟ କହୁଥିଲେ ଯେ, ଅନ୍ତିମ ସ୍ତରରେ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ହିଁ ଦେଶର ବିକାଶର ମାପକାଠି । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତକାଳରେ ଆମେ ଦୀନଦୟାଲଙ୍କ ବିଷୟରେ ଯେତିକି ଜାଣିବା, ତାଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ଯେତିକି ଶିଖିବା, ଦେଶକୁ ଆଗେଇ ନେବାକୁ ଆମକୁ ସେତିକି ପ୍ରେରଣା ମିଳିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜିଠାରୁ ତିନି ଦିନ ପରେ ଅର୍ଥାତ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୮ ତାରିଖ ଦିନ ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବର ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ଦିନ ପଡ଼ୁଛି । ସେହି ଦିନ ଆମେ ଭାରତମାତାଙ୍କ ବୀର ସୁପୁତ୍ର ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ ପାଳନ କରିବା । ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନର ଠିକ ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳୀ ରୂପେ ଗୋଟିଏ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ଏ କଥା ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି ଯେ, ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ ବିମାନ ବନ୍ଦରର ନାମ ଏବେ ଶହୀଦ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ହେବ । ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଏହା ପ୍ରତୀକ୍ଷିତ ଥିଲା । ମୁଁ ଚଣ୍ଡିଗଡ଼, ପଞ୍ଜାବ, ହରିଆନା ସମେତ ଦେଶର ସମସ୍ତ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଏହି ନିଷ୍ପତି ପାଇଁ ଅନେକ ଅନେକ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମେ ଆମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ଗ୍ରହଣ କରି, ସେମାନଙ୍କ ଆଦର୍ଶକୁ ଅନୁସରଣ କରି ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନର ଭାରତ ଗଢ଼ିବା, ତାହାହିଁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ହେବ ଆମ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳୀ । ଶହିଦମାନଙ୍କ ସ୍ମୃତିସ୍ଥଳ, ସେମାନଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ସ୍ଥାନ ଓ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଆମକୁ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇଥାଏ । ମାତ୍ର କିଛି ଦିନ ତଳେ ଦେଶ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥ ଉପରେ ନେତାଜୀ ସୁବାସ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ମୁର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ମାଧ୍ୟମରେ ଏଭଳି ଏକ ପ୍ରୟାସ କରିଛି । ଆଉ ଏବେ, ଶହିଦ୍ ଭଗତ ସିଂହଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ ବିମାନ ବନ୍ଦରର ନାମ ଏହି ଦିଗରେ ଆଉ ଏକ ପଦକ୍ଷେପ । ମୁଁ ଚାହେଁ ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଆମେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହୋଇ ବିଶେଷ ଅବସରକୁ ଯେମିତି ପାଳନ କରୁଛୁ, ଠିକ ସେହିଭଳି ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୮ ତାରିଖ ଦିନ ମଧ୍ୟ ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗ କିଛି ନୂତନ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ନିଶ୍ଚୟ କରନ୍ତୁ ।

ମୋ ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଅବଶ୍ୟ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଖରେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୮ ତାରିଖକୁ ପାଳନ କରିବାର ଆଉ ଗୋଟିଏ ବାହାନା ରହିଛି । ଜାଣିଛନ୍ତି, ତାହା କ’ଣ ? ମୁଁ କେବଳ ଦୁଇ ପଦ କହିବି, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଜାଣିଛି ଯେ, ଆପଣମାନଙ୍କ ଉତ୍ସାହ ଆହୁରି ଚାରିଗୁଣ ବଢ଼ିଯିବ । ଏହି ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ହେଲା ସର୍ଜିକାଲ୍ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ । କ’ଣ ? ବଢ଼ିଗଲା ନା ଉତ୍ସାହ ? ଆମ ଦେଶରେ ଚାଲିଥିବା ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଅଭିଯାନକୁ ଆମେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମନଧ୍ୟାନ ଦେଇ ପାଳନ କରିବା, ଆମ ଖୁସିକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟିବା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, କହନ୍ତି ଯେ, ଜୀବନର ସଂଘର୍ଷ ଦେଇ ଗତି କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଆଗରେ କୌଣସି ବାଧା ତିଷ୍ଠି ପାରେନି । ନିଜର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଆମେ ଏଭଳି କିଛି ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଥାଉ, ଯିଏ କିଛି ନା କିଛି ଶାରୀରିକ ଆହ୍ୱାନ ସହ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥାଆନ୍ତି । ଏଭଳି ଅନେକ ଲୋକ ମଧ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଶ୍ରବଣ ଶକ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ନିଜ କଥାକୁ ସେମାନେ ଭାଷାରେ ପ୍ରକାଶ କରିପାରନ୍ତିନି । ଏଭଳି ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସମ୍ବଳ ହେଉଛି ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା । କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ ଅନେକ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ଅସୁବିଧା ରହିଥିଲା ଯେ, ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା ପାଇଁ କୌଣସି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବଭଙ୍ଗୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇ ନ ଥିଲା, ମାନକ (ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ଼) ନ ଥିଲା । ଏହି ଅସୁବିଧାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ହିଁ ବର୍ଷ ୨୦୧୫ରେ ଭାରତୀୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା ଗବେଷଣା ଓ ତାଲିମ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସଂସ୍ଥା ଏ ଯାବତ ଦଶ ହଜାର ଶବ୍ଦ ଏବଂ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ଅଭିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିସାରିଥିବାରୁ ମୁଁ ଆନନ୍ଦିତ । ଦୁଇ ଦିନ ପୂର୍ବେ ଅର୍ଥାତ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ ତାରିଖ ଦିନ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା ଦିବସରେ ଅନେକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଠ୍ୟକ୍ରମକୁ ମଧ୍ୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର ସ୍ଥିରୀକୃତ ମାନକକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଛି । ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର ଯେଉଁ ଅଭିଧାନ ତିଆରି ହୋଇଛି, ତାହାର ଭିଡିଓ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ପ୍ରଚାର କରାଯାଉଛି । ୟୁ-ଟ୍ୟୁବରେ ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଓ ସଂସ୍ଥାମାନେ ଭାରତୀୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାରେ ନିଜର ଚ୍ୟାନେଲ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଅର୍ଥାତ, ସାତ ଆଠ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାକୁ ନେଇ ଦେଶରେ ଯେଉଁ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଏବେ ଏହାର ଲାଭ ମୋର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଭାଇ-ଭଉଣୀ ମାନଙ୍କୁ ମିଳିବାରେ ଲାଗିଛି । ହରିଆନାରେ ରହୁଥିବା ପୂଜା ତ ଭାରତୀୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାକୁ ନେଇ ବିଶେଷ ଖୁସି । ଆଗରୁ ସେ ନିଜ ପୁଅ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିପାରୁ ନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ୨୦୧୮ରେ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର ତାଲିମ ନେବା ପରେ ମା-ପୁଅ ଉଭୟଙ୍କ ଜୀବନ ସହଜ ହୋଇଯାଇଛି । ପୂଜାଙ୍କ ପୁଅ ମଧ୍ୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା ଶିଖିଲେ ଏବଂ ନିଜ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସେ ଷ୍ଟୋରୀ ଟେଲିଂରେ ପୁରସ୍କାର ହାସଲ କରି ମଧ୍ୟ ଦେଖାଇଦେଲେ । ସେହିଭଳି, ଟିଙ୍କାଜୀଙ୍କ ୬ ବର୍ଷର ଝିଅଟିଏ ଅଛି, ଯିଏ ଶୁଣିପାରୁ ନାହିଁ । ଟିଙ୍କାଜୀ ନିଜ ଝିଅକୁ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର କୋର୍ସ କରାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ନିଜକୁ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା ଜଣା ନ ଥିଲା । ତେଣୁ ସେ ନିଜ ଝିଅ ସହ ଭାବ-ବିନିମୟ କରିପାରୁନଥିଲେ । ଏବେ ଟିଙ୍କାଜୀ ମଧ୍ୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର ତାଲିମ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ମା-ଝିଅ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ କଥା ହେଉଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାର ଏକ ବଡ଼ ଲାଭ କେରଳର ମଞ୍ଜୁ ମଧ୍ୟ ପାଇଛନ୍ତି । ମଞ୍ଜୁ ଜନ୍ମରୁ ହିଁ ଶ୍ରବଣ ଶକ୍ତିହୀନ ଥିଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ତାଙ୍କ ପିତା-ମାତାଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ସ୍ଥିତି ଥିଲା । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷା ହିଁ ସାରା ପରିବାର ପାଇଁ ଭାବ-ବିନିମୟର ମାଧ୍ୟମ ହୋଇପାରିଛି । ଏବେ ତ ମଞ୍ଜୁ ନିଜେ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାର ଶିକ୍ଷକ ହେବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତି ଗ୍ରହଣ କରିସାରିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ ଏଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଚର୍ଚା କରୁଛି, ଯେପରକି ଭାରତୀୟ ସାଙ୍କେତିକ ଭାଷାକୁ ନେଇ ସଚେତନତା ବଢ଼ୁ । ଏଥିରୁ ଆମେ ଆମର ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବା । ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମୋତେ ବ୍ରେଲରେ ଲେଖାହୋଇଥିବା ହେମକୋଷର ଏକ Copy ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ହେମକୋଷ ଅସମିୟା ଭାଷାର ସବୁଠୁ ପୁରୁଣା ଶବ୍ଦକୋଷ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ଏହା ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାର ସମ୍ପାଦନା କରିଥିଲେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଭାଷାବିତ୍ ହେମଚନ୍ଦ୍ର ବରୁଆ । ହେମକୋଷର ବ୍ରେଲ୍ ସଂସ୍କରଣ ପ୍ରାୟ ୧୦ ହଜାର ପୃଷ୍ଠାର ଏବଂ ଏହା ୧୫ରୁ ଅଧିକ ଖଣ୍ଡରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ଏଥିରେ ୧ ଲକ୍ଷରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ଶବ୍ଦର ଅନୁବାଦ କରାଯିବ । ମୁଁ ଏହି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରୟାସର ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । ଏହିଭଳି ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରୟାସ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କର କୌଶଳ ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ବଢ଼ାଇବାରେ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ଆଜି ଭାରତ ପାରାସ୍ପୋର୍ଟସରେ ମଧ୍ୟ ସଫଳତାର ବାନା ଉଡ଼ାଉଛି । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଅନେକ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଏହାର ସାକ୍ଷୀ ରହିଛୁ । ଆଜି ଏପରି ଅନେକ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଫିଟନେସ୍ ସଂସ୍କୃତିକୁ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ଆଗକୁ ନେବା କାମରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସକୁ ବହୁତ ଶକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ମୁଁ କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ସୁରତର ଜଣେ ଝିଅ ଅନ୍ୱୀକୁ ଭେଟିଲି । ଅନ୍ୱୀ ଓ ଅନ୍ୱୀର ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ମୋର ସାକ୍ଷାତ ଏତେ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇଗଲା ଯେ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ସମସ୍ତ ଶ୍ରୋତାଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଅନ୍ୱୀ ଜନ୍ମରୁ ଡାଉନ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମରେ ପୀଡ଼ିତ ଏବଂ ସେ ଶୈଶବରୁ ହିଁ ଗୁରୁତର ହୃଦରୋଗ ସହିତ ଲଢ଼ୁଛି । ସେ ଯେତେବେଳେ ମାତ୍ର ତିନି ମାସର ଥିଲା, ସେତେବେଳେ ତାର ଓପନ୍ ହାର୍ଟ ସର୍ଜରୀ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଏସବୁ ସଙ୍କଟ ସତ୍ୱେ ନା ଅନ୍ୱୀ ନା ତା’ ମାତାପିତା କେବେ ହାର୍ ମାନିଛନ୍ତି । ଅନ୍ୱୀର ମାତାପିତା ଡାଉନ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ଖୋଜିଲେ ଏବଂ ପୁଣି ସ୍ଥିର କଲେ ଯେ ଅନ୍ୱୀର ଅନ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତାକୁ କିପରି କମ୍ କରିବେ । ସେ ଅନ୍ୱୀକୁ ପାଣିଗ୍ଲାସ୍ କିପରି ଉଠାଯିବ, ଜୋତାର ଫିତା କିପରି ବନ୍ଧାଯିବ, କପଡ଼ାର ବୋତାମ କିପରି ଲଗାଯିବ, ଏପରି ଛୋଟ ଛୋଟ କଥା ଶିଖାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । କେଉଁ ଜିନିଷର ଜାଗା କେଉଁଠି, କେଉଁ ଅଭ୍ୟାସ ଭଲ, ଏ ସବୁକିଛି ବହୁତ ଧୈର୍ଯ୍ୟର ସହ ସେମାନେ ଅନ୍ୱୀକୁ ଶିଖାଇବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ । ଝିଅ ଅନ୍ୱୀ ଯେଉଁପରି ଶିଖିବାର ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ଦେଖାଇଲା, ନିଜର ପ୍ରତିଭା ଦେଖାଇଲା, ସେଥିରୁ ତା’ ମାତାପିତାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଉତ୍ସାହ ମିଳିଲା । ସେମାନେ ଅନ୍ୱୀକୁ ଯୋଗ ଶିଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଲେ । ସମସ୍ୟା ଏତେ ଗମ୍ଭୀର ଥିଲା ଯେ ଅନ୍ୱୀ ନିଜର ଦୁଇ ଗୋଡ଼ରେ ଠିଆ ହୋଇପାରୁନଥିଲା, ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ତା’ ମାତା-ପିତା ଅନ୍ୱୀକୁ ଯୋଗ ଶିଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଲେ । ପ୍ରଥମ ଥର ଯେତେବେଳେ ସେ ଯୋଗ ଶିଖାଉଥିବା ପ୍ରଶିକ୍ଷକଙ୍କ ପାଖକୁ ଗଲା ସେତେବେଳେ ସେ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପଡ଼ିଗଲେ ଯେ ଏଇ ନିରୀହ ଝିଅଟି କ’ଣ ଯୋଗ କରିପାରିବ । କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷକ ମଧ୍ୟ ବୋଧହୁଏ କଳ୍ପନା କରିପାରିନଥିଲେ ଯେ ଅନ୍ୱୀ କେଉଁ ମାଟିରେ ଗଢ଼ା । ସେ ନିଜ ମାଆ ସହ ଯୋଗ ଅଭ୍ୟାସ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା ଏବଂ ଏବେ ତ ସେ ଯୋଗରେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ପାଲଟିସାରିଛି । ଅନ୍ୱୀ ଆଜି ଦେଶସାରାର ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଭାଗ ନେଉଛି ଏବଂ ପଦକ ଜିତୁଛି । ଯୋଗ ଅନ୍ୱୀକୁ ନୂଆ ଜୀବନ ଦେଇଛି । ଅନ୍ୱୀ ଯୋଗକୁ ଆୟତ କରି ଜୀବନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିପାରିଛି । ଅନ୍ୱୀର ମାତାପିତା ମୋତେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୱୀର ଜୀବନରେ ଅଦ୍ଭୁତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି, ଏବେ ତା’ର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଅଦ୍ଭୁତ ହୋଇଯାଇଛି । ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୱୀର ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ସୁଧାର ଆସିଛି ଏବଂ ଔଷଧର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ କମିକମି ଯାଉଛି । ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ଦେଶବିଦେଶରେ ଥିବା ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତା ଅନ୍ୱୀକୁ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ଲାଭର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତୁ । ମୋର ମନେହେଉଛି ଯେ ଅନ୍ୱୀ ଏକ ବଢ଼ିଆ କେସ୍ ଷ୍ଟଡି । ଯେଉଁମାନେ ଯୋଗର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚାହାନ୍ତି ଏଭଳି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଗକୁ ଆସି ଅନ୍ୱୀର ଏହି ସଫଳତା ଉପରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରି ଯୋଗର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ବିଶ୍ୱରେ ପରିଚିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏପରି କୌଣସି ଗବେଷଣା ମଧ୍ୟ ସାରା ପୃଥିବୀରେ ଡାଉନ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମରେ ପୀଡ଼ିତ ପିଲାଙ୍କୁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ । ପୃଥିବୀ ଏବେ ଏ କଥାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିସାରିଛି ଯେ ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ପାଇଁ ଯୋଗ ବହୁତ ବେଶି ପ୍ରଭାବଶାଳୀ । ବିଶେଷତଃ ମଧୁମେହ ଓ ରକ୍ତଚାପ ସହ ଜଡ଼ିତ ସମସ୍ୟାରେ ଯୋଗରୁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିଥାଏ । ଯୋଗର ଏପରି ଶକ୍ତିକୁ ଦେଖି ୨୧ ଜୁନରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଯୋଗ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଛି । ଏବେ ୟୁନାଇଟେଡ଼ ନେସନ ବା ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାରତର ଆଉ ଏକ ପ୍ରୟାସକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଛି, ତାକୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଛି । ଏହି ପ୍ରୟାସ ହେଉଛି, ୨୦୧୭ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା “ଇଣ୍ଡିଆ ହାଇପର୍ଟେନସନ କଂଟ୍ରୋଲ୍ ଇନିସିଏଟିଭ୍” । ଏହା ଅଧୀନରେ ରକ୍ତଚାପର ସମସ୍ୟା ସହିତ ଯୁଝୁଥିବା ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ସରକାରୀ ସେବା କେନ୍ଦ୍ରରେ କରାଯାଉଛି । ଯେଉଁଭଳି ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିଛି, ତାହା ଅଭୂତପୂର୍ବ । ଏହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ସାହ ବଢ଼ାଇବା କଥା ଯେ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ହୋଇଛି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ଅଧା ଲୋକଙ୍କର ରକ୍ତଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରହିଛି । ମୁଁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ କାମ କରୁଥିବା ସେହି ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି, ଯେଉଁମାନେ ନିଜର ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ ସଫଳ କରିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମାନବ ଜୀବନର ବିକାଶ ଯାତ୍ରା ନିରନ୍ତର ଜଳ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଛି- ତାହା ସମୁଦ୍ର ହେଉ, ନଦୀ ହେଉ ବା ପୋଖରୀ । ଭାରତର ମଧ୍ୟ ସୌଭାଗ୍ୟ ଯେ ପ୍ରାୟ ସାଢ଼େ ସାତ ହଜାର କିଲୋମିଟର (୭୫୦୦ କିଲୋମିଟର)ରୁ ଅଧିକ ଲମ୍ବା ସମୁଦ୍ରତଟ ଯୋଗୁଁ ଆମର ସମୁଦ୍ର ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଅତୁଟ ରହିଛି । ଏହି ତଟୀୟ ସୀମା ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ଓ ଦ୍ୱୀପ ଦେଇ ଯାଇଛି । ଭାରତର ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଓ ବିବିଧତା ଭରା ସଂସ୍କୃତିର ବିକାଶ ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଏହି ତଟୀୟ ଅଂଚଳର ଖାଦ୍ୟପେୟ ଲୋକଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହି ମଜାଦାର୍ କଥା ସହିତ ଗୋଟିଏ ଦୁଃଖଦ କଥା ରହିଛି । ଆମର ଏହି ତଟୀୟ ଅଂଚଳ, ପରିବେଶ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସାମୁଦ୍ରିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ପାଇଁ ବଡ଼ ବିପଦ ପାଲଟିଛି ତ ଅନ୍ୟପଟେ ଆମର ସମୁଦ୍ରକୂଳରେ ବ୍ୟାପକଭାବେ ପଡ଼ିରହିଥିବା ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ଚିନ୍ତାଜନକ । ଆମର ଏହା ଦାୟିତ୍ୱ ଯେ ଆମ ଏହି ଆହ୍ୱାନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଗମ୍ଭୀର ଓ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରିବା । ଏଠାରେ ମୁଁ ଦେଶର ତଟୀୟ ଅଂଚଳଗୁଡ଼ିକରେ କୋଷ୍ଟାଲ୍ କ୍ଲିନିଂର ଏକ ପ୍ରୟାସ ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ସାଗର-ସୁରକ୍ଷିତ ସାଗର’ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ କହିବାକୁ ଚାହେଁ । ୫ ଜୁଲାଇରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି ଅଭିଯାନ ଗତ ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଜୟନ୍ତୀ ଦିନ ସମାପ୍ତ ହେଲା । ଏହି ଦିନ କୋଷ୍ଟାଲ୍ କ୍ଲିନ୍-ଅପ୍ ଡେ’ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଏହି ଅଭିଯାନ ୭୫ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଲା । ଏଥିରେ ଜନଭାଗିଦାରିତା, ଦେଖିବା ଭଳି ଥିଲା । ଏହି ପ୍ରୟାସ ସମୟରେ ସମଗ୍ର ଅଢ଼େଇ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଫେଇର ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ଗୋଆରେ ଏକ ଲମ୍ବା ମାନବ ଶୃଙ୍ଖଳ କରାଯାଇଥିଲା । କାକିନାଡ଼ାରେ ଗଣପତି ବିସର୍ଜନ ସମୟରେ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା କ୍ଷତି ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଥିଲା । ଏନ୍ଏସ୍ଏସର ପ୍ରାୟ ୫୦୦୦ ଯୁବବନ୍ଧୁ ୩୦ ଟନରୁ ଅଧିକ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଗୋଟାଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାରେ ତିନିଦିନ ମଧ୍ୟରେ ୨୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ସ୍କୁଲ୍ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରିଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ନିଜ ସହ ପରିବାର ଓ ଆଖପାଖର ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ସାଗର ସୁରକ୍ଷିତ ସାଗର’ ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ କରିବେ । ମୁଁ ସେହି ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି, ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଅଭିଯାନରେ ଭାଗ ନେଲେ ।

ନିର୍ବାଚିତ ଅଧିକାରୀ, ବିଶେଷକରି ସହରର ମେୟର୍ ଓ ଗାଁର ସରପଂଚଙ୍କ ସହିତ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହୁଏ ତ ମୁଁ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ କହିଥାଏ ଯେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଭଳି ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରନ୍ତୁ, ଅଭିନବ କୌଶଳ ଆପଣାନ୍ତୁ ।

ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ଏକ ଦଳ ଅଛି- ୟୁଥ୍ ଫର୍ ପରିବର୍ତ୍ତନ । ଗତ ଆଠ ବର୍ଷ ଧରି ଏଇ ଦଳ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ଗତିବିଧିକୁ ନେଇ କାମ କରିଆସୁଛି । ସେମାନଙ୍କ ଆଦର୍ଶବାଣୀ ପୂରା ସ୍ପଷ୍ଟ- ‘ଷ୍ଟପ୍ କମ୍ପ୍ଲେନିଂ, ଷ୍ଟାର୍ଟ ଏକ୍ଟିଂ’ । ଏହି ଦଳ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାରା ସହରର ୩୭୦ରୁ ଅଧିକ ସ୍ଥାନର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକରଣ କରିଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନରେ ୟୁଥ୍ ଫର୍ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଭିଯାନ ଶହେରୁ ଦେଢ଼ଶହ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଯୋଡ଼ିଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ରବିବାର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସକାଳେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲେ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଳିଆ ତ ହଟାଯାଏ, କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକରେ ପେଟିଂ ଓ ଆର୍ଟିଷ୍ଟିକ୍ ସ୍କେଚ୍ ଆଙ୍କିବାର କାମ ମଧ୍ୟ ହୁଏ । କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ତ ଆପଣ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ସ୍କେଚ୍ ଓ ତାଙ୍କର ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଉକ୍ତିମାନ ଦେଖିପାରିବେ । ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ୟୁଥ୍ ଫର୍ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରୟାସ ପରେ, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ମେରଠର ‘କବାଡ ସେ ଜୁଗାଡ଼’ ଅଭିଯାନ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।

ଏହି ଅଭିଯାନ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସହରର ସୌନ୍ଦର୍ଯୀକରଣ ସହ ମଧ୍ୟ ସଂଯୁକ୍ତ । ଏହି ଅଭିଯାନର ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ କଥା ହେଲା, ଏଥିରେ ଲୁହାର ସ୍କ୍ରାପ୍ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ପୁରୁଣା ଟାୟାର ଏବଂ ଡ୍ରମ ଭଳି ବେକାର ହୋଇ ପଡ଼ିଥିବା ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ସାର୍ବଜନିକ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କର ସୌନ୍ଦର୍ଯୀକରଣ କିପରି ହୁଏ, ଏହା ତା’ର ଏକ ଉଦାହରଣ । ଏହି ଅଭିଯାନରେ ଯୋଗଦେଇଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ମୁଁ ଅନ୍ତରରୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଦେଶର ଚାରିଆଡ଼େ ଉତ୍ସବର ବାତାବରଣ । କାଲି ନବରାତ୍ରିର ପ୍ରଥମ ଦିନ । ଏହି ଦିନରେ ଆମେମାନେ ଦେବୀଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱରୂପ ମା’ ଶୈଳପୁତ୍ରୀଙ୍କର ଉପାସନା କରିବା । ଏହି ଦିନଠାରୁ ନଅଦିନର ନିୟମ, ସଂଯମ ଓ ଉପବାସ, ପୁଣି ବିଜୟାଦଶମୀ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ପାଳିତ ହେବ । ଅର୍ଥାତ୍ ଏକ ପ୍ରକାର ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଆମ ପର୍ବପର୍ବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଆସ୍ଥା ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ସହ କେତେ ସୁନ୍ଦର ସନ୍ଦେଶ ଲୁଚିରହିଛି । ଅନୁଶାସନ ଓ ସଂଯମରୁ ସିଦ୍ଧି ମିଳେ, ତା’ପରେ ବିଜୟର ପର୍ବ, ଏହାହିଁ ତ ଜୀବନରେ କୌଣସି ଲକ୍ଷ୍ୟପ୍ରାପ୍ତି ହେବାର ମାର୍ଗ ଅଟେ । ଦଶହରା ପରେ ପରେ ଧନ୍ତେରସ୍ ଏବଂ ଦୀପାବଳୀର ପର୍ବ ଆସିବ ।

ସାଥୀଗଣ, ବିଗତ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ଆମର ପର୍ବଗୁଡ଼ିକ ସାଥିରେ ଦେଶର ଏକ ନୂଆ ସଂକଳ୍ପ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଯାଇଛି । ଆପଣମାନେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଏହି ସଂକଳ୍ପଟି ହେଉଛି ‘Vocal for Local’ । ଏବେ ଆମେ ଉତ୍ସବଗୁଡ଼ିକର ଆନନ୍ଦରେ ଆମ ଅଂଚଳର କାରିଗର, ଶିଳ୍ପୀ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସହଭାଗୀ କରୁଛେ । ଆସନ୍ତା ୨ ଅକ୍ଟୋବର ଗାନ୍ଧୀଜୟନ୍ତୀ ଅବସରରେ ଆମେ ଏହି ଅଭିଯାନକୁ ଆହୁରି ଆଗେଇ ନେବାକୁ ସଂକଳ୍ପ କରିବା । ଖଦି, ହ୍ୟାଣ୍ଡଲୁମ୍, Handicraft ଏ ସମସ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ସହିତ ସ୍ଥାନୀୟ ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ନିଶ୍ଚୟ କିଣନ୍ତୁ । ଏହି ଉତ୍ସବର ବାସ୍ତବ ଆନନ୍ଦ ସେତେବେଳେ ମିଳିବ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ ଏଥିରେ ଭାଗୀଦାର ହୋଇପାରିବେ । ସେଥିପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକରେ କାମ କରୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଆମେ ସମର୍ଥନ କରିବା ଉଚିତ । ଗୋଟିଏ ଭଲ ଉପାୟ ହେଲା, ଆମେ ଯାହା ଉପହାର ଦେବା ସେଥିରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ଥାନ ଦେବା ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ଏ ଅଭିଯାନ ଏଥିପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେ - ସ୍ୱାଧିନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଅବସରରେ ଆମେ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତର ଲକ୍ଷ୍ୟନେଇ ମଧ୍ୟ ଆଗେଇ ଚାଲିଛୁ ଯାହା ବାସ୍ତବରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉପଯୁକ୍ତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ହେବ । ଏଥିପାଇଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ନିବେଦନ କରୁଛି କି ଏଥର ଆପଣମାନେ ଖଦି, ହ୍ୟାଣ୍ଡଲୁମ୍, ହ୍ୟାଣ୍ଡିକ୍ରାଫ୍ଟ ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ କିଣିବାରେ ସବୁ ରେକର୍ଡ ଭାଙ୍ଗିଦିଅନ୍ତୁ । ମୁଁ ଦେଖିଛି ଯେ ଉତ୍ସବଗୁଡ଼ିକ ସମୟରେ ପ୍ୟାକିଂ ଏବଂ ପ୍ୟାକେଜିଂ ପାଇଁ ପଲିଥିନ୍ ବ୍ୟାଗଗୁଡ଼ିକର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ଉତ୍ସବରେ ପଲିଥିନ୍ ଭଳି ହାନିକାରକ ଆବର୍ଜନା ଆମ ଉତ୍ସବ ଭାବନାର ବିରୁଦ୍ଧାଚରଣ କରେ । ତେଣୁ ଆମେମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଂଚଳରେ ତିଆରି ହେଉଥିବା Non Plastic ବ୍ୟାଗଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ । ଆମ ଅଂଚଳରେ ଝୋଟରୁ, ସୂତାରୁ, କଦଳୀଗଛରୁ ଏମିତି ଅନେକ ପାରମ୍ପରିକ ବ୍ୟାଗଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଚଳନ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲାଣି । ଆମେମାନେ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ସମୟରେ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ପରିବେଶ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନିଜ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ହେଉଛି ଆମର ଦାୟିତ୍ୱ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମ ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ - ‘ପର୍ ହିତ ସରିସ ଧର୍ମ ନେହିଁ ଭାଇ’ ଅର୍ଥାତ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର କଲ୍ୟାଣ କରିବା, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ସେବା ବା ଉପକାର ଭଳି କୌଣସି ଧର୍ମ ନାହିଁ । ବିଗତ ଦିନମାନଙ୍କରେ ସମାଜ ସେବାର ଏହି ଧାରଣାର ଗୋଟିଏ ଭିନ୍ନ ଉଦାହରଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଥିବେ ଯେ ଲୋକମାନେ ଆଗେଇଆସି କୌଣସି ଟିବି ରୋଗୀକୁ ପୋଷ୍ୟ କରିନେଉଛନ୍ତି ତଥା ତା’ର ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଦାୟିତ୍ୱ ନେଉଛନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ ଏହା ‘ଟିବି ମୁକ୍ତ ଭାରତ’ ଅଭିଯାନର ଏକ ଅଙ୍ଗ ଯାହାର ଆଧାର ହେଉଛି ଜନଭାଗିଦାରୀ ତଥା କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବନା । ସଠିକ୍ ପୋଷଣ ଏବଂ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର ଦ୍ୱାରା ଟିବି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ସମ୍ଭବ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଜନଭାଗିଦାରୀର ଏହି ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଭାରତ ୨୦୨୫ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଟିବିମୁକ୍ତ ହୋଇପାରିବ ।

ସାଥୀଗଣ, କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଂଚଳ ଦାଦ୍ରା-ନଗରହାବେଲି ଏବଂ ଡାମନ୍ ଡିଉରୁ ମଧ୍ୟ ଏକ ଏହିଭଳି ଉଦାହରଣ ମିଳିଛି ଯାହା ମନକୁ ଛୁଇଁଯାଉଛି । ଏଠାକାର ଆଦିବାସୀ ଅଂଚଳରେ ରହୁଥିବା ଜିନୁ ରାଓତିଆ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ସେଠାରେ ଚାଲିଥିବା ଦତକ ଗ୍ରାମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜର ଛାତ୍ରମାନେ ୫୦ଟି ଗ୍ରାମକୁ ପୋଷ୍ୟଗ୍ରାମ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଜିନୁଜୀଙ୍କର ଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହୋଇଛି । ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜର ଏହି ଛାତ୍ରମାନେ ଗ୍ରାମର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ରୋଗଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ସଚେତନ କରୁଛନ୍ତି, ରୋଗ ହେଲେ ସହାୟତା କରୁଛନ୍ତି ତଥା ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ଦେଉଛନ୍ତି । ପରୋପକାରର ଏହି ଭାବନା ଗ୍ରାମବାସୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନୂତନ ଖୁସିର ସଂଚାର କରିଛି । ମୁଁ ଏଥିପାଇଁ ମେଡ଼ିକାଲ କଲେଜର ସବୁ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ସାଥୀଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ନୂଆ ନୂଆ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଆସୁଛି । କେବେ କେବେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ କିଛି କିଛି ପୁରୁଣା ବିଷୟର ଗଭୀରତମ ପ୍ରଦେଶକୁ ଯିବାର ସୁଯୋଗ ବି ମିଳୁଛି । ଗତମାସର ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ମୁଁ ମୋଟା ଶସ୍ୟ ଏବଂ ବର୍ଷ ୨୦୨୩କୁ ‘International Millet Year’ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲି । ଏ ବିଷୟକୁ ନେଇ ଲୋକମାନଙ୍କ ମନରେ ବହୁତ ଉତ୍ସୁକତା ରହିଛି । ମୋତେ ଏମିତି ବହୁତ ଚିଠି ମିଳିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଲୋକମାନେ କେମିତି Milletକୁ ନିଜ ଦୈନନ୍ଦିନ ଭୋଜନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି – ସେ ବିଷୟରେ ଲେଖିଛନ୍ତି । କେତେକ ଲୋକ Milletରୁ ତିଆରି ହେଉଥିବା ପାରମ୍ପରିକ ବ୍ୟଞ୍ଜନଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଲେଖିଛନ୍ତି । ଏ ହେଉଛି ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସଂକେତ । ଲୋକମାନଙ୍କର ଏହି ଉତ୍ସାହକୁ ଦେଖି ମୁଁ ଭାବୁଛି ଯେ ଆମେ ସବୁ ମିଳିମିଶି ଗୋଟିଏ e-book ତିଆରି କରିବା ଉଚିତ ଯେଉଁଥିରେ ଲୋକମାନେ Milletରୁ ତିଆରି ହେଉଥିବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ତଥା ନିଜର ଅନୁଭୂତି ଜଣାଇପାରିବେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ‘International Millet Year’ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଆମ ପାଖରେ Millet ବିଷୟରେ ଏକ Public Encyclopaedia ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ । ତା’ପରେ ଆମେ ଏହାକୁ My Gov Portalରେ ପ୍ରକାଶିତ କରିପାରିବା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଏଥର ଏତିକି । କିନ୍ତୁ ଯାଉଯାଉ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟ ଖେଳ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କିଛି କହିବାକୁ ଚାହେଁ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୯ ତାରିଖରୁ ଗୁଜରାଟରେ ଜାତୀୟ ଖେଳ ଆୟୋଜିତ ହେଉଛି । ଏହା ଏକ ବିଶେଷ ଅବସର ଅଟେ । କାରଣ କେତେବର୍ଷ ପରେ ଜାତୀୟ ଖେଳର ଆୟୋଜନ ହେଉଛି । କୋଭିଡ ମହାମାରୀ ଯୋଗୁଁ ଗତବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ଜାତୀୟ ଖେଳକୁ ବାତିଲ୍ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ଏହି ଖେଳରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ଯାଉଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖେଳାଳିକୁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଏହି ଦିନ ଖେଳାଳିମାନଙ୍କର ଉତ୍ସାହବର୍ଦ୍ଧନ ପାଇଁ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କ ସାଥିରେ ରହିବି । ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଜାତୀୟ ଖେଳକୁ ଦେଖନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜ ଖେଳାଳିମାନଙ୍କର ଉତ୍ସାହ ବଢ଼ାନ୍ତୁ । ଏବେ ମୁଁ ଆଜି ପାଇଁ ବିଦାୟ ନେଉଛି । ଆଗାମୀ ମାସରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ନୂଆ ବିଷୟକୁ ନେଇ ପୁଣି ସାକ୍ଷାତ ହେବ । ଧନ୍ୟବାଦ । ନମସ୍କାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଏହି ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ ଆପଣମାନଙ୍କ ଚିଠି, ବାର୍ତ୍ତା ଓ କାର୍ଡ଼ଗୁଡ଼ିକ ମୋ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ତ୍ରିରଙ୍ଗାମୟ କରିଦେଇଛି । ମୋତେ ହୁଏତ ଏମିତି କୌଣସି ଚିଠି ମିଳିନି, ଯାହା ଉପରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ନାହିଁ ବା ସ୍ୱାଧୀନତା ସହ ସମ୍ପର୍କିତ କଥା ନ ଲେଖା ହୋଇଛି । ପିଲାମାନେ, ଯୁବବନ୍ଧୁମାନେ ତ ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଉପରେ ଖୁବ ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ର ଓ କଳାକୃତି ମଧ୍ୟ ଆଙ୍କି ପଠାଇଛନ୍ତି । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଏହି ମାସର ସମଗ୍ର ଦେଶରେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ସହରରେ, ପ୍ରତି ଗାଁରେ ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବର ଅମୃତଧାରା ପ୍ରବାହମାନ ହେଉଛି । ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସର ଏହି ବିଶେଷ ଅବସରରେ ଆମେ ଦେଶର ସାମୂହିକ ଶକ୍ତିକୁ ଦେଖିପାରିଛୁ । ଗୋଟିଏ ଚେତନାର ଅନୁଭୂତି ମିଳିଛି । ଏତେ ବଡ଼ ଦେଶ, ଏତେଗୁଡ଼ିଏ ବିବିଧତା, କିନ୍ତୁ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଉଡ଼ାଇବାର କଥା ଯେତେବେଳେ ଆସିଲା, ସେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସେହି ଗୋଟିଏ ଭାବଧାରାରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ଲୋକେ ସ୍ୱୟଂ ତ୍ରିରଙ୍ଗାର ଗୌରବର ପ୍ରହରୀ ହୋଇ ଆଗେଇ ଆସିଲେ । ଆମେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନ ଓ ଟିକାକରଣ ଅଭିଯାନରେ ଦେଶର ଉତ୍ସାହ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିଲୁ । ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଆମକୁ ପୁଣିଥରେ ଦେଶଭକ୍ତିର ସେହି ଉତ୍ସାହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଆମ ସୈନ୍ୟମାନେ ପର୍ବତର ସୁଉଚ୍ଚ ଶିଖରରେ, ଦେଶର ସୀମାରେ ଓ ସାଗର ବକ୍ଷରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଉଡ଼ାଇଲେ । ଲୋକେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଭିନବ ଭାବନା ମଧ୍ୟ ବାହାର କଲେ – ଯେମିତିକି ଯୁବବନ୍ଧୁ କୃଷ୍ଣିଲ୍ ଅନିଲ୍ କଲେ । ଅନିଲ୍ ଜଣେ ପଜଲ୍ ଆର୍ଟିଷ୍ଟ ଓ ସେ ରେକର୍ଡ଼ ସମୟରେ ସୁନ୍ଦର ତ୍ରିରଙ୍ଗା ମୋଜାଇକ୍ ଆର୍ଟ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକର କୋଲାରରେ ଲୋକେ ୬୩୦ ଫୁଟ୍ ଲମ୍ବା ଓ ୨୦୫ ଫୁଟ୍ ଚଉଡ଼ା ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଧରି ଗୋଟିଏ ନିଆରା ଦୃଶ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କଲେ । ଆସାମରେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଦିଘାଲିପୁଖୁରୀ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ମାରକୀରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଉଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ନିଜ ହାତରେ ୨୦ ଫୁଟର ତ୍ରିରଙ୍ଗା ତିଆରି କଲେ । ସେହିଭଳି, ଇନ୍ଦୋରରେ ଲୋକେ ମାନବ ଶୃଙ୍ଖଳ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତର ମାନଚିତ୍ର ତିଆରି କଲେ । ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ରେ ଯୁବବନ୍ଧୁମାନେ ବିଶାଳ ମାନବ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ । ଏହି ଦୁଇଟିଯାକ ପ୍ରୟାସକୁ ଗିନିଜ୍ ରେକର୍ଡ଼ରେ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଏସବୁ ସହିତ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଗଙ୍ଗୋଟ୍ ପଂଚାୟତରେ ଗୋଟିଏ ଖୁବ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ଉଦାହରଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ଏଠାରେ ପଂଚାୟତରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ରୂପେ ସାମିଲ କରାଗଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବର ଏହି ରଙ୍ଗ କେବଳ ଭାରତରେ ହିଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ବୋଟସ୍ୱାନାରେ ଥିବା ସ୍ଥାନୀୟ କଣ୍ଠଶିଳ୍ପୀମାନେ ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତାରେ ୭୫ ବର୍ଷ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ୭୫ଟି ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ ଗୀତ ଗାଇଲେ । ଏଥିରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ କଥା ହେଲା, ଯେ ଏହି ୭୫ଟି ଗୀତ ହିନ୍ଦୀ, ପଞ୍ଜାବୀ, ଗୁଜରାଟି, ବଙ୍ଗଳା, ଅସମିଆ, ତାମିଲ, ତେଲୁଗୁ, କନ୍ନଡ଼ ଓ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକର ଥିଲା । ସେହିପରି ନାମିବିୟାରେ ଭାରତ-ନାମିବିୟାର ସାଂସ୍କୃତିକ-ପରମ୍ପରାଗତ ସମ୍ପର୍କକୁ ନେଇ ବିଶେଷ ଡାକଟିକଟ ଜାରି କରାଗଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଖୁସିର କଥା କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଏହି କିଛିଦିନ ତଳେ ମୋତେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଯିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା । ସେଠାରେ ସେମାନେ ଦୂରଦର୍ଶନର ଧାରାବାହିକ ସ୍ୱରାଜର ସ୍କ୍ରିନିଂର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ । ମୋତେ ଏହାର ପ୍ରିମିୟର ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା । ଏହା ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଅଜଣା ନାୟକ-ନାୟିକାଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ସହ ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରାଇବାର ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ପଦକ୍ଷେପ । ଏହା ଦୂରଦର୍ଶନରେ ପ୍ରତି ରବିବାର ରାତି ୯ଟାରେ ପ୍ରସାରିତ ହେଉଛି ଆଉ ୭୫ ସପ୍ତାହଯାଏଁ ଏହାର ପ୍ରସାରଣ କରାଯିବ ବୋଲି ମୋତେ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି । ଆପଣମାନେ ସମୟ ବାହାର କରି ନିଜେ ଏହାକୁ ଦେଖନ୍ତୁ, ନିଜ ଘରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଦେଖାନ୍ତୁ ବୋଲି ମୋର ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ । ଆଉ ସୋମବାର ଦିନ ସ୍କୁଲ-କଲେଜ ଖୋଲିଲେ ସେଠାରେ ତ ଏହାର ରେକର୍ଡ଼ିଂକୁ ନେଇ ବିଶେଷ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ମଧ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇପାରେ, ଯାହାଫଳରେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଜନ୍ମର ଏହି ମହାନାୟକମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଆମ ଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ନୂତନ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ଅର୍ଥାତ୍ ୨୦୨୩ ଯାଏଁ ଚାଲିବ । ଦେଶ ପାଇଁ, ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆମେ ଯାହାକିଛି ଲେଖୁଛୁ କିମ୍ବା ଆୟୋଜନ କରୁଛୁ, ସେ ସବୁକୁ ଆଗେଇ ନେବାକୁ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ, ଆମ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଓ ଆମ ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନଙ୍କ ଏକାତ୍ମଚିନ୍ତନ ଆଜି ମଧ୍ୟ କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହାର ଗଭୀରତା ଆମକୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଚକିତ କରୁଛି । ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରାତନ ଆମର ଋଗବେଦ । ଋଗବେଦରେ କୁହାଯାଇଛି –

ଓମାନ-ମାପୋ ମାନୁଷୀଃ ଅମୃକ୍ତମ୍ ଧାତ ତୋକାୟ ତନୟାୟ ଶଂ ୟୋଃ ।

ୟୂୟଂ ହିଷ୍ଠା ଭିଷଜୋ ମାତୃତମା ବିଶ୍ୱସ୍ୟ ସ୍ଥାତୁଃ ଜଗତୋ ଜନିତ୍ରୀଃ । ।

ଅର୍ଥାତ୍, ହେ ଜଳ, ଆପଣ ମାନବତାର ପରମ ମିତ୍ର । ଆପଣ ଜୀବନଦାୟିନୀ, ଆପଣଙ୍କ ଠାରୁ ହିଁ ଅନ୍ନ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଓ ଆପଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହିଁ ଆମ ସନ୍ତାନମାନଙ୍କ ହିତ ସାଧିତ ହୋଇଥାଏ । ଆପଣ ଆମ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଓ ସମସ୍ତ ଦୁର୍ଗୁଣରୁ ଦୂରରେ ରଖନ୍ତି । ଆପଣ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଔଷଧି ଏବଂ ଆପଣ ହିଁ ଏହି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ପାଳନକର୍ତ୍ତା ।

ଚିନ୍ତାକରନ୍ତୁ, ଆମ ସଂସ୍କୃତିରେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଜଳ ଓ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ବୁଝାଇ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହି ଜ୍ଞାନକୁ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଆଜିର ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଦେଖୁଛୁ, ସେତେବେଳେ ରୋମାଂଚିତ ହୋଇଉଠୁଛୁ । କିନ୍ତୁ, ଏହି ଜ୍ଞାନକୁ ଦେଶ ଯେତେବେଳେ ନିଜର ସାମର୍ଥ୍ୟ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରୁଛି ସେତେବେଳେ ଏହାର ଶକ୍ତି ଅନେକ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଆପଣମାନଙ୍କର ମନେଥିବ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ହିଁ ଚାରିମାସ ପୂର୍ବେ ମୁଁ ଅମୃତ ସରୋବର କଥା କହିଥିଲି । ତା ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ, ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ଲାଗିପଡ଼ିଲେ ଆଉ, ଦେଖୁ ଦେଖୁ ଅମୃତ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ ଗୋଟିଏ ଜନ-ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଇଛି । ଯେତେବେଳେ ଦେଶ ପାଇଁ କିଛି କରିବାର ଭାବନା ଥାଏ, ନିଜ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରତି ସଚେତନତା ଥାଏ, ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ଚିନ୍ତା ଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଜୁଟିଯାଏ ଆଉ ସଂକଳ୍ପ ମହତ୍ ହୋଇଯାଏ । ମୋତେ ତେଲଙ୍ଗାନାର ୱାରଙ୍ଗଲର ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ଉଦ୍ୟମ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଏଠାରେ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଗ୍ରାମପଂଚାୟତ ଗଠିତ ହୋଇଛି, ଯାହାର ନାଁ ହେଉଛି – ମଙ୍ଗତ୍ୟା-ୱାଲ୍ୟା ଥାଣ୍ଡା । ଏହା ଏକ ଜଙ୍ଗଲ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗାଁ । ଏହା ଗାଁ ପାଖରେ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଜାଗା ଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ ବର୍ଷାଦିନେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ଜଳ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଯାଉଥିଲା । ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପଦକ୍ଷେପ ଯୋଗୁଁ ଏବେ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଅମୃତ ସରୋବର ଅଭିଯାନ ଅନ୍ତର୍ଗତ ବିକଶିତ କରାଯାଉଛି । ଏଥର ବର୍ଷାଋତୁରେ ହୋଇଥିବା ବର୍ଷାଜଳରେ ଏହି ସରୋବର ଜଳପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଇଛି ।

ମୁଁ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ମାଣ୍ଡଲାଠାରେ ମୋଚା ଗ୍ରାମପଂଚାୟତରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଅମୃତ ସରୋବର ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଏହି ଅମୃତ ସରୋବର କାହ୍ନା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ନିକଟରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଏହି ଅଂଚଳର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଲଳିତପୁରଠାରେ ନବନିର୍ମିତ ଶହୀଦ୍ ଭଗତ୍ ସିଂ ଅମୃତ ସରୋବର ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଛି । ଏଠାକାର ନିୱାରୀ ଗ୍ରାମପଂଚାୟତରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ସରୋବର ୪ ଏକର ଜାଗାରେ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ । ସରୋବର କୂଳରେ କରାଯାଇଥିବା ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଏହାର ଶୋଭା ବର୍ଦ୍ଧନ କରୁଛି । ସରୋବର ନିକଟରେ ସ୍ଥାପିତ ୩୫ ଫୁଟ୍ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ତ୍ରିରଙ୍ଗାକୁ ଦେଖିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ଦୂର-ଦୂରାନ୍ତରୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ଅମୃତ ସରୋବରର ଏହି ଅଭିଯାନ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ମଧ୍ୟ ଜୋରସୋରରେ ଚାଲିଛି । ଏଠାକାର ବାଗଲକୋଟ୍ ଜିଲ୍ଲାର ବିଲ୍କେରୁର୍ ଗାଁରେ ଲୋକେ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଅମୃତ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି । ପ୍ରକୃତରେ ଏହି ଅଂଚଳରେ ପାହାଡ଼ରୁ ବାହାରିଥିବା ପାଣି ଯୋଗୁଁ ଲୋକଙ୍କୁ ବହୁତ ଅସୁବିଧା ହେଉଥିଲା । ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଫସଲର ବହୁତ କ୍ଷତି ହେଉଥିଲା । ଅମୃତ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଗାଁର ଲୋକେ ପାଣିକୁ ଚାନାଲାଇଜ୍ କରି ଗୋଟିଏ ପଟକୁ ନେଇଆସିଲେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଏହି ଅଂଚଳରେ ବନ୍ୟା ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଦୂର ହୋଇଗଲା । ଅମୃତ ସରୋବର ଅଭିଯାନ ଆମର ଆଜିର ଅନେକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା ସହ ଆମର ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ବିଶେଷ ଭାବେ ଜରୁରୀ । ଏହି ଅଭିଯାନ ଅଧୀନରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ପୁରୁଣା ଜଳାଶୟଗୁଡ଼ିକର ମଧ୍ୟ କାୟାକଳ୍ପ କରାଯାଉଛି । ଅମୃତ ସରୋବରର ଉପଯୋଗ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ତୃଷା ନିବାରଣ ସହ ଚାଷବାସ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି । ଏହି ପୋଖରୀଗୁଡ଼ିକ ଯୋଗୁଁ ଆଖପାଖ ଅଂଚଳର ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ବେଳେ ଏହାର ଚାରିପାଖରେ ସବୁଜିମା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଲୋକେ ଅମୃତ ସରୋବରରେ ମତ୍ସ୍ୟ ପାଳନର ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ମଧ୍ୟ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି । ମୋର ଆପଣମାନଙ୍କୁ, ବିଶେଷକରି ମୋର ଯୁବବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ ଯେ ଆପଣମାନେ ଅମୃତ ସରୋବର ଅଭିଯାନରେ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଜଳ ସଂଚୟ ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ନିମନ୍ତେ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାକୁ ଆହୁରି ଶକ୍ତିଶାଳି କରନ୍ତୁ, ଏହାକୁ ଆଗେଇ ନିଅନ୍ତୁ । .......

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆସାମର ବୋନଗାଇ ଗାଁରେ ଏକ ଚମତ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଚଳାଯାଉଛି- ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣା । ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି କୁପୋଷଣ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇ ଏବଂ ଏହି ଲଢ଼େଇର ପଦ୍ଧତି ମଧ୍ୟ ବହୁତ ନିଆରା । ଏଥିରେ କୌଣସି ଅଙ୍ଗନୱାଡ଼ି କେନ୍ଦ୍ରର ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ଶିଶୁର ମାଆ ଜଣେ ପୁଷ୍ଟିହୀନ ଶିଶୁର ମାଆକୁ ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ ସାକ୍ଷାତ କରେ ଓ ପୋଷଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସବୁ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରେ । ଅର୍ଥାତ୍ ଜଣେ ମାଆ, ଆଉ ଜଣେ ମାଆର, ମିତ୍ର ପାଲଟି ତା’ର ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ତାକୁ ଶିକ୍ଷା ଦିଏ । ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ସାହାଯ୍ୟରେ, ଏହି ଅଂଚଳରେ, ବର୍ଷକରେ ୯୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କର ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ଦୂର ହୋଇଛି । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଛନ୍ତି, ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ଦୂର ପାଇଁ କ’ଣ ଗୀତ-ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ ଭଜନକୁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ? ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଦତିୟା ଜିଲାର ‘ମେରା ବଚ୍ଚା ଅଭିଯାନ’! ଏହି ‘ମେରା ବଚ୍ଚା ଅଭିଯାନ’ରେ ଏହାର ସଫଳତାପୂର୍ବକ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ଜିଲାରେ ଭଜନ-କୀର୍ତ୍ତନ ଆୟୋଜିତ ହେଲା, ଯେଉଁଥିରେ ପୋଷଣ ଗୁରୁ କୁହାଯାଉଥିବା ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କୁ ଡକାଗଲା । ଗୋଟିଏ ମାଟିହାଣ୍ଡି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟ ହେଲା, ଏଥିରେ ମହିଳାମାନେ ଅଙ୍ଗନୱାଡ଼ି କେନ୍ଦ୍ର ପାଇଁ ମୁଠାଏ ଲେଖାଏ ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ନେଇ ଆସନ୍ତି ଏବଂ ସେହି ଖାଦ୍ୟାନ୍ନରେ ଶନିବାର ଦିନ ‘ବାଳଭୋଜି’ର ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଅଙ୍ଗନୱାଡ଼ି କେନ୍ଦ୍ରରେ ଶିଶୁଙ୍କର ଉପସ୍ଥିତି ବଢ଼ିବା ସହିତ ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ମଧ୍ୟ କମ୍ ହୋଇଛି । ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ପ୍ରତି ସଚେତନତା ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଏକ ନିଆରା ଅଭିଯାନ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ଚାଲୁଛି । ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଗିରିଡିହରେ ସାପସିଡ଼ିର ଏକ ଖେଳ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି । ଖେଳଖେଳରେ ପିଲାଏ ଭଲ ଓ ଖରାପ ଅଭ୍ୟାସ ସମ୍ପର୍କରେ ଶିଖନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଏତେସବୁ ଅଭିନବ ପ୍ରୟୋଗ ସମ୍ପର୍କରେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏଇଥିପାଇଁ କହୁଛି, କାରଣ ଆମ ସଭିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଆସନ୍ତା ମାସରେ ଏହି ଅଭିଯାନ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ, ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ସାଙ୍ଗକୁ ପୋଷଣ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବଡ଼ ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସମର୍ପିତ । ଆମେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧ରୁ ୩୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ପୋଷଣ ମାସ ପାଳନ କରୁ । ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ବିରୋଧରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଅନେକ ସୃଜନଶୀଳ ଓ ବିବିଧ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଛି । ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଉତ୍ତମ ବ୍ୟବହାର ଓ ଜନଭାଗିଦାରୀ ମଧ୍ୟ ପୋଷଣ ଅଭିଯାନର ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଗ ପାଲଟିଛି । ଦେଶରେ ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ଅଙ୍ଗନୱାଡ଼ି କର୍ମୀଙ୍କୁ ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ଦେବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅଙ୍ଗନୱାଡ଼ି ସେବାର ଉପଲବ୍ଧତାକୁ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ପୋଷଣ ଟ୍ରାକର୍ ମଧ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରାଯାଇଛି । ସମସ୍ତ ଆକାଂକ୍ଷୀ ଜିଲା ଏବଂ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ୧୪ରୁ ୧୮ ବର୍ଷର ଝିଅମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପୋଷଣ ଅଭିଯାନ ପରିସରକୁ ଅଣାଯାଇଛି । ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ସମସ୍ୟାର ନିରାକରଣ କେବଳ ଏସବୁ ପଦକ୍ଷେପ ଭିତରେ ହଁ ସୀମିତ ନାହିଁ- ଏହି ଲଢ଼େଇରେ ଆହୁରି ଅନେକ ଉଦ୍ୟମର ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଜଳ ଜୀବନ ମିଶନକୁ ହିଁ ନିଅନ୍ତୁ, ତ ଭାରତକୁ କୁପୋଷଣମୁକ୍ତ କରାଇବାରେ ଏହି ମିଶନର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବଡ଼ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବାକୁ ଯାଉଛି । ପୁଷ୍ଟିହୀନତାର ଆହ୍ୱାନଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାରେ ସାମାଜିକ ସଚେତନତା ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ପ୍ରୟାସ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ତୁଲାଇଥାଏ । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ଚାହେଁ ଯେ ଆପଣ ଆଗାମୀ ପୋଷଣ ମାସରେ ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ବା ମାଲନ୍ୟୁଟ୍ରିସନକୁ ଦୂର କରିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ନିଶ୍ଚୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ । 

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଚେନ୍ନଇର ଶ୍ରୀଦେବୀ ବର୍ଦରାଜନ୍ ଜୀ ମୋ ପାଖକୁ ଏକ ଅନୁସ୍ମାରକ ପଠାଇଛନ୍ତି । ସେ ମାଇଗଭରେ ନିଜ କଥା ଏମିତି କିଛି ଲେଖିଛନ୍ତି- ନୂଆ ବର୍ଷ ଆସିବା ପାଇଁ ଏବେ ୫ ମାସରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ ସମୟ ବାକି ଅଛି ଏବଂ ଆମ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ ଯେ ଆଗାମୀ ନୂଆ ବର୍ଷ ଇଂଟରନେସନାଲ୍ ଇୟର୍ ଅଫ୍ ମିଲେଟ୍ସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯିବ । ସେ ମୋତେ ଦେଶର ଏକ ମିଲେଟ୍ ମାନଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ସେ ପଚାରିଛନ୍ତି ଯେ ଆପଣ କ’ଣ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଆଗାମୀ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଏହା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିପାରିବେ ? ମୋତେ, ନିଜ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହିପରି ଉତ୍ସାହ ଦେଖି ବହୁତ ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ ହୋଇଥାଏ । ଆପଣଙ୍କର ମନେଥିବ ଯେ ଜାତିସଂଘ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହୀତ କରି ୨୦୨୩ (ଦୁଇ ହଜାର ତେଇଶ)କୁ ଇଂଟରନେସନାଲ୍ ଇୟର୍ ଅଫ୍ ମିଲେଟ୍ସ ଘୋଷିତ କରିଛି । ଆପଣଙ୍କୁ ଏହା ଜାଣି ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗିବ ଯେ ଭାରତର ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ୭୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶର ସମର୍ଥନ ମିଳିଥିଲା । ଆଜି, ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ, ଏହି ମୋଟା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ-ମିଲେଟ୍ସର ଆକର୍ଷଣ ବଢ଼ିବଢ଼ି ଚାଲିଛି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ମୋଟା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନର କଥା କହୁଛି ତ ମୋର ଏକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଆଜି ଆପଣଙ୍କ ସହ ସେୟାର୍ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ବିଗତ କିଛି କାଳ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତକୁ ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ବିଦେଶୀ ଅତିଥି ଆସିଛନ୍ତି, ରାଷ୍ଟ୍ରାଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାରତ ଆସିଛନ୍ତି ମୋର ଚେଷ୍ଟା ରହେ ଯେ ଭୋଜନରେ ଭାରତର ମିଲେଟ୍ସ ଅର୍ଥାତ ଆମର ମୋଟା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନରୁ ତିଆରି ଭୋଜନ ଯେମିତି ତିଆରି କରାଯିବ ଏବଂ ଏଥିରୁ ଏହି ଅଭିଜ୍ଞତା ହୋଇଛି ଯେ ଏହି ମହାନୁଭବମାନଙ୍କୁ ଏହି ଭୋଜନ ବହୁତ ପସନ୍ଦ ଆସିଥାଏ, ଏବଂ ଆମର ମୋଟା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ସମ୍ପର୍କରେ, ମିଲେଟ୍ସ ସମ୍ପର୍କରେ, ବହୁତ କିଛି ତଥ୍ୟ ଏକାଠି କରିବାକୁ ସେମାନେ ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି । ମିଲେଟ୍ସ – ମୋଟା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ, ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଆମ କୃଷି, ସଂସ୍କୃତି ଓ ସଭ୍ୟତାର ଅଂଶ ହୋଇ ରହିଆସିଛି । ଆମର ବେଦରେ ମିଲେଟସର ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି ଏବଂ ସେହିପରି ପୁରାଣରୁ ଏବଂ ତୋଲକାପ୍ପିୟମରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି । ଆପଣ ଦେଶର ଯେକୌଣସି ଅଂଚଳକୁ ଯାଆନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କୁ ସେଠାକାର ଲୋକଙ୍କ ଖାଦ୍ୟପେୟରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ପ୍ରକାରର ମିଲେଟ୍ସ ନିଶ୍ଚିତ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ଆମର ସଂସ୍କୃତି ଭଳି ମିଲେଟ୍ସରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବିବିଧତା ରହିଛି । ଯଅ, ବାଜରା, ମାଣ୍ଡିଆ, ସୁଆଁ, କଙ୍ଗନି, ଚୀନା, କୋଦୋ, କୁଟ୍କି, କୁଟ୍ଟୁ, ଏହିସବୁ ତ ମିଲେଟ୍ସ । ଭାରତ, ବିଶ୍ୱରେ, ମିଲେଟ୍ସର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଉତ୍ପାଦକ ଦେଶ । ଏଥିପାଇଁ ଏହି ଉଦ୍ୟମକୁ ସଫଳ କରିବାର ବଡ଼ ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଆମ ଭାରତବାସୀଙ୍କ କାନ୍ଧ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ । ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଳିମିଶି ଏହାକୁ ଜନଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ କରିବାର ଅଛି ଏବଂ ଦେଶର ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମିଲେଟ୍ସ ପ୍ରତି ସଚେତନତା ବଢ଼ାଇବାର ଅଛି ଏବଂ ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣ ତ ଭଲଭାବେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ମିଲେଟ୍ସ, ଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଲାଭଜନକ ଏବଂ ତା’ ବି ବିଶେଷତଃ ଛୋଟଚାଷୀଙ୍କୁ । ପ୍ରକୃତରେ ବହୁତ କମ୍ ସମୟରେ ଏହି ଫସଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ଏଥିରେ ଅଧିକ ପାଣିର ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ ନଥାଏ । ଆମର ଛୋଟ ଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ତ ମିଲେଟ୍ସ ବିଶେଷ ରୂପେ ଲାଭଦାୟକ । ମିଲେଟ୍ସର କୁଣ୍ଡାକୁ ଉତ୍ତମ ପଶୁଖାଦ୍ୟ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଧରାଯାଏ । ଆଜିକାଲି ଯୁବପିଢ଼ି ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ଓ ଭୋଜନକୁ ନେଇ ବହୁତ ସଚେତନ । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖିଲେ ମଧ୍ୟ ମିଲେଟ୍ସରେ ପ୍ରୋଟିନ, ଫାଇବର ଓ ମିନେରାଲସ ଯଥେଷ୍ଟ ରହିଛି । କିଛି ଲୋକ ତ ଏହାକୁ ସୁପରଫୁଡ଼ ମଧ୍ୟ କହନ୍ତି । ମିଲେଟ୍ସ ଦ୍ୱାରା ଗୋଟିଏ ନୁହେଁ, ଅନେକ ଲାଭ ମିଳେ । ମେଦବହୁଳତାକୁ କମ୍ କରିବା ସହ ମଧୁମେହ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ହୃତପିଣ୍ଡ ସମ୍ପର୍କିତ ରୋଗର ବିପଦକୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ କରିଥାଏ । ଏଥିସହ ଏହା ପେଟ ଓ ଯକୃତ୍ ରୋଗଗୁଡ଼ିକରୁ ମଧ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଆମେ ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରୁଥିଲେ । ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ସହ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ମିଲେଟ୍ସ ବହୁତ ଲାଭଦାୟକ, କାହିଁକି ନା ଏହା ପ୍ରୋଟିନ ସହିତ ଶକ୍ତିରେ ମଧ୍ୟ ଭରିରହିଥାଏ । ଦେଶରେ ଆଜି ମିଲେଟ୍ସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବାପାଇଁ ବହୁତ କିଛି କରାଯାଉଛି । ଏଥିସହ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଗବେଷଣା ଏବଂ ଇନ୍ନୋଭେସନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ସହିତ ଏଫପିଓଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଉଛି, ଯେପରିକି ଉତ୍ପାଦନ ବଢ଼ାଯାଇପାରିବ । ମୋର, ନିଜର ଚାଷୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ, ମୁଁ କହିବାକୁ ଚାହେଁ ଯେ ମିଲେଟ୍ସ, ଅର୍ଥାତ ମୋଟା ଖାଦ୍ୟାନ୍ନକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଆପଣାନ୍ତୁ ଏବଂ ଏହାର ଲାଭ ଉଠାନ୍ତୁ । ମୋତେ ଏହା ଦେଖି ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗେ ଯେ ଆଜି ଏପରି ଅନେକ ଷ୍ଟାଟ୍-ଅପ୍ସର ଉଦୟ ହୋଇଛି, ଯେଉଁମାନେ ମିଲେଟ୍ସ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ମିଲେଟ୍ କୁକିଜ୍ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି ତ ଆଉ କେତେ ମିଲେଟ୍ସ୍ ପାନ୍ କେକ୍ସ ଏବଂ ଦୋସା ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ସେହିପରି କେତେକ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ମିଲେଟ୍ ଏନର୍ଜି ବାର୍ ଏବଂ ମିଲେଟ୍ ଜଳଖିଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ମୁଁ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ପର୍ବପର୍ବାଣୀର ଏହି ଋତୁରେ ଆମେ ଅଧିକାଂଶ, ଭୋଜନରେ ମଧ୍ୟ ମିଲେଟ୍ସର ଉପଯୋଗ କରୁ । ଆପଣ ନିଜ ଘରେ ତିଆରି ହେଉଥିବା ଏପରି ଭୋଜନର ଫଟୋ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ନିଶ୍ଚୟ ଶେୟାର୍ କରନ୍ତୁ, ଯେପରିକି ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମିଲେଟ୍ସକୁ ନେଇ ସଚେତନତା ବଢ଼ିବାରେ ସହାୟତା ମିଳିବ ।

ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏଇ କିଛିଦିନ ତଳେ ମୁଁ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ସିଆଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲା ଜୋର୍ସିଙ୍ଗ ଗ୍ରାମର ଗୋଟିଏ ଖବର ଜାଣିଲି । ଖବରଟି ଏକ ଏମିତି ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଥିଲା ଯାହାପାଇଁ ଗାଁର ଲୋକମାନେ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ପ୍ରତୀକ୍ଷାରେ ଥିଲେ । କଥାଟି ହେଲା ଏଇ ମାସରେ ଜୋରସିଙ୍ଗ ଗ୍ରାମରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସଠାରୁ ୪ଜି ଇଂଟରନେଟ୍ ସେବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଆଗରୁ ଯେମିତି ଗାଁରେ ବିଜୁଳି ଲାଇନ୍ ପହଂଚିଗଲେ ଲୋକମାନେ ଖୁସି ହୋଇଯାଉଥିଲେ, ନୂଆ ଭାରତରେ ସେଇଭଳି ଖୁସି ୪ଜି ଆସିଗଲେ ଅନୁଭୂତ ହେଉଛି । ଅରୁଣାଚଳ ଓ ନର୍ଥଇଷ୍ଟର ଦୂରଦୂରାନ୍ତ ଅଂଚଳରେ ୪ଜି ଇଣ୍ଟରନେଟ ସେବା ଗୋଟାଏ ନୂଆ ସୁର୍ୟୋଦୟ ଭଳି ହୋଇଛି – ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସଂଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ଏକ ନୂଆ ସକାଳ ହୋଇଛି । ଯେଉଁ ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକ ପୂର୍ବେ କେବଳ ବଡ଼ ସହରରେ ମିଳୁଥିଲା, ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଦ୍ୱାରା ତାହା ଆଜି ଗାଁ ଗହଳିରେ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରିଛି । ଫଳରେ ଏବେ ଗାଁମାନଙ୍କରେ ନୂତନ ଡିଜିଟାଲ୍ ଉଦ୍ୟୋଗୀ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛନ୍ତି । ରାଜସ୍ଥାନର ଅଜମେର୍ ଜିଲ୍ଲାର, ସେଠା ସିଂହ ରାୱତ ଏବେ ଦର୍ଜି ଅନଲାଇନ E Store ଚଲାଉଛନ୍ତି । ଆପଣମାନେ ଭାବୁଥିବେ, ଏ କେମିତି ହେଲା, ଅନଲାଇନ !! ବାସ୍ତବରେ ସେଠାସିଂହ ରାୱତ କୋଭିଡ୍ ପୂର୍ବରୁ ଟେଲରିଂ କାମ କରୁଥିଲେ, କୋଭିଡ୍ ଆସିଲା, କିନ୍ତୁ ରାୱତଜୀ ଏଇ Challengeକୁ ଅସମ୍ଭବ ନ ଭାବି ଏକ ସୁଯୋଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ କରିଦେଲେ । ସେ ସାଧାରଣ ସେବା କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥାତ୍ CSC E-Store join କଲେ ଏବଂ ଅନଲାଇନ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ । ସେ ଦେଖିଲେ ଯେ ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ମାସ୍କ ପାଇଁ Order ଦେଉଛନ୍ତି । ସେ କିଛି ମହିଳାଙ୍କୁ କାମରେ ଲଗେଇଲେ ଏବଂ ମାସ୍କ ତିଆରି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ । ତାପରେ ‘ଦର୍ଜୀ ଅନଲାଇନ୍’ ନାମକ ନିଜର ଗୋଟେ ଅନଲାଇନ Store ଖୋଲିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ସେ କନାରେ ତିଆରି ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକ ବିକିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆ ର ତାକତ୍ ବଳରେ ସେଠାସିଂହଙ୍କର କାମ ଏତେ ବଢ଼ିଯାଇଛି ଯେ ତାଙ୍କୁ ସାରାଦେଶରୁ Order ମିଳୁଛି । ସେ ନିଜର ଏହି କାମରେ ଶହଶହ ମହିଳାଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ଦେଇପାରିଛନ୍ତି । ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଉନ୍ନାଓ ଗ୍ରାମର ଓମପ୍ରକାଶ ସିଂହ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଡିଜିଟାଲ ଉଦ୍ୟୋଗୀ (Entrepreneur) ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ସେ ତାଙ୍କ ଗାଁରେ ଏକ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ ସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି । ଓମପ୍ରକାଶ ତାଙ୍କ ସାଧାରଣ ସେବା କେନ୍ଦ୍ର ପାଖାପାଖି ନିଃଶୁଳ୍କ ୱାଇଫାଇ ଜୋନ୍ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି, ଫଳରେ ଆଖପାଖର ଲୋକମାନେ ଆବଶ୍ୟକତା ବେଳେ ସୁବିଧା ପାଇପାରୁଛନ୍ତି । ଓମପ୍ରକାଶଙ୍କର କାମ ଏତେ ବଢ଼ିଯାଇଛି ଯେ ସେ କୋଡ଼ିଏରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଚାକିରି ଦେଇପାରିଛନ୍ତି । ଏ ଲୋକମାନେ ଗ୍ରାମର ସ୍କୁଲ, ହସପିଟାଲ, ତହସିଲ ଅଫିସ ଏବଂ ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି କେନ୍ଦ୍ରଯାଏ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ତା’ଦ୍ୱାରା କିଛି ରୋଜଗାର ବି କରିପାରୁଛନ୍ତି । ସାଧାରଣ ସେବା କେନ୍ଦ୍ର ଭଳି ସରକାରୀ E Market Place ମାନେ GEM Portal ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି ଅନେକ ସଫଳ କାହାଣୀ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ ଗାଁମାନଙ୍କରୁ ମୋତେ ଏଇଭଳି ଅନେକ ଖବର ମିଳୁଛି ଯେଉଁଥିରେ ଲୋକମାନେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଯୋଗୁଁ ହେଉଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନର କଥା କହୁଛନ୍ତି । ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଆମର ଯୁବବନ୍ଧୁମାନଙ୍କର ପଢ଼ିବା ଏବଂ ଶିଖିବାର ଉପାୟକୁ ମଧ୍ୟ ବଦଳେଇଦେଇଛି । ଯେମିତିକି ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଗୁଡ଼ିୟା ସିଂହ । ସେ ଯେତେବେଳେ ଉନ୍ନାୱର ଅମୋଇୟା ଗାଁରେ ନିଜର ଶାଶୁଘରକୁ ଆସିଲେ, ସେ ନିଜର ପଢ଼ିବା ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତିତ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । କିନ୍ତୁ ଭାରତନେଟ୍ ତାଙ୍କର ଏହି ଚିନ୍ତାର ସମାଧାନ କରିଦେଲା । ଗୁଡିୟା ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ତାଙ୍କର ପାଠପଢ଼ା ବଜାୟ ରଖିଲେ ଏବଂ ଗ୍ରାଜୁଏସନ୍ ମଧ୍ୟ ପୁରା କରିପାରିଲେ । ଗାଁ ଗାଁରେ ଏଇଭଳି ଅନେକ ଜୀବନ ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଅଭିଯାନ ଦ୍ୱାରା ନୂତନ ଶକ୍ତି ପାଇପାରୁଛନ୍ତି । ଆପଣମାନେ ମୋତେ ଗ୍ରାମୀଣ ଡିଜିଟାଲ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲେଖି ଜଣାନ୍ତୁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ସଫଳ କାହାଣୀକୁ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ରେ ମଧ୍ୟ ସେୟାର କରନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ମୋତେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରୁ ଜଣେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତା ରମେଶଜୀଙ୍କର ଚିଠି ମିଳିଲା । ରମେଶଜୀ ତାଙ୍କ ପତ୍ରରେ ପାହାଡ଼ର ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ବିଶେଷତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଲେଖିଛନ୍ତି । ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି - ପାହାଡ଼ ଉପରେ ବସତିଗୁଡ଼ିକ ହୁଏତ ଦୂରେଇ ଦୂରେଇ ରହିଛି ହେଲେ ଲୋକମାନଙ୍କର ହୃଦୟଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପରର ଖୁବ୍ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇରହିଛନ୍ତି । ସତରେ ପାହାଡ଼ରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କଠାରୁ ଆମେ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିପାରିବା । ପାହାଡ଼ର ଜୀବନଶୈଳୀ ଓ ସଂସ୍କୃତି ଦ୍ୱାରା ଆମକୁ ଏଇ ପ୍ରଥମ ଶିକ୍ଷା ମିଳୁଛି ଯେ ଯଦି ଆମେ ପରିସ୍ଥିତିର ଚାପରେ ନ ପଡ଼ିବା ତେବେ ଆମେ ସହଜରେ ତା’ଉପରେ ବିଜୟଲାଭ କରିପାରିବା ।

ଆଉ ଦ୍ୱିତୀୟ ଶିକ୍ଷାଟି ହେଲା–କେମିତି ଆମେ ସ୍ଥାନୀୟ ସାଧନ ଦ୍ୱାରା ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇପାରିବା । ମୁଁ ଯେଉଁ ପ୍ରଥମ ଶିକ୍ଷା ବିଷୟରେ କହିଲି, ଆଜିକାଳି ସ୍ପିତି ଅଂଚଳରେ ତା’ର ଏକ ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ର ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ସ୍ପିତି ଏକ ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଅଂଚଳ । ସେଠାରେ ଏବେ ମଟର ତୋଳିବାର କାମ ଚାଲିଛି । ପାହାଡ଼ି ଅଂଚଳରେ ଏହା ଏକ ପରିଶ୍ରମଯୁକ୍ତ କଷ୍ଟ କାମ ଅଟେ । କିନ୍ତୁ ଏଠାକାର ମହିଳାମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଜଣେ ଅନ୍ୟର କ୍ଷେତରୁ ମଟର ତୋଳନ୍ତି । ଏ କାମ କଲାବେଳେ ସେମାନେ ଆଂଚଳିକ ଲୋକଗୀତ ‘ଛପରା ମାଝି ଛପରା’ ଗୀତ ମଧ୍ୟ ବୋଲନ୍ତି । ଅର୍ଥାତ୍ ଏଠି ପରସ୍ପରକୁ ସହଯୋଗ କରିବା ମଧ୍ୟ ଲୋକପରମ୍ପରାର ଗୋଟିଏ ଅଙ୍ଗ ହୋଇଥାଏ । ସ୍ପିତିରେ ସ୍ଥାନୀୟ ସାଧନର ସଦୁପଯୋଗର ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ସ୍ପିତି ଅଂଚଳରେ ଯେଉଁ କୃଷକମାନେ ଗାଈ ପାଳନ୍ତି, ତାଙ୍କର ଗୋବରକୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଶୁଖାଇ ବସ୍ତା ବାନ୍ଧି ରଖନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଶୀତ ଆସେ, ସେତେବେଳେ ଏହି ବସ୍ତାଗୁଡ଼ିକୁ ଗାଈ ରହୁଥିବା ଜାଗା, ଯାହାକୁ ଖୁଡ୍ ବା ଗୁହାଳ କହନ୍ତି, ସେଠାରେ ବିଛାଇଦିଅନ୍ତି । ବରଫପାତ ଭିତରେ ଏହି ବସ୍ତାଗୁଡ଼ିକ ଗାଈମାନଙ୍କୁ ଥଣ୍ଡାରୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ । ଶୀତଦିନ ପରେ ପୁଣି ଏଇ ଗୋବରକୁ ବିଲରେ ଖତ ହିସାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ପଶୁମାନଙ୍କର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ତଥା କ୍ଷେତ ପାଇଁ ସାର ବି ହେଲା । ଚାଷ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ବି କମ୍ ହେଲା ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ବି ଅଧିକ ହେଲା । ତେଣୁ ଏ ଅଂଚଳ ଆଜି ପ୍ରାକୃତିକ ଚାଷ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେରଣା ପାଲଟିଯାଇଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହିଭଳି ଅନେକ ପ୍ରଶଂସନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଆମର ଆଉ ଏକ ପାହାଡ଼ୀ ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷ ତଥା ଔଷଧୀ ମିଳେ । ଏଗୁଡ଼ିକ ଆମର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ବହୁତ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇଥାଏ । ତା’ଭିତରେ ଗୋଟିଏ ଫଳ ହେଲା “ବେଡ଼ୁ” । ଏହା Himalayan fig ନାମରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ । ଏହି ଫଳରେ ଭିଟାମିନ୍ ଏବଂ ଖଣିଜପଦାର୍ଥ ଭରପୁର ମାତ୍ରାରେ ଥାଏ । ଲୋକମାନେ ଫଳ ଭାବରେ ତ ଏହାକୁ ଖାଇଥାନ୍ତି, ତା’ଛଡ଼ା ଅନେକ ରୋଗର ଔଷଧ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ୟାର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଫଳର ଏଭଳି ବିଶେଷତ୍ୱ ଯୋଗୁଁ ଆଜିକାଲି ବେଡ଼ୁ ଜୁସ୍, ଜାମ୍, ଚଟଣୀ, ଆଚାର ଓ ଏହାକୁ ଶୁଖାଇ Dry fruit ଭାବରେ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରାଗଲାଣି । ପିଥୋରାଗଡ଼ ପ୍ରଶାସନର ଉଦ୍ୟମ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ସହଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ବେଡ଼ୁକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରୂପରେ ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରିବାରେ ସଫଳତା ମିଳିଛି । ବେଡ଼ୁକୁ ‘ପାହଡ଼ି ଅଂଜୀର’ ନାମରେ branding କରି ଅନଲାଇନ ମାର୍କେଟରେ ବି ବିକ୍ରି କରାଯାଉଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଆୟର ଏକ ନୂତନ ସ୍ରୋତ ମିଳିବା ସାଥେ ସାଥେ ବେଡ଼ୁର ଔଷଧୀୟ ଗୁଣର ଲାଭ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରେ ପହଂଚିପାରିଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ଆରମ୍ଭରେ ଆମେ ‘ଆଜାଦି କା ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ’ ସମ୍ପର୍କରେ କଥାହେଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସର ଏହି ମହାନ୍ ପର୍ବ ସହିତ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଆହୁରି ଅନେକ ପର୍ବ ଆସିବ । ଏଇ କିଛିଦିନ ପରେ ହିଁ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କ ଆରାଧନାର ପର୍ବ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପଡ଼ିବ । ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ମାନେ ଗଣପତିଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦର ପର୍ବ । ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ପୂର୍ବରୁ ଆଉ ଏକ ପର୍ବ ‘ଓଣମ୍’ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ବିଶେଷକରି କେରଳରେ ଶାନ୍ତି ଓ ସମୃଦ୍ଧିର ଭାବନା ସହିତ ‘ଓଣମ୍’ ପାଳନ କରାଯିବ । ଅଗଷ୍ଟ ୩୦ ତାରିଖ ଦିନ ହରିତାଳିକା ତୃତୀୟା ମଧ୍ୟ ପଡ଼ୁଛି । ଓଡ଼ିଶାରେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ ଦିନ ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯିବ । ‘ନୂଆଖାଇ’ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ନୂଆ ଖାଇବା । ଏହା ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଉତ୍ସବମାନଙ୍କ ଭଳି ଆମ କୃଷି ପରମ୍ପରା ସହ ଜଡ଼ିତ ଏକ ପର୍ବ । ଏହାମଧ୍ୟରେ ଜୈନ ସମାଜର ସମ୍ବତ୍ସରୀ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜିତ ହେବ । ଆମର ଏହି ସମସ୍ତ ପର୍ବ ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ ସମୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଜୀବନ୍ତତାର ପରିଚାୟକ । ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏହି ଉତ୍ସବ ଏବଂ ବିଶେଷ ଅବସରଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଏହି ପର୍ବଗୁଡ଼ିକ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କାଲି ଅଗଷ୍ଟ ୨୯ ତାରିଖ ମେଜର ଧ୍ୟାନଚାନ୍ଦଙ୍କ ଜନ୍ମଜୟନ୍ତୀ ଉପଲକ୍ଷେ ଜାତୀୟ ଖେଳଦିବସ ମଧ୍ୟ ପାଳିତ ହେବ । ଆମର ଯୁବ ଖେଳାଳିମାନେ ବିଶ୍ୱମଂଚରେ ଆମର ତ୍ରିରଙ୍ଗାର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବଢ଼ାନ୍ତୁ, ଏହାହିଁ ଧ୍ୟାନଚାନ୍ଦଙ୍କ ପ୍ରତି ଆମର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ହେବ । ଦେଶ ପାଇଁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଳିମିଶି ଏଇଭଳି କାମ କରିଚାଲିବା, ଦେଶର ସମ୍ମାନ ଉଚ୍ଚ କରିବା, ଏଇ କାମନା ସହିତ ମୁଁ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ଶେଷ କରୁଛି । ଆସନ୍ତା ମାସରେ ପୁଣି ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ରହିବ । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଏହା ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ୯୧ତମ ଅଧ୍ୟାୟ । ଆମେ ଆଗରୁ ବହୁତ କଥା ହୋଇଛୁ, ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ ନିଜର ଭାବ ବିନିମୟ କରିଛୁ, କିନ୍ତୁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଏଥରର ଅଧ୍ୟାୟ ହେଉଛି ବହୁତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଏଥରର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ, ଭାରତ ନିଜର ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପୂରଣ କରୁଛି । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏକ ଅତି ଚମତ୍କାର ଏବଂ ଐତିହାସିକ ମୁହୂର୍ତ୍ତର ସାକ୍ଷୀ ହେବାକୁ ଯାଉଛୁ । ଈଶ୍ୱର ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ବଡ଼ ସୌଭାଗ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ, ଯଦି ଆମେ ପରାଧୀନତାର ସେହି ଯୁଗରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥାଆନ୍ତେ, ତେବେ, ଏହି ଦିନର କଳ୍ପନା ଆମ ପାଇଁ କିଭଳି ହୋଇଥାଆନ୍ତା? ପରାଧୀନତାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବାର ସେହି ବ୍ୟାକୁଳତା, ପରାଧୀନତାର ଶୃଙ୍ଖଳରୁ ବାହାରି, ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତିର ସେହି ଅଦମ୍ୟ ଇଚ୍ଛା – କେତେ ବିଶାଳ ହୋଇଥିବ? ସେହି ସମୟ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତିଦିନ ଆମେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥିବା, ସଂଘର୍ଷ କରୁଥିବା ଓ ବଳିଦାନ ଦେଉଥିବା ଦେଖୁଥାଆନ୍ତେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ସକାଳୁ ଏହି ସ୍ୱପ୍ନର ସହ ଆମ ନିଦ୍ରା ଭଙ୍ଗ ହେଉଥାଆନ୍ତା ଯେ, କେବେ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବ ମୋ ଦେଶ! ହୁଏତ ଆମ ଜୀବନରେ ବି ଏପରି ଗୋଟିଏ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଆସିଥାଆନ୍ତା, ଯେତେବେଳେ ବନ୍ଦେ ମାତରମ୍ ଓ ଭାରତମାତାଙ୍କର ଜୟ ଧ୍ୱନି ସହ ଆମେ ଆମର ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିଙ୍କ ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ସମର୍ପିତ କରିଦେଇଥାଆନ୍ତୁ, ନିଜ ଯୌବନକୁ ସମର୍ପି ଦେଇଥାଆନ୍ତୁ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଜୁଲାଇ ୩୧ ତାରିଖ, ଅର୍ଥାତ୍ ଆଜିର ହିଁ ଦିନରେ ଆମେ ସମସ୍ତ ଦେଶବାସୀ ଶହୀଦ ଉଧମ୍ ସିଂହଙ୍କ ବଳିଦାନକୁ ପ୍ରଣାମ କରିଥାଉଁ । ମୁଁ ଏଭଳି ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ମହାନ ବିପ୍ଳବୀମାନଙ୍କୁ ମୋର ବିନମ୍ର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁଛି, ଯେଉଁମାନେ ଦେଶ ପାଇଁ ନିଜର ସର୍ବସ୍ୱ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଦେଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୋତେ ଏହା ଦେଖି ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ, ଆଜାଦୀ କା ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଗୋଟିଏ ଜନ-ଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପ ନେଉଛି । ସବୁ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ସମାଜର ସବୁ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକ ଏହା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି । ଏଭଳି ଗୋଟିଏ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏହି ମାସ ଆରମ୍ଭରେ ମେଘାଳୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ମେଘାଳୟର ବୀର ଯୋଦ୍ଧା, ୟୂ. ଟିରୋତ୍ ସିଂହ ଜୀଙ୍କ ପୂଣ୍ୟତିଥିରେ ଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିଥିଲେ । ଟିରୋତ୍ ସିଂ ଜୀ ଖାସି ହିଲ୍ସ ଅଧିକାର କରିବା ଏବଂ ସେଠାକାର ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ପ୍ରହାର କରିବାର ଇଂରେଜମାନଙ୍କର ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରର ଘୋର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନେକ କଳାକାର ସୁନ୍ଦର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିବେଷଣ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ଇତିହାସକୁ ଜୀବନ୍ତ କରିଦେଲେ । ଏଥିରେ ଗୋଟିଏ କାର୍ନିଭାଲ ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ମେଘାଳୟର ମହାନ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା । ଆଜିଠୁ କିଛି ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବେ, କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ଅମୃତା ଭାରତୀ କନ୍ନଡ଼ାର୍ଥୀ ନାମକ ଏକ ନିଆରା ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରାଗଲା । ଏଥିରେ ରାଜ୍ୟର ୭୫ଟି ସ୍ଥାନରେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ସହ ସମ୍ପର୍କିତ ଭବ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମମାନ ଆୟୋଜନ କରାଗଲା । ଏଥିରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ମହାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିବା ସହ ସ୍ଥାନୀୟ ସାହିତ୍ୟିକ ଉପଲବ୍ଧିଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରାଗଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହି ଜୁଲାଇ ମାସରେ ହିଁ ଗୋଟିଏ ବହୁତ କୌତୂହଳପ୍ରଦ ପ୍ରୟାସ ହେଲା, ଯାହାର ନାମ ହେଉଛି – ସ୍ୱାଧୀନତାର ରେଳଗାଡ଼ି ଓ ରେଳଷ୍ଟେସନ । ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଲା, ଲୋକେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଭାରତୀୟ ରେଳର ଭୂମିକା ବିଷୟରେ ଜାଣନ୍ତୁ । ଦେଶରେ ଏଭଳି ଅନେକ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ରହିଛି, ଯେଉଁଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ପର୍କ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଇତିହାସ ସହ ରହିଛି । ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ରେଳ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱିତ ହେବେ । ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଗୋମୋ ଜଙ୍କସନ୍ ଏବେ ସରକାରୀ ଭାବେ ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଜଙ୍କସନ୍ ଗୋମୋ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି । କାହିଁକି, ଜାଣିଛନ୍ତି ? ପ୍ରକୃତରେ ଏହି ଷ୍ଟେସନରୁ କାଲ୍କା ମେଲରେ ଚଢ଼ି ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ, ଇଂରେଜ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ଆଖିରେ ଧୂଳି ଦେବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ଆପଣମାନେ ଲକ୍ଷ୍ନୌ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ କାକୋରୀ ରେଳ ଷ୍ଟେସନର ନାଁ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ଏହି ଷ୍ଟେସନ ସହ ରାମ ପ୍ରସାଦ ବିସ୍ମିଲ୍ ଓ ଅଶ୍ଫାକ୍ ଉଲ୍ଲାହ୍ ଖାନଙ୍କ ଭଳି ବୀରମାନଙ୍କ ନାମ ଜଡ଼ିତ । ଏଠାରେ ଟ୍ରେନରେ ଯାଉଥିବା ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ଧନକୁ ଲୁଟି ବୀର ବିପ୍ଳବୀମାନେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଶକ୍ତି ସହ ପରିଚିତ କରାଇ ଦେଇଥିଲେ । ଯଦି ଆପଣ କେବେ ତାମିଲନାଡ଼ୁର ଲୋକଙ୍କ ସହ କଥା ହେବେ, ତାହେଲେ ଆପଣଙ୍କୁ ଥୁଥୁକୁଡ଼ି ଜିଲ୍ଲାର ବାଂଚି ମଣିୟାଚ୍ଚି ଜଙ୍କସନ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିବ । ଏହି ଷ୍ଟେସନ ତାମିଲ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ବାଂଚିନାଥନଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ । ଏହା ସେହି ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠି ୨୫ ବର୍ଷର ଯୁବକ ବାଂଚି, ବ୍ରିଟିଶ କଲେକ୍ଟରଙ୍କୁ ତାଙ୍କ କର୍ମ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡିତ କରିଥିଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହି ତାଲିକା ବହୁତ ଲମ୍ବା । ସାରା ଦେଶର ୨୪ଟି ରାଜ୍ୟରେ ରହିଥିବା ଏହି ରେଳ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି । ଏହି ୭୫ ଷ୍ଟେସନକୁ ଖୁବ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ସଜ୍ଜିତ କରାଯାଉଛି । ସେଠାରେ ଅନେକ ପ୍ରକାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ମଧ୍ୟ ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଛି । ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ସମୟ ବାହାର କରି ନିକଟସ୍ଥ ଏଭଳି କୌଣସି ରେଳ ଷ୍ଟେସନକୁ ଯିବା ଉଚିତ । ଆପଣ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନର ଏଭଳି ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ଜାଣିପାରିବେ, ଯାହା ଆପଣ ହୁଏତ ଆଗରୁ ଜାଣି ନ ଥିବେ । ମୁଁ ଆଖପାଖର ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଓ ଶିକ୍ଷକ-ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୋଧ କରିବି ଯେ, ସେମାନେ ନିଜ ସ୍କୁଲର ଛୋଟ ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ରେଳ ଷ୍ଟେସନକୁ ଯାଆନ୍ତୁ ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣା ସହ ସେମାନଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାନ୍ତୁ, ବୁଝାନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜାଦୀ କା ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଅନ୍ତର୍ଗତ ୧୩ ରୁ ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ଯାଏଁ ଗୋଟିଏ ସ୍ପେଶାଲ୍ ମୁଭମେଣ୍ଟ (ବିଶେଷ ଆନ୍ଦୋଳନ) – ହର୍ ଘର୍ ତ୍ରିରଙ୍ଗାର ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଛି । ଏହି ମୁଭମେଣ୍ଟ (ଆନ୍ଦୋଳନ) ର ଅଂଶ ହୋଇ ୧୩ ରୁ ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ଯାଏଁ ଆପଣ ନିଜ ଘର ଉପରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ପତାକା ନିଶ୍ଚୟ ଉଡ଼ାନ୍ତୁ, କିମ୍ବା ଏହାକୁ ନିଜ ଘରେ ଲଗାନ୍ତୁ । ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଆମକୁ ଯୋଡ଼ିଥାଏ, ଆମକୁ ଦେଶ ପାଇଁ କିଛି କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଏ । ମୋର ଆଉ ଗୋଟିଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ହେଲା, ଯେ ଅଗଷ୍ଟ ୨ ରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ ଯାଏଁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ନିଜ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମର ପ୍ରୋଫାଇଲ ପିକ୍ଚରରେ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଲଗାଇପାରିବା । ଏ କଥା ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି, ଯେ ଅଗଷ୍ଟ ୨ ତାରିଖର ଆମ ତ୍ରରଙ୍ଗା ସହ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଏହି ଦିନ ପିଙ୍ଗଳୀ ଭେଙ୍କୈୟାଜୀଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ, ଯିଏ ଆମ ଜାତୀୟ ପତାକାକୁ ଡିଜାଇନ୍ କରିଥିଲେ । ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ସାଦର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ଆମ ଜାତୀୟ ପତାକା ସମ୍ପର୍କରେ କହିଲା ବେଳେ, ମୁଁ ମହାନ ବିପ୍ଳବୀ ମାଡାମ୍ କାମାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ମରଣ କରୁଛି । ତ୍ରିରଙ୍ଗାକୁ ଆକାର ପ୍ରଦାନ କରିବାରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜାଦୀ କା ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ସମୟରେ ହେଉଥିବା ଏ ସମସ୍ତ ଆୟୋଜନର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବାର୍ତ୍ତା ହେଲା - ଆମେ ସମସ୍ତ ଦେଶବାସୀ ନିଜ କର୍ତ୍ତବ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ଠା ସହ ପାଳନ କରିବା । ତେବେ ଯାଇଁ ଆମେ ସେହି ଅଗଣିତ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିପାରିବା । ତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନର ଭାରତ ଗଢ଼ିପାରିବା । ତେଣୁ ଆମ ଆଗାମୀ ୨୫ ବର୍ଷର ଏହି ଅମୃତକାଳ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶବାସୀ ପାଇଁ କର୍ତବ୍ୟକାଳ ସଦୃଶ । ଦେଶକୁ ସ୍ୱାଧୀନ କରିବାରେ ଆମ ବୀର ସଂଗ୍ରାମୀମାନେ ଆମକୁ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇ ଯାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଆମକୁ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପାଳନ କରିବାକୁ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, କରୋନା ବିରୋଧରେ ଆମେ ଦେଶବାସୀ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଲଢ଼େଇ ଜାରି ରଖିଛୁ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଏହା ସହ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛି । ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାରେ ଲୋକଙ୍କର ବଢ଼ୁଥିବା ରୁଚି ଏଥିରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ ଯେ ଏଥିରେ ଭାରତୀୟ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତି ବହୁତ ଉପଯୋଗୀ । କରୋନା ବିରୋଧୀ ଲଢ଼େଇରେ ଆୟୁଷ ତ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ତୁଲାଇଛି । ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଆୟୁର୍ବେଦ ଓ ଭାରତୀୟ ଔଷଧ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷଣ ବଢ଼ୁଛି । ଏହାର ଏକ ବଡ଼ କାରଣ ହେଉଛି ଆୟୁଷ ରପ୍ତାନିରେ ରେକର୍ଡ ପରିମାଣର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ଏବଂ ଏହା ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସୁଖଦ ଯେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ନୂଆ ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ସ ମଧ୍ୟ ଖୋଲୁଛି । ନିକଟରେ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଆୟୁଷ ନିବେଶ ଏବଂ ସୃଜନ ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଆପଣ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ଦଶ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ନିବେଶ ପ୍ରସ୍ତାବ ମିଳିଛି । ଆଉ ଏକ ବଡ଼ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଲା କରୋନା କାଳରେ ଔଷଧୀୟ ଗଛ ଉପରେ ଗବେଷଣାରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁତ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ଅନୁଧ୍ୟାନ ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଛି । ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଏକ ଭଲ ଆରମ୍ଭ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଔଷଧୀୟ ଗଛ ଓ ଜଡ଼ିବୁଟିକୁ ନେଇ ଆଉ ଏକ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରୟାସ ହୋଇଛି । ଏବେ ଏବେ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଇଣ୍ଡିଆନ ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ହର୍ବାରିଅମ୍ ଉନ୍ମୋଚିତ ହେଇଛି । ଏହା ଏ କଥାର ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଯେ ଆମେ କିପରି ନିଜର ମୂଳ ସହିତ ଯୋଡ଼ିହେବା ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ୍ ୱାର୍ଲଡର ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା । ଇଣ୍ଡିଆନ ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ହରବାରିଅମ୍ ହେଉଛି ସଂରକ୍ଷିତ ଗଛ ବା ଗଛର ଅଂଶକୁ ନେଇ ଡିଜିଟାଲ୍ ଚିତ୍ରର ଏକ ସୁନ୍ଦର ସଂଗ୍ରହ, ଯାହା ୱେବରେ ମାଗଣାରେ ଉପଲବ୍ଧ । ଏହି ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ହର୍ବାରିଅମରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଲକ୍ଷାଧିକ ନମୁନା ଏବଂ ସେଥିସହ ସଂପୃକ୍ତ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସୂଚନା ଉପଲବ୍ଧ । ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ହର୍ବାରିଅମରେ ଭାରତର ଉଦ୍ଭିଦ ବିବିଧତାର ସମୃଦ୍ଧ ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଇଣ୍ଡିଆନ ଭର୍ଚୁଆଲ ହର୍ବାରିଅମ୍ ଭାରତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସ ପାଲଟିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, "ମନ୍ କୀ ବାତ୍'ରେ ଆମେ ସବୁଥର ଦେଶବାସୀଙ୍କର ଏଭଳି ସଫଳତାଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରୁ ଯାହା ଆମ ମୁହଁରେ ମିଠା ହସ ଫୁଟାଇଦିଏ । ଯଦି କୌଣସି ସଫଳତାର କାହାଣୀ ମିଠା ହସ ଫୁଟାଇପାରେ, ଏବଂ ମିଠା ସ୍ୱାଦ ଭରିପାରେ, ତେବେ ଆପଣ ଏହାକୁ "ସୋନେ ପର୍ ସୁହାଗା' ବୋଲି ନିଶ୍ଚୟ କହିବେ । ଆମର କୃଷକ ଆଜିକାଲି ମହୁ ଉତ୍ପାଦନରେ ଏପରି ହିଁ ଚମତ୍କାରିତା ଦେଖାଉଛନ୍ତି । ମହୁର ମିଠା ଆମର ଚାଷୀମାନଙ୍କର ଜୀବନକୁ ମଧ୍ୟ ବଦଳାଇଦେଉଛି, ସେମାନଙ୍କର ଆୟ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ୁଛି । ହରିୟାଣାର ଯମୁନାନଗରରେ, ଜଣେ ମହୁମାଛି ପାଳକ ବନ୍ଧୁ ରହନ୍ତି- ସୁଭାଷ କମ୍ବୋଜ ଜୀ । ସୁଭାଷ ଜୀ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ମହୁମାଛି ପାଳନର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନେଲେ । ଏହାପରେ ସେ କେବଳ ଛଅଟି ବାକ୍ସରୁ ନିଜର କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଆଜି ସେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ହଜାର ବାକ୍ସରେ ମହୁମାଛି ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ମହୁ ଅନେକ ରାଜ୍ୟକୁ ଯୋଗାଣ ହୋଇଥାଏ । ଜାମ୍ମୁର ପଲ୍ଲୀ ଗାଁରେ ବିନୋଦ କୁମାର ଜୀ ମଧ୍ୟ ଦେଢ଼ ହଜାରରୁ ଅଧିକ କଲୋନିରେ ମହୁମାଛି ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି । ସେ ଗତବର୍ଷ ରାଣୀ ମହୁମାଛି ପାଳନର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ନେଇଛନ୍ତି । ଏହି କାମରେ ସେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୫ରୁ ୨୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ଆଉ ଜଣେ ଚାଷୀ ଅଛନ୍ତି- ମଧୁକେଶ୍ୱର ହେଗଡେ ଜୀ । ମଧୁକେଶ୍ୱର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ସେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ୫୦ ମହୁମାଛି କଲୋନି ପାଇଁ ରିଆତି ଟଙ୍କା ନେଇଥିଲେ । ଆଜି ତାଙ୍କ ପାଖରେ ୮୦୦ରୁ ଅଧିକ କଲୋନୀ ଅଛି ଏବଂ ସେ ଅନେକ ଟନ୍ ମହୁ ବିକ୍ରି କରନ୍ତି । ସେ ନିଜ କାମରେ ନୂତନତା ଆଣିଛନ୍ତି ଏବଂ ସେ ଜାମୁକୋଳି ପ୍ରସ୍ତୁତ ମହୁ, ତୁଳସୀ ମହୁ, ଅଁଳା ମହୁ ଭଳି ଉଦ୍ଭିଦଯୁକ୍ତ ମହୁ ଉତ୍ପାଦନ କରୁଛନ୍ତି । ମଧୁକେଶ୍ୱର ଜୀ ମହୁ ଉତ୍ପାଦନରେ ଆପଣଙ୍କ ସୃଜନଶୀଳତା ଏବଂ ସଫଳତା, ଆପଣଙ୍କ ନାମକୁ ମଧ୍ୟ ସାର୍ଥକ କରୁଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଆମର ପାରମ୍ପରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନରେ ମହୁକୁ କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ଆୟୁର୍ବେଦ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ତ ମହୁକୁ ଅମୃତ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ମହୁ, କେବଳ ଆମକୁ ସୁସ୍ୱାଦ ଦିଏ ନାହିଁ, ବରଂ ଆରୋଗ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରିଥାଏ । ମହୁ ଉତ୍ପାଦନରେ ଆଜି ଏତେ ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ଯେ ପେସାଦାର ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣକାରୀ ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ସ୍ୱରୋଜଗାର ପନ୍ଥା କରୁଛନ୍ତି । ଏପରି ଜଣେ ଯୁବକ ହେଲେ ୟୁପିର ଗୋରଖପୁର ନିମିତ ସିଂହ । ନିମିତ ଜୀ ବି.ଟେକ୍ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପିତା ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଡାକ୍ତର, କିନ୍ତୁ ପାଠପଢ଼ା ପରେ ଚାକିରି ପରିବର୍ତ୍ତେ ନିମିତ୍ ଜୀ ସ୍ୱରୋଜଗାରର ନିଷ୍ପତି ନେଲେ । ସେ ମହୁ ଉତ୍ପାଦନ କାମ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ମାନ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ନିଜର ଏକ ପରୀକ୍ଷାଗାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ । ନିମିତ ଜୀ ଏବେ ମହୁ ଓ ମହୁମାଛି ମହମରୁ ବହୁତ ଭଲ ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟକୁ ଯାଇ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ମଧ୍ୟ ଦେଉଛନ୍ତି । ଏପରି ଯୁବକମାନଙ୍କ ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ହିଁ ଆଜି ଦେଶ ଏତେ ବଡ଼ ମହୁ ଉତ୍ପାଦକ ହୋଇପାରୁଛି । ଆପଣଙ୍କୁ ଜାଣି ଖୁସି ଲାଗିବ ଯେ ଦେଶରେ ମହୁର ରପ୍ତାନି ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଇଛି । ଦେଶ ନେସନାଲ୍ ବୀ କିପିଂ ଆଣ୍ଡ୍ ହନି ମିସନ ଭଳି ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଲା, ଚାଷୀମାନେ ବହୁତ ପରିଶ୍ରମ କଲେ ଏବଂ ଆମ ମହୁର ମିଠା ସାରା ଦୁନିଆରେ ପହଂଚିବାରେ ଲାଗିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆହୁରି ବଡ଼ ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ଆମର ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ଏହି ସୁଯୋଗ ସହିତ ଯୋଡ଼ିହୋଇ ତା'ର ଲାଭ ଉଠାନ୍ତୁ ଏବଂ ନୂଆ ସମ୍ଭାବନାକୁ ସାକାର କରନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ମୋତେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରୁ "ମନ୍ କୀ ବାତ୍'ର ଜଣେ ଶ୍ରୋତା ଶ୍ରୀମାନ ଆଶିଷ ବହଲ୍ ଜୀଙ୍କର ଏକ ଚିଠି ମିଳିଛି । ସେ ନିଜ ଚିଠିରେ ଚମ୍ବା ର "ମିଞ୍ଜର୍ ମେଳା' କଥା ଲେଖିଛନ୍ତି । ପ୍ରକୃତରେ ମକାର ଫୁଲକୁ ମିଞ୍ଜର୍ କୁହାଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ମକାରେ ଫୁଲ ଆସେ, ସେତେବେଳେ ମିଞ୍ଜର୍ ମେଳା ପାଳନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ମିଞ୍ଜର ମେଳାରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ଦେଶର କୋଣଅନୁକୋଣରୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆସିଥାନ୍ତି । ସଂଯୋଗବଶତଃ ଏହି ମେଳା ଏବେ ଚାଲିଛି । ଆପଣ ଯଦି ହିମାଚଳ ବୁଲିବାକୁ ଯାଇଛନ୍ତି ତେବେ ଏହି ମେଳା ଦେଖିବାକୁ ଚମ୍ବା ଯାଇପାରିବେ । ଚମ୍ବା ଏତେ ସୁନ୍ଦର ଯେ ଏଠାକାର ଲୋକଗୀତରେ ବାରମ୍ବାର କୁହାଯାଏ - ""ଚମ୍ବା ଇକ୍ ଦିନ ଓଣା କନେ ମହିନା ରୈଣା'' । ଅର୍ଥାତ ଯେଉଁ ଲୋକେ ଦିନକ ପାଇଁ ଚମ୍ବା ଆସନ୍ତି, ସେମାନେ ଏହାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦେଖି ମାସସାରା ଏଇଠି ରହିଯାଆନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ ମେଳା ସବୁର ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି । ମେଳା ଜନ-ମନ ଦୁଇଟିକୁ ଯୋଡ଼ିଥାଏ । ହିମାଚଳରେ ବର୍ଷା ପରେ ଯେତେବେଳେ ଖରିଫ ଫସଲ ପାଚେ, ସେତେବେଳେ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଶିମଳା, ମଣ୍ଡି, କୁଲ୍ଲୁ ଓ ସୋଲନରେ ସୈରି ବା ସୈର ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯାଏ । ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଜାଗରା ମଧ୍ୟ ଆସିବାର ଅଛି । ଜାଗରା ମେଳାରେ ମହାସୁ ଦେବତାଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ କରି ବିସୁ ଗୀତ ଗାନ କରାଯାଏ । ମହାସୁ ଦେବତାଙ୍କର ଏହି ଜାଗର ହିମାଚଳର ଶିମଳା, କିନ୍ନୌର ଏବଂ ସିରମୌର ସମେତ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଦେଶର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ଆଦିବାସୀ ସମାଜରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ପାରମ୍ପରିକ ମେଳା ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ମେଳା ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ତ ଆଉ କିଛିର ଆୟୋଜନ ଆଦିବାସୀ ଇତିହାସ ଓ ଐତିହ୍ୟ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ, ଯେପରିକି ଆପଣଙ୍କୁ ଯଦି ସୁଯୋଗ ମିଳେ ତ ତେଲଙ୍ଗାନାର ମେଡାରମର ଚାରିଦିନିଆ ସମକ୍କା-ସରଲମ୍ମା ଯାତ୍ରାମେଳା ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିବାକୁ ଯାଆନ୍ତୁ । ଏହି ମେଳାକୁ ତେଲଙ୍ଗାନାର ମହାକୁମ୍ଭ କୁହାଯାଏ । ସରଲମ୍ମା ଯାତ୍ରାମେଳା ଦୁଇ ଆଦିବାସୀ ମହିଳା ନାୟିକା ସମକ୍କା ଓ ସରଲମ୍ମାଙ୍କ ସମ୍ମାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । ଏହା କେବଳ ତେଲଙ୍ଗାନା ନୁହେଁ, ବରଂ ଛତିଶଗଡ଼, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କୋୟା ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ଆସ୍ଥାର ବଡ଼ କେନ୍ଦ୍ର । ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ମାରିଦମ୍ମା ମେଳା ମଧ୍ୟ ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ପ୍ରଥା ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଏକ ବଡ଼ ମେଳା । ମାରିଦମ୍ମା ମେଳା ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଅମାବାସ୍ୟାରୁ ଆଷାଢ଼ ଅମାବାସ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲେ ଏବଂ ଏଠାକାର ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ଏହାକୁ ଶକ୍ତି ଉପାସନା ସହିତ ଯୋଡ଼ିଥାନ୍ତି । ଏଠାକାର ପୂର୍ବ ଗୋଦାବରୀର ପେଦ୍ଧାପୁରମରେ ମରିଦମ୍ମା ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ସେହିଭଳି ରାଜସ୍ଥାନରେ ଗରାସିୟା ଜନଜାତିର ଲୋକେ ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀରେ "ସିୟାୱା କା ମେଲା' ବା "ମନଖାଁ ରୋ ମେଲା'ର ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି ।

ଛତିଶଗଡ଼ ବସ୍ତର ଅଂଚଳର ନାରାୟଣପୁରରେ ହେଉଥିବା ମାୱଲି ମେଳା ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ସେଇ ପାଖାପାଖି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଭଗୋରିୟା ମେଳା ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଜଣାଶୁଣା । କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ଭଗୋରିୟା ମେଳା ରାଜା ଭୋଜଙ୍କ ସମୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳକାର ଭୀଲ୍ ରାଜା କାସୁମରା ଓ ବାଲୁନ୍ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ନିଜ ନିଜ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀରେ ଏହି ମେଳାର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳଠାରୁ ଆଜିଯାଏ ଏହି ମେଳାଗୁଡ଼ିକ ଖୁବ୍ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ପାଳିତ ହୋଇଆସୁଛି । ସେଇଭଳି ଗୁଜରାଟର ତରଣେତର୍ ଏବଂ ମାଧୋପୁର ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ହେଉଥିବା ମେଳାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଏହି ମେଳାଗୁଡ଼ିକ ଆମମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ଜୀବନ ପାଇଁ ଶକ୍ତିର ବହୁତ ବଡ଼ ଉତ୍ସ । ଆପଣଙ୍କ ଆଖପାଖରେ ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି ଅନେକ ମେଳା ଆୟୋଜିତ ହେଉଥିବ । ଆଜିର ସମୟରେ ସମାଜର ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରାଗୁଡ଼ିକ “ଏକ୍ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ” ଭଳି ଭାବନାକୁ ମଜଭୁତ କରିବାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭୂମିକା ନେଇପାରିବେ । ଆମର ଯୁବବର୍ଗ ଏହି ମେଳାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହେବା ଉଚିତ ଏବଂ ଆପଣମାନେ ଯେବେବି ଏହିଭଳି ମେଳାଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତା’ର ଫଟୋଗୁଡ଼ିକୁ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ସେୟାର କରନ୍ତୁ । ଯଦି ଆପଣ ଚାହାଁନ୍ତି ତେବେ ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହ୍ୟାସ୍ଟ୍ୟାଗ୍ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରିପାରନ୍ତି । ୟାଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟ ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ସେହି ମେଳାଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିବେ । ଏହି ଫଟୋଗୁଡ଼ିକୁ ଆପଣ ସଂସ୍କୃତି ବିଭାଗର ୱେବସାଇଟରେ ମଧ୍ୟ ଅପଲୋଡ଼ କରିପାରିବେ । ଆମ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଆଗାମୀ କିଛିଦିନ ଭିତରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯାଉଛି ଯେଉଁଥିରେ ମେଳାଗୁଡ଼ିକର ସବୁଠାରୁ ଭଲ ଫଟୋ ପଠେଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ଦିଆଯିବ । ଅତଏବ ଆଉ ଡେରି କରନ୍ତୁନି । ମେଳାରେ ବୁଲନ୍ତୁ ତା’ର ଫଟୋ ସେୟାର କରନ୍ତୁ, ହୁଏତ ଆପଣଙ୍କୁ ବି ପୁରସ୍କାର ମିଳିଯାଇପାରେ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆପଣମାନଙ୍କର ମନେଥିବ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଗୋଟିଏ ଅଧ୍ୟାୟରେ ମୁଁ କହିଥିଲି ଯେ ଖେଳନା ରପ୍ତାନୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ଅଗ୍ରଣୀ ହେବାର ଯୋଗ୍ୟତା ବହନ କରେ । ସେଥିରେ ମୁଁ ବିଶେଷକରି ଖେଳକୁଦ ବିଭାଗରେ ଭାରତର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟ ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିଥିଲି । ଭାରତର ସ୍ଥାନୀୟ ଖେଳନାଗୁଡ଼ିକ ପରମ୍ପରା ଓ ପ୍ରକୃତିର ଅନୁରୂପ ହୋଇଥାନ୍ତି, ତା’ଛଡ଼ା Eco-friendly ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତି । ମୁଁ ଆଜି ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ଭାରତୀୟ ଖେଳନାର ସଫଳତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଚାହେଁ । ଆମର ଯୁବବର୍ଗମାନେ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ଏବଂ ଉଦ୍ୟମିତା ଦ୍ୱାରା ଖେଳନା ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେଉଁଭଳି ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛନ୍ତି କେହି ତା’ର କଳ୍ପନା ମଧ୍ୟ କରିନଥିବେ । ଆଜି ଯେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ଖେଳନାଗୁଡ଼ିକର ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି ସେତେବେଳେ ଚାରିଆଡ଼େ ଭୋକାଲ ଫର ଲୋକାଲ ର ଧ୍ୱନି ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେଉଛି । ଆପଣମାନେ ଜାଣି ଖୁସିହେବେ ଯେ ଭାରତରେ ଏବେ ବିଦେଶରୁ ଆମଦାନୀ କରାଯାଉଥିବା ଖେଳନାଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା କ୍ରମଶଃ କମ୍ ହେବାରେ ଲାଗିଲାଣି । ଆଗରୁ ପ୍ରାୟ ତିନିହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ଖେଳନା ବାହାରୁ ଆମଦାନୀ କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ଏବେ ଏହି ଆମଦାନୀ ସତୁରୀ ପ୍ରତିଶତ କମ୍ ହୋଇଗଲାଣି । ଆଉ ଖୁସିର କଥା ହେଲା ଇତିମଧ୍ୟରେ ଭାରତରୁ ଦୁଇହଜାର ଛଅଶହ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କାର ଖେଳନା ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରଥମେ ମାତ୍ର ତିନିଶହ-ଚାରିଶହ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଖେଳନା ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଇପାରୁଥିଲା । ଆଉ ଆପଣମାନେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଏସବୁ କରୋନା କାଳରେ ହିଁ ହୋଇପାରିଲା । ଭାରତର ଖେଳନା ଉଦ୍ୟୋଗ ନିଜକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ କରି ଦେଖେଇଦେଲା । ଭାରତୀୟ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ଏବେ ଭାରତୀୟ ପୁରାଣ, ଇତିହାସ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ଖେଳନା ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଖେଳନାର ଯେଉଁ କ୍ଲଷ୍ଟର ରହିଛି ତାଦ୍ୱାରା ଛୋଟ ଛୋଟ ଖେଳନା ତିଆରି କରୁଥିବା ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ବିଶେଷ ଭାବେ ଉପକୃତ ହେଉଛନ୍ତି । ଏଇ ଛୋଟ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖେଳନା ଏବେ ଦେଶବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ ହେଉଛି । ଭାରତର ଖେଳନା ନିର୍ମାତାମାନେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ Global Toy Brandsଗୁଡ଼ିକ ସାଥୀରେ ହାତ ମିଳାଇ କାମ କରୁଛନ୍ତି । ମୁଁ ବହୁତ ଖୁସି ଯେ ଆମର ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ସେକ୍ଟର ମଧ୍ୟ ଖେଳନା ବଜାର ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛନ୍ତି । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେମାନେ ଅନେକ ମଜାଦାର ଜିନିଷ ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ବାଙ୍ଗାଲୋରର Shumme Toys (ସୁମି ଟୟଜ୍) ନାମକ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ, Eco friendly ଖେଳନା ତିଆରି କରିବା ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛି । ସେହିଭଳି ଗୁଜରାଟର ଆର୍କିଡଜୁ କମ୍ପାନୀ AR based flash cards ଏବଂ AR based Story books ତିଆରି କରୁଛି । ପୁନାର ଫନଭେନସନ ନାମକ କମ୍ପାନୀ Learning ଖେଳନା ଏବଂ Activity Puzzles ମାଧ୍ୟମରେ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଗଣିତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପିଲାମାନଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ାଇବାର ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ଖେଳନାର ଦୁନିଆରେ ଏଭଳି ଉଚ୍ଚକୋଟୀର କାମ କରୁଥିବା ସେଇ ଉଦ୍ୟୋଗୀ ତଥା ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଳିମିଶି ଭାରତୀୟ ଖେଳନାଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶ୍ୱ ଦରବାରରେ ଆହୁରି ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିବା । ତାଛଡ଼ା ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମୋର ଅନୁରୋଧ ଯେ ସେମାନେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ଖେଳନା, Puzzles ଏବଂ ଗେମ ଆଦି କିଣନ୍ତୁ ।

ସାଥିଗଣ, କ୍ଲାସରୁମ୍ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଖେଳପଡ଼ିଆ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମର ଯୁବବର୍ଗ ଦେଶକୁ ଗୌରବାନ୍ୱିତ କରୁଛନ୍ତି । ଏଇ ମାସରେ ପିଭି ସିନ୍ଧୁ ସିଙ୍ଗାପୁର ଓପନ୍ ଖେଳି ନିଜର ପ୍ରଥମ ଟ୍ରଫି ଜିତିଛନ୍ତି । ନୀରଜ ଚୋପ୍ରା ମଧ୍ୟ ନିଜର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ଆଥଲେଟିକ୍ ଚାମ୍ପିଅନସିପରେ ଦେଶ ପାଇଁ ରୌପ୍ୟପଦକ ଜିତିଛନ୍ତି । ଆୟାରଲାଣ୍ଡ ପାରା ବ୍ୟାଡମିଣ୍ଟନ ଖେଳରେ ୧୧ଟି ପଦକ ହାସଲ କରି ଆମର ଖେଳାଳିମାନେ ଦେଶର ଗୌରବ ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି । ରୋମରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା World Cadet Wrestling Championshipରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଖେଳାଳିମାନେ ବହୁତ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି । ଆମ ଆଥଲେଟ୍ ସୁରଜ ମଧ୍ୟ Greco-Roman Eventରେ କମାଲ୍ କରି ଦେଖେଇଛନ୍ତି । ସେ ଦୀର୍ଘ ବତିଶ ବର୍ଷର ବ୍ୟବଧାନ ପରେ ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାର Wrestlingରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିତିପାରିଛନ୍ତି । ଏଇ ସାରା ମାସଟି ତ ଖେଳାଳିମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁକୂଳ ରହିଲା । ଚେନ୍ନାଇରେ ୪୪ତମ ଚେସ୍ ଅଲମ୍ପିଆଡର ଆୟୋଜନ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ମାନର କଥା । ଏଇ ଜୁଲାଇ ୨୮ ତାରିଖରେ ହିଁ ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହେଲା ଏବଂ ମୋତେ ଏହାର ଉଦ୍ଘାଟନ ଉତ୍ସବରେ ଯୋଗଦେବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳିଥିଲା । ସେଇଦିନ ଟକରେ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ରୀଡ଼ାର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହେଲା । ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଆମର ଯୁବବର୍ଗ ସେଠାରେ ଆମର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଛନ୍ତି । ମୁଁ ସମସ୍ତ ଖେଳାଳି ଓ ଆଥଲେଟମାନଙ୍କୁ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ତରଫରୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ମୋ ପାଇଁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଗୌରବର କଥା ହେଲା ଭାରତ ୧୭ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବର୍ଗ ପାଇଁ FIFA Women’s World Cup ଫୁଟବଲ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଆୟୋଜନ କରିବାକୁ ଯାଉଛି । ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତା ପାଖାପାଖି ଅକ୍ଟୋବର ବେଳକୁ ଆୟୋଜିତ ହେବ ଯାହା ଦେଶର ଝିଅମାନଙ୍କର ଖେଳ ପ୍ରତି ଉତ୍ସାହ ବୃଦ୍ଧି କରିବ ।

ସାଥିଗଣ, କିଛିଦିନ ତଳେ ଦେଶରେ ୧୦ମ ଏବଂ ଦ୍ୱାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ପରୀକ୍ଷାଫଳ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । ଯେଉଁ ପିଲାମାନେ ନିଜର କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ତଥା ମନୋନିବେଶ ଦ୍ୱାରା ସଫଳତା ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ମୁଁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ମହାମାରୀ ଯୋଗୁଁ ଗତ ଦୁଇବର୍ଷ ଆମମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଥିଲା । ଏ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ଯୁବବର୍ଗ ଯେଉଁଭଳି ସାହସ ଏବଂ ସଂଯମର ପରିଚୟ ଦେଲେ ତାହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ମୁଁ ସମସ୍ତଙ୍କର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭବିଷ୍ୟତ କାମନା କରୁଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜି ଆମେମାନେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ତମ ବର୍ଷରେ ଦେଶର ଯାତ୍ରା ସହିତ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଆସନ୍ତା ଥର ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସାମିଲ ହେବା ସେତେବେଳକୁ ଆମର ଆଗାମୀ ୨୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଥିବ । ନିଜ ଘର ତଥା ଆମ ନିଜ ଲୋକଙ୍କ ଘର ଉପରେ ଆମର ପ୍ରିୟ ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଉଡୁ ସେଥିପାଇଁ ଆମକୁ ଏକତ୍ର ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଆପଣମାନେ ଏ ବର୍ଷର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସକୁ କେମିତି ପାଳନ କଲେ, କ’ଣ କିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କଲେ ସେ କଥା ମତେ ନିଶ୍ଚୟ ଜଣେଇବେ । ଆରଥରକୁ ଆମେ ଆମର ଏହି ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗକୁ ନେଇ ପୁଣି ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବା, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମତେ ଅନୁମତି ଦିଅନ୍ତୁ । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ପାଇଁ ମୋତେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କର ଅନେକ ଚିଠି ମିଳିଛି । ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଓ ନମୋ ଆପରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ବାର୍ତା ମିଳିଛି । ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କ ନିକଟରେ କୃତଜ୍ଞ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପରସ୍ପରର ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦ୍ୱାରା ପରିବର୍ତ୍ତନର କଥା ସାରାଦେଶକୁ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ଆମ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ରହିଥାଏ । ସେହି ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ମୁଁ ଆଜି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଦେଶର ଏଭଳି ଏକ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି, ଯାହାର ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ଜୀବନରେ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ତା’ପୂର୍ବରୁ ମୁଁ ଆଜିର ପିଢ଼ିର ଯୁବକ-ଯୁବତୀ, ୨୪-୨୫ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଏହା ଗୋଟିଏ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ । ମୋ ପ୍ରଶ୍ନ ଉପରେ ଆପଣମାନେ ନିଶ୍ଚୟ ଚିନ୍ତା କରିବେ । ଏ କଥା ଆପଣମାନେ ଜାଣିଛନ୍ତି କି, ଯେତେବେଳେ ଆପଣମାନଙ୍କ ବାପା-ମା’ ଆପଣଙ୍କ ବୟସର ଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କଠାରୁ ବଂଚିବାର ଅଧିକାର ମଧ୍ୟ ଛଡ଼ାଇ ନିଆଯାଇଥିଲା! ଆପଣମାନେ ଭାବୁଥିବେ, ଏହା କ’ଣ କେବେ ସମ୍ଭବ? ଏହା ତ ଅସମ୍ଭବ । କିନ୍ତୁ ମୋର ଯୁବବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ ଥରେ ଏଭଳି ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳର, ୧୯୭୫ ମସିହା କଥା । ଜୁନ ମାସର ସମୟ ଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଦେଶରେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ, ଦେଶର ନାଗରିକମାନଙ୍କ ସମସ୍ତ ଅଧିକାର ଛଡ଼ାଇ ନିଆଯାଇଥିଲା। ସମ୍ବିଧାନର ଏକବିଂଶ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ଜୀବନ ଧାରଣ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅଧିକାର ମଧ୍ୟ ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଧିକାର ଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ଦଳିଚକଟି ଦେବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଥିଲା । ଦେଶର ନ୍ୟାୟାଳୟ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍ଥା, ପ୍ରେସ୍ ସବୁଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ କଟକଣା ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା । ସେନ୍ସରଶିପର ଏଭଳି ଅବସ୍ଥା ଥିଲା, ଯେ ବିନା ସ୍ୱୀକୃତିରେ କିଛି ଛାପିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ନ ଥିଲା । ମୋର ମନେ ଅଛି, ସେତେବେଳେ ସୁବିଖ୍ୟାତ ଗାୟକ କିଶୋର କୁମାର ସରକାରଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିବାକୁ ଅରାଜି ହେବାରୁ ତାଙ୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲାଗୁ କରାଯାଇଥିଲା । ରେଡିଓରୁ ତାଙ୍କ ଏଂଟ୍ରିକୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଅନେକ ଚେଷ୍ଟା, ହଜାର ହଜାର ଗିରଫଦାରୀ ଏବଂ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟାଚାର ସତ୍ୱେ ଭାରତର ଲୋକଙ୍କର ଗଣତନ୍ତ୍ର ଉପରୁ ବିଶ୍ୱାସ ତୁଟିଲାନି, ତିଳେ ମାତ୍ର ତୁଟିଲାନି । ଆମ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଗଣତନ୍ତ୍ରର ସଂସ୍କାର ରହିଆସିଛି, ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଯେଉଁ ଭାବନା ଆମ ଶିରାପ୍ରଶିରାରେ ପ୍ରବାହିତ, ଶେଷରେ ତାହାରି ହିଁ ବିଜୟ ହେଲା । ଭାରତର ଲୋକେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ହଟାଇ, ପୁଣିଥରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କଲେ । ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ମନୋବୃତି, ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ବୃତି-ପ୍ରବୃତିକୁ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରଣାଳୀରେ ପରାଜିତ କରିବାର ଏଭଳି ଉଦାହରଣ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ମିଳିବା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ । ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ସମୟରେ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସଂଘର୍ଷର, ସେ ପରିସ୍ଥିତିର ସାକ୍ଷୀ ହୋଇରହିବାର, ସେଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ହେବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମୋତେ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥିଲା - ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଜଣେ ସୈନିକ ରୂପେ । ଆଜି ଦେଶ ଯେତେବେଳେ ଏହାର ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷର ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରୁଛି, ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ପାଳନ କରୁଛି, ସେତେବେଳେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତିର ସେହି ଭୟାବହ ସମୟକୁ ଆମେ କେବେହେଲେ ଭୁଲିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ବି ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଭୁଲିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ କେବଳ ଶହ ଶହ ବର୍ଷର ପରାଧୀନତାରୁ ମୁକ୍ତିର ବିଜୟଗାଥା ନୁହେଁ, ବରଂ ସ୍ୱାଧୀନୋତ୍ତର ଭାରତର ୭୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରାକୁ ମଧ୍ୟ ବହନ କରୁଛି । ଇତିହାସର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧ୍ୟାୟରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରି ଆମେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଚାଲିଛୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମ ଭିତରେ ଏଭଳି ହୁଏତ କେହି ନ ଥିବେ, ଯିଏ ନିଜ ଜୀବନରେ ଆକାଶ ସହ ଜଡ଼ିତ କୌଣସି କଳ୍ପନା ନ କରିଥିବେ । ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ଆକାଶକୁ ଛୁଇଁବା, ଗୋଟିଏ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ବାସ୍ତବ ରୂପ ପ୍ରଦାନ କରିବା ସଦୃଶ । ଆଜି ଆମ ଭାରତ ଯେତେବେଳେ ଏତେଗୁଡ଼ିଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଫଳତାର ଆକାଶକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରୁଛି, ସେତେବେଳେ ମହାକାଶ ବା ଏଥିରୁ ବାଦ ପଡ଼ିବ କିପରି? ବିଗତ କିଛିବର୍ଷ ଧରି ଆମ ଦେଶରେ ସ୍ପେସ୍ ସେକ୍ଟର୍ ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ବଡ଼ ବଡ଼ କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି । ଦେଶର ଏହି ଉପଲବ୍ଧିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଲା, ଇନ୍-ସ୍ପେସ୍ ନାମକ ଏଜେନ୍ସି ନିର୍ମାଣ। ଗୋଟିଏ ଏଭଳି ଏଜେନ୍ସି ଯାହା ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତୀୟ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ନୂତନ ସୁଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛି । ଏହି ଅୟମାରମ୍ଭ ଆମ ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ବିଶେଷଭାବେ ଆକର୍ଷିତ କରିିଛି । ଯୁବବର୍ଗର ଅନେକଙ୍କ ଠାରୁ ମୋତେ ଏହାସହିତ ସଂଲଗ୍ନ ବାର୍ତା ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । କିଛିଦିନ ତଳେ, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଇନ୍-ସ୍ପେସ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ଲୋକାର୍ପଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଯାଇଥିଲି, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ଅନେକ ଯୁବ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପଙ୍କର ନୂତନ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଉତ୍ସାହକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲି । ମୁଁ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଅନେକ ସମୟ ଧରି କଥାବାର୍ତା ମଧ୍ୟ କଲି । ଏମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣିଲେ, ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ନ ହୋଇ ରହିପାରିବେନି । ଏଇ ଯେମିତି, ସ୍ପେସ୍ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ସମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଓ ଦ୍ରୁତ ଗତି କଥା ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ । ଆଜିକୁ କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବ ଯାଏଁ ଆମ ଦେଶରେ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ କଥା କେହି ଚିନ୍ତା କରୁନଥିଲେ । ଆଜି ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଶହେ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ହେଲାଣି । ଏହି ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ ଗୁଡ଼ିକ ଏଭଳି ନୂଆ ନୂଆ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ନେଇ କାମ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଉପରେ ଆଗରୁ କିଛି ଚିନ୍ତା କରାଯାଉନଥିଲା, କିମ୍ବା ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅସମ୍ଭବ ବୋଲି ମନେକରାଯାଉଥିଲା । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଚେନ୍ନାଇ ଓ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଦୁଇଟି ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ହେଉଛନ୍ତି - ଅଗ୍ନିକୁଳ ଏବଂ ସ୍କାଇରୁଟ୍ । ଏହି ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଏଭଳି ଲଂଚ୍ ଭେଇକିଲ୍ ବିକଶିତ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଛୋଟ ପେ-ଲୋଡ ଗୁଡ଼ିକୁ ମହାକାଶକୁ ପ୍ରେରଣ କରିବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସ୍ପେସ୍-ଲଚିଂ ବହୁତ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଅନୁମାନ କରାଯାଏ । ସେହିଭଳି ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଆଉ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଧୃବ ସ୍ପେସ୍, ଉପଗ୍ରହ ମୃତୟନ ଏବଂ ଉପଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ-ଗୁଣସମ୍ପନ୍ନ ସୋଲାର୍ ପ୍ୟାନେଲ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ମୁଁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ସ୍ପେସ୍ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଦିଗନ୍ତରାର ତନବୀର ଅହମଦଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ମଧ୍ୟ ଆସିଥିଲି, ଯିଏ ମହାକାଶର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ ମ୍ୟାପ କରିବାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । ସେ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଉପରେ ମଧ୍ୟ କାମ କରନ୍ତୁ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମହାକାଶର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ମଧ୍ୟ ମିଳିପାରିବ, ସେଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ କରିଛି । ଦିଗନ୍ତରା ଏବଂ ଧୃବ-ସ୍ପେସ୍ ଉଭୟେ ଜୁନ ୩୦ ତାରିଖ ଦିନ ଇସ୍ରୋର ଲଂଚ ଭେଇକିଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜର ପ୍ରଥମ ଲଂଚ ସମ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି, ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ଗୋଟିଏ ସ୍ପେସ୍ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଆଷ୍ଟ୍ରୋମର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ନେହା ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ରୋମାଂଚକର ଚିନ୍ତାଧାରା ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଏଭଳି ଫ୍ଲାଟ୍ ଆଂଟିନା ତିଆରି କରୁଛି, ଯାହା କେବଳ ଆକାରରେ ଛୋଟ ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବହୁତ କମ୍ । ଏହି ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଚାହିଦା ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ହୋଇପାରେ ।

ଇନ୍-ସ୍ପେସ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମେହେସାଣାର ବିଦ୍ୟାଳୟ ଛାତ୍ରୀ ତନଭି ପଟେଲଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ ମୋର ସାକ୍ଷାତ ହୋଇଥିଲା । ସେ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ଛୋଟ ଉପଗ୍ରହ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଆଗାମୀ କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମହାକାଶରେ ପ୍ରେରିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ତନଭି ମୋତେ ଗୁଜରାଟିରେ ବହୁତ ସହଜ ଢଙ୍ଗରେ ନିଜ କାମ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ । ତନଭିଙ୍କ ଭଳି ଦେଶର ପ୍ରାୟ ୭୫୦ ଜଣ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଏହିଭଳି ୭୫ଟି ଉପଗ୍ରହ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଖୁସିର କଥା ଯେ, ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଦେଶର ଛୋଟ ଛୋଟ ସହରର ବାସିନ୍ଦା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏମାନେ ସେହି ଯୁବବର୍ଗ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ମନରେ ଆଜିଠୁ କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସ୍ପେସ୍ ସେକ୍ଟରର ଛବି କୌଣସି ସିକ୍ରେଟ୍ ମିଶନ୍ ଭଳି ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଦେଶ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିଲା, ଏବଂ ସେହି ଯୁବବର୍ଗ ଏବେ କୃତ୍ରିମ ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣ କରୁଛନ୍ତି । ଯଦି ଦେଶର ଯୁବବର୍ଗ ଆକାଶକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ, ତେବେ ଆମ ଦେଶ କେମିତି ପଛରେ ରହିବ?

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଏବେ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ବିଷୟର କଥା ରହିଛି, ଯାହାକୁ ଶୁଣି ଆପଣଙ୍କ ମନ ଖୁସିହେବ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ମଧ୍ୟ ମିଳିବ । ବିଗତ ଦିନରେ ଆମ ଅଲିମ୍ପିକ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ବିଜେତା ନୀରଜ ଚୋପ୍ରା ପୁଣି ଥରେ ସମ୍ବାଦର ଶୀର୍ଷରେ ଥିଲେ । ଅଲିମ୍ପିକ ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ସଫଳତାର ନୂଆ ନୂଆ କିର୍ତୀମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଚାଲିଛନ୍ତି । ଫିନଲାଣ୍ଡରେ ନୀରଜ ପାଭୋ ନର୍ମି ଗେମ୍ସରେ ରୌପ୍ୟପଦକ ହାସଲ କଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ସେ ନିଜ ଜ୍ୟାଭେଲିନ୍ ଥ୍ରୋ ରେକର୍ଡ଼କୁ ମଧ୍ୟ ଭଙ୍ଗ କଲେ । କୋର୍ଟେନ ଗେମ୍ସରେ ନୀରଜ ପୁଣିଥରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିଣି ଦେଶର ଗୌରବ ବୃଦ୍ଧି କଲେ । ଏହି ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ସେ ସେଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଜିତିଲେ, ଯେତେବେଳେ ସେଠାକାର ପାଗ ମଧ୍ୟ ଖରାପ ଥିଲା । ଏହି ଉତ୍ସାହ ଆଜିର ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ପରିଚୟ । ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସ୍ପୋର୍ଟସ-ୱାର୍ଲ୍ଡ ଯାଏଁ ଭାରତର ଯୁବବର୍ଗ ନୂଆ ନୂଆ ରେକର୍ଡ଼ ସୃଷ୍ଟି କରିଚାଲିଛନ୍ତି । ନିକଟ ଅତୀତରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିବା ଖେଲୋ-ଇଣ୍ଡିଆ ୟୁଥ ଗେମ୍ସରେ ମଧ୍ୟ ଆମ ଖେଳାଳିମାନେ ଅନେକ ନୂତନ ରେକର୍ଡ଼ ସୃଷ୍ଟି କଲେ । ଆପଣ ଜାଣି ଖୁସି ହେବେ ଯେ, ଏହି ଖେଳରେ ମୋଟ ୧୨ଟି ରେକର୍ଡ଼ ଭଙ୍ଗ ହୋଇଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ୧୧ଟି ନୂଆ ରେକର୍ଡ଼ ମହିଳା ଖେଳାଳିମାନେ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ମଣିପୁରର ଏମ୍. ମାର୍ଟିନା ଦେବୀ ଭାରୋତଳନରେ ୮ଟି ନୂତନ ରେକର୍ଡ଼ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ।

ସେହିଭଳି ସଂଜନା ସୋନାକ୍ଷୀ ଓ ଭାବନା ମଧ୍ୟ ପୃଥକ ପୃଥକ ରେକର୍ଡ଼ ସୃଷ୍ଟି କରିିଛନ୍ତି । ଏହି କ୍ରୀଡ଼ାବିତମାନେ ସୂଚାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ଆଗାମୀ ଦିନମାନଙ୍କରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ କ୍ରୀଡ଼ା ପ୍ରତିଯୋଗୀତା ମାନଙ୍କରେ ଭାରତର ଗୌରବ କେତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାକୁ ଯାଉଛି । ମୁଁ ଏହି ସମସ୍ତ କ୍ରୀଡ଼ବିତଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇବା ସହ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଶୁଭକାମନା ଦେଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଖେଲୋ ଇଣ୍ଡିଆ ୟୁଥ୍ ଗେମ୍ସର ଆଉ ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ କଥା ରହିଛି । ଯେଉଁମାନେ ଅତି ସାଧାରଣ ପରିବାରରୁ ଆସିଛନ୍ତି, ସେହି କ୍ରୀଡ଼ାବିତମାନେ ନିଜ ଜୀବନରେ ବହୁତ ପରିଶ୍ରମ କରି ସଫଳତାର ଏହି ସ୍ତର ଯାଏ ପହଂଚିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ସଫଳତାରେ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଓ ସେମାନଙ୍କ ପିତା-ମାତାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୁମିକା ରହିଛି ।

୭୦ କିଲୋମିଟର ସାଇକେଲ ଚାଳନାରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିତିଥିବା ଶ୍ରୀନଗରର ଆଦିଲ ଅଲ୍ତାଫ୍ଙ୍କ ବାପା ଦରଜୀ କାମ କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେ ନିଜ ପୁଅର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ କିଛି ବାକି ରଖିଲେ ନାହିଁ । ଆଜି ଆଦିଲ ନିଜ ପିତା ଏବଂ ସମଗ୍ର ଜାମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀରକୁ ଗୌରବାନ୍ୱିତ କରିଛନ୍ତି । ଭାରୋତଳନରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିତିଥିବା ଚେନ୍ନାଇର ଏଲ୍. ଧନୁଷଙ୍କ ପିତା ମଧ୍ୟ ଜଣେ ସାଧାରଣ କାଠମିସ୍ତ୍ରୀ । ସାଙ୍ଗଲିର ଝିଅ କାଜୋଲ୍ ସରଗାରଙ୍କ ବାପା ଚା’ ବିକ୍ରି କରନ୍ତି । କାଜୋଲ ନିଜ ବାପାଙ୍କ କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ ଓ ଭାରୋତଳନର ଅଭ୍ୟାସ ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ପରିଶ୍ରମ ସାର୍ଥକ ହେଲା । କାଜୋଲ ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଭାରୋତଳନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଚ୍ଚପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଠିକ୍ ସେହିଭଳି ଚମତ୍କାର କରି ଦେଖାଇଛନ୍ତି ରୋହତକର ତନୁ । ତନୁଙ୍କ ପିତା ରାଜବୀର ସିଂହ ରୋହତକରେ ଗୋଟିଏ ସ୍କୁଲର ବସ ଚାଳକ । ତନୁ କୁସ୍ତିରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିତି ନିଜର, ନିଜ ପରିବାରର ଓ ନିଜ ପିତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରି ଦେଖାଇଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କ୍ରୀଡ଼ାଜଗତରେ ଏବେ ଭାରତୀୟ ଖେଳାଳିଙ୍କର ଆଧିପତ୍ୟ ତ ବଢ଼ୁଛି, ତା'ସହିତ ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାର ମଧ୍ୟ ନୂଆ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଯେପରିକି, ଏଥର ଖେଲୋ ଇଣ୍ଡିଆ ୟୁଥ୍ ଗେମ୍ସରେ ଅଲିମ୍ପିକରେ ସାମିଲ ହେବାକୁ ଥିବା ପ୍ରତିଯୋଗିତାଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ ପାଂଚଟି ସ୍ୱଦେଶୀ କ୍ରୀଡ଼ା ମଧ୍ୟ ସାମିଲ୍ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପାଂଚଟି ଖେଳ ହେଉଛି- ଗତକା, ଥାଙ୍ଗ୍ ତା, ଯୋଗାସନ, କଲିପାୟଟ୍ଟୁ ଏବଂ ମଲ୍ଲଖମ୍ବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଭାରତରେ ଏପରି ଏକ ଖେଳର ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଂଟ ହେବାକୁ ଯାଉଛି, ଯେଉଁ ଖେଳର ଜନ୍ମ ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ବରୁ ଆମ ଦେଶ ଭାରତରେ ହିଁ ହୋଇଥିଲା । ଏହାହେଉଛି ୨୮ ଜୁଲାଇରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିବା ଚେସ୍ ଅଲିମ୍ପିଆଡ଼ । ଏଥର ଚେସ୍ ଅଲିମ୍ପିଆଡ଼ରେ ୧୮୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି । ଖେଳ ଓ ଫିଟନେସ ସମ୍ପର୍କରେ ଆମର ଆଜିର ଆଲୋଚନା ଆଉ ଗୋଟିଏ ନାମ ବିନା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବନାହିଁ । ଏହି ନାମ ହେଉଛି ତେଲେଙ୍ଗାନାର ପର୍ବତାରୋହୀ ପୂର୍ଣ୍ଣା ମାଲାୱଥଙ୍କର । ପୂର୍ଣ୍ଣା "ସେଭେନ ସମିଟ୍ସ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ୍'କୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ଆଉ ଏକ ସଫଳତାର ବାନା ଉଡ଼ାଇଛନ୍ତି । ସେଭେନ୍ ସମିଟ୍ସ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ୍ ଅର୍ଥାତ ପୃଥିବୀର ସବୁଠୁ କଠିନ ଓ ଉଚ୍ଚ ସାତଟି ପାହାଡ଼ ଚଢ଼ିବାର ଆହ୍ୱାନ । ପୂର୍ଣ୍ଣା ନିଜର ଅଦମ୍ୟ ସାହସ ସହିତ ନର୍ଥ ଆମେରିକାର ସବୁଠୁ ଉଚ୍ଚ ଶୃଙ୍ଗ ମାଉଂଟ ଦେନାଲି ଆରୋହଣ କରି ଦେଶକୁ ଗୌରବାନ୍ୱିତ କରିଛନ୍ତି । ପୂର୍ଣ୍ଣା ଭାରତର ସେହି ଝିଅ ଯିଏ ମାତ୍ର ୧୩ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଏଭରେଷ୍ଟ ଶୃଙ୍ଗ ଉପରେ ବିଜୟ ହାସଲ କରି ଅଦ୍ଭୁତ ପରାକାଷ୍ଠା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଯେତେବେଳେ ଖେଳ କଥା ହେଉଛି, ତ ଆଜି ମୁଁ ଭାରତର ସର୍ବାଧିିକ ପ୍ରତିଭାଶାଳୀ କ୍ରିକେଟରଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ମିତାଲି ରାଜଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଚାହିଁବି । ସେ ଚଳିତ ମାସରେ କ୍ରିକେଟରୁ ସନ୍ନ୍ୟାସ ନେବାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଅନେକ କ୍ରୀଡ଼ାପ୍ରେମୀଙ୍କୁ ଭାବୁକ କରିଦେଇଛି । ମିତାଲି କେବଳ ଜଣେ ଅସାଧାରଣ ଖେଳାଳି ନୁହନ୍ତି, ବରଂ ଅନେକ ଖେଳାଳିଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ ମଧ୍ୟ ରହିଆସିଛନ୍ତି । ମୁଁ ମିତାଲିଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମେ "ମନ୍ କୀ ବାତ'ରେ ୱେଷ୍ଟ୍ ଟୁ ୱେଲଥ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ସଫଳ ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକର ଆଲୋଚନା କରିଆସୁଛୁ । ଏପରି ଏକ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ମିଜୋରାମର ରାଜଧାନୀ ଆଇଜଲର । ଆଇଜଲରେ ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ନଦୀ ଅଛି "ଚିଟେ ଲୁଇ', ଯାହା ବର୍ଷ ବର୍ଷର ଉପେକ୍ଷା କାରଣରୁ ମଇଳା ଓ ଆବର୍ଜନା ଗଦାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ବିଗତ କିଛିବର୍ଷ ଧରି ଏହି ନଦୀକୁ ବଂଚାଇବାର ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଏଥିପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂଗଠନ, ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂସ୍ଥା ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ମିିଳିମିଶି ସେଭ୍ ଚିଟେ ଲୁଇ ଆକ୍ସନ ପ୍ଲାନ୍ ମଧ୍ୟ ଚଳାଉଛନ୍ତି । ନଦୀ ସଫେଇର ଏହି ଅଭିଯାନ ଆବର୍ଜନାରୁ ସମ୍ପତି ସୃଷ୍ଟିର ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରିଛି । ପ୍ରକୃତରେ, ଏହି ନଦୀରେ ଓ ଏହାର କୂଳରେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଓ ପଲିଥିନର ଆବର୍ଜନା ଭର୍ତିହୋଇ ରହିଥିଲା । ନଦୀ ବଂଚାଇବା ପାଇଁ କାମ କରୁଥିବା ସଂସ୍ଥା ଏହି ପଲିଥିନରୁ ସଡ଼କ ତିଆରି କରିବାର ନିଷ୍ପତି ନେଲା, ଅର୍ଥାତ ଯେଉଁ ଆବର୍ଜନା ନଦୀରୁ ବାହାରିଲା, ସେଥିରେ ମିଜୋରାମର ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଥମ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ସଡ଼କ ତିଆରି କରାଗଲା, ଅର୍ଥାତ ଏକାସଂଗେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ବିକାଶ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏପରି ଏକ ପ୍ରୟାସ ପୁଡୁଚେରି ଯୁବକମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂସ୍ଥା ଜରିଆରେ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏହା ପୁଡୁଚେରି ସମୁଦ୍ରକୂଳରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ସେଠାକାର ବେଳାଭୂମି ଓ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ଉପଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ବହୁତ ଲୋକ ଆସନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ପୁଡୁଚେରିର ସମୁଦ୍ରତଟରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକର ଆବର୍ଜନା ବଢ଼ିଚାଲିଥିଲା, ତେଣୁ ନିଜର ସମୁଦ୍ର, ବେଳାଭୂମି ଓ ପରିବେଶକୁ ବଂଚାଇବା ପାଇଁ ଏଠାକାର ଲୋକେ "ରିସାଇକ୍ଲିଂ ଫର୍ ଲାଇଫ୍' ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଆଜି ପୁଡୁଚେରିର କରାଇକଲରେ ହଜାର ହଜାର କିଲୋ ଆବର୍ଜନା ପ୍ରତିଦିନ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥକ୍ କରାଯାଏ । ସେଥିରୁ ଯେଉଁ ଜୈବିକ ଆବର୍ଜନା ବାହାରେ, ସେଥିରେ ସାର ତିଆରି କରାଯାଏ ଏବଂ ବାକି ଅନ୍ୟ ଜିନିଷକୁ ଅଲଗା କରି ପୁନଃବ୍ୟବହାରଯୋଗ୍ୟ କରାଯାଏ । ଏହିଭଳି ପ୍ରୟାସ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ତ ନିଶ୍ଚୟ, ସିଙ୍ଗଲ ୟୁଜ୍ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ବିରୋଧରେ ଭାରତର ଅଭିଯାନକୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଗତିଶୀଳ କରାଇଥାଏ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏବେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ସହ କଥା ହେଉଛି, ସେତେବେଳେ, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ନିଆରା ସାଇକ୍ଲିଂ ରାଲି ଚାଲୁରହିଛି । ମୁଁ ଏହା ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ବାର୍ତା ନେଇ ସାଇକେଲ ଚାଳକଙ୍କ ଏକ ଦଳ ଶିମଲାରୁ ମଣ୍ଡି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାହାରିଛି । ପାହାଡ଼ିଆ ରାସ୍ତାରେ ପ୍ରାୟ ଅଢ଼େଇ ଶହ କିଲୋମିଟର ଦୂର ଏହି ଲୋକେ ସାଇକେଲ ଚଳାଇ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବେ । ଏହି ଦଳରେ ପିଲା ଓ ବୟସ୍କ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି । ଆମର ପରିବେଶ ସ୍ୱଚ୍ଛ ରହିଲେ, ଆମର ପାହାଡ଼-ନଦୀ, ସମୁଦ୍ର ସ୍ୱଚ୍ଛ ରହିଲେ ଆମର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଉତମ ହୋଇଯାଏ । ଆପଣ ମୋତେ ଏହିଭଳି ପ୍ରୟାସ ସମ୍ପର୍କରେ ନିଶ୍ଚୟ ଲେଖି ଜଣାନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ କ୍ରମାଗତ ମୌସୁମୀ ବିସ୍ତାର ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଅନେକ ରାଜ୍ୟରେ ବର୍ଷା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ୁଛି । ବର୍ତମାନ ଜଳ ଓ ଜଳସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରୟାସ କରିବାର ସମୟ । ଆମ ଦେଶରେ ତ ଯୁଗଯୁଗ ଧରି ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ ସମାଜ ହିଁ ମିଳିମିଶି ଉଠାଇଆସିଛି । ଆପଣଙ୍କର ମନେ ଥିବ, "ମନ୍ କୀ ବାତ'ରେ ଆମେ ଥରେ ପାହାଚ ଥିବା କୂଅ ଅର୍ଥାତ ବାୱଡିର ଐତିହ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ବାୱଡି ସେହି ବଡ଼ବଡ଼ କୂଅକୁ କୁହାଯାଏ ଯେଉଁଠି ତଳକୁ ଓହ୍ଲାଇବା ପାଇଁ ପାହାଚ ରହିଥାଏ । ରାଜସ୍ଥାନର ଉଦୟପୁରରେ ଏପରି ଶହଶହ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଏକ ବାୱଡ଼ି ରହିଛି "ସୁଲତାନ କୀ ବାୱଡି' । ଏହାକୁ ରାଓ ସୁଲତାନ ସିଂହ ନିର୍ମାଣ କରାଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଉପେକ୍ଷା କାରଣରୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଏହି ଜାଗା ପରିତ୍ୟକ୍ତ ହୋଇଗଲା ଏବଂ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ଗଦାରେ ପରିଣତ ହେଲା । ଦିନେ କେତେକ ଯୁବକ ବୁଲୁଥିବାବେଳେ ସେଠାରେ ପହଂଚିଲେ ଏବଂ ତା'ର ସ୍ଥିତିକୁ ଦେଖି ବହୁତ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କଲେ । ସେହି ଯୁବକମାନେ ସେହି ମୁହୂର୍ତରେ ସୁଲତାନ କୀ ବାୱଡିର ଚିତ୍ର ଓ ଭାଗ୍ୟ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କଲେ । ସେମାନେ ଏହି ମିସନର ନାମ ରଖିଲେ "ସୁଲତାନ କୀ ସୁର୍-ତାନ' । ଆପଣ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଏହି ସୁର୍-ତାନ୍ କ'ଣ? ବାସ୍ତବରେ ଏହି ଯୁବକମାନେ କେବଳ ବାୱଡ଼ିର କାୟା ପରିବର୍ତନ କଲେ ନାହିଁ, ବରଂ ସେମାନେ ସଂଗୀତର ସ୍ୱର ଓ ତାଳ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ିଦେଲେ । ସୁଲତାନ କୀ ବାୱଡ଼ିର ସଫେଇ ପରେ, ତାକୁ ସଜାଇବା ପରେ, ସେଠାରେ ସ୍ୱର ଓ ସଂଗୀତର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପରିବର୍ତନର ଏତେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି ଯେ ବିଦେଶରୁ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଲୋକ ଏହାକୁ ଦେଖିବାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ଏହି ସଫଳ ପ୍ରୟାସର ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥାଟି ହେଉଛି ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ଯୁବକମାନେ ଚାର୍ଟାର୍ଡ ଆକାଉଂଟାଂଟ । ସଂଯୋଗରୁ ବର୍ତମାନଠାରୁ କିଛିଦିନ ପରେ, ୧ ଜୁଲାଇରେ ଚାଟାର୍ଡ ଆକାଉଂଟାଂଟ ଦିବସ ଆସୁଛି । ମୁଁ ଦେଶର ସମସ୍ତ ଚାର୍ଟାର୍ଡ ଆକାଉଂଟାଂଟଙ୍କୁ ଆଗୁଆ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ଆମେ ନିଜର ଜଳଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ, ସଂଗୀତ ଓ ଅନ୍ୟ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ସେଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ଏହିପରି ସଚେତନତାର ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବା । ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ତ ବାସ୍ତବରେ ଜୀବନ ସଂରକ୍ଷଣ । ଆପଣ ଦେଖିଥିବେ, ଆଜିକାଲି ଅନେକ "ନଦୀ ମହୋତ୍ସବ' କରାଯାଉଛି । ଆପଣଙ୍କ ସହରରେ ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି ଯେଉଁ ଜଳଉତ୍ସ ରହିଛି, ସେଠାରେ କିଛି ନା କିଛି ଆୟୋଜନ ନିଶ୍ଚୟ କରନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆମର ଉପନିଷଦର ଏକ ଜୀବନମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି- ‘ଚରୈବେତି-ଚରୈବେତି-ଚରୈବେତି'- ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏହି ମନ୍ତ୍ରକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଥାଅ, ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଥାଅ । ଏହି ମନ୍ତ୍ର ଆମେ ଦେଶରେ ଏତେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଏଥିପାଇଁ ଯେ ସର୍ବଦା ଚାଲୁଥିବା, ଗତିଶୀଳ ରହିବା, ଏହା ଆମ ସ୍ୱଭାବର ଏକ ଅଂଶ । ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ, ଆମେ, ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷର ବିକାଶ ଯାତ୍ରା କରି ଏଠିକି ପହଂଚିଛୁ । ଏକ ସମାଜ ଭାବେ ଆମେ ସର୍ବଦା ନୂଆ ବିଚାର, ନୂଆ ପରିବର୍ତନକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି ଆଗକୁ ବଢ଼ିଚାଲିଛୁ । ଏହା ପଛରେ ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ ଗତିଶୀଳତା ଓ ଯାତ୍ରାର ବହୁତ ବଡ଼ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି । ସେଥିପାଇଁ ତ ଆମର ୠଷିମୁନିଗଣ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଭଳି ଧାର୍ମିକ ଦାୟିତ୍ୱ ଆମକୁ ସମର୍ପିଥିଲେ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଉପରେ ତ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ । ଆପଣ ଦେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଏଥର ଚାରିଧାମ ଯାତ୍ରାରେ କିପରି ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଭକ୍ତ ସାମିଲ୍ ହୋଇଥିଲେ । ଆମ ଦେଶରେ ସମୟ ସମୟରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ଦେବଯାତ୍ରା ମଧ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଦେବଯାତ୍ରା ଅର୍ଥାତ୍ ଯେଉଁଥିରେ କେବଳ ଭକ୍ତ ନୁହଁନ୍ତି, ଭଗବାନ ମଧ୍ୟ ଯାତ୍ରାରେ ବାହାରନ୍ତି । ଏବେ, ଆଉ କିଛିଦିନ ପରେ ହିଁ ୧ ଜୁଲାଇରେ ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରଥଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ଓଡ଼ିଶାରେ, ପୁରୀର ଏହି ଯାତ୍ରା ସହିତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶବାସୀ ପରିଚିତ । ଏହି ଅବସରରେ ପୁରୀ ଯିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ପାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ ଚେଷ୍ଟା କରିଥାନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥଯାତ୍ରା ଖୁବ୍ ଧୁମଧାମରେ ହୋଇଥାଏ । ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଯାତ୍ରା ଆଷାଢ଼ ମାସ ଦ୍ୱିତୀୟାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଆମର ଗ୍ରନ୍ଥରେ "ଆଷାଢ଼ସ୍ୟ ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିବସେ... ରଥଯାତ୍ରା', ସଂସ୍କୃତ ଶ୍ଳୋକରେ ଏହିପରି ବର୍ଣ୍ଣନା ମିଳେ । ଗୁଜରାଟର ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆଷାଢ଼ ଦ୍ୱିତୀୟାରେ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ମୁଁ ଗୁଜରାଟରେ ଥିଲି, ତ ମୋତେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ସେବା କରିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳୁଥିଲା । ଆଷାଢ଼ ଦ୍ୱିତୀୟା, ଯେଉଁ ଯାହାକୁ ଆଷାଢ଼ି ବିଜ୍ ମଧ୍ୟ କହନ୍ତି, ଏହି ଦିନରୁ କଚ୍ଛରେ ନବବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ । ମୁଁ, ମୋର ସମସ୍ତ କଚ୍ଛି ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ନବବର୍ଷର ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ମୋ ପାଇଁ ଏଇଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହିଦିନ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ- ମୋର ମନେପଡ଼ୁଛି, ଆଷାଢ଼ ଦ୍ୱିତୀୟାର ଦିନକ ପୂର୍ବେ, ଅର୍ଥାତ ଆଷାଢ଼ର ପ୍ରଥମ ତିଥିରେ ଆମେ ଗୁଜରାତରେ ଏକ ସଂସ୍କୃତ ଉତ୍ସବ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲୁ, ଯେଉଁଥିରେ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାର ଗୀତ-ସଂଗୀତ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଆୟୋଜନର ନାମ "ଆଷାଢସ୍ୟ ପ୍ରଥମ ଦିବସେ' । ଉତ୍ସବକୁ ଏହି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନାମ ଦେବା ପଛରେ ମଧ୍ୟ ଏକ କାରଣ ରହିଛି । ପ୍ରକୃତରେ, ସଂସ୍କୃତର ମହାନ କବି କାଳିଦାସ ଆଷାଢ଼ ମାସରୁ ବର୍ଷା ଆଗମନ ଉପରେ ମେଘଦୂତମ୍ ଲେଖିଥିଲେ । ମେଘଦୂତମର ଏକ ଶ୍ଳୋକ ହେଉଛି- ଆଷାଢସ୍ୟ ପ୍ରଥମ ଦିବସେ ମେଘମ୍ ଆଶ୍ଳିଷ୍ଟ ସାନୁମ୍, ଅର୍ଥାତ ଆଷାଢ଼ର ପ୍ରଥମ ଦିନ ପର୍ବତ ଶିଖରରେ ଗୁଡ଼େଇ ହୋଇରହିଥିବା ମେଘ, ଏହି ଶ୍ଳୋକ ଏ ଆୟୋଜନର ଆଧାର ହୋଇଥିଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଅହମଦାବାଦ ହେଉ ବା ପୁରୀ, ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥ ନିଜର ଏହି ଯାତ୍ରା ଜରିଆରେ ଆମକୁ ଅନେକ ଗଭୀର ମାନବୀୟ ସନ୍ଦେଶ ମଧ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି । ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗତର ସ୍ୱାମୀ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଯାତ୍ରାରେ ଗରିବ, ବଂଚିତଙ୍କ ବିଶେଷ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହୋଇଥାଏ । ଭଗବାନ ମଧ୍ୟ ସମାଜର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଗ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ଚାଲିଥାନ୍ତି । ଏପରି ଆମ ଦେଶରେ ଯେତେ ଯାତ୍ରା ହୁଏ, ସବୁଠି ଧନୀଗରିବ, ଉଚ୍ଚନୀଚ ଏପରି କୌଣସି ଭେଦଭାବ ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆସେ ନାହିଁ । ସମସ୍ତ ଭେଦଭାବରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵକୁ ଉଠି, ଯାତ୍ରା ହିଁ ସର୍ବୋପରି ହୋଇଥାଏ । ଯେପରିକି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପଂଢରପୁର ଯାତ୍ରା ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ପଂଢରପୁର ଯାତ୍ରାରେ, କେହି ମଧ୍ୟ ନା ବଡ଼ ହୋଇଥାଏ, ନା ଛୋଟ ହୋଇଥାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ସେବକ ହୋଇଥାଏ, ଭଗବାନ ବିଠ୍ଠଲଙ୍କ ସେବକ ହୋଇଥାଏ । ଏବେ ଚାରିଦିନ ପରେ ହିଁ ୩୦ ଜୁନରୁ ଅମରନାଥ ଯାତ୍ରା ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ସମଗ୍ର ଦେଶରୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ଅମରନାଥ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରରେ ପହଂଚିଥାନ୍ତି । ଜାମ୍ମୁକାଶ୍ମୀରର ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ସେତିକି ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହିତ ଏହି ଯାତ୍ରାର ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଦକ୍ଷିଣରେ ଏପରି ହିଁ ମହତ୍ୱ ସାବରିମାଳା ଯାତ୍ରାର ରହିଛି । ସାବରିମାଳା ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଭଗବାନ ଆୟାପ୍ପାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଯାତ୍ରା ସେହିଦିନଠାରୁ ଚାଲିଆସିଛି, ଯେତେବେଳେ ରାସ୍ତାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଜଂଗଲ ଘେରି ରହିଥିଲା । ଆଜି ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ଯେତେବେଳେ ଏହି ଯାତ୍ରାକୁ ଯାଆନ୍ତି, ସେଥିରୁ ଧାର୍ମିକ ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ନେଇ ରହଣି ବ୍ୟବସ୍ଥା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଗରିବଙ୍କ ପାଇଁ କେତେ ରୋଜଗାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ଅର୍ଥାତ ଏହି ଯାତ୍ରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ରୂପେ ଆମକୁ ଗରିବମାନଙ୍କର ସେବା କରିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ଗରିବଙ୍କ ପାଇଁ ତାହା ସେତିକି ମଙ୍ଗଳକର ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଦେଶ ମଧ୍ୟ, ଏବେ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଯାତ୍ରାରେ, ଭକ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସୁବିଧା ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଏତେସବୁ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏପରି କୌଣସି ଯାତ୍ରାରେ ଯିବେ ତ ଆପଣଙ୍କୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମ ସହିତ ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶନ ମିଳିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ସବୁ ସମୟ ପରି ଏଥର ମଧ୍ୟ "ମନ୍ କୀ ବାତ' ଜରିଆରେ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡ଼ିହେବାର ବହୁତ ସୁଖଦ ଅନୁଭବ ହେଲା । ଆମେ ଦେଶବାସୀଙ୍କର ସଫଳତା ଓ ଉପଲବ୍ଧିଗୁଡ଼ିକର ଆଲୋଚନା କଲେ । ଏହିସବୁ ଭିତରେ, ଆମେ କରୋନା ବିରୋଧରେ ସାବଧାନତାକୁ ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖିବା । ତେବେ ସନ୍ତୋଷର କଥା ଯେ ଆଜି ଦେଶ ପାଖରେ ଟିକାର ବ୍ୟାପକ ସୁରକ୍ଷାକବଚ ରହିଛି । ଆମେ ୨୦୦ କୋଟି ଟିକା ଡୋଜ୍ ପାଖାପାଖି ପହଂଚିଯାଇଛୁ । ଦେଶରେ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ପ୍ରିକସନ୍ ଡୋଜ୍ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଉଛି । ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ଡୋଜ୍ ଟିକା ପରେ ପ୍ରିକସନ୍ ଡୋଜର ସମୟ ହୋଇଯାଇଛି, ତେବେ ଏହି ତୃତୀୟ ଡୋଜ୍ ନିଶ୍ଚୟ ନିଅନ୍ତୁ । ନିଜ ପରିବାର ଲୋକଙ୍କୁ, ବିଶେଷତଃ ବୟସ୍କମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରିକସନ୍ ଡୋଜ୍ ଟିକା ଦିଅନ୍ତୁ । ଆମକୁ ହାତ ସଫା ରଖିବା ଓ ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବା ଭଳି ଜରୁରୀ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ନିହାତି ଦରକାର । ବର୍ଷାଋତୁରେ ଆଖପାଖରେ ଅଳିଆ ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ରୋଗଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ସଚେତନ ରହିବା । ଆପଣମାନେ ସଚେତନ ରହନ୍ତୁ, ସୁସ୍ଥ ରହନ୍ତୁ ଏବଂ ଏପରି ହିଁ ଶକ୍ତି ସହିତ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଚାଲନ୍ତୁ । ଆସନ୍ତା ମାସରେ ଆମେ ପୁଣିଥରେ ଭେଟିବା, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ, ନମସ୍କାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଆଜି ପୁଣିଥରେ ‘ମନ କି ବାତ୍‌’ ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ସମସ୍ତେ ମୋର କୋଟି କୋଟି ପରିବାରଜନଙ୍କ ସହିତ ମିଶିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଛି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ। କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ଦେଶ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଉପଲବ୍ଧି ହାସଲ କରିଛି, ଯାହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଉଛି । ଭାରତର ସାମର୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଗୋଟିଏ ନୂତନ ବିଶ୍ୱାସକୁ ଜାଗ୍ରତ କରୁଛି । ଆପଣମାନେ କ୍ରିକେଟ୍ ପଡ଼ିଆରେ ଟିମ୍ ଇଣ୍ଡିଆର କୌଣସି ବ୍ୟାଟ୍‌ସମ୍ୟାନ୍‌ଙ୍କ ସେଞ୍ଚୁରୀ କଥା ଶୁଣି ଖୁସି ହେଉଥିବେ, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ଆଉ ଗୋଟିଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେଂଚୁରୀ ହାସଲ କରିଛି ଏବଂ ତାହା ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହି ମାସ ୫ ତାରିଖ ଦିନ ଦେଶରେ ୟୂନିକର୍ନ ସଂଖ୍ୟା ୧୦୦କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିଛି ଏବଂ ଆପଣମାନେ ତ ଜାଣନ୍ତି ଯେ, ଗୋଟିଏ ୟୁନିକର୍ନ ଅର୍ଥାତ୍ ଅତି କମ୍‌ରେ ସାଢ଼େ ସାତ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ । ଏହି ୟୁନିକର୍ଣ୍ଣର ମୋଟ ମୂଲ୍ୟାୟନ ୩୩୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର୍ ଅର୍ଥାତ୍ ୨୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଏକ ଗର୍ବର କଥା । ଏକଥା ଜାଣି ମଧ୍ୟ ଆପଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ, ଆମର ସମୁଦାୟ ୟୁନିକର୍ନ ମଧ୍ୟରୁ ୪୪ଟି ଗତବର୍ଷ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଚଳିତ ବର୍ଷର ୩–୪ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ହିଁ ୧୪ଟି ନୂତନ ୟୁନିକର୍ନ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ଯେ, ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମହାମାରୀର ଏହି ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ଗୁଡ଼ିକ ୱେଲ୍‌ଥ ଓ ଭାଲ୍ୟୁ ସୃଷ୍ଟି କରି ଚାଲିଛନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ୟୁନିକର୍ଣ୍ଣର ହାରାହାରି ବାର୍ଷିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଦର ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ଦେଶ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ । ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ କହୁଛନ୍ତି ଯେ, ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଆହୁରି ଦୃତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଆଉ ଗୋଟିଏ ଭଲ କଥା ହେଲା ଯେ, ଆମ ୟୁନିକର୍ନଗୁଡ଼ିକ ବିବିଧ କ୍ଷେତ୍ରର । ଏମାନେ ଇ-କମର୍ସ, ଫିନ୍‌-ଟେକ୍‌, ଏଡ୍‌-ଟେକ୍‌, ବାୟୋ ଟେକ୍ ଭଳି ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା, ଯାହାକୁ ମୁଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମନେକରୁଛି, ଯେ, ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍‌ର ଦୁନିଆ ନ୍ୟୁ ଇଣ୍ଡିଆର ଉତ୍ସାହକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି । ଆଜି ଭାରତର ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ଇକୋ ସିଷ୍ଟମ୍ କେବଳ ବଡ଼ ସହରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିନି, ବରଂ ଛୋଟ ଛୋଟ ସହର ଏବଂ ଅଞ୍ଚଳରୁ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ୟମୀମାନେ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ଏଥିରୁ ଜଣାପଡ଼ୁଛି ଯେ, ଭାରତରେ ଯାହା ପାଖରେ ଇନ୍ନୋଭେଟିଭ୍ ଆଇଡିଆ ରହିଛି, ସେ ୱେଲ୍‌ଥ କ୍ରିଏଟ୍ କରିପାରିବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଦେଶର ଏହି ସଫଳତା ପଛରେ ଦେଶର ଯୁବଶକ୍ତି, ଦେଶର ପ୍ରତିଭାଶାଳୀ ଏବଂ ସରକାର, ସମସ୍ତେ ମିଶି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ରହିଛି । ତାହାହେଲା, ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ଦୁନିଆରେ ସଠିକ ମେଣ୍ଟରିଂ ଅର୍ଥାତ ସଠିକ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ । ଜଣେ ଭଲ ମେଣ୍ଟରିଂ ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍‌କୁ ନୂତନ ଶିଖରକୁ ନେଇଯାଇପାରେ । ସେ ଏହାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତାମାନଙ୍କୁ ଠିକ୍ ନିଷ୍ପତି ନେବାପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇପାରେ । ମୁଁ ଏ କଥାକୁ ନେଇ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରୁଛି ଯେ, ଭାରତରେ ଏଭଳି ବହୁତ ମେଣ୍ଟରିଂ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍‌କୁ ଆଗକୁ ନେବାପାଇଁ ନିଜକୁ ସମର୍ପି ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଶ୍ରୀଧର ୱେମ୍ବୁଙ୍କୁ ନିକଟ ଅତୀତରେ ପଦ୍ମ ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି । ସେ ନିଜେ ଜଣେ ସଫଳ ଉଦ୍ୟୋଗୀ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ସେ ଅନ୍ୟ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଦେବାପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅଣ୍ଟା ଭିଡ଼ିଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀଧର ନିଜ କାମ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରୁ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ଗାଁରେ ହିଁ ରହି ନିଜ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ କିଛି କରିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ମଦନ ପଡ଼ାକିଙ୍କ ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ଯିଏ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ୨୦୧୪ରେ ୱାନ୍ ବ୍ରୀଜ୍ ନାମରେ ଗୋଟିଏ ମଂଚ ତିଆରି କରିଥିଲେ । ଆଜି ସେହି ୱାନ୍ ବ୍ରିଜ୍ ଦକ୍ଷିଣ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଭାରତର ୭୫ରୁ ଅଧିକ ଜିଲ୍ଲାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ଏହାସହିତ ଜଡ଼ିତ ୯୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରାମୀଣ ଉଦ୍ୟୋଗୀ, ଗ୍ରାମାଂଚଳର ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କୁ ନିଜର ସେବା ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ମୀରା ଶେନୋୟ୍ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ଏକ ଉଦାହରଣ । ସେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ, ଆଦିବାସୀ ଏବଂ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ମାର୍କେଟ ଲିଙ୍କ୍‌ଡ ସ୍କିଲ୍ ଟ୍ରେନିଂ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ମୁଁ ଏଠାରେ ମାତ୍ର ଅଳ୍ପ କିଛି ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ଆଜି ଆମ ପାଖରେ ମେଂଟରମାନଙ୍କ ଅଭାବ ନାହିଁ । ଏହା ଆମ ପାଇଁ ଖୁସିର କଥା ଯେ, ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ପାଇଁ ଆଜି ଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସପୋର୍ଟ ସିଷ୍ଟମ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛି । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଆମକୁ ଭାରତର ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ଦୁନିଆରେ ପ୍ରଗତିର ଗୋଟିଏ ନୂତନ ଉଡ଼ାଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ମୋତେ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ କୌତୁହଳପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ଆକର୍ଷକ ବସ୍ତୁ ମିଳିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସୃଜନଶୀଳତା ଏବଂ ତାଙ୍କ କଳାତ୍ମକ ପ୍ରତିଭାର ରଙ୍ଗ ଭରିରହିଛି । ଏହା ଗୋଟିଏ ଉପହାର, ଯାହା ତାମିଲନାଡ଼ୁର ତାଞ୍ଜାୱୁର୍‌ର ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ମୋତେ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଏହି ଉପହାରରେ ଭାରତୀୟତ୍ୱର ସୁଗନ୍ଧ ରହିଛି ଓ ରହିଛି ମାତୃଶକ୍ତିର ଆଶୀର୍ବାଦ । ତା’ଛଡ଼ା ମୋ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କ ସ୍ନେହର ଝଲକ୍ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହା ତାଞ୍ଜାୱୁର୍‌ର ଏକ ବିଶେଷ କଣ୍ଢେଇ, ଯାହାକୁ ଜି.ଆଇ. ଟ୍ୟାଗ୍ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ମୁଁ ତାଞ୍ଜାୱୁର୍‌ର ସ୍ୱୟଂସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ବିଶେଷ ଭାବେ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେଉଛି ଯେ, ସେ ମୋତେ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ରସସିକ୍ତ ଏହି ଉପହାର ମୋତେ ପଠାଇଲେ । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହି ତାଞ୍ଜାୱୁର୍‌ର କଣ୍ଢେଇ ଦେଖିବାକୁ ଯେତିକି ସୁନ୍ଦର ଠିକ୍ ସେହିଭଳି ଏହା ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣର ନୂତନ ଗାଥା ବି ଲେଖିଚାଲିଛି । ତାଞ୍ଜାୱୁର୍‌ରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ଷ୍ଟୋର ଓ କିଓସ୍କ ମାନ ମଧ୍ୟ ଖୋଲାଗଲାଣି । ଏହାଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଗରିବ ପରିବାରଙ୍କ ଜୀବନ ବଦଳିଗଲାଣି । ଏଭଳି କିଓସ୍କ ଓ ଷ୍ଟୋରଗୁଡ଼ିକ ସହାୟତାରେ ଏହି ମହିଳାମାନେ ଏବେ ନିଜର ଉତ୍ପାଦ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଭାବେ ବିକ୍ରି କରିପାରୁଛନ୍ତି । ଏହି ନୂତନ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାକୁ ‘ତାର୍‌ଗଇଗଲ୍ କଇୱିନଇ ପୋରୁତ୍‌ତକଲ୍ ୱିରପ୍ପନଇ ଅଙ୍ଗାଡ଼ି’ ନାମ ଦିଆଯାଇଛି । ବିଶେଷ କଥା ହେଲା ଯେ, ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସହ ୨୨ଟି ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଯୋଡ଼ିହୋଇ ରହିଛନ୍ତି । ଏ କଥା ଜାଣିଲେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ଖୁସି ଲାଗିବ ଯେ, ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ଏହି ଷ୍ଟୋରଗୁଡ଼ିକ ତାଞ୍ଜାୱୁର୍‌ର ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥଳମାନଙ୍କରେ ଖୋଲିଛି । ଏହାର ଯତ୍ନର ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଏହି ମହିଳାମାନେ ବହନ କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ତାଞ୍ଜାୱୁର୍ କଣ୍ଢେଇ ଏବଂ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ଲ୍ୟାମ୍ପ ଭଳି ଜିଆଇ ଉତ୍ପାଦ ଛଡ଼ା ଖେଳଣା, ମଶିଣା ଓ ନକଲି ଗହଣା ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ଏଭଳି ଷ୍ଟୋର ଯୋଗୁଁ ଜିଆଇ ଉତ୍ପାଦ ସହିତ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକର ବିକ୍ରିରେ ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି । ଏହି ଅଭିଯାନ ଫଳରେ କେବଳ କାରିଗରମାନେ ଉପକୃତ ହୋଇଛନ୍ତି ତା’ନୁହେଁ ବରଂ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ସଶକ୍ତିକରଣ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ମୋର ଗୋଟିଏ ଅନୁରୋଧ ରହିଛି । ଆପଣ ନିଜ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କେଉଁ ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ତାହାର ସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ । ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ସୂଚନା ଏକତ୍ରିତ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଆପଣ ସେହି ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀମାନଙ୍କର ଆୟ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହେବା ସହ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାର ଅଭିଯାନକୁ ମଧ୍ୟ ଗତିଶୀଳ କରିବେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଆମ ଦେଶରେ ଅନେକ ଭାଷା, ଲିପି ଏବଂ କଥିତ ଭାଷାର ଭଣ୍ଡାର ମହଜୁଦ ରହିଛି । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବେଶପୋଷାକ, ଖାଦ୍ୟପାନୀୟ, ସଂସ୍କୃତି – ଏହାହିଁ ଆମ ପରିଚୟ । ଏହି ବିବିଧତା ଗୋଟିଏ ରାଷ୍ଟ୍ର ରୂପେ ଆମକୁ ଅଧିକ ସଶକ୍ତ କରୁଛି ଏବଂ ଏକାଠି ବାନ୍ଧିରଖୁଛି । ଏହିଭଳି ଗୋଟିଏ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି କଳ୍ପନାଙ୍କର, ଯାହା ବିଷୟରେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ତାଙ୍କ ନାଁ ହେଉଛି କଳ୍ପନା, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଏକ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ପ୍ରକୃତ ଭାବନାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ପ୍ରକୃତରେ କଳ୍ପନା ନିକଟ ଅତୀତରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀ ପରୀକ୍ଷା ପାସ୍ କରିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ସଫଳତାର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା, ଯେ କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବ ଯାଏ କଳ୍ପନା କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ମୋଟେ ଜାଣି ନ ଥିଲେ । ମାତ୍ର ୩ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ସେ କେବଳ ଯେ କନ୍ନଡ଼ ଭାଷା ଶିଖିଲେ ତା’ନୁହେଁ, ବରଂ ସେଥିରେ ୯୨ ନମ୍ବର ହାସଲ କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚମତ୍କୃତ କରିଦେଲେ । ଏହାଶୁଣି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗୁଥିବ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସତ୍ୟ । ତାଙ୍କର ଆଉ କେତୋଟି କଥା ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିବ ଓ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇବ । କଳ୍ପନା ମୂଳତଃ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ଯୋଶୀମଠ୍‌ର ବାସିନ୍ଦା । ପୂର୍ବରୁ ସେ ଯକ୍ଷ୍ମାରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ିବା ସମୟରେ ସେ ତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ ହରାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ଯାହା କଥାରେ ଅଛି – ଇଚ୍ଛା ଥିଲେ ଉପାୟ ମିଳେ । କଳ୍ପନା ମହୀଶୂରରେ ରହୁଥିବା ପ୍ରଫେସର ତାରାମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ, ଯିଏ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ କରିବା ସହ ତାଙ୍କୁ ସବୁ ପ୍ରକାର ସାହାଯ୍ୟ କଲେ । ନିଜ ପରିଶ୍ରମ ଯୋଗୁଁ ଆଜି ସେ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଉଦାହରଣ ପାଲଟିଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ମୁଁ କଳ୍ପନାଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି। ସେହିଭଳି ଆମେ ଦେଶର ଏମିତି ଲୋକ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଦେଶର ଭାଷାଗତ ବିବିଧତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏଭଳି ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ହେଲେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ପୁରୁଲିୟାର ଶ୍ରୀପତି ଟୁଡୁ । ଶ୍ରୀ ଟୁଡୁ ହେଉଛନ୍ତି ପୁରୁଲିୟାର ସିଦ୍ଧୋ-କାନୋ-ବିର୍ସା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସାନ୍ତାଳୀ ଭାଷା ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ । ସେ ସାନ୍ତାଳୀ ସମାଜ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ନିଜର ଅଲ୍‌ଚିକି ଲିପିରେ ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନର ନକଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀପତି ଟୁଡୁ କହନ୍ତି ଯେ, ଆମ ସମ୍ବିଧାନ ଆମ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକକୁ ତାଙ୍କର ଅଧିକାର ଏବଂ କର୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଜ୍ଞାନ ଦେଇଥାଏ । ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ଏହାସହ ପରିଚିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ସାନ୍ତାଳୀ ସମାଜ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ନିଜ ଲିପିରେ ସମ୍ବିଧାନର ନକଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଉପହାର ସ୍ୱରୂପ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ମୁଁ ଶ୍ରୀପତି ମହାଶୟଙ୍କ ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମକୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । ଏହା ଏକ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ ଭାବନାର ଜୀବନ୍ତ ଉଦାହରଣ । ଏହି ଭାବନାକୁ ଆଗେଇ ନେଉଥିବା ଏଭଳି ଅନେକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଏକ ଭାରତ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ୱେବ୍‌ସାଇଟ୍‌ରେ ସୂଚନା ଉପଲବ୍ଧ ହେବ । ଏଠାରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟପେୟ, କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସମେତ ଏଭଳି ଅନେକ ଗତିବିଧି ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିବ । ଆପଣମାନେ ଏସବୁ ଗତିବିଧିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଆପଣଙ୍କୁ ନିଜ ଦେଶ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିବ ଏବଂ ଆପଣ ଦେଶର ବିବିଧତାକୁ ଅନୁଭବ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ,

 ବର୍ତ୍ତିମାନ ଆମ ଦେଶରେ ଉତରାଖଣ୍ଡର ଚାରିଧାମର ପବିତ୍ର ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି । ଚାରିଧାମ, ବିଶେଷକରି କେଦାରନାଥରେ ପ୍ରତିଦିନ ସହସ୍ରାଧିକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ପହଞ୍ଚୁଛନ୍ତି । ଲୋକେ ସେମାନଙ୍କ ଚାରିଧାମ ଯାତ୍ରାର ସୁଖକର ଅନୁଭୂତି ଶେୟାର୍ କରୁଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ, ମୁଁ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟକଲି ଯେ, ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ କେଦାରନାଥରେ କିଛି ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଉଥିବା ଆବର୍ଜନା କାରଣରୁ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି । ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ମଧ୍ୟ କିଛି ଲୋକ ଏ କଥା ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି । ଆମେ ପବିତ୍ର ଯାତ୍ରା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଯିବା ଏବଂ ସେଠାରେ ଯଦି ଆବର୍ଜନା ଗଦା ରହିଥିବ, ତାହା ଉଚିତ ନୁହେଁ । କିନ୍ତୁ ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏଭଳି ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟରେ କିଛି ଭଲ ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଯେଉଁଠି ଶ୍ରଦ୍ଧା ରହିଛି, ସେଠାରେ ସୃଜନ ଏବଂ ସକାରାତ୍ମକତା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏଭଳି ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ରହିଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ବାବା କେଦାରଙ୍କ ଧାମରେ ପୂଜା-ଅର୍ଚ୍ଚନା ସହ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସାଧନା ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । କିଏ ନିଜ ରହିବା ସ୍ଥାନ ପାଖ ଜାଗା ସଫାସୁତୁରା କରୁଛି ତ କିଏ ଯାତ୍ରାମାର୍ଗରୁ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ସଫେଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ଟିମ୍ ସହ ଏକାଠି ମିଶି ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଏହି କାମ କରୁଛନ୍ତି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମର ଯେଉଁଭଳି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାର ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି, ଠିକ୍ ସେହିଭଳି ତୀର୍ଥସେବାର ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ଆଉ ମୁଁ ତ ଏକଥା କହିବି ଯେ, ତୀର୍ଥସେବା ବିନା ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ । ଦେବଭୂମି ଉତରାଖଣ୍ଡରେ ଏଭଳି ଅନେକ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ସେବା ସାଧନାରେ ନିମଗ୍ନ । ରୁଦ୍ରପ୍ରୟାଗର ବାସିନ୍ଦା ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ମନୋଜ ବେଁଜୱାଲ୍‌ଙ୍କ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ପ୍ରେରଣା ମିଳିବ । ମନୋଜ ଗତ ୨୫ ବର୍ଷରୁ ପରିବେଶର ଯତ୍ନ ନେବାର ଅଭିଯାନ ଚଳାଇ ଆସୁଛନ୍ତି । ସେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇବା ସହ, ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନମାନଙ୍କୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକମୁକ୍ତ ରଖିବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଲାଗିରହିଥାନ୍ତି । ସେହିଭଳି ଗୁପ୍ତକାଶୀରେ ରହୁଥିବା ସୁରେନ୍ଦ୍ର ବଗ୍‌ୱାଡ଼ି ମଧ୍ୟ ସ୍ୱଚ୍ଛତାକୁ ନିଜ ଜୀବନର ମନ୍ତ୍ର ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛନ୍ତି । ସେ ଗୁପ୍ତକାଶୀରେ ନିୟମିତ ଭାବେ ସଫେଇ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳିତ କରନ୍ତି, ଏବଂ ମୁଁ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛି ଯେ, ତାଙ୍କର ସେହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ନାଁ ମଧ୍ୟ ସେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍‌’ ରଖିଛନ୍ତି । ସେହିଭଳି ଦେୱର୍ ଗାଁର ଚମ୍ପାଦେବୀ ଗତ ତିନିବର୍ଷ ଧରି ନିଜ ଗାଁର ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଆବର୍ଜନା ପରିଚାଳନା ଅର୍ଥାତ ୱେଷ୍ଟ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ସମ୍ପର୍କରେ ଶିଖାଉଛନ୍ତି । ଚମ୍ପା ଦେବୀ ଶହ ଶହ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ନିଜ ପରିଶ୍ରମରେ ସେ ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ସବୁଜ ବନ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହିଭଳି ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଫଳରେ ଦେବଭୂମି ଏବଂ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନମାନଙ୍କର ଯେଉଁ ଦିବ୍ୟ ଅନୁଭୂତି ରହିଛି, ଯାହାକୁ ଅନୁଭବ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ସେଠାକୁ ଯାତ୍ରା କରୁ, ଏହି ଦେବତ୍ୱ ଏବଂ ଅଧ୍ୟାତ୍ମିକତାକୁ ସେହିଭଳି ରଖିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ବି ତ ଆମର । ଏବେ ଆମ ଦେଶରେ ଚାରିଧାମ ଯାତ୍ରା ସହ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଅମରନାଥ ଯାତ୍ରା, ପଣ୍ଢରପୁର ଯାତ୍ରା ଏବଂ ଜଗନ୍ନାଥ ଯାତ୍ରା ଭଳି ଅନେକ ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ । ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ହୁଏତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁରେ କୌଣସି ନା କୌଣସି ମେଳା-ମହୋତ୍ସବର ଆୟୋଜନ ହେଉଥିବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଆମେ ଯେଉଁଠିକି ବି ଯିବା ସେହି ତୀର୍ଥକ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ଗରିମା ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଯତ୍ନବାନ ହେବା । ପବିତ୍ରତା, ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା, ଏକ ପବିତ୍ର ବାତାବରଣ ଏସବୁକୁ ଆମେ କେବେ ମଧ୍ୟ ଭୁଲିବା ନାହିଁ । ତାକୁ ନିଶ୍ଚିତ ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ଏକଥା ଏଇଥିପାଇଁ ଜରୁରୀ ଯେ ଆମେ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ସଂକଳ୍ପକୁ ମନେରଖିବା । କିଛିଦିନ ପରେ ଜୁନ୍ ୫ ତାରିଖକୁ ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯିବ । ପରିବେଶକୁ ନେଇ ଆମେ ନିଜ ଆଖପାଖରେ ସକାରାତ୍ମକ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏହା ନିରନ୍ତର କରିବା ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ । ଆପଣ ଏଥର ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ପାଇଁ ନିଶ୍ଚୟ କିଛି ପ୍ରୟାସ କରନ୍ତୁ । ଆପଣ ନିଜେ ବି କିଛି ଗଛ ଲଗାନ୍ତୁ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରେରିତ କରନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ଆସନ୍ତା ମାସର ଜୁନ୍ ୨୧ ତାରିଖରେ ଆମେ ‘ଅଷ୍ଟମ ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଯୋଗଦିବସ’ ପାଳନ କରିବା । ଏଥର ଯୋଗଦିବସର ବିଷୟ ରହିଛି ‘Yoga for Humanity’। ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିବି ଏହି ଯୋଗଦିବସକୁ ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଖୁବ୍ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ପାଳନ କରନ୍ତୁ । ହଁ କରୋନା ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ସାବଧାନତାଗୁଡ଼ିକୁ ଭୁଲିବେନି । ଏବେ ସାରା ପୃଥିବୀରେ କରୋନାକୁ ନେଇ ରହିଥିବା ସ୍ଥିତିରେ ଅନେକ ଉନ୍ନତି ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି, ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଟିକାକରଣ କାରଣରୁ ଲୋକେ ଆଗ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବାହାରକୁ ଯିବା ଆସିବା କରୁଛନ୍ତି । ତେଣୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଯୋଗଦିବସକୁ ନେଇ ଅନେକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । କରୋନା ମହାମାରୀ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏହି ଅନୁଭବ ଦେଇଛି ଯେ ଆମ ଜୀବନରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର କେତେ ଅଧିକ ମହତ୍ୱ ରହିଛି ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷାରେ ଯୋଗ ଏକ ବଡ଼ ମାଧ୍ୟମ । ଲୋକେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ଶାରୀରିକ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଓ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତାକୁ ଶକ୍ତି ମିଳିପାରୁଛି । ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ଶିଳ୍ପପତିଙ୍କଠୁ ନେଇ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଓ କ୍ରୀଡ଼ାବିତ୍‌ଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସାଧାରଣ ଲୋକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସମସ୍ତେ ଯୋଗକୁ ନିଜ ଜୀବନର ଅଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ କରୁଛନ୍ତି । ମୋର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ସାରା ପୃଥିବୀରେ ଯୋଗର କ୍ରମବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ଦେଖି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗୁଥିବ । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏଥର ଦେଶ-ବିଦେଶରେ ଯୋଗ ଦିବସରେ ହେବାକୁ ଥିବା କେତେକ ବହୁତ ସୃଜନଶୀଳ ଉଦାହରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ମୋତେ ସୂଚନା ମିଳିଛି । ସେଥିରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଗାର୍ଡିଆନ ରିଙ୍ଗ୍‌- ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ନିଆରା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେବ । ଏଥିରେ ମୁଭମେଣ୍ଟ ଅଫ୍ ସନ୍‌କୁ ସେଲିବ୍ରେଟ୍ କରାଯିବ, ଅର୍ଥାତ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଯେତିକି ଯେତିକି ଯାତ୍ରା କରିବ, ପୃଥିବୀର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଅଂଚଳରୁ ଆମେ ଯୋଗ ଜରିଆରେ ତା'ର ସ୍ୱାଗତ କରିବା । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଇଣ୍ଡିଆନ ମିଶନ୍‌ସ ସେଠାକାର ସ୍ଥାନୀୟ ସମୟ ଅନୁସାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ସମୟରେ ଯୋଗ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରିବେ । ଗୋଟିଏ ଦେଶ ପରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଦେଶରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ପୂର୍ବରୁ ପଶ୍ଚିମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିରନ୍ତର ଯାତ୍ରା ଚାଲିବ, ପୁଣି ଏପରି ଭାବେ ଏହା ଆଗକୁ ବଢ଼ିଚାଲିବ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକର ଷ୍ଟ୍ରିମିଂ ମଧ୍ୟ ସେହିପରି ଭାବେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଯୋଡ଼ିହୋଇ ଚାଲିବ । ଅର୍ଥାତ୍‌, ଏହା ଏକ ପ୍ରକାରର ରିଲେ ଯୋଗ ଷ୍ଟ୍ରିମିଂ ଇଭେଂଟ ହେବ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଦେଖନ୍ତୁ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

ଆମ ଦେଶରେ ଏଥର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଦେଶର ୭୫ଟି ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଯୋଗ ଦିବସର ଆୟୋଜନ କରାଯିବ । ଏହି ଅବସରରେ ଅନେକ ସଂଗଠନ ଓ ଦେଶବାସୀ ନିଜ ନିଜ ସ୍ତରରେ ନିଜ ନିଜ ଅଂଚଳରେ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କରେ କିଛି ନା କିଛି ନୂଆ କାମ କରିବାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଛନ୍ତି। ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କହିବି ଯେ ଏଥର ଯୋଗଦିବସ ମନାଇବା ପାଇଁ ଆପଣ ନିଜ ସହର, ଗାଁ, ପଡ଼ାର କୌଣସି ଏକ ଜାଗାକୁ ବାଛନ୍ତୁ ଯାହା ସବୁଠୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ହୋଇଥିବ । ଏହି ଜାଗା କୌଣସି ପ୍ରାଚୀନ ମନ୍ଦିର ବା ପର୍ଯ୍ୟଟନ କେନ୍ଦ୍ର ହୋଇପାରେ ବା କୌଣସି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନଦୀ, ଝରଣା, ଜଳାଶୟର ତଟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ବି ହୋଇପାରେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଯୋଗ ସହ ଆପଣଙ୍କ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର ପରିଚୟ ବି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳିବ। ଏବେ ଯୋଗଦିବସକୁ ନେଇ ୧୦୦ ଦିନର କାଉଣ୍ଟଡାଉନ ଜାରି ରହିଛି, ଏମିତି ବି କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ତରରେ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସ୍ତରରେ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ତିନିମାସ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଛି । ଯେମିତିକି ଦିଲ୍ଲୀରେ ୧୦୦ ଦିନ ଏବଂ ୭୫ ଦିନର କାଉଣ୍ଟଡାଉନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇସାରିଛି । ଆସାମର ଶିବସାଗରରେ ୫୦ତମ ଏବଂ ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ୨୫ତମ କାଉଂଟ୍‌ଡାଉନ ଇଭେଣ୍ଟ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଛି । ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କର ସେଇଠି ଏବେଠାରୁ ଯୋଗ ଦିବସର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ କରିଦିଅନ୍ତୁ । ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଭେଟନ୍ତୁ । ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ଯୋଗ ଦିବସ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେବାପାଇଁ କୁହନ୍ତୁ, ପ୍ରେରଣା ଦିଅନ୍ତୁ । ମୋର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ଯୋଗ ଦିବସରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବେ । ତା'ସହିତ ଯୋଗକୁ ନିଜର ଦୈନିକ ଜୀବନରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣାଇବେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, 

କିଛିଦିନ ତଳେ ମୁଁ ଜାପାନ ଯାଇଥିଲି । ନିଜର କେତେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟରେ ମୋତେ କେତେଜଣ ଚମତ୍କାର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ମିଶିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା । ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌'ରେ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ସେମାନେ ଜାପାନର ସିନା, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଅଦ୍ଭୁତ ପ୍ରକାରର ଆକର୍ଷଣ ଓ ପ୍ରେମ ରହିଛି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ହେଉଛନ୍ତି ହିରୋଶି କୋଇକେ, ଯିଏ ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା କଳା ନିର୍ଦେଶକ । ଆପଣଙ୍କୁ ଜାଣି ଖୁସିହେବେ ଯେ ଏହି ମହାଶୟ ମହାଭାରତ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟର ନିର୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ଆରମ୍ଭ କାମ୍ବୋଡିଆରେ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଗତ ୯ ବର୍ଷ ଧରି ଏହା ନିରନ୍ତର ଜାରି ରହିଛି । ହିରୋଶି କୋଇକେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମ ଅଲଗା ଢଙ୍ଗରେ କରନ୍ତି । ସେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏସିଆର କୌଣସି ଦେଶକୁ ଯାତ୍ରା କରନ୍ତି ଏବଂ ସେଠାରେ ସ୍ଥାନୀୟ କଳାକାର ଓ ସଂଗୀତଜ୍ଞଙ୍କ ସହ ମହାଭାରତର କେତେକ ଅଂଶ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଭାରତ, କାମ୍ବୋଡିଆ ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ସମେତ ନଅଟି ଦେଶରେ ପ୍ରଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ମଞ୍ଚଭିନୟ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ହିରୋଶି କୋଇକେ ସେହି କଳାକାରମାନଙ୍କୁ ଏକାଠି କରନ୍ତି, ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଏସିଆନ ପର୍‌ଫର୍ମିଂ ଆର୍ଟରେ ବିବିଧ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ରହିଛି । ଏହି କାରଣରୁ ତାଙ୍କ କାମରେ ବିବିଧ ରଙ୍ଗ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଥାଇଲାଣ୍ଡ, ମାଲେସିଆ ଓ ଜାପାନର କଳାକାରମାନେ ଜାଭା ନୃତ୍ୟ, ବାଲି ନୃତ୍ୟ, ଥାଇ ନୃତ୍ୟ ଜରିଆରେ ଏହାକୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିଦିଅନ୍ତି । ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଏଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କଳାକାର ନିଜ ମାତୃଭାଷାରେ ହିଁ କହିଥାଏ ଓ ନୃତ୍ୟ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ଏହି ବିବିଧତାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସଂଗୀତର ବିବିଧତା ଏହି କଳାକୁ ଅଧିକ ଜୀବନ୍ତ କରିଦିଏ । ତାଙ୍କର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଗୋଟିଏ କଥାକୁ ସାମ୍ନା ଆଣିଥାଏ ଯେ ଆମର ସମାଜରେ ବିବିଧତା ଏବଂ ସହାବସ୍ଥାନର ଯେଉଁ ମହତ୍ୱ ରହିଛି ତାହା କିଭଳି ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଢଙ୍ଗରେ ବାସ୍ତବତାରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରିବ । ତାଙ୍କୁ ବାଦ୍‌ଦେଲେ ମୁଁ ଜାପାନରେ ଯେଉଁ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲି ସେମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ଆତ୍‌ସୁସି ମାତ୍‌ସୁଓ ଏବଂ କେଞ୍ଜି ଜୋସି । ଏ ଦୁଇଜଣ TEM Production Company ସହ ଜଡ଼ିତ । ୧୯୯୩ ମସିହାରେ ରିଲିଜ ହୋଇଥିବା ରାମାୟଣର ଏକ ଜାପାନୀ ଆନିମେସନ୍ ଫିଲ୍ମ ସହ ଏହି କମ୍ପାନୀର ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଛି । ପାଖାପାଖି ୪୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ୧୯୮୩ରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ରାମାୟଣ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ମିଳିଲା । ରାମାୟଣ ତାଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ଛୁଇଁଗଲା । ଏହାପରେ ସେ ଏହା ଉପରେ ଗଭୀର ଭାବେ ଗବେଷଣା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ସେ ଜାପାନୀ ଭାଷାରେ ରାମାୟଣର ୧୦ଟି ସଂସ୍କରଣ ପଢ଼ିଲେ ଏବଂ ସେତିକିରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅଟକିଲେ ନାହିଁ । ସେ ଏହାର ଆନିମେସନ ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ଏଥିରେ ଭାରତୀୟ ଆନିମେଟର୍‌ମାନେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ । ତାଙ୍କୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ଭାରତୀୟ ରୀତିନୀତି ଓ ପରମ୍ପରା ସମ୍ପର୍କରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କଲେ । ତାଙ୍କୁ କୁହାଗଲା ଯେ ଭାରତର ଲୋକେ ଧୋତି କିପରି ପିନ୍ଧନ୍ତି, ଶାଢ଼ି କିପରି ପିନ୍ଧନ୍ତି, କେଶସଜ୍ଜା କିପରି କରନ୍ତି । ପିଲାମାନେ ପରିବାର ଭିତରେ ପରସ୍ପରକୁ କିପରି ମାନସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତି, ଆଶୀର୍ବାଦର ପରମ୍ପରା କ'ଣ । ସକାଳୁ ଉଠି ନିଜର ବରିଷ୍ଠମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରିବା, ସେମାନଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ନେବା- ଏସବୁ କଥା ଏବେ ୩୦ ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ଆନିମେସନ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁଣିଥରେ ଫୋର୍ କେରେ ରି-ମାଷ୍ଟର୍ କରାଯାଉଛି । ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଶୀଘ୍ର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଆମଠୁ ହଜାର ହଜାର କିଲୋମିଟର ଦୂର ଜାପାନରେ ବସି ଲୋକେ ଯେଉଁମାନେ ନା ଆମର ଭାଷା ଜାଣନ୍ତି ନା ଆମ ପରମ୍ପରା ବିଷୟରେ ସେତେ ଜାଣନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ଆମର ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ସମର୍ପଣ, ଏହି ଶ୍ରଦ୍ଧା, ଏହି ଆଦର ବହୁତ ପ୍ରଶଂସନୀୟ- କେଉଁ ଭାରତୀୟ ଏଥିରେ ଗର୍ବ ନ କରିବ?

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ସ୍ୱ ରୁ ଉପରକୁ ଉଠି ସମାଜସେବାର ମନ୍ତ୍ର, ସେଲ୍‌ଫ ଫର୍ ସୋସାଇଟିର ମନ୍ତ୍ର, ଆମ ସଂସ୍କାରର ଅଙ୍ଗ । ଆମ ଦେଶରେ ଅଗଣିତ ଲୋକ ଏହି ମନ୍ତ୍ରକୁ ନିଜ ଜୀବନର ଧ୍ୟେୟ କରିଛନ୍ତି । ମୋତେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ମର୍କାପୁରମରେ ରହୁଥିବା ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ରାମଭୂପାଲ ରେଡ୍ଡିଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଆପଣ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ରାମଭୂପାଲ ରେଡ୍ଡି ଅବସର ପରେ ମିଳିଥିବା ନିଜର ସମସ୍ତ ଉପାର୍ଜନକୁ ଝିଅମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଦାନ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ସେ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଜଣ ଝିଅଙ୍କ ପାଇଁ ସୁକନ୍ୟା ସମୃଦ୍ଧି ଯୋଜନାରେ ଖାତା ଖୋଲାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ସେଥିରେ ନିଜର ୨୫ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଜମା କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଏପରି ସେବାର ଆଉ ଏକ ଉଦାହରଣ ଉତରପ୍ରଦେଶର ଆଗ୍ରା ଅନ୍ତର୍ଗତ କଚୌରା ଗାଁର । ବହୁତ ବର୍ଷରୁ ଏହି ଗାଁରେ ପିଇବା ପାଣିର ଅସୁବିଧା ଥିଲା । ଇତିମଧ୍ୟରେ ଗାଁର ଜଣେ କୃଷକ କୁଅଁର ସିଂକୁ ଗାଁଠୁ ଛଅ ସାତ କିଲୋମିଟର ଦୂର ନିଜ ଜମିରେ ମିଠା ପିଇବା ପାଣିର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଲା । ଏକଥା ତାଙ୍କପାଇଁ ବହୁତ ଖୁସିର ବିଷୟ ଥିଲା । ସେ ଚିନ୍ତା କଲେ ଏ ପାଣିକୁ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ସେବାରେ କାହିଁକି ନ ଲଗାଇବେ! କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ଜମିରୁ ଗାଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଣି ଆଣିବା ପାଇଁ ୩୦ରୁ ୩୨ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା । କିଛିଦିନ ପରେ କୁଅଁର ସିଂ ନିଜର ଛୋଟଭାଇ ଶ୍ୟାମ ସିଂ ଯିଏ ସେନାବାହିନୀରୁ ଅବସର ନେଇ ଗାଁରେ ରହୁଥିଲେ ତାଙ୍କୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଜଣାଇଲେ। ସାନଭାଇ ଶ୍ୟାମ ସିଂ ଅବସର ପରେ ମିଳିଥିବା ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ଧନରାଶିକୁ ଏହି ମହତ କାମ ପାଇଁ ସମର୍ପିଦେଲେ ଏବଂ ବଡ଼ଭାଇଙ୍କ ଜମିରୁ ଗାଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଇପଲାଇନ୍ ବିଛେଇ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ମିଠା ପାନୀୟଜଳର ସୁବିଧା କରିଦେଲେ । ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଯଦି ନିଷ୍ଠା ଅଛି, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରତି ଗମ୍ଭୀରତା ରହିଛି ତାହେଲେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବି କେମିତି ପୁରା ସମାଜର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ବଦଳାଇଦେଇପାରେ, ଏହି ପ୍ରୟାସ ଏହାର ବଡ଼ ଉଦାହରଣ । ଆମେ କର୍ତବ୍ୟ ପଥରେ ଚାଲିବା ଦ୍ୱାରା ହିଁ ସମାଜକୁ ସଶକ୍ତ କରିପାରିବା, ଦେଶକୁ ସଶକ୍ତ କରିପାରିବା । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଏହି ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଏହା ଆମର ସଂକଳ୍ପ ହେବା ଦରକାର ଏବଂ ଏହା ଆମର ସାଧନା ମଧ୍ୟ ହେବା ଉଚିତ ଏବଂ ଯାହାର ଗୋଟିଏ ହିଁ ମାର୍ଗ - କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଏବଂ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, 

ଆଜି ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌’ରେ ଆମେ ସମାଜ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଅନେକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଆଲୋଚନା କଲେ । ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଷୟ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶ ମୋ ପାଖକୁ ପଠାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ସେହି ଆଧାରରେ ଆମର ଆଲୋଚନା ଆଗକୁ ବଢ଼ିଥାଏ । ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍‌'ର ଆଗାମୀ ସଂସ୍କରଣ ପାଇଁ ନିଜର ପରାମର୍ଶ ପଠାଇବାକୁ ଭୁଲିବେ ନାହିଁ । ଏବେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚାଲିଛି, ଯେଉଁ ଆୟୋଜନରେ ଆପଣ ସାମିଲ ହେଉଛନ୍ତି, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ମୋତେ ନିଶ୍ଚୟ ଜଣାଇବେ । ନମୋ ଆପ୍ ଏବଂ ମାଇ ଗଭ୍‌ରେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କର ପରାମର୍ଶକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିବି । ଆସନ୍ତା ଥର ଆମେ ପୁଣିଥରେ ଭେଟିବା, ପୁଣିଥରେ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସହ ସଂପୃକ୍ତ ଏପରି ଅନେକ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା । ଆପଣ, ନିଜର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜ ଆଖପାଖର ସମସ୍ତ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତୁ । ଏହି ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁରେ, ଆପଣ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଓ ପାଣି ଦେବାର ନିଜର ମାନବୀୟ ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ତୁଲାଇବେ- ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ମନେ ରଖନ୍ତୁ । ସେହି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର ।

ନୂଆ ବିଷୟ ସହ, ନୂଆ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଉଦାହରଣ ସହ, ନୂଆ ନୂଆ ସନ୍ଦେଶକୁ ଏକାଠି କରି ପୁଣିଥରେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ସଂଗେ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ କରିବାକୁ ଆସିଛି । ଜାଣିଛନ୍ତି, ଏଥର ମୋତେ ସବୁଠୁ ବେଶୀ ଚିଠି ଓ ବାର୍ତ୍ତା କେଉଁ ବିଷୟକୁ ନେଇ ମିଳିଛି ? ଏହି ବିଷୟ ଏପରି ଯେ ତାହା ଅତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ତିନୋଟି ସହ ସଂପୃକ୍ତ । ମୁଁ କହୁଛି ଦେଶକୁ ମିଳିଥିବା ନୂଆ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟ କଥା । ଏଇ ୧୪ ଏପ୍ରିଲରେ ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟର ଲୋକାର୍ପଣ ହୋଇଛି । ଏହାକୁ ଦେଶର ନାଗରିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଖୋଲି ଦିଆଯାଇଛି । ଜଣେ ଶ୍ରୋତା ଶ୍ରୀମାନ ସାର୍ଥକ । ସାର୍ଥକ ଗୁରୁଗ୍ରାମରେ ରହନ୍ତି ଓ ସୁଯୋଗ ମିଳୁମିଳୁ ପ୍ରଥମେ ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଦେଖିବାକୁ ଆସିଥିଲେ । ସାର୍ଥକ ନମୋ ଆପରେ ଯେଉଁ ବାର୍ତ୍ତା ମୋ ନିକଟକୁ ଲେଖିଛନ୍ତି, ତାହା ବହୁତ ମଜାଦାର । ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ନିଉଜ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ଦେଖନ୍ତି, ଖବରକାଗଜ ପଢ଼ନ୍ତି, ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଲାଗୁଥିଲା ଯେ ତାଙ୍କର ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ ବହୁତ ଭଲ ଥିବ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ସେ ପି.ଏମ୍. ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଗଲେ ସେ ଖୁବ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ, ତାଙ୍କର ଅନୁଭବ ହେଲା ଯେ ସେ ନିଜର ଦେଶ ଓ ଦେଶର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକ କିଛି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । ସେ ପି.ଏମ୍. ସଂଗ୍ରହାଳୟର ଏପରି କେତେକ ଜିନିଷ ବିଷୟରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ଯାହା ତାଙ୍କର ଜିଜ୍ଞାସାକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇବାକୁ ଥିଲା । ଯେପରିକି, ସେ ଲାଲ ବାହାଦୂର ଶାସ୍ତ୍ରୀଜୀଙ୍କ ସେହି ଚରଖା ଦେଖି ବହୁତ ଖୁସିହେଲେ, ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଶ୍ୱଶୁର ଘରୁ ଉପହାର ଭାବେ ମିଳିଥିଲା । ସେ ଶାସ୍ତ୍ରୀଜୀଙ୍କ ପାସବୁକ୍ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଲେ ଓ ଏକଥା ବି ଜାଣିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କେତେ କମ୍ ଟଙ୍କା ଜମା ରହିଥିଲା । ସାର୍ଥକ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜଣାନଥିଲା ଯେ ମୋରାରଜୀ ଦେଶାଇ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ସାମିଲ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଗୁଜରାଟରେ ଡେପୁଟି କଲେକ୍ଟର ଥିଲେ । ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ ତାଙ୍କର ଏକ ଲମ୍ବା କ୍ୟାରିୟର୍ ରହିଥିଲା । ଶ୍ରୀମାନ ସାର୍ଥକ, ଚୌଧୁରୀ ଚରଣ ସିଂହଙ୍କ ବିଷୟରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ ଜଣାନଥିଲା ଯେ ଜମିଦାରୀ ଉଚ୍ଛେଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚୌଧୁରୀ ଚରଣ ସିଂହଙ୍କର ବହୁତ ବଡ଼ ଯୋଗଦାନ ରହିଥିଲା । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ସେ ଆହୁରି ଲେଖିଛନ୍ତି ଭୂସଂସ୍କାର ବିଷୟରେ ମୁଁ ସେଇଠି ଦେଖିଲି ଯେ ଶ୍ରୀମାନ ପି.ଭି. ନରସିଂହରାଓ ଜୀ ଭୂସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ଖୁବ୍ ରୁଚି ରଖୁଥିଲେ । ସାର୍ଥକ ଏହି ସଂଗ୍ରହାଳୟକୁ ଆସି ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଜାଣିଲେ ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଜୀ ୪ ହଜାର କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ରାସ୍ତା ପାଦରେ ଚାଲିଚାଲି ଐତିହାସିକ ଭାରତର ଭ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ସେ ଯେତେବେଳେ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ଅଟଳ ଜୀ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଜିନିଷକୁ ଦେଖିଲେ, ତାଙ୍କର ଭାଷଣକୁ ଶୁଣିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଗର୍ବରେ ଫୁଲିଉଠିଥିଲେ । ସାର୍ଥକ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ, ଡ. ଆମ୍ବେଦକର, ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ ଓ ଆମର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁତ ରୋଚକ ତଥ୍ୟ ସବୁ ରହିଛି । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଯୋଗଦାନରୁ ସ୍ମରଣ ରଖିବା ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବଠୁ ଭଲ ସମୟ ଆଉ କ’ଣ ହୋଇପାରେ ? ଦେଶ ପାଇଁ ଏହା ଗୌରବର କଥା ଯେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଏକ ଜନଆନ୍ଦୋଳନର ରୂପ ନେଉଛି । ଇତିହାସକୁ ନେଇ ଲୋକଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ବହୁତ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ଏପରିସ୍ଥଳେ ପିଏମ୍ ମ୍ୟୁଜିୟମ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟୁଛି, ଯାହା ଦେଶର ଅମୂଲ୍ୟ ଐତିହ୍ୟ ସହିତ ସେମାନଙ୍କୁ ଯୋଡ଼ୁଛି । 

ଏମିତିରେ ବନ୍ଧୁଗଣ, ଯେତେବେଳେ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏତେ କଥା କହୁଛି ତ ମୋର ଇଚ୍ଛା ହେଉଛି ଯେ ଆପଣଙ୍କୁ ମୁଁ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରେ । ଦେଖିବା, ଆପଣଙ୍କ ସାଧାରଣ ଜ୍ଞାନ କ’ଣ କହୁଛି - ଆପଣ କେତେ ଜାଣିଛନ୍ତି ? ମୋର ଯୁବବନ୍ଧୁଗଣ, କାଗଜକଲମ ହାତରେ ଧରି ଆପଣମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ତ ? ଏବେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଯାହା ପଚାରିବାକୁ ଯାଉଛି, ଆପଣ ତା’ର ଉତ୍ତର ନମୋ ଆପ୍ ବା ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆରେ #MuseumQuiz ସହିତ ଶେୟାର କରିପାରିବେ ଓ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ କରନ୍ତୁ । ମୋର ଇଚ୍ଛା ଯେ ଆପଣମାନେ ଏସବୁ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ନିଶ୍ଚୟ ଦିଅନ୍ତୁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସାରାଦେଶର ଲୋକଙ୍କର ମ୍ୟୁଜିୟମକୁ ନେଇ ଆଗ୍ରହ ଆହୁରି ବଢ଼ିବ । କ’ଣ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଦେଶର କେଉଁ ସହରରେ ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରେଳ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ଗତ ୪୫ ବର୍ଷ ଧରି ଲୋକଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ରେଳର ଐତିହ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ସୁଯୋଗ ମିଳୁଛି । ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ କ୍ଲୁ ଦେଉଛି । ଆପଣ ଏଠାରେ Fairy Queen, Saloon of Prince of Walesରୁ ନେଇ Fireless Steam Locomotive ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟ ଦେଖିପାରିବେ । କ’ଣ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ମୁମ୍ବାଇରେ କେଉଁ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ଆମକୁ ବହୁତ ମଜାଦାର ଭାବେ ମୁଦ୍ରାର ବିବର୍ତ୍ତନ ସମ୍ପର୍କରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ? ଏଠାରେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀର ମୁଦ୍ରା ରହିଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟପଟେ ଇ-ମନି ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ତୃତୀୟ ପ୍ରଶ୍ନ ‘ବିରାସତ୍-ଏ-ଖାଲ୍ସା’ ଏହି ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ । କ’ଣ ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ପଞ୍ଜାବର କେଉଁ ସହରରେ ଅବସ୍ଥିତ ? ଆପଣମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଗୁଡ଼ି ଉଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ତ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଥିବ, ପରବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରଶ୍ନ ତା’ ସହ ସଂପୃକ୍ତ । ଦେଶର ଏକମାତ୍ର କାଇଟ୍ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ କେଉଁଠି ଅବସ୍ଥିତ ? ଆସନ୍ତୁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ କ୍ଲୁ ଦେଉଛି । ଏଠାରେ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଯେଉଁ ଗୁଡ଼ି ରଖାଯାଇଛି ତା’ର ଆକାର ୨୨ ଗୁଣା, ୧୬ ଫୁଟ । କିଛି ଜାଣିପାରିଲେ । ନାଇଁ ତ ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା କହୁଛି- ଏହା ଯେଉଁ ସହରରେ ଅଛି ତା’ସହିତ ବାପୁଙ୍କର ବିଶେଷ ସମ୍ପର୍କ ରହିଥିଲା । ଛୋଟବେଳେ ଡାକ ଟିକଟ ସଂଗ୍ରହ କରିବାର ସଉକ କାହାର ନ ଥାଏ ! କିନ୍ତୁ ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତରେ ଡାକଟିକଟ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଜାତୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ କେଉଁଠି ରହିଛି ? ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରୁଛି । ଗୁଲଶନ ମହଲ ନାମକ ଏହି ପ୍ରାସାଦରେ କେଉଁ ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ଅବସ୍ଥିତ ? ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଲୁ ହେଲା ଏହି ମ୍ୟୁଜିୟମରେ ଆପଣ ଫିଲ୍ମର ନିର୍ଦେଶକ ବି ହୋଇପାରିବେ, କ୍ୟାମେରା, ଏଡିଟିଂର ସୂକ୍ଷ୍ମକଳା ମଧ୍ୟ ଦେଖିପାରିବେ । ଆଚ୍ଛା! ଆପଣ କ’ଣ ଏପରି କୌଣସି ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣନ୍ତି ଯାହା ଭାରତର ବସ୍ତ୍ର ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଐତିହ୍ୟକୁ ଦେଖାଇଥାଏ । ଏହି ମ୍ୟୁଜିୟମରେ ମିନିଏଚର୍ ପେଂଟିଙ୍ଗସ, ଜୈନ ମାନୁସ୍କ୍ରିପ୍ଟସ, ସ୍କଲ୍ପଚର୍- ବହୁତ କିଛି ଅଛି । ଏହା ନିଜର ନିଆରା ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବେଶ୍ ଜଣାଶୁଣା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜିର ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଯୁଗରେ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଏସବୁର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବା ବହୁତ ସହଜ । ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ମୁଁ ଏଇଥିପାଇଁ ପଚାରିଲି ଯେପରିକି ଆମର ନୂଆ ପିଢ଼ିର ଜିଜ୍ଞାସା ବଢ଼ୁ, ସେମାନେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖିବାକୁ ଯାଆନ୍ତୁ । ଏବେ ତ ମ୍ୟୁଜିୟମର ଗୁରୁତ୍ୱ କାରଣରୁ ଅନେକ ଲୋକ ନିଜେ ଆସି ମ୍ୟୁଜିୟମ୍ ପାଇଁ ବହୁତ ଦାନ ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ବହୁତ ଲୋକ ନିଜର ପୁରୁଣା କଲେକ୍ସନକୁ, ଐତିହାସିକ ଜିନିଷପତ୍ରକୁ ମଧ୍ୟ ମ୍ୟୁଜିୟମକୁ ଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ଆପଣ ଯେତେବେଳେ ଏପରି କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଆପଣ ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ପୁଞ୍ଜିକୁ ସମଗ୍ର ସମାଜ ସହିତ ବାଂଟନ୍ତି । ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ଏଥିପାଇଁ ଏବେ ଆଗକୁ ଆସୁଛନ୍ତି । ମୁଁ ଏପରି ସମସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରୟାସର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । ଆଜି, ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସମୟରେ ଏବଂ କୋଭିଡ କଟକଣା କାରଣରୁ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ନୂଆ ନିୟମକାନୁନ ଆପଣାଇବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି । ମ୍ୟୁଜିୟମର ଡିଜିଟାଇଜେସନ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ବଢ଼ିଛି । ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ୧୮ ମେ’ରେ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯିବ । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ମୋର ଯୁବବନ୍ଧୁଙ୍କ ପାଇଁ ମୋ ପାଖରେ ଗୋଟିଏ ବିଚାର ଅଛି । ଆଗାମୀ ଛୁଟିରେ ଆପଣ ଆପଣଙ୍କ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ସହିତ କୌଣସି ସ୍ଥାନୀୟ ମ୍ୟୁଜିୟମକୁ ଦେଖିବାକୁ ଯାଉନାହାନ୍ତି । ଆପଣ ନିଜର ଅନୁଭୂତିକୁ #MuseumMe moriesରେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ବାଂଟିବେ । ଆପଣ ଏପରି କରିବା ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମନରେ ମଧ୍ୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟକୁ ନେଇ ଜିଜ୍ଞାସା ଜାଗ୍ରତ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆପଣ ନିଜ ଜୀବନରେ ବହୁତ ସଂକଳ୍ପ ନେଇଥିବେ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ପରିଶ୍ରମ ମଧ୍ୟ କରୁଥିବେ । ବନ୍ଧୁଗଣ, କିନ୍ତୁ ନିକଟରେ, ମୋତେ ଏପରି ସଂକଳ୍ପ ସମ୍ପର୍କରେ ଜଣାପଡ଼ିଲା, ଯାହା ସତକୁ ସତ ବହୁତ ଅଲଗା ଥିଲା, ବହୁତ ନିଆରା ଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ ଭାବିଲି ଯେ ଏହାକୁ ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାଙ୍କ ସହ ନିଶ୍ଚୟ ସେୟାର କରିବି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆପଣ କ’ଣ ଭାବିପାରିବେ ଯେ ଜଣେ ନିଜ ଘରୁ ଏହି ସଂକଳ୍ପ ନେଇ ବାହାରିବ ଯେ ସେ ଆଜି ଦିନସାରା ପୁରା ସହର ବୁଲିବ କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ବି ଟଙ୍କା ନଗଦ ଦେଣନେଣ କରିବ ନାହିଁ- ଇଏ ଏକ ମଜାଦାର ସଂକଳ୍ପ ନୁହେଁ କି ? ଦିଲ୍ଲୀର ଦୁଇ ଝିଅ ସାଗରିକା ଓ ପ୍ରେକ୍ଷା ଏପରି ହିଁ କ୍ୟାସ୍ଲେସ୍ ଡେ ଆଉଟର ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା କଲେ । ସାଗରିକା ଓ ପ୍ରେକ୍ଷା ଦିଲ୍ଲୀର ଯେଉଁଠିକୁ ବି ଗଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ସେଠାରେ ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଂଟର ସୁବିଧା ମିଳିଲା । ୟୁପିଆଇ କ୍ୟୁଆର୍ କୋଡ୍ କାରଣରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ନଗଦ କାରବାର କରିବା ଦରକାର ପଡ଼ିଲା ନାହିଁ । ଏପରିକି ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ଫୁଡ ଓ ରାସ୍ତାକଡ଼ ଦୋକାନରେ ମଧ୍ୟ ଅଧିକାଂଶ ସ୍ଥାନରେ ତାଙ୍କୁ ଅନଲାଇନ ଟ୍ରାନଜାକ୍ସନର ସୁବିଧା ମିଳିଲା । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, କେହି କେହି ଭାବିପାରନ୍ତି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ମେଟ୍ରୋ ସିଟି, ତେଣୁ ସେଠାରେ ଏହା କରିବା ସହଜ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ଏପରି ନୁହେଁ ଯେ UPIର ପ୍ରସାର କେବଳ ଦିଲ୍ଲୀ ଭଳି ବଡ଼ ସହରରେ ହିଁ ସୀମିତ ରହିଛି । ମୋତେ ଗାଜିୟାବାଦର ଆନନ୍ଦିତା ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ଗୋଟିଏ ବାର୍ତ୍ତା ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ଆନନ୍ଦିତା ଗତ ସପ୍ତାହରେ ନିଜ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହିତ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟକୁ ବୁଲିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସେ ଆସାମରୁ ନେଇ ମେଘାଳୟ ଓ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ତୱାଙ୍ଗ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ଯାତ୍ରାର ଅନୁଭୂତି ମୋତେ ଜଣାଇଛନ୍ତି । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଜାଣି ଖୁସିହେବା ସହ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ବହୁଦିନର ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ଦୂରଦୂରାନ୍ତ ଅଂଚଳରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ନଗଦ ଟଙ୍କା କାରବାର କରିବା ଦରକାର ପଡ଼ିଲା ନାହିଁ । ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଇଂଟରନେଟର ଭଲ ସୁବିଧା ନ ଥିଲା, ସେଠାରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ UPIରୁ ପେମେଂଟ ସୁବିଧା ରହିଛି । ସାଗରିକା, ପ୍ରେକ୍ଷା ଓ ଆନନ୍ଦିତାଙ୍କ ଅନୁଭୂତିକୁ ଦେଖି ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ କ୍ୟାସ୍ଲେସ୍ ଡେ ଆଉଟ୍ର ଅନୁଭୂତି ସାଉଁଟନ୍ତୁ । ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷା, ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ କରନ୍ତୁ । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଗତ କିଛିବର୍ଷ ଭିତରେ BHIM UPI ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ଆମର ଅର୍ଥନୀତି ଓ ଅଭ୍ୟାସର ଅଙ୍ଗ ହୋଇସାରିଛି । ଏବେ ତ ଛୋଟ ଛୋଟ ସହରରେ ଏବଂ ଅଧିକାଂଶ ଗାଁରେ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ୟୁପିଆଇରେ ଦେଣନେଣ କରୁଛନ୍ତି । ଡିଜିଟାଲ୍ ଇକୋନୋମି ଦ୍ୱାରା ଦେଶରେ ଏକ ସଂସ୍କୃତି ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଗଳିକନ୍ଦିରେ ଥିବା ଛୋଟ ଦୋକାନରେ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଂଟ ହେବାଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସେବା ଦେବା ସହଜ ହେଉଛି । ସେମାନଙ୍କୁ ଏବେ ଖୁଚୁରା ପଇସାର ମଧ୍ୟ ଅସୁବିଧା ନାହିଁ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ UPIର ସୁବିଧାକୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଅନୁଭବ କରିପାରୁଥିବେ । ଯୁଆଡ଼େ ଗଲେ ନଗଦ ଟଙ୍କା ନେଇ ଯିବାର, ବ୍ୟାଙ୍କ ଯିବାର, ଏଟିଏମ୍ ଖୋଜିବାର ଜଞ୍ଜାଳ ନାହିଁ । ମୋବାଇଲରୁ ହିଁ ସବୁ ପେମେଂଟ ହୋଇଯାଏ; କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି ଯେ ଆପଣଙ୍କର ଏହି ଛୋଟ ଛୋଟ ଅନଲାଇନ ପେମେଂଟ ଦ୍ୱାରା ଦେଶରେ କେତେ ବଡ ଡିଜିଟାଲ୍ ଇକୋନୋମି ଗଢ଼ିଉଠିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ୨୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ଟ୍ରାନଜାକ୍ସନ ହେଉଛି । ଗତ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ତ UPI ଟ୍ରାନଜାକ୍ସନ ତ ପ୍ରାୟ ୧୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଂଚିଯାଇଥିଲା । ଏହାଦ୍ୱାରା ଦେଶରେ ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ସାଧୁତାର ଏକ ପରିବେଶ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଏବେ ତ ଦେଶରେ ଫିନ୍-ଟେକ୍ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ କେତେକ ନୂଆ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ମଧ୍ୟ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି । ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଂଟ ଓ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ଏହି ଶକ୍ତି ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଅନୁଭୂତି ରହିଛି, ତେବେ ତାକୁ ବାଂଟନ୍ତୁ । ଆପଣଙ୍କ ଅଭିଜ୍ଞତା ଦେଶର ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ହୋଇପାରିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଶକ୍ତି କିପରି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନକୁ ବଦଳାଉଛି, ଏହା ଆମର ଆଖପାଖରେ କ୍ରମାଗତ ନଜର ଆସୁଛି । ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଆଉ ଏକ ବଡ଼ କାମ କରିଛି । ଏହି କାମ ହେଲା ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କର ଅସାଧାରଣ କ୍ଷମତାର ଲାଭ ଦେଶ ଓ ଦୁନିଆକୁ ଦେବା । ଆମର ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଭାଇଭଉଣୀ କ’ଣ କରିପାରିବେ, ଏହା ଆମେ ଟୋକିଓ ପାରାଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଦେଖିଥିଲେ । କ୍ରୀଡ଼ା ଭଳି ଆର୍ଟସ, ଏକାଡେମିକ୍ସ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁମାନେ ଚମତ୍କାରିତା ଦେଖାଉଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଏହି ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଶକ୍ତି ମିଳିଯାଉଛି, ତେବେ ସେମାନେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଶୀର୍ଷ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିପାରୁଛନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ବଳ ଓ ଭିତିଭୂମି ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଦେଶ କ୍ରମାଗତ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି । ଦେଶରେ ଏପରି ଅନେକ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଓ ସଂଗଠନ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏପରି ଏକ ସଂସ୍ଥା ହେଉଛି ଭଏସ୍ ଅଫ୍ ସ୍ପେଶାଲି-ଏବୁଲ ପିପୁଲ । ଏହି ସଂସ୍ଥା ଆସିସ୍ଟିଭ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବା ସହାୟତା ପ୍ରଯୁକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂଆ ସୁଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛି । ଯେଉଁ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଅଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଂଚାଇବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ସୃଜନଶୀଳ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ଭଏସ୍ ଅଫ୍ ସ୍ପେଶାଲି-ଏବୁଲ୍ଡ ପିପୁଲର ଏହି ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ପେଂଟିଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକୁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଆର୍ଟ ଗ୍ୟାଲେରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି । ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁମାନେ କିପରି ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭାସଂପନ୍ନ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ କିପରି ଅସାଧାରଣ କ୍ଷମତା ରହିଥାଏ- ଏହି ଆର୍ଟ ଗ୍ୟାଲେରୀ ଏହାର ଏକ ଉଦାହରଣ । ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ କିପରି ଆହ୍ବାନ ରହିଥାଏ, ସେଥିରୁ ସେମାନେ ବାହାରି କିପରି କେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଂଚିପାରନ୍ତି- ଏହିପରି ଅନେକ ବିଷୟ ଏହି ପେଂଟିଙ୍ଗସରେ ଆପଣ ଅନୁଭବ କରିପାରିବେ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଯଦି କୌଣସି ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ଜାଣିଥାନ୍ତି, ତାଙ୍କ ଜ୍ଞାନଗରିମାକୁ ଜାଣନ୍ତି, ତେବେ ଡିଜିଟାଲ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସାହାଯ୍ୟରେ ତାକୁ ବିଶ୍ୱ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆଣିପାରିବେ । ଯେଉଁ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁ ଅଛନ୍ତି, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏପରି ପ୍ରୟାସ ସହିତ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଯୋଡ଼ି ହୁଅନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ଭାଗରେ ଖୁବ୍ ଜୋରରେ ଗରମ ବଢ଼ୁଛି । ବଢ଼ୁଥିବା ଏହି ଗରମ, ପାଣି ସଂଚୟ କରିବା ପାଇଁ ଆମର ଦାୟିତ୍ୱକୁ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ହିଁ ବଢ଼ାଇଦିଏ । ହୋଇପାରେ ଯେ ଆପଣ ଏବେ ଯେଉଁଠି ଅଛନ୍ତି ସେଠାରେ ପାଣି ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ମିଳୁଛି । କିନ୍ତୁ ଆପଣଙ୍କୁ ସେହି କୋଟି କୋଟି ଲୋକଙ୍କ କଥା ସବୁବେଳେ ମନେରଖିବାକୁ ହେବ, ଯେଉଁମାନେ ଜଳ ସଙ୍କଟ ରହିଥିବା ଅଂଚଳରେ ରହନ୍ତି, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପାଣିର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୁନ୍ଦା ଅମୃତ ଭଳି ହୋଇଥାଏ । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ତମ ବର୍ଷରେ, ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ସମୟରେ, ଦେଶ ଯେଉଁ ସଂକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି, ସେଥିରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟତମ । ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ସମୟରେ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲାରେ ୭୫ ଅମୃତ ସରୋବର ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରନ୍ତି ଯେ ଏହା କେତେ ବଡ଼ ଅଭିଯାନ । ସେହି ଦିନ ଆଉ ବେଶୀ ଦୂର ନୁହେଁ, ଯେବେ ଆପଣଙ୍କ ନିଜ ସହରରେ ୭୫ଟି ଅମୃତ ସରୋବର ହେବ । ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ, ବିଶେଷକରି ଯୁବକଯୁବତୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଆଶା ରଖୁଛି ଯେ ଏହି ଅଭିଯାନ ସମ୍ପର୍କରେ ସେମାନେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏବଂ ତା’ର ଦାୟିତ୍ୱ ନିଅନ୍ତୁ । ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଅଂଚଳରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ କୌଣସି ଇତିହାସ ରହିଛି, କୌଣସି ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ସ୍ମୃତି ରହିଛି, ତାକୁ ମଧ୍ୟ ଅମୃତ ସରୋବର ସହିତ ଯୋଡ଼ିପାରିବେ । ଏହାଜାଣି ମୋତେ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା ଯେ ଅମୃତ ସରୋବର ସଂକଳ୍ପ ନେବାପରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏହା ଉପରେ ଦ୍ରୁତ ବେଗରେ କାମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଛି । ମୋତେ ୟୁପି ରାମପୁରର ପଟବାଇ ଗ୍ରାମପଂଚାୟତ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିଛି । ସେଠାରେ ଗ୍ରାମସଭାର ଭୂମିରେ ଏକ ପୋଖରୀ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ତାହା ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନାରେ ଭରି ରହିଥିଲା । ଗତ କିଛି ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ କଷ୍ଟକରି ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ସହାୟତାରେ, ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍କୁଲପିଲାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ସେହି ମଇଳା ପୋଖରୀର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହୋଇଯାଇଛି । ଏବେ ସେହି ସରୋବର କୂଳରେ ରିଟେନିଂ ୱାଲ୍, ଚାରିକାନ୍ଥ, ଫୁଡ କୋର୍ଟ, ଜଳଫୁଆରା ଓ ଆଲୋକସଜ୍ଜା ଆଦି କେତେ କେତେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି । ମୁଁ ରାମପୁରର ପଟବାଇ ଗ୍ରାମପଂଚାୟତକୁ, ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ, ସେଠାକାର ପିଲାଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ପାଣିର ଉପଲବ୍ଧତା ଓ ପାଣିର ଅଭାବ, ଏହା ଯେକୌଣସି ଦେଶର ପ୍ରଗତି ଓ ଗତିକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କରିଥାଏ । ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଅନୁମାନ କରିଥିବେ ଯେ ‘ମନ କୀ ବାତ୍’ରେ ମୁଁ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଭଳି ବିଷୟ ସହିତ ବାରମ୍ବାର ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କଥା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ କହେ । ଆମର ତ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ କୁହାଯାଇଛି-

ପାନିୟମ୍ ପରମମ୍ ଲୋକେ, ଜୀବାନାମ୍ ଜୀବନମ୍ ସମୃତମ୍ । ।

ଅର୍ଥାତ ସଂସାରରେ ଜଳ ହିଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ, ଜୀବନର ଆଧାର ଅଟେ ଏବଂ ଜଳ ହିଁ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସମ୍ବଳ ମଧ୍ୟ ଅଟେ; ସେଥିପାଇଁ ତ ଆମର ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଉପରେ ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିଲେ । ବେଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପୁରାଣ ଯାଏଁ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ଥାନରେ ଜଳ ସଂଚୟ, ପୁଷ୍କରିଣୀ, ହ୍ରଦ ଆଦି ତିଆରି କରିବା, ମଣିଷର ସାମାଜିକ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ବାଲ୍ମିକୀ ରାମାୟଣରେ ଜଳ ସ୍ରୋତଗୁଡ଼ିକର ସଂଯୋଗୀକରଣ, ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଉପରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ସେହିଭଳି, ଇତିହାସର ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀମାନେ ଜାଣିଥିବେ, ସିନ୍ଧୁ, ସରସ୍ୱତୀ ଓ ହରପ୍ପା ସଭ୍ୟତା କାଳରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତରେ ଜଳକୁ ନେଇ କିଭଳି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଥିଲା । ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଅନେକ ସହରର ଜଳସ୍ରୋତଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ରହୁଥିଲା ଏବଂ ସେତେବେଳେ ଜନସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ସେତେ ଅଧିକ ନ ଥିଲା, ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ମଧ୍ୟ ଅଭାବ ନ ଥିଲା । ଯଥେଷ୍ଟ ମାତ୍ରାରେ ଉପଲବ୍ଧ ଥିଲା । ତଥାପି ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ନେଇ ଏତେ ସଚେତନତା ରହିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଆଜି ପରିସ୍ଥିତି ଏହାର ବିପରୀତ । ମୋର ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ ଯେ, ଆପଣ ନିଜ ଅଂଚଳର ଏହିଭଳି ଜଳସ୍ରୋତଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣନ୍ତୁ । ଅମୃତ ସରୋବର ଅଭିଯାନ ଯୋଗୁଁ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଆପଣଙ୍କ ଅଂଚଳ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ଲାଭ କରିବ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସହରରେ ସାହି ବସ୍ତିଗୁଡ଼ିକରେ ଆଂଚଳିକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ଗଢ଼ିଉଠିବ, ଲୋକମାନଙ୍କ ବୁଲିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳ ସୃଷ୍ଟି ହେବ । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଜଳ ସହ ଜଡ଼ିତ ଆମର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଆମର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହେବ । ଏହା ସମଗ୍ର ସମାଜର ଦାୟିତ୍ୱ । ଏଥିପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସମାଜ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ନିରନ୍ତର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଆସିଛନ୍ତି । ଯେମିତିକି, କଚ୍ଛ ମରୁଭୂମିର ଗୋଟିଏ ଜନଜାତି, ଯିଏ ମାଲଧାରୀ ନାମରେ ପରିଚିତ, ସେମାନେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବୃଦାସ୍ ନାମକ ଗୋଟିଏ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରିଥାନ୍ତି । ଏହା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଛୋଟ ଛୋଟ କୂପ ଖନନ କରାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏହାର ଚାରିପଟେ ଗଛ ଲଗାଯାଇଥାଏ । ସେହିଭଳି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଭିଲ୍ ଜନଜାତିର ଲୋକେ ନିଜର ଐତିହାସିକ ପରମ୍ପରା ହଲ୍ମାକୁ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ଏହି ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଜନଜାତିର ଲୋକେ ପାଣି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଜାଗାରେ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି । ହଲ୍ମା ପରମ୍ପରାରୁ ମିଳୁଥିବା ପରାମର୍ଶ ଅନୁସରଣ ଫଳରେ ଏହି ଅଂଚଳରେ ଜଳକଷ୍ଟ ଦୂର ହେଲା ଏବଂ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏଭଳି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବନା ଯଦି ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ଜାଗ୍ରତ ହୁଏ, ତାହେଲେ ଜଳ ସଂକଟ ସହ ଜଡ଼ିତ ଯେତେ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ହେଉନା କାହିଁକି, ଏହାର ସମାଧାନ ବାହାରିପାରିବ । ଆସନ୍ତୁ, ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ସମୟରେ ଆମେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ଜୀବନ ସଂରକ୍ଷଣ ନିମନ୍ତେ ସଂକଳ୍ପବଦ୍ଧ ହେବା । ଆମେ ଜଳର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିନ୍ଦୁ ସଂରକ୍ଷିତ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବନ ବଂଚାଇବା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆପଣମାନେ ଦେଖିଥିବେ ଯେ, କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ମୁଁ ମୋର ଯୁବବନ୍ଧୁମାନଙ୍କ ସହିତ ‘ପରୀକ୍ଷା ପେ ଚର୍ଚ୍ଚା’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲି । ଏହି ଆଲୋଚନା ସମୟରେ କିଛି ଛାତ୍ର କହିଲେ ଯେ, ପରୀକ୍ଷାରେ ତାଙ୍କୁ ଗଣିତକୁ ଭୟ ଲାଗେ । ଏହିଭଳି କଥା ଆହୁରି ଅନେକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ମୋତେ ସେମାନଙ୍କ ବାର୍ତ୍ତାରେ ଲେଖି ପଠାଇଥିଲେ । ସେତିକିବେଳେ ମୁଁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲି ଯେ, ଏଥର ଗଣିତ ଉପରେ ମୁଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଆଲୋଚନା କରିବି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଗଣିତ ତ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ବିଷୟ, ଯାହାକୁ ନେଇ ଆମେ ଭାରତବାସୀ ବିଶେଷ ଆଶ୍ୱସ୍ତ ହେବା ଉଚିତ । ଯେତେହେଲେ, ଗଣିତକୁ ନେଇ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗବେଷଣା ଓ ଯୋଗଦାନ ଭାରତ ହିଁ ତ ଦେଇଛି । ଶୂନ ଅର୍ଥାତ ଜିରୋର ଆବିଷ୍କାର ଓ ଏହାର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଆପଣମାନେ ବହୁତ କିଛି ଶୁଣିଥିବେ । ଆପଣମାନେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ଶୁଣୁଥିବେ ଯେ, ଯଦି ଶୂନର ଆବିଷ୍କାର ନ ହୋଇଥାନ୍ତା ତାହେଲେ, ହୁଏତ ଆମେ ବିଶ୍ୱର ଏତେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉନ୍ନତି ମଧ୍ୟ ଦେଖିପାରିନଥାନ୍ତୁ । କାଲକୁଲେଟରରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଯାଏଁ - ଏସବୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆବିଷ୍କାର ଶୂନ ଉପରେ ହିଁ ତ ଆଧାରିତ! ଭାରତର ଗଣିତଜ୍ଞ ଓ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଏ କଥା ମଧ୍ୟ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ, 

ଯତ୍ କିଂଚିତ୍ ବସ୍ତୁ ତତ ସର୍ବ, ଗଣିତେନ ବିନା ନହିଁ । ଅର୍ଥାତ, ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ଯାହା କିଛି ବି ରହିଛି, ତାହା ସବୁକିଛି ଗଣିତ ଉପରେ ହିଁ ପର୍ଯ୍ୟବେସିତ । ଆପଣ ବିଜ୍ଞାନ ପାଠ କଥା ମନେପକାନ୍ତୁ । ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ ଆପଣ ବୁଝିପାରିବେ । ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଗୋଟିଏ ଗାଣିତିକ ସୂତ୍ରରେ ହିଁ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇଥାଏ । ନ୍ୟୁଟନଙ୍କ ନିୟମ ହେଉ, କି ଆଇନଷ୍ଟାଇନଙ୍କ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସମୀକରଣ ହେଉ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସହ ଜଡ଼ିତ ସମସ୍ତ ବିଜ୍ଞାନ ଗଣିତ ନୁହେଁ ତ ଆଉ କ’ଣ ? ଏବେ ତ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଥିଓରି ଅଫ୍ ଏଭ୍ରିଥିଙ୍ଗ୍ କଥା ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି । ମାନେ, ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ସୂତ୍ର ଯାହାଦ୍ୱାରା ବିଶ୍ୱର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବସ୍ତୁକୁ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇପାରିବ । ଗଣିତ ସାହାଯ୍ୟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଏତେ ବିସ୍ତାରର କଳ୍ପନା ଆମ ଋଷିମୁନିମାନେ ସର୍ବଦା କରିଆସିଛନ୍ତି । ଆମେ ଏକ ପକ୍ଷରେ ଶୂନର ଆବିଷ୍କାର କରିଛୁ, ତ ଅପରପକ୍ଷରେ ଇନଫିନିଟି ବା ଅନନ୍ତକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଛୁ । ସାଧାରଣ କଥାବାର୍ତ୍ତାରେ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସଂଖ୍ୟା ବିଷୟରେ କଥା ହେଉ, ସେତେବେଳେ ମିଲିୟନ୍, ବିଲିୟନ ବା ଟ୍ରିଲିୟନ୍ ଯାଏ କହୁ ଓ ଚିନ୍ତା କରିଥାଉ । କିନ୍ତୁ ବେଦରେ ଓ ଭାରତୀୟ ଗଣିତରେ ଏହି ଗଣନା ବହୁ ଦୂର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଥାଏ । ଆମର ଗୋଟିଏ ବହୁ ପୁରାତନ ଶ୍ଳୋକ ରହିଛି । 

ଏକଂ ଦଶଂ ଶତଂ ଚୈବ, ସହସ୍ରମ୍ ଅୟୂତଂ ତଥା ।

ଲକ୍ଷଂ ଚ ନିୟୂତଂ ଚୈବ, କୋଟିଃ ଅର୍ବୁଦଂ ଏବଂ ଚ । ।

ବୃନ୍ଦଂ ଖର୍ବୋ ନିଖର୍ବଃ ଚ, ଶଂଖଃ ପଦ୍ମଃ ଚ ସାଗରଃ ।

ଅନ୍ତ୍ୟଂ ମଧ୍ୟଂ ପରାର୍ଦ୍ଧଃ ଚ, ଦଶ ବୃଦ୍ଧ୍ୟା ଯଥାକ୍ରମମ୍ । ।

ଏହି ଶ୍ଳୋକରେ ସଂଖ୍ୟାର କ୍ରମ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ଯେମିତିକି, ଏକ, ଦଶ, ଶହ, ହଜାର, ଅୟୁତ, ଲକ୍ଷ, ନିୟୂତ, କୋଟି ... ଏହିଭଳି ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଶଙ୍ଖ, ପଦ୍ମ, ସାଗର ଯାଏ ଲମ୍ବିଛି । ଏକ ସାଗରର ଅର୍ଥ ହେଲା ଟେନ୍ ଟୁ ଦି ପାୱାର୍ ୫୭ । ଏତିକିରେ ସରୁନି । ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଆଗକୁ ଓଘ ଏବଂ ମହୋଘ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏକ ମହୋଘର ଅର୍ଥ ହେଲା ଟେନ୍ ଟୁ ଦି ପାୱାର୍ ୬୨, ଅର୍ଥାତ ୧ରେ ୬୨ଟି ଶୂନ । ଆମେ ଏତେ ବଡ଼ ସଂଖ୍ୟାର କଳ୍ପନା କରିବାରେ ବି କଷ୍ଟ ଅନୁଭବ କରୁ । କିନ୍ତୁ, ଭାରତୀୟ ଗଣିତରେ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ହୋଇଆସିଛି । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ଇଂଟେଲ୍ କମ୍ପାନୀର ସିଇଓ ମୋ ସହିତ ସାକ୍ଷାତ କରିଥିଲେ । ସେ ମୋତେ ଗୋଟିଏ ଚିତ୍ର ଉପହାର ଦେଇଥିଲେ । ସେଥିରେ ମଧ୍ୟ ବାମନ ଅବତାର ମାଧ୍ୟମରେ ଗଣନା ଓ ମାପର ଏହିଭଳି ଗୋଟିଏ ଭାରତୀୟ ପଦ୍ଧତିକୁ ଚିତ୍ରିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଇଂଟେଲ୍ ନାଁ ଶୁଣି କମ୍ପ୍ୟୁଟର କଥା ଆପଣଙ୍କ ମନେ ପଡ଼ିଯାଇଥିବ । କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଭାଷାରେ ଆପଣମାନେ ବାଇନାରୀ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଶୁଣିଥିବେ । କିନ୍ତୁ, ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି କି ? ଆମ ଦେଶରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ପିଙ୍ଗଳାଙ୍କ ଭଳି ଋଷି ଥିଲେ, ଯିଏ ବାଇନାରୀ ସଂଖ୍ୟାର କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ । ସେହିପରି, ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରାମାନୁଜନଙ୍କ ଭଳି ଗଣିତଜ୍ଞଙ୍କ ଯାଏଁ ଗଣିତର କେତେ କେତେ ସିଦ୍ଧାନ୍ତକୁ ନେଇ ଆମ ଦେଶରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇଛି । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗଣିତ କେବେହେଲେ କଠିନ ନ ଥିଲା । ଏହାର ଗୋଟିଏ ବଡ଼ କାରଣ ହେଉଛି ଆମର ବୈଦିକ ଗଣିତ । ଆଧୁନିକ କାଳରେ ବୈଦିକ ଗଣିତର ଶ୍ରେୟ ଯାଉଛି ଶ୍ରୀ ଭାରତୀକୃଷ୍ଣ ତୀର୍ଥଜୀ ମହାରଜଙ୍କୁ । ସେ ଗଣନାର ପ୍ରାଚୀନ ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କଲେ ଓ ଏହାକୁ ବୈଦିକ ଗଣିତ ନାମରେ ନାମିତ କଲେ । ବୈଦିକ ଗଣିତର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବିଶେଷତ୍ୱ ଥିଲା ଯେ, ଏହାଦ୍ୱାରା ଆପଣ କଠିନରୁ କଠିନତମ ଗଣନା ଆଖିପିଛୁଳାକେ ନିଜ ମନରେ ହିଁ କରିପାରିବେ । ଆଜିକାଲି ତ ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ବୈଦିକ ଗଣିତ ଶିଖିବା ଓ ଶିଖାଉଥିବା ଅନେକ ଯୁବବନ୍ଧୁଙ୍କ ଭିଡିଓ ଆପଣମାନେ ଦେଖିଥିବେ । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ବୈଦିକ ଗଣିତ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରୁଥିବା ଏଭଳି ଜଣେ ସାଥୀ ଆମ ସହିତ ଯୋଡ଼ିହେଉଛନ୍ତି । ସେ ହେଉଛନ୍ତି କୋଲକାତାର ଗୌରବ ଟେକରିୱାଲ୍ । ସେ ଗତ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ବୈଦିକ ଗଣିତ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଅତି ସମର୍ପଣ ଭାବ ସହ ଆଗେଇ ନେଇଚାଲିଛନ୍ତି । ଆସନ୍ତୁ, ତାଙ୍କରି ସହିତ କିଛି କଥା ହେବା । 

ମୋଦିଜୀ - ଗୌରବ ବାବୁ, ନମସ୍କାର ।

ଗୌରବ - ନମସ୍କାର ସାର୍ ।

ମୋଦିଜୀ- ମୁଁ ଶୁଣିଛି ଯେ ବୈଦିକ ଗଣିତରେ ଆପଣଙ୍କର ବହୁତ ରୁଚି ରହିଛି । ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆପଣ ବହୁତ କିଛି କରୁଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଆଉ ପରେ ଏହି ବିଷୟରେ କାହିଁକି ଆପଣଙ୍କ ରୁଚି ରହିଛି ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି କହିବେ ?

ଗୌରବ - ସାର୍, ୨୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ବିଜନେସ୍ ସ୍କୁଲ୍ ପାଇଁ ଦରଖାସ୍ତ କରୁଥିଲି, ସେତେବେଳେ ଏହା ପାଇଁ ଯେଉଁ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ପରୀକ୍ଷା ହେଉଥିଲା, ତାହା ଥିଲା କ୍ୟାଟ୍ । ସେଥିରେ, ବହୁତ ଗଣିତ ପ୍ରଶ୍ନ ରହୁଥିଲା । ଯାହାକୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟରେ କରିବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା । ତେଣୁ, ମୋ ମାଆ ମୋତେ ଗୋଟିଏ ବହି ଆଣିଦେଲେ । ଯାହାର ନାମ ଥିଲା ବୈଦିକ ଗଣିତ । ସ୍ୱାମୀ ଶ୍ରୀ ଭାରତୀକୃଷ୍ଣ ତୀର୍ଥଜୀ ମହାରାଜ ଏହାକୁ ରଚନା କରିଥିଲେ । ସେଥିରେ ସେ ୧୬ଟି ସୂତ୍ର ଦେଇଥିଲେ । ଯାହାଦ୍ୱାରା ଗଣିତ ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ଓ ସହଜରେ ହୋଇଯାଉଥିଲା । ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ତାକୁ ପଢ଼ିଲି, ମୋତେ ବହୁତ ପ୍ରେରଣା ମିଳିଲା । ତା’ପରେ ଗଣିତରେ ମୋର ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ମୁଁ ବୁଝିପାରିଲି ଯେ, ଗଣିତ ଯାହା ଭାରତର ଅବଦାନ, ଯାହା ଆମ ସମ୍ପତି, ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ପହଂଚାଯାଇପାରିବ । ସେହିଦିନଠାରୁ ଏହାକୁ ମୁଁ ଗୋଟିଏ ଅଭିଯାନ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କଲି ଯେ, ବୈଦିକ ଗଣିତକୁ ବିଶ୍ୱର କୋଣ ଅନୁକୋଣକୁ ପହଂଚାଯାଉ । କାରଣ, ଗଣିତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଭୟଭୀତ କରିଥାଏ । ପୁଣି, ବୈଦିକ ଗଣିତଠାରୁ ସହଜ ଆଉ କ’ଣ ହୋଇପାରେ ? 

ମୋଦିଜୀ – ଗୌରବ ବାବୁ, ଆପଣ କେତେ ବର୍ଷ ହେଲା, ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ?

ଗୌରବ – ଏହି କାମରେ ମୋତେ ୨୦ ବର୍ଷ ହୋଇଗଲାଣି । ମୁଁ ଏଥିରେ ହିଁ ଲାଗିଛି । 

ମୋଦିଜୀ – ସଚେତନତା ପାଇଁ ଆଉ କ’ଣ ସବୁ କରୁଛନ୍ତି ? ଲୋକଙ୍କୁ କିଭଳି କହୁଛନ୍ତି ?

ଗୌରବ - ଆମେ ସ୍କୁଲଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଉ । ଆମେ ଅନଲାଇନ୍ ମଧ୍ୟ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଥାଉ । ଆମ ସଂସ୍ଥାର ନାମ ହେଉଛି ବୈଦିକ ମ୍ୟାଥ୍ ଫୋରମ୍ ଇଣ୍ଡିଆ । ସେହି ସଂସ୍ଥା ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ ଇଂଟରନେଟ୍ ଜରିଆରେ ଚବିଶ ଘଂଟା ବୈଦିକ ଗଣିତ ସମ୍ପର୍କରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଥାଉ ।

ମୋଦିଜୀ - ଗୌରବ ବାବୁ, ଆପଣ ତ ଜାଣନ୍ତି, ମୁଁ ପିଲାମାନଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ନିରନ୍ତର କଥା ହେବାକୁ ଭଲ ପାଏ । ମୁଁ ସବୁବେଳେ ଏଥିପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଅପେକ୍ଷାରେ ଥାଏ । ଏକଜାମ ୱାରିୟରକୁ ତ ଏକ ରକମ ସଂସ୍ଥାଗତ କରିଦେଇଛି । ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଅନୁଭବ କରିଛି ଯେ, ଅଧିକାଂଶ ପିଲା ଗଣିତର ନାଁ ଶୁଣି ଖସି ପଳାନ୍ତି । ବିନା କାରଣରେ ଏହି ଯେଉଁ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ତାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ସବୁବେଳେ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ଏହି ଭୟକୁ ଦୂର କରି ଛୋଟ ଛୋଟ ପରମ୍ପରାଗତ କୌଶଳ, ଯାହା ଭାରତ ପାଇଁ ନୂଆ ନୁହଁ, ହୁଏତ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରାରେ ଭାରତରେ ଗଣିତର ପରମ୍ପରା ରହିଆସିଛି । ତେଣୁ ଏକଜାମ ୱାରିୟରଙ୍କ ଭୟ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଆପଣ ସେମାନଙ୍କୁ କି ପରାମର୍ଶ ଦେବେ ?

ଗୌରବ – ସାର୍, ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତ ଏହା ବିଶେଷ ଭାବେ ଉପଯୋଗୀ । କାରଣ, ପରୀକ୍ଷାର ଭୟ, ମିଥ୍ୟା ଭୟ ଯାହା ଘରେ ଘରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି, ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ପିଲା ଟ୍ୟୁସନ ପଢ଼ୁଛନ୍ତି, ଅଭିଭାବକମାନେ ଚିନ୍ତାରେ ଥାଆନ୍ତି, ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ମାନସିକ ଚାପରେ ଥାଆନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବୈଦିକ ଗଣିତରେ ଏସବୁ ସହଜରେ ଦୂର ହୋଇପାରିବ । ସାମାନ୍ୟ ଗଣିତ ଅପେକ୍ଷା ବୈଦିକ ଗଣିତ ୧୫୦୦ ପ୍ରତିଶତ କ୍ଷୀପ୍ର । ଏହାଦ୍ୱାରା ପିଲାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ମସ୍ତିଷ୍କ ମଧ୍ୟ ଶୀଘ୍ର କାମ କରିଥାଏ । ଆମେ ବୈଦିକ ଗଣିତ ସହ ଯୋଗକୁ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛୁ, ତେଣୁ ପିଲାମାନେ ଚାହିଁଲେ ବୈଦିକ ଗଣିତ ସାହାଯ୍ୟରେ ଆଖି ବୁଜି ମଧ୍ୟ ହିସାବ କରିପାରିବେ । 

ମୋଦିଜୀ- ଅବଶ୍ୟ ଧ୍ୟାନର ପରମ୍ପରାରେ ମଧ୍ୟ ଏହିପରି ଭାବେ ଗଣନା କରିବା, ଧ୍ୟାନର ଗୋଟିଏ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ । 

ଗୌରବ – ଠିକ୍ କଥା ସାର୍ ।

ମୋଦିଜୀ – ହଉ ଗୌରବ ବାବୁ, ଆପଣ ମିଶନ୍ ରୂପେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବାରୁ ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗିଲା । ବିଶେଷକରି ଆପଣଙ୍କ ମାଆ ଗୋଟିଏ ଉତ୍ତମ ଗୁରୁ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ମାର୍ଗକୁ ନେଇଗଲେ । ଆଜି ଆପଣ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପିଲାଙ୍କୁ ସେହି ମାର୍ଗକୁ ନେଇଚାଲିଛନ୍ତି । ମୋ ତରଫରୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା । 

ଗୌରବ - ଧନ୍ୟବାଦ ସାର୍ । ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଉଛି ଯେ, ଆପଣ ବୈଦିକ ଗଣିତକୁ ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଲେ ଓ କଥା ହେବାପାଇଁ ମୋତେ ବାଛିଲେ । ତେଣୁ ଆପଣଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛୁ ।

ମୋଦିଜୀ – ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ, ନମସ୍କାର ।

ଗୌରବ - ନମସ୍କାର ସାର ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଗୌରବ ବାବୁ ବହୁତ ଭଲଭାବେ ବୁଝାଇଲେ ଯେ, ବୈଦିକ ଗଣିତ କେମିତି କଷ୍ଟ ଗଣିତକୁ ରୁଚିକର କରିପାରେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ବୈଦିକ ଗଣିତ ସାହାଯ୍ୟରେ ଆପଣ ବଡ଼ ବଡ଼ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରଶ୍ନକୁ ମଧ୍ୟ ସମାଧାନ କରିପାରିବେ । ମୁଁ ଚାହୁଁଛି, ସମସ୍ତ ଅଭିଭାବକ ନିଜ ପିଲାଙ୍କୁ ବୈଦିକ ଗଣିତ ନିଶ୍ଚୟ ଶିଖାନ୍ତୁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ତ ବଢ଼ିବ, ତା’ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ତାଙ୍କ ମସ୍ତିଷ୍କର ବିଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଆଉ ହଁ, ଗଣିତ ପ୍ରତି କିଛି ପିଲାଙ୍କର ଯେଉଁ ଭୟ ରହିଛି, ତାହା ମଧ୍ୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଦୂରହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଆଜି ମ୍ୟୁଜିୟମଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମ୍ୟାଥ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ ଜ୍ଞାନବର୍ଦ୍ଧକ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହେଲା । ଏହି ସମସ୍ତ ବିଷୟ ଆପଣମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶରୁ ହିଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଅଂଶ ପାଲଟିଯାଏ । ଆପଣ ମୋତେ ଏହିଭଳି ଭାବେ ଆଗକୁ ମଧ୍ୟ ନିଜ ପରାମର୍ଶ ନମୋ ଆପ୍ ଏବଂ ମାଇ ଗଭ୍ ଜରିଆରେ ପଠାଇଚାଲନ୍ତୁ । ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଦେଶରେ ଇଦ ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ପାଳିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ମଇ ୩ ତାରିଖ ଦିନ ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା ଓ ଭଗବାନ ପର୍ଶୁରାମଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ମଧ୍ୟ ପାଳିତ ହେବ । କିଛିଦିନ ପରେ ହିଁ ବୈଶାଖ ବୁଦ୍ଧ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରାଯିବ । ଏହି ସମସ୍ତ ପର୍ବ ସଂଯମ, ପବିତ୍ରତା, ଦାନ ଏବଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦର ପର୍ବ । ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏହି ପର୍ବଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଆଗୁଆ ଶୁଭେଚ୍ଛା । ଏହି ପର୍ବଗୁଡ଼ିକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆନନ୍ଦ ଓ ସୌହାର୍ଦ୍ଦର ସହ ପାଳନ କରନ୍ତୁ । ଏସବୁ ମଧ୍ୟରେ ଆପଣଙ୍କୁ କରୋନା ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ସତର୍କ ରହିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ମାସ୍କ ପରିଧାନ, ନିୟମିତ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ହାତକୁ ସଫା ରଖିବା, ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଯାହାକିଛି ଉପାୟ ରହିଛି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ପାଳନ କରନ୍ତୁ । ଆସନ୍ତା ଥରେ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଆମେ ପୁଣିଥରେ ଏକାଠି ହେବା ଏବଂ ଆପଣମାନେ ପଠାଇଥିବା ଆଉ କିଛି ନୂଆ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା । ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦାୟ ନେଉଛି । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ଗତ ସପ୍ତାହରେ ଆମେ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଉପଲବ୍ଧି ହାସଲ କଲୁ, ଯାହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଗର୍ବରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଦେଲା । ଆପଣ ଶୁଣିଥିବେ ଯେ, ଭାରତ ଗତ ସପ୍ତାହରେ ୪୦୦ ବିଲିୟନ୍, ଅର୍ଥାତ, ୩୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ରପ୍ତାନୀ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିଛି । ପ୍ରଥମ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଏହା ଅର୍ଥନୀତି ସହ ଜଡ଼ିତ ଖବର ପରି ମନେହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଅର୍ଥନୀତିଠାରୁ ବଳି ଭାରତର ସାମର୍ଥ୍ୟ, ଭାରତର ଦକ୍ଷତା ସହ ଜଡ଼ିତ । ଏକଦା ଭାରତରୁ ରପ୍ତାନୀ କାରବାର ୧୦୦ ବିଲିୟନ, ଦେଢ଼ ଶହ ବିଲିୟନ ଆଉ ବେଳେବେଳେ ୨୦୦ ବିଲିୟନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହେଉଥିଲା । ଆଜି ଭାରତ ୪୦୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଯାଏଁ ପହଂଚିଯାଇଛି । ଏହାର ଗୋଟିଏ ଅର୍ଥ ହେଲା ଯେ, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଭାରତରେ ନିର୍ମିତ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଚାହିଦା ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥଟି ହେଲା, ଭାରତର ସପ୍ଲାଏ ଚେନ୍ ଦିନକୁ ଦିନ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ ହୋଇଚାଲିଛି ଏବଂ ଏହାର ଆଉ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ବଡ଼ ବାର୍ତ୍ତା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଦେଶ ସେତିକିବେଳ ବିରାଟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରେ, ଯେତେବେଳେ ସଂକଳ୍ପ ସ୍ୱପ୍ନଠାରୁ ବିଶାଳ ହୋଇଥାଏ । ସେହି ସଂକଳ୍ପକୁ ନେଇ ଯେତେବେଳେ ରାତିଦିନ ନିଷ୍ଠାର ସହିତ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେହି ସଂକଳ୍ପ ସାକାର ମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ଆପଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିବେ ଯେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନରେ ମଧ୍ୟ ଏହାହିଁ ଘଟିଥାଏ । ଯଦି ଜଣକର ସଂକଳ୍ପ, ତା’ର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା, ତା’ର ସ୍ୱପ୍ନ ଠାରୁ ବି ବଡ଼ ହୋଇଯାଏ, ତାହେଲେ ସଫଳତା ସ୍ୱୟଂ ତା’ ପାଖକୁ ଚାଲିଆସେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଦେଶର କୋଣ-ଅନୁକୋଣରୁ ନୂଆ ନୂଆ ଉତ୍ପାଦ ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନୀ ହେଉଛି । ଆସାମର ହଇଲାକାଣ୍ଡିର ଚମଡ଼ା ନିର୍ମିତ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ହେଉ କି ଉସ୍ମାନାବାଦର ହସ୍ତତନ୍ତ ସାମଗ୍ରୀ, ବିଜାପୁରର ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ହେଉ ବା ଚାନ୍ଦୋଲିର କଳା ଚାଉଳ – ଏସବୁର ରପ୍ତାନୀ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଚାଲିଛି । ଏବେ ଆପଣଙ୍କୁ ଲଦ୍ଦାଖର ବିଶ୍ୱପ୍ରସିଦ୍ଧ ଆପ୍ରିକଟ୍ ଦୁବାଇରେ ବି ମିଳିବ, ଆଉ ସାଉଦି ଆରବରେ ତାମିଲନାଡ଼ୁରୁ ପଠାଯାଇଥିବା କଦଳୀ ମିଳିବ । ଏବେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଥା ହେଲା ଯେ, ନୂଆ ନୂଆ ଦ୍ରବ୍ୟ ନୂଆ ନୂଆ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ପଠାଯାଉଛି । ଯେମିତିକି ହିମାଚଳ, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ମିଲେଟ୍ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଡେନମାର୍କକୁ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଇଛି । ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କୃଷ୍ଣା ଓ ଚିତୁର ଜିଲ୍ଲାର ବାଇଗଣପଲି ଓ ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା ଆମ୍ବ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆକୁ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଇଛି । ତ୍ରିପୁରାରୁ ତାଜା ପଣସ, ବାୟୁମାର୍ଗରେ ଲଣ୍ଡନ ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଇଛି । ଏସବୁକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ରାଜାଲଙ୍କା ମଧ୍ୟ ଲଣ୍ଡନ ପଠାଯାଇଛି । ସେହିଭଳି ଭାଲିଆ ଗହମର ପ୍ରଥମ ଖେପ ଗୁଜରାଟରୁ କେନିଆ ଓ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ରପ୍ତାନୀ କରାଯାଇଛି । ମାନେ ଏବେ ଆପଣ ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଗଲେ, ଏବେ ସେଠାରେ ମେଡ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ପ୍ରଡକ୍ଟ ପୂର୍ବାପେକ୍ଷା ବହୁଳ ମାତ୍ରାରେ ଦେଖାଯିବ । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହି ସୂଚୀ ବହୁତ ଲମ୍ବା, ଆଉ ଏ ସୂଚୀ ଯେତେ ଲମ୍ବା, ସେତିକି ବଳଶାଳୀ ହେଉଛି ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ଶକ୍ତି । ସେତିକି ବିଶାଳ ହେଉଛି ଭାରତର ସାମର୍ଥ୍ୟ, ଆଉ ସାମର୍ଥ୍ୟର ଆଧାର ହେଉଛନ୍ତି ଆମ ଚାଷୀ, ଆମ କାରିଗର, ଆମ ବୁଣାଳୀ, ଆମ ଇଞ୍ଜିନିୟର, ଆମ କ୍ଷୁଦ୍ରଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ୟୋଗୀ, ଆମ ଏମ୍.ଏସ୍.ଏମ୍.ଇ ସେକ୍ଟର, ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବୃତ୍ତିଧାରୀ ଅନେକ ଲୋକ, ଏମାନେ ହିଁ ହେଉଛନ୍ତି ଏହା ପଛରେ ରହିଥିବା ପ୍ରକୃତ ଶକ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ପରିଶ୍ରମ ଯୋଗୁଁ ହିଁ ୪୦୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ରପ୍ତାନୀ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ହୋଇପାରିଛି । ଭାରତର ଲୋକଙ୍କ ଏହି ସାମର୍ଥ୍ୟ, ବିଶ୍ୱର କୋଣ ଅନୁକୋଣର ନୂଆ ନୂଆ ବଜାରକୁ ଏହା ପହଂଚିପାରୁଥିବାରୁ ମୋତେ ଖୁସି ଲାଗୁଛି । ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଜଣେ ଭାରତବାସୀ ଲୋକାଲ୍ ପାଇଁ ଭୋକାଲ୍ ହୁଅନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ଲୋକାଲକୁ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ହେବାରେ ସମୟ ଲାଗେନି । ଆସନ୍ତୁ, ଲୋକାଲକୁ ଗ୍ଲୋବାଲ କରିବା ଏବଂ ଆମ ଉତ୍ପାଦନର ଗରିମାକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିବା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ‘ମନ କି ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାମାନେ ଏକଥା ଜାଣି ଖୁସି ହେବେ ଯେ, ଘରୋଇ ସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ଆମର କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କ ସଫଳତା ଆମକୁ ଗର୍ବରେ ଭରିଦେବ । ଆଜି ଆମ କ୍ଷୁଦ୍ର ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ସରକାରୀ କ୍ରୟରେ ଗଭର୍ମେଣ୍ଟ ଇ-ମାର୍କେଟ୍ ପ୍ଲେସ୍ ବା ଜିଇଏମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି । ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଦ୍ୱାରା ଗୋଟିଏ ଖୁବ୍ ସ୍ୱଚ୍ଛ ପ୍ରଣାଳୀ ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି । ଗତ ଏକବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଜିଇଏମ୍ ପୋର୍ଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାର ଏକ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକର ଜିନିଷ କ୍ରୟ କରିଛନ୍ତି । ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ପ୍ରାୟଃ ଏକ ଲକ୍ଷ ପଚିଶ ହଜାର ଲଘୁ ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ୟୋଗୀ, ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀ ନିଜ ନିଜ ଦ୍ରବ୍ୟ ସିଧାସଳଖ ସରକାରଙ୍କୁ ବିକ୍ରି କରିଛନ୍ତି । ଦିନ ଥିଲା, ଯେତେବେଳେ କେବଳ ବଡ଼ କମ୍ପାନୀମାନେ ହିଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରି କରିପାରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏବେ ଦେଶ ବଦଳୁଛି, ପୁରୁଣା ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟ ଏବେ ବଦଳୁଛି । ଏବେ କ୍ଷୁଦ୍ରାତିକ୍ଷୁଦ୍ର ବ୍ୟବସାୟୀ ମଧ୍ୟ ଜିଇଏମ୍ ପୋର୍ଟାଲରେ ସରକାରଙ୍କୁ ନିଜ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରି କରିପାରିବେ - ଏହାହିଁ ତ ନୂଆ ଭାରତ । ଏହା କେବଳ ଯେ ବଡ଼ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖାଏ ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ସେହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଯାଏ ପହଂଚିବାର ସାହସ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଏ, ଯେଉଁଠି ଆଗରୁ କେହି ପହଂଚିନାହାନ୍ତି । ଏହି ସାହସକୁ ଭରସା କରି ଆମେ ସମସ୍ତେ ଭାରତୀୟ ମିଶି ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତର ସ୍ୱପ୍ନ ମଧ୍ୟ ନିଶ୍ଚୟ ପୂରଣ କରିବା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନିକଟ ଅତୀତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ପଦ୍ମ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ ଉତ୍ସବରେ ଆପଣମାନେ ବାବା ଶିବାନନ୍ଦଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିଥିବେ । ୧୨୬ ବର୍ଷ ବୟସର ସେହି ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଶରୀରର ସ୍ଫୁର୍ତୀ ଦେଖିଲେ ମୋ ଭଳି ଯେ କେହି ବି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଚକିତ ହୋଇଥିବେ । ମୁଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କଲି ଯେ ଆଖି ପିଛୁଳାକେ ସେ ନନ୍ଦୀ ମୁଦ୍ରାରେ ପ୍ରଣାମ କଲେ । ମୁଁ ମଧ୍ୟ ବାବା ଶିବାନନ୍ଦଙ୍କୁ ନତମସ୍ତକ ହୋଇ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରଣାମ କଲି । ୧୨୬ ବର୍ଷର ଆୟୁ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଫିଟନେସ ଉଭୟ ଆଜି ସାରା ଦେଶରେ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ । ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ମତାମତ ଦେଖିଲି ଯେ, ବାବା ଶିବାନନ୍ଦଙ୍କ ବୟସର ଚାରିଭାଗରୁ କମ୍ ବୟସ୍କଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ସେ ଅଧିକ ଫିଟ୍ । ପ୍ରକୃତରେ, ବାବା ଶିବାନନ୍ଦଙ୍କ ଜୀବନ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ । ମୁଁ ତାଙ୍କ ଦୀର୍ଘ ଜୀବନର କାମନା କରୁଛି । ତାଙ୍କଠାରେ ଯୋଗ ପ୍ରତି ଗୋଟିଏ ଅନୁରକ୍ତି ରହିଛି ଏବଂ ସେ ଖୁବ୍ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ଜୀବନଶୈଳୀ ଆପଣାଇଛନ୍ତି ।

ଜୀବେମ ଶରଦଃ ଶତମ୍ ।

ଆମ ସଂସ୍କୃତିରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଶହେ ବର୍ଷର ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ପାଇଁ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏପ୍ରିଲ ୭ ତାରିଖ ଦିନ ଆମେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରିବା । ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ନେଇ ଭାରତୀୟ ଚିନ୍ତନ - ଯୋଗ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଚାଲିଛି । ଆପଣମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିବେ ଯେ, ଗତ ସପ୍ତାହରେ ହିଁ, କାତାରଠାରେ ଗୋଟିଏ ଯୋଗ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେଥିରେ ୧୧୪ଟି ଦେଶର ନାଗରିକମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଗୋଟିଏ ନୂତନ ବିଶ୍ୱରେକର୍ଡ଼ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଦେଲେ । ସେହିଭଳି ଆୟୁଷ ଶିଳ୍ପର ବଜାର ମଧ୍ୟ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ୬ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଆୟୁର୍ବେଦ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଔଷଧଗୁଡ଼ିକର ବଜାର ୨୨ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ପାଖାପାଖି ଥିଲା । ଆଜି ଆୟୁଷ ନିର୍ମାଣ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରାୟଃ ଏକ ଲକ୍ଷ ଚାଳିଶ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଯାଏ ବୃଦ୍ଧି ପାଇସାରିଲାଣି । ଅର୍ଥାତ୍ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ଭାବନା କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି । ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ଦୁନିଆରେ ମଧ୍ୟ ଆୟୁଷ ଆକର୍ଷଣର ବିଷୟ ପାଲଟିଗଲାଣି ।  

ବନ୍ଧୁଗଣ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରର ଅନ୍ୟ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ତ ମୁଁ ଆଗରୁ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଥର କହିସାରିଛି, କିନ୍ତୁ ଏଥର ଆୟୁଷ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଉପରେ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ବିଶେଷ ଭାବେ କଥା ହେବି । ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଅଛି, ଯାହାର ନାଁ ହେଉଛି କପିୱା । ଏହାର ନାଁ ରେ ହିଁ ଲୁଚି ରହିଛି ଏହାର ଅର୍ଥ । ଏଥିରେ କ’ ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କଫ, ପି’ ର ଅର୍ଥ ପିତ ଓ ବା’ ହେଉଛି ବାତ । ଏହି ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଆମ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ ଉପରେ ଆଧାରିତ । ଆଉ ଗୋଟିଏ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ହେଉଛି ନିରୋଗ ଷ୍ଟି୍ରଟ୍ ଯାହା ଆୟୁର୍ବେଦୀୟ ହେଲଥକେୟାର ଇକୋସିଷ୍ଟମର ଗୋଟିଏ ଅନନ୍ୟ ଚିନ୍ତାଧାରା । ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଆଧାରିତ ଏହି ମଂଚ ସାରା ବିଶ୍ୱର ଆୟୁର୍ବେଦ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଭାବେ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ଯୋଡ଼ିପାରୁଛି । ୫୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଚିକିତ୍ସକ ଏହା ସହ ଜଡ଼ିତ । ଏହିପରି ଆତ୍ରେୟ ଇନ୍ନୋଭେସନ୍ସ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ହେଲଥକେୟାର ଟେକ୍ନୋଲଜି ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଯାହା ସାମଗ୍ରିକ ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ । ଇକ୍ଜୋରିୟଲ କେବଳ ଯେ ଅଶ୍ୱଗନ୍ଧାର ବ୍ୟବହାର ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତାକୁ ବ୍ୟାପକ କରିଛି ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ଉତ୍ତମ ଗୁଣର ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ବହୁ ପରିମାଣରେ ବିନିଯୋଗ କରିଛି । କ୍ୟୋରବେଦ ଚେରମୂଳି ଉପରେ ଆଧୁନିକ ଗବେଷଣା ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଜ୍ଞାନର ସଂଗମରୁ ହୋଲିଷ୍ଟିକ ଲାଇଫ୍ ପାଇଁ ଡାଏଟାରୀ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ ତିଆରି କରିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ମାତ୍ର ଅଳ୍ପ କିଛି ନାଁ ଧରିଛି । ଏହି ସୂଚୀ ବହୁତ ଲମ୍ବା । ଏହା ଭାରତର ଯୁବ ଉଦ୍ୟୋଗୀ ଏବଂ ଭାରତରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ନୂତନ ସମ୍ଭାବନାର ପ୍ରତୀକ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରର ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଏବଂ ବିଶେଷକରି ଆୟୁଷ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପମାନଙ୍କୁ ମୋର ବିଶେଷ ଅନୁରୋଧ ରହିଛି ଯେ, ଅନଲାଇନରେ ଆପଣ ଯେଉଁ ପୋର୍ଟାଲ ବିକଶିତ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା କିଛି କଂଟେଂଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଦ୍ୱାରା ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ଭାଷାରେ ତିଆରି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ । ବିଶ୍ୱରେ ଏଭଳି ଅନେକ ଦେଶ ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ଇଂରାଜୀକୁ ଲୋକ କମ୍ ବୁଝନ୍ତି ଓ କମ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଏଭଳି ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଆଖି ଆଗରେ ରଖି ନିଜ ସୂଚନାର ପ୍ରଚାର କରନ୍ତୁ । ଭାରତର ଆୟୁଷ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଉତ୍ତମ ଗୁଣମାନର ଉତ୍ପାଦନ ସହିତ ସାରା ବିଶ୍ୱ ଉପରେ ଖୁବ କମ୍ ସମୟରେ ଆଧିପତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିନେବ ବୋଲି ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ସମ୍ପର୍କ ସିଧାସଳଖ ଭାବେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ସହିତ ମଧ୍ୟ ଜଡ଼ିତ । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ମୁଁ ସବୁବେଳେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କଥା ନିଶ୍ଚୟ କହିଥାଏ । ଏହିଭଳି ଜଣେ ସ୍ୱଚ୍ଛାଗ୍ରହୀ ହେଲେ ଚନ୍ଦ୍ରକିଶୋର ପାଟିଲ୍ । ସେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାସିକଠାରେ ରହନ୍ତି । ସ୍ୱଚ୍ଛତାକୁ ନେଇ ଚନ୍ଦ୍ରକିଶୋରଙ୍କ ସଂକଳ୍ପ ବହୁତ ବଡ଼ । ସେ ଗୋଦାବରୀ ନଦୀ ପାଖରେ ଠିଆ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଅନବରତ ଭାବେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନଦୀରେ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ନ ପକାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ କରନ୍ତି । କେହି ତାଙ୍କୁ ସେଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଲେ ସେ ତୁରନ୍ତ ତାକୁ ମନା କରନ୍ତି । ଏହି କାମରେ ଚନ୍ଦ୍ରକିଶୋର ନିଜର ବହୁତ ସମୟ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି । ସନ୍ଧ୍ୟା ସୁଦ୍ଧା ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଏଭଳି ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ ଗଦା ହୋଇଯାଏ, ଯାହାସବୁ ଲୋକେ ନଦୀରେ ପକାଇବାକୁ ଆଣିଥାନ୍ତି । ଚନ୍ଦ୍ରକିଶୋରଙ୍କ ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହ ପ୍ରେରଣା ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଉଛି । ଏହିଭଳି ଆଉ ଜଣେ ସ୍ୱଚ୍ଛାଗ୍ରହୀ ହେଲେ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରୀ ନିବାସୀ ରାହୁଲ ମହାରଣା । ରାହୁଲ ପ୍ରତି ରବିବାର ସକାଳୁ ସକାଳୁ ପୁରୀରେ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥଳଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଆନ୍ତି ଓ ସେଠାରେ ପଡ଼ିଥିବା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଆବର୍ଜନାଗୁଡ଼ିକୁ ସଫା କରିଥାନ୍ତି । ଏଯାବତ୍ ସେ ଶହ ଶହ କିଲୋ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଆବର୍ଜନା ସଫା କରିସାରିଲେଣି । ପୁରୀର ରାହୁଲ ହୁଅନ୍ତୁ ବା ନାସିକର ଚନ୍ଦ୍ରକିଶୋର, ଏମାନେ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବହୁତ କିଛି ଶିଖାଉଛନ୍ତି । ନାଗରିକ ହିସାବରେ ଆମେ ଆମ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପାଳନ କରିବା, ସ୍ୱଚ୍ଛତାକୁ ନେଇ ହେଉ, ପୋଷଣକୁ ନେଇ ହେଉ, ବା ଟିକାକରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ହେଉ, ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ସୁସ୍ଥ ରହିବାରେ ସହାୟତା ମିଳିଥାଏ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆସନ୍ତୁ କେରଳର ମୁପଟ୍ଟମ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ କଥା ହେବା । ସେ ଏକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି, ଯାହାର ନାମ ‘ପଟ୍ସ ଫର୍ ୱାଟର ଅଫ୍ ଲାଇଫ୍’ । ଆପଣ ଯେତେବେଳେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବେ, ତେବେ ଭାବିବେ ଯେ କି ଚମତ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟ ସେ କରିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁପଟ୍ଟମ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣନ, ଖରାଦିନେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ଯେପରି ପାଣିର ସମସ୍ୟା ନ ହୁଏ, ସେଥିପାଇଁ ମାଟିପାତ୍ର ବାଣ୍ଟିବାର ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଛନ୍ତି । ଗରମରେ ସେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଦେଖି ନିଜେ ବି ବିବ୍ରତ ହୋଇଉଠୁଥିଲେ । ପୁଣି ସେ ଭାବିଲେ ଯେ ସେ ନିଜେ କାହିଁକି ମାଟିପାତ୍ର ନ ବାଣ୍ଟିବେ, ଯେପରିକି ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଖରେ କେବଳ ସେହି ପାତ୍ରରେ ପାଣି ଭରିବାର କାମ ରହିବ । ଆପଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ନାରାୟଣନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବଣ୍ଟାଯାଇଥିବା ପାତ୍ରର ସଂଖ୍ୟା ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ନିଜ ଅଭିଯାନରେ ସେ ଲକ୍ଷେତମ ପାତ୍ର ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ ସାବରମତୀ ଆଶ୍ରମକୁ ଦାନ କରିବେ । ଆଜି ଯେତେବେଳେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି, ନାରାୟଣନଙ୍କ ଏହି କାମ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚୟ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଇବ ଏବଂ ଆମେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଖରାଦିନେ ଆମର ପଶୁପକ୍ଷୀ ବନ୍ଧୁଙ୍କ ପାଇଁ ପାଣିର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଆମେ ନିଜର ସଙ୍କଳ୍ପକୁ ପୁଣିଥରେ ଦୋହରାଇବା । ପାଣିର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବୁନ୍ଦା ବଂଚାଇବା ପାଇଁ ଆମକୁ ଯାହା ବି କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ତାହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଆମେ କରିବା ଉଚିତ । ଏହାଛଡ଼ା ପାଣିର ରିସାଇକ୍ଲିଂ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ସେତିକି ହିଁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା । ଘରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ପାଣି ଯାହାକି ମାଟିପାତ୍ରରେ କାମ ଆସିପାରେ, ବଗିଚା କାମରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ, ତାକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ପୁଣିଥରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ । ସାମାନ୍ୟ ପ୍ରୟାସ କଲେ ଆପଣ ନିଜ ଘରେ ଏପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା ତିଆରି କରିପାରିବେ । କେଇ ଶତାବ୍ଦୀ ତଳେ ରହିମଦାସ କିଛି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ କହିଯାଇଛନ୍ତି ଯେ ‘ରହିମନ ପାନି ରଖିଏ, ବିନ୍ ପାନି ସବ୍ ସୁନ୍’ ଏବଂ ପାଣି ବଂଚାଇବାର ଏହି କାମରେ ପିଲାମାନଙ୍କଠାରୁ ମୁଁ ବହୁତ ଆଶା ରଖିଛି । ସ୍ୱଚ୍ଛତାକୁ ଯେପରି ଆମର ପିଲାଏ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି, ସେହିପରି ସେମାନେ ‘ଜଳଯୋଦ୍ଧା’ ହୋଇ ପାଣି ବଂଚାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଦେଶରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ, ଜଳସ୍ରୋତର ସୁରକ୍ଷା କେଉଁ ଯୁଗରୁ ସମାଜ ସ୍ୱଭାବର ଅଂଗ ହୋଇ ରହିଛି । ମତେ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ ଦେଶର ବହୁତ ଲୋକ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ନିଜ ଜୀବନର ଏକ ମିଶନରେ ପରିଣତ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଏହିପରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ହେଉଛନ୍ତି ଚେନ୍ନାଇର ଅରୁଣ କୃଷ୍ଣମୂର୍ତ୍ତି । ଅରୁଣ ନିଜ ଅଂଚଳର ପୋଖରୀ ଓ ହ୍ରଦକୁ ସଫା କରିବା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଛନ୍ତି । ସେ ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ପୋଖରୀ-ହ୍ରଦକୁ ସଫାସୁତୁରା କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇ ସଫଳତାର ସହ ତାକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଜଣେ ସାଥୀ ହେଉଛନ୍ତି ରୋହନ କାଲେ । ରୋହନ ପେସାରେ ଜଣେ ଏଚ୍ଆର୍ ପ୍ରଫେସନାଲ୍ । ସେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଶହ ଶହ ଷ୍ଟେପୱେଲ୍ ଅର୍ଥାତ ପାହାଚ ଥିବା ପୁରୁଣା କୂଅର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଛନ୍ତି । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କେତେକ କୂଅ ତ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଏବଂ ଆମ ଐତିହ୍ୟର ଅଂଗ । ସିକନ୍ଦରାବାଦର ‘ବଂଶୀଲାଲ-ପେଟ୍ କୂଅ’ ଏହିପରି ଏକ ପାହାଚ ଥିବା କୂଅ । ବର୍ଷବର୍ଷ ଧରି ଉପେକ୍ଷା କାରଣରୁ ଏହି ପାହାଚଥିବା କୂଅ ମାଟି ଓ ଆବର୍ଜନାରେ ପୋତି ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏବେ ସେଠାରେ ଏହି ପାହାଚଥିବା କୂଅକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିବାର ଅଭିଯାନ ଜନଭାଗୀଦାରିତାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମୁଁ ତ ସେହି ରାଜ୍ୟରୁ ଆସିଛି ଯେଉଁଠି ପାଣିର ଅଭାବ ସବୁବେଳେ ରହିଥାଏ । ଗୁଜରାତରେ ଏହି ଷ୍ଟେପୱେଲସ୍ ବା ପାହାଚଥିବା କୂଅକୁ ୱାଓ କହନ୍ତି । ଗୁଜରାତ ଭଳି ରାଜ୍ୟରେ ୱାଓର ବଡ଼ ଭୂମିକା ରହିଆସିଛି । ଏହି କୂଅ ବା ୱାଓଗୁଡିକର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ‘ଜଳ ମନ୍ଦିର ଯୋଜନା’ ବହୁତ ବଡ଼ ଭୂମିକା ତୁଲାଇଛି । ସମଗ୍ର ଗୁଜରାତରେ ଅନେକ ୱାଓକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରାଯାଇଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଏହି ଅଂଚଳରେ ଜଳସ୍ତରକୁ ବଢ଼ାଇବାରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସହାୟତା ମିଳିଛି । ଏପରି ଅଭିଯାନକୁ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରରେ ଚଳାଇପାରିବେ । ଚେକ୍ଡ୍ୟାମ୍ ନିର୍ମାଣ ହେଉ, ରେନ୍ ୱାଟର ହାର୍ଭେଷ୍ଟିଂ ହେଉ, ଏସବୁଥିରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ସାମୂହିକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ ଜରୁରୀ । ଯେପରିକି ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଆମ ଦେଶର ପ୍ରତି ଜିଲାରେ ଅନ୍ତତଃ ୭୫ଟି ସରୋବର ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ । କେତେକ ପୁରୁଣା ସରୋବରକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରାଯାଇପାରିବ, କେତେକ ନୂଆ ସରୋବର ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆପଣମାନେ ଏ ଦିଗରେ ନିଶ୍ଚୟ କିଛି ନା କିଛି ପ୍ରୟାସ କରିବେ । 

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଆଉ ଏକ ସୁନ୍ଦର କଥା ହେଉଛି ବହୁତ ଭାଷାରେ ଏବଂ ଉପଭାଷାରେ ମୋ ପାଖକୁ ବାର୍ତ୍ତାମାନ ଆସିଥାଏ । କେତେକ ଲୋକ ମାଇଁଗଭରେ ଅଡିଓ ମେସେଜ୍ ମଧ୍ୟ ପଠାନ୍ତି । ଭାରତର ସଂସ୍କୃତି, ଆମର ଭାଷା, ଆମର ଉପଭାଷା, ଆମର ଚାଲିଚଳଣ, ଖାଦ୍ୟପେୟର ବିସ୍ତାର, ଏସବୁ ବିବିଧତା ଆମର ବହୁତ ବଡ଼ ଶକ୍ତି । ପୂର୍ବରୁ ପଶ୍ଚିମ ଯାଏ, ଉତ୍ତରରୁ ଦକ୍ଷିଣ ଯାଏ ଏହି ବିବିଧତା ଭାରତକୁ ଏକାଠି କରି ରଖେ, ଏକ୍ ଭାରତ - ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତରେ ପରିଣତ କରେ । ଏଥିରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ଐତିହାସିକ ସ୍ଥଳ ଓ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ, ଉଭୟର ବହୁତ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି । ଆପଣ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଏକଥା ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏବେ କାହିଁକି କହୁଛି । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି “ମାଧବପୁର ମେଳା” । ମାଧବପୁର ମେଳା କେଉଁଠି ହୁଏ, କାହିଁକି ହୁଏ, କିପରି ଏହା ଭାରତର ବିବିଧତା ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ, ଏସବୁ ଜାଣିବା ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାଙ୍କୁ ବେଶ୍ ମଜାଦାର ଲାଗିବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଗୁଜରାତର ପୋରବନ୍ଦରରେ ସମୁଦ୍ର ନିକଟସ୍ଥ ମାଧବପୁର ଗାଁରେ ‘ମାଧବପୁର ମେଳା’ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ । କିନ୍ତୁ ଏଥିସହ ଭାରତର ପୂର୍ବଦିଗ ସହିତ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଛି । ଆପଣ ଭାବୁଥିବେ ଯେ ଏହା କିପରି ସମ୍ଭବ? ଏହାର ଉତ୍ତର ଏକ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀରେ ମିଳିଥାଏ । କୁହାଯାଏ ଯେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିବାହ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବର ରାଜକୁମାରୀ ରୁକ୍ମିଣୀଙ୍କ ସାଂଗେ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ବିବାହ ପୋରବନ୍ଦରର ମାଧବପୁରରେ ସଂପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେହି ବିବାହର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ମାଧବପୁର ମେଳା ହୁଏ । ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମର ଏହି ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କ ଆମର ଐତିହ୍ୟ । ସମୟର ପ୍ରବାହରେ ଏବେ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରୟାସରେ ମାଧବପୁର ମେଳାରେ ନୂଆ ନୂଆ କଥା ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ି ହେଉଛି । ଆମର ଏଠି କନ୍ୟାପକ୍ଷଙ୍କୁ ଘରାତି କହନ୍ତି ଓ ଏହି ମେଳାରେ ଏବେ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବରୁ ବହୁତ ଘରାତି ମଧ୍ୟ ଆସୁଛନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲୁଥିବା ମାଧବପୁର ମେଳାରେ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବର ସବୁ ରାଜ୍ୟର କଳାକାର ଆସନ୍ତି, ହସ୍ତକଳା ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ କଳାକାର ଆସନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ମେଳାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଆହୁରି ବଢ଼ିଯାଏ । ଗୋଟିଏ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତର ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମ ସଂସ୍କୃତିର ଏହି ସଂଯୋଗ, ଏହି ମାଧବପୁର ମେଳା, ଏକ ଭାରତ-ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଉଦାହରଣ ହୋଇପାରିଛି । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଏହି ମେଳା ବିଷୟରେ ପଢ଼ନ୍ତୁ ଏବଂ ଜାଣନ୍ତୁ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଦେଶରେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବ ଏବେ ଜନସହଭାଗୀତାର ଏକ ନୂଆ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ପାଲଟିଛି । କିଛିଦିନ ତଳେ ୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ସହିଦ ଦିବସ ଅବସରରେ ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଅନେକ ସମାରୋହ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ଦେଶ ନିଜର ସ୍ୱାଧୀନତାର ନାୟକ-ନାୟିକାଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କଲା, ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହ ମନେପକାଇଲା । ଏହି ଦିନ ମୋତେ କୋଲକାତାର ଭିକ୍ଟୋରିଆ ମେମୋରିଆଲରେ ବିପ୍ଲବୀ ଭାରତ ଗ୍ୟାଲେରୀ ଲୋକାର୍ପିତ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା । ଭାରତର ବୀର ବିପ୍ଳବୀମାନଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଦେବାପାଇଁ ଏହା ସ୍ୱୟଂ ବହୁତ ବଡ଼ ଅନନ୍ୟ ଗ୍ୟାଲେରୀ । ଯଦି ସୁଯୋଗ ମିଳେ, ତେବେ ଆପଣ ଏହାକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିବାକୁ ଯାଆନ୍ତୁ । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ଆମେ ଦୁଇ ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରିବା । ଏହି ଦୁଇଜଣ ହିଁ ଭାରତୀୟ ସମାଜକୁ ଗଭୀର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମହାପୁରୁଷ ହେଲେ ମହାତ୍ମା ଫୁଲେ ଏବଂ ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକର । ମହାତ୍ମା ଫୁଲେଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ୧୧ ଏପ୍ରିଲରେ ଏବଂ ବାବାସାହେବଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ଆମେ ୧୪ ଏପ୍ରିଲରେ ପାଳନ କରିବା । ଏହି ମହାପୁରୁଷ ଦ୍ୱୟ ଭେଦଭାବ ଓ ଅସମାନତା ବିରୋଧରେ ବଡ଼ ଲଢ଼େଇ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ମହାତ୍ମା ଫୁଲେ ସେହି ସମୟରେ ଝିଅମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିଥିଲେ, କନ୍ୟା ଶିଶୁ ହତ୍ୟା ବିରୋଧରେ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ । ସେ ଜଳ-ସଙ୍କଟରୁ ମୁକ୍ତି ଦେବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଥିଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ମହାତ୍ମା ଫୁଲେଙ୍କ ଏହି ଆଲୋଚନାରେ ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେଙ୍କ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବା ମଧ୍ୟ ଖୁବ୍ ଜରୁରୀ । ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ଅନେକ ସାମାଜିକ ସଂସ୍ଥା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ତୁଲାଇଥିଲେ । ଜଣେ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଏବଂ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକ ଭାବେ ସେ ସମାଜକୁ ସଚେତନ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତା’ର ସାହସ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ାଇଥିଲେ । ଉଭୟେ ମିଶି ସତ୍ୟଶୋଧକ ସମାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଶକ୍ତୀକରଣର ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ । ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ମହାତ୍ମା ଫୁଲେଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖିପାରୁ । ସେ କହୁଥିଲେ ଯେକୌଣସି ସମାଜର ବିକାଶର ଆକଳନ ସେହି ସମାଜର ମହିଳାମାନଙ୍କ ସ୍ଥିତିକୁ ଦେଖି କରାଯାଇପାରିବ । ମହାତ୍ମା ଫୁଲେ, ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ, ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଜୀବନରୁ ପ୍ରେରଣା ନେଇ ମୁଁ ସମସ୍ତ ପିତାମାତା ଓ ଅଭିଭାବକଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ଯେ ସେମାନେ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ପଢ଼ାନ୍ତୁ । ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଝିଅମାନଙ୍କର ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ନାମ ଲେଖାଇବା ପାଇଁ କିଛିଦିନ ତଳେ କନ୍ୟା ଶିକ୍ଷା ପ୍ରବେଶ ଉତ୍ସବ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । କୌଣସି କାରଣରୁ ଯେଉଁ ଝିଅମାନଙ୍କର ଅଧାରେ ପାଠପଢ଼ା ଅଟକିଯାଇଛି, ସେମାନଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆଣିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସୌଭାଗ୍ୟର କଥା ଯେ ଆମକୁ ବାବାସାହେବଙ୍କ ସହ ସଂପୃକ୍ତ ପଂଚତୀର୍ଥ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ତାଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ମହୁ ହେଉ, ମୁମ୍ବାଇର ଚୈତ୍ୟଭୂମି ହେଉ, ଲଣ୍ଡନରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ଘର ହେଉ, ନାଗପୁରର ଦୀକ୍ଷାଭୂମି ହେଉ ବା ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ବାବାସାହେବଙ୍କ ମହା-ପରିନିର୍ବାଣ ସ୍ଥଳ, ମୋତେ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ, ସବୁ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନକୁ ଯିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମିଳିଛି । ମୁଁ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ର ଶ୍ରୋତାଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ସେମାନେ ମହାତ୍ମା ଫୁଲେ, ସାବିତ୍ରୀବାଇ ଫୁଲେ ଏବଂ ବାବାସାହେବ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ସହ ସଂପୃକ୍ତ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକର ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ନିଶ୍ଚୟ ଯାଆନ୍ତୁ । ଆପଣଙ୍କୁ ସେଠାରେ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିବାକୁ ମିଳିବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ ଏଥର ମଧ୍ୟ ଆମେ ଅନେକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କଲେ । ଆସନ୍ତା ମାସରେ ବହୁତ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ଆସୁଛି । କିଛିଦିନ ଭିତରେ ନବରାତ୍ର ମଧ୍ୟ ଆସିବ । ନବରାତ୍ରରେ ଆମେ ବ୍ରତ-ଉପବାସ, ଶକ୍ତି ସାଧନା କରୁ, ଶକ୍ତିଙ୍କର ପୂଜା କରୁ, ଅର୍ଥାତ ଆମ ପରମ୍ପରା ଆମକୁ ଉଲ୍ଲାସ ଶିଖାଏ ଏବଂ ସଂଯମ ମଧ୍ୟ ଶିଖାଏ । ସଂଯମ ଓ ତପ ମଧ୍ୟ ଆମ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପର୍ବ । ଏଥିପାଇଁ ନବରାତ୍ର ସର୍ବଦା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରହିଆସିଛି । ନବରାତ୍ରର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ହିଁ ଗୁଡ଼ି ପଡ଼ୱା ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ଏପ୍ରିଲରେ ଇଷ୍ଟର ମଧ୍ୟ ଆସେ ଏବଂ ରମଜାନର ପବିତ୍ର ଦିନ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ଆମେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନେଇ ନିଜର ପର୍ବ ପାଳନ କରିବା, ଭାରତର ବିବିଧତାକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା, ଏହା ସମସ୍ତଙ୍କର ଇଚ୍ଛା । ଏଥର ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ କେବଳ ଏତିକି । ଆସନ୍ତା ମାସରେ ନୂଆ ବିଷୟ ସହ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ପୁଣି ଭେଟ ହେବ । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ପୁଣିଥରେ ଆପଣ ସଭିଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ । ଆଜି ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଆରମ୍ଭ ଆମେ ଭାରତର ସାଫଲ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ସହ କରିବା । ଏହି ମାସ ଆରମ୍ଭରେ ଭାରତ ଇଟାଲୀରୁ ନିଜର ଏକ ବହୁମୂଲ୍ୟ ଐତିହ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଆଣିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛେ । ଏହି ଐତିହ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀଟି ହେଲା ଅବଲୋକିତେଶ୍ୱର ପଦ୍ମପାଣିଙ୍କର ଏକହଜାର ବର୍ଷରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ପୁରାତନ ମୂର୍ତ୍ତି । ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଟି କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ବିହାରର ଗୟାସ୍ଥିତ ଦେବୀସ୍ଥାନ କୁଣ୍ଡଳପୁର ମନ୍ଦିରରୁ ଚୋରି ହୋଇଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଅନେକ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ପରେ ଏବେ ଭାରତକୁ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ପୁଣିଥରେ ମିଳିଯାଇଛି । ଏମିତି କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ତାମିଲନାଡୁର ଭେଲୁରରୁ ଭଗବାନ ଆଞ୍ଜନେୟର, ହନୁମାନଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ଚୋରି ହୋଇଯାଇଥିଲା । ହନୁମାନଙ୍କର ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ମଧ୍ୟ ୬୦୦-୭୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଥିଲା । ଏହି ମାସର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ଏହା ମିଳିଲା ଯାହା ଆମ ମିଶନକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇସାରିଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଆମ ଇତିହାସରେ ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଏକରୁ ବଢ଼ି ଆରେକ ମୂର୍ତ୍ତି ତିଆରି ହୋଇଛି । ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଆମର ଶ୍ରଦ୍ଧା ରହିଥିଲା, ସାମର୍ଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲା, କୌଶଳ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲା ଏବଂ ଏସବୁ ବିବିଧତାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ଓ ଆମର ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୂର୍ତ୍ତିର ଇତିହାସରେ ତତ୍କାଳୀନ ସମୟର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଥାଏ । ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଟି ଭାରତର ମୂର୍ତ୍ତିକଳାର ଗୋଟିଏ ଉକ୍ରୃଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଥିଲା । ଏଥିସହ ଏହା ସହିତ ଆମର ଆସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ିହୋଇ ରହିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଅତୀତରେ ଅନେକ ମୂର୍ତ୍ତି ଚୋରିହୋଇ ଭାରତ ବାହାରକୁ ଚାଲିଯାଇଛି । କେତେବେଳେ ଏହି ଦେଶରେ ତ କେତେବେଳେ ସେହି ଦେଶରେ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ବିକ୍ରି ହୋଇଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତ ଏଗୁଡ଼ିକ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ କଳାକୃତି ଥିଲା । ସେମାନଙ୍କର ନା ଏହାର ଇତିହାସ ସହ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା; ନା ସେମାନଙ୍କର ଏଥିରେ କୌଣସି ଶ୍ରଦ୍ଧା ଥିଲା । ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଫେରାଇଆଣିବା ଭାରତମାତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଆମ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ । ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକରେ ଭାରତର ଆତ୍ମା, ଆସ୍ଥାର ଗୋଟିଏ ଅଂଶ ନିହିତ । ଏଗୁଡ଼ିକର ଗୋଟିଏ ସାଂସ୍କୃତିକ – ଐତିହାସିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହି ଦାୟିତ୍ୱକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରି ଭାରତ ନିଜର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ବୃଦ୍ଧି କଲା । ଏହାର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ଏହା ଥିଲା ଯେ ଚୋରି କରିବାର ପ୍ରବୃତିରେ ଗୋଟିଏ ଭୟ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଯେଉଁ ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଚୋରିକରି ନିଆଯାଇଥିଲା ଏବେ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏକଥା ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ ଭାରତ ସହ ସମ୍ପର୍କରେ ସଫ୍ଟ ପାୱାରର ଯେଉଁ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଥାଏ ସେଥିରେ ଏହାର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବଡ଼ ଗୁରୁତ୍ୱ ହୋଇପାରେ । କାରଣ ଏହାସହିତ ଭାରତର ଆସ୍ଥା ଜଡ଼ିତ ହୋଇରହିଛି । ଭାରତର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଯୋଡ଼ିହୋଇ ରହିଛି ଏବଂ ପ୍ରକାରାନ୍ତରେ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ଲୋକଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଆପଣମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିବେ ଯେ କାଶୀରୁ ଚୋରିହୋଇଥିବା ମା’ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରତିମା ମଧ୍ୟ ଫେରାଇ ଅଣାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଭାରତ ପ୍ରତି ବଦଳୁଥିବା ବିଶ୍ୱର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ହିଁ ଉଦାହରଣ । ୨୦୧୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ତେରଟି ମୂର୍ତ୍ତି ଭାରତକୁ ଆସିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଗତ ସାତବର୍ଷରେ ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଭାରତ ସଫଳତାର ସହିତ ଫେରାଇ ଆଣିସାରିଛି । ଆମେରିକା, ବ୍ରିଟେନ୍, ହଲାଣ୍ଡ, ଫ୍ରାନ୍ସ, କାନାଡ଼ା, ଜର୍ମାନୀ, ସିଙ୍ଗାପୁର ଏହିଭଳି ଅନେକ ଦେଶ ଭାରତର ଏହି ଭାବନାକୁ ବୁଝିଲେ ଏବଂ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଫେରାଇ ଆଣିବାରେ ଆମକୁ ସହାୟତା କଲେ । ମୁଁ ଗତବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଯେତେବେଳେ ଆମେରିକା ଯାଇଥିଲି ସେତେବେଳେ ସେଠାରେ ମତେ ଅନେକ ବହୁପୁରାତନ ମୂର୍ତ୍ତି ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରୁଥିବା ଅନେକ ବସ୍ତୁ ମିଳିଲା । ଦେଶର କୌଣସି ବହୁମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପତି ଯେତେବେଳେ ପୁନର୍ବାର ମିଳେ ସେତେବେଳେ ଇତିହାସରେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଥିବା, ପ୍ରତ୍ନତତ୍ୱରେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଥିବା, ଆସ୍ଥା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ସହ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଲୋକେ ଏବଂ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ହୋଇଥିବା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେବା ସ୍ୱାଭାବିକ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ନିଜର ସମ୍ପତି କଥା କହିବା ସମୟରେ ମୁଁ ଆଜି ଆପଣଙ୍କୁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ପରିଚିତ କରାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଆଜିକାଲି ଫେସବୁକ୍, ଟ୍ୱିଟର ଏବଂ ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମରେ ତାଞ୍ଜାନିଆର ଦୁଇ ଭାଇଭଉଣୀ କିଲି ପଲ୍ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ନିମା ଖୁବ୍ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଛନ୍ତି ଏବଂ ମୋର ଦୃଢ଼ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ । ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଭାରତୀୟ ସଙ୍ଗୀତକୁ ନେଇ ଗୋଟିଏ ନିଶା, ପାଗଳାମି ରହିଛି ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ ସେମାନେ ବହୁତ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ଲିପ୍ ସିଙ୍କ୍ର ସେମାନଙ୍କ ଢଙ୍ଗରୁ ଜଣାପଡୁଛି ଯେ ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ କେତେ ଅଧିକ ପରିଶ୍ରମ କରୁଛନ୍ତି । ନିକଟ ଅତୀତରେ, ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ ଆମର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ‘ଜନ ଗଣ ମନ’ ଗାଉଥିବା ତାଙ୍କର ଭିଡ଼ିଓଟି ବହୁତ ଭାଇରାଲ ହୋଇଥିଲା । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ସେମାନେ ଲତା ଦିଦିଙ୍କର ଗୋଟିଏ ଗୀତ ଗାଇ ତାଙ୍କୁ ଭାବପୂର୍ଣ୍ଣ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ମଧ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ । ମୁଁ ଏହି ଅଦ୍ଭୁତ କ୍ରିଏଟିଭିଟି ପାଇଁ ଏହି ଦୁଇ ଭାଇଭଉଣୀ କିଲି ଏବଂ ନିମାଙ୍କର ବହୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ତାଞ୍ଜାନିଆରେ ଭାରତୀୟ ଦୂତାବାସରେ ଏମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି । ଭାରତୀୟ ସଙ୍ଗୀତରେ ଏଭଳି କିଛି କୁହୁକ ରହିଛି ଯାହା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିନେଉଛି । ମୋର ମନେଅଛି, କିଛିବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବିଶ୍ୱର ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶର ଗାୟକ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦେଶକମାନେ ନିଜ ନିଜ ଦେଶରେ, ନିଜ ନିଜ ବେଶଭୂଷାରେ ପୂଜ୍ୟ ବାପୁଙ୍କ ପ୍ରିୟ, ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଭଜନ, ‘ବୈଷ୍ଣବ ଜନ’ ଗାଇବାର ସଫଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିଥିଲେ ।

ଆଜି ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ନିଜ ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ତମ ବର୍ଷର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ବ ପାଳନ କରିବାକୁ ଯାଉଛି ସେତେବେଳେ ଦେଶଭକ୍ତି ଗୀତକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରେ । ଯେଉଁଠି ବିଦେଶୀ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସେଠାକାର ସୁବିଖ୍ୟାତ ଗାୟକମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଦେଶଭକ୍ତି ଗୀତ ଗାଇବା ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ଯଦି ତାଞ୍ଜାନିଆରେ କିଲି ଏବଂ ନିମା ଭାରତର ଗୀତଗୁଡ଼ିକୁ ଏହିଭଳି ଭାବରେ ଲିପ୍ ସିଙ୍କ୍ କରିପାରୁଛନ୍ତି ସେହିଭଳି ଆମ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଥିବା ଯେଉଁ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଗୀତକୁ ଯେମିତିକି, କୌଣସି ଗୁଜୁରାଟୀ ପିଲା ତାମିଲ ଗୀତକୁ ନେଇ କରନ୍ତୁ, କୌଣସି କେରଳୀ ପିଲା ଅସମୀୟା ଗୀତକୁ ନେଇ କରନ୍ତୁ, କୌଣସି କନ୍ନଡ଼ ପିଲା ଜମ୍ମୁ କଶ୍ମୀରର ଗୀତ ଉପରେ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ । ଆମେ ଗୋଟିଏ ଏଭଳି ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବା ଯେଉଁଥିରେ ‘ଏକ ଭାରତ – ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ’କୁ ଆମେ ଅନୁଭବ କରିପାରିବା । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ଆମେ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବକୁ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଢଙ୍ଗରେ ନିଶ୍ଚୟ ପାଳନ କରିପାରିବା । ମୁଁ ଦେଶର ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କୁ ଆହ୍ୱାନ କରୁଛି, ଆସନ୍ତୁ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଯେଉଁ ଲୋକପ୍ରିୟ ଗୀତଗୁଡ଼ିକ ରହିଛି ସେଗୁଡ଼ିକର ଆପଣ ନିଜ ଢଙ୍ଗରେ ଭିଡ଼ିଓ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ, ଆପଣ ବହୁତ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଯିବେ ଏବଂ ଦେଶର ଯୁବପିଢ଼ି ମଧ୍ୟ ଦେଶର ବିବିଧତା ସହିତ ପରିଚିତ ହେବ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ମାତ୍ର କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଆମେ ମାତୃଭାଷା ଦିବସ ପାଳନ କରିଛୁ । ମାତୃଭାଷା ଶବ୍ଦ କେଉଁଠୁ ଆସିଲା, ଏହାର ଉତ୍ପତି କିଭଳି ହେଲା ବିଦ୍ୱାନ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଏହାକୁ ନେଇ ବହୁତ କିଛି ଆକାଡେମିକ୍ ଇନପୁଟ୍ ଦେଇପାରିବେ । ମାତୃଭାଷା ପାଇଁ ମୁଁ ତ କେବଳ ଏତିକି କହିବି ଯେ ଆମ ମା’ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ଆମ ଜୀବନକୁ ଗଢ଼ନ୍ତି ଠିକ୍ ସେହିଭଳି ଭାବରେ ମାତୃଭାଷା ମଧ୍ୟ ଆମ ଜୀବନକୁ ଗଢ଼ିଥାଏ । ମା’ ଏବଂ ମାତୃଭାଷା ଦୁହେଁ ମିଶି ଜୀବନର ମୂଳଦୁଆକୁ ମଜଭୁତ୍ କରିଥାନ୍ତି, ଦୀର୍ଘଜୀବୀ କରିଥାନ୍ତି । ଯେମିତି ଆମେ ନିଜ ମା’ଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିପାରିବା ନାହିଁ ଠିକ୍ ସେହିଭଳି ନିଜର ମାତୃଭାଷାକୁ ମଧ୍ୟ ଛାଡ଼ିପାରିବାନି । ଅନେକ ବର୍ଷ ତଳର ଗୋଟିଏ କଥା ମୋର ମନେଅଛି ଯେତେବେଳେ ମୋତେ ଆମେରିକା ଗସ୍ତରେ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ସେତେବେଳେ ବିଭିନ୍ନ ପରିବାର ସହ ଭେଟିବାର ମୋତେ ସୁଯୋଗ ମିଳୁଥିଲା । ଥରେ ଗୋଟିଏ ତେଲୁଗୁ ପରିବାର ସହ ସାକ୍ଷାତ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା ଏବଂ ସେଠାରେ ଗୋଟିଏ ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖି ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗିଲା । ସେମାନେ ମୋତେ କହିଲେ ଯେ ଆମେ ପରିବାରରେ ଗୋଟିଏ ନିୟମ ରଖିଛୁ ଯେ ଯେତେ କାମ ଥାଉ ପଛେ ଯଦି ଆମେ ସହର ବାହାରକୁ ନ ଯାଇଛୁ ତାହେଲେ ପରିବାରର ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ ଡିନର ଟେବୁଲରେ ଏକାଠି ବସି ଭୋଜନ କରିବା ଏବଂ ଅନ୍ୟକଥା ହେଲା ଡିନର ଟେବୁଲରେ ସମସ୍ତେ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଭାବେ ତେଲୁଗୁ ଭାଷାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେବେ । ଯେଉଁ ପିଲାମାନଙ୍କର ଜନ୍ମ ସେଠାରେ ହୋଇଥିଲା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏହି ନିୟମ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ଥିଲା । ନିଜର ମାତୃଭାଷା ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ଏହି ପ୍ରୀତିକୁ ଦେଖି ଏହି ପରିବାର ଦ୍ୱାରା ମୁଁ ବହୁ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ କିଛି ଲୋକ ଏଭଳି ମାନସିକ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛନ୍ତି ଯେଉଁ କାରଣରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଭାଷା, ନିଜ ବେଶଭୂଷା, ନିଜ ଖାଦ୍ୟପେୟକୁ ନେଇ ମନରେ ସଙ୍କୋଚ ଭାବ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ କେଉଁଠି ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ସ୍ଥିତି ନାହିଁ । ଏହା ଆମ ମାତୃଭାଷା, ଆମେ ଗର୍ବର ସହ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ । ଆଉ ପୁଣି ଆମ ଭାରତ ତ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଏତେ ସମୃଦ୍ଧ ଯେ ଏହାର ତୁଳନା ହିଁ ନାହିଁ । ଆମ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହେଲା ଯେ କାଶ୍ମୀର ଠାରୁ କନ୍ୟାକୁମାରୀ ଯାଏ, କଚ୍ଛ ଠାରୁ କୋହିମା ଯାଏ ଶହ ଶହ ଭାଷା, ହଜାର ହଜାର କଥିତ ଭାଷା ପରସ୍ପରଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହେବାସତ୍ୱେ ପରସ୍ପର ସହ ଗୋଟିଏ ଆରଟି ସହ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ଭାଷା ଅନେକ – ଭାବନା ଏକ । ଶହ ଶହ ବର୍ଷଧରି ଆମ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପରଠାରୁ ଶିଖି ନିଜକୁ ପରିଷ୍କୃତ କରିଆସିଛି, ପରସ୍ପରକୁ ବିକଶିତ କରିଆସିଛି । ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପୁରାତନ ଭାଷା ତାମିଲ ରହିଛି । ଏହି କଥାକୁ ନେଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କ ମନରେ ଗର୍ବ ହେବା ଉଚିତ ଯେ ବିଶ୍ୱର ଏତେବଡ଼ ବୌଦ୍ଧିକ ସମ୍ପତି ଆମ ପାଖରେ ରହିଛି । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ଯେତେ ପୁରାତନ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର ରହିଛି, ସେଗୁଡ଼ିକର ପରିପ୍ରକାଶ ମଧ୍ୟ ଆମ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ହୋଇଛି । ଭାରତର ଲୋକେ ପ୍ରାୟ ୧୨୧ ମାତୃଭାଷା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଯାହା ଆମପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ ଏବଂ ସେଥିରୁ ୧୪ଟି ଭାଷା ଏଭଳି ରହିଛି ଯାହାକୁ ଏକ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନିଜ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଅର୍ଥାତ୍ ଅନେକ ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ଯେତିକି ନୁହେଁ ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଏଠାରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ୧୪ ଭାଷା ସହ ଜଡ଼ିତ । ୨୦୧୯ରେ ହିନ୍ଦୀ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କଥିତ ଭାଷାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା । ଏହାମଧ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଗର୍ବର ବିଷୟ ହେବା ଦରକାର । ଭାଷା କେବଳ ଭାବପ୍ରକାଶର ମାଧ୍ୟମ ହିଁ ନୁହେଁ ବରଂ ଏହା ସମାଜର ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ବୌଦ୍ଧିକ ସମ୍ପତିକୁ ମଧ୍ୟ ସଂରକ୍ଷିତ କରିରଖିଥାଏ । ନିଜ ଭାଷାର ବୌଦ୍ଧିକ ସମ୍ପତିକୁ ସଂରକ୍ଷିତ କରିବାର ଏଭଳି ଗୋଟିଏ କାମ ସୁରିନାମରେ ସୁରଜନ ପରୋହି କରୁଛନ୍ତି । ଚଳିତ ମାସ ୨ ତାରିଖରେ ସେ ଜୀବନର ୮୪ତମ ବର୍ଷରେ ପ୍ରବେଶ କଲେ । ତାଙ୍କର ପୂର୍ବଜ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରମିକଙ୍କ ସହ ରୋଜଗାର ପାଇଁ ସୁରିନାମ୍ ଯାଇଥିଲେ । ସୁରଜନ ପରୋହି ହିନ୍ଦୀରେ ବହୁତ ଭଲ କବିତା ରଚନା କରନ୍ତି । ସେଠାକାର ଜାତୀୟ କବିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ସେ ପରିଗଣିତ । ଅର୍ଥାତ୍ ଆଜି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଭାରତ ସ୍ପନ୍ଦିତ ହେଉଛି । ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାରତର ମାଟିର ମହକ ଭରିରହିଛି । ସୁରିନାମର ଲୋକେ ସୁରଜନ ପରୋହିଙ୍କ ନାମରେ ଗୋଟିଏ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛନ୍ତି । ମୋ ପାଇଁ ଏହା ଗୋଟିଏ ସୁଖକର ବିଷୟ ଯେ ୨୦୧୫ରେ ମୋତେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜିର ଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ଫେବୃୟାରୀ ୨୭ ତାରିଖ ମରାଠୀ ଭାଷା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଗୌରବର ଦିନ ।

“ସର୍ବ ମରାଠୀ ବନ୍ଧୁ ଭଗିନୀନା ମରାଠୀ ଭାଷା ଦିନାଚ୍ୟା ହାର୍ଦ୍ଦିକ ଶୁଭେଚ୍ଛା” ।

ଅର୍ଥାତ୍ - ସମସ୍ତ ମରାଠୀଭାଷୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ମରାଠୀ ଭାଷାଦିବସର ଆନ୍ତରିକ ଶୁଭେଚ୍ଛା ।

ଏହି ଦିନଟି ମରାଠୀ କବି, ବିଷ୍ଣୁ ବାମନ ଶିରୱାଡକର, କୁସୁମାଗ୍ରଜଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ । ଆଜି ମଧ୍ୟ କୁସୁମାଗ୍ରଜଙ୍କର ଜୟନ୍ତୀ । କୁସୁମାଗ୍ରଜ ମରାଠୀ ଭାଷାରେ ଅନେକ କବିତା ଏବଂ ନାଟକ ରଚନା କରି ମରାଠୀ ସାହିତ୍ୟକୁ ଗୋଟିଏ ନୂତନ ଶିଖରକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଭାଷାଗୁଡ଼ିକର ନିଜ ନିଜର ବିଶେଷତ୍ୱ ରହିଛି, ମାତୃଭାଷାର ନିଜର ଗୋଟିଏ ବିଜ୍ଞାନ ରହିଛି । ଏହି ବିଜ୍ଞାନକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରି, ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷାନୀତିରେ, ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ, ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ଆମର ବୃତ୍ତିଗତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ କରାଯାଉ ସେଥିପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଜାରି ରହିଛି । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ କାଳରେ ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାଗୁଡ଼ିକୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ଆହୁରି ଗତିଶୀଳ କରିବା ଉଚିତ । ଏହା ସ୍ୱାଭିମାନର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟ । ମୁଁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଆପଣ ଯେଉଁ ମାତୃଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ତା’ର ବିଶେଷତ୍ୱ ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣନ୍ତୁ ଏବଂ କିଛି ନା କିଛି ଲେଖନ୍ତୁ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, କିଛିଦିନ ପୂର୍ବେ ମୋର ବନ୍ଧୁ ଏବଂ କେନିଆର ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ରାଇଲା ଓଡିଙ୍ଗାଙ୍କ ସହ ମୋର ସାକ୍ଷାତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସାକ୍ଷାତ କୌତୁହଳପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିବାସହ ଭାବପ୍ରବଣ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବନ୍ଧୁ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ଆମେ ଅନେକ ମନଖୋଲା କଥା ହୋଇଥାଉ । ଆମ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ସମୟରେ ଓଡିଙ୍ଗା ମହାଶୟ ନିଜ ଝିଅ ସମ୍ପର୍କରେ କହିଲେ । ତାଙ୍କ ଝିଅ ରୋଜମେରୀକୁ ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ନିଜ ଝିଅର ସର୍ଜରୀ କରାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ତାହାର ଗୋଟିଏ କୁପରିଣାମ ଏହାହେଲା ଯେ ରୋଜମେରୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ପ୍ରାୟତଃ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା । ସେ ଝିଅର କ’ଣ ଅବସ୍ଥା ହୋଇଥିବ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ସ୍ଥିତି କ’ଣ ହୋଇଥିବ ଏହା ଆପଣ କଳ୍ପନା ଏବଂ ଅନୁମାନ କରିପାରୁଥିବେ । ବିଶ୍ୱର ବଡ଼ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଥିବା ଏଭଳି କୌଣସି ଚିକିତ୍ସାଳୟ ନ ଥିବ ଯେଉଁଠି ସେ ନିଜ ଝିଅର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଆପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୟମ ନ କରିଛନ୍ତି । ବିଶ୍ୱର ବଡ଼ ବଡ଼ ଦେଶରେ ଚେଷ୍ଟା କଲେ କିନ୍ତୁ କୌଣସି ସଫଳତା ମିଳିଲାନି । ଶେଷରେ ସେ ଆଶା ଛାଡ଼ିଦେଲେ । ସାରା ଘର ଭିତରେ ଏକ ନୈରାଶ୍ୟର ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଗଲା । ଏହି ସମୟରେ କେହି ତାଙ୍କୁ ଭାରତରେ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଯିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଲେ । ସେ ବହୁତ କିଛି କରିସାରିଥିଲେ ଏବଂ କ୍ଳାନ୍ତ ମଧ୍ୟ ହୋଇସାରିଥିଲେ । ତଥାପି ଥରେ ଏହି ଚେଷ୍ଟା କରିଦେଖିବାକୁ ସେ ମନସ୍ଥ କଲେ । ସେ ଭାରତ ଆସି କେରଳର ଗୋଟିଏ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚିକିତ୍ସାଳୟରେ ନିଜ ଝିଅର ଚିକିତ୍ସା କରାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଅନେକ ଦିନ ଝିଅ ଏଠାରେ ରହିଲେ । ଏହି ଆୟୁର୍ବେଦ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଭାବରେ ରୋଜମେରୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଅନେକାଂଶରେ ଫେରିଆସିଲା । ଆପଣ କଳ୍ପନା କରିପାରୁଥିବେ ସତେ ଯେମିତି ତାଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଜୀବନ ମିଳିଗଲା । ରୋଜମେରୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ଫେରିଯିବାରୁ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ତ ଆଲୋକିତ ହେଲା କିନ୍ତୁ ସାରା ପରିବାରରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକର ଏକ ନୂତନ କିରଣ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା । ଓଡିଙ୍ଗା ମହାଶୟ ଏତେ ଭାବବିହ୍ୱଳ ହୋଇ ମୋତେ ଏକଥା କହୁଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ଆୟୁର୍ବେଦର ଏହି ଜ୍ଞାନ, ବିଜ୍ଞାନକୁ କେନିଆ ନେଇଯିବା ପାଇଁ ସେ ଇଚ୍ଛୁକ । ଏଥିରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଗୁଳ୍ମଗୁଡ଼ିକୁ ସେ ଚାଷ କରିବେ ଏବଂ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲୋକ କିଭଳି ଏହାଦ୍ୱାରା ଲାଭାନ୍ୱିତ ହେବେ ସେଥିପାଇଁ ସେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ ।

ମୋ ପାଇଁ ବହୁତ ଖୁସିର କଥା ଯେ ଆମ ଦେଶ ଏବଂ ପରମ୍ପରା ଦ୍ୱାରା କାହା ଜୀବନରୁ ଏତେ ବଡ଼ କଷ୍ଟ ଦୂର ହେଲା । ଏହାଶୁଣି ଆପଣଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖୁସି ଲାଗିବ ଯେ କେଉଁ ଭାରତବାସୀ ଏହାକୁ ନେଇ ଗର୍ବ ନ କରିବେ ? ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ ଯେ ଓଡ଼ିଙ୍ଗା ଜୀ କେବଳ ନୁହନ୍ତି, ବରଂ ଦୁନିଆର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଆୟୁର୍ବେଦରୁ ଏପରି ଲାଭ ଉଠାଉଛନ୍ତି ।

ବ୍ରିଟେନର ପ୍ରିନ୍ସ ଚାର୍ଲସ ମଧ୍ୟ ଆୟୁର୍ବେଦର ବହୁତ ବଡ଼ ପ୍ରଶଂସକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ । ଯେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ମୋର ତାଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ ହୁଏ, ସେ ଆୟୁର୍ବେଦ କଥା ନିଶ୍ଚୟ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ଅନେକ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ସଂସ୍ଥା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ବିଗତ ସାତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶରେ ଆୟୁର୍ବେଦର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ଉପରେ ବହୁତ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଇଛି । ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଗଠନ ଦ୍ୱାରା ଚିକିତ୍ସା ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ଆମର ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକୁ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିବାର ସଂକଳ୍ପକୁ ଆହୁରି ଶକ୍ତି ମିଳିଛି । ମୁଁ ଏଥିରେ ବହୁତ ଖୁସି ଯେ ବିଗତ କିଛି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଆୟୁର୍ବେଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ନୂଆ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ଏହି ମାସ ଆରମ୍ଭରେ ଆୟୁଷ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ, ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାମ କରୁଥିବା ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ ଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା । ମୁଁ ଚାହେଁ ଯେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାମ କରୁଥିବା ଯୁବକଯୁବତୀମାନେ ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜରେ ନିଶ୍ଚୟ ଭାଗ ନିଅନ୍ତୁ । 

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଥରେ ଯେତେବେଳେ ଲୋକେ ମିଳିମିଶି କିଛି କରିବାକୁ ସଂକଳ୍ପ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ଅସମ୍ଭବକୁ ସମ୍ଭବ କରିପାରନ୍ତି । ସମାଜରେ ଏପରି ଅନେକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଜନଭାଗିଦାରୀ ସାମୂହିକ ପ୍ରୟାସର ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । “ମିଶନ ଜଲ୍ ଥଲ୍” ନାମକ ଏପରି ଏକ ଜନଆନ୍ଦୋଳନ କଶ୍ମୀରର ଶ୍ରୀନଗରରେ ଚାଲୁଛି । ଏହା ଶ୍ରୀନଗରର ହ୍ରଦ ଓ ପୁଷ୍କରିଣୀଗୁଡ଼ିକର ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକର ପୁରାତନ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଫେରାଇ ଆଣିବାର ଏକ ନିଆରା ପ୍ରୟାସ । “ମିଶନ ଜଲ୍ ଥଲ୍”ର ଫୋକସ୍ “କୁଶଲ୍ ଓ ଗିଲ୍ ହ୍ରଦ’’ ଉପରେ ରହିଛି । ଜନଭାଗିଦାରିତା ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ଏଥିରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସହାୟତା ନିଆଯାଉଛି । କେଉଁଠି କେଉଁଠି ଜବରଦଖଲ ହୋଇଛି, କେଉଁଠି ବେଆଇନ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଛି, ଏହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏହି ଅଂଚଳରେ ବିଧିବଦ୍ଧ ଭାବେ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିସହ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବର୍ଜ୍ୟକୁ ହଟାଇବା ଓ ଆବର୍ଜନା ସଫେଇ ଅଭିଯାନ ମଧ୍ୟ ଚଳାଗଲା । ମିଶନର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପୁରୁଣା ୱାଟର୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ଓ ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରୁଥିବା ୧୯ଟି ଝରଣାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରୟାସ କରାଗଲା । ଏହି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପ୍ରକଳ୍ପର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ନେଇ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଏବଂ ଯୁବକଯୁବତୀମାନଙ୍କୁ ୱାଟର୍ ଆମ୍ବାସାଡର୍ ମଧ୍ୟ କରାଗଲା । ଏବେ ଏଠାକାର ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ “ଗିଲ୍ ହ୍ରଦ”ରେ ପ୍ରବାସୀ ପକ୍ଷୀ ଓ ମାଛଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖି ଖୁସି ମଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି । ମୁଁ ଏହି ସୁନ୍ଦର ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ଶ୍ରୀନଗରବାସୀଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଠବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଦେଶ ଯେଉଁ ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନ’ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା, ସମୟ ବଢ଼ିବା ସହିତ ତା’ର ବିସ୍ତୃତି ଘଟିଛି ଓ ନୂଆ ନୂଆ ଇନ୍ନୋଭେସନ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଛି । ଭାରତରେ ଆପଣ ଯେଉଁଠିକୁ ବି ଯିବେ ଦେଖିବେ ଯେ ସବୁଆଡ଼େ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପାଇଁ କିଛି ନା କିଛି ପ୍ରୟାସ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ହେଉଛି । ଆସାମର କୋକ୍ରାଝାରରେ ଏପରି ଏକ ପ୍ରୟାସ ବିଷୟରେ ମୋତେ ଜାଣିବାକୁ ମିଳିଛି । ଏଠାରେ ମର୍ଣ୍ଣିଂ ୱାକର୍ସଙ୍କ ଏକ ଦଳ ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ଓ ହରିତ୍ କୋକ୍ରାଝାର’ ମିଶନ ଅଧୀନରେ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଏମାନେ ନୂଆ ଫ୍ଲାଇଓଭର୍ ଅଂଚଳରେ ତିନି କିଲୋମିଟର ବ୍ୟାପୀ ସଡ଼କର ସଫେଇ କରି ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଛନ୍ତି । ସେହିପରି ବିଶାଖାପଟ୍ଟନମରେ ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନ’ରେ ପଲିଥିନ ପରିବର୍ତ୍ତେ କପଡ଼ା ମୁଣାକୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି । ଏଠାକାର ଲୋକେ ପରିବେଶକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ରଖିବା ପାଇଁ ସିଙ୍ଗଲ୍ୟୁଜ୍ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଉତ୍ପାଦ ବିରୋଧରେ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଛନ୍ତି । ତା’ସହିତ ଲୋକେ ଘରେ ହିଁ ଆବର୍ଜନାକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛନ୍ତି । ମୁମ୍ବାଇର ସୋମୈୟା କଲେଜର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ନିଜର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଅଭିଯାନରେ ସୁନ୍ଦରତାକୁ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନେ କଲ୍ୟାଣ ରେଳଷ୍ଟେସନର କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ରରେ ସଜାଇଛନ୍ତି । ରାଜସ୍ଥାନର ସୱାଇ ମାଧୋପୁରର ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଉଦାହରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ଅବଗତ ହୋଇଛି । ଏଠାକାର ଯୁବକଯୁବତୀମାନେ ରଣଥମ୍ଭୋରରେ ‘ମିଶନ ବିଟ୍ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍’ ନାମକ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ରଣଥମ୍ଭୋର ଜଙ୍ଗଲରୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଓ ପଲିଥିନକୁ ହଟାଯାଉଛି । ସବକା ପ୍ରୟାସର ଏପରି ଭାବନା ଦେଶରେ ଜନଭାଗିଦାରିତାକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିଥାଏ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ଜନଭାଗିଦାରିତା ହୁଏ, ବଡ଼ରୁ ବଡ଼ ଲକ୍ଷ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଅବଶ୍ୟ ପୂରଣ ହୋଇଥାଏ ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆଜିଠାରୁ କିଛିଦିନ ପରେ ହିଁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୮ ତାରିଖରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ‘ଇଣ୍ଟରନେସନାଲ୍ ୱିମେନ୍ସ ଡେ’, ‘ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମହିଳା ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯିବ । ମହିଳାମାନଙ୍କ ସାହସ, କୌଶଳ ଓ ପ୍ରତିଭା ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବହୁତ ଉଦାହରଣ ଆମେ ‘ମନ୍ କୀ ବାତ୍’ରେ କ୍ରମାଗତ ବାଣ୍ଟି ଆସିଛୁ । ଆଜି ସ୍କିଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ହେଉ, ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ହେଉ ବା ଛୋଟ ବଡ଼ ଉଦ୍ୟୋଗ ହେଉ, ମହିଳାମାନେ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ତୁଲାଉଛନ୍ତି । ଆପଣ ଯେକୌଣସି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଖନ୍ତୁ, ମହିଳାମାନେ ଗତାନୁଗତିକ ବିଚାରଧାରାଗୁଡ଼ିକୁ ଭାଙ୍ଗୁଛନ୍ତି । ଆଜି, ଆମ ଦେଶରେ ପାର୍ଲାମେଣ୍ଟରୁ ପଂଚାୟତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଲଗା ଅଲଗା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରରେ, ମହିଳାମାନେ ନୂତନ ଶିଖରରେ ପହଂଚୁଛନ୍ତି । ସେନାରେ ମଧ୍ୟ ଝିଅମାନେ ଏବେ ନୂଆ ଓ ବଡ଼ ଭୂମିକାରେ ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଦେଶର ସୁରକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି । ଗତମାସରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସରେ ଆମେ ଦେଖିଥିଲୁ ଯେ ଝିଅମାନେ ଆଧୁନିକ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ମଧ୍ୟ ଉଡ଼ାଉଛନ୍ତି । ସୈନିକ ସ୍କୁଲରେ ଝିଅମାନଙ୍କର ନାମଲେଖା ଉପରେ ଥିବା ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଶ ହଟାଇ ଦେଇଛି ଏବଂ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଝିଅମାନେ ସୈନିକ ସ୍କୁଲରେ ନାମ ଲେଖାଉଛନ୍ତି । ସେହିପରି, ନିଜର ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଜଗତକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ; ଗତବର୍ଷ ଦେଶରେ ହଜାର ହଜାର ନୂଆ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ସେଥିରୁ ପ୍ରାୟ ଅଧା ଷ୍ଟାର୍ଟଅପର ମହିଳାମାନେ ନିର୍ଦେଶକ ଭୂମିକାରେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣା ହୋଇଛନ୍ତି । ଗତ କିଛିକାଳ ମଧ୍ୟରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମାତୃତ୍ୱ ଅବକାଶ ବଢ଼ାଇବା ଭଳି ନିଷ୍ପତି ନିଆଯାଇଛି । ପୁଅ ଓ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ସମାନ ଅଧିକାର ଦେଇ ବିବାହ ବୟସ ସମାନ କରିବା ପାଇଁ ଦେଶ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଭାଗିଦାରିତା ବଢ଼ୁଛି । ଆପଣ ଦେଶରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଥିବା ଦେଖିପାରୁଥିବେ! ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି- ଆମର ସାମାଜିକ ଅଭିଯାନଗୁଡ଼ିକର ସଫଳତା । ‘ବେଟୀ ବଚାଓ, ବେଟୀ ପଢ଼ାଓ’ର ସଫଳତାକୁ ହିଁ ନିଅନ୍ତୁ, ଆଜି ଦେଶରେ ଲିଙ୍ଗ ଅନୁପାତ ସୁଧୁରିଛି । ସ୍କୁଲ ଯାଉଥିବା ଝିଅମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ମଧ୍ୟ ସୁଧାର ଆସିଛି । ଆମର ଝିଅମାନେ ମଝିରେ ଯେମିତି ସ୍କୁଲ୍ ଛାଡ଼ିବେ ନାହିଁ, ସେଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆମର ଦାୟିତ୍ୱ ରହିଛି । ସେହିପରି, ‘ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନ’ ଅଧୀନରେ ଦେଶର ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଖୋଲା ସ୍ଥାନରେ ମଳତ୍ୟାଗରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଛି । ତିନି ତଲାକ୍ ଭଳି ସାମାଜିକ କୁପ୍ରଥାର ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି । ଯେବେଠୁ ତିନି ତଲାକ ବିରୋଧରେ ଆଇନ ଆସିଛି, ଦେଶରେ ତିନି ତଲାକ ମାମଲା ୮୦ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଏତେସବୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏତେ କମ୍ ସମୟରେ କିପରି ହେଉଛି ? ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏଇଥିପାଇଁ ଆସୁଛି, କାରଣ ଆମ ଦେଶରେ ଏବେ ସ୍ୱୟଂ ମହିଳାମାନେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ପ୍ରୟାସର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଛନ୍ତି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆସନ୍ତାକାଲି ଫେବୃଆରୀ ୨୮ ତାରିଖ ହେଉଛି ‘ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ’ । ଏହି ଦିନଟି ରମଣ ଏଫେକ୍ଟର ଆବିଷ୍କାର ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ମୁଁ ସି.ଭି. ରମଣ ଜୀଙ୍କ ସହିତ ସେହି ସମସ୍ତ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ସାଦର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁଛି, ଯେଉଁମାନେ ଆମର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯାତ୍ରାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାରେ ନିଜର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆମ ଜୀବନର ସୁଗମତା ଓ ସରଳତାରେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବହୁତ ସ୍ଥାନ ନେଇସାରିଛି । କେଉଁ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଭଲ, କେଉଁ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଉତ୍ତମ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ, ଏସବୁ ବିଷୟରେ ଆମେ ଭଲଭାବେ ଅବଗତ ତ ହୋଇଥାଉ, କିନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ସତ ଯେ ଆମ ପରିବାରର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସେହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଆଧାର କ’ଣ, ତା’ ପଛରେ କ’ଣ ବିଜ୍ଞାନ ରହିଛି, ସେହି ଦିଗକୁ ଆମର ଧ୍ୟାନ ଯାଏ ନାହିଁ । ଏହି ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସରେ ମୁଁ ଚାହେଁ ଯେ ସମସ୍ତ ପରିବାର ନିଜ ନିଜର ପିଲାମାନଙ୍କ ଭିତରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବିକଶିତ କରିବା ପାଇଁ ନିଶ୍ଚୟ ଛୋଟ ଛୋଟ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଆଖିକୁ ଦେଖାଯାଉ ନ ଥିଲେ, ଚଷମା ଲଗାଇବା ପରେ ସଫା ଦେଖାଯାଉଛି, ତ ପିଲାଙ୍କୁ ସହଜରେ ବୁଝାଇହେବ ଯେ ଏହା ପଛରେ କି ବିଜ୍ଞାନ ରହିଛି । କେବଳ ଚଷମା ଦେଖି ଖୁସିହେବା ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ, ଏହିକଥାକୁ ଆରାମରେ ଆପଣ ଗୋଟିଏ ଛୋଟ କାଗଜରେ ତାକୁ ବୁଝାଇ ଦେଇପାରିବେ । ତା’ର ମୋବାଇଲ ଫୋନ୍, କାଲକୁଲେଟର୍ କିପରି କାମ କରେ, ରିମୋଟ୍ କଂଟ୍ରୋଲ କିପରି କାମ କରେ ବା ସେନ୍ସର କ’ଣ ? – ସେସବୁ ବିଜ୍ଞାନର କଥା ଘରେ କ’ଣ ଆଲୋଚନା ହୁଏ ? ହୁଏତ ଆମର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନଚର୍ଯ୍ୟା ଭିତରେ ବ୍ୟବହୃତ ଏସବୁ ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ପଛରେ କି ବିଜ୍ଞାନ ରହିଛି, ଆମେ ସହଜରେ ବୁଝାଇଦେଇପାରିବା । ସେହିପରି କେବେ ଆମେ ପିଲାଙ୍କୁ ସାଥିରେ ନେଇ ଆକାଶକୁ ଆମେ ଦେଖିଛୁ କି ? ରାତିରେ ତାରାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ନିଶ୍ଚୟ ଆଲୋଚନା ହେଉଥିବ । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ତାରକାପୁଞ୍ଜ ଦେଖାଯାଏ, ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ବତାନ୍ତୁ । ଏପରି କରି ଆପଣ ପିଲାଙ୍କ ଭିତରେ ଫିଜିକ୍ସ ଓ ଏଷ୍ଟ୍ରୋନୋମି ପ୍ରତି ନୂଆ ଉତ୍ସାହ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବେ । ଆଜିକାଲି ତ ବହୁତ ଗୁଡ଼ାଏ ଆପ୍ ମଧ୍ୟ ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଆପଣ ତାରା ଓ ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକର ଅବସ୍ଥିତି ଜାଣିପାରିବେ ବା ଯେଉଁ ତାରା ଆକାଶରେ ଦେଖାଯାଉଛି ତାକୁ ଚିହ୍ନିପାରିବେ, ତା’ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିପାରିବେ । ମୁଁ, ଆମ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କହୁଛି ଯେ ଆପଣମାନେ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ନିଜର କୌଶଳ ଓ ସାଇଂଟିଫିକ୍ କ୍ୟାରେକ୍ଟରର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ । ଏହା ଦେଶ ପ୍ରତି ଆମର ସାମୂହିକ ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଦାୟିତ୍ୱ । ଯେପରିକି ଆଜିକାଲି ମୁଁ ଦେଖୁଛି ଯେ ଆମର ଷ୍ଟାର୍ଟଅପଗୁଡ଼ିକ ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ରିଆଲିଟିର ଦୁନିଆରେ ବହୁତ ଭଲ କାମ କରୁଛନ୍ତି । ଭର୍ଚୁଆଲ୍ କ୍ଲାସେସର ଏହି ଯୁଗରେ ପିଲାଙ୍କୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏପରି ଏକ ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ଲ୍ୟାବ୍ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇପାରେ । ଆମେ ଭର୍ଚୁଆଲ୍ ରିଆଲିଟି ଦ୍ୱାରା ପିଲାଙ୍କୁ ଘରେ ବସି କେମେଷ୍ଟ୍ରି ଲ୍ୟାବର ଅନୁଭବ ମଧ୍ୟ କରାଇପାରିବା । ନିଜର ଶିକ୍ଷକ ଓ ଅଭିଭାବକମାନଙ୍କୁ ମୁଁ କହିବାକୁ ଚାହେଁ ଯେ ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଓ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମିଳିମିଶି ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଠିକ୍ ଉତ୍ତର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ । ଆଜି ମୁଁ, କରୋନା ବିରୋଧୀ ଲଢ଼େଇରେ ଭାରତୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କର ଭୂମିକାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶଂସା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ସେମାନଙ୍କର କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କାରଣରୁ ହିଁ ‘ମେଡ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ’ ଟିକା ନିର୍ମାଣ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀକୁ ବହୁତ ବଡ଼ ସାହାଯ୍ୟ ମିଳିଲା । ମାନବତା ପାଇଁ ଏହାହିଁ ତ ବିଜ୍ଞାନର ଉପହାର ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଏଥର ମଧ୍ୟ ଆମେ ଅନେକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କଲେ । ଆଗାମୀ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ଅନେକ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ଆସୁଛି- ଶିବରାତ୍ରୀ ଏବଂ କିଛିଦିନ ପରେ ଆପଣମାନେ ହୋଲି ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଲାଗିପଡ଼ିବେ । ହୋଲି ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧିଦେବା ଭଳି ଏକ ପର୍ବ । ଏଥିରେ ପର-ଆପଣା, ଦ୍ୱେଷ-ବିଦ୍ୱେଷ, ଛୋଟ-ବଡ଼ ସମସ୍ତ ଭେଦ ବିଲୀନ ହୋଇଯାଏ । ସେଥିପାଇଁ କୁହାଯାଏ ହୋଲିରେ ପ୍ରେମ ଓ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟର ରଙ୍ଗ ହୋଲିରଂଗଠାରୁ ବି ଗାଢ଼ । ହୋଲିରେ ମିଷ୍ଟାନ୍ନ ସହ ପାରସ୍ପରିକ ସମ୍ପର୍କର ମଧ୍ୟ ନିଆରା ମିଠାପଣ ଥାଏ । ଆମକୁ ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧ ସବୁକୁ ଆହୁରି ମଜଭୁତ କରିବାକୁ ହେବ ଏବଂ କେବଳ ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଭିତରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଯେଉଁମାନେ ଆପଣଙ୍କ ବୃହତ୍ ପରିବାରର ଅଂଶ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ । ଏଥିପାଇଁ ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପାୟ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ ମନେରଖିବାର ଅଛି । ଏହି ଉପାୟ ହେଉଛି ‘ଭୋକାଲ୍ ଫର୍ ଲୋକାଲ୍’ ସହିତ ପର୍ବ ପାଳନର । ଆପଣ ପର୍ବପର୍ବାଣୀରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକୁ କିଣନ୍ତୁ, ଯେଉଁଥିରେ ଆଖପାଖରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନରେ ମଧ୍ୟ ରଂଗ ଭରିଯିବ, ରଂଗ ରହିବ ଏବଂ ଆନନ୍ଦ ରହିବ । ଆମ ଦେଶ ଯେଉଁ ସଫଳତାର ସହିତ କରୋନା ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇ ଲଢ଼ୁଛି ଏବଂ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି, ସେଥିରେ ପର୍ବପର୍ବାଣୀରେ ଉତ୍ସାହ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଗୁଣ ବଢ଼ିଯାଇଛି । ଏହି ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଆମେ ନିଜର ପର୍ବ ପାଳନ କରିବା ଏବଂ ତା’ ସଂଗେସଂଗେ ସାବଧାନ ମଧ୍ୟ ରହିବା । ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଆଗାମୀ ପର୍ବପର୍ବାଣୀଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆପଣଙ୍କର କଥ�