ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ನಮಸ್ಕಾರ. ಇಂದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮನದ ಮಾತಿನ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಸೌಭಾಗ್ಯ ಲಭಿಸಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯ ನಡೆಯಿತು. ನಾನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗಿರಬಹುದು. ಇದು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ಮೊದಲ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪಂದ್ಯ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಇತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿ ಭಾರತೀಯನಿಗೂ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯ.  ಈ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳು ಉತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದವು. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಬೌಲರ್ ರಷೀದ್ ಖಾನ್ ಅಂತೂ ಈ ಬಾರಿಯ ಐಪಿಎಲ್‍ನಲ್ಲಿ  ಉತ್ತಮ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅಶ್ರಫ್ ಘನಿ ಅವರು“ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ಜನರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಹಿರೋ ರಶೀದ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಅಭಿಮಾನವಿದೆ” ಎಂದು  ನನಗೆ ಟ್ಯಾಗ್ ಮಾಡಿ ಟ್ವಿಟ್ಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದು ನನಗೆ ನೆನಪಿದೆ. ನಮ್ಮ ಕ್ರೀಡಾಳುಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಒಂದು ವೇದಿಕೆ ಕಲ್ಪಿಸಿದ ನನ್ನ ಭಾರತೀಯ ಮಿತ್ರರಿಗೂ ನಾನು ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾದಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದರ ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವವನ್ನು ರಶೀದ್ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವದ ಆಸ್ತಿಯಿದ್ದಂತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಹಾಸ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ “ ಇಲ್ಲ ನಾವು ಅವರನ್ನು ಯಾರಿಗೂ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಘನಿ ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದರು. ಈ ಪಂದ್ಯ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ನೆನಪಿನಲ್ಲುಳಿಯುವಂಥದ್ದಾಗಿದೆ. ಇರಲಿ, ಮೊದಲ ಪಂದ್ಯವಾದ್ದರಿಂದ ನೆನಪಿನಲ್ಲುಳಿಯುವುದು ಸಹಜವೇ. ಆದರೆ ನನಗೆ ಈ ಪಂದ್ಯ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನೆನಪಿನಲ್ಲುಳಿಯಲಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ತಂಡ ಮಾಡಿರುವಂಥ ಕೆಲಸ ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಟ್ರೋಫಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಓರ್ವ ವಿಜೇತ ತಂಡ ಏನು ಮಾಡಬಲ್ಲದು – ಅವರು ಏನು ಮಾಡಿದರು! ಭಾರತೀಯ ತಂಡ ಟ್ರೋಫಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯವಾಡಿದ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ತಂಡವನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ತಂಡದವರು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಫೋಟೊ ತೆಗೆಸಿಕೊಂಡರು. ಕ್ರೀಡಾ ಮನೋಭಾವ ಎಂದರೇನು,  ಕ್ರೀಡಾಪಟುತ್ವ ಎಂದರೇನು – ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಒಂದು ಘಟನೆಯಿಂದ ನಾವು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕ್ರೀಡೆ ಎಂಬುದು ಸಮಾಜವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿದ ಕೌಶಲ್ಯ, ಪ್ರತಿಭೆಯ ಶೋಧದ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು  ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನದ ಎರಡೂ ತಂಡಗಳಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು. ನಾವು ಮುಂದೆ ಕೂಡಾ ಇದೇ ರೀತಿ ಕ್ರೀಡಾ ಮನೋಭಾವದೊಂದಿಗೆ ಆಡುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಭರವಸೆಯಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ! ಇದೇ ಜೂನ್ 21 ಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕನೇ ಯೋಗ ದಿನದಂದು ಬೆರೆಯೇ ದೃಶ್ಯ ಕಂಡುಬಂತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವ ಒಂದಾಗಿದ್ದು ಕಂಡುಬಂತು. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಜನರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಾಸದಿಂದ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದರು. ಬ್ರೆಜಿಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಆಗಲಿ,ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‍ನಲ್ಲಿರುವ ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಾಗಿರಲಿ, ಜಪಾನಿನ ನೌಕಾ ಬಲದ ಯುದ್ಧ ಹಡಗುಗಳಲ್ಲಾಗಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಜನರು ಯೋಗವನ್ನು ಮಾಡುವುದು ಕಂಡುಬಂತು. ಸೌದಿ ಅರಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಯೋಗದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಜರುಗಿತು. ಈ ಬಾರಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಆಸನಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಲಢಾಕ್‍ನ ಎತ್ತರದ ಮಂಜಿನಿಂದಾವೃತವಾದ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಸೈನಿಕರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಯೋಗ ಎಲ್ಲ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.  ಬಹಳಷ್ಟು ದೇಶಗಳ ಸಾವಿರಾರು ಉತ್ಸಾಹಿ ಜನರು ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ, ಕ್ಷೇತ್ರ,ವರ್ಣ ಅಥವಾ ಲಿಂಗ ಎಂಬ ಭೇದಭಾವವನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿ ಈ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಒಂದು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಉತ್ಸವವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದಿಂದ ಜನರು ಇಷ್ಟೊಂದು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಯೋಗ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದ ಮೇಲೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅದರ ಉತ್ಸಾಹ ಹಲವು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರಲೇಬೇಕಲ್ಲವೇ. 

ನಮ್ಮ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆ ಯೋಧರು ಜಲ, ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅಂತರಿಕ್ಷ ಹೀಗೆ ಮೂರು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿ ದೇಶದ 125 ಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲ ವೀರ ಯೋಧರು ಪನಡುಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಮಾಡಿದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲ ಯೋಧರು ಸಿಯಾಚಿನ್‍ನ ಮಂಜು ಮುಸುಕಿದ ಪರ್ವತಗಳ ಮೇಲೆ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದರು. ವಾಯುಪಡೆಯ ನಮ್ಮ ಯೋಧರಂತೂ ಭೂಮಿಯಿಂದ 15 ಸಾವಿರ ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಯೋಗಾಸನ ಮಾಡಿ, ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಮಂತ್ರಮುಗ್ಧರನ್ನಾಗಿಸಿದರು. ಅವರು ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಯೋಗ ಮಾಡದೇ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಾ ಯೋಗ ಮಾಡಿದ್ದು ವಿಶೇಷವಾಗಿತ್ತು. ಶಾಲೆಯಾಗಿರಲಿ, ಕಾಲೇಜು ಆಗಿರಲಿ, ಕಛೇರಿಯಾಗಿರಲಿ, ಉದ್ಯಾನವಾಗಿರಲಿ, ದೊಡ್ಡ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಆಟದ ಮೈದಾನವಾಗಿರಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ನಡೆಯಿತು. ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್‍ನ ಒಂದು ದೃಶ್ಯ ಮನಸೂರೆಗೊಳ್ಳುವಂತಿತ್ತು. ಸುಮಾರು750 ಜನ ದಿವ್ಯಾಂಗ ಸೋದರ ಸೋದರಿಯರು ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ ವಿಶ್ವಕ್ಕೇ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ತಂದರು. ಯೋಗ ಜಾತಿ, ಪಂಥ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಮಿತಿಯನ್ನೂ ದಾಟಿ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಮಾಡುವಂಥ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದೆ. ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಾವು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ, ನಮ್ಮ ಋಷಿ ಮುನಿಗಳು, ಸಂತರು ಯಾವುದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರೋ  ವಸುದೈವ ಕುಟುಂಬಕಂ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಯೋಗ ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಿದೆ.  ಇಂದು ಯೋಗ ಕ್ಷೇಮ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಒಪ್ಪುತ್ತೇನೆ. ಈಗ ಆರಂಭಗೊಂಡಿರುವ ಯೋಗದಿಂದ ಕ್ಷೇಮ ಎಂಬ ಅಭಿಯಾನ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಆಶಿಸುತ್ತೇನೆ. ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಜನರು ಇದನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅಂಗವನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವರು. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಮೈ ಗೌ ಮತ್ತು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್‍ನಲ್ಲಿ ಈ ಬಾರಿಯ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಮುಂಬರುವ ಜುಲೈ 1 ರಂದು ಬರಲಿರುವ ವೈದ್ಯರ ದಿನಾಚರಣೆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿ ಎಂದು ಬಹಳ ಜನ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಸರಿಯಾಗಿದೆ. ಕಷ್ಟ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ನಮಗೆ ವೈದ್ಯರು ನೆನಪಾಗುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ಇದು,ಸಂಪೂರ್ಣ ದೇಶ ವೈದ್ಯರ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಆಚರಣೆ ಮಾಡುವಂಥ ದಿನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ಅನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವ ದಿನವಾಗಿದೆ.

ನಾವು ಸ್ವಭಾವತಃ ತಾಯಿಯನ್ನು ದೇವರೆಂದು ಪೂಜಿಸುವವರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ದೇವರ ಸಮ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ ಏಕೆಂದರೆ ತಾಯಿ ನಮಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ. ತಾಯಿ ನಮಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದರೆ ವೈದ್ಯರು ನಮಗೆ ಎಷ್ಟೋ ಸಲ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ವೈದ್ಯರ ಪಾತ್ರ ಕೇವಲ ರೋಗವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸುವವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೈದ್ಯರು ಕುಟುಂಬದ ಸ್ನೇಹಿತರಂತೆ ಇರುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ – “They not only cure but also heal” ವೈದ್ಯರ ಬಳಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಣಿತಿಯಂತೂ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯ ರೂಢಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಅವು ನಮ್ಮ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ ಇದೆಲ್ಲದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಅನುಭವವು ಇರುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯರು ತಮ್ಮ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯದಿಂದಾಗಿ ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಹೆಸರು ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.  ವೈದ್ಯ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಂಡಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ ಸಾಧಿಸಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ವೈದ್ಯರು ಜಟಿಲ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಲ್ಲಿಯೂ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮನದ ಮಾತಿನ ಮೂಲಕ ನಾನು ಎಲ್ಲ ದೇಶಬಾಂಧವರ ಪರವಾಗಿ ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ನನ್ನೆಲ್ಲ ವೈದ್ಯ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ಜುಲೈ 1 ರಂದು ಆಚರಿಸುವ ವೈದ್ಯರ ದಿನದ ಶುಭಾಷಯ ತಿಳಿಸುತ್ತೇನೆ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ನಾವು ಎಂಥ  ಭಾಗ್ಯಶಾಲಿಗಳು. ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ ಎಷ್ಟು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಘಟನೆ ಘಟಿಸಿರದ  ಯಾವುದೇ ದಿನವಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ತಿಂಗಳು ಆಗಲಿ ಇಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಭಾರತದ ಪ್ರತಿ ಸ್ಥಳಕ್ಕೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಪರಂಪರೆಯಿದೆ. ಆ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯಾರೋ ಸಂತರಿದ್ದಾರೆ, ಮಹಾಪುರುಷರಿದ್ದಾರೆ, ಯಾರೋ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿದ್ದಾರೆ ಎಲ್ಲರದೂ ಅವರದೇ ಆದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಿದೆ, ಅವರದ್ದೇ ಆದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯಿದೆ.

“ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರೇ ನಮಸ್ಕಾರ! ನಾನು ಡಾಕ್ಟರ್ ಸುರೇಂದ್ರ ಮಿಶ್ರ್ರ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನೀವು ಜೂನ್ 28 ರಂದು ಮಗಹರ್ ಗೆ ಬರುತ್ತಿರುವಿರಿ ಎಂದು ನಮಗೆ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ನಾನು ಮಗಹರ್ ಪಕ್ಕದ ಗೋರಖಪುರದ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಗ್ರಾಮ ಟಡವಾ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಮಗಹರ್ ಕಬೀರ್ ಅವರ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಜನರು ಕಬೀರ್ ರನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಕಬೀರ್ ರ ವಿಚಾರಧಾರೆಗಳ ಚರ್ಚೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲಿವೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಿಕೊಡಬೇಕೆಂದು ತಮ್ಮನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ.”

ನಿಮ್ಮ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆಗೆ ಅನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ನಾನು ಜೂನ್ 28 ರಂದು ಮಗಹರ್ ಗೆ ಬರುತ್ತಿರುವುದು ನಿಜ ಮತ್ತು ನಿಮಗೆ ಗುಜರಾತ್‍ನ ಕಬೀರ್‍ವಡದ ಬಗ್ಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಗೊತ್ತಿರಬೇಕಲ್ಲವೇ, ನಾನು ಗುಜರಾತ್‍ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ನಾನು ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಸಂತ ಕಬೀರ್ ರ ಪರಂಪರೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗೂಡಿದ ಜನರ ಒಂದು ಮಹಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧಿವೇಶನವನ್ನೂ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದೆ. ನಿಮಗೆಲ್ಲ ಕಬೀರರು ಮಗಹರ್ ಗೆ ತೆರಳಿದ್ದು ಏಕೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದಿದೆ. ಅಂದು ಮಗಹರ್ ನಲ್ಲಿ ಯಾರದೇ ಮೃತ್ಯುವಾದರೆ ಅವರಿಗೆ ಸ್ವರ್ಗ ಲಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಮರಣ ಹೊಂದುವವರು ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇತ್ತು. ಮಗಹರ್ ನ್ನು ಅಪವಿತ್ರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಸಂತ ಕಬೀರರು ಇದನ್ನು ನಂಬುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ಇಂಥ ಅನಿಷ್ಠ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ  ಮಗಹರ್ ಗೆ ತೆರಳಿದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಸಮಾಧಿ ಹೊಂದಿದರು. ಸಂತ ಕಬೀರರು ತಮ್ಮ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ದ್ವಿಪದಿಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸೋದರತ್ವಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡಿದರು. ಇವೇ ಅವರ ಆದರ್ಶಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಅವರ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ಆದರ್ಶ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇಂದಿನ ಯುಗದಲ್ಲೂ ಅವರು ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಒಂದು ದ್ವಿಪದಿ :

ಕಬೀರ್ ಸೋಇ ಪೀರ್ ಹೈ, ಜೊ ಜಾನೆ ಪರ್ ಪೀರ್

ಜೋ ಪರ್ ಪೀರ್ ನ ಜಾನಹಿ ಸೋ ಕಾ ಪೀರ್ ಮೆ ಪೀರ್

ಅಂದರೆ ಇದರ ಅರ್ಥ ಇತರರ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅರಿಯಬಲ್ಲವನೇ ನಿಜವಾದ ಯೋಗಿ, ಯಾರು ಇತರರ ದುಖಃಗಳನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅವರು ನಿಷ್ಠರರು ಎಂದು.

ಕಬೀರರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅವರು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ವಿಚಾರವಂತರಾಗಿದ್ದರು. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಅವನತಿ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷದ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅವರು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸದ್ಭಾವನೆಯ ಸಂದೇಶ ಸಾರಿದರು. ವಿಶ್ವದ ಮನುಕುಲವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಮತಭೇದವನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.

ಜಗ್ ಮೆ ಬೈರಿ ಕೋಯಿ ನಹಿ ಜೊ ಮನ್ ಶೀಲಲ್ ಹೋಯ್

ಯೆ ಆಪಾ ತೊ ಡಾಲ್ ದೆ ದಯಾ ಕರೆ ಸಬ್ ಕೊಇ

ಇನ್ನೊಂದು ದ್ವಿಪದಿಯಲ್ಲಿ ಕಬೀರರು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ

ಜಹಾ ದಯಾ ತಹಂ ಧರ್ಮ ಹೈ, ಜಹಾ ಲೋಭ ತಹಂ ಪಾಪ

ಜಹಾ ಕ್ರೋಧ ತಹಂ ಕಾಲ ಹೈ. ಆಹಾ ಕ್ಷಮಾ ತಹಂ ಆಪ್

ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: -

“ಸಾಧು ಸಂತರ ಜಾತಿಯನ್ನು ಕೇಳಬೇಡಿ ಅವರಿಂದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ” ಎಂದು. ಎಲ್ಲರೂ ಜಾತಿ ಧರ್ಮಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ಜನರನ್ನು ಅವರ ಜ್ಞಾನದ ಬಲದಿಂದ ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ ಎಂದು ಕಬೀರರು ಜನರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. ಇಂದಿಗೂ ಅವರ ಮಾತುಗಳು ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಭಾವಯುತವಾಗಿವೆ. ಈಗ ನಾವು ಸಂತ ಕಬೀರರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ ನನಗೆ ಅವರ ದ್ವಿಪದಿಯೊಂದು ನೆನಪಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ

“गुरु गोविन्द दोऊ खड़े, काके लागूं पांय |

 बलिहारी गुरु आपने, गोविन्द दियो बताय ||”

ಹೀಗಿದೆ ಗುರುವಿನ ಮಹಾತ್ಮೆ. ಇಂಥ ಒಬ್ಬ ಗುರುಗಳು ಜಗದ್ಗುರುಗಳು ಅಂದರೆ, ಗುರುನಾನಕ ದೇವರು. ಅವರು ಕೋಟ್ಯಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ಸನ್ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೋರುತ್ತಾ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗುರುನಾನಕ ದೇವರು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮತೀಯ ಭೇದಭಾವ ತೊಲಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮನುಕುಲವನ್ನು ಒಂದು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ ಬೋಧನೆ ಮಾಡಿದರು. ಗುರುನಾನಕರು ಬಡವರು ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುವವರ ಸೇವೆಯನ್ನೇ ಭಗವಂತನ ಸೇವೆ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹೋದರೋ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ಸಮಾಜದ ಏಳ್ಗೆಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಯಾವುದೇ ಜಾತಿ, ಪಂಥ, ಧರ್ಮ ಅಥವಾ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಬಂದು ಊಟ ಮಾಡುವಂಥ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭೇದಭಾವದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ಅಡುಗೆ ಮನೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದರು. ಗುರುನಾನಕ ದೇವರೇ ಲಂಗರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದವರು. 2019ರಲ್ಲಿ ಗುರುನಾನಕ ದೇವರ 550 ನೇ ವರ್ಧಂತಿ ಆಚರಣೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉತ್ಸಾಹ ಉಲ್ಲಾಸದಿಂದ ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳೋಣ ಎಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.  ಗುರುನಾನಕ ದೇವರ550 ನೇ ವರ್ಧಂತಿಯನ್ನು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಆಚರಿಸೋಣ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ಹೊಸ ವಿಚಾರಗಳು, ಹೊಸ ಹೊಸ ಸಲಹೆಗಳು, ಹೊಸ ಹೊಸ ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಹೇಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಲೋಚಿಸೋಣ, ಸಿದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳೋಣ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವದಿಂದ ನಾವೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಈ ವರ್ಧಂತಿಯನ್ನು ಪ್ರೇರಣಾ ಪರ್ವವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡೋಣ.  

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸಂಗ್ರಾಮವು ಬಹಳ ಸುದೀರ್ಘವಾದದ್ದು,ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿದೆ, ಬಹಳ ಆಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಸಂಖ್ಯ ಹುತಾತ್ಮರಿಂದ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪಂಜಾಬಿನೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಇತಿಹಾಸ ತಳುಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದೆ. 2019 ಕ್ಕೆ ಇಡೀ ಮನುಕುಲವನ್ನೇ ಮುಜುಗರಕ್ಕೀಡುಮಾಡಿದ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾ ಬಾಗ್ ನ ಆ ಭಯಾನಕ ಘಟನೆಗೆ ಸಹ 100 ವರ್ಷಗಳಾಗುತ್ತಿವೆ. ಅಧಿಕಾರದ ದುರುಪಯೋಗವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಕ್ರೂರತೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಎಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನಿರ್ದೋಷಿಗಳಾದ,ನಿಶ್ಶಸ್ತ್ರರಾಗಿದ್ದ ಮುಗ್ಧ ಜನರ ಮೇಲೆ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸಿದ 1919 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 13 ರ ಆ ಕರಾಳ ದಿನವನ್ನು ಯಾರು ಮರೆಯಬಲ್ಲರು? ಈ ಘಟನೆಗೆ 100 ವರ್ಷಗಳಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇದನ್ನು ನಾವು ಹೇಗೆ ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಯೋಚಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಈ ಘಟನೆಯು ನೀಡಿದ ಅಮರ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನಾವು ಯಾವಾಗಲೂ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಈ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಕ್ರೂರತೆಯಿಂದ ಎಂದಿಗೂ ಯಾವ ಸಮಸ್ಯೆಗೂ ಪರಿಹಾರ ದೊರಕುವುದಿಲ್ಲ. ಜಯವು ಯಾವಾಗಲೂ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಅಹಿಂಸೆಯದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ; ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಬಲಿದಾನದ್ದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ದೆಹಲಿಯ ರೋಹಿಣಿಯ ಶ್ರೀಯುತ ರಮಣ್ ಕುಮಾರ್ ರವರು ‘‘Narendra Modi Mobile App’ನಲ್ಲಿ, ಬರುವ ಜುಲೈ 6 ರಂದು ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಜನ್ಮದಿನವಾಗಿದ್ದು, ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಾನು  ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾ ಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಬೇಕೆಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ರಮಣ್ ರವರೇ, ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ನಿಮಗೆ ಅನಂತಾನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಭಿರುಚಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ಬಹಳ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು. ನಿನ್ನೆ ಅಂದರೆ 23 ನೇ ಜೂನ್ ರಂದು ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಪುಣ್ಯತಿಥಿ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು.  ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ಬಹಳಷ್ಟು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹತ್ತಿರವಿದ್ದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳೆಂದರೆ ಶಿಕ್ಷಣ,ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳು. ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಕ್ಕೆ ಅತಿ ಕಿರಿಯ ವಯಸ್ಸಿನ ಉಪಕುಲಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು ಎನ್ನವುದು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ವಿಚಾರ. ಅವರು ಉಪಕುಲಪತಿಗಳಾದಾಗ ಅವರ ವಯಸ್ಸು ಬರೀ 33 ವರ್ಷಗಳು.  ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಆಮಂತ್ರಣದ ಮೇರೆಗೆ ಶ್ರೀ ಗುರುದೇವ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ರವರು 1937 ರಲ್ಲಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಘಟಿಕೋತ್ಸವ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದರು. ಬ್ರೀಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಘಟಿಕೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೊಬ್ಬರು ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ್ದೇ ಆಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಇದೇ ಮೊದಲು.  1947 ರಿಂದ 1950 ರ ವರೆಗೆ ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಅವರು ಭಾರತದ ಮತ್ತು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ವಿಕಾಸದ ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾದ ನೆಲೆಗಟ್ಟನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಟ್ಟರು. ಮಜಬೂತಾದ ತಳಹದಿ ಹಾಕಿದರು; ಒಂದು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ತಯಾರುಗೊಳಿಸಿದರು. 1948 ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ನೀತಿಯು ಅವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಛಾಯೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡೇ ಬಂದಿತ್ತು. ಭಾರತವು ಪ್ರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಔದ್ಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗಿ, ಕೌಶಲ್ಯ ಹೊಂದಿ ಸಮೃದ್ಧಿಯಾಗಬೇಕು ಎನ್ನುವುದು ಡಾ. ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಕನಸಾಗಿತ್ತು. ಭಾರತವು ದೊಡ್ಡ ಉದ್ದಿಮೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅತಿ ಸಣ್ಣ, ಸಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು, ಕೈಮಗ್ಗ, ಜವಳಿ ಮತ್ತು ಗುಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಸಹ ಗಮನಹರಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅವರು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ಲಘು ಉದ್ದಿಮೆಗಳ ಸರಿಯಾದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಅವುಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ರೂಪ ಕೊಡಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ 1948 ರಿಂದ1950 ರ ನಡುವೆ  All India Handicrafts Board, All India Handloom Board ಮತ್ತುKhadi & Village Industries Board ಇವುಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಭಾರತದ ಸೇನಾ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳ ಸ್ವದೇಶೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಡಾ. ಮುಖರ್ಜಿಯವರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಸಫಲವಾದ ನಾಲ್ಕು ದೊಡ್ಡ ಯೋಜನೆಗಳಾದ Chittaranjan locomotive works factory, Hindustan aircraft factory, ಸಿಂದರಿ ಯ ಗೊಬ್ಬರ ಕಾರ್ಖಾನೆ, ದಾಮೋದರ್ ವ್ಯಾಲಿ ನಿಗಮ ಹಾಗೂ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ನದಿ ಕಣಿವೆ ಯೋಜನೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗಳಲ್ಲಿ ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಕೊಡುಗೆ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡದು. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಬಹಳ ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಸಕ್ರಿಯತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬಂಗಾಳದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದು ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡ ಭಾರತದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರಿಗೆ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾದದ್ದೆಂದರೆ ಅದು ಭಾರತದ ಅಖಂಡತೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆ – ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ 52 ನೇ ವರ್ಷದ ಸಣ್ಣ  ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನೇ ತೆರಬೇಕಾಯಿತು. ಬನ್ನಿ, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಯಾವಾಗಲೂ ಡಾ. ಶ್ಯಾಮಾಪ್ರಸಾದ್ ಮುಖರ್ಜಿಯವರ ಏಕತೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೆನಪಿಡೋಣ, ಒಳ್ಳೆಯ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಸೋದರಭಾವದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ಪ್ರಗತಿಗಾಗಿ ತನು ಮನಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರೋಣ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ವಿಭಿನ್ನ ಯೋಜನೆಗಳ ಫಲಾನುಭಾವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ವೀಡಿಯೊ ಕರೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾತನಾಡುವ ಅವಕಾಶ ನನಗೆ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಕಡತಗಳಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಜನರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನು ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಆಗುತ್ತಿವೆ ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಅವರಿಂದಲೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪ, ತಮ್ಮ ಸುಖ-ದುಃಖ,ತಮ್ಮ ದೊರೆತ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದರು. ಇದು ನನಗೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಇದು ಒಂದು ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ಕಲಿಕೆಯ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ಮುಖಾಂತರ ಜನರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಆ ಖುಷಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಲಭ್ಯವಾಯಿತು. ಯಾರದೇ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಂತೋಷದ ಕ್ಷಣ ಬೇರೆ ಏನಾಗಿರಬಹುದು? ಸಾಮಾನ್ಯರ  ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, ಅವರ ಮುಗ್ಧ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅನುಭವದ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅದು ನನ್ನ ಹೃದಯ ಮುಟ್ಟುತ್ತಿತ್ತು.  ದೂರಾತಿದೂರದ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು common service centre ನ ಮುಖಾಂತರ ಹಳ್ಳಿಯ ವೃದ್ಧರ ಪಿಂಚಣಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪಾಸ್ ಪೋರ್ಟ್ ಮಾಡಿಸಿಕೊಡುವುದರ ತನಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಗಡದ ಯಾರೋ ಸೋದರಿ ಸೀತಾಫಲವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಅದರ ಐಸ್ ಕ್ರೀಮ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ; ಜಾರ್ಖಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಅಂಜನ್ ಪ್ರಕಾಶ್ ರವರಂತಹ ದೇಶದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಯುವ ಜನರು ಔಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದರ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಸುಲಭ ದರದಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಗಳು ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ;  ಎರಡು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕೆಲಸ ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದು ಈಗ ಸ್ವ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಸಫಲ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಹತ್ತು ಹದಿನೈದು ಜನರಿಗೆ ಕೆಲಸ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಒಬ್ಬ ಯುವಕನ ಬಗ್ಗೆ; ಇತ್ತ ತಮಿಳುನಾಡು, ಪಂಜಾಬ್, ಗೋವಾ ದ ಶಾಲೆಯ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯ ಣiಟಿಞeಡಿiಟಿg ಟಚಿb ನಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯಂತಹ ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ; ಹೀಗೆ ಇನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಕಥೆಗಳಿವೆಯೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ದೇಶದ ಯಾವ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಜನರ ಸಫಲತೆಯ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡದಿರುವಂಥ ಸಂದರ್ಭವೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ಇಡೀ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರದ ಸಫಲತೆಗಿಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಸಾಫಲ್ಯದ ಮಾತುಗಳು, ದೇಶದ ಶಕ್ತಿ, ನವಭಾರತದ ಕನಸಿನ ಶಕ್ತಿ, ನವಭಾರತದ ಸಂಕಲ್ಪದ ಶಕ್ತಿ – ಇವುಗಳನ್ನು ನಾನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ ಎನ್ನುವುದು ನನಗೆ ಖುಷಿಯ ವಿಚಾರ. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಜನರು ಎಂಥವರಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದರೆ ನಿರಾಶೆಯ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡದಿದ್ದರೆ, ಹತಾಶೆಯ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡದಿದ್ದರೆ, ಅಪನಂಬಿಕೆ ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ, ಬೆಸೆಯುವ ಬದಲು ಒಡೆಯುವ ದಾರಿಯನ್ನು ಹುಡುಕದಿದ್ದರೆ ಅವರಿಗೆ ಸಮಾಧಾನವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ಹೊಸ ಆಸೆ, ಹೊಸ ಉತ್ಸಾಹ, ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆಗಿಹೋದ ಘಟನೆಗಳ ಮಾತುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಾರೋ ಆಗ ಅದು ಸರಕಾರದ ಸಾಧನೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ದೂರಾತಿದೂರದ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯ, ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಹುಡುಗಿಯ ಘಟನೆಯು ಕೂಡಾ 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ನೆರವಿನಿಂದ, video bridge ನ ಮೂಲಕ ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಜೊತೆ ಸಮಯ ಕಳೆದ ಕ್ಷಣವು ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷದಾಯಕ ಮತ್ತು ಬಹಳ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಸಂತೋಷ ಸಿಗುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಉತ್ಸಾಹ ಸಹ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಬಡವರಲ್ಲಿ ಬಡವನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಮತ್ತೊಂದು ಹೊಸ ಆನಂದ, ಮತ್ತೊಂದು ಹೊಸ ಉತ್ಸಾಹ, ಮತ್ತೊಂದು ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ತುಂಬಾ ಅಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. 40 – 50 ಲಕ್ಷದಷ್ಟು ಜನರು video bridge ನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ನನಗೆ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೊಡುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೀರಿ. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ನನ್ನ ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಒಂದುವೇಳೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಗಮನಿಸಿದರೆ ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಏನಾದರೊಂದು ಒಳ್ಳೆಯದು ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ನನ್ನ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡುವ ಜನರು ಇರುತ್ತಾರೆ. ಒಳ್ಳೆಯತನದ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ನಾವೂ ಕೂಡ ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ವಿಷಯ ನನಗೆ ತಿಳಿಯಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ದೊಡ್ಡದಾದ, ಹೊಸದಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಡೆ ವೃತ್ತಿಪರರು ಮತ್ತು ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಗಳಿದ್ದರೆ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸಾಯದೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುವ ನಮ್ಮ ರೈತ ಸೋದರ-ಸೋದರಿಯರಿದ್ದಾರೆ. ಇವೆರಡೂ ಖಡಾಖಂಡಿತವಾಗಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವೃತ್ತಿಗಳು, ಇವುಗಳ ಸಂಬಂಧ ಏನು ಎಂದು ನೀವು ಈಗ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದು ಹೀಗಿದೆ – ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ವೃತ್ತಿಪರರು, ಐ.ಟಿ. ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಂದರು. ಅವರು ಜೊತೆ ಸೇರಿ ‘ಸಹಜ್ ಸಮೃದ್ಧಿ’ ಎನ್ನುವ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ರೈತರ ಆದಾಯ ಎರಡರಷ್ಟು ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು. ಇವರು ರೈತರ ಜೊತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ರೈತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಫಲ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೃಷಿಯ ಹೊಸ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವುದರ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ಜೈವಿಕ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡಬೇಕು, ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಫಸಲಿನ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ಬೇರೆ ಫಸಲುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಯುವುದು ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಟ್ರಸ್ಟ್  ವೃತ್ತಿಪರರು,ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞ ರ ಮೂಲಕ ರೈತರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಒಂದೇ ಒಂದು ಫಸಲಿನ ಮೇಲೆ  ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಳುವರಿಯೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಲಾಭವೂ ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈಗ ಅವರು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಟ್ರಸ್ಟ್ ನ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ತರಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಒದಗಿಸಿಕೊಂಡು ಒಳ್ಳೆಯ ಬೆಲೆಯನ್ನೂ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ರೈತರು ಕೂಡ ಇದರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ಕಡೆ ಫಸಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಒದಗಿಸುವವರೆಗೆ  ಪೂರ್ತಿ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ರೈತರ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಿದ್ದರೆ, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಬರುವ ಲಾಭದಲ್ಲಿ ರೈತರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕನ್ನು ಕೊಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದೆ. ಫಸಲು ಚೆನ್ನಾಗಿರಲು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಒಳ್ಳೆಯ ತಳಿಯ ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳನ್ನು ದೊರಕಿಸಿಕೊಡಲು ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ಸೀಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಈ ಸೀಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳ ಕೆಲಸಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮಹಿಳೆಯರನ್ನೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ವಿನೂತನ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ನಾನು ಈ ಯುವಕರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ವೃತ್ತಿಪರರು, ತಂತ್ರಜ್ಞರು, ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಗಳ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸೇರಿರುವ ಈ ಯುವಕರು ತಮ್ಮ  ಮಿತಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು ರೈತರ ಜೊತೆ ಬೆರೆಯುವುದು, ಹಳ್ಳಿಗಳ ಜೊತೆ ಬೆರೆಯುವುದು, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು  ನೇಗಿಲಿನ ಜೊತೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುವ ಈ ದಾರಿಯನ್ನು ತಮ್ಮದನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವುದು ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಖುಷಿಯೆನಿಸುತ್ತದೆ. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನನ್ನ ದೇಶದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ, ಅವರ ಈ ವಿನೂತನ ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಗೆ, ಕೆಲವು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು, ಕೆಲವು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದಿರಬಹುದು, ಕೆಲವು ಜನರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು, ಕೆಲವು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಕೋಟ್ಯಾಂತರ ಜನರು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಏನಾದರೊಂದು ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೋ ಅವರೆಲ್ಲರಿಗೂ ನನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ತುಂಬಾ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು. 

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ. ಜಾರಿಗೆ ಬಂದು ಒಂದು ವರ್ಷವಾಗುತ್ತಿದೆ. ‘One Nation, One Tax’ ಎನ್ನುವುದು ದೇಶದ ಜನರ ಕನಸಾಗಿತ್ತೋ ಅದು ಇಂದು ನನಸಾಗಿದೆ. One Nation One Tax reform, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಇದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತೇನೆ. ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ. Cooperative federalism ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಉದಾಹರಣೆ. ಅಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ದೇಶದ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ.  Council ನ 27 ಸಭೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಜಕೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಜನರು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯದ ಜನರು ಇರುತ್ತಾರೆ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ priority ಇರುವ ರಾಜ್ಯಗಳು ಇರುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಅದೆಲ್ಲವುಗಳ ನಡುವೆಯೂಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ.  Councilನಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಏನೇನು ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆಯೋ ಅವೆಲ್ಲವೂ ಸರ್ವಾನುಮತದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ ಜಾರಿಯಾಗುವ ಮುನ್ನ ದೇಶದಲ್ಲಿ 17 ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ತೆರಿಗೆಗಳು ಇರುತ್ತಿದ್ದವು ಆದರೆ ಈಗ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇಡೀ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ. ಯು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಗೆ ಸಂದ ಜಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಒಂದು ಹರ್ಷೋಲ್ಲಾಸ. ಮೊದಲು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾರಿ ತೆರಿಗೆ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ರಾಜ್ ನ ದೂರುಗಳು ಬರುತ್ತಿದ್ದವು. ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ.ಯಲ್ಲಿ  ಇನ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟರ್ ಜಾಗವನ್ನು ಐ.ಟಿ. ಯ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. Returnನಿಂದ refundವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಆನ್ ಲೈನ್ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಗುತ್ತದೆ. ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ. ಜಾರಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಚೆಕ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಗಳು ತೆರವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸರಕುಗಳ ಸಾಗಣೆಯ ವೇಗವೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಬರೀ ಸಮಯ ಉಳಿತಾಯವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆlogisticsಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಬಹಳಷ್ಟು ಲಾಭ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಜಿ.ಎಸ.ಟಿ ಯು ಬಹುಶಃ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆ ಸಫಲವಾದ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ದೇಶದ ಜನರು ಇದನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಜನಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕವೇ ಜಿ.ಎಸ್.ಟಿ ಯು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಸಫಲವಾಯಿತು. ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಸುಧಾರಣೆ, ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ದೇಶ, ಇಷ್ಟೊಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಲು 5 ರಿಂದ 7 ವರ್ಷಗಳ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾವಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ದೇಶದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಜನರ ಉತ್ಸಾಹ, ದೇಶದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಉತ್ಸವ, ಜನ ಶಕ್ತಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಇವೆಲ್ಲಾ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿಯೇ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಒಳಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಹೊಸ ತೆರಿಗೆ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯು ತನ್ನ ಜಾಗವನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಅವಶ್ಯಕತೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ತನ್ನ inbuiltವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಅದು ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಇದು 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಸ್ವತಃ ಗಳಿಸಿಕೊಂಡ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮನದ ಮಾತನ್ನು ಮುಗಿಸುತ್ತಾ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಸಂಧಿಸುವ,ನಿಮ್ಮಜೊತೆ ಮಾತನಾಡುವ ಮುಂದಿನ ಮನದ ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಕಾಯುತಿದ್ದೇನೆ. ನಿಮಗೆ ಅನಂತಾನಂತ ಶುಭಾಷಯಗಳು.

ಅನಂತಾನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. 

ನಮಸ್ಕಾರ.

ಮನದ ಮಾತಿನ ಮುಖಾಂತರ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಮುಖಾಮುಖಿ ಆಗುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ನೌಕಾ ಸೇನೆಯ ಆರು ಮಹಿಳಾ ಕಮಾಂಡರ್ ಗಳ ಒಂದು ಪಡೆಯು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೆನಪಿರಬಹುದು. “ನಾವಿಕಾ ಸಾಗರ ಪರಿಕ್ರಮ” – ಹೌದು, ನಾನು ಅವರ ವಿಷಯವಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾತನಾಡಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತೇನೆ. ಭಾರತದ ಈ ಆರು ಸುಪುತ್ರಿಯರ ತಂಡವು ಎರಡುನೂರ ಐವತ್ತನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳು – 250 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದಿನಗಳು ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ INSV ತಾರಿಣಿಯಲ್ಲಿ ಇಡೀ ವಿಶ್ವದ ಪರ್ಯಟನೆ ಮಾಡಿ ಮೇ 21 ರಂದು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರನ್ನು ಇಡೀ ದೇಶವು ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದೆ. ಅವರು ವಿಭಿನ್ನ ಮಹಾಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಹಳಷ್ಟು ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾ ಸುಮಾರು 22 ಸಾವಿರ ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲಿಗಳಷ್ಟು ದೂರವನ್ನು ಕ್ರಮಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಇಂತಹ ಮೊದಲ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಬುಧವಾರ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ, ಅವರ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕೇಳುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು, ಅವರ ಸಾಹಸವನ್ನು, ನೌಕಾಪಡೆಯ ಗೌರವವನ್ನು, ಭಾರತದ ಗೌರವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ “ಭಾರತದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಯಾವುದರಲ್ಲೂ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜಗತ್ತೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲಿ’’ ಎನ್ನುವ ಸಂದೇಶವನ್ನು ತಲುಪಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಬಹಳವಾಗಿ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಸಾಹಸದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಯಾರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ? ಬಹುಶಃ ನಾವು ಮಾನವ ಜೀವಿಗಳ ವಿಕಾಸ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಸಾಹಸದ ಗರ್ಭದಲ್ಲೇ ಪ್ರಗತಿ ಎನ್ನುವುದು ಹುಟ್ಟಿಬಂದಿದೆ. ವಿಕಾಸ ಎನ್ನುವುದು ಸಾಹಸದ ಮಡಿಲಲ್ಲೇ ಜೀವ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಏನಾದರೊಂದು ಮಾಡಿ ಹೋಗುವ ಉದ್ದೇಶ, ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಮಾಡುವ ಮನಸ್ಥಿತಿ, ಏನೋ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾದದ್ದನ್ನು ಮಾಡುವಂಥದ್ದು, ನಾನೂ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡಬಲ್ಲೆ ಎನ್ನುವ ಮನೋಭಾವ ಇರುವವರು ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದರೂ ಕೂಡ ಇದು ಯುಗ ಯುಗಗಳಲ್ಲಿ, ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತುವವರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಹೊಸ ಹೊಸ ಮಾತುಗಳು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿವೆ, ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವು ಮಾನವರಿಗೆ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಶೌರ್ಯವಂತರು ಆ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಮೇ ಹದಿನಾರರಂದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಚಂದ್ರಪುರದ ಒಂದು ಆಶ್ರಮ-ಶಾಲೆಯ 5 ಆದಿವಾಸಿ ಮಕ್ಕಳು – ಮನೀಷಾ ಧುರ್ವೆ, ಪ್ರಮೇಶ್ ಆಲೆ, ಉಮಾಕಾಂತ್ ಮಡವಿ, ಕವಿದಾಸ್ ಕಾತ್ ಮೋಡೆ, ವಿಕಾಸ್ ಸೋಯಾಮ್ – ಈ ನಮ್ಮ ಆದಿವಾಸಿ ಮಕ್ಕಳ ಒಂದು ದಳವು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಎತ್ತರವಾದ ಪರ್ವತವನ್ನು ಹತ್ತಿದರು. ಆಶ್ರಮ ಶಾಲೆಯ ಈ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಆಗಸ್ಟ್ 2017 ರಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವರ್ಧಾ, ಹೈದರಾಬಾದ್, ಡಾರ್ಜಲಿಂಗ್, ಲೇಹ್, ಲಡಾಕ್ – ಈ ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇವರ ತರಬೇತಿ ನಡೆಯಿತು. ಈ ಯುವಕರನ್ನು ‘ಮಿಶನ್ ಶೌರ್ಯ’ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹೆಸರಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವನ್ನು ಹತ್ತಿ ಅವರು ಇಡೀ ದೇಶವೇ ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಚಂದ್ರಪುರದ ಶಾಲೆಯ ಜನರಿಗೆ, ನನ್ನ ಈ ಪುಟ್ಟ ಪುಟ್ಟ ಗೆಳೆಯರಿಗೆ ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾದ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ 16 ವರ್ಷದ ಶಿವಾಂಗಿ ಪಾಠಕ್ ನೇಪಾಳದ ಕಡೆಯಿಂದ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತಿದ ಎಲ್ಲರಿಗಿಂತ ಕಿರಿಯ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯಾದರು. ಹೆಮ್ಮೆಯ ಪುತ್ರಿ ಶಿವಾಂಗಿಗೆ ಅನಂತಾನಂತ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು.

ಅಜೀತ್ ಬಜಾಜ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗಳು ದಿಯಾ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತಿದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ತಂದೆ-ಮಗಳ ಜೋಡಿ ಆಯಿತು. ಬರೀ ಯುವಕರಷ್ಟೇ ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತುತ್ತಾರೆ ಎಂದೇನಿಲ್ಲ. ಸಂಗೀತಾ ಬಹಲ್ ಅವರು ಮೇ 19 ರಂದು ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತಿದರು. ಸಂಗೀತಾ ಬಹಲ್ ಅವರ ವಯಸ್ಸು 50 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತಿದವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ‘ಅವರ ಬಳಿ ಬರೀ ಕೌಶಲ್ಯ ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ ಅವರು ಸೂಕ್ಷ್ಮಗ್ರಾಹಿಗಳೂ ಆಗಿದ್ದಾರೆ’ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿದಂತಹ ಜನರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಈಗ್ಗೆ, ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಸ್ವಚ್ಛ ಗಂಗಾ ಅಭಿಯಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಎಸ್ ಎಫ್ ನ ಒಂದು ತಂಡವು ಎವರೆಸ್ಟ್ ಹತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಪೂರಾ ತಂಡವು ಎವರೆಸ್ಟ್ ನಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಳಗೆ ತಂದಿತ್ತು. ಈ ಕೆಲಸವು ಪ್ರಶಂಸನೀಯವಾಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ವಚ್ಚತೆಯ ಬಗ್ಗೆ, ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗಿರುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನೂ ಸಹ ತೋರಿಸಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಜನರು ಎವರೆಸ್ಟ್ ಶಿಖರವನ್ನು ಹತ್ತುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯಿಂದ ಪೂರ್ತಿಗೊಳಿಸಿದವರು ಕೂಡ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ಇದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಹಸಿ ವೀರರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೃದಯಪೂರ್ವಕ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನನ್ನ ಯುವ ಮಿತ್ರರೇ, ಈಗ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾನು ಫಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದೆ. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬರುತ್ತದೆ, ಇಷ್ಟೊಂದು ಭಾರೀ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದಲೂ ಜನರು ಇದರ ಬೆಂಬಲಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಾನು ಯೋಚಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಯಾವಾಗ ನಾನು ಫಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತೇನೆಯೋ, ಆಗ “ನಾವು ಎಷ್ಟು ಆಟವಾಡುತ್ತೇವೆಯೋ ಅಷ್ಟೇ ದೇಶವೂ ಆಡುತ್ತದೆ” ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಾನು ಒಪ್ಪುತ್ತೇನೆ. ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಫಿಟ್ನೆಸ್ ಚಾಲೆಂಜ್ ಗಳ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ಟ್ಯಾಗ್ ಮಾಡಿ ಚಾಲೆಂಜ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಫಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಈ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಇಂದು ಚಿತ್ರಜಗತ್ತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜನರಾಗಲಿ, ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜನರಾಗಲಿ ಅಥವಾ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು, ಸೇನೆಯ ಯೋಧರಾಗಿರಲಿ, ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿರಲಿ ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಾಲ್ಕೂ ದಿಕ್ಕಿನಿಂದ “ನಾವು ಫಿಟ್ ಆಗಿದ್ದರೆ ಇಂಡಿಯಾ ಫಿಟ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ” ಎಂಬ ಒಂದೇ ಘೋಷ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ನಾಯಕ ವಿರಾಟ್ ಕೊಹ್ಲಿಯವರು ನನಗೆ ಚಾಲೆಂಜ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಆ ಚಾಲೆಂಜ್ ಅನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇನೆ ಎನ್ನುವುದು ನನಗೆ ಖುಷಿಯ ವಿಚಾರ. ಈ ರೀತಿಯ ಚಾಲೆಂಜ್ ಗಳು ಒಳ್ಳೆಯದು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಾನು ಒಪ್ಪುತ್ತೇನೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಚಾಲೆಂಜ್ ಗಳು ನಮ್ಮನ್ನು ಫಿಟ್ ಆಗಿ ಇರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಬೇರೆಯವರನ್ನು ಸಹ ಫಿಟ್ ಆಗಿರುವಂತೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತವೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಏನಾದರೂ ಮಾತುಗಳು ನನ್ನಿಂದ ನೀವು ಕೇಳಿರುತ್ತೀರಿ. ಹಿಂದಿನ ಸಾರಿಯಂತೂ ಕಾಮನ್ ವೆಲ್ತ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದ ನಮ್ಮ ನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಮನದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮುಖಾಂತರ ನಮಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು –

“ನಮಸ್ಕಾರ ಸರ್. ನಾನು ಛವಿ ಯಾದವ್ ನೊಯಿಡಾದಿಂದ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮ ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಖಾಯಂ ಶ್ರೋತೃವಾಗಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ಇಂದು ನಾನು ನಿಮಗೆ ನನ್ನ ಮನದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೇಳಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತೇನೆ. ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆಯ ರಜೆ ಶುರುವಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವುದರಲ್ಲೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ವ್ಯಯಿಸುವುದನ್ನು ನಾನು ಒಬ್ಬ ತಾಯಿಯಾಗಿ ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ನಾವು ಚಿಕ್ಕವರಾಗಿದ್ದಾಗ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳು ಅದರಲ್ಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯಾವುದು ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳಾಗಿದ್ದವೋ ಅವುಗಳನ್ನು ಆಡುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಅದೇ ರೀತಿ ಒಂದು ಆಟವಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿನ ಏಳು ತುಂಡುಗಳನ್ನು ಒಂದರ ಮೇಲೊಂದರಂತೆ ಇಟ್ಟು ಅದನ್ನು ಚೆಂಡಿನಿಂದ ಹೊಡೆಯುತ್ತಿದ್ದೆವು ಮತ್ತು ಅದು ಮೇಲೆ ಕೆಳಗೆ ಆಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅದರಂತೆ, ಖೋ ಖೋ; ಈ ಎಲ್ಲಾ ಆಟಗಳು ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ನೀವು ಇಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯವರಿಗೆ ಇಂತಹ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿ ಎನ್ನುವುದು ನನ್ನ ಕೋರಿಕೆ. ಅದರಿಂದ ಅವರಿಗೂ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಲಿ. ಧನ್ಯವಾದ.”

ಛವಿ ಯಾದವ್ ರವರೇ, ನಿಮ್ಮ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆಗಾಗಿ ನಿಮಗೆ ತುಂಬಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಹಿಂದೆ ಗಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲಿಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಮಗುವಿನ ಜೀವನದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಆಟಗಳು ಇಂದು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಸತ್ಯ. ಈ ಆಟಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಗಳ ವಿಶೇಷ ಭಾಗವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಡು ಮಧ್ಯಾನ್ಹದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ರಾತ್ರಿಯ ಊಟವಾದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಚಿಂತೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಖಡಾಖಂಡಿತವಾಗಿ ಯಾವ ಯೋಚನೆಯನ್ನೂ ಮಾಡದೆ ಮಕ್ಕಳು ಘಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಆಟವಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಕೆಲವೊಂದು ಆಟಗಳು ಹೇಗಿದ್ದವೆಂದರೆ ಪೂರ್ತಿ ಪರಿವಾರವು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಪಿಟ್ಟೂ ಅಥವಾ ಕಂಚೆ ಆಗಲಿ, ಖೋ ಖೋ ಅಗಲಿ, ಕೋಲಾಟ ಅಥವಾ ಚಿನ್ನಿ ದಾಂಡು ಅಗಲಿ, ಎಣಿಸಲಾಗದಷ್ಟು ಆಟಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರದಿಂದ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ, ಕಛ್ಚ್ ನಿಂದ ಕಾಮರೂಪ್ ನವರೆಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಬಾಲ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಹೌದು, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಆಟಗಳನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದು ಆಗಿರಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ – ಪಿಟ್ಟೂ – ಕೆಲವರು ಇದನ್ನು ಲಗೋರಿ, ಸಾತೋಲಿಯಾ, ಸಾತ್ ಪತ್ಥರ್, ಡಿಕೋರಿ, ಸತೋದಿಯಾ ಎಂದೆಲ್ಲ ಅನೇಕ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇದೊಂದೇ ಆಟಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಹೆಸರುಗಳಿವೆಯೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಹೊರಾಂಗಣ, ಒಳಾಂಗಣ ಹೀಗೆ ಎರಡೂ ರೀತಿಯ ಆಟಗಳಿವೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ವಿವಿಧತೆಯ ಹಿಂದೆ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುವ ಏಕತೆಯನ್ನು ಈ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಸಹ ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಒಂದೇ ಆಟ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ನಾನು ಗುಜರಾತಿನವನು. ಅಲ್ಲಿ ಚೋಮಲ್- ಇಸ್ತೋ ಎನ್ನುವ ಒಂದು ಆಟವಿದೆ. ಈ ಆಟವು ಕವಡೆ ಅಥವಾ ಹುಣಸೆ ಬೀಜ ಅಥವಾ ದಾಳಗಳ ಜೊತೆಗೆ 8X8 ರ ಚೌಕಾಕಾರದ ಬೋರ್ಡ್ ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಆಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ಆಟವನ್ನು ಸರಿ ಸುಮಾರು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಆಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಚೌಕ ಬಾರಾ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ತೂ; ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಪಕೀಡಾಕಾಲೀ ಎಂದಾದರೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಚಂಪಲ್, ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ದಾಯಾಮ್ ಮತ್ತು ಥಾಯಾಮ್, ರಾಜಾಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಚಂಗಾಪೋ, ಇನ್ನೂ ಎಷ್ಟು ಹೆಸರುಗಳಿವೆಯೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ; ಆದರೆ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದವರಿಗೂ ಭಾಷೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಹ “ಅರೇ ವಾವ್, ಈ ಆಟವನ್ನು ನಾವೂ ಆಡಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ಆಡಿದ ಮೇಲೆ ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನಿ ದಾಂಡು ಆಡದವರು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಯಾರಿದ್ದಾರೆ? ಇದಂತೂ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪಟ್ಟಣದವರೆಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಆಡುವಂತಹ ಆಟ. ದೇಶದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಗೋಟಿಬಿಲ್ಲಾ ಅಥವಾ ಕಾರ್ರಿಬಿಲ್ಲಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಒರಿಸ್ಸಾದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಗುಲಿಬಾಡಿ ಎಂದು ಕರೆದರೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ವಿತ್ತಿಡಾಲೂ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಆಟಗಳಿಗೆ ಅದರದ್ದೇ ಆದ ಒಂದು ಋತು ಇರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗಾಳಿಪಟ ಹಾರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಒಂದು ಋತು ಇರುತ್ತದೆ. ಯಾವಾಗ ಗಾಳಿಪಟ ಹಾರಿಸುತ್ತಾ ನಾವು ಆಡುತ್ತೇವೆಯೋ ಆಗ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇರುವ ವಿಶಿಷ್ಠ ಗುಣಗಳನ್ನು ನಾವು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಬಲ್ಲೆವು. ಕೆಲವು ಮಕ್ಕಳು ನಾಚಿಕೆ ಸ್ವಭಾವದವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಆಟವಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಲವಲವಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತುಂಬಾ ಗಂಭೀರ ಸ್ವಭಾವದವರಾಗಿ ಕಾಣುವವರಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿರುವ ಹುಡುಗುತನ ಆಟವಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೊರಬರುತ್ತದೆ. ಶಾರೀರಿಕ ಕ್ಷಮತೆಯ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ತಾರ್ಕಿಕ ಚಿಂತನೆ, ಏಕಾಗ್ರತೆ, ಜಾಗರೂಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಇವುಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಪ್ರಚುರಪಡಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳು ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆ. ಆಟಗಳು ಬರೀ ಆಟಗಳಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಅವು ಜೀವನದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ. ಗುರಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು, ಧೃಡತೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಾಧಿಸುವುದು, ಒಂದು ತಂಡದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಹೇಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಆಟಗಳು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ. ವ್ಯವಹಾರ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ, ಒಟ್ಟಾರೆ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಕೌಶಲ್ಯಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೂಡ ನಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಆಡುವ ಆಟಗಳ ಉಪಯೋಗ ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಆಟಗಳು ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ಜೊತೆಗೆ ಈ ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ವಯಸ್ಸಿನ ಅಂತರವಿಲ್ಲ. ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅಜ್ಜ-ಅಜ್ಜಿ ಸಹಿತ ಎಲ್ಲರೂ ಆಟವಾಡಿದಾಗ ಪೀಳಿಗೆಯ ನಡುವಿನ ಅಂತರ ಎಂದು ನಾವು ಏನನ್ನು ಹೇಳುತ್ತೇವೆ, ಅದು ಕೂಡ ಮಾಯವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಂಸೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಗಳನ್ನೂ ಸಹ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಕೆಲವು ಆಟಗಳು ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ನಮ್ಮನ್ನು ಜಾಗರೂಕರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲೋ ಒಂದು ಕಡೆ ನಮ್ಮ ಈ ಆಟಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭೀತಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನನ್ನನ್ನು ಯೋಚನೆಗೆ ದೂಡುತ್ತದೆ. ಅದು ಬರೀ ಆಟವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಎಲ್ಲೋ ಬಾಲ್ಯವನ್ನೂ ಸಹ ಕಳೆದು ಕೊಳ್ಳುವ ಭೀತಿ ನನ್ನನ್ನು ಕಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಗ –

“ಈ ಐಶ್ವರ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೋ,

ಈ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೋ

ಬೇಕಾದರೆ ನನ್ನ ಯೌವ್ವನವನ್ನೂ ಕಿತ್ತುಕೊ,

ಆದರೆ ಕಾಗದದ ದೋಣಿ ಮತ್ತು ಮಳೆಯ ನೀರನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ

ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯದ ಶ್ರಾವಣವನ್ನು ನನಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸು”

ಎಂಬಂತಹ ಕವಿತೆಯ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ನಾವು ಕೇಳುತ್ತೇವೆ; ಕೇಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದುಬಿಡುತ್ತೇವೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಪಾರಂಪರಿಕ ಆಟಗಳನ್ನು ನಾವು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು. ಶಾಲೆಗಳು, ಬಡಾವಣೆಗಳು, ಯುವಮಂಡಳಿಗಳು ಮುಂದೆ ಬಂದು ಈ ಆಟಗಳಿಗೆ ಪ್ರಚಾರ ಕೊಡುವುದನ್ನು ಇಂದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. Crowd sourcing ಮುಖಾಂತರ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಟಗಳ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಖೈವ್ ಮಾಡಬಹುದು, ಈ ಆಟಗಳ ವಿಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಆಟದ ನಿಯಮಗಳು, ಆಡುವ ರೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತೋರಿಸಬಹುದು. ನಮ್ಮ ಈ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆ – ಯಾರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಈ ಗಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಡುವ ಆಟಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅಪರೂಪ ಎನಿಸುತ್ತದೆಯೋ ಅವರಿಗಾಗಿ ಈ ಆಟಗಳ ಅನಿಮೇಷನ್ ಫಿಲಂಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಬಹುದು. ಅವರು ಅದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೆ, ಆಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅರಳುತ್ತಾರೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಬರುವ ಜೂನ್ 5 ರಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನಾಚರಣೆಯನ್ನು (World Environment Day Celebration ) ಅತಿಥೇಯ ದೇಶವಾಗಿ ಆಯೋಜಿಸಲಿದೆ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇದೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಅವಕಾಶವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಲ-ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವ ನಾಯಕತ್ವಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ ಎನ್ನುವುದರ ಸಂಕೇತವೂ ಸಹ ಆಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷದ ವಿಷಯ ‘Beat Plastic Pollution’ ಎನ್ನುವುದಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯದ ಭಾವನೆಯನ್ನು, ಇದರ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಪಾಲಿಥೀನ್, ಕಡಿಮೆ ದರ್ಜೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಇವುಗಳ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸೋಣ. ನಮ್ಮ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲೆ, ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿರುವ ಈ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡೋಣ ಎನ್ನುವುದು ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಮನವಿ. ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನಾಚರಣೆ (World Environment Day Celebration ) ಇದರ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ‘wed-india2018’ ನ್ನು ನೋಡಿ. ಅದರಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ತುಂಬಾ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ನೋಡಿ, ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ. ಭಯಾನಕ ರೀತಿಯ ಸೆಕೆ ಇದ್ದಾಗ, ಬರ ಉಂಟಾದಾಗ, ಮಳೆ ಬೀಳದೇ ಇದ್ದಾಗ, ಸಹಿಸಲಾರದಂತಹ ಛಳಿ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಎಲ್ಲರೂ ಮೇಧಾವಿಗಳಾಗಿ global warming, climate change ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಬರೀ ಮಾತನಾಡುವುದರಿಂದ ಕೆಲಸವಾಗುತ್ತದೆಯೇ? ಪ್ರಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂವೇದನಾಶೀಲರಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಇವು ನಮ್ಮ ಸಹಜ ಸ್ವಭಾವಗಳಾಗಬೇಕು, ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಾಸುಹೊಕ್ಕಾಗಬೇಕು. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮರಳ ಬಿರುಗಾಳಿ ಎದ್ದು, ಬಲವಾದ ಗಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಭಾರೀ ಮಳೆಯೂ ಸಹ ಅಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸುರಿಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದರಿಂದ ಪ್ರಾಣ ಹಾನಿ, ಧನಹಾನಿ ಸಹ ಸಂಭವಿಸಿದವು. ಹವಾಮಾನ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಿರುವ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವೇ ಇವೆಲ್ಲಕ್ಕೂ ಮೂಲ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಾಗೂ ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯು ನಾವು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಹೋರಾಟ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಕಲಿಸಿಲ್ಲ. ನಾವು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸದ್ಭಾವನೆಯಿಂದ ಇರಬೇಕು, ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತುಕೊಂಡಿರಬೇಕು. ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರಂತೂ ಜೀವನಪರ್ಯಂತ ಪ್ರತೀ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲೂ ಇದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿದ್ದರು. ಭಾರತವು climate justice ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ, Cop21 ಮತ್ತು Paris ಒಪ್ಪಂದಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿ, international solar alliance ನ ಮುಖಾಂತರ ಇಂದು ಇಡೀ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿದೆ ಎಂದರೆ ಇದೆಲ್ಲದರ ಮೂಲ, ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಆ ಕನಸನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಒಂದು ಭಾವನೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪರಿಸರ ದಿನಾಚರಣೆಯಂದು ‘ನಾವು ನಮ್ಮ ಭೂಗ್ರಹವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚ ಮತ್ತು ಹಸಿರನ್ನಾಗಿಸಲು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು, ಯಾವ ರೀತಿ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮುಂದೆ ಹೋಗಬಹುದು, ಏನು ಅವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು?’ ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸೋಣ. ಮಳೆಗಾಲ ಬರುತ್ತಿದೆ, ನಾವು ಈ ಸಾರಿ ದಾಖಲೆಯ ವನಮಹೋತ್ಸವದ ಗುರಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಬರೀ ಗಿಡ ನೆಡುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅದು ಬೆಳೆದು ದೊಡ್ಡದಾಗುವ ತನಕ ಅದರ ಪಾಲನೆ ಪೋಷಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದು ನಮ್ಮ ಗುರಿಯಾಗಬೇಕು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನನ್ನ ಯುವ ಮಿತ್ರರೇ, ನೀವು ಜೂನ್ 21 ನ್ನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುತ್ತೀರಾ. ನೀವು-ನಾವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಇಡೀ ವಿಶ್ವವೇ ಜೂನ್ 21 ನ್ನು ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 21 ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಯೂ ಸ್ವೀಕೃತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಮೊದಲೇ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ತಯಾರಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 21 ನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. yoga for unity ಮತ್ತು harmonious society ಎನ್ನುವ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಇಡೀ ವಿಶ್ವವು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ತಂದುಕೊಂಡಿದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದ ಭರ್ತೃಹರಿಯು ಶತಮಾನಗಳ ಮುಂಚೆಯೇ ತನ್ನ ಶತಕತ್ರಯಮ್ ನಲ್ಲಿ –

ಧೈರ್ಯ ಯಸ್ಯ ಪಿತಾ ಕ್ಷಮಾ ಚ ಜನನೀ ಶಾಂತಿಶ್ಚಿರಂ ಗೇಹನೀ

ಸತ್ಯಂ ಸೂನುರಯಮ್ ದಯಾ ಚ ಭಗಿನೀ ಭ್ರಾತಾ ಮನಃ ಸಂಯಮಃ !

ಶಯ್ಯಾ ಭೂಮಿತಲಂ ದಿಶೋSಪಿ ವಸನಂ ಜ್ಞಾನಾಮೃತಮ್ ಭೋಜನಂ

ಏತೇ ಯಸ್ಯ ಕುಟುಂಬಿನಃ ವದ ಸಖೇ ಕಸ್ಮಾದ್ ಭಯಂ ಯೋಗಿನಃ !!

ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ.

ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಹೇಳಿರುವ ಈ ಮಾತಿನ ನೇರಾನೇರ ಅರ್ಥ – ನಿಯಮಿತ ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಕೆಲವು ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣಗಳು ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧಿಗಳಂತೆ ಹಾಗೂ ಮಿತ್ರರಂತೆ ಆಗಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಯೋಗ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಧೈರ್ಯ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಯಾವಾಗಲೂ ತಂದೆಯ ರೀತಿ ನಮ್ಮ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ; ಯಾವರೀತಿ ತಾಯಿಯು ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಕ್ಷಮಾಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾಳೋ ಅಂತಹ ಕ್ಷಮೆಯ ಭಾವ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ; ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿ ನಮ್ಮ ಶಾಶ್ವತ ಸ್ನೇಹಿತನಾಗುತ್ತದೆ; ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಯೋಗ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಸತ್ಯವು ನಮ್ಮ ಸಂತಾನವಾಗುತ್ತದೆ; ದಯೆಯು ನಮ್ಮ ಸೋದರಿಯಾಗುತ್ತದೆ; ಆತ್ಮ ಸಂಯಮ ನಮ್ಮ ಸೋದರ; ಸ್ವಯಂ ಭೂಮಿಯೇ ನಮ್ಮ ಹಾಸಿಗೆಯಾಗುತ್ತದೆ; ಜ್ಞಾನವು ನಮ್ಮ ಹಸಿವನ್ನು ಇಂಗಿಸುವ ಭೋಜನವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದುವೇಳೆ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಗುಣಗಳು ಯಾರಿಗಾದರೂ ಮಿತ್ರರಾದರೆ ಅಂತಹ ಯೋಗಿಯು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಭಯದಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಿ ವಿಜಯವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಭರ್ತೃಹರಿಯು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಯೋಗದ ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಒಂದು ಸ್ವಸ್ಥ, ಆನಂದಮಯ ಮತ್ತು ಸದ್ಭಾವನಾಪೂರ್ಣ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಮನವಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಇಂದು ಮೇ 27. ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಪಂಡಿತ್ ಜವಾಹರ್ ಲಾಲ್ ನೆಹರೂರವರ ಪುಣ್ಯತಿಥಿ. ನಾನು ಪಂಡಿತ್ ನೆಹರೂರವರಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇನೆ. ಈ ಮೇ ತಿಂಗಳ ನೆನಪು ಮತ್ತೊಂದು ವಿಷಯದೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಅದೆಂದರೆ ವೀರ ಸಾವರ್ಕರ್. ಭಾರತೀಯರು ಬ್ರಿಟೀಷರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದು 1857 ರ ಇದೇ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ. ದೇಶದ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಯುವಕರು ಮತ್ತು ರೈತರು ತಮ್ಮ ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಎದ್ದು ನಿಂತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ನಾವು ಬಹಳ ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ 1857 ರ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ದಂಗೆ ಅಥವಾ ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆ ಎಂದೇ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದುದು ದುಃಖದ ವಿಚಾರ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಆ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿ ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದ್ದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಅದು ನಮ್ಮ ಸ್ವಾಭಿಮಾನಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ಉಂಟುಮಾಡುವ ರೀತಿಯ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ನಿರ್ಭಯದಿಂದ “1857 ರಲ್ಲಿ ಏನಾಗಿತ್ತೋ ಅದು ಯಾವುದೇ ವಿದ್ರೋಹವಲ್ಲ ಬದಲಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೊದಲ ಸಂಗ್ರಾಮ” ಎಂದು ಬರೆದವರು ಇದೇ ವೀರ ಸಾವರ್ಕರ್. ಸಾವರ್ಕರ್ ಸಹಿತ ಲಂಡನ್ ನ ಇಂಡಿಯಾ ಹೌಸ್ ನ ವೀರರು ಇದರ 50 ನೇ ವರ್ಷದ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಅದ್ಧೂರಿಯಿಂದ ಆಚರಿಸಿದರು. ಯಾವ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸಂಗ್ರಾಮ ಆರಂಭವಾಯಿತೋ ಅದೇ ತಿಂಗಳು ವೀರ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರು ಜನ್ಮ ತಾಳಿದ್ದು ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಸಂಯೋಗ. ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಶೇಷತೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು. ಅವರು ಶಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರ ಇವೆರಡರ ಉಪಾಸಕರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೀರ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಶೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟೀಷ್ ರಾಜ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಅವರ ಹೋರಾಟದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ ಇದೆಲ್ಲದರ ಹೊರತಾಗಿ ಅವರು ಒಬ್ಬ ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಕವಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರೂ ಸಹ ಆಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಸದ್ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಪ್ರೀತಿಯ, ಆದರಣೀಯ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿಯವರು ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ವರ್ಣನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. “ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ತೇಜಸ್ಸು, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ತ್ಯಾಗ, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ತಪಸ್ಸು, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ತತ್ವ, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ತರ್ಕ, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ತಾರುಣ್ಯ, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ಬಾಣ, ಸಾವರ್ಕರ್ ಅಂದರೆ ಕತ್ತಿ“ ಎಂದು ಅಟಲ್ ಜೀ ಯವರು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಎಷ್ಟೊಂದು ಹತ್ತಿರದ ಚಿತ್ರಣ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಅಟಲ್ ಜೀ ಯವರು! ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರು ಕವಿತೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಂತಿ ಎರಡನ್ನೂ ಜೊತೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಡೆದವರು. ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಕವಿಯಾಗಿದ್ದುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅವರು ಸಾಹಸಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಯೂ ಆಗಿದ್ದರು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಸೋದರ-ಸೋದರಿಯರೇ, ನಾನು ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಥೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೆ, ರಾಜಾಸ್ಥಾನದ ಸೀಕರ್ ನ ಗುಡಿಸಲುಗಳದ್ದು, ನಮ್ಮ ಬಡ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳದ್ದು. ಒಂದೊಮ್ಮೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಎತ್ತುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವಷ್ಟು ಅಸಹಾಯಕರಾಗಿದ್ದ ನಮ್ಮ ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಇಂದು ಹೊಲಿಗೆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕಲಿತು ಬಡವರ ದೇಹ ಮುಚ್ಚುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬಟ್ಟೆ ಹೊಲೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಇಂದು ತಮ್ಮ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದವರ ಬಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಬಟ್ಟೆಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಒಳ್ಳೊಳ್ಳೆಯ ಬಟ್ಟೆಗಳವರೆಗೆ ಹೊಲೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಅವರು ಕೌಶಲ್ಯಾಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕೋರ್ಸ್ ಸಹ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಇಂದು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗೌರವದಿಂದ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಭರವಸೆ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುವ ನಮ್ಮ ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಾನು ಅವರ ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಒಂದುವೇಳೆ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಿತೋರಿಸುವ ಅದಮ್ಯ ಉತ್ಸಾಹ ಇದ್ದು ಅದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ನೀವು ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಷ್ಟಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಕೂಡ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಇವರು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಬರೀ ಸೀಕರ್ ನ ಮಾತಲ್ಲ, ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನದ ಪ್ರತಿ ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ನಿಮಗೆ ಇಂತಹವುಗಳು ನೋಡಲು ಸಿಗುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ, ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿ ನೋಡಿದರೆ ಜನರು ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ಒಂದು ಚಹಾ ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೋದಾಗ, ನಾವು ಅಲ್ಲಿಯ ಚಹಾದ ಆನಂದವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲವು ಜನರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ವಿಚಾರ ವಿಮರ್ಶೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿಮ್ಮ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದಿರಬಹುದು. ಈ ಚರ್ಚೆಯು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಚಲನಚಿತ್ರ, ಕ್ರೀಡೆ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು, ದೇಶದ ಸಮಸ್ಯೆ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಆಗಬಹುದು; ಇಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ, ಇದರ ಪರಿಹಾರ ಈ ರೀತಿ ಇದೆ, ಇದನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು ಇತ್ಯಾದಿ. ಬಹಳಷ್ಟು ಬಾರಿ ಈ ಕೆಲಸಗಳು ಬರೀ ಚರ್ಚೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕೆಲವು ಜನರು ಹೇಗಿರುತ್ತಾರೆಂದರೆ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳಿಂದ, ತಮ್ಮ ಶ್ರಮದಿಂದ, ಭಾವೋದ್ರೇಕದಿಂದ ಬದಲಾವಣೆ ತರುವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಸುವ ರೂಪ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಬೇರೆಯವರ ಕನಸನ್ನು ತಮ್ಮದನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಸ್ವತಃ ತಾವೇ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಕಥೆ ಒರಿಸ್ಸಾದ ಕಟಕ್ ನಗರದ ಕೊಳಗೇರಿಯ ಗುಡಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಡಿ. ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ಅವರದ್ದು. ನಿನ್ನೆಯಷ್ಟೇ ನನಗೆ ಡಿ. ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಸೌಭಾಗ್ಯವು ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಶ್ರೀಮಾನ್ ಡಿ. ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ಅವರು ಕಳೆದ 5 ದಶಕಗಳಿಂದ ನಗರದಲ್ಲಿ ಚಹಾ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಬ್ಬ ಮಾಮೂಲಿ ಚಹಾ ಮಾರುವವನು ಇಂದು 70 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಕ್ಕಳ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಬೆಳಕನ್ನು ತುಂಬಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದರೆ ನೀವು ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾಗುತ್ತೀರಿ. ಅವರು ಗುಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಕೊಳೆಗೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ‘ಆಶಾ ಆಶ್ವಾಸನ್’ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೆರೆದರು. ಈ ಬಡ ಚಹಾ ಮಾರುವವರು ತಮ್ಮ ಗಳಿಕೆಯ ಶೇಕಡಾ 50 ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಶಾಲೆಗೆ ಬರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಅರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಭೋಜನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನಾನು ಡಿ. ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ಅವರಿಗೆ ಅವರ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ, ಕಾರ್ಯತತ್ಪರತೆ ಮತ್ತು ಆ ಬಡ ಮಕ್ಕಳ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಅವರು ಆ ಮಕ್ಕಳ ಜೀವನದ ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ನೀಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. “ತಮಸೋಮಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಮಯ” ಎನ್ನುವ ವೇದ ವಾಕ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯದೆ ಇರುವವರು ಯಾರು? ಆದರೆ ಡಿ. ಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ ರವರು ಅದನ್ನು ಮನಃಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮಾಡಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಜೀವನ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೆ, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ದೇಶಕ್ಕೆ ಒಂದು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೂ ಇಂತಹ ಪ್ರೇರಕ ಘಟನೆಗಳ ಸರಮಾಲೆಯೇ ಇರಬಹುದು, ಎಣಿಸಲಾರದಷ್ಟು ಇರಬಹುದು. ಬನ್ನಿ, ನಾವು ಸಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸೋಣ.

ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಜನರು ಮಳೆಯನ್ನು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಾ ಕಾಯುವಷ್ಟು ಬಿಸಿಲಿನ ಧಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದೇ ನಂಬಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಜನರು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿರುವ ಮೋಡಗಳ ಕಡೆಗೆ ಬಿಟ್ಟೂ ಬಿಡದೆ ನೋಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಚಂದ್ರನ ನಿರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸಹ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಚಂದ್ರ ಕಾಣಿಸುವ ಅರ್ಥ ಈದ್ ಆಚರಿಸಬಹುದು ಎಂದು. ರಮ್ಜಾನ್ ನ ಸಲುವಾಗಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಉಪವಾಸದ ನಂತರ ಈದ್ ಹಬ್ಬದ ಉತ್ಸವ, ಸಂಭ್ರಮದ ಆಚರಣೆಗಳ ಪ್ರಾರಂಭದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಜನರೂ ಈದ್ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅತೀ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸುತ್ತೀರಿ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ನನಗಿದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳೂ ಸಹ ಒಳ್ಳೆಯ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈದ್ ಹಬ್ಬವು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಸದ್ಭಾವನೆಯ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲ ಕೊಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಆಶಿಸುತ್ತೇನೆ. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅನಂತಾನಂತ ಶುಭಾಶಯಗಳು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅನಂತಾನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗೋಣ.

ನಮಸ್ಕಾರ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಮಸ್ಕಾರ. ಇಂದು ರಾಮನವಮಿಯ ಶುಭದಿನ. ರಾಮನವಮಿಯ ಈ ಪವಿತ್ರ ದಿನಂದಂದು ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನನ್ನ ಅನಂತಾನಂತ ಶುಭಾಷಯಗಳು. ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂರವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ರಾಮನಾಮದ ಶಕ್ತಿ ಎಷ್ಟಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಅವರ ಜೀವನದ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣದಲ್ಲೂ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಹಿಂದಿನ ಜನವರಿ 26 ರಂದು ASEAN ದೇಶಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾನುಭಾವರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಾಗ ತಮ್ಮ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ತಂಡಗಳನ್ನು ಕರೆತಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಶದ ತಂಡಗಳು ರಾಮಾಯಣವನ್ನೇ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸಿದ್ದು ಬಹಳ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಂಗತಿ. ಅಂದರೆ ರಾಮ ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣ ಬರೀ ಭಾರತವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ವಿಶ್ವದ ಈ ಭೂಭಾಗದ ASEAN ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಸಹ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತಿದೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ರಾಮನವಮಿಯ ಶುಭಾಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯಂತೆ ಈ ಬಾರಿಯೂ ಸಹ ನನಗೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಪತ್ರಗಳು, ಇ-ಮೇಲ್ ಗಳು, ದೂರವಾಣಿ ಕರೆಗಳು ಮತ್ತು ಟೀಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ಕೋಮಲ್ ಠಕ್ಕರ್ ರವರು ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಆನ್-ಲೈನ್ ಕೋರ್ಸ್ ನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಒಥಿಉov ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದನ್ನು ನಾನು ಓದಿದೆ. ಐ.ಟಿ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್ ಆಗಿರುವ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗಿರುವ ಭಾಷಾಪ್ರೇಮ ನೋಡಿ ಬಹಳ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು. ನಾನು ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಭಾಗಕ್ಕೆ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಬಳಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಹೇಳಿದ್ದೇನೆ. ಕೋಮಲ್ ರವರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಮುಂದೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಬಹುದು ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರ ಮಾಡಿ ಎಂದು ನಾನು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಶ್ರೋತೃಗಳನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ.

ಬಿಹಾರದ, ನಳಂದಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬರಾಕರ್ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀಯುತ ಘನಶ್ಯಾಂ ಕುಮಾರ್ ರವರೇ, NarendraModiApp ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ ನಿಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ನಾನು ಓದಿದೆ. ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟದ ಕುರಿತು ನಡೆಸಿರುವ ನಿಮ್ಮ ಚಿಂತನೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಬಹಳ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣದ್ದಾಗಿದೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಶ್ರೀಯುತ ಶಕಲ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿಯವರೇ, “ಯಾವಾಗ ನಾವು ಈ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಯೋಚಿಸುತ್ತೇವೆಯೋ ಆಗ ‘ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭೂಮಿ’ಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ‘ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭೂಮಿ’ ಆದಾಗ ‘ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ’ವಾಗುತ್ತದೆ” ಎಂದು ನೀವು ಶಬ್ದಗಳ ಸುಂದರ ತಾಳಮೇಳಗಳೊಂದಿಗೆ ಬರೆದಿದ್ದೀರಿ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪಶು ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಇಡಲು ನೀವು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದೀರಿ. ಶಕಲ್ ರವರೇ, ನಿಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನಾನು ಎಲ್ಲಾ ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗೂ ತಲುಪಿಸಿದ್ದೇನೆ.

ನಾನು ಈ ಬಾರಿ ಯುವಕರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಶ್ರೀಯುತ ಯೋಗೇಶ್ ಭದ್ರೇಶರವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಏಷಿಯಾ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ನಮ್ಮ ಯುವಕರು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ದುರ್ಬಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಅನಿಸಿಕೆ. ಯೋಗೇಶ್ ರವರೇ, ಈ ಬಾರಿ ಅರೋಗ್ಯದ ವಿಷಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲು, Fit India ದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ನಾನು ಯೋಚಿಸಿದ್ದೇನೆ. ನೀವೆಲ್ಲಾ ಯುವಕರು ಸೇರಿ Fit India ದ ಒಂದು ಚಳುವಳಿಯನ್ನೇ ನಡೆಸಬಹುದು.

ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು ಕಾಶಿಗೆ ಯಾತ್ರೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಆ ಯಾತ್ರೆಯ ಎಲ್ಲಾ ದೃಶ್ಯಗಳು ಮನ ಮುಟ್ಟುವಂತಿದ್ದವು, ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವಂತಿದ್ದವು ಎಂದು ವಾರಣಾಸಿಯ ಶ್ರೀಯುತ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಕುಮಾರ್ ರವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಯಾತ್ರೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಫೋಟೋ ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಕೂಡ ಅವರು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಶಾಂತ್ ರವರೇ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಆ ಫೋಟೋ ಗಳನ್ನು ಅದೇ ದಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು NarendraModiApp ನಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈಗ ನೀವು ಅವುಗಳನ್ನು ಲೈಕ್ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ರೀ ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಿ.

ಚೆನ್ನೈ ನಿಂದ ಅನಘಾ, ಜಯೇಶ್ ಮತ್ತು ಬಹಳಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು Exam Warrior ಪುಸ್ತಕದ ಹಿಂದೆ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಗ್ರಾಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಬಂದಿರುವ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಬರೆದು ನನಗೇ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪತ್ರಗಳಿಂದ ನನ್ನ ಇಡೀ ದಿನದ ಆಯಾಸ ಮಾಯವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಅನಘಾ, ಜಯೇಶ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಎಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಪತ್ರಗಳು, ಎಷ್ಟೊಂದು ದೂರವಾಣಿ ಕರೆಗಳು, ಟೀಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು!! ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ಯಾವುದನ್ನು ಓದಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆಯೋ, ಯಾವುದು ಕೇಳಿದ್ದೇನೆಯೋ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಮನ ಮುಟ್ಟಿದ ಎಷ್ಟೊಂದು ವಿಚಾರಗಳು – ಬರೀ ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಮಾತನಾಡಿದರೂ ಕೂಡ ಬಹುಶಃ ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ನಾನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಏನಾದರೊಂದು ಹೇಳುತ್ತಿರಲೇ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಬಾರಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪತ್ರಗಳು ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಬಂದಿವೆ. ಅವರುಗಳು ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ರಜಾ ದಿನಗಳ ತಮ್ಮ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪಶು-ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ರೈತ ಮೇಳಗಳು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ವಿಚಾರವಾಗಿ ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ರೈತ ಸೋದರ-ಸೋದರಿಯರ ಪತ್ರಗಳು ಬಂದಿವೆ. ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನಾಗರೀಕರು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಪರಸ್ಪರ ರೇಡಿಯೋ ದ ಮುಖಾಂತರ ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ನಾನು ಒಂದು ರೀತಿಯ ನಮೂನೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದೇನೆ. ಅದೆಂದರೆ, ಬಿಸಿಲು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪತ್ರಗಳು ಬೇಸಿಗೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಮೊದಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮಿತ್ರರ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪತ್ರಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಹಬ್ಬಗಳ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹಬ್ಬಗಳು, ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಮಾತುಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಅಂದರೆ, ಮನದ ಮಾತುಗಳು ಋತುಮಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ನಮ್ಮ ಮನದ ಮಾತುಗಳು ಎಲ್ಲೋ ಯಾರದೋ ಜೀವನದ ಹವಾಮಾನ ಕೂಡ ಬದಲಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಸಹ ಸತ್ಯ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಈ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ, ನಿಮ್ಮ ಈ ಅನುಭವಗಳಲ್ಲಿ, ನಿಮ್ಮ ಈ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರೇರಣೆ, ಇಷ್ಟೊಂದು ಶಕ್ತಿ, ಇಷ್ಟೊಂದು ಅಪ್ಯಾಯತೆ, ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡುವ ಸಂಕಲ್ಪ ಇರುವಾಗ ಏಕೆ ಬದಲಾಗಬಾರದು ಹೇಳಿ? ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇಡೀ ದೇಶದ ಹವಾಮಾನವನ್ನೇ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅಸ್ಸಾಂನ ಕರೀಂ ಗಂಜ್ ನ ಅಹಮದ್ ಅಲಿ ಎನ್ನುವ ರಿಕ್ಷಾ ಚಾಲಕ ತನ್ನ ಇಚ್ಚಾಶಕ್ತಿಯ ಬಲದಿಂದ ಬಡಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ 9 ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವ ವಿಷಯ ನಿಮ್ಮ ಪತ್ರದ ಮೂಲಕ ಓದಲು ಸಿಕ್ಕಿದಾಗ ಈ ದೇಶದ ಅದಮ್ಯ ಇಚ್ಚಾಶಕ್ತಿಯ ದರ್ಶನ ನನಗೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಕಾನ್ಪುರದ ಡಾಕ್ಟರ್ ಅಜಿತ್ ಮೋಹನ್ ಚೌಧರಿಯವರು ಸ್ವತಃ ಹೋಗಿ ಪಾದಚಾರಿ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಬಡವರನ್ನು ನೋಡಿ ಅವರಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಬಂಧುತ್ವದ ಸವಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ. 13 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆಯದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಕೊಲ್ಕತ್ತಾದ ಕ್ಯಾಬ್ ಚಾಲಕ ಸೈದುಲ್ ಲಸ್ಕರ್ ನ ಸೋದರಿಯ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಿತು. ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆಯದ ಕಾರಣದಿಂದ ಬಡವರ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಬಾರದು ಎನ್ನುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಅವನು ಆಸ್ಪತ್ರೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸುವ ಧೃಢ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ. ಸೈದುಲ್ ತನ್ನ ಈ ಗುರಿ ಸಾಧಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಮನೆಯ ಒಡವೆಗಳನ್ನು ಮಾರಿದ, ದಾನದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹಣ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮಾಡಿದ. ಅವನ ಕ್ಯಾಬ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಎಷ್ಟೋ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಉದಾರ ಹೃದಯದಿಂದ ದಾನ ಮಾಡಿದರು. ಒಬ್ಬಳು ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಅಂತೂ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸಂಬಳವನ್ನೇ ನೀಡಿದಳು. ಈ ರೀತಿ ಧನ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮಾಡಿ ಛಲವಾದಿ ಸೈದುಲ್ ಲಸ್ಕರ್ ತನ್ನ ಭಗೀರಥ ಪ್ರಯತ್ನ ಮುಂದುವರೆಸಿದ. 12 ವರ್ಷ ಪಟ್ಟ ನಿರಂತರ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದ ಫಲವಾಗಿ, ಅವನ ಸಂಕಲ್ಪದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಹತ್ತಿರ ಪುನರಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 30 ಹಾಸಿಗೆಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇದು ನವ ಭಾರತದ ಶಕ್ತಿ. ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ಅನೇಕ ಸಂಘರ್ಷಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ 125 ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾಳೆ ಎಂದಾದಾಗ ಮಾತೃ ಶಕ್ತಿಯ ದರ್ಶನವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಪ್ರೇರಣಾ-ಪುಂಜಗಳು ನನ್ನ ದೇಶದ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇಂದು ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಭಾರತವನ್ನು ನೋಡುವ ದೃಷ್ಟಿ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಇಂದು ಭಾರತದ ಹೆಸರನ್ನು ಬಹಳ ಗೌರವದಿಂದ ಹೇಳುತ್ತಾರೆಂದರೆ ಅದರ ಹಿಂದೆ ತಾಯಿ ಭಾರತಿಯ ಇಂತಹ ಪುತ್ರ-ಪುತ್ರಿಯರ ಪರಿಶ್ರಮ ಅಡಗಿದೆ. ಇಂದು ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ ಯುವಕರಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ, ಹಿಂದುಳಿದವರಲ್ಲಿ, ಬಡವರಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದವರಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ‘ಹೌದು, ನಾವು ಮುಂದುವರೆಯಬಹುದು, ನಮ್ಮ ದೇಶ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ‘ ಎನ್ನುವ ಭರವಸೆ ಮೂಡಿದೆ. ಆಸೆ-ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು ತುಂಬಿದ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ಒಂದು ಧನಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಇದೇ ಧನಾತ್ಮಕತೆ, ನವ ಭಾರತದ ನಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಕನಸನ್ನು ನನಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಮುಂಬರುವ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳು ರೈತ ಸೋದರ ಸೋದರಿಯರಿಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದವುಗಳು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಬಹಳಷ್ಟು ಪತ್ರಗಳು ಕೃಷಿಯ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಬಂದಿವೆ. ಈ ಬಾರಿ ದೂರದರ್ಶನದ DD Kisan Channel ನಲ್ಲಿ ರೈತರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಚರ್ಚೆಗಳ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ತರಿಸಿಕೊಂಡು ನೋಡಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ರೈತರೂ ದೂರದರ್ಶನದ ಈ ಆಆ ಏisಚಿಟಿ ಅhಚಿಟಿಟಿeಟ ನ ಜೊತೆಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಅದನ್ನು ನೋಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಆ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ನನಗೆ ಅನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಶಾಸ್ತ್ರೀಜಿ, ರಾಮ್ ಮನೋಹರ್ ಲೋಹಿಯಾ, ಚೌಧರಿ ಚರಣ್ ಸಿಂಗ್, ಚೌಧರಿ ದೇವಿಲಾಲ್ ಯಾರೇ ಅಗಲಿ- ಇವರೆಲ್ಲರೂ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಕರನ್ನು ದೇಶದ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನ ಜೀವನದ ಒಂದು ಮುಖ್ಯವಾದ ಭಾಗ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದರು. ಮಣ್ಣು, ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ರೈತರ ಬಗ್ಗೆ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಎಂತಹ ನಂಟು ಇತ್ತು ಎಂಬುದು ಅವರ ಈ ಪಂಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಇಣುಕುತ್ತದೆ.
‘To forget how to dig the earth and to tend the soil, is to forget ourselves.’ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದರು.

ಅಂದರೆ, ‘ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅಗೆದು ಮಣ್ಣನ್ನು ಹದ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಾವು ಮರೆತರೆ ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವು ಮರೆತಂತೆ’ ಎಂದು. ಇದೇ ರೀತಿ ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿಯವರು ಗಿಡ, ಮರ ಮತ್ತು ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವಾಗಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಡಾಕ್ಟರ್ ರಾಮ ಮನೋಹರ್ ಲೋಹಿಯಾರವರಂತೂ ನಮ್ಮ ಕೃಷಿಕರಿಗಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಆದಾಯ, ಉತ್ತಮ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಜನಜಾಗೃತಿಯ ಮಾತನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದರು. 1979 ರಲ್ಲಿ ಚೌಧರಿ ಚರಣ್ ಸಿಂಗ್ ರವರು ತಮ್ಮ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ಮಾಡಲು, ಹೊಸ ಅವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ರೈತರಲ್ಲಿ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇದರ ಅವಶ್ಯಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ನಾನು ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಕೃಷಿ ಉನ್ನತಿ ಮೇಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಕ ಸೋದರ ಸೋದರಿಯರು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜೊತೆ ನನ್ನ ಮಾತುಕತೆ, ಕೃಷಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕೃಷಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು – ಇವೆಲ್ಲವೂ ನನಗೆ ಒಂದು ಆಹ್ಲಾದಕರವಾದ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನನ್ನನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿತಗೊಳಿಸಿದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಮೇಘಾಲಯ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ರೈತರ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ. ಕಡಿಮೆ ಪ್ರದೇಶವಿರುವ ಈ ರಾಜ್ಯವು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಮೇಘಾಲಯದ ನಮ್ಮ ಕೃಷಿಕರು 2015 – 16 ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಒಂದು ದಾಖಲೆಯನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗುರಿ ನಿರ್ಧಾರಿತವಾಗಿದ್ದರೆ, ಧೈರ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಮನದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು, ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ಕೃಷಿಕರ ಪರಿಶ್ರಮಕ್ಕೆ ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ನೆರವು ಸಿಗುತ್ತಿದೆ, ಇದರಿಂದ ಕೃಷಿ-ಉತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಬಲ ಬಂದಂತಾಗಿದೆ. ನನ್ನ ಬಳಿ ಬಂದಿರುವ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ರೈತರು MSP (Minimum Support price)) ನ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಸೋದರ ಸೋದರಿಯರೇ, ಈ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ರೈತರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಫಸಲಿಗೆ ನ್ಯಾಯೋಚಿತವಾದ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕೊಡಿಸಲು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಸೂಚಿಸಲಾದ ಫಸಲುಗಳಿಗೆ ಒSP ಯು ಅದಕ್ಕೆ ತಗುಲಿದ ವೆಚ್ಚದ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದೂವರೆ ಪಟ್ಟು ಎಂದು ಘೋಸಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಾನು ವಿವರವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ, ಒSP ಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಪಡುವ ಪರಿಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಕೊಡುವ ಕೂಲಿ, ನಿಮ್ಮ ಜಾನುವಾರು, ಯಂತ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ತಂದಿರುವ ಜಾನುವಾರು ಮತ್ತು ಯಂತ್ರಗಳ ಖರ್ಚು, ಬೀಜದ ಮೌಲ್ಯ, ಉಪಯೋಗಿಸಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಮೌಲ್ಯ, ನೀರಾವರಿಯ ಖರ್ಚು, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಕಂದಾಯ, ಮೂಲಧನದ ಮೇಲೆ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಬಡ್ಡಿ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಪಡೆದಿದ್ದರೆ ಅದರ ಬಾಡಿಗೆ ಮತ್ತು ಇದಲ್ಲದೆ ಸ್ವತಃ ರೈತರು ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ ಅಥವಾ ಅವನ ಪರಿವಾರದಲ್ಲಿ ಯಾರೇ ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರಮದಾನ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಕೂಲಿಯನ್ನು ಸಹ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ರೈತರ ಬೆಳೆಗೆ ನ್ಯಾಯೋಚಿತವಾದ ಬೆಲೆ ಸಿಗಬೇಕು ಎನ್ನುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ Agriculture Marketing Reform ನ ಬಗ್ಗೆಯೂ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕೆಲಸಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಗ್ರಾಮಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಂಡಿಗಳನ್ನು ಸಗಟು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸೇರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸಹ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ರೈತರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಬಹಳಷ್ಟು ದೂರ ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ದೇಶದ 22 ಸಾವಿರ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಅಗತ್ಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸಿ APMC ಮತ್ತು e-NAM platform ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ‘ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಿಂದ ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ’ – ಇಂತಹ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಈ ವರ್ಷ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರ 150 ನೇ ಜಯಂತಿಯ ವರ್ಷಾಚರಣೆಯ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂದರ್ಭ. ದೇಶ ಹೇಗೆ ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಬೇಕು? ಸ್ವಚ್ಚ ಭಾರತವಂತೂ ನಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪವಾಗಿಯೇ ಇದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಭುಜಕ್ಕೆ ಭುಜ ಕೊಟ್ಟು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು? ಹೊಸ ಹೊಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದೇ? ಹೊಸ ಹೊಸ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದೇ? ಒಥಿಉov ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮ್ಮ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ ಎಂಬುದು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ನನ್ನ ವಿನಂತಿಯಾಗಿದೆ. ‘ಗಾಂಧಿ 150’ ಇದರ ಲೋಗೋ ಏನಾಗಿರಬೇಕು? ಸ್ಲೋಗನ್ ಅಥವಾ ಮಂತ್ರ ಅಥವಾ ಘೋಷ ವಾಕ್ಯ ಏನಾಗಿರಬೇಕು? ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಸಲಹೆ ನೀಡಿ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಬಾಪೂರವರಿಗೆ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವಂತಹ ಒಂದು ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಾಪೂರವರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಂಡು, ಅವರಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡು ನಮ್ಮ ದೇಶವನ್ನು ಹೊಸ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

### (ಫೋನ್) “ಆದರಣೀಯ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳೇ, ನಮಸ್ಕಾರ…. ನಾನು ಪ್ರೀತಿ ಚತುರ್ವೇದಿ, ಗುರುಗ್ರಾಮದಿಂದ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ… ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳೇ, ಹೇಗೆ ನೀವು ‘ಸ್ವಚ್ಚ-ಭಾರತ’ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಒಂದು ಸಫಲಪೂರ್ಣ ಅಭಿಯಾನವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದೀರೋ, ಹಾಗೆಯೇ ಈಗ ‘ಸ್ವಸ್ಥ ಭಾರತ’ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಅದೇ ರೀತಿ ಸಫಲಗೊಳಿಸುವ ಕಾಲವು ಬಂದಿದೆ… ಈ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ನೀವು ಜನರನ್ನು, ಸರ್ಕಾರವನ್ನು, ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಯಾವ ರೀತಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಿ, ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೇಳಿ.. ಧನ್ಯವಾದಗಳು…”

ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ನೀವು ಸರಿಯಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದೀರಿ; ಸ್ವಚ್ಚ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಸ್ವಸ್ಥ ಭಾರತ ಎರಡೂ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಪೂರಕವಾಗಿವೆ ಎಂದು ನಾನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ, ಆರೋಗ್ಯದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇಂದು ದೇಶ conventional approach ನೊಂದಿಗೆ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಜೊತೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಯಾವ ಕೆಲಸಗಳು ಈ ಮೊದಲು ಬರೀ ಅರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿತ್ತೋ, ಅದು ಈಗ ಎಲ್ಲಾ ವಿಭಾಗಗಳು ಹಾಗೂ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು – ಅದು ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿರಲಿ, ಆಯುಷ್ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿರಲಿ, ರಾಸಾಯನಿಕ ಮತ್ತು ರಸಗೊಬ್ಬರ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿರಲಿ, ಗ್ರಾಹಕ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿರಲಿ, ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯವಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಾಗಿರಲಿ, ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳೆಲ್ಲ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಸ್ವಸ್ಥ-ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು preventive health ನ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ affordable health ನ ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. preventive health-care ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಅಗ್ಗವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಸುಲಭವಾಗಿಯೂ ಇದೆ. preventive health-care ನ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಎಷ್ಟು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರುತ್ತೇವೆಯೋ ಅದರಿಂದ ಅಷ್ಟೇ ಲಾಭ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ, ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಕೂಡ ಇದೆ. ಜೀವನ ಆರೋಗ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿರಬೇಕಾದರೆ ಇರಬೇಕಾದ ಮೊದಲ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಎಂದರೆ ಅದು ಸ್ವಚ್ಚತೆ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಂದೇ ದೇಶ ಎನ್ನುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಮುಷ್ಠಿ ಎತ್ತಿದ್ದೆವು, ಅದರ ಪರಿಣಾಮ – ಕಳೆದ ಸುಮಾರು 4 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ sanitation coverage ಎರಡರಷ್ಟಾಗಿ ಶೇಕಡಾ 80 ರ ಆಸುಪಾಸಿನಷ್ಟು ಆಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು (Health Wellness Centres) ತೆರೆಯುವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬಹಳ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. Preventive health-care ನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಯೋಗವು ಹೊಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ತುಂಬಾ ತನ್ನ ಹೆಗ್ಗುರುತನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಯೋಗ, ftness ಮತ್ತು wellness ಇವೆರಡಕ್ಕೂ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಯೋಗವು ಇಂದು ಒಂದು mass movement ಆಗಿ, ಮನೆ ಮನೆಯನ್ನು ತಲುಪಿರುವುದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಬದ್ಧತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿವಸವಾದ ಜೂನ್ 21 ಕ್ಕೆ 100 ದಿನಗಳಿಗೂ ಕಡಿಮೆ ದಿನಗಳು ಉಳಿದಿವೆ. ಹಿಂದಿನ ಮೂರು ಅಂತರ್ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶ ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿಯೂ ಜನರು ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಬಾರಿಯೂ ಸಹ ನಾವು ಸ್ವತಃ ಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ನಿಶ್ಚಯಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು, ಸ್ನೇಹಿತರು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಯೋಗ ಮಾಡಲು ಇಂದಿನಿಂದಲೇ ಪ್ರೇರೇಪಣೆಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಗವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ, ಯುವಕರಲ್ಲಿ, ಹಿರಿಯ ನಾಗರೀಕರಲ್ಲಿ – ಎಲ್ಲಾ ವಯಸ್ಸಿನವರಲ್ಲಿ, ಪುರುಷರಾಗಿರಲಿ, ಮಹಿಳೆಯಾಗಿರಲಿ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ದೇಶದ ಖಿಗಿ ಮತ್ತು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಇಂದಿನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಯೋಗ ದಿನದವರೆಗೆ ಒಂದು ಅಭಿಯಾನದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಯೋಗದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆಯೇ?

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಾನು ಯೋಗ ಶಿಕ್ಷಕನಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಾನು ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವು ಜನರು ತಮ್ಮ ಸೃಜನಶೀಲತೆಯ ಮೂಲಕ ನನ್ನನ್ನು ಯೋಗ ಶಿಕ್ಷಕನನ್ನಾಗಿ ಸಹ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತೆ 3ಆ ಅನಿಮೇಟೆಡ್ ವೀಡಿಯೊ ಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಈ ವೀಡಿಯೊ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ, ಅದರಿಂದ ನಾವು ಜೊತೆಜೊತೆಯಾಗಿ ಆಸನ, ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ ಇವುಗಳ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬಹುದು. ಅರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ accessible ಮತ್ತು affordable ಇದ್ದು ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿ ಎನ್ನುವುದರ ಸಲುವಾಗಿ ಕೂಡ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಇಂದು ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ 3 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಜನೌಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 800 ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಔಷಧಿಗಳು ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೊಸ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನೂ ಸಹ ತೆರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಶ್ರೋತೃಗಳಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಮನವಿ ಏನೆಂದರೆ: ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವವರಿಗೆ ಈ ಜನೌಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿ, ಇದರಿಂದ ಅವರ ಔಷಧಿಯ ಖರ್ಚು ಬಹಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರಿಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಉಪಕಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೃದ್ರೋಗಿಗಳಿಗಾಗಿ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೆಂಟ್ ನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಶೇಕಡಾ 85 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಂಡಿ ಚಿಪ್ಪಿನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನೂ ಸಹ ನಿಯಂತ್ರಣಗೊಳಿಸಿ ಶೇಕಡಾ 50 ರಿಂದ 70 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ‘ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ ಯೋಜನೆ’ ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಸುಮಾರು 10 ಕೋಟಿ ಕುಟುಂಬಗಳು ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 50 ಕೋಟಿ ನಾಗರೀಕರಿಗೆ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳು ಸೇರಿ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 5 ಲಕ್ಷದಷ್ಟು ಚಿಕಿತ್ಸಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತವೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿರುವ 479 ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ MBBS ಸೀಟುಗಳ

ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ ಸುಮಾರು 68 ಸಾವಿರದಷ್ಟು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಜನರಿಗೂ ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಅರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಸಿಗಲಿ ಎನ್ನುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ AIIMS ಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಪ್ರತಿ 3 ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ತೆರೆಯಲಾಗುವುದು. ದೇಶವನ್ನು 2025 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕ್ಷಯರೋಗ ಮುಕ್ತವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಗುರಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಕೆಲಸ. ಪ್ರತಿ ಜನರಿಗೂ ಈ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ನಿಮ್ಮ ಸಹಾಯ ಬೇಕು. ಕ್ಷಯ ರೋಗದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆಯಲು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಏಪ್ರಿಲ್ 14 ಡಾಕ್ಟರ್ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜನ್ಮ ಜಯಂತಿ. ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಡಾಕ್ಟರ್ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರವರು ಭಾರತದ ಔದ್ಯೋಗೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಉದ್ಯೋಗವು ಬಡವರಲ್ಲಿ ಬಡವನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಕೆಲಸ ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಒಂದು ಪ್ರಭಾವೀ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿತ್ತು. ಇಂದು ದೇಶದಲ್ಲಿ Make in India ದ ಅಭಿಯಾನ ಸಫಲವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆಯೆಂದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ industrial super power ನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕನಸು ಕಂಡ ಭಾರತ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ, ಇಂದು ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ ಅರ್ಥ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿ ಬೆಳಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿದೇಶೀ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ (Foreign Direct Investment), FDI ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವವು ಭಾರತವನ್ನು ಹೂಡಿಕೆ, ಅವಿಷ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡುತ್ತಲಿದೆ. ಉದ್ಯೋಗಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ ಎನ್ನುವ ಯೋಚನೆಯಿಂದಲೇ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರವರು ಭಾರತದ ನಗರೀಕರಣವನ್ನು ನಂಬಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಈ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿ ದೇಶದ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರೀತಿಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು – ಅದು ಒಳ್ಳೆಯ ರಸ್ತೆಯಾಗಲಿ, ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಲಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಾಗಲಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಅಥವಾ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಂಪರ್ಕವಾಗಲಿ, ಇವುಗಳನ್ನು
ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಂದು ದೇಶದಲ್ಲಿ smart cities mission ಮತ್ತು urban mission ಇವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಪೂರ್ಣತೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ದೃಢ ವಿಶ್ವಾಸವಿತ್ತು. ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಯಾವಾಗಲೂ ಬಡತನದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುವುದನ್ನು ಅವರು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಬಡವರಿಗೆ ಬರೀ ಏನಾದರೊಂದು ಹಂಚಿಕೊಡುವುದರಿಂದ ಅವರ ಬಡತನ ದೂರವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೂಡ ಅವರು ತಿಳಿದಿದ್ದರು. ಇಂದು ಮುದ್ರಾ ಯೋಜನೆ, Start Up India, Stand Up India initiatives ಗಳು ನಮ್ಮ ಯುವ ಅವಿಷ್ಕಾರಿಗಳನ್ನು, ಯುವ ಉದ್ಯಮಿಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತಿದೆ. 1930 ಮತ್ತು 1940 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬರೀ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ರೈಲ್ವೆ ಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರವರು ಬಂದರು ಮತ್ತು ಜಲಮಾರ್ಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದರು. ಜಲಶಕ್ತಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಶಕ್ತಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದವರು ಡಾ. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಮಾತ್ರ. ದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ನೀರಿನ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟರು. ವಿಭಿನ್ನ ನದಿ- ಕಣಿವೆ ಅಥಾರಿಟಿಗಳು, ನೀರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಆಯೋಗಗಳು ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ಫಲವಾಗಿದೆ. ಇಂದು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಜಲಮಾರ್ಗ ಮತ್ತು ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಭಾರತದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹೊಸ ಬಂದರುಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಬಂದರುಗಳ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. 40 ರ ದಶಕದ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ 2 ನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ, ನಡೆಯಬಹುದಾದ ಶೀತಲ ಸಮರಗಳು ಮತ್ತು ದೇಶ ವಿಭಜನೆ ಇವುಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಅಂತಹ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರವರು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ team India ದ spirit ಗೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿದರು. ಅವರು federalism ಅಂದರೆ, ಸಾಂಘಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದರು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಉನ್ನತಿಗಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳು ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು. ಇಂದು ನಾವು ಶಾಸನದ ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲೂ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘವಾದ ಅಂದರೆ co-operative federalism ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೂ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೂ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ competitive cooperative federalism ನ ಮಂತ್ರವನ್ನು ನಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಡಾ. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರವರು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡ ನನ್ನಂಥಹ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮುಂದೆ ಬರಲು ದೊಡ್ಡ ಅಥವಾ ಶ್ರೀಮಂತ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಡ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಜನರು ಸಹ ತಮ್ಮ ಕನಸು ಕಾಣಬಹುದು, ಆ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಸಹ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ನಮಗೆ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಡಾ. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದೂ ಸಹ ನಡೆಯಿತು. ಅವರನ್ನು ಹಿಂದೆ ತಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನ ಪಟ್ಟರು. ಬಡ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವನು ಮುಂದೆ ಬರಬಾರದು, ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನೂ ಆಗಬಾರದು, ಏನೂ ಸಾಧಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರೀತಿಯ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನೂ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ನವ ಭಾರತದ ಚಿತ್ರಣ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಬೇರೆಯೇ ಆಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಭಾರತ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಬಯಸಿದ ಭಾರತವಾಗಿದೆ, ಬಡವರು ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದವರ ಭಾರತವಾಗಿದೆ. ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ರವರ ಜನ್ಮ ಜಯಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್ 14 ರಿಂದ ಮೇ 5 ರವರೆಗೆ ‘ಗ್ರಾಮ-ಸ್ವರಾಜ್ ಅಭಿಯಾನ’ ವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದರ ಅಂಗವಾಗಿ ಇಡೀ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ, ಬಡವರ ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಎಂದು ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಮಹಾವೀರ ಜಯಂತಿ, ಹನುಮಾನ್ ಜಯಂತಿ, ಈಸ್ಟರ್, ಬೈಸಾಖಿ ಹೀಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಹಬ್ಬಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ಭಗವಾನ್ ಮಹಾವೀರ ಜಯಂತಿಯು ಮಹಾವೀರರ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸಿನ ನೆನಪು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಅಹಿಂಸೆಯ ಸಂದೇಶ ಸಾರಿದ ಭಗವಾನ್ ಮಹಾವೀರರ ಜೀವನ, ಅವರ ದರ್ಶನ ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರೇರಣೆ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಸಮಸ್ತ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಮಹಾವೀರ ಜಯಂತಿಯ ಶುಭಾಷಯಗಳು. ಈಸ್ಟರ್ ನ ಚರ್ಚೆ ಆಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಪ್ರಭು ಏಸು ಕ್ರಿಸ್ತನ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಉಪದೇಶವು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ಮಾನವತೆಗೆ ಶಾಂತಿ, ಸದ್ಭಾವ, ನ್ಯಾಯ, ದಯೆ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ ನಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೈಸಾಖಿಯ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಅದೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಜುಡ್ ಶೀತಲ್ ಮತ್ತು ಸತುವಾಯಿನ್, ಅಸ್ಸಾಂ ನಲ್ಲಿ ಬಿಹೂವಾದರೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಪೋಯ್ಲಾ ವೈಸಾಖ್ ನ ಹರ್ಷೋಲ್ಲಾಸ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳೂ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಕಣಜಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಅನ್ನದಾತರೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬಗಳ ಮೂಲಕ ನಾವು ಧಾನ್ಯಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಉಡುಗೊರೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಮಾತೆಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತೇವೆ.

ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಮುಂಬರುವ ಎಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳಿಗಾಗಿ ಹಾರ್ದಿಕ ಶುಭಾಷಯಗಳು.

ಅನಂತಾನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

My dear countrymen, Namaskar.

Let us begin today’s Mann Ki Baat with a phone call.]

Phone Call...

Thank you very much for your phone call. My young friends have asked me many questions related to Science; they keep writing on quite a few points. All of us have seen that the sea appears blue, but we know from routine life experiences that water has no colour at all. Have we ever thought why water acquires colour in rivers and seas? The same thought occurred to a young man in the 1920s. The same question gave rise to a great scientist of modern India. When we talk about Science, the first name that strikes us is that of Bharat Ratna Sir C.V.Raman. He was awarded the Nobel Prize for his outstanding work on light scattering. One of his discoveries is famous as the Raman Effect.

We celebrate the 28th of February as National Science Day since on this very day, he is said to have discovered the phenomenon of light scattering, for which the Nobel Prize was conferred upon him. This land has given birth to many a great scientist. On the one hand, there has been a tradition of great Mathematicians like Bodhayan, Bhaskar, Brahmagupt and Aryabhatt; on the other, in the field of medicine, Sushrut & Charak have bestowed upon us a place of pride. Right from Sir Jagdish Chandra Bose and Hargobind Khurana to Satyendranath Bose have brought laurels to India. The famous particle BOSON has been named after Satyendranath Bose. Recently I got an opportunity to take part in a programme in Mumbai – the inauguration of the Wadhwani Institute for Artificial Intelligence. It was interesting to know about the ongoing miraculous accomplishments in the field of Science. Artificial Intelligence aids in making robots, Bots and other machines meant for specific tasks. Through self learning, machines today can enhance their intelligence to a smarter level. This technology can be harnessed to better the lives of the underprivileged, the marginalized and the needy. In that programme on Artificial Intelligence, I urged the scientific community to deliberate on how Artificial Intelligence could help us make life easier for our divyang brothers & sisters. Can we make better predictions of natural disasters using Artificial Intelligence? Can we use it to provide assistance to farmers on crop yield? Can Artificial Intelligence be used as tool to simplify the outreach of health services and modernize medical treatment?

A few days ago, I got an opportunity to accompany the Prime Minister of Israel to Ahmedabad, Gujarat for the inauguration of ‘I create’. There a young person referred to developing a digital instrument that converts the written word into voice. This is to aid those who are incapable of speech to converse normally like any other person. I feel we can harness Artificial Intelligence in many such fields.

Science and Technology are value neutral. They don’t possess any value in themselves. Any machine will work the way we want it to. It entirely depends on us what task we want it to perform. Here human objectives assume significance; the use of Science for the sole purpose of human welfare, with the endeavour to assist human lives touch the greatest heights.

Thomas Alva Edison, the inventor of the light bulb, failed many a time in his experiments. Once, on being asked about it, he quipped, “I have devised ten thousand ways of how NOT to make a light bulb”. What I mean to say is, Edison transformed even his failures into his own strength. Coincidentally, I am fortunate today to be in Auroville, the land, the karmabhoomi of Maharshi Arvind. As a revolutionary, he challenged British rule, fought against them and questioned subjugation. Thus, as a great sage, he questioned every facet of life. Extracting answers, he showed the right path to humanity. The relentless quest to ask questions for knowing the truth is very important. And this is the very essence, the real inspiration behind scientific inventions and discoveries. Never rest till every ‘why’, ‘what’ & ‘how’ are answered. I congratulate our scientists, and all those connected with Science on the occasion of National Science Day. May our young generation be inspired for the quest of truth & knowledge; may they be motivated to serve society through Science. I wish them the best.

Friends, safety in the times of crises, disasters are topics on which many messages keep coming in- people keep writing to me. In a comment posted on Narendra Modi Mobile App, Shriman Ravindra Singh from Pune has referred to occupational safety. He writes that in our country, safety standards at factories and construction sites are not upto the mark. Since the 4th of March is National Safety Day, the Prime Minister should include safety in the Mann Ki Baat programme in order to raise awareness on safety. When we refer to public safety, two aspects are very important- proactiveness and preparedness. Safety is of two kinds – one is safety during disasters and the other is safety in everyday life. If we are not aware of safety in daily life, if we are not able to attain a certain level, it will get extremely difficult during the time of disasters. We often read signboards on streets bearing lines such as – ‘सतर्कता हटी – दुर्घटना घटी’ – ‘Lose alertness – invite mishaps’ or ‘एक भूल करे नुकसान, छीने खुशियां और मुस्कान’ – ‘One mistake can cost you dear- rob you of your joy & smile’ or इतनी जल्दी न दुनिया छोड़ो, सुरक्षा से अब नाता जोड़ो – ‘Don’t be in a hurry to leave this world – embrace the culture of safety’ or सुरक्षा से न करो कोई मस्ती वर्ना जिन्दगी होगी सस्ती – ‘Don’t play around with safety, your life will be treated cheap’. Beyond that, these sentences serve no purpose in our lives. Leave aside natural disasters; most of the mishaps are a consequence of some mistake or the other on our part. If we stay alert, abide by the prescribed rules & regulations, we shall not only be able to save our own lives but we can prevent catastrophes harming society. There are times when we come across many slogans on safety at the work place but none following their letter and spirit. I urge the fire brigade under corporations and municipalities to visit school children once a week or once a month and perform mock drills for them. This will have a dual benefit – the fire brigade will undergo an exercise in readiness and the new generation will get lessons in alertness. And all this at no added cost. In a way it will a natural part of the overall learning curve. India is a land of geographic and climatic diversities. As far as disasters are concerned, this country has borne the brunt of many a natural as well as man made disaster, such as chemical & industrial mishaps. Today, the National Disaster Management Authority, NDMA is the vanguard when it comes to dealing with disasters in the country. During earthquakes, floods, cyclones, landslides, NDMA reaches the area within no time. They have issued guidelines; simultaneously they keep imparting training on a regular basis for capacity building. In Districts prone to floods and cyclones, an initiative names ‘Aapada Mitra’ has been launched for training Volunteers. Training and awareness have a very important role to play. Two- three years ago, thousands of people would lose their lives every year due to heat-wave. After that, NDMA organized workshops on heat wave management as part of a campaign to raise awareness in people. Mass participation led to good results. In 2017, the death toll on account of heat wave remarkably came down to around 220 or so. This proves that if we accord priority to safety, we can actually attain safety. I laud the role played by innumerable individuals, citizens who immediately embark upon rescue and relief operations wherever a disaster strikes. And there are numerous such unnamed, unsung heroes. Our Fire & Rescue services, National Disaster Response Forces Armed Forces, Paramilitary Forces… these brave hearts go beyond the call of duty to help people in distress, often risking their own lives. Organisations like NCC and Scouts are also contributing in this task; they are getting trained too. Recently we have made an attempt to have joint exercise for disaster management between countries on the lines of joint military exercise involving different countries of the world. India has made a pioneering effort – BIMSTEC, Bangladesh, India, Myanmar, Sri Lanka, Thailand, Bhutan & Nepal – a joint disaster management exercise involving these countries was undertaken. It was a novel humanitarian experiment on a large scale. We’ll have to turn ourselves into a risk conscious society. In our culture, we often talk of safety of values; we now need to realize the values of safety. We’ll have to make it part of our life, our being. In day to day life, during air travel, we must have frequently come across air hostesses giving out a rather longish speech, safety instructions at the beginning of a flight. We must have heard it hundreds of times. But today if one of us is taken inside an aircraft and asked about the location of equipments, say life jackets, and how to use them, I can say for sure that none of us will be able to give the right answer. So, was there a provision for giving our information? Yes, there was. Was there a scope of direct visibility when the information was given? Of course there was. But we did not respond actively. WHY? Because by nature, we are not conscious. And that is why our ears hear when we sit in the aircraft, but no one realizes that ‘these instructions are for me’. We experience this in all walks of life. Let us not think that safety is only meant for someone else. If all of us become conscious and aware of our own safety, the essence of safety of society will be inbuilt.

My dear countrymen, in the current budget, emphasis has been laid on turning ‘waste to wealth’ and ‘waste to energy’ through Bio gas, under the Swachch Bharat Campaign. An effort was initiated which was named GOBAR-Dhan - Galvanizing Organic Bio Agro Resources. The aim of this GOBAR- DHAN scheme is ensuring cleanliness in villages and generating wealth and energy by converting cattle dung and solid agricultural waste into Compost and Bio Gas. India is home to the highest cattle population in the world, close to 300 million in number, with a daily output of 3 million tonnes of dung. Some European countries and China use animal dung and other Bio-waste to produce energy. But India was lacking full capacity utilization. Under the Swachch Bharat Mission (Rural), we are taking rapid strides in this direction.

A target has been set to use cattle dung, agricultural waste, kitchen waste to produce Bio gas based energy. Under the Gobardhan Scheme our farmer brothers & sisters in rural India will be encouraged to consider dung and other waste not just as a waste but as a source of income. Under the aegis of 'GobarDhanYojana', many benefits will accrue to rural areas. It will be easier to keep the village clean and sanitized, livestock health will improve and farm yields will increase. Biogas generation will increase self-reliance in energy utilized for cooking and lighting. Farmers and cattle herders will be helped in augmenting their income. There will be novel opportunities for newer jobs linked to waste collection, transportation, biogas sales etc. An online trading platform will be created for better implementation of 'Gobar Dhan Yojana', it will connect farmers to buyers so that farmers can get the right price for dung and agricultural waste. I urge entrepreneurs, especially our sisters residing in rural India, to step forward, and through creation of self-help groups and cooperative societies extract full advantage from this opportunity. I invite you to become part of the movement comprising clean energy and green jobs, to become a part of the initiative to convert waste in your village to wealth and by converting dung into ‘Gobar dhan.’

My dear countrymen, till date, we have been hearing about the myriad types of festivals - be it music festivals, food festivals, film festivals and many other kinds of festivals. But in a unique endeavor in Raipur, Chhattisgarh, the state's first 'Trash Mahotsav' was organized. The objective behind this festival sponsored by Raipur Municipal Corporation was to generate awareness about cleanliness and the methods using which city's waste can be creatively used and inculcate awareness about various ways to recycle the garbage. A plethora of activities were organized during this festival, which found full participation of students and adults. Different types of artifacts were made utilizing garbage. Many Workshops were organized to inform people on the entire aspects of waste management. Music performances linked to the theme of hygiene were held and art works were created. Raipur inspired various types of such garbage or trash festivals in other districts too. Many individuals taking initiative on their own behalf shared innovative ideas, held discussions, conducted poetry recitals. A festive atmosphere regarding cleanliness got geared up. The way the school children took part in the entire endeavor was amazing. For the innovative manner in which importance of waste management and cleanliness were displayed in this festival, I congratulate the people of Raipur Municipal Corporation, the entire populace of Chhattisgarh, its government and administration.

Every year on March 8, 'International Women's Day' is celebrated. There are many programs that are held in our country and the world. On this day, women are also felicitated with 'Nari Shakti Puraskar' who have performed exemplary tasks in different sectors in the past. Today the country is moving forward from the path of Women development to women-led development. On this occasion, I remember the words of Swami Vivekananda. He’d said 'The idea of ​​perfect womanhood is perfect independence' - This idea of ​​Swami ji about one hundred and twenty five years ago expresses the contemplation of woman power in Indian culture. Today, it is our duty to ensure the participation of women in every field of life, be it social or economic life, it is our fundamental duty. We are part of a tradition where men were identified due to women-Yashoda-Nandan, Kaushalya-Nandan, Gandhari-Putra, these were identities of a son. Today our woman power has shown inner fortitude and self-confidence, has made herself self-reliant. Not only has she advanced herself but has carried forward the country and society to newer heights.

After all, our dream of 'New India' is the one where women are strong and empowered and are equal partners in the development of the country. A few days ago, a gentleman had given me a very sound proposition. He had suggested that on 8th March myriad events herald 'Women's Day' Why cannot we felicitate mothers and sisters who have completed 100 years in every Indian village or city,? Can a program of paying respect for such centenarians be held and cannot we reflect upon a life lived long? I liked the idea and I’m bouncing it with you will find many examples of what woman power can achieve, If you look around near yourself many such inspiring stories will appear. I just received news from Jharkhand wherein under the 'Swachh Bharat Abhiyan', about 1.5 million women in Jharkhand – and this figure is not a small one organized a hygiene campaign for an entire month! Under the auspices of this campaign starting from January 26, 2018, these women constructed 1 lakh 70 thousand toilets in just 20 days and made a record of sorts. There were about one lakh ‘Sakhi Mandals,’ 14 lakh women, 2 thousand women Panchayat representatives, 29 thousand water carriers, 10 thousand female cleaners and 50 thousand women masons were involved in this campaign. You can imagine what a mammoth undertaking it was! These women of Jharkhand have shown that women power is an integral component of ‘Swachh Bharat Abhiyan’, which will change the course of the campaign of cleanliness in general life, the effective role of hygiene in the nature of the people ingeneral.

My dear Brothers and sisters, I was just watching the TV news two days ago that electricity has reached three villages of the Elephanta island after 70 years of independence, and this has led to much joy and enthusiasm among the people there. You all know very well, that Elephanta is located 10 kms by the sea from Mumbai. It is a very important tourist destination. The caves of Elephanta are marked as the World Heritage sites by UNESCO and draw tourists from all over the country and abroad. I was surprised to know that despite being such a prominent center of tourism its close proximity from Mumbai, electricity hadn’t reached Elephanta after so many years of independence. For 70 years, the lives of the denizens of three villages of the Elephanta Island, Rajbunder, Morbandar and Centabandar, were engulfed by darkness, which has got dispelled now and there is brightness in their lives. I congratulate the administration and the populace there. I am glad that now the villages of Elephanta and the caves of Elephanta will be lighted due to electrification. This is not just electricity, but a new beginning of a period of development. There is no greater contentment and joy than the fact that the lives of the countrymen be full of shine and there be happiness in their lives.

My dear brothers and sisters, we just celebrated the festival of Shivaratri. And now the month of March beckons us with ripe crops in the fields, playful golden earrings of wheat and the captivating blossom of mango pleasing to the mind are the highlights of this month. But this month is also very special to all of us because of the festival of Holi. On 2nd March the entire country immersed in joy will celebrate the festival of Holi. In The festival of Holi, the importance of colors is as important as the ceremony of 'HolikaDahan' because it is the day when we burn our inherent vices in the fire. Holi makes us forget our rancours and gives us an opportunity to be a part of each other's happiness and glad tidings, and it conveys the message of love, unity and brotherhood. I wish a very joyous festival of Holi to all my countrymen, I further wish you colour laden felicitations. I wish and hope that this festival forever remains a festival of colourful cheer in the lives of all the countrymen- this is my wish. My dear countrymen, thank you very much

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ನಮಸ್ಕಾರ

ಇದು 2018 ರ ಮೊದಲ ಮನದ ಮಾತು.

2 ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆಯಷ್ಟೇ ನಾವು ಬಹಳ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಆಚರಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 10 ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥüರು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಶ್ರಿಯುತ ಪ್ರಕಾಶ್ ತ್ರಿಪಾಠಿ ಅವರು ಓಚಿಡಿeಟಿಜಡಿಚಿಒoಜiಂಠಿಠಿ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಸ್ತøತವಾದ ಪತ್ರವನ್ನು ಬರೆದು, ತಮ್ಮ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಬರೆದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಾನು ಅವಗಾಹನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ತುಂಬಾ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಫೆಬ್ರವರಿ 1 ರಂದು ಗಗನಯಾತ್ರಿ ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರ ಪುಣ್ಯ ತಿಥಿ ಇದೆ. ಕೊಲಂಬಿಯಾದ ಗಗಯಾತ್ರೆಯ ದುರ್ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ನಮ್ಮನ್ನಗಲಿದರು. ಆದರೆ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಯುವಜನತೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನಿತ್ತರು. ಪ್ರಕಾಶ್ ತ್ರಿಪಾಠಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತ್ರವನ್ನು ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರ ಅಗಲುವಿಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ನಾನು ಅವರಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಕಲ್ಪನಾ ಚಾವ್ಲಾ ಅವರನ್ನು ನಾವು ಇಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡೆವು ಎಂಬುದು ತುಂಬಾ ದುಖಃದ ವಿಷಯ. ಆದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಯುವತಿಯರಿಗೆ ‘ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಗೆ’ ಯಾವ ಎಲ್ಲೆಯೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಇಚ್ಛೆ ಮತ್ತು ಧೃಡವಾದ ಸಂಕಲ್ಪವಿದ್ದರೆ, ಸಾಧಿಸುವ ಛಲವಿದ್ದರೆ ಯಾವುದೂ ಅಸಂಭವವಲ್ಲ. ಇಂದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮೆರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕೆ ಗೌರವ ತರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡು ಬಹಳ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ನೀಡುವ ಗೌರವ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆ, ವಿಶ್ವವೇ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಭಾರತದ ಮಹಿಳಾ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಪರಂಪರೆಯಿದೆ. ವೇದಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಹಿಳಾ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಕೊಡುಗೆ ಇದೆ. ಲೋಪಾಮುದ್ರಾ, ಗಾರ್ಗಿ, ಮೈತ್ರೆಯೀ ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಬಹುದು. ಇಂದು ನಾವು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಉಳಿಸಿ, ಓದಿಸಿ ಎಂದು ಮಾತನಾಡುತ್ತೇವೆ, ಆದರೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಮ್ಮ ಶಾಸ್ತ್ರ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ :-

ದಶಪುತ್ರ, ಸಮಾಕನ್ಯಾ, ದಶಪುತ್ರಾನ್ ಪ್ರವರ್ಧಯನ್

ಯತ್ ಫಲಂ ಲಭತೆ ಮತ್ರ್ಯ, ತತ್ ಲಭ್ಯಂ ಕನ್ಯಕೈಕಯಾ.

ಇದರರ್ಥ ಒಬ್ಬ ಮಗಳು 10 ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಾನ. 10 ಜನ ಸುಪುತ್ರರಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಪುಣ್ಯ ಒಬ್ಬಳು ಮಗಳಿಂದ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು. ಇದು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯ ಮಹತ್ವದ ಕುರಿತು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ

ಸ್ತ್ರೀ ಗೆ ಶಕ್ತಿಯ ರೂಪ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಾರಿ ಶಕ್ತಿ, ಸಂಪೂರ್ಣ ದೇಶವನ್ನು, ಸಮಾಜವನ್ನು, ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಏಕತೆಯ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ವೈದಿಕ ಕಾಲದ ಪ್ರಾಜ್ಞರಾದ ಲೋಪಾಮುದ್ರಾ, ಗಾರ್ಗಿ, ಮೈತ್ರೇಯಿ ಅವರ ವಿದ್ವತ್ ಆಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಅಕ್ಕ ಮಹಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಮೀರಾಬಾಯಿ ಅವರ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯಾಗಿರಲಿ, ಹಾಗೆಯೇ ಅಹಲ್ಯಾಬಾಯಿ ಹೋಳ್ಕರ್ ಅವರ ಶಾಸನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯ ಶೌರ್ಯವೇ ಆಗಿರಲಿ, ದೇಶದ ಗೌರವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದೆ.

ಶ್ರೀಯುತ ಪ್ರಕಾಶ್ ತ್ರಿಪಾಠಿ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ರಕ್ಷಣಾ ಮಂತ್ರಿ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನ ಸುಖೋಯ್ 30 ರಲ್ಲಿ ಹಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದು ತಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ವರ್ತಿಕಾ ಜೋಷಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾ ಪಡೆಯ ಮಹಿಳಾ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರು IಓSಗಿ ಖಿಚಿಡಿiಟಿi ಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಪರ್ಯಟನೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಭಾವನಾ ಕಂಠ್, ಮೊಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಆವನಿ ಚತುರ್ವೆದಿ ಎಂಬ ಮೂವರು ವೀರ ವನಿತೆಯರು ಈighಣeಡಿ Piಟoಣs ಆಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು Suಞhoi-30 ರಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕ್ಷಮತಾ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಸರ್ವ ಮಹಿಳಾ ತಂಡ ದಿಲ್ಲಿಯಿಂದ ಅಮೇರಿಕದ ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ಮತ್ತು ಮರಳಿ ದಿಲ್ಲಿವರೆಗೆ ಂiಡಿ Iಟಿಜiಚಿ ಃoeiಟಿg ಎeಣ ನಲ್ಲಿ ಹಾರಾಟ ಕೈಗೊಂಡಿತು. ಈ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಮಹಿಳೆಯರೇ. ಹೌದು ನೀವು ಸರಿಯಾಗಿ ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡಿರಿ, ಇಂದು ಮಹಿಳೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನೂ ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ ಎಲ್ಲರಿಗಿಂತ ಮೊದಲು ಸಾಧನೆಗೈದು ತೋರಿಸಿದ ಹಲವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ. ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲನ್ನು ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಾನ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರ್ರಪತಿಗಳು ಒಂದು ಹೊಸ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರ್ರಪತಿಯವರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಯ ಸಾಧನೆಗೈದ ಅಸಾಧಾರಣ ಮಹಿಳೆಯರ ಒಂದು ಸಮೂಹವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ದೇಶದ ಈ ತಿomeಟಿ ಚಿಛಿhieveಡಿs , ಈiಡಿsಣ ಜಿemಚಿಟe ಒeಡಿಛಿhಚಿಟಿಣ ಓಚಿvಥಿ ಅಚಿಠಿಣಚಿiಟಿ , ಠಿಚಿsseಟಿgeಡಿ ಣಡಿಚಿiಟಿ ನ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳಾ ಖಿಡಿಚಿiಟಿ ಆಡಿiveಡಿ, ಅಗ್ನಿ ಶಾಮಕ ದಳದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ, ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳಾ ಃus ಆಡಿiveಡಿ, ಂಟಿಣಚಿಡಿಛಿಣiಛಿಚಿ ತಲುಪಿದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ, ಎವರೆಸ್ಟ್ ಏರಿದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆ, ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಪ್ರಥಮ ಮಹಿಳೆಯರು – ನಮ್ಮ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ ಸಮಾಜದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ತೊಡೆದು, ಅಸಾಧಾರಣ ಸಾಧನೆ ಮೆರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ, ಛಲ ಮತ್ತು ಧೃಡ ಸಂಕಲ್ಪದ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲ ಅಡತಡೆಗಳು ಮತ್ತು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿ ಹೊಸ ಹಾದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಸಮಕಾಲೀನರನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಮುಂಬರುವ ಪೀಳಿಗೆಗೂ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕವಾದ ಮಾರ್ಗವದು. ಅವರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹುರುಪು ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹ ತುಂಬುವಂಥ ಮಾರ್ಗ. ಈ ತಿomeಟಿ ಚಿಛಿhieveಡಿs, ಜಿiಡಿsಣ ಟಚಿಜies ಕುರಿತ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಲಿ, ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ದೊರೆಯಲಿ ಎಂಬುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶ. ಇದು ಓಚಿಡಿeಟಿಜಡಿಚಿಒoಜi ತಿebsiಣe ನಲ್ಲಿ e-booಞ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ.

ಇಂದು ದೇಶ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದಲ್ಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಹಿಂದೆ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಯ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರವಿದೆ. ಇಂದು ನಾವು ಮಹಿಳಾ ಸಶಕ್ತೀಕರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಒಂದು ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಒಂದು ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಸಶಕ್ತೀಕರಣದ ಮಧ್ಯೆ ಏನು ಸಂಬಂಧ ಎಂದು ನೀವು ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಮುಂಬೈಯ ಮಾತುಂಗಾ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಎಂಬಂತೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಹಿಳಾ ಕೆಲಸಗಾರರಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಅommeಡಿಛಿiಚಿಟ ಆeಠಿಚಿಡಿಣmeಟಿಣ ಆಗಿರಲಿ, ಖಚಿiಟತಿಚಿಥಿ Poಟiಛಿe ಆಗಿರಲಿ, ಖಿiಛಿಞeಣ ಅheಛಿಞiಟಿg ಆಗಿರಲಿ, ಂಟಿಟಿouಟಿಛಿiಟಿg ಆಗಿರಲಿ, Poiಟಿಣ Peಡಿsoಟಿ ಆಗಿರಲಿ- ಎಲ್ಲ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಪೂರ್ತಿ 40 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಿಳಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಇದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಾರಿ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ಪೆರೇಡ್ ನೋಡಿದ ನಂತರ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಟ್ವಿಟ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಃSಈ ಃiಞeಡಿ ಅoಟಿಣiಟಿgeಟಿಣ ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಮಹಿಳೆಯರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ ವಿಶೇಷತೆ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮಹಿಳೆಯರೇ ಸಾಹಸಮಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆ ದೃಶ್ಯ ವಿದೇಶದಿಂದ ಬಂದ ಅತಿಥಿಗಳೂ ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಸಶಕ್ತೀಕರಣ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಇಂದು ನಮ್ಮ ಸ್ತ್ರೀಶಕ್ತಿ ನಾಯಕತ್ವ ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಸ್ವಾವಲಂಬಿಗಳಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ರೀತಿ ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಮಹಿಳೆಯರೂ ಅದ್ಭುತ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿರುವುದು ನನಗೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅವರು ಒಂದು ಹೊಸ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿದಾಗ ಎಲ್ಲರ ಮನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಚಿತ್ರ ಮೂಡಿಬರುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಕಾಡು, ಬೆಟ್ಟ, ಅಲ್ಲಿ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಭಾರ ಹೊತ್ತು ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡದ ಈ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಮಹಿಳೆಯರು, ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ, ಒಂದು ಹೊಸ ಚಿತ್ರ ಮೂಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಛತ್ತೀಸ್‍ಘಡದ ಮಾವೋವಾದಿ ಪ್ರಭಾವವಿರುವಂಥ ದಾಂತೇವಾಡ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹಿಂಸೆ, ಅತ್ಯಾಚಾರ, ಬಂದೂಕು, ಪಿಸ್ತೂಲು, ಬಾಂಬ್ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾವೋವಾದಿಗಳು ಒಂದು ಭಯಾನಕ ವಾತಾವರಣ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಥ ಭಯಾನಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲೂ ಬುಡಕಟ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಇ-ಖiಛಿಞshಚಿತಿ ಚಾಲನೆ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರು ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ 3 ಲಾಭಗಳಾಗುತ್ತಿವೆ. ಒಂದೆಡೆ ಸ್ವ ಉದ್ಯೋಗ ಅವರನ್ನು ಸಶಕ್ತರನ್ನಾಗಿಸಿದರೆ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಮಾವೋವಾದಿ ಪ್ರಭಾವವಿರುವ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿತ್ರಣ ಕೂಡಾ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದೆಲ್ಲದರ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೂ ಇಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಲಭಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತಕ್ಕೂ ಅಭಿನಂದಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಅನ್ಮದಾನ ಮಂಜೂರು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ತರಬೇತಿ ನೀಡುವವರೆಗೂ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತ ಈ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಫಲತೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವ ಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿದೆ.

ಏನೋ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಅಂಶ ಇದೆ, ನಮ್ಮ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ನಶಿಸಿಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜನರು ಮಾತನಾಡುವುದನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ನಾವು ಕೇಳುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ಅದು ಏನು? ಅದೇನೆಂದರೆ ಈಟexibiಟiಣಥಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳ್ಳುವಿಕೆ – ಖಿಡಿಚಿಟಿsಜಿoಡಿmಚಿಣioಟಿ ಪರಿವರ್ತನೆ. ಯಾವುದು ಸಮಕಾಲೀನವಲ್ಲವೋ ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುವುದು, ಯಾವುದು ಅವಶ್ಯಕವೋ ಅದರ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು. ಸ್ವಯಂ ಸುಧಾರಣೆಯ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನ, Seಟಜಿ-ಅoಡಿಡಿeಛಿಣioಟಿ ಎಂಬುದು ಭಾರತೀಯ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿದೆ, ಇಂಥ ಸಂಸ್ಕøತಿ ನಮಗೆ ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ಲಭಿಸಿದೆ. Seಟಜಿ ಅoಡಿಡಿeಛಿಣiಟಿg ಒeಛಿhಚಿಟಿism ಯಾವುದೇ ಸಮಾಜದ ಮತ್ತು ಅದರ ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಅನಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ರೀತಿ ನೀತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗತವಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದೇ ಇವೆ. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೋಚಕ ಘಟನೆ ನಡೆಯಿತು. ರಾಜ್ಯದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಬೇರು ಸಹಿತ ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲು 13 ಸಾವಿರ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಿಲೊ ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಮಾನವ ಸರಪಳಿ ಊumಚಿಟಿ ಅhಚಿiಟಿ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಆಂದೋಲನದ ಮೂಲಕ ಜನರಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ವರದಕ್ಷಿಣೆ ಅನಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲಾಯಿತು. ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ವರದಕ್ಷಿಣೆಯಂಥ ಅನಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಜ್ಯ ಪಣ ತೊಟ್ಟಿತು. ಮಕ್ಕಳು, ವೃದ್ಧರು, ಹುಮ್ಮಸ್ಸಿನ ನವ ಯುವಕರು, ಮಾತೆಯರು, ಸೋದರಿಯರು ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಈ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಪಟ್ನಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಗಾಂಧೀ ಮೈದಾನದಿಂದ ಆರಂಭವಾದ ಮಾನವ ಸರಪಳಿ ರಾಜ್ಯದ ಗಡಿಗಳವರೆಗೆ ತುಂಡರಿಸದೇ ಬೆಸೆಯುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು.

ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಲಾಭವಾಗಬೇಕೆಂದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜ ಅನಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಬನ್ನಿ ನಾವೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಈ ಅನಿಷ್ಟ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಂದ ಸಮಾಜವನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸೋಣ ಎಂದು ಪಣ ತೊಡೋಣ. ಅಲ್ಲದೆ, ಒಂದು ನವ ಭಾರತ ಹಾಗೂ ಸಶಕ್ತ, ಸಮರ್ಥ ಭಾರತದ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡೋಣ. ನಾನು ಬಿಹಾರದ ಜನತೆ, ಆ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು, ಅಲ್ಲಿಯ ಅಧಿಕಾರೀ ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅವರು ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಇಂಥ ವಿಶೇಷ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಂದಡಿ ಇರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೈಸೂರಿನ ಶ್ರೀಯುತ ದರ್ಶನ್ ಅವರು – ಅವರ ತಂದೆಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಔಷಧಿಯ ಖರ್ಚು 6 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅವರಿಗೆ ಮೊದಲು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜನೌಷಧಿ ಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಈಗ ಅವರಿಗೆ ಜನೌಷಧಿ ಕೇಂದ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕಿದೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಖರೀದಿ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಔಷಧಿಯ ಖರ್ಚು ಶೇಕಡಾ 75 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಥಿಉov ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ದೊರಕಿ ಇದರ ಲಾಭವನ್ನು ಅವರು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತಾಗಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಇಚ್ಚೆಯನ್ನೂ ಅವರು ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಸಮಯದಿಂದ ಬಹಳ ಜನ ನನಗೆ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾನು ಈ ಯೋಜನೆಯ ಲಾಭ ಪಡೆದ ಕೆಲವು ಜನರ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ಇಂತಹ ಮಾಹಿತಿ ಸಿಕ್ಕಾಗ ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ತೃಪ್ತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದು ಅವರಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆಯೋ ಅದು ಬೇರೆಯವರಿಗೂ ಸಹ ಸಿಗಲಿ ಎನ್ನುವ ವಿಚಾರ ಶ್ರೀಯುತ ದರ್ಶನ್ ರವರ ಮನದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿರುವುದು ಕೂಡ ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಇಷ್ಟವಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಉದ್ದೇಶ – ಅರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೆಟುಕುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಜೀವನ ಮಾಡುವಂತೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು. ಜನೌಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಔಷಧಿಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರಲ್ಪಡುವ bಡಿಚಿಟಿಜeಜ ಔಷಧಿಗಳಿಗಿಂತ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ 50 ರಿಂದ 90 ರಷ್ಟು ಅಗ್ಗವಾಗಿವೆ. ಇದರಿಂದ ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಿರಿಯ ನಾಗರೀಕರಿಗೆ ಅರ್ಥಿಕವಾಗಿ ತುಂಬಾ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಹಳಷ್ಟು ಉಳಿತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಲ್ಪಡುವ geಟಿeಡಿiಛಿ ಔಷಧಿಗಳು ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆ ವಿಧಿಸುವ ಮಾನದಂಡಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದೇ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಔಷಧಿಗಳು ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಇಂದು ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ 3 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಜನೌಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇದರಿಂದ ಔಷಧಿಗಳು ಬರೀ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ ಕೂಡ ಉದ್ಯೋಗದ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಕಡಿಮೆ ದರದ ಔಷಧಿಗಳು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಭಾರತೀಯ ಜನೌಷಧಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ‘ಅಮೃತ್ sಣoಡಿes’ ಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ಇದೆಲ್ಲದರೆ ಹಿಂದಿನ ಒಂದೇ ಉದ್ದೇಶ – ದೇಶದ ಬಡವರಲ್ಲಿ ಬಡವನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಹ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟುಕುವ ಅರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ದೊರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಒಂದು ಸ್ವಸ್ಥ ಹಾಗೂ ಸಮೃದ್ಧ ಭಾರತವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಶ್ರೀಯುತ ಮಂಗೇಶ್ ಅವರು ಓಚಿಡಿeಟಿಜಡಿಚಿ ಒoಜi ಒobiಟe ಂಠಿಠಿ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಫೋಟೋ ಶೇರ್ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಆ ಫೋಟೋ ಹೇಗಿತ್ತೆಂದರೆ ನನ್ನ ಗಮನ ಆ ಕಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಫೋಟೋ ಹೇಗಿತ್ತೆಂದರೆ, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮೊಮ್ಮಗ ತನ್ನ ಅಜ್ಜನ ಜೊತೆ ‘ಅಟeಚಿಟಿ ಒoಡಿಟಿಚಿ ಖiveಡಿ’ ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಅಕೋಲಾದ ನಾಗರೀಕರು ಸ್ವಚ್ಚ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನದ ಅಂಗವಾಗಿ ಮೋರ್ನಾ ನದಿಯನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸಲು ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿದು ಬಂತು. ಮೋರ್ನಾ ನದಿಯು ಮೊದಲು 12 ತಿಂಗಳೂ ಹರಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈಗ ಅದು ಕೆಲ ಕಾಲ ಮಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ನೋವಿನ ಸಮಾಚಾರವೆಂದರೆ ನದಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೀರಿನ ಕಳೆ, ಕಾಡಿನ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿತ್ತು. ನದಿ ಮತ್ತು ಅದರ ದಡದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಸವನ್ನು ಎಸೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಒಂದು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ ರೂಪಿಸಿ ಅದರಂತೆ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಒಂದು ದಿನ ಮುಂಚೆ ಜನವರಿ 13 ರಂದು ‘ಒissioಟಿ ಅಟeಚಿಟಿ ಒoಡಿಟಿಚಿ’ ದ ಮೊದಲ ಹಂತದ ಅಂಗವಾಗಿ, 4 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಳಷ್ಟು ಜಾಗದಲ್ಲಿ 14 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಮೋರ್ನಾ ನದಿಯ ದಡದ ಎರಡೂ ದಂಡೆಗಳ ಸ್ವಚ್ಚತೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ‘ಒissioಟಿ ಅಟeಚಿಟಿ ಒoಡಿಟಿಚಿ’ ಎಂಬ ಈ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಕೋಲಾದ 6 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ನಾಗರೀಕರು, ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಯಂ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಮಕ್ಕಳು, ಹಿರಿಯರು, ತಾಯಿಯರು, ಸೋದರಿಯರು – ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. 20 ಜನವರಿ 2018 ರಂದು ಸಹ ಈ ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಅಭಿಯಾನವು ಅದೇ ರೀತಿ ಮುಂದುವರೆಯಿತು ಮತ್ತು ಮೋರ್ನಾ ನದಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಚವಾಗುವವರೆಗೆ ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರತಿ ಶನಿವಾರದ ಬೆಳಗ್ಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ ಅಸಾಧ್ಯವಾದುದು ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲವೆಂಬುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಜನಾಂದೋಲನದ ಮುಖಾಂತರ ದೊಡ್ದ ದೊಡ್ಡ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರಬಹುದು. ನಾನು ಅಕೋಲಾದ ಜನರಿಗೆ, ಅಲ್ಲಿಯ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ನಗರ-ನಿಗಮದ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ, ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಜನಾಂದೋಲನವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ಕೈಜೋಡಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರೀಕರಿಗೂ ನಿಮ್ಮ ಈ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನಿಮ್ಮ ಈ ಪ್ರಯತ್ನವು ದೇಶದ ಬೇರೆ ಜನರನ್ನು ಸಹ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪದ್ಮ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ನೀವೂ ಕೊಡ ಕೇಳಿರಬಹುದು. ಈ ವಿಷಯವು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಖಿಗಿ ಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆದಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನೀವು ಸ್ವಲ್ಪ ಗಮನವಿಟ್ಟು ನೋಡಿದರೆ ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೀರಿ. ಎಂತೆಂಥಹ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ನಮ್ಮ ಮಧ್ಯೆ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುತ್ತೀರಿ. ಇಂದು ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯೂ ಸಹ ಯಾವುದೇ ಶಿಫಾರಸು ಇಲ್ಲದೆ ಅಷ್ಟು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವ ಬಗ್ಗೆ ಕೂಡ ಹೆಮ್ಮೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಪದ್ಮ ಪುರಸ್ಕಾರ ನೀಡುವ ಪರಂಪರೆ ಇದೆ, ಆದರೆ ಹಿಂದಿನ 3 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಇದರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಬದಲಾಗಿದೆ. ಈಗ ಯಾವುದೇ ನಾಗರೀಕನೂ ಯಾರನ್ನೇ ಅದರೂ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಬಹುದು. ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ oಟಿಟiಟಿe ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಬಂದಿದೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳ ಆಯ್ಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದಿದೆ. ತುಂಬಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಸಹ ಪದ್ಮ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು ಬರುತ್ತಿರುವುದು ನಿಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿರಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ, ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಸಭೆ ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿ ಕೊಳ್ಳದೇ ಇರುವ ಜನರಿಗೆ ಕೂಡ ಪದ್ಮ ಪುರಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಈಗ ಪುರಸ್ಕಾರ ಕೊಡುವುದಕ್ಕೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪರಿಚಯವಲ್ಲ, ಅವರ ಕೆಲಸದ ಮಹತ್ವ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ. ಶ್ರೀಯುತ ಅರವಿಂದ ಗುಪ್ತ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ಕೇಳಿರಬಹುದು. ಅವರು IIಖಿ ಕಾನ್ಪುರ್ ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಆಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ತಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟರು ಎಂದು ಕೇಳಿ ನಿಮಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗಬಹುದು. ಅವರು 4 ದಶಕಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಬಗ್ಗೆ ವೈಚಾರಿಕತೆ ಬೆಳೆಯಲಿ ಎಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಆಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಕಡೆ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರೇರಿತರಾಗಲಿ ಎಂಬುದು ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ 3 ಸಾವಿರ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ 18 ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿರುವ ಫಿಲಂ ತೋರಿಸಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಎಂತಹ ಅದ್ಭುತ ಜೀವನ, ಎಂತಹ ಅದ್ಭುತ ಸಮರ್ಪಣೆ!! ಇದೇ ರೀತಿಯ ಒಂದು ಕಥೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸೀತವ್ವ ಜೋಡಟ್ಟಿಯವರದು. ಇವರನ್ನು ‘ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ದೇವಿ’ ಎಂದು ಸುಮ್ಮನೆ ಕರೆದಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ 3 ದಶಕಗಳಿಂದ ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವನ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇವರನ್ನು ಅವರ 7 ನೇ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ದೇವದಾಸಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅವರು ದೇವದಾಸಿಯರ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೋಸ್ಕರ ತಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡುಪಾಗಿಟ್ಟರು. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಇವರು ದಲಿತ ಮಹಿಳೆಯರ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಹಾ ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಭಜ್ಜೂ ಶ್ಯಾಮ್ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ನೀವು ಕೇಳಿರಬಹುದು. ಶ್ರೀಯುತ ಭಜ್ಜೂ ಶ್ಯಾಮ್ ಅವರು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಒಂದು ಬಡ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಕುಂಟುಂಬದಲ್ಲಿ. ಅವರು ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಪಾರಂಪರಿಕ ಬುಡಕಟ್ಟು ವರ್ಣಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸುವ ಒಂದು ಹವ್ಯಾಸವಿತ್ತು. ಇಂದು ಅದೇ ಹವ್ಯಾಸದ ಕಾರಣದಿಂದ ಬರೀ ಭಾರತದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವವಿದೆ. ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಜರ್ಮನಿ, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಇಟಲಿ ಯಂತಹ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಆಗಿದೆ. ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಹೆಸರನ್ನು ಪ್ರಕಾಶಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದ ಭಜ್ಜೂ ಶ್ಯಾಮ್ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಕೇರಳದ ಆದಿವಾಸಿ ಮಹಿಳೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಕುಟ್ಟಿ ಯವರ ಕಥೆ ಕೇಳಿ ನೀವು ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾಗುತ್ತೀರಿ. ಲಕ್ಷ್ಮಿಕುಟ್ಟಿ ಕಲ್ಲಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಈಗಲೂ ಕೂಡ ದಟ್ಟ ಅರಣ್ಯದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಆದಿವಾಸಿ ಹಾಡಿಯಲ್ಲಿ ತಾಳೆ ಗರಿಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗುಡಿಸಲಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ನೆನಪಿನ ಶಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ 5 ನೂರು ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಗಿಡ ಮೂಲಿಕೆಗಳಿಂದ ಔಷಧಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹಾವಿನ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಬಳಸುವ ಔಷಧಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಿದ್ಧಹಸ್ತರು. ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ತಮ್ಮ ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧಗಳ ಜ್ಞಾನದಿಂದಾಗಿ ನಿರಂತರ ಸಮಾಜಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಅನಾಮಧೇಯ ಖ್ಯಾತರನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಅವರ ಸಮಾಜಸೇವೆಗೆ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇಂದು ಮತ್ತೊಂದು ಹೆಸರನ್ನು ಕೂಡ ಹೇಳಲು ನನಗೆ ಮನಸ್ಸಾಗಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ 75 ವರ್ಷದ ಸುಭಾಷಿಣಿ ಮಿಸ್ತ್ರಿ. ಅವರನ್ನೂ ಸಹ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸುಭಾಷಿಣಿ ಮಿಸ್ತ್ರಿ ಎಂತಹ ಮಹಿಳೆ ಎಂದರೆ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಕಟ್ಟಲು ಬೇರೆಯವರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರೆ ತೊಳೆದರು, ತರಕಾರಿ ಮಾರಿದರು. ಅವರು 23 ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದಾಗ ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆಯದೆ ಅವರ ಪತಿಯ ಮರಣವಾಗಿತ್ತು. ಇದೇ ಘಟನೆಯು ಅವರನ್ನು ಬಡವರಿಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಕಟ್ಟಿಸುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಇಂದು ಇವರು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಕಟ್ಟಿರುವ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಬಡವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕವಿಲ್ಲದೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಮ್ಮ ಈ ಭೂಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಎಷ್ಟೋ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿದ್ದಾರೆ, ನಾರೀಮಣಿಗಳಿದ್ದಾರೆ, ಅವರು ಯಾರಿಗೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ಅವರನ್ನು ಯಾರೂ ಗುರುತು ಹಿಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸದೇ ಹೋದರೆ ಅದು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಆಗುವ ನಷ್ಟ. ಪದ್ಮ ಪುರಸ್ಕಾರ ಒಂದು ಮಾಧ್ಯಮ; ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಜೀವಿಸುವವರು, ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಮುಡಿಪಾದವರು, ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ವಿಶೇಷತೆಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಜೀವನ ಪೂರ್ತಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಾನು ದೇಶವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವರನ್ನು ಸಮಾಜದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇಕು. ಅವರು ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಪುರಸ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಲ್ಲ ಆದರೆ ಅವರ ಕೆಲಸಗಳಿಂದ ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ, ಇಂತಹ ಜನರನ್ನು ಕರೆಸಿ ಅವರ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಪುರಸ್ಕಾರಗಳಿಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ಸಮಾಜಮುಖಿಯಾಗಿ ಕೂಡ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಯತ್ನ ಇರಬೇಕು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಜನವರಿ 9 ನ್ನು ನಾವು ಭಾರತೀಯ ಪ್ರವಾಸಿ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಪೂಜ್ಯ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಜನವರಿ 9 ರಂದೇ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ್ದು. ಈ ದಿನವನ್ನು ನಾವು ಭಾರತ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಇರುವ ಭಾರತೀಯರ ಮಧ್ಯೆ ಬಿಡಿಸಲಾರದ ಬಂಧದ ಉತ್ಸವ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಈ ವರ್ಷ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರವಾಸೀ ದಿನದಂದು ನಾವು ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದೆವು. ಅದಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಇರುವ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಸದರು ಮತ್ತು ಮೇಯರ್ ಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದೆವು. ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಲೇಷ್ಯಾ, ನ್ಯೂಜಿಲ್ಯಾಂಡ್, ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಪೋರ್ಚುಗಲ್, ಮಾರಿಷಸ್, ಫಿಜಿ, ಟಾಂಜಾನಿಯಾ, ಕೀನ್ಯಾ, ಕೆನಡಾ, ಬ್ರಿಟನ್, ಸುರಿನಾಮ್, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಅಮೇರಿಕಾ, ಇನ್ನೂ ಬಹಳಷ್ಟು ದೇಶಗಳಿಂದ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಮೇಯರ್ ಗಳಿದ್ದಾರೆ, ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಸಂಸದರಿದ್ದಾರೆ ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ತಿಳಿದು ನಿಮಗೂ ಸಂತೋಷವಾಗಬಹುದು. ವಿಭಿನ್ನ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಜನರು ಆ ದೇಶದ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದಾರೆ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ಅವರು ಭಾರತದ ಜೊತೆಗೆ ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಬಲವಾದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಸಂತಸವಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ಯುರೋಪಿಯಾ ಸಂಘ, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ನನಗೆ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಟ್ಟಿರುವ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ನಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್ ನ ವಿಭಿನ್ನ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಭಾರತೀಯರು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಯುರೋಪ್ ನ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ನಮ್ಮ ಮೂಲ ಭಾರತೀಯರು – ಯಾರೋ ಸೈಬರ್ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿ ಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಇನ್ಯಾರೋ ಆಯುರ್ವೇದಕ್ಕೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಮಗದೊಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತದಿಂದ ಸಮಾಜದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತಿನ್ಯಾರೋ ತಮ್ಮ ಕವಿತೆಗಳಿಂದ ಮುದ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಯಾರೋ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ಯಾರೋ ಭಾರತೀಯ ಗ್ರಂಥಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಯಾರೋ ಟ್ರಕ್ ಚಲಾಯಿಸಿ ಗುರುದ್ವಾರಾ ಕಟ್ಟಿದರೆ, ಇನ್ಯಾರೋ ಮಸೀದಿ ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದರೆ ನಮ್ಮ ಜನರು ಎಲ್ಲೇ ಇರಲಿ, ಅವರು ಅಲ್ಲಿಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಏನಾದರೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸುಸಜ್ಜಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ನ ಈ ಉಲ್ಲೇಖನೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಜನರನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವರ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಜನರಿಗೆ ಇದರ ಮಾಹಿತಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಜನವರಿ 30 ರಂದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಒಂದು ಹೊಸ ದಾರಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದ ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂ ರವರ ಪುಣ್ಯ ತಿಥಿ. ಆ ದಿನವನ್ನು ನಾವು ಹುತಾತ್ಮರ ದಿವಸವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಆ ದಿನದಂದು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದ ಮಹಾನ್ ಹುತಾತ್ಮರಿಗೆ 11 ಘಂಟೆಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇವೆ. ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಅಹಿಂಸೆಯ ಮಾರ್ಗ; ಇದೇ ಬಾಪೂ ರವರ ದಾರಿ. ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂ ರವರು ಯಾವ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಿಕೊಂಡು ಬಾಳಿದರೋ, ಅವರು ಯಾವ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನಮಗೆ ಹೇಳಿದರೋ, ಅದು ಭಾರತಕ್ಕೇ ಅಗಲಿ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಕ್ಕೇ ಅಗಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಗೇ ಆಗಲಿ, ಅಥವಾ ಪರಿವಾರಕ್ಕೆ, ಸಮಾಜಕ್ಕೇ ಅಗಲಿ, ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ. ಅವು ಬರೀ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ವರ್ತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬಾಪೂರವರ ಮಾತುಗಳು ಎಷ್ಟೊಂದು ಸತ್ಯವಾದವುಗಳು ಎಂದು ನಾವು ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೂ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಬಾಪೂರವರ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯೋಣ, ಎಷ್ಟು ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಷ್ಟು ನಡೆಯೋಣ ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಿದರೆ ಅದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಶ್ರದ್ಧಾಂಜಲಿ ಏನಿರಲು ಸಾಧ್ಯ?

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ 2018 ರ ಶುಭಾಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾ ನನ್ನ ಮಾತನ್ನು ಮುಗಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಅನಂತಾನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ನಮಸ್ಕಾರ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ನಮಸ್ಕಾರ.

ಮನದ ಮಾತಿನ (‘ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್ ’) ಈ ವರ್ಷದ ಕೊನೆಯ ಆವೃತ್ತಿ ಇದಾಗಿದೆ. 2017 ರ ಕೊನೆಯ ದಿನವೂ ಇದಾಗಿರುವುದು ಸಂಯೋಗವೇ ಅಲ್ಲವೇ. ಈ ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ನಾನು ಮತ್ತು ನೀವು ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಮನದ ಮಾತಿಗಾಗಿ ನೀವು ಕಳುಹಿಸಿದಂತಹ ಸಾಕಷ್ಟು ಪತ್ರಗಳು, ಕಾಮೆಂಟ್ಸ್, ವಿಚಾರಗಳ ವಿನಿಮಯ, ಇವೆಲ್ಲ ನನಗಂತೂ ಯಾವತ್ತೂ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿ ತರುತ್ತವೆ. ಕೆಲ ಗಂಟೆಗಳ ನಂತರ ಈ ಸಂವತ್ಸರ ಬದಲಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಮಾತಿನ ಈ ನಂಟು ಮುಂದೆಯೂ ಹೀಗೆ ಸಾಗುತ್ತಲಿರುತ್ತದೆ. ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನಾವು ಇನ್ನೂ ಹೊಸ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡೋಣ, ಹೊಸ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳೋಣ. ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ 2018 ರ ಅನಂತ ಅನಂತ ಶುಭಾಶಯಗಳು.

ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 25 ರಂದು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಕ್ರಿಸ್‍ಮಸ್ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲೂ ಜನರು ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದರು. ಕ್ರಿಸ್‍ಮಸ್ ಹಬ್ಬದಂದು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಜೀಸಸ್ ಕ್ರೈಸ್ತರ ಮಹಾನ್ ಬೋಧನೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಜೀಸಸ್ ಕ್ರೈಸ್ತ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವನೆಗೆ. ಸೇವೆಯ ಮನೋಭಾವನೆಯ ಸಾರವನ್ನು ನಾವು ಬೈಬಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತೇವೆ.

The Son of Man has come, not to be served,

But to serve,

And to give his life, as blessing

to all humankind.

ಇದು ಸೇವೆಯ ಮಹತ್ವವೇನೆಂದು ಸಾರುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವದ ಯಾವುದೇ ಜಾತಿಯಾಗಲಿ, ಧರ್ಮವಾಗಲಿ, ಪರಂಪರೆಯಾಗಲಿ, ವರ್ಣವೇ ಆಗಲಿ, ಆದರೆ ಸೇವಾಭಾವನೆ ಎಂಬುದು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಅಮೂಲ್ಯ ಪ್ರತಿರೂಪದಂತಿದೆ.

ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಕಾಮ ಕರ್ಮದ ವಿಚಾರ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಫಲಾಪೇಕ್ಷೆ ಇರದಂತಹ ಸೇವೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ‘ಸೇವಾ ಪರಮೋ ಧರ್ಮಃ’ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಅಲ್ಲದೆ ಜೀವಿಗಳ ಸೇವೆಯೇ ಶಿವ ಸೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗುರುದೇವ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸರು ಶಿವ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಜೀವಿಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಅಂದರೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಒಂದೇ ತೆರನಾಗಿವೆ. ಬನ್ನಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಮಹಾಪುರುಷರನ್ನು ನೆನೆಯುತ್ತಾ, ಪವಿತ್ರ ದಿನಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ನಮ್ಮ ಈ ಮಹಾನ್ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಪರಂಪರೆಗೆ ನವ ಚೈತನ್ಯ ತುಂಬೋಣ, ಹೊಸ ಶಕ್ತಿ ತುಂಬೋಣ ಮತ್ತು ಸ್ವತಃ ಅದನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡೋಣ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಈ ವರ್ಷ ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ 350 ನೇ ಪ್ರಕಾಶ ವರ್ಷವೂ ಆಗಿದೆ. ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್‍ರ ಸಾಹಸಮಯ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗಭರಿತ ಅಸಾಧಾರಣ ಜೀವನ, ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರೇರಣೆಯ ಸೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್‍ರು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಜೀವನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅದೇ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಸವೆಸಿದರು. ಒಬ್ಬ ಗುರು, ಕವಿ, ದಾರ್ಶನಿಕ, ಮಹಾನ್ ಯೋಧರೂ ಆಗಿದ್ದ ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್‍ರು ಈ ಎಲ್ಲ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುವಂಥ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಅನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಅನೀತಿ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದರು. ಜನರಿಗೆ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಬಂಧನವನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕುವಂತೆ ಬೋಧಿಸಿದರು. ಈ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗತವಾಗಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಆದರೂ ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ದ್ವೇಷದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಜೀವನದ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರೀತಿ, ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಸಂದೇಶ – ಸಾರಿದರು. ಎಂಥ ಅದ್ಭುತವಾದ ವಿಶೇಷತೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಅವರದ್ದು? ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಟನಾಸಾಹಿಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ 350 ನೇ ವರ್ಷದ ಪ್ರಕಾಶ ಉತ್ಸವ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ನನಗೆ ದೊರೆತಿರುವುದು ನನ್ನ ಸೌಭಾಗ್ಯವೇ ಸರಿ. ಬನ್ನಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಗುರು ಗೋವಿಂದ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಮಹಾನ್ ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಜೀವನದಿಂದ ಕಲಿಯುತ್ತಾ ಜೀವನ ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳೋಣ.

ಜನವರಿ 1 2018 ಅಂದರೆ ನಾಳೆ ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ದಿನವಾಗಿದೆ. ನಿಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಬಹುದು, ಹೊಸ ವರ್ಷ ಬರುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ, ಜನವರಿ 1 ಸಹ ಪ್ರತಿವರ್ಷವೂ ಬರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇಂದು ವಿಶೇಷ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಅಂದ ಮೇಲೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ. ಯಾರು 2000 ಅಥವಾ ಅದರ ನಂತರ ಜನಿಸಿದ್ದಾರೋ ಅಂದರೆ 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಯಾರು ಜನಿಸಿದ್ದಾರೋ ಅವರು 2018 ರ ಜನವರಿ 1 ರಂದು eligible voters ಆಗಲಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತೀಯ ಗಣತಂತ್ರವು 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಮತದಾರರನ್ನು ‘New India Voters’ಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸ್ಮತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಯುವಜನತೆಗೆ ನಾನು ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಮತದಾರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ನೊಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ ಎಂದು ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತೇನೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಿಂದುಸ್ತಾನವು ನಿಮ್ಮನ್ನು 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಮತದಾರರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಗತಿಸಲು ಹಾತೊರೆಯುತ್ತಿದೆ. 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಮತದಾರರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೀವೂ ಗೌರವದ ಅನುಭೂತಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರಬಹುದು. ನಿಮ್ಮ ಮತವು ‘New Indiaದ ಆಧಾರವಾಗಲಿದೆ. ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕತೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ಶಕ್ತಿ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆ ತರಲು ಮತದಾನ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಿ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ನೀವು ಕೇವಲ ಮತ ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರ ಮಾತ್ರ ಪಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ, ನೀವು 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ಭಾರತ ಹೇಗಿರಬೇಕು? 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ಭಾರತದ ನಿಮ್ಮ ಕನಸುಗಳೇನು? ಎನ್ಮ್ನವ ಆಶಯದೊಂದಿಗೆ ನೀವೂ ಭಾರತದ 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ನಿರ್ಮಾತೃವಾಗಬಹುದು. ಇದರ ಆರಂಭ ಜನವರಿ 1 ರಿಂದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಗುತ್ತಲಿದೆ. ಇಂದು ನಮ್ಮ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ 18 ರಿಂದ 25 ವಯೋಮಾನದ ಶಕ್ತಿಯುತ ಸಂಕಲ್ಪಭರಿತ ನಮ್ಮ ಯಶಸ್ವಿ ಯುವಜನರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಇವರನ್ನು ‘New India Youth’ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. New India Youth ಎಂಬುದರ ಅರ್ಥ – ಹುರುಪು, ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ. ನಮ್ಮ ಈ ಶಕ್ತಿಯುತ ಯುವಕರ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಥ್ರ್ಯದಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ‘New India’ಕನಸು ನನಸಾಗಲಿದೆ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ವಿಶ್ವಾಸ. ಈಗ ನಾವು ನವಭಾರತದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಅದು ಜಾತಿವಾದ, ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದ, ಆತಂಕವಾದ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಎಂಬ ವಿಷಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿರಬೇಕು. ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಬಡತನ ಮುಕ್ತವಾಗಬೇಕು . ‘New India’ – ದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳಿರಬೇಕು. ಎಲ್ಲರ ಆಸೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳು ಕೈಗೂಡಬೇಕು. ನವಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ಸದ್ಭಾವನೆ ನಮ್ಮ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿರಬೇಕು.

ನನ್ನ ಈ ‘New India Youth’ ಮುಂದೆ ಬಂದು ನವ ಭಾರತ ನಿರ್ಮಾಣ ಹೇಗಿರಬೇಕೆಂದು ಚಿಂತಿಸಬೇಕು. ತಮಗಾಗಿಯೂ ಅವರು ಒಂದು ದಾರಿಯನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಿ, ತಾವು ಯಾರೊಂದಿಗೆ ಒಡನಾಟದಲ್ಲಿರುವರೋ ಅವರನ್ನು ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಯಾತ್ರೆ ಮುಂದುವರಿಸಲಿ. ನೀವೂ ಮುಂದುವರಿಯಿರಿ. ದೇಶವೂ ಮುಂದುವರಿಯಲಿ, ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಈಗ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ನಾವು ಭಾರತದ ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು mock parliament ಆಯೋಜಿಸಬಹುದೇ? ಎಂಬ ಆಲೋಚನೆ ನನಗೆ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಈ 18 ರಿಂದ 25 ರ ವಯೋಮಾನದ ಯುವಕರು ಜೊತೆಗೂಡಿ New India ಕುರಿತು ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಲಿ, ಹೊಸ ದಾರಿಗಳನ್ನು ಶೋಧಿಸಲಿ, ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲಿ. 2022ರ ಮೊದಲೇ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು? ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿಗಳು ನೋಡಿದಂತಹ ಕನಸುಗಳನ್ನು ನನಸಾಗಿಸುವಂಥ ಬಾರತವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡೋಣ? ಎನ್ನುವ ವಿಚಾರ ಮಂಥನ ನಡೆಯಲಿ. ಮಾಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಜನಾಂದೋಲನವನ್ನಾಗಿಸಿದ್ದರು. ನನ್ನ ಯುವ ಸ್ನೇಹಿತರೇ ಈ 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಭವ್ಯ-ದಿವ್ಯ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಜನಾಂದೋಲನ ಆರಂಭಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಕಾಲದ ಬೇಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಅದು ವಿಕಾಸದ ಜನಾಂದೋಲನ. ಪ್ರಗತಿಯ ಜನಾಂದೋಲನ. ಸಾಮಥ್ರ್ಯವುಳ್ಳ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಭಾರತದ ಜನಾಂದೋಲನವಾಗಬೇಕು. ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರ ವೇಳೆಗೆ ದಿಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು mock parliament ಆಯೋಜನೆಯಾಗಲಿ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಆಯ್ದ ಒಬ್ಬ ಯುವಕ ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನವಭಾರತದ ನಿರ್ಮಾಣ ಹೇಗೆ ಮಾಡಬಹುದು? ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಾಧಿಸಬಹುದು? ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಇಂದು ಯುವಕರಿಗಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಕಾಶಗಳು ಉದ್ಭವವಾಗಿವೆ. Skill Development ನಿಂದ Innovation ಮತ್ತು entrepreneurship ವರೆಗೆ ನಮ್ಮ ಯುವಕರು ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಫಲರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಅವಕಾಶಗಳ ಯೋಜನೆಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಈ ‘New India Youth’ ಗೆ ಒಂದೇ ಸೂರಿನಡಿ ಹೇಗೆ ಸಿಗಬಹುದು ಮತ್ತು 18 ವರ್ಷ ತುಂಬುತ್ತಲೇ ಅವರಿಗೆ ಈ ಜಗತ್ತಿನ ಬಗ್ಗೆ, ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ದೊರೆಯುವಂತೆ ಹಾಗೂ ಇದರ ಲಾಭವನ್ನೂ ಅವರು ಪಡೆಯುವಂತಹ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದೇ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಆಶಯವಾಗಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಂಧುಗಳೇ, ಕಳೆದ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ positivity ಯ ಮಹತ್ವದ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿದ್ದೆ. ನನಗೆ ಸಂಸ್ಕøತದ ಒಂದು ಶ್ಲೋಕ ನೆನಪಾಗುತ್ತಿದೆ.

उत्साहो बलवानार्य, नास्त्युत्साहात्परं बलम् |

सोत्साहस्य च लोकेषु न किंचिदपि दुर्लभम् ||

ಇದರರ್ಥ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ತುಂಬಿದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅತ್ಯಂತ ಬಲಶಾಲಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಉತ್ಸಾಹಕ್ಕೆ ಮೀರಿದ್ದು ಇನ್ನಾವುದೂ ಇಲ್ಲ. Positivity ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಯಾವುದೂ ಅಸಂಭವವಲ್ಲ. ‘Pessimism leads to weakness, optimism to power ’ಎಂದು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನಲ್ಲಿ ಗಾದೆಯಿದೆ. ನಾನು ಕಳೆದ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ 2017 ರ positive moments share ಮಾಡಿ ಎಂದು ಮತ್ತು 2018 ರ ಸ್ವಾಗತವನ್ನು positive atmosphere ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿರಿ ಎಂದು ಜನರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದೆ. ಜನರು social media platform, MyGov ಮತ್ತು NarendraModi App ಮೂಲಕ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ positive response ನೀಡಿದರು. ತಮ್ಮ ಅನುಭವ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಬಹಳ ಆನಂದ ತಂದಿದೆ. # Positive India hashtag (# ಟ್ಯಾಗ್ ) ನೊಂದಿಗೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಸುಮಾರು 150 ಕೋಟಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ positivity ಸಂಚಾರವು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಪಸರಿಸಿದೆ. ಬಂದಂತಹ tweets ಮತ್ತು response ನಿಜಕ್ಕೂ ಬಹಳ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದ್ದವು. ಅದು ಒಂದು ಹಿತವಾದ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ಕೆಲ ದೇಶಬಂಧುಗಳು ತಮ್ಮ ಮನದ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ ಕೆಲವು ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಅನುಭವಗಳನ್ನೂ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು.

ಬೈಟ್

# ನನ್ನ ಹೆಸರು ಮೀನು ಭಾಟಿಯಾ. ನಾನು ದೆಹಲಿಯ ಮಯೂರ್ ವಿಹಾರ್, ಪಾಕೆಟ್ ಒನ್, ಫೇಜ್ 1, ನಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ಮಗಳು ಎಂ ಬಿ ಎ ಓದಬೇಕೆಂದಿದ್ದಳು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನನಗೆ ಬ್ಯಾಂಕ್‍ನಿಂದ ಸಾಲ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ನನಗದು ಬಹಳ ಸರಳವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿತು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಮಗಳ ಓದು ಮುಂದುವರಿದಿದೆ.

# ನನ್ನ ಹೆಸರು ಜ್ಯೋತಿ ರಾಜೇಂದ್ರ ವಾಡೆ. ನಾನು ಬೋಡಲ್‍ನಿಂದ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ವಂತಿಗೆಯ ವಿಮೆ ಮಾಡಿಸಿದ್ದೆವು. ನನ್ನ ಪತಿ ಅದನ್ನು ಮಾಡಿಸಿದ್ದರು. accident ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೃತ್ಯುವಾಯಿತು. ಆಗ ನಮ್ಮ ಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿತ್ತು ಎಂಬುದು ನಮಗೇ ಗೊತ್ತು. ಸರ್ಕಾರದ ಈ ನೆರವಿನಿಂದ ನಮಗೆ ಬಹಳ ಲಾಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ನಾನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.

# ನನ್ನ ಹೆಸರು ಸಂತೋಷ ಜಾಧವ್. ನನ್ನ ಗ್ರಾಮ ಭಿನ್ನರ್ ನಲ್ಲಿ 2017 ರಲ್ಲಿ National Highway ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ನಮ್ಮ ರಸ್ತೆಗಳು ಬಹಳ ಉತ್ತಮವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು business ಕೂಡಾ ವೃದ್ಧಿಸಲಿದೆ.

# ನನ್ನ ಹೆಸರು ದೀಪಾಂಶು ಅಹುಜಾ. ನಾನು ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಸಾದತ್‍ಗಂಜ್ ಗ್ರಾಮ, ಸಹಾರನ್‍ಪುರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನಮ್ಮ ಸೈನಿಕರು 2 ಮಹತ್ತರವಾದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಅವರು ನಡೆಸಿದ surgical strike. ಇದರಿಂದ ಉಗ್ರವಾದದ launching pads ಅವುಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಜೊತೆಗೆ ಡೊಕ್ಲಾಮ್‍ನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸೈನಿಕರು ತೋರಿದ ಪರಾಕ್ರಮ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿತ್ತು.

# ನನ್ನ ಹೆಸರು ಸತೀಶ್ ಬೇವಾನಿ. ನಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆಯಿತ್ತು. ಕಳೆದ 40 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಾವು ಸೇನೆಯ ಪೈಪ್‍ಲೈನ್‍ನನ್ನೇ ನಂಬಿಕೊಂಡಿದ್ದೆವು. ಈಗ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ independent ಪೈಪ್‍ಲೈನ್ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. 2017 ರಲ್ಲಿ ಈ ಎಲ್ಲ ಅನುಕೂಲಗಳು ನಮಗೆ ದೊರೆತಿವೆ.

ಹೀಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಎಷ್ಟೋ ಜನರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಇದೇ ‘New India’ಆಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಬನ್ನಿ ಇವೇ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಸಂತೋಷಗಳ ಜೊತೆಗೆ ನಾವು ಹೊಸ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡೋಣ. ಹೊಸ ವರ್ಷವನ್ನು ಆರಂಭಿಸೋಣ ಮತ್ತು ‘positive India’ ದೊಂದಿಗೆ ‘progressive India’ ದಡೆಗೆ ಧೃಡವಾದ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡೋಣ. ನಾವು positivity ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವಾಗ ನನಗೂ ಒಂದು ಮಾತನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನನಗೆ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸೇವೆಯ ಟಾಪರ್ ಅಂಜುಮ್ ಬಶೀರ್ ಖಾನ್ ಖಟ್ಟಕ್ ಅವರ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಕಥೆ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಬಂತು. ಅವರು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ದ್ವೇಶದ ಅಗ್ನಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು Kashmir Administrative Service ನಲ್ಲಿ ಟಾಪರ್ ಆಗಿ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದರು. 1990 ರಲ್ಲಿ ಉಗ್ರವಾದಿಗಳು ಅವರ ಪೂರ್ವಜರ ಮನೆಯನ್ನು ಭಸ್ಮ ಮಾಡಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇಳಿ ನಿಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಅಲ್ಲಿ ಉಗ್ರವಾದ ಮತ್ತು ಹಿಂಸೆ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿತ್ತೆಂದರೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬವರ್ಗದವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ವಿಕರ ನೆಲವನ್ನು ತೊರೆದು ಹೊರನಡೆಯಬೇಕಾಯಿತು. ಒಬ್ಬ ಪುಟ್ಟ ಮಗುವಿಗೆ ತನ್ನ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ ಇದ್ದ ಇಂಥ ಹಿಂಸೆಯ ವಾತಾವರಣ ಮನಸ್ಸಿನ ತುಂಬ ಅಂಧಕಾರಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಕಹಿಯಾದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಲು ಸಾಕಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅಂಜುಮ್ ಹೀಗೆ ಆಗಲು ಆಸ್ಪದ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ಆಸೆಯ ಎಳೆಯನ್ನು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ತಮಗಾಗಿ ಒಂದು ಬೇರೆಯೇ ದಾರಿಯನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಂಡರು. ಅದು ಜನತೆಯ ಸೇವೆಯ ದಾರಿ. ಅವರು ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಹೊರ ಬಂದು ಸಫಲತೆಯ ತಮ್ಮ ಕಥೆಯನ್ನು ತಾವೇ ಬರೆದರು. ಇಂದು ಅವರು ಕೇವಲ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಯುವ ಜನತೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಎಷ್ಟೇ ಸಂಕಷ್ಟದಾಯಕವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಕೆಲಸಗಳಿಂದ ನಿರಾಶೆಯ ಕಾರ್ಮೊಡಗಳನ್ನು ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಂಜುಂ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಳೆದ ವಾರವಷ್ಟೇ ನನಗೆ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಕೆಲ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಅವಕಾಶ ಅಭಿಸಿತು. ಅವರಲ್ಲಿರುವಂಥ ಭಾವನೆಗಳು, ಉತ್ಸಾಹ, ಕನಸುಗಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಾವ್ಯಾವ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಬಯಸುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಎಷ್ಟೊಂದು ಆಶಾವಾದದ ಜೀವನವುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದು ಬಂತು. ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಮಾತಾಡಿದಾಗ ಅವರಲ್ಲಿ ಒಂದಂಶವೂ ನಿರಾಶೆಯ ಕುರುಹು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಉತ್ಸಾಹವಿತ್ತು, ಹುಮ್ಮಸ್ಸಿತ್ತು, ಶಕ್ತಿಯಿತ್ತು, ಕನಸುಗಳಿದ್ದವು, ಸಂಕಲ್ಪವಿತ್ತು. ಆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಮಾತಾಡಿದ ಅಷ್ಟೊತ್ತೂ ನನಗೂ ಪ್ರೇರಣೆ ದೊರೆಯಿತು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಶಕ್ತಿ ಇದೇ ಅಲ್ಲವೇ, ಇವರೇ ನಮ್ಮ ಯುವಜನತೆಯಲ್ಲವೇ ಮತ್ತು ಇವರೇ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಎಲ್ಲಿಯೇ ಅಗಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ಆಗುತ್ತದೆಯೋ ಆಗ ಕೇರಳದ ಶಬರಿಮಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತು ಬರುವುದು ತುಂಬಾ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ. ವಿಶ್ವ-ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಈ ಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಐಯ್ಯಪ್ಪ ಸ್ವಾಮಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೊಂದು ಭಾರೀ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಬರುತ್ತಾರೋ, ಯಾವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಮಹಾತ್ಮೆ ಇದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮತ್ತು ಕಾಡಿನ ನಡುವೆ ಇರುವ ಆ ಜಾಗದಲ್ಲಿ, ಸ್ವಚ್ಚತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಿರಬಹುದು? ಆದರೆ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸಹ ಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನಾಗಿ ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು, ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಹೊರಬರುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹೇಗೆ ಹುಡುಕಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಅದೆಂತಹ ಶಕ್ತಿ ಇರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಶಬರಿಮಲೆ ಮಂದಿರವು ತಂತಾನೇ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಪಿ. ವಿಜಯನ್ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿನ ಒಬ್ಬ ಪೋಲಿಸ್ ಆಫೀಸರ್ “ಪುಣ್ಯಂ ಪೂಂಕವನಂ” (Punyam Poonkavanam) ಎನ್ನುವ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಸ್ವಚ್ಚತೆಗಾಗಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಒಂದು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಪ್ರಚಾರ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಯಾವುದೇ ಯಾತ್ರಿಗಳು ಬಂದರೂ ಅವರು ಸ್ವಚ್ಚತೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ರೀತಿಯ ಶ್ರಮದಾನ ಮಾಡದೆ ಅವರ ಯಾತ್ರೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗದೇ ಇರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪರಂಪರೆಯನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ಈ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ದೊಡ್ಡವರಲ್ಲ, ಯಾರೂ ಚಿಕ್ಕವರಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಯಾತ್ರಿಕನೂ ಇದೂ ಸಹಾ ಭಗವಂತನ ಪೂಜೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವೇ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ ಸಮಯ ಸ್ವಚ್ಚತೆಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿರ್ಮೂಲನೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ದೃಶ್ಯ ಬಹಳ ಅದ್ಭುತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಎಷ್ಟೇ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಲಿ, ಎಷ್ಟೇ ಧನಿಕನಾಗಿರಲಿ, ಎಷ್ಟೇ ದೊಡ್ಡ ಆಫೀಸರ್ ಆಗಿರಲಿ, ಎಲ್ಲರೂ ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಯಾತ್ರಿಯಂತೆ ಈ “ಪುಣ್ಯಂ ಪೂಂಕವನಂ” (Punyam Poonkavanam) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಚಗೊಳಿಸಿಯೇ ಮುಂದೆ ಸಾಗುತ್ತಾರೆ. ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಇಂತಹ ಅದೆಷ್ಟೋ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಶಬರಿಮಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟೊಂದು ಮುಂದುವರೆದಿರುವ ಈ “ಪುಣ್ಯಂ ಪೂಂಕವನಂ” (Punyam Poonkavanam) ಸ್ವಚ್ಚತಾ-ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರತಿ ಯಾತ್ರಿಯ, ಯಾತ್ರೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕಠೋರ ವ್ರತದ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ವಚ್ಚತೆಯ ಕಠಿಣ ಸಂಕಲ್ಪವೂ ಜೊತೆಜೊತೆಯಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂರವರು ಜೀವನಪೂರ್ತಿ ಯಾವ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದರೋ, ಪ್ರಯತ್ನ ಪಡುತ್ತಿದ್ದರೋ, ‘ಸ್ವಚ್ಚ-ಭಾರತ’, ‘ಕೊಳಕು ಮುಕ್ತ ಭಾರತ’ ಎನ್ನುವ, ಯಾವ ಕೆಲಸವು ಅಪೂರ್ಣವಾಗಿತ್ತೋ ಅಂತಹ ಅವರ ಕನಸಿನ ಸ್ವಚ್ಚ ಭಾರತವನ್ನು ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂರವರ 150ನೇ ಜಯಂತಿಯಂದು ಅವರಿಗೆ ಕೊಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ, 2014 ನೇ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2 ರ ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂರವರ ಜನ್ಮ ಜಯಂತಿಯಂದು, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೆವು. ಆ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಏನಾದರೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾಡೋಣ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಿಂದ ಕೂಡ ಪರಿವರ್ತನೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವ 2018 ರ ಜನವರಿ 4 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 10 ರ ನಡುವೆ ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಸಾಧನೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾದ ‘ಸ್ವಚ್ಚ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣೆ 2018’ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು 4 ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 40 ಕೋಟಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುವ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಬಯಲು ಶೌಚದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ; ಕಸದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ; ಕಸವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ವಾಹನದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ; ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಧಾನದಿಂದ ಕಸದ ಸಂಸ್ಕರಣೆ; ನಡುವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು; ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಉನ್ನತೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಚತೆಗಾಗಿ ಮಾಡಿರುವ ಅವಿಷ್ಕಾರಿಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಹಭಾಗಿತ್ವ – ಮುಂತಾದವುಗಳು ಸೇರಿರುತ್ತವೆ.

ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ತಂಡಗಳಾಗಿ ನಗರಗಳನ್ನು ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ನಾಗರೀಕರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿ ಅವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ‘ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಆಪ್’ ನ ಉಪಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಾರದ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಬೇಕಾದ ಸುಧಾರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ನಗರದ ಸ್ವಚ್ಚತೆ ಜನರ ಸ್ವಭಾವವಾಗುವಂತೆ, ನಗರದ ಸ್ವಭಾವವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆಯೇ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸಹ ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವಚ್ಚತೆ ಬರೀ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರೀಕ ಮತ್ತು ನಾಗರೀಕ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇದೆ. ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರೀಕರಲ್ಲೂ ನನ್ನ ಮನವಿ.

ನಿಮ್ಮ ನಗರ ಹಿಂದೆ ಉಳಿಯಬಾರದು, ನಿಮ್ಮ ಬೀದಿ, ಬಡಾವಣೆ ಹಿಂದೆ ಉಳಿಯಬಾರದು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಿ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಣ ಕಸ ಮತ್ತು ಹಸಿ ಕಸ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುವುದು; ನೀಲಿ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಕಸದ ಡಬ್ಬಿಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಇಂದು ನಿಮಗೆ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿ ಹೋಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಬಲವಾದ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. reduce, re-use ಮತ್ತು re-cycle ಎನ್ನುವ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಕಸಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಗರಗಳ ಅರ್ಹತಾ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ – ಒಂದು ವೇಳೆ ನಿಮ್ಮ ನಗರವು ಒಂದು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಇಡೀ ದೇಶದ ಅರ್ಹತಾ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಒಂದು ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅರ್ಹತಾ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಿಟ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎನ್ನುವುದು ನಿಮ್ಮ ಕನಸಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನ ಇರಬೇಕು.

2018 ನೇ ಜನವರಿ 4 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 10 ರವರೆಗೆ ನಡೆಯುವ ಈ ಸ್ವಚ್ಚತಾ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಈ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ನೀವು ಹಿಂದುಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿ ನಗರದಲ್ಲೂ ಒಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಬೇಕು. “ನಮ್ಮ ನಗರ – ನಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನ”, “ನಮ್ಮ ಪ್ರಗತಿ-ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿ” ಎನ್ನುವುದು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಕನಸಾಗಬೇಕು. ಬನ್ನಿ, ಈ ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪೂರವರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾ, ಸ್ವಚ್ಚ ಭಾರತದ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡುತ್ತಾ ಪುರುಷಾರ್ಥದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ ತಲುಪೋಣ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಕೆಲವೊಂದು ವಿಶಯಗಳು ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಕಂಡರೂ ಒಂದು ಸಮಾಜದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಪರಿಚಯದ ಮೇಲೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಇಂದು ‘ಮನದ ಮಾತು’ ಎಂಬ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ನಾನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಅಂತಹ ಒಂದು ಮಾತನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನನಗೆ ಬರುವ ಮಾಹಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಷಯ ತಿಳಿದು ಬಂತು. ಒಂದುವೇಳೆ ಯಾರಾದರೂ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆ ಹಜ್ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಲು ಬಯಸಿದರೆ ಅವರು ಮಹರಮ್ ಅಂದರೆ ತಮ್ಮ ಪುರುಷ ರಕ್ಷಕರಿಲ್ಲದೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುವಂತಿಲ್ಲ. ನಾನು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಕೇಳಿದಾಗ – ಇದು ಹೀಗೇಕೆ? ಈ ರೀತಿಯ ಕಾನೂನು ಯಾರು ಮಾಡಿರಬಹುದು? ಈ ತಾರತಮ್ಯ ಏಕೆ? ಎಂದು ಯೋಚಿಸತೊಡಗಿದೆ. ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಚಿಂತಿಸಿದಾಗ ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯಿತು ಏಕೆಂದರೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದು 70 ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕವೂ ಈ ನಿರ್ಬಂಧ ಹಾಕಿದವರು ನಾವೇ ಆಗಿದ್ದೇವೆ. ದಶಕಗಳಿಂದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಯೇ ಆಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಎಷ್ಟೋ ಮುಸ್ಲಿಂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಈ ನಿಯಮ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಈ ಅಧಿಕಾರ ಇರಲಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಸರಕಾರವು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನ ಹರಿಸಿ, ನಮ್ಮ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸಹ ಅವಶ್ಯಕವಾದ ದಿಟ್ಟಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟು, 70 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಡೆದುಬರುತ್ತಿರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಮುರಿದು ಈ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ನಾವು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ನನಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂದು ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರು ಪುರುಷ ರಕ್ಷಕರ ಜೊತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಹಜ್ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಬಹುದು.

ಈ ಸಾರಿ ಸರಿಸುಮಾರು 1300 ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರು ಪುರುಷ ರಕ್ಷಕರರಿಲ್ಲದೆ ಹಜ್ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಲು ಅರ್ಜಿ ಹಾಕಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಭಾಗಗಳಿಂದ –ಕೇರಳದಿಂದ ಉತ್ತರದವರೆಗೆ ಮಹಿಳೆಯರು ಹೆಚ್ಹು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಜ್ ಯಾತ್ರೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಇಚ್ಛೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗೆ ಒಬ್ಬಂಟಿಗರಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಹಜ್ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಲು ಖಚಿತವಾಗಿ ಅನುಮತಿ ದೊರಕಿಸಿಕೊಡುವಂತೆ ನಾನು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದ್ದೇನೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಜ್ ಯಾತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಲಾಟರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಒಬ್ಬೊಂಟಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಈ ಲಾಟರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿಟ್ಟು ಅವರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶ ಕೊಡಬೇಕು ಎಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಭಾರತದ ವಿಕಾಸ ಯಾತ್ರೆಯು ನಮ್ಮ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಯ ಬಲದಿಂದ, ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯ ಭರವಸೆಯಿಂದ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕೂಡ ಪುರುಷರಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಅಧಿಕಾರ ಸಿಗಲಿ, ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳು ಸಿಗಲಿ, ಅದರಿಂದ ಅವರೂ ಸಹ ಪ್ರಗತಿಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟೊಟ್ಟಿಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುವಂತಾಗಲಿ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಬೇಕು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಜನವರಿ 26 ನಮಗೆ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪರ್ವವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ವರ್ಷ 26 ಜನವರಿ 2018 ರ ದಿನ ವಿಶೇಷ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲಿದೆ. ಈ ವರ್ಷ ಗಣತಂತ್ರ ದಿವಸದ ಸಮಾರೋಪ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಕ್ಕೂಟದ ಎಲ್ಲಾ ಹತ್ತು ದೇಶಗಳ ಮುಖಂಡರು ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರಲಿದ್ದಾರೆ. ಗಣತಂತ್ರ ದಿವಸದಂದು ಈ ಸಾರಿ ಒಬ್ಬರಲ್ಲ, ಹತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳು ಇರುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆಂದೂ ಹೀಗೆ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. 2017, ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಕ್ಕೂಟದ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳು ಹಾಗೂ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ. 2017 ರಲ್ಲಿ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವು ತನ್ನ 50 ವರ್ಷವನ್ನು ಪೂರೈಸಿತು ಮತ್ತು ಇದೇ 2017 ರಲ್ಲಿ ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಕ್ಕೂಟದ ಜೊತೆ ಭಾರತದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ 25 ವರ್ಷಗಳು ಸಹ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿವೆ. ಜನವರಿ 26 ರಂದು ವಿಶ್ವದ ಹತ್ತು ದೇಶಗಳ ಈ ಮಹಾನ್ ನಾಯಕರುಗಳು ಒಗ್ಗೂಡುವುದು ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಇದು ಹಬ್ಬಗಳ ಋತುವಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಗಳ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಬಹುಶಃ ಹಬ್ಬದೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸದ ದಿನಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದೇ ಇರಬಹುದು. ಈಗಷ್ಟೇ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ಆಚರಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ಹೊಸ ವರ್ಷ ಬರಲಿದೆ. ಬರಲಿರುವ ಹೊಸ ವರ್ಷ ನಿಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂತೋಷ, ಸುಖ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತು ತರಲಿ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹೊಸ ಆಶಯ, ಹೊಸ ಉತ್ಸಾಹ, ಹೊಸ ಭರವಸೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಮುಂದೆ ನಡೆಯೋಣ, ದೇಶವನ್ನೂ ಸಹ ಮುನ್ನಡೆಸೋಣ. ಜನವರಿ ತಿಂಗಳು ಸೂರ್ಯನು ಉತ್ತರಾಯಣಕ್ಕೆ ಪಥ ಬದಲಿಸುವ ಕಾಲ ಮತ್ತು ಇದೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಪರ್ವ.

ಹಾಗೆಯೇ ಕೂಡ ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾಲವೂ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ ವಿವಿಧತೆಯಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಈ ಅದ್ಭುತ ಘಟನೆಯನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಭಾರತದಲ್ಲಿ ‘ಲೋಹಡಿ’ ಯ ಆನಂದ ಇರುತ್ತದೆ, ಯು,ಪಿ. ಮತ್ತು ಬಿಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಖಿಚಡಿ ಮತ್ತು ತಿಲ್-ಸಂಕ್ರಾಂತಿಯ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇರುತ್ತದೆ. ರಾಜಾಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ‘ಸಂಕ್ರಾಂತ್’ ಎಂದು ಹೇಳಲಿ, ಅಸ್ಸಾಂ ನಲ್ಲಿ ‘ಮಾಘ-ಬಿಹೂ’ ಅಥವಾ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ‘ಪೊಂಗಲ್’ ಎನ್ನಲಿ, ಇವೆಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳೂ ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ಅದರದ್ದೇ ಆದ ಮಹತ್ವ ಇದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳೂ ಬಹುಶಃ ಜನವರಿ 13 ರಿಂದ 17 ರ ಮಧ್ಯೆ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳ ಹೆಸರು ಬೇರೆ ಬೇರೆ, ಆದರೆ ಇವುಗಳ ಮೂಲ ತತ್ವ ಒಂದೇ ಆಗಿದೆ. ಅದೆಂದರೆ ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ಜೊತೆಗಿನ ಸಂಬಂಧ.

ಎಲ್ಲಾ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೂ ಈ ಹಬ್ಬಗಳ ಹಾರ್ದಿಕ ಶುಭಾಶಯಗಳು. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಹೊಸ ವರ್ಷ 2018 ರ ಶುಭಾಶಯಗಳು. ಅನಂತಾನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ.

2018 ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮಾತನಾಡೋಣ.

ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ನಮಸ್ಕಾರ. ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಮೂಲಕ ಮನದ ಮಾತನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ 3 ವರ್ಷಗಳೇ ಆಗಿ ಹೋಗಿವೆ. ಇಂದು ಇದು 36ನೇ ಕಂತು. ಮನದ ಮಾತು ಒಂದು ರೀತಿ ಭಾರತದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಮೂಲೆಮೂಲೆಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿದ ಭಾವನೆಗಳು, ಇಚ್ಛೆಗಳು, ಅಪೇಕ್ಷೆಗಳು, ಕೆಲವೆಡೆ ದೂರುಗಳಾಗಿವೆ. ಹೀಗೆ ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿರುವ ಭಾವನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಬೆರೆಯಲು ಮನದ ಮಾತು ನನಗೆ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ನಾನೆಂದಿಗೂ ನನ್ನ ಮನದ ಮಾತು ಎಂದು ಹೇಳಿಲ್ಲ. ಈ ಮನದ ಮಾತು ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಮನದೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತಿದೆ, ಅವರ ಭಾವನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತಿದೆ, ಅವರ ಆಸೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತಿದೆ. ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೇಳುವ ಮಾತುಗಳೆಲ್ಲವೂ ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಿಂದ ಜನರು ನನಗೆ ಕಳುಹಿಸುವ ಅವರ ಮಾತುಗಳಾಗಿವೆ. ನಿಮಗೆ ಬಹುಶಃ ನಾನು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆಯೇನೋ, ಆದರೆ ನನಗೆ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುವಂತಹ ಖಜಾನೆಯೇ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅದು ಈ ಮೇಲ್ ಆಗಿರಲಿ, ದೂರವಾಣಿ ಆಗಿರಲಿ, ಮೈ ಗೌ ನಲ್ಲಾಗಿರಲಿ, ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್ನಲ್ಲಾಗಿರಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾತುಗಳು ನನಗೆ ತಲುಪುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನವು ನನಗೆ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಸಾಕಷ್ಟು ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿಯ ಸುಧಾರಣೆ ಕುರಿತಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ದೂರುಗಳಾಗಿದ್ದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಹರಿಸುವಂಥವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ನಾನು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಯಷ್ಟು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ ಜನರು 30 ದಿನಗಳೂ ಮನದ ಮಾತಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮಾತುಗಳನ್ನು ತಲುಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲೂ ಸಂವೇದನಾಶೀಲತೆ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ದೂರ ದೂರದಲ್ಲಿ ಎಂತೆಂಥ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ ಅದರತ್ತ ಸರ್ಕಾರ ಗಮನ ನೀಡುವುದು, ಇದೆಲ್ಲ ಸಹಜ ಅನುಭವದಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಮನದ ಮಾತಿನ 3 ವರ್ಷಗಳ ಈ ಯಾತ್ರೆ ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಭಾವನೆಗಳ ಅರಿವಿನ ಯಾತ್ರೆಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಬಹುಶಃ ಇಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕನ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆತದ್ದಕ್ಕೆ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನಾನು ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಯಾವಾಗಲೂ ಆಚಾರ್ಯ ವಿನೋಭಾ ಭಾವೆಯವರ ಮಾತನ್ನು ನೆನಪಿಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ಆಚಾರ್ಯ ವಿನೋಭಾ ಭಾವೆ ’ಅ-ಸರ್ಕಾರಿ, ಅಸರ್ಕಾರಿ’ ಅಂದರೆ ಸರ್ಕಾರದ ಹೊರತಾಗಿದ್ದದ್ದು – ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಾನೂ ದೇಶದ ಜನತೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ರಾಜಕೀಯದಿಂದ ದೂರವಿರಿಸಿದ್ದೇನೆ. ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆವೇಶ, ಆಕ್ರೋಶದಲ್ಲಿ ಕೊಚ್ಚಿಹೋಗುವ ಬದಲು ಸ್ಥಿರ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗಿರುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ.

ಈಗ 3 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು, ರಿಸರ್ಚ್ ಸ್ಕಾಲರ್ ಗಳು, ಮಾಧ್ಯಮ ತಜ್ಞರು ಖಂಡಿತ ಇದರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸಾಧಕ-ಬಾಧಕ ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಷಯಗಳನ್ನೂ ಬೆಳಕಿಗೆ ತರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ವಿಚಾರ ವಿಮರ್ಶೆ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಮನದ ಮಾತಿಗೆ ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಲಿದೆ, ಇದರಿಂದ ಒಂದು ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ, ಹೊಸ ಶಕ್ತಿ ದೊರೆಯಲಿದೆ ಎಂದು ನನಗೆ ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ. ನಾವು ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ ಎಷ್ಟು ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆಯೋ ಅಷ್ಟನ್ನೇ ಸೇವಿಸಬೇಕು, ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ತದನಂತರ ಈಗಾಗಲೇ ಅನೇಕ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಯುವಕರು ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಿಂದ ಬಂದ ಪತ್ರಗಳಿಂದ ನನಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟುಹೋಗುವ ಅನ್ನವನ್ನು ಹೇಗೆ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ಅದರ ಸದುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ಕುರಿತು ಎಷ್ಟೊಂದು ಜನರು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿದು ನನಗೆ ಬಹಳ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು. ಬಹಳ ಹರ್ಷವೆನಿಸಿತು.

ನಾನು ಒಮ್ಮೆ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಿವೃತ್ತ ಶಿಕ್ಷಕ ಶ್ರೀಯುತ ಚಂದ್ರಕಾಂತ್ ಕುಲಕರ್ಣಿ ಅವರ ಮಾತನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದೆ. ಅವರಿಗೆ 16 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ಪಿಂಚಣಿ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ತಮಗೆ ಸಿಗುವ ಪಿಂಚಣಿಯಿಂದ, 5 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳ 51 ಪೋಸ್ಟ್ ಡೇಟೆಡ್ ಚೆಕ್ಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛತೆಗಾಗಿ ದಾನ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅದರ ನಂತರ ಸ್ವಚ್ಛತೆಗಾಗಿ ಇಂಥ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅದೆಷ್ಟು ಜನರು ಮುಂದೆ ಬಂದರು ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಕಂಡಿದ್ದೇನೆ.

ಒಮ್ಮೆ ನಾನು ಹರಿಯಾಣದ ಸರಪಂಚರೊಬ್ಬರು ಕಳುಹಿಸಿದ ಸೆಲ್ಫಿ ವಿದ್ ಡಾಟರ್ (ಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೆಲ್ಫಿ) ವಿಷಯವನ್ನು ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರ ಮುಂದಿರಿಸಿದೆ. ನೋಡು ನೋಡುತ್ತಲೇ ಕೇವಲ ಭಾರತದಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಸೆಲ್ಫಿ ವಿದ್ ಡಾಟರ್ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಅಭಿಯಾನದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹರಡಿತು. ಇದು ಕೇವಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯವಲ್ಲ. ಪ್ರತಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಗಳಲ್ಲಿ ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿಸುವ, ಅಭಿಮಾನ ಮೂಡಿಸುವ ಘಟನೆಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು. ಪ್ರತಿ ತಂದೆತಾಯಿಗೂ ತಾವೂ ಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೆಲ್ಫಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎನಿಸತೊಡಗಿತು. ಪ್ರತಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಗಳಿಗೂ ತನ್ನದೇ ಹಿರಿಮೆಯಿದೆ, ತನ್ನದೇ ಆದ ಮಹತ್ವವಿದೆ ಎಂದೆನಿಸತೊಡಗಿತು.

ಕಳೆದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಇಲಾಖೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಕುಳಿತಿದ್ದೆ. ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆಂದು ತೆರಳುವ ಜನರಿಗೆ ಇನ್ಕ್ರೆಡಿಬಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಎಲ್ಲಿಯೇ ಹೋಗಲಿ ಫೋಟೊ ಕಳುಹಿಸಿ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದೆ. ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೂಲೆಯಿಂದಲೂ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಫೋಟೊಗಳು ಬಂದವು. ಒಂದು ರೀತಿ ಪ್ರವಾಸೀ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಿಗೆ ಇದೊಂದು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಆಸ್ತಿಯಾದಂತಾಯ್ತು. ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಘಟನೆ ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ನಾಂದಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಇಂದು ಮನದ ಮಾತಿಗೆ 3 ವರ್ಷಗಳು ತುಂಬಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ವರ್ಷಗಳ ಕೆಲ ಮಾತುಗಳು ಮನಃಪಟಲವನ್ನು ಆವರಿಸಿಬಿಟ್ಟವು. ದೇಶ ಸರಿಯಾದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯಲು ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ದೇಶದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನೂ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ, ಸಮಾಜದ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ, ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಗಾಗಿ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಬಯಸುತ್ತಾನೆ. ನನ್ನ 3 ವರ್ಷದ ಮನದ ಮಾತಿನ ಈ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ನಾನು ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಂಡೆ, ಅರಿತುಕೊಂಡೆ, ಕಲಿತೆ. ಯಾವುದೇ ದೇಶಕ್ಕೆ ಇದು ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಆಸ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಬಹುದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಾನು ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ನಮಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನಾನೊಮ್ಮೆ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಖಾದಿ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದೆ. ಖಾದಿ ಎಂಬುದು ಒಂದು ವಸ್ತ್ರವಲ್ಲ ಅದೊಂದು ವಿಚಾರವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ ಖಾದಿ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಭಿರುಚಿ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಖಾದಿಧಾರಿಗಳಾಗಿ ಎಂದೇನೂ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ವಿಭಿನ್ನ ಬಗೆಯ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ಗಳಿರುತ್ತವೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಖಾದಿ ಕೂಡಾ ಒಂದು ಯಾಕಾಗಬಾರದು? ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೊದಿಕೆಯಾಗಲಿ, ಕರವಸ್ತ್ರವಾಗಲಿ, ಪರದೆಯಾಗಲಿ ಎಂದು ನಾನು ಸಹಜವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಯುವಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಖಾದಿ ಆಕರ್ಷಣೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ ಎಂಬುದು ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಖಾದಿ ಮಾರಾಟ ಹೆಚ್ಚಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದಾಗಿ ನೇರವಾಗಿ ಬಡವನ ಮನೆಗೆ ಉದ್ಯೋಗದ ನಂಟು ಬೆಳೆದಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2 ರಿಂದ ಖಾದಿ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷ ರಿಯಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖಾದಿಯ ಈ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ ಎಂದು ನಾನು ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತೇನೆ. ಖಾದಿ ಖರೀದಿಸಿ ಬಡವನ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ದೀಪಾವಳಿಯ ದೀಪ ಬೆಳಗಿಸೋಣ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯೊಂದಿಗೆ ದುಡಿಯೋಣ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಬಡಜನತೆಗೆ ಇದರಿಂದ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾವು ಅದನ್ನು ಮಾಡಲೇಬೇಕು. ಈಗ ಖಾದಿಯೆಡೆ ಅಭಿರುಚಿ ಹೆಚ್ಚಿರುವುದರಿಂದ ಖಾದಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಲ್ಲಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ, ಖಾದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಜನರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೇಗೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳೋಣ, ಉತ್ಪಾದನಾ ಕ್ಷಮತೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸೋಣ, ಸೋಲಾರ್ ಚರಕವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಮಿಸೋಣ? ಎಂದು ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಆಲೋಚಿಸುವ ಉತ್ಸಾಹ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ನಮ್ಮ ಯಾವ ಪುರಾತನ ಪರಂಪರೆ, 20-25-30 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಹೋಗಿದ್ದವೋ ಅವುಗಳಿಗೆ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಹೇಗೆ ಕಲ್ಪಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ಚಿಂತನೆ ಮೂಡಿದೆ.

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿಯ ಸೇವಾಪುರ್ನಲ್ಲಿ ಖಾದಿ ಆಶ್ರಮ 26 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದು ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಪಡೆದಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಾರದ ಉಪಕಸುಬುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಇದು ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪಂಪೋರ್ನಲ್ಲಿ ಖಾದಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೊದ್ಯೋಗ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ತಮ್ಮ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಆರಂಭಿಸಿದೆ ಹಾಗೂ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಬಳಿಯಂತೂ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ. ಈಗ ಈ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತೆ ಆರಂಭಗೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಆಧುನಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು, ಹೆಣೆಯಲು, ಹೊಸ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಸಹಾಯಕಾರಿಯಾಗಲಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್ ಹೌಸ್ಗಳು ಕೂಡಾ ದೀಪಾವಳಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಡುಗೊರೆ ನೀಡಲು ಖಾದಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ನನಗೆ ಬಹಳ ಸಂತಸವೆನಿಸಿದೆ. ಜನರು ಕೂಡಾ ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಖಾದಿ ವಸ್ತುಗಳನ್ನೇ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಒಂದು ವಸ್ತು ಹೇಗೆ ವಿಸ್ತಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಹೇಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಕಳೆದ ತಿಂಗಳ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಂದು ಸಂಕಲ್ಪಗೈದಿದ್ದೆವು ಮತ್ತು ಗಾಂಧಿ ಜಯಂತಿಗೆ 15 ದಿನಗಳಿಗೂ ಮೊದಲು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಉತ್ಸವ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ, ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೊಂದಿಗೆ ಜನಮಾನಸವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸೋಣ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೆವು. ನಮ್ಮ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ದೇಶ ಒಗ್ಗೂಡಿತು. ನಗರವಾಗಲಿ, ಗ್ರಾಮವಾಗಲಿ, ಪುರುಷರಾಗಿರಲಿ, ಸ್ತ್ರೀಯರಾಗಿರಲಿ, ಅಬಾಲವೃದ್ಧರಾದಿಯಾಗಿ ಇಂದು ಈ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ನಾನು ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದಾಗ ಈ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿಯೆಡೆ ಹೇಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ಕಣ್ಣಾರೆ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಇದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಸಹಯೋಗ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರಿಗೆ ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ ಜೊತೆಗೆ ದೇಶದ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ವರ್ಗವೂ ಇದನ್ನು ತಮ್ಮದೇ ಕೆಲಸವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದೆ. ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳೇ ಆಗಿರಲಿ, ಚಿತ್ರರಂಗದವರಾಗಲಿ, ಶಿಕ್ಷಣರಂಗದವರೇ ಆಗಿರಲಿ, ಶಾಲೆಗಳಾಗಿರಲಿ, ಕಾಲೇಜುಗಳಾಗಿರಲಿ, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಾಗಿರಲಿ, ಕೃಷಿಕರಾಗಿರಲಿ, ಕಾರ್ಮಿಕರಾಗಿರಲಿ, ಅಧಿಕಾರಿ ಆಗಿರಲಿ, ಪೊಲೀಸರಾಗಿರಲಿ, ಸೇನಾನಿಯಾಗಿರಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಇದರೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗೂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಮಲಿನಗೊಂಡರೆ ಜನರು ದೂಷಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಒತ್ತಡ ಏರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಿಗೂ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಒತ್ತಡದ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಾನು ಒಳ್ಳೇ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. ಸ್ವಚ್ಚತೆಯೇ ಸೇವೆ ಅಭಿಯಾನದ ಮೊದಲ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಲ್ಲೇ ಸರಿ ಸುಮಾರು 75 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು, 40 ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹೊಸ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ.

ಕೆಲವರಂತೂ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ತಂದೇ ತರುವ ನಿರ್ಣಯದೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರಿದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಾರಿ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಷಯ ನೋಡಿದೆ – ಒಂದು ನಾವು ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು, ಇನ್ನೊಂದು ನಾವು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿದ್ದು ಮಾಲಿನ್ಯ ಆಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಹೀಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಸ್ವಭಾವವಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದರೆ ವೈಚಾರಿಕ ಆಂದೋಲನದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೇ ಸೇವೆ ಎನ್ನುವ ಅಭಿಯಾನದೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳೂ ನಡೆದವು. ಎರಡೂವರೆ ಕೋಟಿ ಮಕ್ಕಳು ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಕುರಿತಾದ ಪ್ರಬಂಧ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಸಾವಿರಾರು ಮಕ್ಕಳು ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಮಾಡಿದರು. ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಗನುಸಾರ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಬಗ್ಗೆ ಚಿತ್ರ ಬರೆದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಕವಿತೆ ರಚಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಮಧ್ಯೆ ನಮ್ಮ ಪುಟ್ಟ ಸ್ನೇಹಿತರು ಕಳುಹಿಸಿದಂತಹ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ನಾನು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಮಾತು ಬಂದಾಗ ನಾನು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದನ್ನು ಮರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಅವರು ಬಹಳ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯಿಂದ ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೈ ಜೋಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದಿಗೂ ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಆಂದೋಲನದ ನೇತೃತ್ವವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ನಮ್ಮ ದೇಶದ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಎಂತಹ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು `ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೇ ಸೇವೆ’ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಇದೀಗ ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಶ್ರೀನಗರದ 18 ವರ್ಷದ ಯುವಕ ಬಿಲಾಲ್ ಡಾರ್ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರೋ ನನ್ನ ಗಮನ ಸೆಳೆದರು. ಶ್ರೀನಗರ ನಿಗಮ ಬಿಲಾಲ್ ಡಾರ್ನನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಬ್ರಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿ ನೇಮಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇಳಿ ನಿಮಗೆ ಸಂತೋಷವೆನ್ನಿಸಬಹುದು. ಬ್ರಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಎಂದ ಕೂಡಲೇ ನಿಮಗೆ ಅವರು ಚಿತ್ರರಂಗದವರಾಗಿರಬಹುದು ಇಲ್ಲವೇ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದೆನಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಅಲ್ಲ. ಬಿಲಾಲ್ ಡಾರ್ 12-13 ವರ್ಷದವನಿದ್ದಾಗಲೇ, ಅಂದರೆ ಕಳೆದ 5-6 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಶ್ರೀನಗರದ ಬಳಿ ಇರುವ ಏಷ್ಯಾದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸರೋವರದ ಬಳಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಇರಲಿ, ಪಾಲಿಥೀನ್ ಇರಲಿ, ಬಳಸಿದ ಬಾಟಲಿಗಳಿರಲಿ, ಕಸ ಕಡ್ಡಿಯಿರಲಿ ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಅದರಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈತ ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕವನಿದ್ದಾಗಲೇ ಅವನ ತಂದೆ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ನಿಂದ ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ಆದರೆ ಆತ ತನ್ನ ಜೀವನ ನಿರ್ವಹಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡ. ಬಿಲಾಲ್ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 12 ಸಾವಿರ ಕಿಲೋಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಸವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಿದ್ದಾನೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಕುರಿತು ಮುಂದಡಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ, ಬ್ರಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ನೇಮಕಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಈ ಕಲ್ಪನೆಗೆ ಶ್ರೀನಗರ ನಿಗಮವನ್ನೂ ನಾನು ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಶ್ರೀನಗರ ಒಂದು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಪ್ರತಿ ನಾಗರಿಕನಿಗೂ ಶ್ರೀನಗರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಆಸೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಶ್ರೀನಗರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಕಾಳಜಿ ಇರುವುದು ತನ್ನಲ್ಲೇ ಒಂದು ವಿಶೇಷತೆಯಾಗಿದೆ. ಬಿಲಾಲ್ನನ್ನು ಅವರು ಕೇವಲ ಬ್ರಾಂಡ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್ ಆಗಿ ನೇಮಿಸಿಲ್ಲ, ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಬಿಲಾಲ್ಗೆ ವಾಹನ ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಮವಸ್ತ್ರ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ಅವನು ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೂ ಹೋಗಿ ಜನರಿಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುತ್ತಾನೆ, ಸ್ಫೂರ್ತಿ ತುಂಬುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಸಫಲತೆ ದೊರೆಯುವವರೆಗೂ ಬೆಂಬಿಡದೆ ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ಬಿಲಾಲ್ ಡಾರ್ ವಯಸ್ಸು ಚಿಕ್ಕದು ಆದರೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿವಹಿಸುವವರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಸೆಲೆಯಾಗಿದ್ದಾನೆ.

ನಾನು ಬಿಲಾಲ್ ಡಾರ್ಗೆ ಅನಂತ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಮುಂದಿನ ಇತಿಹಾಸ ಇತಿಹಾಸದ ಗರ್ಭದಲ್ಲೇ ಜನಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಮಾತನ್ನು ನಾವು ಸ್ವೀಕರಿಸಲೇಬೇಕು ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಇತಿಹಾಸದ ಮಾತು ಬರುತ್ತದೆಯೋ ಆಗ ಮಹಾಪುರುಷರ ನೆನಪಾಗುವುದು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವೇ ಆಗಿದೆ. ಈ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳು ನಮ್ಮ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಹಾಪುರುಷರನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ತಿಂಗಳಾಗಿದೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್ ಅವರ ವರೆಗೆ, 20 ಮತ್ತು 21ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ದಿಕ್ಕು ತೋರಿಸಿದ, ನಮ್ಮ ನಾಯಕತ್ವ ವಹಿಸಿದ, ನಮಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ತೋರಿದ ಎಷ್ಟೊಂದು ಮಹಾಪುರುಷರು ನಮ್ಮ ಮುಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅವರೆಲ್ಲ ಬಹಳ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಎರಡರಂದು ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಶಾಸ್ತ್ರೀಜಿಯವರ ಜಯಂತಿಯಾದರೆ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಹನ್ನೊಂದರಂದು ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್ ಮತ್ತು ನಾನಾಜಿ ದೇಶಮುಖ್ ಅವರ ಜಯಂತಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25ರಂದು ಪಂಡಿತ್ ದೀನದಯಾಳ್ ಉಪಾಧ್ಯಾಯರವರ ಜಯಂತಿಯಾಗಿದೆ. ನಾನಾಜಿ ಮತ್ತು ದೀನದಯಾಳ ಅವರದಂತೂ ಇದು ಜನ್ಮ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ವರ್ಷ ಸಹ ಆಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾಪುರುಷರ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು ಏನಾಗಿತ್ತು? ಒಂದು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಇವರೆಲ್ಲರಲ್ಲಿ ಸಾಮ್ಯತೆ ಇತ್ತು, ಅದೆಂದರೆ ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬದುಕುವುದು ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡುವುದು. ಇದು ಬರೀ ಉಪದೇಶವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮುಖಾಂತರ ಮಾಡಿ ತೋರಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿ, ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ಅವರು, ದೀನದಯಾಳ್ ಅವರಂತೂ ಎಂತಹ ಮಹಾಪುರುಷರೆಂದರೆ ಅವರು ಅಧಿಕಾರದ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ದೂರ ಉಳಿದು ಜನರ ಜೀವನದ ಜೊತೆಗೆ ಕ್ಷಣ ಕ್ಷಣವೂ ಜೀವಿಸಿದ್ದರು, ಹೋರಾಟ ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸರ್ವ ಜನರ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ, ಸರ್ವ ಜನರ ಸುಖಕ್ಕಾಗಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾನಾಜಿ ದೇಶಮುಖ್ ಅವರು ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಗ್ರಾಮೋದಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇಂದು ಅವರ ಜನ್ಮ ಶತಮಾನೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದರೆ ಅವರ ಗ್ರಾಮೋದಯದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಗೌರವಾದರ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ತುಂಬಾ ಸಹಜವೇ ಆಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಅಂದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಶ್ರೀಯುತ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಅವರು ಯಾವಾಗ ನವ ಯುವಕರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರೋ ಆಗೆಲ್ಲಾ ನಾನಾಜಿ ದೇಶಮುಖ್ ಅವರ ಗ್ರಾಮೀಣ ವಿಕಾಸದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಆ ಮಾತುಗಳನ್ನು ತುಂಬಾ ಆದರದಿಂದ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಸ್ವತಃ ನಾನಾಜಿಯವರ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ನೋಡುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಹಳ್ಳಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರು.

ಇನ್ನು ದೀನದಯಾಳ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಅವರು. ಹೇಗೆ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧಿ ಅವರು ಸಮಾಜದ ಕೊನೆಯ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಮನುಷ್ಯನ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರೋ ಹಾಗೆಯೇ ದೀನದಯಾಳ್ ಅವರು ಸಹ ಸಮಾಜದ ಕೊನೆಯ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ನೋವುಂಡ, ಶೋಷಿತ, ವಂಚಿತ, ಬಡ ವರ್ಗದವರ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಕ, ಉದ್ಯೋಗದ ಮೂಲಕ ಯಾವ ರೀತಿ ಬದಲಾವಣೆ ತರಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾಪುರುಷರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಅವರಿಗೆ ನಾವು ಮಾಡುವ ಉಪಕಾರವಲ್ಲ. ನಮಗೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನ ದಾರಿಗಳು ಸಿಗುತ್ತಲಿರಲಿ, ಮುಂದಿನ ನಿರ್ದೇಶನಗಳು ಸಿಗುತ್ತಿರಲಿ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಈ ಮಹಾಪುರುಷರ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ.

ಮುಂದಿನ ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್ನಲ್ಲಿ ನಾನು ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಬ್ ಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಅವರ ವಿಷಯ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ 31 ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಪೂರಾ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ದೇಶದ ಪ್ರತಿ ನಗರದಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ರನ್ ಫಾರ್ ಯುನಿಟಿ ಎನ್ನುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ‘ಒಂದು ಭಾರತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತ’ ಎನ್ನುವ ಘೋಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣ ಸಹ ಓಡುವುದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿದ್ದು ಸಂತೋಷ ತರುವಂತಿದೆ. ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್ ಅವರಂತೆ ಉಕ್ಕಿನ ಶಕ್ತಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಕೂಡ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲರು ದೇಶವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿದ್ದರು, ನಾವು ಸಹ ಏಕತೆಗಾಗಿ ಓಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಐಕ್ಯತೆಯ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.

ನಾವೆಲ್ಲರೂ “ವಿವಿಧತೆಯಲ್ಲಿ ಏಕತೆ, ಭಾರತದ ವಿಶೇಷತೆ” ಎಂದು ತುಂಬಾ ಸಹಜವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ವಿವಿಧತೆಯನ್ನು ನಾವು ಗೌರವಿಸುತ್ತೇವೆ ಆದರೆ ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ನಮ್ಮ ಈ ವಿವಿಧತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಪಟ್ಟಿದ್ದೇವೆಯೇ? ನಾನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಹಿಂದುಸ್ತಾನದ ನನ್ನ ದೇಶ ವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನನ್ನ ಯುವ ಜನತೆಗೆ ಹೇಳಲು ಇಷ್ಟ ಪಡುತ್ತೇನೆ. ನಾವು ಒಂದು ಜಾಗೃತಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದೇವೆ. ಈ ಭಾರತದ ವಿವಿಧತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ, ಅದರ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಆಘ್ರಾಣಿಸಿ. ಬೇಕಿದ್ದರೆ ನೀವು ನೋಡಿ, ನಿಮ್ಮೊಳಗಿನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಕಸನಕ್ಕೆ ಕೂಡ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಈ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪಾಠಶಾಲೆಯಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ರಜಾ ದಿನಗಳಿರಲಿ, ದೀಪಾವಳಿಯ ದಿನವಾಗಲಿ, ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕೂ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ಕಡೆ ಹೋಗಿ ಬರುವ ಅಭ್ಯಾಸವಿದೆ. ಜನರು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಾಗಿ ಹೋಗಿ ಬರುತ್ತಾರೆ ಇದು ತುಂಬಾ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ. ಆದರೆ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ನನಗೆ, ‘ನಾವು ನಮ್ಮ ದೇಶವನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ, ದೇಶದ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ, ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟ ಪಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೇವೆ’ ಎಂಬ ಚಿಂತೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ನೀವು ಜಗತ್ತನ್ನೆಲ್ಲ ಸುತ್ತಲು ಹೋಗಿ, ನನಗೇನೂ ಅಭ್ಯಂತರವಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಕೂಡ ನೋಡಿ. ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ಎಂದು ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ವ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ಎಂದು ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ದೇಶ ಎಷ್ಟೊಂದು ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದೆ.

ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ, ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್, ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ, ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಮ್ ಜೀ ಇವರ ಮಾತುಗಳಲ್ಲೇ ನೋಡುವುದಾದರೆ ಒಂದು ಮಾತು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬರುತ್ತದೆ ಅದು ಯಾವುದೆಂದರೆ ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಭಾರತವನ್ನು ನೋಡಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಬದುಕಲು ಅಥವಾ ಮಡಿಯಲು ಒಂದು ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾಪುರುಷರೂ ಭಾರತದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸಂಚರಿಸಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಇವರೆಲ್ಲ ಭಾರತವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು, ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನ ಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಭಾರತವನ್ನು ತಮ್ಮೊಳಗೆ ಜೀವಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದರು.

ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಭಿನ್ನಭಿನ್ನ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನೂ, ಭಿನ್ನಭಿನ್ನ ಸಮಾಜಗಳನ್ನೂ, ಸಮೂಹಗಳನ್ನೂ, ಅವರ ರೀತಿ-ರಿವಾಜುಗಳನ್ನೂ, ಅವರ ಪರಂಪರೆಯನ್ನೂ, ಅವರ ವೇಷ ಭೂಷಣಗಳನ್ನೂ, ಅವರ ಊಟ-ಉಪಚಾರಗಳನ್ನೂ, ಅವರ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನೂ ಒಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಲಿಯುವ, ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ, ಬದುಕುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ನಾವು ಮಾಡಬಲ್ಲೆವೇ?

ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ನಾವು ಬರೀ ಬೇರೆಯವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವುದು ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನಾವು ಒಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ತರಹ ಅವರನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವರಂತೆ ಆಗುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಪ್ರವಾಸ ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ನನ್ನ ಸ್ವಯಂ ಅನುಭವ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ನನಗೆ ಹಿಂದುಸ್ತಾನದ 500ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿರಬಹುದು, 450ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನನಗೆ ರಾತ್ರಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಂದರ್ಭ ಒದಗಿ ಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಇಂದು ನಾನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಒಂದು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಂಭಾಳಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ನನ್ನ ಪ್ರವಾಸದ ಆ ಅನುಭವಗಳು ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತವೆ. ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ನನ್ನ ವಿನಂತಿ ಏನೆಂದರೆ ನೀವು ಈ ವಿಶಾಲ ಭಾರತವನ್ನು “ವಿವಿಧತೆಯಲ್ಲಿ ಏಕತೆ” ಎನ್ನುವ ಘೋಷಣೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಬೇಡಿ, ನಮ್ಮ ಈ ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿಯ ಭಂಡಾರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ. “ಒಂದು ಭಾರತ – ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತ” ಎನ್ನುವ ಕನಸು ಇದರಲ್ಲಿ ಮಿಳಿತಗೊಂಡಿದೆ. ಊಟ-ಉಪಚಾರದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೊಂದು ಬಗೆಗಳಿವೆ ಎಂದರೆ ಒಂದು ವೇಳೆ ಪೂರ್ತಿ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ಒಂದೊಂದು ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಅಂದುಕೊಂಡರೂ ಸಹ ಬಹುಶಃ ಯಾವುದೇ ಆಹಾರ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಲಾರದು. ಇದು ಈಗ ನಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ.

ನಾನು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುವುದೇನೆಂದರೆ, ಈ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ನೀವು ಬರೀ ಒಂದು ಬದಲಾವಣೆಗೋಸ್ಕರ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಹೋಗಬೇಡಿ , ಅದರ ಬದಲು ಏನಾದರೂ ಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ, ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ, ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಧಾರದೊಂದಿಗೆ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಡಿ. ಭಾರತವನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಳಗೆ ಅವಗಾಹನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿರಿ. ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಜನರ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಳಗೆ ಅಂತರ್ಗತಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಇಂತಹ ಅನುಭವಗಳಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಜೀವನ ಸಮೃದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಚಿಂತನೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ವಿಶಾಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಅನುಭವಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ಯಾರು ಇರಲು ಸಾಧ್ಯ? ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ನಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ವರೆಗಿನ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರವಾಸದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಜನರು ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಾರಿ ಕೂಡ ನೀವೊಂದು ವೇಳೆ ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗುವಿರಾದರೆ ನನ್ನ ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ನೀವು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತೀರಿ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ನನಗಿದೆ. ನೀವು ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಹೋಗಿ, ನಿಮ್ಮ ಅನುಭವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ,

#incredibleindia (ಹ್ಯಾಷ್ ಟ್ಯಾಗ್ incredibleindia ) ಇದಕ್ಕೆ ನೀವು ಫೋಟೋಗಳನ್ನು ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಿ. ಅಲ್ಲಿಯ ಜನರ ಜೊತೆ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದಲ್ಲಿ ಅವರ ಭಾವಚಿತ್ರವನ್ನು ಕೂಡ ಕಳುಹಿಸಿ. ಬರೀ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಅಲ್ಲಿಯ ಜನ-ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಸಹ ಕೆಲವು ಮಾತುಗಳನ್ನು ಬರೆಯಿರಿ. ನಿಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸದ ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಬರೆಯಿರಿ. Mygovಗೆ ಕಳುಹಿಸಿರಿ, NarendraModiAppಗೆ ಕಳುಹಿಸಿರಿ.

ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಚಾರ ಬರುತ್ತಿದೆ, ನಾವು ಭಾರತದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ನೀವು ನಿಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ 7 ಅತ್ತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರವಾಸೀ ತಾಣಗಳು ಯಾವುವು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಬಲ್ಲಿರಾ? ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನೂ ನಿಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ ಆ 7 ತಾಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ ಆ 7 ತಾಣಗಳಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕು. ನೀವು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಬಲ್ಲಿರಾ ? NarendraModiAppನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಹಾಕಬಲ್ಲಿರಾ? #IncredibleIndia (ಹ್ಯಾಷ್ ಟ್ಯಾಗ್ incredibleindia) ದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಹಾಕಬಲ್ಲಿರಾ?

ನೀವೇ ನೋಡಿ, ಒಂದು ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರೆ ನಾನು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಅದನ್ನು ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡಿಸಿ ಬಹಳ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವ 7 ತಾಣಗಳು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಬಂದಿವೆ ಅದರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಚಾರ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ತಯಾರು ಮಾಡಲು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಅಂದರೆ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಜನರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಂದ ಪ್ರವಾಸೀ ತಾಣಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೇಗೆ ಆಗುತ್ತದೆಯೋ ಅದೇ ರೀತಿ ನೀವು ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ ಯಾವ ತಾಣಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೀರಿ ಅದರಲ್ಲಿ 7 ನಿಮಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಎನ್ನಿಸುವ, ಎಲ್ಲರೂ ಇದನ್ನು ಒಂದೇ ಒಂದು ಸರಿ ನೋಡಲೇಬೇಕು, ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಅನ್ನಿಸುವ ನಿಮ್ಮ ನೆಚ್ಚಿನ ಅಂತಹ 7 ಸ್ಥಳಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಹ MyGovಗೆ, NarendraModiAppಗೆ ಖಂಡಿತ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡಿ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಅಂತಹ ಉತ್ತಮ ತಾಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಫಿಲಂ ಮಾಡುವುದು, ವೀಡಿಯೊ ಮಾಡುವುದು, ಪ್ರಚಾರ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮಗಳ ಕಡೆಯಿಂದ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟ ತಾಣಗಳನ್ನು ನಾವು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಬನ್ನಿ, ನನ್ನ ಜೊತೆಗೂಡಿ. ಈ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳವರೆಗಿನ ನಿಮ್ಮ ಸಮಯವನ್ನು ದೇಶದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸಿ, ಇದರಿಂದ ನೀವು ಸಹ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ವೇಗವರ್ಧಕ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಬಹುದು. ನಾನು ನಿಮಗೆ ಆಹ್ವಾನ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳು ನನ್ನ ಮನಸನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತವೆ. ನನ್ನ ಹೃದಯವನ್ನು ಅಲ್ಲೋಲಕಲ್ಲೋಲ ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಗಾಢವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿ ಬಿಡುತ್ತವೆ. ಎಷ್ಟಾದರೂ ನಾನು ಕೂಡ ನಿಮ್ಮ ಹಾಗೆ ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯ. ಹಿಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆ, ಪ್ರಾಯಶಃ ನಿಮಗೂ ಸಹ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರಬಹುದು. ಮಹಿಳಾ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಉದಾಹರಣೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಗೆ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಸ್ವಾತಿ ಮತ್ತು ನಿಧಿ ಎನ್ನುವ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ವೀರಾಂಗನೆಯರು ಸಿಕ್ಕಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ಅವರು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ವೀರಾಂಗನೆಯರು. ಅಸಾಮಾನ್ಯರು ಯಾಕೆಂದರೆ ಸ್ವಾತಿ ಮತ್ತು ನಿಧಿ ಇವರ ಗಂಡಂದಿರು ಮಾತೆ ಭಾರತಿಯ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತ ಹುತಾತ್ಮರಾದವರು. ಇಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಂಸಾರ ನಾಶವಾದರೆ ಮನಃಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ಯೋಚಿಸಲೂ ಸಾಧ್ಯವೇ? ಆದರೆ ಹುತಾತ್ಮರಾದ ಕರ್ನಲ್ ಸಂತೋಷ್ ಮಹಾದಿಕ್ ಅವರ ಪತ್ನಿ ಸ್ವಾತಿ ಮಹಾದಿಕ್ ಇಂತಹ ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾ ಮನದಲ್ಲೇ ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಗೆ ಸೇರಿದರು. ಹನ್ನೊಂದು ತಿಂಗಳ ತನಕ ಅವರು ಕಠಿಣ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ ತರಬೇತಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ಕನಸನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟರು. ಅದೇ ರೀತಿ ನಿಧಿ ದುಬೆ ಅವರು ಕೂಡ. ಅವರ ಪತಿ ಮುಕೇಶ್ ದುಬೆ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ನಾಯಕ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮಾತೃಭೂಮಿಗಾಗಿ ಹುತಾತ್ಮರಾದರು. ಅವರ ಪತ್ನಿ ನಿಧಿ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಸೇನೆಗೆ ಸೇರಿದರು. ಎಲ್ಲಾ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೂ ನಮ್ಮ ಈ ಮಾತೃಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ, ನಮ್ಮ ಈ ವೀರಾಂಗನೆಯರ ಮೇಲೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಬಹಳ ಹೆಮ್ಮೆ ಇರಬೇಕು. ನಾನು ಈ ಇಬ್ಬರು ಸೋದರಿಯರಿಗೂ ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ತುಂಬಾ ತುಂಬಾ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ದೇಶದ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆ, ಒಂದು ಹೊಸ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಇಬ್ಬರು ಸೋದರಿಯರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನವರಾತ್ರಿಯ ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ದೀಪಾವಳಿಯ ನಡುವೆ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯವರಿಗೆ ಒಂದು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡ ಅವಕಾಶ ಸಹ ಇದೆ. FIFA under-17 ವರ್ಲ್ಡ್ ಕಪ್ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಜರುಗುತ್ತಿದೆ. ಸುತ್ತಲೂ ಫುಟ್ಬಾಲ್ನ ಗುಂಗು ಅನುರಣಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ವಿಶ್ವಾಸ ನನಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ವಯೋಮಾನದವರಲ್ಲೂ ಫುಟ್ ಬಾಲ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದುಸ್ತಾನದ ನಮ್ಮ ಯುವಕರು ಆಡುತ್ತಾ ಇಲ್ಲದಿರುವ ಯಾವುದೇ ಶಾಲಾ-ಕಾಲೇಜುಗಳ ಮೈದಾನಗಳೂ ಕಾಣಿಸದಿರಲಿ. ಬನ್ನಿ, ಇಡೀ ವಿಶ್ವವೇ ಭಾರತದ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಆಡಲು ಬರುತ್ತಿದೆ, ನಾವು ಸಹ ಆಟವನ್ನು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನವರಾತ್ರಿಯ ಪರ್ವ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ದುರ್ಗಾ ಮಾತೆಯ ಪೂಜೆಯ ಸಮಯ ಇದು. ಇಡೀ ವಾತಾವರಣವೇ ಪವಿತ್ರ ಸುವಾಸನೆಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ಒಂದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ವಾತಾವರಣ, ಉತ್ಸವದ ವಾತಾವರಣ, ಭಕ್ತಿಯ ವಾತಾವರಣ ಮತ್ತು ಇದೆಲ್ಲವೂ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಪರ್ವ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಶರನ್ನವರಾತ್ರಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಶರದೃತುವಿನ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿಯ ಈ ಶುಭ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾನು ದೇಶವಾಸಿಗಳೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅನೇಕಾನೇಕ ಶುಭ ಕಾಮನೆಗಳನ್ನು ಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾನವನ ಜೀವನದ ಆಸೆ, ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ನಮ್ಮ ದೇಶ ಹೊಸ ಎತ್ತರಕ್ಕೇರಲಿ ಎಂದು ತಾಯಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ದೇಶಕ್ಕೆ ಬರಲಿ. ದೇಶವು ಶೀಘ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯಲಿ ಮತ್ತು 2022 ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ 75ನೇ ವರ್ಷ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪ್ರೇಮಿಗಳ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ, 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಸಂಕಲ್ಪ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮ, ಪುರುಷಾರ್ಥ ಮತ್ತು ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ಐದು ವರ್ಷದ ನೀಲನಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ನಾವು ಮುನ್ನಡೆಯೋಣ. ತಾಯಿ ಶಕ್ತಿ ನಮಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ನೀಡಲಿ. ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅನೇಕಾನೇಕ ಶುಭಕಾಮನೆಗಳು. ಉತ್ಸವವನ್ನೂ ಆಚರಿಸಿ, ಉತ್ಸಾಹವನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಅನಂತ ಅನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ಆದರಪೂರ್ವಕ ನಮಸ್ಕಾರ. 

ಒಂದೆಡೆ ದೇಶ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನದ ಯಾವುದೋ ಮೂಲೆಯಿಂದ ಹಿಂಸೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸುದ್ದಿಗಳು ಕೇಳಿಬಂದಾಗ ದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ಮೂಡುವುದು ಸಹಜ. ಈ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಬುದ್ಧ ಮತ್ತು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ದೇಶ. ದೇಶದ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿಗಾಗಿ ಜೀವವನ್ನೇ ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದ ಸರ್ದಾರ ಪಟೇಲರ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು, ಅಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಸಮಾನ ಆದರ ಭಾವವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. 

ಅದನ್ನೇ ನಮ್ಮ ಮನದಲ್ಲೂ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮೋಧರ್ಮ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ಕೇಳುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ ಹೇಳುತ್ತಲೂ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ನಾನು ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಿಂದ ಹೇಳಿದ್ದೆ ನಂಬಿಕೆ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹಿಂಸೆ ಸಹಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು. ಅದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಇರಲಿ, ರಾಜಕೀಯ ವಿಚಾರಧಾರೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ನಂಬಿಕೆ ಇರಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕುರಿತಾದ ನಂಬಿಕೆ ಇರಲಿ, ಅಥವಾ ಪರಂಪರೆಗಳ ಕುರಿತದ್ದೇ ಆಗಿರಲಿ, ನಂಬಿಕೆ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಕಾನೂನನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಧಿಕಾರ ಯಾರಿಗೂ ಇಲ್ಲ. ಡಾ. ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ನಮಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೂ ನ್ಯಾಯ ಸಿಗುವಂತೆ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿದೆ. ಕಾನೂನನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವವರನ್ನು ಮತ್ತು ಹಿಂಸಾ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ದಂಗೆ ಏಳುವ ಯಾರನ್ನೂ, ಅವರು ವ್ಯಕ್ತಿಯೇ ಆಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಒಂದು ಪಂಥವೇ ಆಗಿರಲಿ ಅವರನ್ನು ಈ ದೇಶ ಎಂದಿಗೂ ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವೂ ಸಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ದೇಶವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾಸಮೂಡಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಕಾನೂನಿಗೆ ತಲೆ ಬಾಗಲೇಬೇಕು, ಕಾನೂನು ಯಾರು ಜವಾಬ್ದಾರರು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೋಷಿಗಳಿಗೆ ಖಂಡಿತ ಶಿಕ್ಷೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ನಮ್ಮ ದೇಶ ವಿವಿಧತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಮತ್ತು ಈ ವಿವಿಧತೆ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ, ಜೀವನ ಕ್ರಮ, ಉಡುಪಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಜೀವನದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಆಗುಹೋಗುಗಳಲ್ಲೂ ನಮಗೆ ವಿವಿಧತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ಎಂದರೆ ನಮ್ಮ ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳೂ ವಿವಿಧತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಪುರಾತನವಾದ ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸಿದರೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ವರ್ಷದ 365 ದಿನಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಹಬ್ಬವಿಲ್ಲದ ಒಂದು ದಿನವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ಹಬ್ಬಗಳೂ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನಂತೆಯೇ ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೀವೂ ಗಮನಿಸಿರಬಹುದು. ನಮ್ಮ ಹಲವಾರು ಹಬ್ಬಗಳು ನೇರವಾಗಿ ರೈತರಿಗೆ, ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿರುತ್ತವೆ. 

ಇಂದು ನಾನು ಹಬ್ಬಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದರೆ ಮೊದಲು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೆ ’ಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದುಕ್ಕಡಮ್’ ಎಂದು ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಜೈನ ಸಮುದಾಯದವರು ನಿನ್ನೆ ಸಂವತ್ಸರೀ ಪರ್ವ ಆಚರಿಸಿದರು. ಜೈನ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಪರ್ಯುಶನ ಪರ್ವ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪರ್ಯುಶನ ಪರ್ವದ ಕೊನೆಯ ದಿನ ಸಂವತ್ಸರದ ದಿನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಖಂಡಿತ ತನ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿದೆ. ಸಂವತ್ಸರೀ ಪರ್ವ ಕ್ಷಮೆ, ಅಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ ಹಾಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಕ್ಷಮಾವಾಣಿ ಪರ್ವವೆಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಪರಸ್ಪರ ’ಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದುಕ್ಕಡಮ್’ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಪರಂಪರೆಯಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷಮಾ ವೀರಸ್ಯ ಭೂಷಣಂ ಅಂದರೆ ಕ್ಷಮೆ ಎಂಬುದು ವೀರರಿಗೆ ಭೂಷಣ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಷಮಿಸುವವನು ವೀರನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಈ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ನಾವು ಕೇಳುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ಕ್ಷಮಿಸುವುದು ಶಕ್ತಿವಂತನ ವಿಷೇಶತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಗಾಂಧೀಜಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. 

ಶೇಕ್ಸಪಿಯರ್ ತನ್ನ ನಾಟಕ ‘ದಿ ಮರ್ಚೆಂಟ್ ಆಫ್ ವೆನಿಸ್’ನಲ್ಲಿ ಕ್ಷಮೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ “Mercy is twice blest, It blesseth him that gives and him that takes” ಎಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾನೆ. ಅದರರ್ಥ, ಕ್ಷಮಿಸುವವನು ಮತ್ತು ಯಾರನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಲಾಗಿದೆಯೋ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ದೇವರ ಆಶೀರ್ವಾದ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನದ ಮೂಲೆಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ಗಣೇಶೋತ್ಸವದ ಸಂಭ್ರಮ ಮನೆ ಮಾಡಿದೆ. ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ ಮಾತು ಬಂದಾಗ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವದ ವಿಷಯ ಸಹಜವೇ ಸರಿ. ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕರು 125 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಈ ಪರಂಪರೆ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು. 125 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಇದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಆಂದೋಲನದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾ ನಂತರ ಅದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಚೈತನ್ಯ ಮೂಡಿಸುವ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದೆ. ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ ಆಚರಣೆ 10 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ಮಹಾಪರ್ವವನ್ನು ಏಕತೆ, ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಶುಚಿತ್ವದ ಪ್ರತೀಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಸ್ತ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಗಣೇಶೋತ್ಸವದ ಹಾರ್ದಿಕ ಶುಭಾಶಯಗಳು. 

ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಓಣಂ ಹಬ್ಬ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದ ವರ್ಣಮಯ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಓಣಂ ಕೇರಳದ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಓಣಂ ಆಚರಣೆ ಕೇರಳದ ಸಮೃದ್ಧವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬದಾಚರಣೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಸೌಹಾರ್ದತೆಯ ಸಂದೇಶ ನೀಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ಜನರ ಮನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆನಂದ, ಹೊಸ ಆಸೆಗಳು, ಹೊಸ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗಂತೂ ನಮ್ಮ ಈ ಹಬ್ಬಗಳು ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಆಕರ್ಷಣೆಗೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿವೆ. ನಾನು ಜನರಲ್ಲಿ ಹೇಳಬಯಸುವುದೇನೆಂದರೆ, ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ನವರಾತ್ರಿ ಉತ್ಸವ, ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾ ಉತ್ಸವಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಒಂದು ರೀತಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ ಹಾಗೆ ನಮ್ಮ ಇತರ ಹಬ್ಬಗಳು ವಿದೇಶಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶವಾಗಿವೆ. ಈ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಆಲೋಚಿಸಬೇಕಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲ ದಿನಗಳಲ್ಲೇ ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ ’ಈದ್ ಉಲ್ ಜುಹಾ’ ಆಚರಿಸಲಾಗುವುದು. ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಈದ್ ಉಲ್ ಜುಹಾ ಹಬ್ಬದ ಅನಂತ ಅನಂತ ಶುಭಾಷಯಗಳು. ಹಬ್ಬಗಳು ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸದ ಪ್ರತೀಕವಂತೂ ಹೌದು ಹಾಗೆಯೇ ಈಗ ಈ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿಸಬೇಕಿದೆ. ಪಾರಿವಾರಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೂ ಜೊತೆಗೂಡಿದೆ. ಹಬ್ಬದ ತಯಾರಿಯ ಅರ್ಥ ಮನೆಯನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವುದು. ಇದು ನಮಗೆ ಹೊಸದೇನಲ್ಲ ಆದರೆ, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ವಭಾವದಂತಾಗಬೇಕು ಎಂಬುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಜಾಗೃತಿ ಕೇವಲ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ, ನಗರದಲ್ಲಿ, ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ, ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಹಬ್ಬಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೂ ಒಂದು ಬಿಡಿಸಲಾಗದ ಭಾಗವಾಗಲೇಬೇಕು. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಆಧುನಿಕತೆಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಸಾಗಿದೆ. ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಎಷ್ಟು ಸಂಸ್ಕಾರವಂತರು, ಎಷ್ಟು ಆಧುನಿಕರು, ನಿಮ್ಮ ಆಲೋಚನಾಲಹರಿ ಎಷ್ಟು ಆಧುನಿಕವಾದದ್ದು ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಒಂದು ಮಾನದಂಡ ಸಿದ್ಧಗೊಂಡಿದೆ. ಅದೇ ನೀವು ಪರಿಸರ ಕುರಿತು ಎಷ್ಟು ಜಾಗೃತರಾಗಿದ್ದೀರಿ ಎಂಬುದು. ನಿಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿದ್ದೀರಾ ಇಲ್ಲವೆ ಅದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧಿಯಾಗಿದ್ದೀರಾ? ನೀವು ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅದು ಕೆಟ್ಟದ್ದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಪರಿಣಾಮದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಪರಿಸರಸ್ನೇಹಿ ಗಣೇಶನನ್ನು ನಾನು ನೋಡುತಿದ್ದೇನೆ. ಇದೊಂದು ಅಭಿಯಾನದಂತೆ ಸಾಗುತ್ತಿದೆ. ನೀವು ಯುಟ್ಯೂಬ್ ನೋಡಿದರೆ ಪ್ರತಿ ಮನೆಗಳಲ್ಲೂ ಮಕ್ಕಳು ಮಣ್ಣು ತಂದು ಗಣೇಶನನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಒಬ್ಬರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದರೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಬಣ್ಣದ ಕಾಗದಗಳನ್ನು ಅಂಟಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಾರದ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಮನೆ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಒಂದು ರೀತಿ ಈ ಗಣೇಶೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿ ಬೃಹತ್ ಕಲಿಕೆಯಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ. ಹಿಂದೆಂದೂ ಇದು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳೂ ಕೂಡ ಪರಿಸರಸ್ನೇಹಿ ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ತೋರುತ್ತ್ತಿವೆ. ನೋಡಿ ಎಂಥ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದೊಂದು ಧನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿದೆ. ನಾನು ಹೇಳಿದಂತೆ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ತೀಕ್ಷ್ಣಮತಿಯ ಪ್ರತಿಭಾವಂತರಿಂದ ತುಂಬಿದೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಸಂತೋಷ ನೀಡುತ್ತವೆ. ನನಗೆ ಯಾರೋ ಹೇಳಿದ್ದರು. ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಇದ್ದಾರೆ ಎಂದು. ಅವರು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಣ್ಣನ್ನು ಶೇಖರಿಸಿ, ಅದರ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿ, ಜನರಿಗೆ ಗಣೇಶ ತಯಾರಿಸುವ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜನರು ಇಂಥ ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಬಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜಿಸಿದಾಗ ಅವು ಕೂಡಲೇ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿಹೋಗುತ್ತವೆ. ಅವರು ಇಲ್ಲಿಗೆ ನಿಲ್ಲಲಿಲ್ಲ, ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ತುಳಸಿಯ ಸಸಿ ನೆಟ್ಟು ಗಿಡ ಬೆಳೆಸಿದರು. 3 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದೆ. ಈ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ಕ್ಕೆ ಅದಕ್ಕೆ 3 ವರ್ಷ ತುಂಬುತ್ತವೆ. ಈಗ ಅದರ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಶೌಚಾಲಯದ ಸಂಖ್ಯೆ ಶೇಕಡಾ 39ರಿಂದ ಸರಿಸುಮಾರು ಶೇಕಡಾ 67ರವರೆಗೂ ಏರಿದೆ. 2 ಲಕ್ಷ 30 ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗ್ರಾಮಗಳು ಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿವೆ. 

ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ, ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಯಂಕರ ಪ್ರವಾಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. ಸಾಕಷ್ಟು ಜನರು ಅಸುನೀಗಿದರು. ಆದರೆ ಪ್ರವಾಹ ತಗ್ಗಿದ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೊಳಕು (ಗಲೀಜು) ತುಂಬಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಇಂಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗುಜರಾತ್‌ನ ಬನಾಸ್‌ಕಾಂಠಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಧಾನೆರಾದಲ್ಲಿ ಜಮೀಯತ್ ಉಲೇಮಾ ಎ ಹಿಂದ್ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಕಟಿಬದ್ಧರಾಗಿ ಪ್ರವಾಹಪೀಡಿತ 22 ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು 3 ಮಸೀದಿಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ತಮ್ಮ ಬೆವರು ಹರಿಸಿ ಎಲ್ಲರೂ ದುಡಿದರು. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕವಾದ, ಸ್ವಚ್ಛತೆಗಾಗಿ ಏಕತೆಯ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನು ಜಮೀಯತ್ ಉಲೇಮಾ ಎ ಹಿಂದ್‌ನ ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಿದರು. ಸ್ವಚ್ಛತೆಗಾಗಿ ಸಮರ್ಪಣಾ ಭಾವದಿಂದ ಮಾಡಿದಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನ, ಇದು ನಮ್ಮ ಆಂತರಿಕ ಸ್ವಭಾವವಾಗಿಬಿಟ್ಟರೆ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ನಾನೊಂದು ಆಹ್ವಾನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಈ ಬಾರಿಯ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ರ ಗಾಂಧಿ ಜಯಂತಿಗೆ 15-20 ದಿನ ಮೊದಲು, ಹಿಂದೆ ಹೇಗೆ ನೀರು ಕೊಡುವುದು ಪರಮಾತ್ಮನ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದಂತೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೋ, ಹಾಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೇ ಸೇವೆ ಎಂಬ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಆಂದೋಲನ ಕೈಗೊಳ್ಳಿ. ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ವಾತಾವರಣ ಮೂಡಿಸಿ. ಎಲ್ಲೇ ಅವಕಾಶ ಸಿಗಲಿ, ಎಂಥದೇ ಅವಕಾಶ ಸಿಗಲಿ ಎಂದು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನಾವು ಹುಡುಕಬೇಕು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲರೂ ಒಗ್ಗೂಡಬೇಕು. ಇದನ್ನು ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಸಿದ್ಧತೆ ಅಂದುಕೊಳ್ಳಿ, ನವರಾತ್ರಿಯ ತಯಾರಿ, ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆಯ ತಯಾರಿ ಎಂದುಕೊಳ್ಳಿ. ಶ್ರಮದಾನ ಮಾಡಿ. ರಜಾ ದಿನ ಇಲ್ಲವೆ ರವಿವಾರ ಒಂದುಗೂಡಿ ಒಟ್ಟಿಗೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ. ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದ ಗಲ್ಲಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ, ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಆದರೆ ಒಂದು ಆಂದೋಲನದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2, ಗಾಂಧಿ ಜಯಂತಿಗೆ ಮೊದಲೇ 15-20 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಆಂದೋಲನ ಸೃಷ್ಟಿಸಿ, ಗಾಂಧೀಜಿ ಕನಸಿನಂತೆ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ನಾನು ಎಲ್ಲ ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ, ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ, ಕಾಲೇಜುಗಳಿಗೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ, ಕಲೆಕ್ಟರ್‌ಗಳಿಗೆ, ಸರಪಂಚರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತೇನೆ. ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯ ಮೈಗೌ ಡಾಟ್ ಇನ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನೀವು ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ನಂತರ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಯಾರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ್ದೀರಿ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ನೊಂದಾಯಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ನನ್ನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದ ಸ್ನೇಹಿತರು ಒಂದು ಅಭಿಯಾನವನ್ನೂ ಆರಂಭಿಸಬಹುದು. ವರ್ಚುವಲ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸವಾಗಲಿ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯ ’ಸ್ವಚ್ಛ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸ್ವಚ್ಛ ಸಿದ್ಧಿ’ ವಿಷಯಾಧಾರಿಸಿ ಪ್ರಬಂಧ ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಲಘು ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಚಿತ್ರಕಲಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನೀವು ಬೇರೆಬೇರೆ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಂಧ ಬರೆಯಬಹುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಯೋಮಾನದ ನಿರ್ಬಂಧವಿಲ್ಲ. ನೀವು ಲಘು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಸಿಯೇ ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದು. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡುವ 2-3 ನಿಮಿಷದ ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದು. ಅದು ಯಾವುದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರಬಹುದು ಇಲ್ಲವೆ ಮೂಕಿ ಚಿತ್ರವೂ ಆಗಿರಬಹುದು. ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಮೂವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಜಿಲ್ಲಾಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 3 ಮಂದಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಮೂವರನ್ನು ಆಯ್ದು ಅವರಿಗೆ ಪುರಸ್ಕಾರ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಅಭಿಯಾನದ ಈ ರೂಪದೊಂದಿಗೂ ನೀವು ಒಗ್ಗೂಡಿ ಎಂದು ನಾನು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. 

ಈ ಬಾರಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2 ಗಾಂಧಿ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2 ಆಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 15ರಿಂದ ’ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೇ ಸೇವೆ’ ಎಂಬ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಮನೆಮನೆಗೂ ತಲುಪಿಸಿ ಎಂದು ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಗಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ಮುಂದಡಿಯಿಡಿ. ಸ್ವಯಂ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಿ. ಗಾಂಧಿ ಜಯಂತಿಯ ಈ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2 ಹೇಗೆ ಮಿನುಗುವುದು ಎಂದು ನೀವೇ ನೋಡಿ. 15 ದಿನಗಳ ’ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೇ ಸೇವೆ’ ಎಂಬ ಈ ಅಭಿಯಾನದ ನಂತರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2ರಂದು ಗಾಂಧಿ ಜಯಂತಿ ಆಚರಿಸಿದಾಗ ಪೂಜ್ಯ ಬಾಪು ಅವರಿಗೆ ಶೃದ್ಧಾಂಜಲಿ ಅರ್ಪಿಸುವಾಗ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರವಾದ ಆನಂದ ದೊರೆಯುವ ಭಾವನೆ ಮೂಡುವುದನ್ನು ನೀವೇ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಇಂದು ನಾನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಂದ ಋಣ ಸ್ವೀಕರಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಿಮಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಅರ್ಪಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನೀವು ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದಿಂದ ಮನದ ಮಾತಿನೊಂದಿಗೆ ಜೊತೆಯಾಗಿದ್ದೀರಿ ಎಂಬುದಕ್ಕಲ್ಲ, ನಾನು ಆಭಾರಿಯಾಗಿರುವುದು ಏಕೆಂದರೆ ಮನದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದೊಂದಿಗೆ ದೇಶದ ಮೂಲೆಮೂಲೆಯ ಜನ ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಕೇಳುವವರ ಸಂಖ್ಯೆಯಂತೂ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ನನಗೆ ಆಗಾಗ ಪತ್ರ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಸಂದೇಶ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಫೋನ್ ಮೂಲಕ ಸಂದೇಶಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಇದು ನನಗೆ ಒಂದು ಬಗೆಯ ನಿಧಿ ಇದ್ದಂತೆ. ದೇಶದ ಜನತೆಯ ಮನವನ್ನರಿಯಲು ಇದು ನನಗೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅವಕಾಶವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ. ನೀವು ಮನದ ಮಾತಿನ ದಾರಿ ಕಾಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಾನು ನಿಮ್ಮ 

ಸಂದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಕಾತರನಾಗಿರುತ್ತೇನೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರತಿ ಮಾತಿನಿಂದಲೂ ನನಗೆ ಏನಾದರೂ ಕಲಿಯಲು ಸಿಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ಏನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆನೆಯೋ ಅದಕ್ಕೆ ಕಂಕಣಬದ್ಧನಾಗಿರಲು ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಮಾತುಗಳೂ ಸಾಕಷ್ಟು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹೊಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಲೋಚಿಸಲು ನನಗೆ ಸಹಾಯಕಾರಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಅದಕ್ಕೆಂದೇ ನಾನು ನಿಮ್ಮ ಈ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗಾಗಿ ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನಿಮ್ಮ ಋಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತೇನೆ. ನಿಮ್ಮ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನಾನು ಸ್ವತಃ ನೋಡುವ, ಕೇಳುವ, ಓದುವ, ಅರಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ಎಂತೆಂಥ ವಿಷಯಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಈಗ ಈ ಕರೆ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ, ಬಹುಶಃ ನೀವೂ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಓಹ್, ನಾನೂ ಇಂಥ ತಪ್ಪು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರಬಹುದೆಂದು ನಿಮಗನ್ನಿಸಬಹುದು. ಎಷ್ಟೋ ಸಾರಿ ಕೆಲ ವಿಷಯಗಳು ಎಷ್ಟು ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿಬಿಡುತ್ತವೆ ಎಂದರೆ ನಾವು ತಪ್ಪು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ನಮಗೆ ಅನ್ನಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ. 

ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರೇ, ಪುಣೆಯಿಂದ ನಾನು ಅಪರ್ಣಾ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಅವಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ ಅವಳ ಒಂದು ಅಭ್ಯಾಸ ಕಂಡು ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ಒಮ್ಮೆ ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಮಾಲ್‌ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಒಂದು ಸೀರೆ ಖರೀದಿಸಲು ಅವಳು 2 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪಿಜ್ಜಾಗಾಗಿ 450 ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಆರಾಮವಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟಳು. ಆದರೆ ಮಾಲ್‌ಗೆ ಬರುವಾಗ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಆಟೋದವನೊಂದಿಗೆ 5 ರೂಪಾಯಿಗಾಗಿ ತುಂಬಾ ಹೊತ್ತು ಚೌಕಾಶಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಹಿಂದಿರುಗಿ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ ತರಕಾರಿ ಖರೀದಿಸಿದಳು ಮತ್ತೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಚೌಕಾಶಿ ಮಾಡಿ 4-5 ರೂಪಾಯಿ ಉಳಿಸಿದಳು. ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಬೇಜಾರೆನಿಸಿತು. ನಾವು ದೊಡ್ಡದೊಡ್ಡ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಏನೂ ಕೇಳದೆಯೇ ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತವನ್ನು ತೆರುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಶ್ರಮಿಕ ಸೋದರ ಸೋದರಿಯರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲವೇ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಾಗಿ ಜಗಳವಾಡುತ್ತೇವೆ. ಅವರ ಮೇಲೆ ಅವಿಶ್ವಾಸ ತೋರುತ್ತೇವೆ. ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಮನದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತು ಖಂಡಿತ ಮಾತನಾಡಿ.ಈ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ನಂತರ ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಖಂಡಿತಾ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಜೊತೆಗೆ ಮುಂದೆಂದೂ ಇಂತಹ ತಪ್ಪು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಮನದಲ್ಲೇ ನಿರ್ಧರಿಸಿರಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 
ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ. ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಯಾರಾದರೂ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಬಂದಾಗ, ಗಸ್ತು ತಿರುಗಲು ಬಂದಾಗ, ಯಾರಾದರೂ ಚಿಕ್ಕ ಅಂಗಡಿಯವರು ಅಥವಾ ತರಕಾರಿ ಮಾರುವವರ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಬಂದಾಗ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಟೋ ಚಾಲಕರ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಬಂದಾಗ, ಎಂದಾದರೂ ನಾವು ಕೆಲಸಗಾರರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ನಾವು ಅವರ ಜೊತೆ 2 ರೂಪಾಯಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡು, 5 ರೂಪಾಯಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡು.. ಎಂದು ಬೆಲೆಯ ಚೌಕಾಸಿ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಅನ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೇ? ಆದರೆ, ನಾವು ಯಾವುದಾದರೂ ದೊಡ್ಡ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗೆ ತಿನ್ನಲು ಹೋದಾಗ, ಬಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಏನು ಬರೆದಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ನೋಡದೇ ಹಣ ಪಾವತಿಸುತ್ತೇವೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ.. ಸೀರೆ ಕೊಳ್ಳಲು ಶೋರೂಮ್‌ಗೆ ಹೋದಾಗ ಯಾವುದೇ ಚೌಕಾಸಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಬಡವನ ಜೊತೆ ನಮ್ಮ ಸಂಪರ್ಕವಾದಾಗ 
ಚೌಕಾಸಿ ಮಾಡದೇ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆ ಬಡವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಏನಾಗುತ್ತಿರಬಹುದೆಂದು ನೀವೆಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಅವರಿಗೆ 2 ರೂಪಾಯಿ ಅಥವಾ 5 ರೂಪಾಯಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲ, ಅವನು ಬಡವನಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಅವನ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದೀರಿ. 2 ರೂಪಾಯಿ - 5 ರೂಪಾಯಿ ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಏನೂ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಈ ಅಭ್ಯಾಸ ಅವರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಆಳವಾದ ನೋವು ಉಂಟು ಮಾಡಬಹುದೆಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಮೇಡಂ, ಮನ ಮುಟ್ಟುವಂಥ ಇಂತಹ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆ ಮಾಡಿ ಒಂದು ಸಂದೇಶ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ನಾನು ನಿಮಗೆ ಕೃತಜ್ಞನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ, ಬಡವರ ಜೊತೆ ಹೀಗೆ ವರ್ತಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತಾರೆಂದು ನನಗೆ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ಯುವ ಸ್ನೇಹಿತರೇ, 29 ಆಗಸ್ಟನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ದೇಶ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಮಹಾನ್ ಹಾಕಿಪಟು ಮತ್ತು ಹಾಕಿ ಪಂದ್ಯದ ಜಾದೂಗಾರ ಮೇಜರ್ ಧ್ಯಾನ್‌ಚಂದ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನ. ಹಾಕಿ ಕ್ರೀಡೆಗಾಗಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗೆ ಸಾಟಿಯಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆ ಕ್ರೀಡೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯಲಿ ಎಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ನಾನಿದನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಕ್ರೀಡೆ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಲಿ. ನಾವು ವಿಶ್ವದ ಯುವ ದೇಶವಾದರೆ, ನಮ್ಮ ಈ ಯೌವ್ವನ ಕ್ರೀಡೆಯ ಮೈದಾನದಲ್ಲೂ ಕಾಣಿಸಬೇಕು. ಕ್ರೀಡೆ ಎಂದರೆ ದೈಹಿಕ ಕ್ಷಮತೆ, ಮಾನಸಿಕ ಸನ್ನದ್ಧತೆ, ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನ. ಇದಕ್ಕಿಂತಾ ಹೆಚ್ಚು ಇನ್ನೇನು ಬೇಕು? ಕ್ರೀಡೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಬೆರೆಸುವಂಥ ಮೂಲಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆ ಕ್ರೀಡಾ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮುಂಬರಲಿ ಮತ್ತು ಇಂದಿನ 
ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಪ್ಲೇ-ಸ್ಟೇಶನ್‌ಗಿಂತ ಆಟವಾಡುವ ಬಯಲು (ಪ್ಲೇಯಿಂಗ್ ಫೀಲ್ಡ್) ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾದುದು ಎಂದು ಹೇಳಲು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಫೀಫಾ ಆಡಿರಿ ಆದರೆ ಎಂದಾದರೂ ಹೊರಗೆ ಮೈದಾನದಲ್ಲೂ ಫುಟ್ಬಾಲ್‌ನೊಂದಿಗೂ ನಿಮ್ಮ ಕೈಚಳಕ ತೋರಿಸಿ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡುತ್ತಿರಬಹುದು ಆದರೆ, ಹೊರ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ, ಆಕಾಶದಡಿಯಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡುವ ಮಜವೇ ಬೇರೇ. ಒಂದು ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ಹೊರಗೆ ಹೋದಾಗ, ತಾಯಿ ಮೊದಲಿಗೆ, ನೀವು ಎಷ್ಟೊತ್ತಿಗೆ ವಾಪಸ್ಸು ಬರುತ್ತೀರಿ ಎಂದು ಕೇಳುವ ಕಾಲವೊಂದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದು, ಮಕ್ಕಳು ಮನೆಗೆ ಬಂದೊಡನೆ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಟೂನ್ ಫಿಲಂ ನೋಡುತ್ತಾ ಕೂರುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಗೇಮ್ ಜೊತೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ತಾಯಿ ಕಿರುಚುತ್ತಾ ನೀನು ಯಾವಾಗ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಹೋಗುತ್ತೀಯಾ ಎಂದು ಕೇಳುವ ಕಾಲ ಬಂದಿದೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತಾಯಿ ಮಗನನ್ನು ನೀನು ಯಾವಾಗ ಬರುತ್ತೀಯಾ ಎಂದು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಆದರೆ, ಇಂದಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿ, ಮಗನೇ ನೀನು ಯಾವಾಗ ಹೊರಗೆ ಹೋಗುತ್ತೀಯಾ ಎಂದು ಕೇಳುವಂತಾಗಿದೆ. ಕಾಲ ಬದಲಾಗಿದೆ. 

ಯುವ ಸ್ನೇಹಿತರೇ, ಕ್ರೀಡಾ ಸಚಿವಾಲಯ, ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಕ್ರೀಡಾ ಪಟುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡಲು ಕ್ರೀಡಾ ಪ್ರತಿಭೆ ಶೋಧ ಪೋರ್ಟಲ್ ಒಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಮಕ್ಕಳು ಯಾವುದಾದರೂ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ್ದರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭೆ ಇದ್ದರೆ, ಅವರು ಈ ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವ-ಪರಿಚಯ ಅಥವಾ ವೀಡಿಯೋ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಬಹುದು. ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಹೊಸ ಆಟಗಾರರಿಗೆ ಕ್ರೀಡಾ ಸಚಿವಾಲಯ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಚಿವಾಲಯ ನಾಳೆಯೇ ಈ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಲಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 6ರಿಂದ 28ರ ವರೆಗೆ ನಮ್ಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫೀಫಾ 17 ವರ್ಷದೊಳಗಿನವರ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಯುವಕರಿಗೆ ಸಂತಸದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ 24 ತಂಡಗಳು ಭಾರತವನ್ನು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿವೆ. 

ಬನ್ನಿ, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಬರುವ ಯುವ ಅತಿಥಿಗಳನ್ನು, ಕ್ರೀಡಾ ಹುರುಪಿನೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸೋಣ. ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ಆನಂದಿಸೋಣ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವದ ವಾತಾವರಣ ಸೃಷ್ಠಿ ಮಾಡೋಣ. ನಾನಿಂದು ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆಂದರೆ, ಕಳೆದ ವಾರ ನನ್ನ ಮನ ಮುಟ್ಟುವಂತಹ ಒಂದು ಘಟನೆ ನಡೆಯಿತು. ದೇಶವಾಸಿಗಳೊಂದಿಗೆ ನಾನದನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ. ನನಗೆ ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನ ಕೆಲವು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಮುದ್ರದ ಜೊತೆ ಎಂದೂ ನಂಟೇ ಇಲ್ಲದಂತಹವರು. ಇಂತಹ 6 ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ನೌಕಾಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಧೈರ್ಯ, ಅವರ ಉತ್ಸಾಹ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವಂತಿದೆ. ಈ 6 ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು, ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ದೋಣಿ ಐಎನ್‌ಎಸ್ ತಾರಿಣಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಸಮುದ್ರವನ್ನು ದಾಟಲು ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ’ನಾವಿಕಾ ಸಾಗರ ಪರಿಕ್ರಮ’ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವರು ವಿಶ್ವ ಪರ್ಯಟಣೆ ಮಾಡಿ ಎಷ್ಟೋ ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ 40 ದಿನಗಳಷ್ಟು ಕಾಲ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ 30 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಲಿದ್ದಾರೆ. ಸಮುದ್ರದ ಅಲೆಗಳ ನಡುವೆ, ನಮ್ಮ ಈ 6 ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಸಾಹಸ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಇದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಈ ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವ 

ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿಗೆ ತಾನೇ ಹೆಮ್ಮೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ? ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಧೈರ್ಯಕ್ಕೆ ನಾನು ನಮನಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾನು ಹೇಳಿದ್ದೇನೆ. ಇದೊಂದು ರೀತಿಯ ಸಾಹಸ ಗಾಥೆ, ಸ್ವಂತ ಅನುಭವದ ಕಥೆಯಾದ್ದರಿಂದ ನೀವು ಅದನ್ನು ಓದಲಿ ಎಂಬುದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಕಥೆಯನ್ನು ನಿಮಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ನನಗೆ ಬಹಳ ಸಂತೋಷವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನನ್ನ ಅನಂತ ಅನಂತ ಶುಭಾಷಯಗಳು ಮತ್ತು ಅನಂತ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳು. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5 ರಂದು ನಾವೆಲ್ಲ ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನಾಚರಣೆ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಅಂದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಾದ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನವಿದು. ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಜೀವನಪರ್ಯಂತ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿಯೇ ಬಿಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ಶಿಕ್ಷಕನಾಗಿಯೇ ಬದುಕಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಒಬ್ಬ ಅಧ್ಯಯನಶೀಲರು, ರಾಜಕೀಯ ತಜ್ಞರು, ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣವೂ ಶಿಕ್ಷಕನಾಗಿಯೇ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾನು ಅವರಿಗೆ ನಮಿಸುತ್ತೇನೆ. 

ಮಹಾನ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಅಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‌ಸ್ಟಿನ್ “It is the supreme art of the teacher to awaken joy in creative expression and knowledge”ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೃಜನಾತ್ಮಕತೆ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನದ ಆನಂದವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದೇ ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕನ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾದ ಗುಣವಾಗಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ನಾವು ಶಿಕ್ಷಕರ ದಿನಾಚರಣೆ ಆಚರಿಸುವಾಗ ಎಲ್ಲರೂ ಒಗ್ಗೂಡಿ ಒಂದು ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಬಹುದೇ? ಒಂದು ಮಿಶನ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಬಹುದೇ? ಪರಿವರ್ತನೆಗಾಗಿ ಬೋಧನೆ, ಸಬಲೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ, ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಕಲಿಕೆ ಎಂಬ ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದೇ? ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರನ್ನೂ ೫ ವರ್ಷದ ಅವಧಿಗೆ ಒಂದು ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ದಾರಿ ತೋರಿ, ಅವರು ಅದನ್ನು ೫ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಫಲರಾಗುವ ಆನಂದ ಪಡೆಯಿರಿ- ಇಂಥ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ನಮ್ಮ ಶಾಲೆ, ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಶಿಕ್ಷಕರು, ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಾಡಬಲ್ಲವು. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾವು ಪರಿವರ್ತನೆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ನೆನಪಾದಂತೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕನ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಪರಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕನ ಪಾತ್ರ ಬಹಳ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾದದ್ದು. ಪ್ರತಿ ಶಿಕ್ಷಕನ ಜೀವನದಲ್ಲಿಯೂ ಅವರ ಸಹಜವಾದ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಯಾರಾದರೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾದಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದೇ ಇರುತ್ತವೆ. ನಾವು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ, ದೇಶದ ಪರಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವಹಿಸಬಹುದು. ಬನ್ನಿ, ಪರಿವರ್ತನೆಗಾಗಿ ಬೋಧಿಸಿ ಎಂಬ ಮಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆಯೋಣ. 

ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳೇ ನಮಸ್ಕಾರ, ನನ್ನ ಹೆಸರು ಡಾಕ್ಟರ್ ಅನನ್ಯಾ ಅವಸ್ಥಿ. ನಾನು ಮುಂಬೈ ನಗರವಾಸಿ. ನಾನು ಹೊವಾರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಇಂಡಿಯಾ ರಿಸರ್ಚ್ ಸೆಂಟರ್‌ಗಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಒಬ್ಬ ಸಂಶೋಧಕಿಯಾಗಿ ನನಗೆ ವಿತ್ತೀಯ ಕ್ರೋಢಿಕರಣ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿತ್ತೀಯ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಅಭಿರುಚಿಯಿದೆ. 2014ರಲ್ಲಿ ಜನ್‌ಧನ್ ಯೋಜನೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭಾರತ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುಭದ್ರವಾಗಿದೆಯೇ, ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಶಕ್ತವಾಗಿದೆಯೇ, ಈ ಸಶಕ್ತೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸೌಕರ್ಯಗಳು ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮಗಳ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ರೈತರಿಗೆ, ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ತಲುಪಿವೆಯೇ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಪ್ರಶ್ನೆ. ಧನ್ಯವಾದಗಳು 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ’ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜನ್‌ಧನ್ ಯೋಜನೆ’ ವಿತ್ತೀಯ ಕ್ರೋಢೀಕರಣ ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲೇ ಅಲ್ಲ, ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವದ ಆರ್ಥಿಕ ತಜ್ಞರ ಚರ್ಚಾ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. 2014ರ ಆಗಸ್ಟ್ 28ರಂದು ಮನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕನಸು ಹೊತ್ತು ಈ ಅಭಿಯಾನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೆ. ನಾಳೆ ಆಗಸ್ಟ್ 28ಕ್ಕೆ ಈ ’ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜನ್‌ಧನ್ ಯೋಜನೆ’ಗೆ 3 ವರ್ಷಗಳು ತುಂಬುತ್ತವೆ. 30 ಕೋಟಿ ಹೊಸ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಇದಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಎಷ್ಟೋ ದೇಶಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಿಂತ ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. 3 ವರ್ಷಗಳೊಳಗೆ ಸಮಾಜದ ಕಟ್ಟ ಕಡೆಯ ನನ್ನ ಬಡ ಸೋದರನೂ ದೇಶದ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾನೆ, ಅವನ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ಬದಲಾಗಿವೆ, ಅವನು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದ್ದಾನೆ, ಅವನು ಹಣದ ಉಳಿತಾಯ 
ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ, ಅವನು ಹಣದ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಇಂದು ನನಗೆ ಬಹಳ ನೆಮ್ಮದಿ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಣವಿದ್ದರೆ, ಜೇಬಲ್ಲಿ, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹಣವಿದ್ದರೆ, ವೃಥಾ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಮನಸ್ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಈಗ ಸಂಯಮದಿಂದಿರುವ ವಾತಾವರಣ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಅವನಿಗೂ ಈ ಹಣ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರಬಹುದು ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಳ್ಳೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಈ ಹಣ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂದೆನಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಬಡವ ತನ್ನ ಜೇಬಿನಲ್ಲಿದ್ದ ರುಪೇ ಕಾರ್ಡ ನೋಡಿದಾಗಲೆಲ್ಲ ಶ್ರೀಮಂತರ ಸರಿಸಮಾನ ತನ್ನನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾನೆ. ಅವರ ಜೇಬಿನಲ್ಲಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ ಇದ್ದರೆ ನನ್ನ ಜೇಬಲ್ಲೂ ರುಪೇ ಕಾರ್ಡ್ ಇದೆ ಎಂಬ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಭಾವ ಅವನಲ್ಲಿ ಮೂಡುತ್ತದೆ. 

ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜನ್‌ಧನ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬಡ ಜನರ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು 65 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಯಷ್ಟು ಮೊತ್ತ ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಜಮಾ ಆಗಿದೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಬಡವನ ಉಳಿತಾಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವನ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜನ್‌ಧನ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರು ಖಾತೆ ತೆರೆದಿದ್ದಾರೋ ಅವರಿಗೆ ವಿಮಾ ಸೌಲಭ್ಯವೂ ದೊರೆತಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಜೀವನ ಜ್ಯೋತಿ ವಿಮಾ ಯೋಜನೆ, ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಸುರಕ್ಷಾ ವಿಮಾ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ, 30 ರೂಪಾಯಿ ಬಹಳ ಅಲ್ಪ ಮೊತ್ತದ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಆದರೂ ಅದು ಬಡವನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಎಷ್ಟೋ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿಯ ವಿಮೆಯಿಂದಾಗಿ ಬಡವನಿಗೆ ಸಂಕಟ ಎದುರಾದಾಗ, ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಯಜಮಾನ ತೀರಿಹೋದಾಗ ಕೆಲ ದಿನಗಳಲ್ಲೇ 2 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳು ದೊರೆತಿವೆ. ’ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮುದ್ರಾ ಯೋಜನೆ’, ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ ಯೋಜನೆ’, ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್ ಅಪ್ ಯೋಜನೆ’ - ದಲಿತರಾಗಿರಲಿ, ಆದಿವಾಸಿಗಳಾಗಲಿ, ಮಹಿಳೆಯರಾಗಲಿ, ಓದು ಮುಗಿಸಿದ ಯುವಕರಾಗಲಿ, ತಮ್ಮ ಕಾಲ ಮೇಲೆ ತಾವು ನಿಂತು ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡಬಯಸುವ ಯುವಕರಾಗಲಿ, ಹೀಗೆ ಕೋಟಿಕೋಟಿ ಯುವಕರಿಗೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮುದ್ರಾ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಯಾವುದೇ ಗ್ಯಾರಂಟಿಯಿಲ್ಲದೆ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಂದ ಹಣ ದೊರೆಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಗಳಾದರು ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಇವರು ಒಂದಿಬ್ಬರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡುವ ಸಫಲ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನೂ ಮಾಡಿದರು. ಕಳೆದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನವರು ನನ್ನನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದರು, ಜನ್‌ಧನ್ ಯೋಜನೆಯಿಂದಾಗಿ, ವಿಮೆಯಿಂದಾಗಿ ರುಪೆ ಕಾರ್ಡನಿಂದಾಗಿ, ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮುದ್ರಾ ಯೋಜನೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಸಹಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಅವರು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಪ್ರೇರಣಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳು ತಿಳಿದುಬಂದಿವೆ. ಇಂದು ಅಷ್ಟೊಂದು ಸಮಯವಿಲ್ಲ ಆದರೆ ನಾನು ಖಂಡಿತ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನವರೊಂದಿಗೆ ಇಂಥ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಮೈಗೌ ಡಾಟ್ ಇನ್‌ಗೆ ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ, ಜನರು ಅದನ್ನು ಓದಲಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಒಂದು ಯೋಜನೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಂಥ ಬದಲಾವಣೆ ತರುತ್ತದೆ, ಹೇಗೆ ಹೊಸ ಹುರುಪು ತುಂಬುತ್ತದೆ, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಜನರಿಗೆ ಇದರಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸಾವಿರಾರು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ನನ್ನ ಮುಂದೆ ಬಂದಿವೆ. ಅವನ್ನು ನಿಮಗೆ ತಲುಪಿಸುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಇಂಥ ಪ್ರೇರಕ ಘಟನೆಗಳ ಲಾಭವನ್ನು ಮಾಧ್ಯಮದವರೂ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಅವರೂ ಇಂಥವರ ಸಂದರ್ಶನ ಮಾಡಿ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಂಧುಗಳೇ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಮಿಚ್ಛಾಮಿ ದುಕ್ಕಡಮ್, ಅನಂತ ಅನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. 

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ನಮಸ್ಕಾರ.

ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸೇ ಹೀಗೆ, ಮಳೆಗಾಲ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತುಂಬಾ ಮುದ ನೀಡುವಂಥದ್ದು. ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಷಿ, ಗಿಡಮರ, ನಿಸರ್ಗ- ಎಲ್ಲರೂ ಮಳೆಗಾಲ ಬಂತೆಂದರೆ ಉತ್ತೇಜಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಳೆಯೂ ವಿಕೃತ ರೂಪ ತಾಳುತ್ತದೆ. ಆಗ ನೀರಿಗೆ ಎಂಥ ವಿನಾಶಕಾರಿ ಶಕ್ತಿ ಇದೆ ಎಂಬುದು ನಮಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಕೃತಿ ನಮಗೆ ಜೀವನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ರವಾಹ, ಭೂಕಂಪನದಂತಹ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವಿಕೋಪಗಳು, ಅದರ ಭಯಂಕರ ಸ್ವರೂಪ ವಿನಾಶವನ್ನು ತಂದೊಡ್ಡುತ್ತವೆ. ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿರುವ ಬದಲಾವಣೆ ಬಹಳ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಸ್ಸಾಂ, ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗ, ಗುಜರಾತ್, ರಾಜಸ್ತಾನ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಕೆಲ ಭಾಗಗಳು, ಅತಿವೃಷ್ಟಿಯಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವಿಕೋಪವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಪ್ರವಾಹಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅವಲೋಕನ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲದ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರೂ ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳೂ ಕೂಡ ತಮ್ಮದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹ ಪೀಡಿತರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿವೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಘಗಳು, ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವನೆಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ನಾಗರಿಕರು, ಇಂಥ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಂಥ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ, ಸೇನೆಯಾಗಿರಲಿ, ವಾಯುಪಡೆಯಾಗಿರಲೀ, ಎನ್‌ಡಿಆರ್‌ಎಫ್‌ನವರಾಗಲೀ, ಅರೆಸೇನಾ ಪಡೆಗಳಾಗಲೀ, ಇಂಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ತನುಮನದಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರವಾಹದಿಂದಾಗಿ ಜನಜೀವನ ಬಹಳ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಫಸಲು, ಜಾನುವಾರುಗಳು, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ರಸ್ತೆ, ವಿದ್ಯುತ್, ಸಂಪರ್ಕ ಜಾಲ ಎಲ್ಲದರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಮ್ಮ ರೈತಬಾಂಧವರಿಗೆ, ಫಸಲಿಗೆ, ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಬಹಳ ನಷ್ಟ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ರೈತರ ಪರಿಹಾರಧನ ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ದೊರೆಯಲಿ ಎಂಬುದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಳೆ ವಿಮಾ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಂತೆ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು 24X7 ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೊಠಡಿ ಸಹಾಯವಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ 1078 ಸತತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಸಾಕಷ್ಟು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ತಾಲೀಮು ಮಾಡಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎನ್‌ಡಿಆರ್‌ಎಫ್ ತಂಡಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ವಿಪತ್ತುಸ್ನೇಹಿ ಕೇಂದ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತುಸ್ನೇಹಿ ಮಾಡಬೇಕಾದ್ದು ಮತ್ತು ಮಾಡಬಾರದ್ದರ ಬಗ್ಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸುವುದು, ಜನರ ಸಮೂಹವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿ ಇಂಥ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ವರದಿ ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಕಷ್ಟು ಮುಂದುವರಿದಿದೆ, ಅಂತರಿಕ್ಷ ವಿಜ್ಞಾನದ ಕೊಡುಗೆಯೂ ತುಂಬಾ ಇದೆ. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಿಂದಾಗಿ ಸರಿಯಾದ ಅಂದಾಜು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಕ್ರಮೇಣ ಹವಾಮಾನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕಲಾಪಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಹಾನಿಯಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು.

ನಾನು ಮನದ ಮಾತಿಗೆ ಸಿದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದಾಗಲೆಲ್ಲ, ದೇಶದ ಜನತೆ ನನಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುವುದನ್ನು ನಾನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಈ ಬಾರಿಯಂತೂ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ಪತ್ರಗಳು ಬಂದಿವೆ, ದೂರವಾಣಿ ಕರೆಗಳು ಬಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಈಗಲೂ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಕುರಿತು ಸಂತಸ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ, ಕುತೂಹಲ ತೋರುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಕರೆಯನ್ನು ನಿಮಗೂ

ಕೇಳಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ: -

ನಮಸ್ಕಾರ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳೇ, ನಾನು ಗುಡ್‌ಗಾಂವ್‌ನಿಂದ ನೀತು ಗರ್ಗ್ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕರ ದಿನದಂದು ನೀವು ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣ ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಿತಳಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ತಿಂಗಳು ಇದೇ ದಿನಾಂಕದಂದು ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ - ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂತು. ಸರ್ಕಾರ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗುತ್ತಿದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂದು ತಾವು ತಿಳಿಸಬಹುದೇ? ಈ ಕುರಿತು ನಿಮ್ಮ ವಿಚಾರವನ್ನು ತಿಳಿಯಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಆರಂಭವಾಗಿ ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಿಂಗಳಾಯ್ತು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಯೋಜನ ಗೋಚರಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಬಡವ ನನಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಜಿಎಸ್‌ಟಿಯಿಂದಾಗಿ ಹೇಗೆ ಅವನ ಅವಶ್ಯಕ ವಸ್ತುಗಳ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೋ ಅದರಿಂದ ನನಗೆ ಬಹಳ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ.

ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದ ದೂರದ ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಲ್ಲಿ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿರುವವ ಪತ್ರ ಬರೆದು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಇದೇನಿರಬಹುದು ಎಂದು ಭಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಆದರೆ ಈಗ ನಾನು ಕಲಿಯಲು, ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ಮೇಲೆ ನನಗನ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಮೊದಲಿಗಿಂತ ಇದು ತುಂಬಾ ಸರಳವಾಗಿದೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸರಳವಾಗಿದೆ, ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಗ್ರಾಹಕರ ನಂಬಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಮೇಲೆ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಪರಿಣಾಮ ಏನು ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಈಗ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ವೇಗ ಹೆಚ್ಚಿದೆ, ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು ಅಡಚಣೆ ಮುಕ್ತ ಆಗಿವೆ. ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ವೇಗ ಹೆಚ್ಚಿದ ಕಾರಣ ಮಾಲಿನ್ಯವೂ ತಗ್ಗಿದೆ. ವಸ್ತುಗಳು ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ತಲುಪುತ್ತಿವೆ. ಈ ಅನುಕೂಲ ಇದ್ದೇ ಇದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಬಲತೆಯೂ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಬೇರೆಬೇರೆ ತೆರಿಗೆ ಪದ್ಧತಿ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ವಲಯದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಕಾಗದಪತ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲೇ ವ್ಯಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೂ ಅದು ತನ್ನದೇ ಗೋದಾಮುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಜಿಎಸ್‌ಟಿ - ಯಾವುದನ್ನು ನಾನು ಉತ್ತಮ ಮತ್ತು ಸರಳ ತೆರಿಗೆ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇನೆಯೋ ಅದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನಮ್ಮ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲೇ ಬೀರಿದೆ. ಯಾವ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಸುಗಮ ವರ್ಗಾವಣೆ ಆಗಿದೆ, ಯಾವ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಆಗಿದೆ, ಯಾವ ವೇಗದಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಆಗಿದೆ ಅಂದರೆ ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ವಿಶ್ವಾಸ ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಮುಂದೊಂದು ದಿನ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಾಜ್ಞರು, ನಿರ್ವಹಣಾ ಪಂಡಿತರು, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಭಾರತದ ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿ ವಿಶ್ವದೆದುರು ಒಂದು ಮಾದರಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಖಂಡಿತ ದಾಖಲಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. ವಿಶ್ವದ ಹಲವಾರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಇದೊಂದು ಮಾದರಿ ಅಧ್ಯಯನ ಆಗುವುದು. ಏಕೆಂದರೆ ಇಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಭಾರೀ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಇಷ್ಟೊಂದು ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಜನರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದೊಂದಿಗೆ ಇಂಥ ದೊಡ್ಡ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದು ಮತ್ತು ಸಫಲತೆಯೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆಸುವುದು, ಇದು ಸ್ವಯಂ ತಾನೇ ಸಫಲತೆಯ ಒಂದು ಉತ್ತುಂಗ ಶಿಖರ. ವಿಶ್ವ ಖಂಡಿತ ಇದರ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯೂ ಇದರಲ್ಲಿದೆ. ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೂ ಇದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಹಮತದೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನೂ ಕೈಗೊಂಡಿವೆ. ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿಯೇ ಬಡವರ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಒತ್ತಡವಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲ ಸರ್ಕಾರಗಳೂ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿವೆ.

ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಆಪ್ ಮೂಲಕ ಜಿಎಸ್‌ಟಿಗೆ ಮೊದಲು ಯಾವ ವಸ್ತುವಿನ ಬೆಲೆ ಎಷ್ಟಿತ್ತು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಬೆಲೆ ಎಷ್ಟಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದೆಲ್ಲ ನಿಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲೇ ಲಭ್ಯ. ಒಂದು ದೇಶ - ಒಂದು ತೆರಿಗೆ ಎಂಥ ದೊಡ್ಡ ಕನಸು ನನಸಾಗಿದೆ. ತಾಲೂಕಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದವರೆಗಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಎಷ್ಟೊಂದು ಪರಿಶ್ರಮವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಎಷ್ಟೊಂದು ಸಮರ್ಪಣಾ ಭಾವದಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಮಧ್ಯೆ ಸ್ನೇಹಮಯ ವಾತಾವರಣ ಏರ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಅದು ವಿಶ್ವಾಸ ವೃದ್ಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದೆ. ಈ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಂತಹ ಎಲ್ಲ ಖಾತೆಗಳನ್ನು, ಎಲ್ಲ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು, ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಎಲ್ಲ ನೌಕರರನ್ನೂ ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ. ಜಿಎಸ್‌ಟಿ ಭಾರತದ ಸಾಮೂಹಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಸಫಲತೆಯ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದೊಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದು ಕೇವಲ ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆ ಆಗಿರದೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವಂತಹ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಯ ಅಭಿಯಾನವೂ ಆಗಿದೆ. ನಾನು ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಇಂಥ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಸಫಲತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ದೇಶದ ಕೋಟಿಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ಕೋಟಿಕೋಟಿ ವಂದನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳು ಕ್ರಾಂತಿಯ ತಿಂಗಳಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ನಾವೆಲ್ಲ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ಕೇಳುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ 1920ರ ಆಗಸ್ಟ್ 1ರಂದು ಅಸಹಕಾರ ಆಂದೋಲನ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು. 1942ರ ಆಗಸ್ಟ್ 9ರಂದು ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಆಂದೋಲನ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅದನ್ನು ಅಗಸ್ಟ್ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947ರಲ್ಲಿ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರಕಿತು. ಈ ವರ್ಷ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಆಂದೋಲನದ 75ನೇ ವರ್ಷವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಡಾ. ಯುಸುಫ್ ಮೆಹರ್ ಅಲಿಯವರು ನೀಡಿದ್ದರು ಎಂಬ ವಿಷಯ ಕೆಲವೇ ಜನರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಗೊತ್ತು. ನಮ್ಮ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆ ಆಗಸ್ಟ್ 9, 1942ರಂದು ಏನಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. 1857ರಿಂದ 1942ರವರೆಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹುರುಪಿನೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಜನರು ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತಿದ್ದರು, ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳು ಭವ್ಯ ಭಾರತದ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿವೆ. ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು ನೀಡಿದ ತ್ಯಾಗ, ಬಲಿದಾನಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರೇರಣೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದಿದೆ? ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಆಂದೋಲನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಆಂದೋಲನದ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಸಂಘರ್ಷವಾಗಿತ್ತು. ಇದೇ ಆಂದೋಲನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಹೊಂದಲು ಸಂಪೂರ್ಣ ದೇಶ ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ಜನಸಮೂಹ ಹಳ್ಳಿಯಾಗಲಿ, ಪಟ್ಟಣವಾಗಲಿ, ಅಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿರಲಿ, ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿರಲಿ, ಬಡವ ಬಲ್ಲಿದರಾಗಿರಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಿಂದ ಹೆಗಲಿಗೆ ಹೆಗಲು ಸೇರಿಸಿ ಒಗ್ಗೂಡಿ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಆಂದೋಲನದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು.

ಜನರ ಆಕ್ರೋಶ ಮುಗಿಲು ಮುಟ್ಟಿತ್ತು. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಆಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಾರತೀಯರು ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೆ ಮಡಿ ಮಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡುತ್ತಿದ್ದರು. ದೇಶದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಯುವಕರು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ತೊರೆದಿದ್ದರು. ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕಹಳೆ ಮೊಳಗಿತ್ತು. ಅವರು ಹೊರಟು ನಿಂತಿದ್ದರು. ಆಗಸ್ಟ್ 9ರಂದು ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀ ಆಹ್ವಾನವನ್ನೇನೋ ನೀಡಿದರು, ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರ ದೊಡ್ಡ ನೇತಾರರನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಜೈಲಿಗೆ ಅಟ್ಟಿತು. ಅದೇ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಡಾ.

ಲೋಹಿಯಾ, ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್‌ರಂತಹ ಮಹಾಪುರುಷರು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರಹಿಸಿದ್ದರು. ಅಸಹಕಾರ ಆಂದೋಲನ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಆಂದೋಲನ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಯವರ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸಾದರಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಅಸಹಕಾರ ಆಂದೋಲನದ ರೂಪವೇ ಬೇರೆಯಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು 1942ರಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎಷ್ಟು ಗಂಭೀರವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿಯಂಥ ಮಹಾಪುರುಷರು ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೆ ಮಡಿ ಎಂಬ ಮಂತ್ರವನ್ನಿತ್ತರು. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಫಲತೆ ಹಿಂದೆ ಜನಸಮರ್ಥನೆಯಿತ್ತು, ಜನರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿತ್ತು, ಜನರ ಸಂಕಲ್ಪವಿತ್ತು, ಜನರ ಸಂಘರ್ಷವಿತ್ತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ದೇಶವೇ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಹೋರಾಡುತ್ತಿತ್ತು.

ನಾನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತೇನೆ. ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ನೋಡಿದರೆ ಭಾರತದ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ 1857ರಲ್ಲಿ ಆಯಿತು. 1857ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ 1942ರವರೆಗೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ದೇಶದ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲಘಟ್ಟ ದೇಶದ ಜನರ ಮನದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕಿಚ್ಚನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಏನಾದರೊಂದು ಮಾಡಲು ಬದ್ಧರಾಗಿ ನಿಂತರು. ಪೀಳಿಗೆ ಬದಲಾದರೂ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾತ್ರ ಅಚಲವಾಗಿತ್ತು. ಜನರು ಬರುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು, ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರು, ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು, ಮತ್ತೆ ಹೊಸಬರು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು, ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲು ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದೇ ಇದ್ದವು. 1857ರಿಂದ 1942ರ ವರೆಗೆ ನಡೆದ ಪ್ರಯತ್ನ, ಆಂದೋಲನ ಎಂಥ ಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿತೆಂದರೆ 1942ರಲ್ಲಿ ಅದು ಪರಾಕಾಷ್ಟೆಯ ಹಂತ ತಲುಪಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಎಂಬ ಕಹಳೆ ಎಷ್ಟು ತೀವ್ರತರವಾಗಿ ಮೊಳಗಿತೆಂದರೆ ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ 1947ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. 1857ರಿಂದ 1942ರ ವರೆಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬಿಸಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರನ್ನೂ ತಟ್ಟಿತು. 1942ರಿಂದ 1947ರ ವರೆಗಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜನರ ಮನಸ್ಸು ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧಗೊಂಡಿತ್ತು ಎಂದರೆ ಸಂಕಲ್ಪ ಸಿದ್ಧಿಯ 5 ನಿರ್ಣಾಯಕ ವರ್ಷಗಳಂತೆ ಸಫಲತೆಯೊಂದಿಗೆ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ತಂದುಕೊಡಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ 5 ವರ್ಷಗಳು ನಿರ್ಣಾಯಕ ವರ್ಷಗಳಾಗಿದ್ದವು.

ಈಗ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಈ ಗಣಿತದೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. 1947ರಲ್ಲಿ ನಾವು ಸ್ವತಂತ್ರರಾದೆವು. ಇಂದು 2017. ಸುಮಾರು 70 ವರ್ಷಗಳಾಗಿವೆ. ಸರ್ಕಾರಗಳು ಬಂದವು, ಹೋದವು. ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡವು, ಬದಲಾದವು, ಪೋಷಿತಗೊಂಡವು, ವೃದ್ಧಿಗೊಂಡವು. ದೇಶವನ್ನು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಾಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ, ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆಗೆ, ವಿಕಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆದವು. ತಮ್ಮತಮ್ಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಗಳೂ ನಡೆದವು. ಸಫಲತೆಯೂ ದೊರೆಯಿತು. ಅಪೇಕ್ಷೆಯೂ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡವು. 1942ರಿಂದ 1947ರ ವರೆಗೆ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿವರೆಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾದ 5 ವರ್ಷಗಳಾಗಿದ್ದಂತೆ, 2017ರಿಂದ 2022ರ ವರೆಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿವರೆಗಿನ 5 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲಘಟ್ಟ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿದೆ. ಈ 2017ರ ಆಗಸ್ಟ್ 15ನ್ನು ’ಸಂಕಲ್ಪ ಪರ್ವ’ವಾಗಿ ಆಚರಿಸೋಣ. 2022ಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದು 75 ವರ್ಷಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಆಗ ಈ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಯೇ ತೀರುತ್ತೇವೆ.

ಆಗಸ್ಟ್ 9ರ ಕ್ರಾಂತಿ ದಿವಸವನ್ನು ನೆನೆದು ದೇಶದ 125 ಕೋಟಿ ಜನತೆ ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಲಿ - ವ್ಯಕ್ತಿಗತವಾಗಿ, ನಾಗರಿಕನಾಗಿ ನಾನು ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಇಷ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿಯೇ ತೀರುವೆ, ಕುಟುಂಬದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡುವೆ, ಸಮಾಜದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವೆ, ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ನಗರದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವೆ, ಸರ್ಕಾರದ ಭಾಗವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡುವೆ, ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡುವೆ ಎಂದು. ಹೀಗೆ ಕೋಟ್ಯಂತರ ಸಂಕಲ್ಪಗಳಾಗಲಿ. ಕೋಟ್ಯಂತರ ಸಂಕಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಾಗಲಿ. ಅಂದರೆ 1942ರಿಂದ 1947ರ ವರೆಗಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟ ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿತ್ತೋ, ಹಾಗೆಯೇ 2017ರಿಂದ 2022ರ ವರೆಗಿನ 5 ವರ್ಷಗಳು ಭಾರತದ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಲಿವೆ ಮತ್ತು ಮಾಡಲೇಬೇಕಾಗಿದೆ. 5 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ದೇಶದ 75ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೋತ್ಸವ ಆಚರಿಸೋಣ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲಾ ಇಂದು ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. 2017ನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪದ ವರ್ಷವನ್ನಾಗಿಸಬೇಕಿದೆ. ಇದೇ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಸಂಕಲ್ಪಬದ್ಧರಾಗಬೇಕಿದೆ ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯ ದೇಶದಿಂದ ತೊಲಗು, ಬಡತನ ದೇಶಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗು, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ದೇಶಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗು, ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ದೇಶಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗು, ಜಾತೀಯತೆ ದೇಶಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗು ಎಂಬ ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಇಂದು ‘ಮಾಡುತ್ತೇವೆ, ಇಲ್ಲವೆ ಮಡಿಯುತ್ತೇವೆ’ ಎಂಬುದರ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿಲ್ಲ.

ಬದಲಾಗಿ ನವ ಭಾರತದ ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗೂಡುವ, ಶ್ರಮಿಸುವ, ತನುಮನದಿಂದ ಸಾಧಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಸಂಕಲ್ಪದೊಂದಿಗೆ ಬದುಕಬೇಕಿದೆ, ಶ್ರಮಿಸಬೇಕಿದೆ. ಬನ್ನಿ, ಆಗಸ್ಟ್ 9ರಿಂದ ಸಂಕಲ್ಪದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿಯೆಡೆಗೆ ಸಾಗುವ ಮಹಾ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸೋಣ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ಘಟಕಗಳ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಶಾಲಾಕಾಲೇಜುಗಳು, ವಿವಿಧ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಎಲ್ಲರೂ ನವ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಎಂಥ ಸಂಕಲ್ಪಗೈಯಬೇಕೆಂದರೆ ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ನಾವು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಬೇಕು. ಯುವ ಸಂಘಟನೆಗಳು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಂಘಟನೆಗಳು, ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮುಂತಾದವು ಸಾಮೂಹಿಕ ಚರ್ಚೆಗೆ ವೇದಿಕೆ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಹೊಸಹೊಸ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಬಹುದು. ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದಂತೆ ನಾವು ಏನು ಸಾಧಿಸಬೇಕಿದೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಅದರಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕೊಡುಗೆ ಏನು? ಬನ್ನಿ, ಈ ಕುರಿತ ಸಂಕಲ್ಪಪರ್ವದೊಂದಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸೋಣ.

ನಾನು ಇಂದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಜಗತ್ತಿನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ, ಏಕೆಂದರೆ, ನಾವೆಲ್ಲೇ ಇದ್ದರೂ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಖಂಡಿತಾ ಇರುತ್ತೆ. ಈ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನನ್ನ ಯುವ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ, ತಮ್ಮ ಅನುಶೋಧನಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ನವ ಭಾರತವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಮುಂದೆ ಬರಲು ನಾನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತೇನೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ವೀಡಿಯೋ ಪೋಸ್ಟ್, ಬ್ಲಾಗ್, ಲೇಖನ ಮತ್ತು ಹೊಸಹೊಸ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತು ತರಲಿ. ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಒಂದು ಜನಾಂದೋಲನವನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸೋಣ. ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್‌ನಲ್ಲೂ ನನ್ನ ಯುವ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗಾಗಿ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ರಸಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು. ಈ ಕ್ವಿಝ್ ಯುವಕರನ್ನು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಗೌರವಪೂರ್ಣ ಇತಿಹಾಸದೊಂದಿಗೆ ಬೆಸೆಯುವ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ನಾಯಕರನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ನೀವು ಖಂಡಿತಾ ಇದರ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಚಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬಿದ್ದೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು, ನನಗೆ ದೇಶದ ಪ್ರಧಾನ ಸೇವಕನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಜನತೆಯನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಲು ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ನಾನೊಬ್ಬ ನಿಮಿತ್ತ ಮಾತ್ರ. ಅಲ್ಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಿಂದ 125 ಕೋಟಿ ಜನರ ಕೂಗು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಜನರ ಕನಸುಗಳನ್ನ ಶಬ್ದದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೊರಹಾಕುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಳೆದ 3 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸತತವಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್ 15ರ ಪ್ರಯುಕ್ತ ನಾನು ಏನು ಮಾತನಾಡಬೇಕು, ಯಾವ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ದೇಶದ ಮೂಲೆಮೂಲೆಗಳಿಂದಲೂ ನನಗೆ ಸಲಹೆಗಳು ಲಭಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ನನಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೈಗೌನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನನಗೆ ಖಂಡಿತಾ ಕಳುಹಿಸಲು ಈ ಬಾರಿಯೂ ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಸ್ವತಃ ಅದನ್ನು ಓದುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು ನನ್ನ ಬಳಿ ಇರುವಂಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಾನು ಅದನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ಕಳೆದ 3 ವರ್ಷಗಳ ಆಗಸ್ಟ್ 15ರ ಭಾಷಣಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ದೀರ್ಘವಾಗಿರುವುದರ ಆಕ್ಷೇಪಣೆ ಕೇಳಿಬಂದಿದೆ. ನಾನು ಈ ಬಾರಿ ಅದನ್ನು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿಸಬೇಕೆಂದು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ 40-45-50 ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು. ನಾನು ನನಗೇ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ಅದನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೋ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಸಿಗುತ್ತದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡೋಣ.

ನಾನು ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಇಂದು ಮತ್ತೊಂದು ಮಾತನ್ನೂ ಹೇಳಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತೇನೆ. ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರವೂ ಇದೆ. ನಾವು ಅದನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಗೌಣ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಬಾರದು. ನಮ್ಮ ಹಬ್ಬಗಳು, ನಮ್ಮ ಉತ್ಸವಗಳು, ಇವು ಕೇವಲ ಆನಂದ ಮತ್ತು ಮೋಜಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಹಬ್ಬಗಳು, ನಮ್ಮ ಉತ್ಸವಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಯ ಒಂದು ಅಭಿಯಾನವೂ ಆಗಿವೆ. ಆದರೆ ಅದರ ಜೊತೆಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಉತ್ಸವ, ಬಡವರ ಆರ್ಥಿಕ ಜೀವನದ ಜೊತೆ ನೇರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳ ನಂತರ ರಕ್ಷಾಬಂಧನ, ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ, ಅದರ ನಂತರ ಗಣೇಶ ಹಬ್ಬ, ಆಮೇಲೆ ಚೌತಿಯ ಚಂದ್ರ, ನಂತರ ಅನಂತ ಚತುರ್ದಶಿ, ದುರ್ಗಾ ಪೂಜೆ, ದೀಪಾವಳಿ - ಒಂದರ ನಂತರ ಒಂದು, ಒಂದರ ನಂತರ ಒಂದು ಬರುತ್ತವೆ. ಹಾಗೂ ಈ ಸಮಯವೇ ಒಬ್ಬ ಬಡವನಿಗೆ ಆದಾಯವನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಹಜ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ ಆನಂದವೂ ಬೆರೆತುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹಬ್ಬಗಳು ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಧುರ್ಯವನ್ನು, ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹವನ್ನು, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಭ್ರಾತೃತ್ವವನ್ನು ತರುತ್ತವೆ.

ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜವನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಸಮಾಜದವರೆಗೆ ಒಂದು ಸಹಜ ಯಾತ್ರೆಯಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ’ನಾನು ಎಂಬುದರಿಂದ ನಾವು’ ಎನ್ನುವುದರೆಡೆಗೆ ಹೋಗಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ, ರಾಖಿ ಹಬ್ಬದ ಹಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ಮೊದಲೇ ನೂರಾರು ಚಿಕ್ಕ-ಚಿಕ್ಕ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ರಾಖಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಗುಡಿಕೈಗಾರಿಕಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಖಾದಿಯಿಂದ ರೇಷ್ಮೆಯ ನೂಲಿನವರೆಗೆ, ಎಷ್ಟೊಂದು ಬಗೆಯ ರಾಖಿಗಳು ಮತ್ತು ಈ ನಡುವೆ ಜನರು ಮನೆಯಲ್ಲೇ ತಯಾರಿಸಿದ ರಾಖಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ. ರಾಖಿ ತಯಾರಿಸುವವರು, ರಾಖಿ ಮಾರುವವರು, ಮಿಠಾಯಿ ಅಂಗಡಿಯವರು - ನೂರಾರು, ಸಾವಿರಾರು ಜನರ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಂದು ಉತ್ಸವದ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಬಡ ಸೋದರ-ಸೋದರಿಯರ ಸಂಸಾರ ಇದರಿಂದಲೇ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲವೇ? ನಾವು ದೀಪಾವಳಿಗೆ ದೀಪ ಬೆಳಗುತ್ತೇವೆ. ಅದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಬೆಳಕಿನ ಹಬ್ಬ ಎಂದಲ್ಲ, ಅದು ಒಂದು ಉತ್ಸವ, ಮನೆಗೆ ಶೋಭೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದಲ್ಲ. ಅದರ ನೇರ ಸಂಬಂಧ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಪುಟ್ಟಪುಟ್ಟ ಹಣತೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಆ ಬಡ ಕುಟುಂಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ, ನಾನು ಇಂದು ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿರುವ ಬಡಜನರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವಾಗ ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಮಾತನಾಡಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ.

ನನಗಿಂತ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದಾರೆಂಬುದನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ಕಳೆದ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಜಾಗೃತ ನಾಗರಿಕರು ಪರಿಸರದ ಕುರಿತು ನನಗೆ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನೀವು ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಗೆ ಪರಿಸರಸ್ನೇಹಿ ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಗಳ ಕುರಿತು ಜನರಿಗೆ ಮೊದಲೇ ತಿಳಿಸಿ. ಅದರಿಂದ ಜನರು ಮಣ್ಣಿನ ಗಣೇಶನನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುವ ಕುರಿತು ಈಗಿಂದಲೇ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಲಿ ಎಂದು ಆಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಮೊದಲು ಇಂತಹ ಜಾಗರೂಕ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೇ ಆ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಬೇಕೆಂದು ಇವರು ಆಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಾರಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ ಒಂದು ವಿಶೇಷವಾದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಅವರು ಈ ಮಹಾನ್ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಬಾರಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ 125ನೇ ವರ್ಷದ್ದಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ಜನತೆ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಅವರು ಯಾವ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿಗಾಗಿ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಗಾಣಬೇಕು. ನಾವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಈ ವರ್ಷದ ಗಣೇಶ ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಂಧ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸೋಣ, ಚರ್ಚೆಯ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸೋಣ, ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೆನೆಯೋಣ ಮತ್ತು ತಿಲಕ್ ಅವರ ಕಲ್ಪನೆಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವನ್ನು ಹೇಗೆ ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು, ಅವರ ಯೋಚನೆಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಚಿಂತಿಸೋಣ. ಪರಿಸರದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪರಿಸರಸ್ನೇಹಿ ಗಣೇಶ, ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮಾಡಿದಂತಹ ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನೇ ಬಳಸೋಣ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪವಾಗಿರಲಿ. ಈ ಬಾರಿ ನಾನು ಬಹಳ ಬೇಗ ತಿಳಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಇದರಿಂದ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ನಮ್ಮ ಬಡ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು, ಬಡ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ, ಅವರ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ನೀವೆಲ್ಲರೂ ನನ್ನ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತೀರಿ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ನನಗಿದೆ. ಬನ್ನಿ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಬಡವರ ಜೊತೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳೋಣ, ಬಡವರ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಜೊತೆ ಹೊಂದಿಸೋಣ, ಹಬ್ಬದ ನಮ್ಮ ಸಂತೋಷ, ಬಡವನ ಮನೆಯ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಹಬ್ಬವಾಗಲಿ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಬೇಕು. ನಾನು ಎಲ್ಲ ದೇಶಬಾಂಧವರಿಗೆ ಮುಂಬರುವ ಎಲ್ಲ ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆ, ಉತ್ಸವಗಳಿಗೆ ಶುಭಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ರಂಗದಲ್ಲಾಗಲೀ, ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಇಲ್ಲವೇ ಕ್ರೀಡಾ ರಂಗದಲ್ಲೇ ಆಗಲೀ ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ದೇಶದ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂಬುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಹೊಸಹೊಸ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ದೇಶಬಾಂಧವರಿಗೆಲ್ಲ ಹೆಮ್ಮೆ ಎನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದ್ಭುತ ಪ್ರದರ್ಶನ ತೋರಿದ್ದಾರೆ. ನನಗೆ ಇದೇ ವಾರ ಆ ಎಲ್ಲ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳೊಂದಿಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಅವಕಾಶ ಲಭಿಸಿತು. ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತಾಡಿ ನನಗೆ ಬಹಳ ಆನಂದವಾಯಿತು. ಆದರೆ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಗೆಲ್ಲಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ವಿಷಾದ ಅವರಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿತ್ತು ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂತು. ಅವರ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಆ ಒತ್ತಡ ಇತ್ತು. ಆತಂಕವಿತ್ತು. ಆ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಾನು ಬೇರೆಯೇ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಹೇಳಿದೆ. ಅವರಿಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದೆ. ನೋಡಿ, ಇದು ಮಾಧ್ಯಮ ಯುಗ, ಇದು ಅಪೇಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಎಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ ಎಂದರೆ ಸಫಲತೆ ಸಿಗದೇ ಹೋದಾಗ ಅದು ಆಕ್ರೋಶವಾಗಿಯೂ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಕ್ರೀಡಾಳುಗಳು ವಿಫಲವಾದಾಗ ದೇಶದ ಜನತೆಯ ಕೋಪ ಅವರ ಮೇಲೆ ವ್ಯಕ್ತವಾದಂತಹ ಎಷ್ಟೋ ಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು ನಾವು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಕೆಲವರಂತೂ ಗೌರವದ ಎಲ್ಲೆಮೀರಿ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ನೋವಾಗುವಂತಹ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡಿಬಿಟ್ಟಾಗ, ಬರೆದುಬಿಟ್ಟಾಗ ಬಹಳ ನೋವಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ವಿಶ್ವಕಪ್ ಗೆಲ್ಲುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾದಾಗ ಆ ಸೋಲನ್ನು 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ತಮ್ಮ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡದ್ದು ಮಾತ್ರ ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿ. ಆ ಭಾರವನ್ನು ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಹೆಗಲಿಗೇರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಿದರು, ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು. ನಾನು ಇದನ್ನೊಂದು ಧನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡುತ್ತೇನೆ. ಇಂಥ ಸೌಭಾಗ್ಯ ಕೇವಲ ನಿಮಗೆ ಮಾತ್ರ ದೊರೆತಿದೆ, ನೀವು ಸಫಲರಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿ, ಪಂದ್ಯ ಗೆಲ್ಲಲಿ ಗೆಲ್ಲದೇ ಇರಲಿ ನೀವು 125 ಕೋಟಿ ಜನರ ಮನ ಗೆದ್ದಿದ್ದೀರಿ ಎಂದು ಅವರಿಗೆ ನಾನು ಹೇಳಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶ ಬೆಳಗುವಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ. ಶುಭ ಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಆಗಸ್ಟ್ ಕ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆಗಸ್ಟ್ 9ರ ಬಗ್ಗೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, ಆಗಸ್ಟ್ 15ರ ಬಗ್ಗೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, 2022 ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ 75ನೇ ವರ್ಷಾಚರಣೆ ಎಂದು ಮತ್ತೆ ನೆನಪಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ದೇಶವಾಸಿಯೂ ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಿ, 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆ ಸಂಕಲ್ಪ ಸಾಧಿಸುವ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಿ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ದೇಶವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿಸಬೇಕಿದೆ.

ಬನ್ನಿ, ನಾವೆಲ್ಲ ಒಂದಾಗಿ ಸಾಗೋಣ. ಏನಾದರೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಸಾಗೋಣ. ದೇಶದ ಭಾಗ್ಯ, ಭವಿಷ್ಯ ಉಜ್ವಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂಬ ದೃಢ ವಿಶ್ವಾಸದೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆಯೋಣ. ಶುಭ ಹಾರೈಕೆಗಳು, ಅನಂತ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ನಮಸ್ಕಾರ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ವರ್ಷ ಬಿಸಿಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಶುಭ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ ಮುಂಗಾರು ಸ್ವಾಭಾವಿಕತೆಯಂತೆ  ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಆರಂಭವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ. ದೇಶದ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಮಳೆ ಸುರಿಯುತ್ತಿದ್ದು ವಾತಾವರಣ ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿದೆ. ಮಳೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ, ಕುಳಿರ್ಗಾಳಿ ಬೀಸುತ್ತಿದ್ದು, ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಹಿಂದಿನ ಬಿಸಿಲ ಬೇಗೆ ತಗ್ಗಿ ಆಹ್ಲಾದಕರವೆನಿಸಿದೆ. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೇ ಒತ್ತಡ ಇರಲಿ, ಎಷ್ಟೇ ಉದ್ವೇಗ ಆತಂಕಗಳಿರಲಿ,ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಾಗಲಿ ಇಲ್ಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಾಗಲೀ ಮಳೆಯ ಆಗಮನ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ.

ಇಂದು ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥನ ಕಾರ್ ಉತ್ಸವ,  ರಥಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ದೇಶದ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಶೃದ್ಧಾಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹದಾಯಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.  ಈಗ ವಿಶ್ವದ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥ ರಥಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೋಷಿತರು ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥನೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾದ ನಂಟು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಯಾರು ಡಾ. ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಬದುಕು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಓದಿದ್ದಾರೋ ಅವರಿಗೆ - ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಹೃದಯಾಂತರಾಳದಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿದಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥ ಬಡವರ ದೇವರು.‘ಜುಗ್ಗೇರ್ನೌತ್’ ಅಂದರೆ ಅದ್ಭುತವಾದ ರಥ, ಅದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ನಿಘಂಟಿನಲ್ಲಿ, ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ‘ಜುಗ್ಗೇರ್ನೌತ್’ ಮೂಲ ಹುಡುಕಿದರೆ, ಅದು ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥನ ರಥದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥ ರಥ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಜಗನ್ನಾಥನ ಕಾರ್ ಹಬ್ಬದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥನ ಕಾರ್ ಹಬ್ಬದ ರಥಯಾತ್ರೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾನು, ದೇಶದ ಸಮಸ್ತ ಜನರಿಗೆ ಶುಭ ಕೋರುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಭಗವಾನ್ ಜಗನ್ನಾಥನಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷತೆಯಿದೆ. ವಿವಿಧತೆಯೇ ಭಾರತದ ಶಕ್ತಿಯೂ ಆಗಿದೆ. ರಂಜಾನ್ ಪವಿತ್ರ ಮಾಸವನ್ನು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ  ಈದ್ ಹಬ್ಬದ ಸಂಭ್ರಮ. ಈದ್ ಉಲ್ ಫಿತರ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಹಾರ್ದಿಕ ಶುಭಾಶಯಗಳು. ರಂಜಾನ್ ಮಾಸ ಧರ್ಮಕಾರ್ಯದ ಮತ್ತು ಸಂತಸ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಾಸ. ನೀವು ಸಂತೋಷವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರೋ ಅದು ಅಷ್ಟು ಗುಣಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಬನ್ನಿ, ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಈ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯೋಣ, ಆನಂದದ ಭಂಡಾರವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳೋಣ, ದೇಶವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸೋಣ.

ರಂಜಾನ್ ಪವಿತ್ರ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬಿಜನೌರ್‌ನ ಮುಬಾರಕ್‌ಪುರ್ ಗ್ರಾಮದ ಒಂದು ಘಟನೆ ನನಗೆ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕವಾಗಿ ಕಂಡಿದೆ. ಈ ಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂರುವರೆ ಸಾವಿರದಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಾಂಧವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಇಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿವೆ. ಒಂದು ರೀತಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಇಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಈ ರಂಜಾನ್ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಈ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸೇರಿ ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸುವ ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರ ಹಣಕಾಸು ನೆರವೂ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅದರಡಿ ಅವರಿಗೆ 17 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ನಿಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಆಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಕೇಳಿ ಸಂತೋಷವೂ ಆಗಬಹುದು, ಈ ಪವಿತ್ರ ರಂಜಾನ್ ಮಾಸದಲ್ಲಿ, ಈ ಮುಸ್ಲಿ ಸೋದರ ಮತ್ತು ಸೋದರಿಯರು, ಈ ಹಣವನ್ನು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿ, ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಶೌಚಾಲಯಗಳನ್ನು ತಾವೇ ತಮ್ಮದೇ ಖರ್ಚು ಹಾಗೂ ಶ್ರಮದಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಮತ್ತು ಈ ಹಣವನ್ನು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಇನ್ನಿತರ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯ ಒದಗಿಸಲು ಬಳಸುವಂತೆ ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.ರಂಜಾನ್ ಮಾಸದ ಈ ಪವಿತ್ರ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಸಮಾಜದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವಕಾಶವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಂಡ ಮುಬಾರಕ್ ಪುರದ ನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನಾನು ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಅವರ ಬಗೆಗಿನ ಒಂದೊಂದು ವಿಷಯವೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ, ಅವರು ಮುಬಾರಕ್‌ ಪುರವನ್ನು ಬಯಲು ಶೌಚಮುಕ್ತ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಸಿಕ್ಕಿಂ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯಗಳು ಬಯಲು ಶೌಚಮುಕ್ತ ರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ ಎಂಬುದು ನಿಮಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಈ ವಾರ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣಾ ಕೂಡಾ ಬಯಲ ಶೌಚ ಮುಕ್ತ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ಕಾರ್ಯ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ನಾನು ಈ ಐದೂ ರಾಜ್ಯಗಳ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ, ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಜನತಾ ಜನಾರ್ದನರಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನನ್ನ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಥವಾಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಒಳಿತನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಬಹಳ ಶ್ರಮಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಕೈ ಬರಹ ಚೆನ್ನಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ನಾವು ಅದನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಾವು ದೀರ್ಘಕಾಲ ಅದನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಅಭ್ಯಾಸ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶುಚಿತ್ವ ಕೂಡ ಇದೇ ಪ್ರಕಾರದ್ದಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಟ್ಟ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ನಮ್ಮ ನಮ್ಮ ಸ್ವಭಾವದ ಭಾಗವಾಗಿ ಹೋಗಿವೆ. ನಾವು ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡುಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. ಇದರಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಅವಿರತ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂದು ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೆಂಬುದು ಸರ್ಕಾರೀ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಸಂತೋಷವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ಜನರ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಂದೋಲನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗದಲ್ಲಿರುವವರು ಜನರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ಅದು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಂದು ಉತ್ತಮವಾದ ಘಟನೆ ನನ್ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂತು. ಅದನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಇದು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ವಿಜಯನಗರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘಟನೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತ ಜನರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿತು.

ಮಾರ್ಚ್ 10ರ ಬೆಳಗ್ಗೆ 6 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 14 ಬೆಳಗ್ಗೆ 10 ಗಂಟೆವರೆಗೆ 1೦೦ ಗಂಟೆಗಳ ನಿರಂತರ ಅಭಿಯಾನ ಅದಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಗುರಿ ಏನಿತ್ತು? ನೂರು ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ 71 ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತಿಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಿಮಗೆ ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ಸಂತೋಷವೆನಿಸಬಹುದು, ಜನರು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತ ಸೇರಿ 100 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ 10 ಸಾವಿರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಶೌಚಾಲಯ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.71 ಗ್ರಾಮಗಳು ಈಗ ಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ನಾನು ಅಪರಿಮಿತ ಪರಿಶ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಈ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮಾಡಿದ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿರುವವರಿಗೆ, ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ನೀವು ಒಂದು ಮಾದರಿಯನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದೀರಿ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್- ಮನದ ಮಾತಿಗೆNarendraModiApp, MyGov.in ಮೂಲಕ ಜನರಿಂದ ಸಲಹೆಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬರುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಮೂಲಕ ಹಾಗೂ ಪತ್ರದ ಮೂಲಕವೂ ಬರುತ್ತವೆ.

ಶ್ರೀಮಾನ್ ಪ್ರಕಾಶ್ ತ್ರಿಪಾಠಿ ಅವರು ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಜೂನ್ 25 ನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕರಾಳ ಕಾಲಘಟ್ಟವೆಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಕಾಶ್ ತ್ರಿಪಾಠಿ ಅವರ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರದ ಬಗೆಗಿನ ಕಾಳಜಿ ಮೌಲ್ಯಯುತವಾದ್ದು. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ  ಕೇವಲ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲ ಅದು ಒಂದು ಸಂಸ್ಕಾರವೂ ಹೌದು. ಅದು ನಮ್ಮ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಭಾಗವೂ ಹೌದು. ಹೀಗಾಗಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತೆಗೆ ಆಘಾತವೊಡ್ಡುವ ವಿಷಯಗಳನ್ನೂ ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯೂ ಇದೆ. 1975 ಜೂನ್ 25 ಎಂಥ ಕರಾಳ ರಾತ್ರಿಯಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರೇಮಿಯೂ ಇದನ್ನು ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಯಾವುದೇ ಭಾರತೀಯ ಇದನ್ನು ಮರೆಯಲಾರ. ದೇಶ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದೀಖಾನೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಿತ್ತು. ವಿರೋಧದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಗಿತ್ತು. ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶದ ಗಣ್ಯಾತಿಗಣ್ಯ ನಾಯಕರನ್ನು ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿಡಲಾಗಿತ್ತು. ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೂಡ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಕರಾಳ ಛಾಯೆಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ದನಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಗಿತ್ತು. ಇಂದಿನ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ಆ ಕರಾಳ ರಾತ್ರಿಯ ನೆನಪನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮೆಲುಕು ಹಾಕುತ್ತಾ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಕುರಿತು ಜಾಗರೂಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಮಾಡಲೂ ಬೇಕು. ಆಗ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರೂ ಸಹ ಸೆರೆವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಒಂದು ವರ್ಷದ ತುರ್ತು ಸ್ಥಿತಿಯ ತರುವಾಯ, ಅಟಲ್ ಜೀ ಅವರು ಒಂದು ಕವನ ಬರೆದಿದ್ದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಆ ಸಂದಿಗ್ಧ ಕಾಲದ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದರು.

ಬಿರು ಬೇಸಿಗೆಯ ಮಾಸ

ಚಳಿಗಾಲದ ಬೆಳದಿಂಗಳೂ ನೀರಸ,

ಬಿಕ್ಕುವ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ

ರಿಕ್ತತನ ಅಡಗಿದೆಯಲ್ಲಾ

ಇಡೀ ವರ್ಷ ಕಳೆಯಿತಲ್ಲ

ವಿಶ್ವವನ್ನೇ ಕಂಬಿಯ ಹಿಂದೆ ಹಾಕಿದೆಯಲ್ಲ,

ಆದರೆ ಆತ್ಮ ಶ್ರಮರಹಿತ ಹಕ್ಕಿಯಾಗಿದೆಯಲ್ಲ

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಗೀತೆ ಅನುರಣಿಸುತ್ತದೆ

ಭೂಮಿಯಿಂದ ಆಕಾಶಕ್ಕೆ,

ಇಡೀ ವರ್ಷ ಕಳೆದಿದೆಯಲ್ಲ

ಕಣ್ಣುಗಳು ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿವೆ

ದಿನಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಎಣಿಸುತ್ತಲಿವೆ

ಆಪ್ತ ಪ್ರೀತಿ ದೂರ ಸರಿದು ಹೋಗಿದೆ

ಒಂದು ದಿನ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬರುತ್ತದೆ,

ಇಡೀ ವರ್ಷ ಕಳೆದಿದೆಯಲ್ಲ

ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟವರು, ದೀರ್ಘ ಯುದ್ಧವನ್ನೇ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದಂತಹ ವಿಶಾಲವಾದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗ ಅವಕಾಶಗಳು ಸಿಕ್ಕರೂ ಜನರ ನರನಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು, ಅದರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂಬರುವ ಚುನಾವಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಆ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಶಕ್ತಗೊಳಿಸಬೇಕಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನೂ ಇಂದು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ತಲೆ ಎತ್ತಿ ಗೌರವದಿಂದ ಬಾಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. 2017 ರ ಜೂನ್ 21 ವಿಶ್ವವೆಲ್ಲ ಯೋಗಯುಕ್ತವಾಗಿತ್ತು. ನದಿ ತಟಾಕದಿಂದ ಪರ್ವತದವರೆಗೆ ಜನರು ಬೆಳಗಿನ ಸೂರ್ಯಕಿರಣಗಳನ್ನು ಯೋಗದ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು.  ಯಾವ ಭಾರತೀಯನಿಗೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಎನ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಹೇಳಿ. ಹಿಂದೆ ಯೋಗ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದಲ್ಲ. ಇಂದು ಯೋಗವೆಂಬ ಸೂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ನಾವು ಒಂದಾಗಿದ್ದರಿಂದ ವಿಶ್ವವನ್ನೇ ಅದರೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ದೇಶಗಳೂ ಯೋಗದಿನದ ಈ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವತ್ತ ಸಾಗಿದ್ದವು. ಚೀನಾದ  ಮಹಾ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಜನರು ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಪೆರುವಿನಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 24೦೦ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ವಿಶ್ವ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣಮಾಚು ಪಿಚ್ಚುವಿನಲ್ಲಿ ಜನರು ಯೋಗ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಿದರು. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನ ಐಫೆಲ್ ಗೋಪುರದ ನೆರಳಲ್ಲಿ ಜನರು ಯೋಗ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೈಗೊಂಡರು. ಅಬುದಾಬಿಯಲ್ಲಿ 4000 ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಜನರು ಸಾಮೂಹಿಕ ಯೋಗ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸಿದರು. ಅಪ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಹೆರತ್‌ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಸ್ನೇಹ ಸಂಕೇತವಾಗಿರುವ  ಸಲ್ಮಾ ಅಣೆಕಟ್ಟೆ ಬಳಿ ಯೋಗ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಸಿದರು. ಯೋಗ ಭಾರತದ ಗೆಳೆತನಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮ ನೀಡಿತು.  ಸಿಂಗಾಪೂರದಂತಹ ಸಣ್ಣ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿಯೂ ವಾರವಿಡಿಯ ಅಭಿಯಾನದೊಂದಿಗೆ 70 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಡೆದವು, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಹತ್ತು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳನ್ನು ಹೊರತಂದಿದೆ. ಯೋಗಾ ಗುರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಯೋಗ ಅಧಿವೇಶನವನ್ನು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರುಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಈ ಬಾರಿಯೂ ಯೋಗ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ವಿಶ್ ದಾಖಲೆ ಮಾಡಿತು. ಗುಜರಾತ್‌ ನ ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 55 ಸಾವಿರ ಜನರು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಯೋಗ ಮಾಡಿ ಹೊಸ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ನನಗೂ ಲಖನೌದಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಲಭಿಸಿತು. ಆದರೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನನಗೆ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಮಾಡುವ ಸದವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು. ನಮ್ಮ ಸೈನಿಕರು  ಮೈನಸ್ 20, 25, 40 ಡಿಗ್ರಿ ತಾಪಮಾನಇರುವ ಸಿಯಾಚಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಯೋಗ ಮಾಡಿದರು. ಅದು ನಮ್ಮ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆ ಇರಲಿ ಅಥವಾ ಬಿ.ಎಸ್.ಎಫ್., ಐಟಿಬಿಪಿ,ಸಿಆರ್.ಪಿ.ಎಫ್. ಮತ್ತು ಸಿ.ಐ.ಎಸ್.ಎಫ್. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯದ ಜೊತೆಗೆ ಯೋಗವನ್ನು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಭಾಗವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಈ ಯೋಗ ದಿನದಂದು ಇದು3 ನೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನವಾದ್ದರಿಂದ ಮೂರು ತಲೆಮಾರಿನವರು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಸೇರಿ ಯೋಗ ಮಾಡುವ ಫೋಟೊ ಶೇರ್ ಮಾಡಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಕೆಲ ಟಿ ವಿ ವಾಹಿನಿಗಳೂ ಈ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸಿದವು. ನನಗೆ ಇಂಥ ಹಲವು ಫೋಟೊಗಳು ಸಿಕ್ಕವು. ಅದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಆಯ್ದ ಫೋಟೋಗಳನ್ನು ಹೆಕ್ಕಿ NarendraModiApp ನಲ್ಲಿ ಅಪ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಯೋಗದ ಚರ್ಚೆ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಅದರಿಂದ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಅಂಶವೂ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಇಂದಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಳಜಿಯ ಸಮಾಜದವು ದೃಢ ಕಾಯದಿಂದ ಉತ್ತಮಿಕೆಯಕಡೆಗೆ ದಾಪುಗಾಲಿಟ್ಟಿದೆ. ಅವರಿಗೆ ದೇಶದಾರ್ಢ್ಯಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಹೌದು, ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಉತ್ತಮಿಕೆ (ವೆಲ್ ನೆಸ್)ಗೆ ಯೋಗ ಅವಶ್ಯಕ ಎಂಬುದು ಅರಿವಾಗುತ್ತಿದೆ.

(ಧ್ವನಿ) ಮಾನ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳೇ, ನಾನು ಡಾ. ಅನಿಲ್ ಸೊನಾರಾ, ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್,ಗುಜರಾತಿನಿಂದ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಸಾರ್, ನನ್ನದೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ, ನೀವು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡಿದ್ದನ್ನ ನಾವು ಕೇಳಿದ್ದೆವು. ವಿವಿಧ ಶುಭ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಹೂಗುಚ್ಛವನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡುತ್ತೇವೆ, ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನ ಸ್ಮರಣಿಕೆಯಂತೆ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ನೀವು ಹೇಳಿದನ್ನ ನಾವು ಕೇಳಿದ್ದೆವು. ನೀವು ಗುಜರಾತಿನ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನ ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡಿಸಿದ್ದಿರಿ. ಆದರೆ, ಸಾರ್ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಾವಿದನ್ನ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ನಾವು ಇದಕ್ಕೆ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ನಾವಿದರ ಬಗ್ಗೆ ಏನೂ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೇ, ದೇಶವ್ಯಾಪಿ ಇದರ ಅಳವಡಿಕೆ ಆಗುವಂತೆ ನಾವೇನೂ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲವೇ ಸಾರ್? ” 

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನನಗೆಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಿಯವಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೊಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು. ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೇ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಅದು ಪಿ ಎನ್ ಪಣಿಕ್ಕರ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಜನರಿಗೆ ಓದುವ ಅಭ್ಯಾಸ ಬೆಳೆಯಲಿ, ಓದಿನತ್ತ ಜನರು ಜಾಗೃತರಾಗಲಿ ಎಂದು ಓದುವ ದಿನ, ಓದಿನ ಮಾಸ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.  ನನಗೆ ಅದರ ಪ್ರಾರಂಭೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ನನಗೆ ’ನಾವು ಹೂಗುಚ್ಛ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ ಬದಲಾಗಿ ಪುಸ್ತಕ ಕೊಡುತ್ತೇವೆ’ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಯಿತು. ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು. ನನಗೂ ನನ್ನ ಮನದಿಂದ ಅಳಿಸಿ ಹೋಗಿದ್ದ, ನೆನಪು ಮರುಕಳಿಸಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ನಾನು ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ನನ್ನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಯಮವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೆ. ಏನೆಂದರೆ ನಾವು ಹೂಗುಚ್ಛ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ ಪುಸ್ತಕ ಮಾತ್ರ ಕೊಡುತ್ತೇವೆ ಇಲ್ಲ ಕರವಸ್ತ್ರ ನೀಡಿ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು. ಅದರಲ್ಲೂ ಖಾದಿಗೆ  ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ದೊರೆಯಲೆಂದು, ಖಾದಿ ಕರವಸ್ತ್ರ ಬಳಸುವುದು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೆ. ನಾನು ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವವರೆಗೂ ಅದು ಒಂದು ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿ ಹೋಗಿತ್ತು ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಆ ಅಭ್ಯಾಸ ತಪ್ಪಿ ಹೋಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕೇರಳಾಕ್ಕೆ  ಹೋದಮೇಲೆ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅದು ಜಾಗೃತವಾಯಿತು. ನಾನು ಈಗಾಗಲೇ ಈ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿಯೂ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಹೂಗುಚ್ಛದ ಆಯಸ್ಸು ಬಹಳ ಅಲ್ಪ, ಒಮ್ಮೆ ಕೈಗೆ ತೆಗೆದುಗೊಂಡ ನಂತರ ಅದನ್ನ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ, ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ, ಅದು ಒಂದು ರೀತಿ ಮನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತೆ,ಕುಟುಂಬದ ಒಂದ ಭಾಗವಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲ ಖಾದಿ ಕರವಸ್ತ್ರ ನೀಡಿ ಸ್ವಾಗತಿಸಬಹುದು,ಇದರಿಂದ ಎಷ್ಟೊಂದು ಬಡವರಿಗೆ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಖರ್ಚು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಉಪಯೋಗವೂ ಆಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ಇಂಥ ಮಾತುಗಳನ್ನ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಅಂದರೆ, ಇಂಥ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೌಲ್ಯವಿರಬಹುದು? ನಾನು ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಾಗ ಬ್ರಿಟನ್ ಮಹಾರಾಣಿ ಕ್ವೀನ್ ಎಲಿಜಬೆತ್, ನನ್ನನ್ನು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭೋಜನಕೂಟಕ್ಕೆ ಆಮಂತ್ರಿಸಿದ್ದರು. ಆಗ ನನಗೆ ತಾಯಿಯ ಬಳಿ ಇರುವಂಥ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ಬಹಳ ವಾತ್ಸಲ್ಯದಿಂದ ಉಣ ಬಡಿಸಿದರು, ನಂತರ ಅವರು ಬಹಳ ಗೌರವದಿಂದ, ಭಾವಾತ್ಮಕ ಸ್ವರದೊಂದಿಗೆ ನೂಲಿನಿಂದ ನೇಯ್ದ ಖಾದಿಯ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಕರವಸ್ತ್ರ ತೋರಿಸಿದರು. ಅವರ ಕಣ್ಣು ಮಿಂಚುತ್ತಿದ್ದವು, ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶುಭಹಾರೈಸಲು, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ಇದನ್ನು ಉಡುಗಿರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದರೆಂದು ಹೇಳಿದರು. ಎಷ್ಟೊಂದು ವರ್ಷಗಳು ಉರುಳಿವೆ, ಆದರೆ, ಕ್ವೀನ್ ಎಲಿಜೆಬೆತ್ ಅವರುಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮಗೆ ನೀಡಿದ್ದ ಖಾದಿ ಕರವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಜತನವಾಗಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.  ನಾನು ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಅದನ್ನು ತೋರಿಸಿ ನನಗೆ ಈ ಮಾತುಗಳನ್ನ ಹೇಳಲು, ಅವರಿಗೆ ಬಹಳ ಸಂತಸ ಪಟ್ಟರು. ನಾನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಅವರು ಅದನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿ ನೋಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಉಡುಗೊರೆ ಅವರ ಜೀವನದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು, ಅವರ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ರಾತ್ರೋ-ರಾತ್ರಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ನನಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನಾವೆಂದಾದರೂ ಇಂಥ ಮಾತುಗಳನ್ನಾಡಿದಾಗ, ಆಲೋಚನೆಗಳಿಗೂ ಗುರಿಯಾಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಸಹ ಇಂತಹ ಮಾತುಗಳನ್ನ ಆಡುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನಾನು ಎಲ್ಲಾದರೂ ಹೋದಾಗ, ಯಾರಾದರೂ ಹುಗುಚ್ಛ  ತಂದರೆ,ನಾನು ಅದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ನಾನು ಹಾಗೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಯೋಚನೆಯಂತೂ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ, ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದರೆ, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸುಧಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ನನಗೆ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಕೆಲಸಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕಡತಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಹೋಗಿರುತ್ತೇನೆ, ಆದರೆ, ನಾನು ನನಗೋಸ್ಕರ ಒಂದು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ, ಅದೇನೆಂದರೆ, ನಾನು ಪ್ರತಿದಿನ, ನನಗೆ ಬಂದಂತಹ ಪತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವನ್ನು ಓದುತ್ತೇನೆ, ಇದರಿಂದ ನನಗೆ ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯರ ಜೊತೆ ಬೆರೆಯಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಪತ್ರಗಳು ಬರುತ್ತವೆ, ವಿಭಿನ್ನ ಜನರು ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನನಗೆ ಒಂದು ಪತ್ರ ಓದಲು ದೊರಕಿತ್ತು,ನಾನದನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ದೂರದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ,ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ, ಮದುರೈನಿಂದ ಒಬ್ಬರು ಗೃಹಿಣಿ, ಅರುಳ್ ಮೋಳಿ ಶರವಣನ್ ಅವರು,ನನಗೊಂದು ಪತ್ರ ಬರೆದು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಪತ್ರ ಏನು?ಅವರು ಏನು ಬರೆದಿದ್ದರೆ ಎಂದರೆ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಏನಾದರೂ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡರೆ, ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗಾದರೂ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯವಾಗಬಹುದೆಂದು ತಾವು ಯೋಚೆಸಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ’ಮುದ್ರಾ’ ಯೋಜನೆಯಡಿ, ಬ್ಯಾಂಕಿನಿಂದ ಹಣ ಸಾಲ ಪಡೆದೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಕೆಲ ವಸ್ತುಗಳನ್ನ ತಂದು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ, ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ, ಇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳ,ಎಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿರುವದರ ಬಗ್ಗೆ  ಅವರ ಗಮನ ಹೋಯಿತು. ಆಗ ಅವರು ಆ ಬಗ್ಗೆ ಹುಡಿಕಿದರು, ಇದೇನೆಂದು ಕೆಲವರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು,  ಬಳಿಕ ಸ್ವತಃ ಅದರಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಾನು ದೇಶದ ಜನತೆಗೆ ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ, ನಿಮಗೆ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಾಗE-G-E-M, E-GEM ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ. ಇದೊಂದು ಹೊಸ ರೀತಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಯಾರಾದರೂ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಏನಾದರೂ ವಸ್ತುವನ್ನು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಪೂರೈಕೆಮಾಡಬೇಕೆಂದಿದ್ದರೆ, ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಂದರೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಲ್ಬ್, ಕಸದ ಡಬ್ಬ, ಪೊರಕೆ, ಕುರ್ಚಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೇಜುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬೇಕೆಂದಿದ್ದರೆ – ನೀವು ಅದರಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅವರು ವಸ್ತುವಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಅವರು ಅದನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ದರ ನಮೂದಿಸಬೇಕು. ಜೊತೆಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಇಲಾಖೆಯವರು ಈ ತಾಣಕ್ಕೆ ಬೇಟಿ ನೀಡಿ ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಖಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ, ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ರಾಜೀ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆಮಾರಾಟ ಮಾಡುವವರು  ಇದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರು ಮಾರುತ್ತಾರೆಂದು ಪರಿಶಿಲಿಸಿ ಅದನ್ನು ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಕಾಟ ತಪ್ಪಿ, ಎಲ್ಲವೂ ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಎಲ್ಲವೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಹಾಗಾಗಿ ಯಾವಾಗ ಜನ E-GEM ನಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾರೋ, ಆಗ ಸರ್ಕಾರದ ಎಲ್ಲ ಇಲಾಖೆಗಳೂ ಅದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ ವಸ್ತುಗಳು ಕಡಿಮೆಬೆಲಾಗೆ ಲಭಿಸುತ್ತವೆ. ಈಗ, ಈ ಅರುಳ್ ಮೋಳಿ ಅವರು,ಸರ್ಕಾರದ ಈ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ,ಅವರು ಏನೇನು ಪೂರೈಸಬಹುದೋ, ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಆಸಕ್ತಿಕರವಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಅವರು ನನಗೆ ಬರೆದಿರುವಂಥ ಪತ್ರದ ಸಾಲು ಬಹಳ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, ನನಗೆ’ಮುದ್ರಾ’ದಿಂದ ಸಾಲ ಲಭಿಸಿದೆ, ನನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ, E-GEM ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ ಏನೇನು ಮಾರಬಹುದೋ, ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಮೂದಿಸಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ನನಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳ ಕಾರ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಅರ್ಡರ್ ದೊರೆತಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ನನಗೂ ಒಂದು ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದೆ.ಅವರು, ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರ ಕಾರ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಏನೇನು ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ಅಚ್ಚರಿ ಆಯಿತು. ಅವರು, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರ ಕಾರ್ಯಾಲಯ ತಮ್ಮಿಂದ  ಎರಡು ಥರ್ಮಾಸ್ ಖರೀದಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ 16೦೦ರೂಪಾಯಿಯ ಹಣ  ಅವರಿಗೆ ಸಂದಾಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಬಲೀಕರಣ,ಇದುಉದ್ಯಮಶೀಲತೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಅವಕಾಶ. ಒಂದು ವೇಳೆ, ಅರುಳ್ ಮೋಳಿ ಅವರು ನನಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆಯದೇ ಹೋಗಿದ್ದರೆ, E-GEM ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ, ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಒಬ್ಬ ಗೃಹಿಣಿ, ಚಿಕ್ಕ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತ್ತಿದ್ದಾಳೆಂದು ಮತ್ತು ಅವರು ಮಾರಿದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳ ಕಚೇರಿಯವರೂ ಖರೀದಿಸಬಹುದೆಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದು ದೇಶದ ಶಕ್ತಿ. ಇದುವೇ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ಇದು ಸಬಲೀಕರಣ, ಇದು ಉದ್ಯಮಶೀಲತೆಯೂ ಹೌದು. ಸರ್ಕಾರದ ಇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರದೇಶ, E-GEM.ಯಾರೇ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೀಗೆ ತಮ್ಮ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟಮಾಡಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೀರೋ, ಅವರು ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಈ ಅಂತರ್ಜಾಲ ತಾಣದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಇದು ಕನಿಷ್ಠ ಸರ್ಕಾರ,ಗರಿಷ್ಠ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ  ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ ಮತ್ತು  ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ಕನಿಷ್ಠ ದರ ಮತ್ತು ಗರಿಷ್ಠ ನೆಮ್ಮದಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯಾಗಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶ ವಾಸಿಗಳೇ, ಒಂದೆಡೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಯೋಗ ಕುರಿತು ಹೆಮ್ಮೆ ಪಟ್ಟರೆ,ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ನಾವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿನ ನಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗೆ ಅಭಿಮಾನ ಪಡೆಬೇಕು. ಇದೇ ನಮ್ಮ ಭಾರತದ ವಿಶೇಷತೆ, ನಮ್ಮ ಪಾದಗಳು ಯೋಗದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿದ್ದರೆ, ನಮ್ಮ ಕನಸುಗಳು, ದೂರದ ದಿಗಂತಗಳಾಚೆ ಇವೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ,ಭಾರತ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲೂ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಇಂದು ಭಾರತ ಕೇವಲ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಪತಾಕೆ ಹಾರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಎರಡು ದಿನಗಳ ಹಿಂದಷ್ಟೇ ಇಸ್ರೋ ಕಾರ್ಟೋಸ್ಯಾಟ್ 2 ಸರಣಿಯಉಪಗ್ರಹದ ಜೊತೆಗೆ 30 ನ್ಯಾನೋಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆಮಾಡಿದೆ. ಈ ಉಪಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಜರ್ಮನಿ, ಇಟಲಿ, ಜಪಾನ್,ಬ್ರಿಟನ್ ಅಮೆರಿಕಾ ಸೇರಿದಂತೆ 14 ದೇಶಗಳ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಉಡ್ಡಯನ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ನ್ಯಾನೋ ಉಪಗ್ರಹ ಉಡಾವಣೆಯಿಂದ, ನಮಗೆ ಕೃಷಿ, ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿ ವಿಕೋಪದ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣೆಸಲು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಲಿದೆ.

ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಇಸ್ರೋ ಜಿಸ್ಯಾಟ್ 19ನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡ್ಡಯನ ಮಾಡಿದ್ದು, ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿರಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಭಾರತ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಪೈಕಿ, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಭಾರವಾದ ಉಪಗ್ರಹವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಭಾರತದ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಇದರ ಭಾರವನ್ನು ಆನೆಯ ತೂಕಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದರು, ಅಂದರೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಭಾರತದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಎಷ್ಟು ಮಹತ್ತರವಾದ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆಂದು ನೀವೇ ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಜೂನ್ 19ಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಮಂಗಳಯಾನ 1000 ದಿನಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದೆ. ನಿಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಹಾಗೆ, ’ಮಂಗಳಯಾನ’ದಲ್ಲಿ ನಾವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕಕ್ಷೆ ತಲುಪಿದ್ದೆವು, ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಭಿಯಾನ ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಅದರ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಆರು ತಿಂಗಳದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ನಮ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಯೋಗದ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ, ಇದು ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ ವಿಷಯ ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷ ನೀಡಿದೆ. 1000 ದಿನಗಳ ನಂತರವೂ ಈ ನಮ್ಮ’ಮಂಗಳಯಾನ’ ಇನ್ನೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ, ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಲೇ ಇದೆ, ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ, ತನ್ನ ನಿಗದಿತ ಕಾಲಾವಧಿಯ ಬಳಿಕವೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದೆ, ಆಯುಷ್ಯ ಮೀರಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಒಂದು ಸಾವಿರ  ದಿನಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿರುವುದು ನಮ್ಮ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ಯಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವ ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಿದೆ.

ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲೂ ನಮ್ಮ ಯುವಜನರ ಒಲವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂದು ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ಜೊತೆಗೆ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲೂ ಯುವಜನರು ತಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.ಹಾಗೆಯೇ ನಮ್ಮ ಕ್ರೀಡಾಳುಗಳಿಂದಾಗಿ, ಅವರ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅವರ ಸಾಧನೆಯಿಂದಾಗಿ ದೇಶದ ಹೆಸರು ರಾರಾಜಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಭಾರತದ ಬ್ಯಾಂಡ್ಮಿಂಟನ್ ಆಟಗಾರ ಕಿಡಂಬಿ ಶ್ರೀಕಾಂತ್ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮುಕ್ತ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ  ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಗೌರವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ನಾನು ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವರ ತರಬೇತುದಾರರಿಗೆ ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನಗೆ ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಥ್ಲಿಟ್ ಪಿ ಟಿ ಉಷಾ ಅವರ ಉಶಾ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್ ಶಾಲೆಯ ಸಿಂಥೆಟಿಕ್ ಟ್ರಾಕ್ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ದೊರೆತಿತ್ತು. ನಾವು ಕ್ರೀಡೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಿದಷ್ಟೂ ಕ್ರೀಡಾ ಮನೋಭಾವ ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರೀಡೆ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನದಲ್ಲೂ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ  ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸಮಗ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಕಾಸದಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆಯ ಪಾತ್ರ ಮಹತ್ವದ್ದು. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭೆಗೆ ಬರವಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಇದ್ದರೆ ಅವರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕೊಡಬೇಕು. ಅವರನ್ನು ಮೈದಾನದಿಂದ ಹೊರತಂದು ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಡಿಹಾಕಿ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮುಂದೆ ಕೂರುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಬಾರದು. ಅವರು ಓದಲೂ ಬೇಕು, ಅದರಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುವುದಾದರೆ ಮುಂದುವರಿಯಲಿ. ಆದರೆ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದ್ದರೆ, ಆಸಕ್ತಿಯಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲೇಬೇಕು ಮತ್ತು ಶಾಲೆ, ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಕುಟುಂಬದವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸುತ್ತ ಇರುವ ಜನರು ಅವರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬೇಕು,ಬೆಂಬಲಿಸಬೇಕು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಮುಂದಿನ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ನ ಕನಸು ಕಾಣಬೇಕು. 

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿರಂತರವಾದ ಉತ್ಸವಗಳ ವಾತಾವರಣದಮುಂಗಾರಿನ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ.ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಕಾಲದ ಅನುಭವ ಹೊಸತನದಿಂದ ಕೂಡಿ ವಿಶಿಷ್ಠ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಶುಭ ಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ. ಮುಂದಿನ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿನ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅನಿಸಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ನಮಸ್ಕಾರ.

*****

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶ ವಾಸಿಗಳೇನಮಸ್ಕಾರ. ಬಹುಶಃ ಈ ವರ್ಷದ ಬಿಸಿಲ ಬೇಗೆಯನ್ನು ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಮಳೆಗಾಗಿ ನಾವು ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಇಂದು ನಾನು ನಿಮ್ಮ ಜೊತೆ ಮಾತಾಡುತ್ತಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ರಂಜಾನ್ ಪವಿತ್ರ ಮಾಸ ಈಗಾಗಲೇ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಪವಿತ್ರ ರಂಜಾನ್ ಮಾಸದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾನು ಭಾರತವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲ ಜನರಿಗೆ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಾಂಧವರಿಗೆ ಈ ಪವಿತ್ರ ಮಾಸದ ಶುಭಾಶಯಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ರಂಜಾನ್ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಮತ್ತು ದಾನಕ್ಕೆ ಉನ್ನತ ಮಹತ್ವ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯರಾದ ನಾವು ಎಷ್ಟು ಅದೃಷ್ಟವಂತರೆಂದರೆ, ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಎಂಥ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾರೆಂದರೆ. ಎಲ್ಲ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆ ಇಲ್ಲಿದ್ದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ದೇಶದ 125 ಕೋಟಿ ಜನರೂ ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೇವೆ. ನಮ್ಮದು ಎಂಥ ದೇಶವೆಂದರೆ, ಆಸ್ತಿಕ ಮತ್ತು ನಾಸ್ತಿಕ ಇಬ್ಬರೂ ಇದ್ದಾರೆ;ಮೂರ್ತಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವವರು, ಮೂರ್ತಿ ಪೂಜೆ ವಿರೋಧಿಸುವವರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ವಿಚಾರಧಾರೆ, ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಪೂಜಾ ಪದ್ಧತಿಗಳು, ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಪರಂಪರೆಗಳನ್ನೂ ಅಂತರ್ಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ನಾವು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಜೀವಿಸುವ ಕಲೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಅದೂ ಅಲ್ಲದೇ ಧರ್ಮವೇ ಆಗಲಿ,ಸಂಪ್ರದಾಯವೇ ಆಗಲಿ, ವಿಚಾರಧಾರೆಗಳಾಗಲಿ,ಪರಂಪರೆಯಾಗಲಿ ನಮಗೆ ಶಾಂತಿ, ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸದ್ಭಾವನೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನೇ ನೀಡುತ್ತವೆ. ರಂಜಾನ್, ಈ ಪವಿತ್ರ ಮಾಸ ಶಾಂತಿ, ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸದ್ಭಾವನೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವಲ್ಲಿ ಖಂಡಿತ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಶುಭಾಶಯಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಕಳೆದ ಬಾರಿ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ನಾನು ಒಂದು ಹೊಸ ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ಯುವಜನತೆಗೆ ಏನಾದರೂ ಹೊಸತನ್ನು ಮಾಡಿ,ಸುರಕ್ಷಿತ ವಲಯ (comfort zone)ದಿಂದ ಹೊರಬನ್ನಿ, ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಜೀವನವನ್ನು ಈ ರೀತಿ ಜೀವಿಸಲು, ಸ್ವಲ್ಪ ರಿಸ್ಕ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು, ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಎದೆಯೊಡ್ಡಲು ಇದು ಸೂಕ್ತ ಸಮಯ ಎಂದಿದ್ದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಇದು ನನಗೆ ಸಂತಸವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಮನದಲ್ಲಿರುವ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಹೇಳಲು ಉತ್ಸುಕತೆ ತೋರಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳನ್ನೂ ಓದಲಾಗಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾಎಲ್ಲರ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನೂ ಕೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆಅಷ್ಟೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಬಂದಿವೆ. ಆದರೆ ನಾನು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ನೋಡಿದಾಗ,ಕೆಲವರು ಸಂಗೀತ ಕಲಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಹೊಸ ವಾದ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೈಯಾಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಕೆಲವರು ಯು ಟ್ಯೂಬ್ ಬಳಸಿ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವರು ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ನಾಟಕಾಭಿನಯ ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವರಂತೂ ತಾವು ಈಗ ಕವಿತೆ ಬರೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈಗ ಅವರು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜೀವಿಸುವ ಕಲೆತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ಜಗತ್ತನ್ನು ಅರಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಒಂದು ಫೋನ್ ಕರೆಯನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳ ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.

ನಾನು ‘ದೀಕ್ಷಾ ಕಾತ್ಯಾಲ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನನಗೆ ಓದುವ ಅಭ್ಯಾಸ ಬಹುತೇಕ ಬಿಟ್ಟೇ ಹೋಗಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಬಾರಿ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಓದಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ನಾನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ಓದಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ತರುವಾಯ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಾತಂತ್ರ್ಯ ತಂದುಕೊಡಲು ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತು, ಎಷ್ಟು ಬಲಿದಾನ ವಾಗಬೇಕಾಯಿತು, ಎಷ್ಟೊಂದು ಜನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಯೋಧರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ವರ್ಷಗಟ್ಟಲೆ ಕಳೆದರು, ಎಂಬುದು ನನಗೆ ವೇದ್ಯವಾಯಿತು. ತುಂಬಾ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾಧಿಸಿದ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ರಿಂದ ನಾನು ಪ್ರೇರಿತಳಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ಇಂದಿನ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಏನಾದರೂ ಹೇಳಿ ಎಂದು ಕೋರುತ್ತೇನೆ.’

ನಮ್ಮ ಯುವ ಜನತೆ ದೇಶದ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ, ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಈ ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬಲಿದಾನ ಮಾಡಿದ ಜನರ ಬಗ್ಗೆತಿಳಿಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ. ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಮಹಾಪುರುಷರು ತಮ್ಮ ಯೌವನವನ್ನು ಜೈಲಿನಲ್ಲೇ ಕಳೆದರು. ಎಷ್ಟೋ ಯುವಕರು ನೇಣುಗಂಬವನ್ನೇರಿದರು, ಏನೆಲ್ಲ ಸಂಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಹೀಗಾಗಿ ಇಂದು ನಾವು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಸ್ವತಂತ್ರ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಜೈಲು ಸೇರಿದ ಶ್ರೇಷ್ಠರು ಓದುವುದರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆದರು. ಅವರ ಬರವಣಿಗೆಗಳು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಿವೆ.

ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾನು ಅಂಡಮಾನ್ ನಿಕೋಬಾರ್‌ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಜೈಲು ನೋಡಲು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಇಂದು ವೀರ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ಜಯಂತಿ. ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ‘ಮಾಝಿ ಜನ್ಮಠೆ’ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕ ಬರೆದಿದ್ದರು. ಅವರುಗೋಡೆ ಮೇಲೆ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸೆರೆ ಹಾಕಲಾಗಿತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಯೋಧರು ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಯಾತನೆ ಸಹಿಸಿರಬೇಡ. ನಾನು ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ‘ಮಾಝಿ ಜನ್ಮಠೆ’ ಪುಸ್ತಕ ಓದಿದ ಮೇಲೆಯೇ ನನಗೆ ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಜೈಲು ನೋಡಬೇಕೆಂದು ಅನಿಸಿದ್ದು.

ಅಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅದು ಬಹಳ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಟಗಾರರು ಭಾರತದ ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದವರಾಗಿರಲಿ ಅವರು ಕಾಲಾ ಪಾನಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾ ಅಂಡಮಾನ್‌ನ ಈ ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಯೌವನ ಕಳೆಯಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯದವರು, ಎಲ್ಲ ಭಾಷಿಕರು, ಎಲ್ಲ ಪ್ರಾಂತ್ಯದವರು, ಎಲ್ಲ ವಯೋಮಾನದವರು ಎಷ್ಟೆಲ್ಲ ಯಾತನೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದರು.

ಇಂದು ವೀರ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ಜಯಂತಿ. ನಾನು ದೇಶದ ಯುವಜನತೆಗೆ ಖಂಡಿತ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ, ನಮಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೊಡಿಸಲು ಅಂದಿನ ಜನರು ಎಷ್ಟು ಯಾತನೆ ಸಹಿಸಿದ್ದರು, ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಜೈಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬನ್ನಿ. ನೀವು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೆ ಕಾಲಾಪಾನಿ ಎಂದರೇನು ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಎಂದಾದರೂ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕರೆ ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ತೀರ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಬನ್ನಿ.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ 5ನೇ ತಾರೀಖು, ಜೂನ್ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ಸೋಮವಾರ. ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲವೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗೇ ಕಾಣುತ್ತದೆ., ಆದರೆ ಜೂನ್ 5 ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅಂದು ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನವೆಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಈ ವರ್ಷ ‘ನಿಸರ್ಗದೊಂದಿಗೆ ಜನರ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು’ ಎಂಬ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಸುಲಭ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಬೇಕಾದರೆ“back to basics”.ಅಂದರೆ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಮರಳುವುದು. ನಿಸರ್ಗದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂದರೆ ಏನರ್ಥ - ನನ್ನ ಪ್ರಕಾರ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೇ ನಾವೇ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದುವುದು.

ನಿಸರ್ಗದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂದರೆ ಉತ್ತಮ ಗ್ರಹ ಪೋಷಿಸುವುದು ಎಂದು. ಈ ಮಾತನ್ನು ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀ ಅವರಿಗಿಂತ ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯ? ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು “ ನಾವು ಯಾವ ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಕಾಳಜಿವಹಿಸಬೇಕು’. ಅಂದರೆ ನಾವು ಕಾಣದ ಜಗತನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯ. ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯಿದೆ. ತುಂಬಾ ದಣಿವಾಗಿ ಬಂದಾಗ ಒಂದು ಲೋಟ ನೀರನ್ನು ಮುಖಕ್ಕೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡರೆ ಎಂಥ ತಾಜಾತನ ದೊರಕುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಅನುಭವ ನಿಮಗೂ ಆಗಿರಬಹುದು. ತುಂಬಾ ದಣಿದು ಬಂದಾಗ ಕೋಣೆಯ ಕಿಟಕಿಗಳನ್ನು ತೆರೆದು, ತಾಜಾ ಗಾಳಿಯ ಉಸಿರಾಡಿದಾಗ ನವ ಚೈತನ್ಯ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಪಂಚ ಮಹಾಭೂತಗಳಿಂದಾದ ಶರೀರ ಅವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕವೇರ್ಪಟ್ಟಾಗ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೇ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಚೈತನ್ಯ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಹೊಸ ಶಕ್ತಿ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಅನುಭವಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ ನಾವು ಅದನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ನಾವು ಒಂದು ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನಿಮಗೆ ಯಾವಾಗ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಬರುತ್ತದೆಯೋ ಆಗ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ಪುಟಿಯುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಜೂನ್ 5 ರಂದು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದ ಜಾಗತಿಕ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಭಿಯಾನವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಮಾಡಿದ ಪ್ರಕೃತಿಯ ರಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ನಮಗೆ ಲಾಭವಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಾವು ರಕ್ಷಿಸಿದರೆ ನಮ್ಮ ಮುಂಬರುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಅದರ ಲಾಭ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಪೃಥ್ವಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರವನ್ನು ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ವರ್ಣನೆಯೂ ಲಭ್ಯ. ಅಥರ್ವ ವೇದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪರಿಸರದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಮೊದಲೇ ಅದರಲ್ಲಿ “ಭೂಮಿ ತಾಯಿ ನಾನು ಅವಳ ಮಗ” ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ವೇದಗಳ ಪ್ರಕಾರ ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಪರಿಶುದ್ಧತೆಗೆ ಭೂಮಿಯೇ ಕಾರಣ. ಭೂಮಿ ನಮ್ಮ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ನಾವು ಅವಳ ಮಕ್ಕಳು. ನಾವು ಭಗವಾನ್ ಬುದ್ಧನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದರೆ, ಮಹಾತ್ಮಾ ಬುದ್ಧನ ಜನ್ಮ, ಅವನಿಗೆ ಜ್ಯಾನೋದಯವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ಅವರ ಪರಿನಿರ್ವಾಣ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದು ವೃಕ್ಷದ ಕೆಳಗೆ ಎಂಬುದು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿರಲಿ, ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿರಲಿ,ನಗರವಾಸಿಗಳಾಗಿರಲಿ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಾಗಿರಲಿ, ಆದಿವಾಸಿಗಳಾಗಿರಲಿ ಎಷ್ಟೋ ಹಬ್ಬಗಳು, ಪೂಜಾ ವಿಧಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರೇಮವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುವುದು ಒಂದು ಸಹಜ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಶಬ್ದಗಳೊಂದಿಗೆ, ಆಧುನಿಕ ವಾದದ ಜೊತೆಗೆ ಮೇಳೈಸಬೇಕಿದೆ.

ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಸುದ್ದಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಮಳೆಗಾಲ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಸಸಿ ನೆಡುವ ದೊಡ್ಡ ಆಂದೋಲನವೇ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಲೆಯ ಮಕ್ಕಳನ್ನೂ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಾಜ ಸೇವಾ ಸಂಘಟನೆಗಳು, ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತವೆ,ಸರ್ಕಾರ ಸ್ವತಃ ಮುಂದಡಿಯಿಡುತ್ತದೆ. ನಾವು ಕೂಡ ಈ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಗಿಡ ನೆಡುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡೋಣಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸೋಣ.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಜೂನ್ 21ಈಗ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಚಿರಪರಿಚಿತ ದಿನವಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವ ಯೋಗ ದಿನವೆಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವವೇ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 21 ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನವಾಗಿ ವಿಶ್ವದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗೂ ಹಬ್ಬಿದೆ. ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಒಂದೆಡೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ವಿಛಿದ್ರಕಾರಿ ಶಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ವಿಕೃತ ಮುಖ ತೋರುತ್ತಿರುವಂಥ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಭಾರತ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ. ಯೋಗದ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಒಂದೇ ಸೂತ್ರದಲ್ಲಿ ನಾವು ಜೋಡಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಹೇಗೆ ಯೋಗ,ಶರೀರ,ಮನಸ್ಸು,ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವನ್ನು ಜೋಡಿಸುತ್ತದೆಯೋ ಹಾಗೆಯೇ ಯೋಗ ವಿಶ್ವವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಂದಿನ ಜೀವನಶೈಲಿಯಿಂದಾಗಿ,ಧಾವಂತದಿಂದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಒತ್ತಡರಹಿತ ಜೀವನ ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಯುವಜನತೆಗೆ ರೋಗಗಳು ಬರುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಇಂಥ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡರಹಿತ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸಲು ಯೋಗ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಯೋಗ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸದೃಢತೆ ಎರಡನ್ನೂ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಯೋಗ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಶಾರೀರಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮವಲ್ಲ. ದೈಹಿಕವಾಗಿ,ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ, ವಿಚಾರಗಳ ಮೂಲಕ, ಆಚಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ವಸ್ಥತೆಯ ಒಂದು ಆಂತರಿಕ ಯಾತ್ರೆ ಹೇಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ಇದು ಯೋಗದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ. ಎರಡು ದಿನಗಳ ಹಿಂದಷ್ಟೇ ನಾನು ಯೋಗ ದಿನದ ಕುರಿತು ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ, ಎಲ್ಲ ನಾಯಕರಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ.

ಕಳೆದ ವರ್ಷ ನಾನು ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತುಕೆಲವು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು. ನನಗೆ ಒಂದು ಸಲಹೆ ಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಮೌಲ್ಯಯುಕ್ತ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದವರಿಗೆ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ. ತುಂಬಾ ಆಸಕ್ತಿಕರ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, “ಇದು 3 ನೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನವಾಗಿದೆ. ನೀವು ಒಂದೇ ಕುಟುಂಬ 3 ತಲೆಮಾರುಗಳು ಈ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನದಂದು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಯೋಗ ಮಾಡಲಿ ಎಂದು ಮನವಿ ಮಾಡಿ,” ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಜ್ಜಿ - ತಾತ ಆಗಿರಲಿ, ಅಮ್ಮ-ಅಪ್ಪ ಆಗಿರಲಿ, ಮಗನೇ ಆಗಲಿ ಮಗಳೇ ಆಗಿರಲಿ 3 ತಲೆಮಾರುಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಯೋಗ ಮಾಡಲಿ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಛಾಯಾಚಿತ್ರವನ್ನು ಅಪ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲಿ. ನಿನ್ನೆ ಇಂದು ನಾಳೆ ಎಂಥ ಅದ್ಭುತ ಸಂಯೋಗವೆಂದರೆ ಯೋಗಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮವೇ ದೊರೆಯುವುದು. ಈ ಸಲಹೆಗಾಗಿ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ನನಗೂ ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ, ಸೆಲ್ಫಿ ವಿತ್ ಡಾಟರ್ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ರೋಚಕ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು. ಈ 3 ತಲೆಮಾರುಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಯೋಗ ಮಾಡುವ ಫೋಟೊ ಕೂಡ ದೇಶ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಕೌತುಕವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ. ನೀವು ಕೂಡ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್ ಗೆ, ಮೈ ಗೌ ಗೆ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ 3 ತಲೆಮಾರುಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೇ ಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿವೆಯೋ ಆ ಫೋಟೊಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿ. ನಿನ್ನೆ, ಇಂದು ಮತ್ತು ನಾಳೆಯ ಫೋಟೊ ಇದಾಗಲಿದೆ. ಇದು ಸುವರ್ಣಮಯ ನಾಳೆಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಆಮಂತ್ರಿಸುತ್ತೇನೆ. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿವಸಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ 3 ವಾರಗಳು ಬಾಕಿ ಇವೆ. ಇಂದೇ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳಿ. ನಾನು ಜೂನ್ 1 ರಿಂದ ಪ್ರತಿದಿನ ಟ್ವಿಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಏನಾದರೂ ವಿಷಯ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಜೂನ್ 21 ರವರೆಗೆ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತೇನೆ.

ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ನೀವೂ 3 ವಾರ ಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿ. ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿ, ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ, ಒಂದು ರೀತಿ ಇದು ರೋಗ ಬಾರದಂತೆ ತಡೆಯುವ (preventive health care)ಆಂದೋಲನವಾಗಲಿ. ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಆಮಂತ್ರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನೀವು ನನಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಸೇವಕನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಕೊಟ್ಟ ನಂತರ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆ ಮೇಲಿಂದ ನಾನು ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರಂದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮಾತಾಡುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕುರಿತು ನಾನು ಮಾತಾಡಿದ್ದೆ. ಅಂದಿನಿಂದ ಇಲ್ಲಿವರೆಗೆ ನಾನು ಭಾರತದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಕೆಲವರು ಮೋದಿ ಏನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ? ಮೋದಿ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ? ಮೋದಿಯವರು ಏನೇನು ಮಾಡಿದರು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿ ಇಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನನಗೆ ಒಂದು ಆಸಕ್ತಿಕರವಾದ ಫೋನ್ ಕಾಲ್ ಬಂತು. ನಾನೂ ಕೂಡಾ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಅವರು ಈ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಿದ್ದಕ್ಕೆ ನಾನು ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಈ ಫೋನ್ ಕಾಲ್ ನಿಂದ ನಿಮಗೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.

‘ನಮಸ್ಕಾರ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮೋದಿ ಅವರೇ, ನಾನು ನೈನಾ ಮುಂಬೈಯಿಂದ ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಮೋದಿ ಅವರೇ ನೀವು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹೋಗುವಿರೋ ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ ಜನರು ಸ್ವಚ್ಛತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಟಿ ವಿ ಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಅದು ಮುಂಬೈ ಆಗಿರಲಿ ಇಲ್ಲವೆ ಸೂರತ್ ಆಗಿರಲಿ ನಿಮ್ಮ ಆಗಮನದಿಂದ ಜನರು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಒಂದು ಆಂದೋಲನದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ದೊಡ್ಡವರ ಜೊತೆಗೆ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲೂ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿದೆ. ಎಷ್ಟೋ ಸಾರಿ ದೊಡ್ಡವರು ರಸ್ತೆ ಮೇಲೆ ಕಸ ಹಾಕುತ್ತಿರುವಾಗ ಮಕ್ಕಳು ಆಕ್ಷೇಪಿಸುವುದನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಕಾಶಿಯ ಘಾಟ್ ಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಆರಂಭಕ್ಕೆ ಏನು ಮುನ್ನುಡಿ ಬರೆದಿದ್ದಿರೋ ಅದೇ ಈಗ ನಿಮ್ಮ ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಭಿಯಾನದ ರೂಪ ಪಡೆದಿದೆ.

ನಿಮ್ಮ ಮಾತು ಸತ್ಯ. ನಾನು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತೇನೆಯೋ ಅಲೆಲ್ಲ್ಲಾ ಸರ್ಕಾರಿ ವರ್ಗದವರು ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ ಈ ಮಧ್ಯೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲೂ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಾನು ಹೋಗುವ 5 ದಿನಗಳಿಗೂ ಮೊದಲು, 7 ದಿನಗಳಿಗೂ ಮೊದಲು, 10 ದಿನಗಳಿಗೆ ಮುಂಚೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಮಾಧ್ಯಮ ಕೂಡಾ ಅದಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾನು ಗುಜರಾತ್‌ನ ಕಚ್ ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನ ನಡೆಯಿತು. ನಾನು ಇದನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಫೋನ್ ಕಾಲ್ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಆಲೋಚಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದೆ, ನಿಮ್ಮ ಮಾತು ಸರಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿದು ನನಗೆ ಎಷ್ಟು ಆನಂದವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೀವು ಊಹಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ದೇಶವೂ ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದೆ. ನನ್ನ ಪ್ರವಾಸದ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಾಗ ನನಗೆ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಖುಷಿ ಏನು ಬೇಕು ಹೇಳಿ. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರ ಸ್ವಾಗತಕ್ಕಾಗಿ ಏನು ಸಿದ್ಧತೆ ಆಗಬೇಕು ಅದು ಆಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಆದ್ಯತೆ ವಿಷಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಪ್ರೇಮಿಗಳಿಗೂ ಆನಂದದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತುಂಬಿದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಒಬ್ಬರು ನನಗೆ ಒಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ತುಂಬಾ ತಮಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ನನಗೆ ಅದನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವೋ ಇಲ್ಲವೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.‘ಮೋದಿ ಅವರೇ ನೀವು ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಳ್ಳುವಾಗ ಯಾರೇ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಅಹ್ವಾನಿಸಿದರೂ ಅವರಿಗೆ ನೀವು ನನ್ನನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುವುದಾದರೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಮಟ್ಟ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ?ನನಗೆ ನೀವು ಎಷ್ಟು ಟನ್ ಕಸ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ಕೊಡುತ್ತೀರಿ,ಅದನ್ನಾಧರಿಸಿ ನಾನು ನನ್ನ ಪ್ರವಾಸ ನಿರ್ಧರಿಸುವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಕಲ್ಪನೆ ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಯೋಚಿಸಬೇಕು. ಆಂದೋಲನ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಬೇಕು ಎಂಬ ಮಾತು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಕೊಡುಗೆ, ಉಡುಗೊರೆ ಕೊಡುವ ಬದಲಾಗಿ ನಾವು ಇಷ್ಟು ಟನ್ ಕಸವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡಿದರೆ ಅದೇ ದೊಡ್ಡ ಉಡುಗೊರೆ ಅಲ್ಲವೇ. ಎಷ್ಟೊಂದು ಜನರನ್ನು ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಬಹುದು. ಇದು ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಮಾನವತೆಯ ಕೆಲಸವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಸ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ನಾವು ವ್ಯರ್ಥ ಎಂದುಕೊಳ್ಳಲೇಬಾರದು. ಅದು ಐಶ್ವರ್ಯ ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೇವಲ ಕಸದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡಬೇಡಿ. ಈ ಕಸ ಕಡ್ಡಿಯನ್ನು ನಾವು ಐಶ್ವರ್ಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದರೆ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಹಲವು ಹೊಸ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಗಳು ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.ನವೋದ್ಯಮದೊಂದಿಗೆ ಕೈ ಜೋಡಿಸಿದ ಯುವ ಜನತೆ ಕೂಡಾ ಹೊಸ ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ಹೊಸ ಸಾಧನಗಳೊಂದಿಗೆ ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ನೆರವಿನಿಂದ, ನಗರದ ಜನಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮಹತ್ವ ಪೂರ್ಣ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಜೂನ್ 5ರ, ವಿಶ್ವ ಪರಿಸರ ದಿನದಂದು ದೇಶದ ಸುಮಾರು 4 ಸಾವಿರ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಹಸಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಒಣ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಆ ರೀತಿಯ ಸಾಧನಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗಲಿವೆ.

ಎರಡು ಬಗೆಯ ಕಸದ ಬುಟ್ಟಿಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗಲಿವೆ. ಒಂದು ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ್ದು. ಎರಡು ಪ್ರಕಾರದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಹಸಿ ಕಸ ಮತ್ತೊಂದು ಒಣ ಕಸ. ಕಸದ ಬುಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಇಡುತ್ತಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಶಿಸ್ತು ಪಾಲಿಸಿದರೆ? ಒಣ ಕಸವನ್ನು ನೀಲಿ ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಹಸಿ ಕಸವನ್ನು ಹಸಿರು ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಡುಗೆ ಮನೆಯ ತ್ಯಾಜ್ಯ, ಸೊಪ್ಪು ತರಕಾರಿ, ಉಳಿದ ಆಹಾರ, ಮೊಟ್ಟೆಯ ಸಿಪ್ಪೆ, ಮರಗಿಡಗಳ ಎಲೆಗಳು ಇವೆಲ್ಲ ಹಸಿ ಕಸವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಹಸಿರು ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ. ಗದ್ದೆಯ ಬಣ್ಣ ಹಸಿರು ಎಂದು ನೆನಪಿಟ್ಟರೆ ಸಾಕು ಹಸಿರು ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಕಸ ಹಾಕಬೇಕು ಎಂಬುದು ನಿಮಗೆ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಬಗೆಯ ಕಸ ಅಂದರೆ ಹಳೆಯ ದಿನ ಪತ್ರಿಕೆ, ದಪ್ಪ ಹಾಳೆ, ಕಬ್ಬಿಣ, ಗಾಜು, ಬಟ್ಟೆ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್, ಪಾಲಿಥಿನ್, ಮುರಿದ ಡಬ್ಬಗಳು, ರಬ್ಬರ್, ಲೋಹಗಳು, ಎಷ್ಟೋ ವಸ್ತುಗಳಿರಬಹುದು ಇವೆಲ್ಲ ಒಣ ಕಸಗಳಾಗಿವೆ. ಇವನ್ನು ಮೆಶೀನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಪುನರ್ಬಳಕೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗದು. ಇವುಗಳನ್ನು ನೀಲಿ ಬುಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನಾವು ಒಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತೇವೆಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ನನಗಿದೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ನಮಗೆ ಹೊಸ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡುತ್ತಾ ಸಾಗಬೇಕಿದೆ. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನಾವು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಕನಸನ್ನು ನನಸುಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಇಂದು ನಾನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಒಂದು ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಬಯಸುವೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯೇ ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೂ ಸಹ ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಜನಾಂದೋಲನವನ್ನೇ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಬಹುದು. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಕೆಲಸವೂ ಹೀಗೇ ಇದೆ. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ನಿಮಗೆ ಒಂದು ಸುದ್ದಿ ಕೇಳಿಬಂದಿರಬಹುದು. ಮುಂಬೈಯಲ್ಲೇ ಕೊಳಕು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದ ವರ್ಸೊವ ಬೀಚ್ ಇಂದು ಒಂದು ಸ್ವಚ್ಛ ಸುಂದರ ವರ್ಸೊವ ಬೀಚ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಒಮ್ಮಿಂದೊಮ್ಮೆಲೇ ಆದದ್ದಲ್ಲ. ಸುಮಾರು 80-9೦ ವಾರಗಳವರೆಗೆ ಇಲ್ಲಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಸತತವಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿ ವರ್ಸೊವ ಬೀಚ್‌ನ ಸ್ವರೂಪವನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಾವಿರಾರು ಟನ್ ಕಸವನ್ನು ಹೊರತೆಗೆದ ನಂತರ ವರ್ಸೊವ ಬೀಚ್ ಸ್ವಚ್ಛ ಮತ್ತು ಸುಂದರವಾಯಿತು. ಇದರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವರ್ಸೋವಾ ನಿವಾಸಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಅಥವಾ ವಿಆರ್.ವಿ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಶ್ರೀಯುತ ಅಫರೋಜ್ ಶಾ ಎಂಬ ಸಜ್ಜನ 2015 ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ತನುಮನದಿಂದ ಈ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಈ ಹೋರಾಟ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಸಾಗಿ ಜನಾಂದೋಲನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು.

ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರೀಯುತ ಅಫರೋಜ್ ಶಾ ಅವರಿಗೆವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪರಿಸರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅಥವಾ ಯು.ಎನ್.ಇ.ಪಿ.ಯವರು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್ ಆಫ್ ದಿ ಅರ್ಥ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಶ್ರೀಯುತ ಅಫರೋಜ್ ಶಾ ಅವರಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಈ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ. ಹೇಗೆ ಅವರು ಎಲ್ಲ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಜನಾಂದೋಲನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು, ಎಂಬುದು ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ನನ್ನ ಸಹೋದರ, ಸಹೋದರಿಯರೇ, ನಾನಿಂದು ಮತ್ತೊಂದು ಸಂತಸದ ವಿಷಯವನ್ನು ನಿಮಗೆ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತದ ಅಭಿಯಾನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ‘ರಿಯಾಸಿ ಬ್ಲಾಕ್’. ರಿಯಾಸಿ ಬ್ಲಾಕ್, ಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆಯೆಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಾನು ರಿಯಾಸಿ ಬ್ಲಾಕ್‌ನ ಎಲ್ಲ ನಾಗರಿಕರಿಗೂ, ಅಲ್ಲಿನ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗಕ್ಕೂ, ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ ನೀಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಹಾಗೆಯೇ, ಈ ಪೂರ್ಣ ಚಳವಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದು, ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ ಈ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮಹಿಳೆಯರು. ಅವರು ಈ ಕುರಿತು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು, ಸ್ವತಃ ಜ್ಯೋತಿ ಯಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಕೈ ಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮನೆ-ಮನೆ, ಬೀದಿ-ಬೀದಿಗೂ ಹೋಗಿ ಜನರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಆ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿಯರಿಗೆ ನಾನು ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ, ಜಮ್ಮು-ಕಾಶ್ಮೀರದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ, ಒಂದು ಬ್ಲಾಕನ್ನುಬಯಲು ಶೌಚ ಮುಕ್ತಮಾಡಿದ್ದಾರೆ, ಈ ರೀತಿಯ ಉತ್ತಮ ಆರಂಭಕ್ಕಾಗಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲ ಆಡಳಿತಗಾರರನ್ನೂ ನಾನು ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಕಳೆದ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳಿಂದ,ನಿರಂತರವಾಗಿದಿನ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಟಿ ವಿ ವಾಹಿನಿಗಳಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರಸಕ್ತ ಸರ್ಕಾರದ 3 ವರ್ಷಗಳ ಆಡಳಿತ ಕುರಿತು ಪರಾಮರ್ಶೆ,ಸಮೀಕ್ಷೆ, ಅವಲೋಕನ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. 3 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನೀವು ನನಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಸೇವಕನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಿರಿ. ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ, ಸಾಕಷ್ಟು ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳೂ ಬಂದಿವೆ. ನಾನು ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಆರೋಗ್ಯಪೂರ್ಣ ಸಂಕೇತದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡುತ್ತೇನೆ. ಈ 3 ವರ್ಷದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಆಮೂಲಾಗ್ರವಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮಾಜದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನೂ ಜನರು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತು ಗಣತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬಂದಿದೆ. ಗಣತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಬೇಕಾದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಇರಬೇಕೆಂಬುದು ನನ್ನ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಜನರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಒಪ್ಪಿಸಬೇಕು. ತಮ್ಮ ಸಮಯವನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟು, ನಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದವರೆಲ್ಲರಿಗೂ ನನ್ನ ಧನ್ಯವಾದಗಳು, ಕೆಲವು ಪ್ರಶಂಸೆಗಳು ಬಂದವು, ಕೆಲ ಸಮರ್ಥನೆಗಳು ಬಂದವು, ಹಲವಾರು ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯಲಾಯಿತು, ನಾನು ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಚಾರಗಳೂ ಬಹಳ ಮಹತ್ವವಾದುವುಗಳೆಂದು ನಂಬುತ್ತೇನೆ. ಮಹತ್ವವಾದ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿದಂಥ ಜನರೆಲ್ಲರಿಗೂ ನಾನು ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇದ್ದಂತಹ ದೋಷಗಳು, ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಟ್ಟಾಗ, ಅವುಗಳಿಂದಲೂ ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುಲು ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯುತ್ತ್ತದೆ. ಅದು ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಿರಲಿ, ಕಡಿಮೆ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಿರಲಿ, ಕೆಟ್ಟದ್ದಾಗಿರಲಿ, ಏನೇ ಆಗಿರಲಿ, ಅದರಿಂದಲೇ ಕಲಿಯಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದರ ಆಸರೆಯಿಂದಲೇ ಮುಂದುವರೆಯಬೇಕು ರಚನಾತ್ಮಕ ಟೀಕೆ ಗಣತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಜಾಗರೂಕ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕಾಗಿ, ಒಂದು ಚೈತನ್ಯ ಪೂರ್ಣ ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಈ ಮಂಥನ ಬಹಳ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಾನೂ ನಿಮ್ಮಂತೆ ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕನಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಒಳ್ಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟದ್ದರ ಪ್ರಭಾವ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆಯೂ ಬೀರುತ್ತದೆ. ‘ಮನದಾಳದ ಮಾತು’, ಇದನ್ನು ಕೆಲವರು ಸಂವಾದದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ರಾಜಕೀಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಟೀಕಿಸುತ್ತಾರೆ ಈ ಕುರಿತು ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನೂ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಸುದೀರ್ಘ ಅನುಭವದಿಂದ ನನಗೆ ಅನ್ನಿಸಿದ್ದು, ನಾನು ಮನದಾಳದ ಮಾತು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ ನಾನೂ ಇದರ ಕುರಿತು ಆಲೋಚಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಮನದಾಳದ ಮಾತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನನ್ನನ್ನು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನದ ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬದ ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯನನ್ನಾಗಿಸಿದೆ. ನಾನು ಒಂದು ಕುಟುಂಬದವರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಕುಳಿತು ಮಾತನಾಡುವಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಇಂಥ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಕಳಿಸಿದ ಸಾವಿರಾರು ಕುಟುಂಬಗಳಿವೆ. 2 ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್ ನ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಇತ್ತು. ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು,ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು, ಮಾನ್ಯ ಸ್ಪೀಕರ್ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದರು. ನಾನು ಮೊದಲೇ ಹೇಳಿದಂತೆ ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕನಾಗಿ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೂ ಇದು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ. ಇಂತಹ ಉನ್ನತ ಪದವಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು, ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರು, ಲೋಕಸಭಾಧ್ಯಕ್ಷರು ತಮ್ಮ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಮಯ ನೀಡಿ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಆಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಒಂದು ರೀತಿ ನನ್ನಲ್ಲಿ ನಾನೇ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನ ಕೆಲ ಮಿತ್ರರು, ಈ ಮನದಾಳದ ಮಾತು ಪುಸ್ತಕ ಕುರಿತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ನನ್ನ ಜೊತೆಗೂ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಕೆಲ ಸಮಯದ ಹಿಂದೆ ಈ ವಿಷಯ ಚರ್ಚೆಗೆ ಬಂದಾಗ ನಾನು ಚಕಿತನಾದೆ. ಅಬುದಾಬಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಕ್ಬರ್ ಸಾಹಬ್ ಎಂಬ ಕಲಾವಿದರು ಒಂದು ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನಿಟ್ಟರು. ಮನದಾಳದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾದ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಅವರ ಕಲೆಯ ಮುಖಾಂತರ ಅವುಗಳ ರೇಖಾ ಚಿತ್ರ ತಯಾರಿಸಿಕೊಡಲು ಬಯಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಮತ್ತು ಒಂದು ಪುಡಿಗಾಸೂ ಪಡೆಯದೇ, ಅಕ್ಬರ್ ಸಾಹಬ್‌ ಅವರು ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗೆ ಕಲೆಯ ರೂಪವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ಅಕ್ಬರ್ ಸಾಹಬ್‌ ಅವರಿಗೆ ಋಣಿಯಾಗಿದ್ದೇನೆ.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಾವು ಮುಂದಿನ ಬಾರಿ ಭೇಟಿಯಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ಮಳೆಯಾಗಿರಬಹುದು,ವಾತಾವರಣ ಬದಲಾಗಿರಬಹುದು,ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಫಲಿತಾಂಶ ಪ್ರಕಟವಾಗಿರಬಹುದು,ಹೊಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಕಾ ಜೀವನದ ಪುನರಾರಂಭ ಆಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಮಳೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಏನೋ ಒಂದು ಹೊಸ ಆಹ್ಲಾದ, ಹೊಸ ಪರಿಮಳ, ಹೊಸ ಸುಗಂಧ.. ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಬನ್ನಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಗ್ಗೂಡಿ ಈ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾ ಮುಂದಡಿ ಇಡೋಣ.

ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಶುಭ ಹಾರೈಕೆಗಳು. ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

*****

AKT/AK

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶ ಬಾಂಧವರೇ, ನಮಸ್ಕಾರ. ನನ್ನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗೆ ಮುನ್ನ, ಆಕಾಶವಾಣಿ, ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್‌, ಮೈ ಗೌಗೆ ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಿಂದ, ಎಲ್ಲ ವಯೋಮಾನದವರಿಂದ ದೂರವಾಣಿ ಮೂಲಕ, ಮುದ್ರಿತ ಸಂದೇಶದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಲಹೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಮೂಲಕ ಬರುತ್ತವೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನೋಡಿದಾಗ, ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೇ ಅನುಭವ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಎಷ್ಟೊಂದು ವಿಸ್ತೃತ ಆಯಾಮಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮಾಹಿತಿ ದೊರಕುತ್ತದೆ. ದೇಶದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ಎಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಜನರಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ವೇದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನಿಸ್ವಾರ್ಥವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಏನಾದರೂ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬುವರು ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಜನರಿದ್ದಾರೆ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಬಹುಶಃ ಸರ್ಕಾರದ ದೃಷ್ಟಿಗೂ ಬೀಳದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಭಂಡಾರವೇ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಬಹುಶಃ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇಂಥ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಜನರೂ ಒಗ್ಗಿಕೊಂಡುಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ನಾನು ಮಕ್ಕಳ ಜಿಜ್ಞಾಸೆ, ಯುವಕರ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆ, ಹಿರಿಯರ ಅನುಭವದ ಸಾರ ಹೀಗೆ, ವಿಭಿನ್ನವಾದ ವಿಷಯಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಸಲಹೆ ಸೂಚನೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆಯೋ ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಲಹೆಗಳು ಯಾವ ತರಹದ್ದು, ದೂರುಗಳು ಎಂಥಹವು, ಜನರ ಅನುಭವವೇನು?ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಲಹೆ ಅಥವಾ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವುದು ಪ್ರಕೃತಿ ಸ್ವಭಾವದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ರೈಲಿನಲ್ಲಿ, ಬಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೋಗುವಾಗ ಯಾರಾದರೂ ಕೆಮ್ಮಿದರೂ ಸಾಕು ಬೇರೊಬ್ಬರು ಬಂದು ಅದರ ಪರಿಹಾರ ಹೀಗೆ ಎಂಬ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗೆ ಸಲಹೆಗಳು ಸೂಚನೆಗಳು ಬಂದಾಗ, ಸಲಹೆಗಳು ಶಬ್ದದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕೇಳಲು ಸಿಕ್ಕಾಗ, ಓದಲು ಸಿಕ್ಕಾಗ ನಮ್ಮ ತಂಡದವರು ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಇದೊಂದು ಅಭ್ಯಾಸವೇ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆವು, ಆದರೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದಾಗ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನಾನು ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿ ಹೋದೆ.

ಸಲಹೆ ನೀಡುವವರು, ನನ್ನವರೆಗೆ ತಲುಪುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುವವರು ಎಂಥವರು ಅಂದ್ರೆ ಖಂಡಿತ ಅವರು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನಾದ್ರೂ ಮಾಡಿಯೇ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಏನಾದ್ರೂ ಒಳ್ಳೇದಾಗುವುದಾದರೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜಾಣ್ಮೆ, ಶಕ್ತಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗನುಸಾರ ಬಳಸಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ನನ್ನ ಅರಿವಿಗೆ ಈ ವಿಷಯಗಳು ಬಂದಾಗ ಈ ಸಲಹೆಗಳು ಅತ್ಯದ್ಭುತ ಎಂದೆನಿಸಿತು. ಇವು ಬದುಕಿನ ಕಾಲಘಟ್ಟದ ಅನುಭವದ ಸಾರವಾಗಿವೆ ಎನಿಸಿತು. ಕೆಲವರು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಏಕೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆಂದರೆ, ಅವರದೇ ವಿಚಾರಗಳು ಅವರು ಎಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೋ ಅಲ್ಲಿಯ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತೃತ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಕೇಳಿದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ರೂಪ ದೊರೆತು ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಅದರ ಭಾಗವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾದರೆ ಹೇಗೆ ಎಂಬುದು ಅವರ ಸಹಜ ಆಸೆ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಮಾತುಗಳು ನನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾದವು. ನಾನು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಏನಾದರೂ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ತುಡಿತವುಳ್ಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದ, ಕರ್ಮಯೋಗಿಗಳ ಸಲಹೆಗಳಿಗಾಗಿ ನನ್ನ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ,ನಾನು ಯಾವುದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಾಗ ಎಂತೆಂತಹ ವಿಷಯಗಳು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ ಎಂದರೆ ಬಹಳ ಆನಂದವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ ಬಾರಿ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಆಹಾರ ವ್ಯರ್ಥವಾಗುತ್ತಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿವಹಿಸಿ ನನಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದರು,ನಾನು ಅದನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದೆ. ನಾನು ಈ ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಮೇಲೆ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ಮೈ ಗೌ ನಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಂದಿ, ಆಹಾರ ವ್ಯರ್ಥಆಗದಂತೆ ಹಲವು ನಾವಿನ್ಯಮಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುವಜನತೆ,ಎಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಾನು ಯೋಚಿಸಿಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಕೆಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಎಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿವೆ ಎಂದು ನಮಗೆಲ್ಲ ತಿಳಿದಿದೆ. ಆದರೆ, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಯುವಜನತೆ ಇದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದೆ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಈಗ ತಿಳಿದುಬಂತು. ನನಗೆ ಹಲವು ಜನರು ವಿಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಎಷ್ಟೋ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ರೋಟಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಜನರು ರೋಟಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದ ರೊಟ್ಟಿ, ಪಲ್ಯ ಜಮಾ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುವವರು ಅಲ್ಲಿಂದ ಅದನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೊಡುವವರಿಗೂ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ. ಪಡೆಯುವವರಿಗೂ ಕೀಳರಿಮೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಮಾಜದ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಎಂತೆಂಥಹ ಕೆಲಸಗಳು ಆಗುತ್ತವೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇದೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಮಾತ್ರ. ಇಂದು ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳು ಮುಗಿಯುತ್ತಾ ಇದೆ. ಇಂದೇ ಕೊನಯ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಮೇ ೧ ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಸ್ಥಾಪನಾ ದಿನವೂ ಆಗಿದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯದ ಜನತೆಗೆ ನನ್ನ ಪರವಾಗಿ ಶುಭಾಶಯಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೊಸ ಎತ್ತರ ತಲುಪಿವ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಾಣಿಕೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಮಹಾಪುರುಷರ ನಿರಂತರ ಪರಿಶ್ರಮ, ಸಮಾಜದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ, ಅವರ ಜೀವನ ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪನಾ ದಿನದಂದು ಈ ಮಹಾಪುರುಷರನ್ನು ನೆನೆಯುತ್ತಾ, 2022 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ 75ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ನಾವು ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವನ್ನು, ನಮ್ಮ ದೇಶವನ್ನು, ನಮ್ಮ ಸಮಾಜವನ್ನು, ನಮ್ಮ ನಗರವನ್ನು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಯಾವ ಹಂತಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತೇವೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಆ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಯೋಜನೆಯನ್ನೂ ರೂಪಿಸಬೇಕಿದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ನಾಗರಿಕರ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆಯಬೇಕಿದೆ.

ನನ್ನ ಪರವಾಗಿ ಈ ಎರಡೂ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನಂತ ಅನಂತ ಶುಭಾಶಯಗಳು.

ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ’ಕಲಿಕಾ ಜಗತ್ತಿನ’ ವಿಷಯವಾಗಿತ್ತು,ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣಗಳ ವಸ್ತುವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಂದು ನಮ್ಮ ನಿತ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಾವಿದನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಆಶ್ಚರ್ಯಪಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಿಸರ್ಗವೂ ತನ್ನ ಆಟದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೇ- ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಬೇಕಿದ್ದ ಬಿಸಿಲಿನ ತಾಪ ಮಾರ್ಚ್-ಏಪ್ರಿಲ್ ನಲ್ಲೇ ಅನುಭವಿಸುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬಂದಿದೆ. ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗಾಗಿ ನಾನು ಜನರಿಂದ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಈ ಬೇಸಿಗೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳೂ ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿವೆ. ಹೊಸದೇನೂ ಅಲ. ಆದರೂ ಆಯಾ ಕಾಲ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅದನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಶ್ರೀ. ಪ್ರಶಾಂತ ಕುಮಾರ್ ಮಿಶ್ರಾ, ಟಿ ಎಸ್ ಕಾರ್ತಿಕ್ ಹಾಗೂ ಅನೇಕ ಅಂಥ ಮಿತ್ರರು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಛಾವಣಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾಳಿಗೆ ಮೇಲೆ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ನೀರು ಇಡಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮನೆಯ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಒಮ್ಮೆ ಅವರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮಹಡಿ ಮೇಲೆ ನೀರು ತುಂಬಿಡಬೇಕು ಎಂಬ ವಿಚಾರ ಬಂದರೆ ಸಾಕು, ತಾವು ಇಟ್ಟ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನೀರಿದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂದು ನೋಡಲು ಹತ್ತು ಬಾರಿ ಹತ್ತಿ ಇಳಿಯುತ್ತಾರೆ. ಪಕ್ಷಿಗಳು ಬಂದವೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂದು ನೋಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ನಮಗದು ಆಟ ಅನ್ನಿಸಬಹುದು ಆದರೆ ನಿಜ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಇದು ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವವಾಗಿದೆ. ನೀವೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ನೋಡಿ, ಪಶು ಪಕ್ಷಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೊಂಚ ಒಡನಾಟವಿದ್ದರೂ ಒಂದು ಹೊಸ ಆನಂದದ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಗುಜರಾತ್‌ನ ಜಗತ್ ಬಾಯ್ ಎಂಬುವವರು ತಮ್ಮ ‘Save The Sparrows’ (ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿ)ಎಂಬ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ನನಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಜೊತೆಗೆ ತಾವು ಸ್ವತಃ ಆಂದೋಲನದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಏನೇನು ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು,ಏನೇನು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಆ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲ ಪಶು ಪಕ್ಷಿ, ಪ್ರಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಾ ಅದರಲ್ಲಿ ಬೆರೆತು ಹೋಗಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೂ, ಸಂಘಟಿತವಾಗಿ ಇಂಥಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕೈ ಜೋಡಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ.

ನಾನು ಗುಜರಾತ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ದಾವೂದಿ ಬೊಹರಾ ಸಮಾಜದ ಧರ್ಮಗುರು ಸೈಯ್ಯದನಾ ಸಾಹಿಬ್ ಅವರಿಗೆ ನೂರು ವರ್ಷ ತುಂಬಿತ್ತು. ಅವರು 103 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೀವಿಸಿದರು. ಅವರು ನೂರು ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬೊಹರಾ ಸಮಾಜದವರು ಬುರ‍್ಹಾನಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಮುಖಾಂತರ ಗುಬ್ಬಚ್ಚಿಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅಭಿಯಾನವನ್ನೇ ಕೈಗೊಂಡಿತ್ತು. ಅದರ ಶುಭಾರಂಭ ಮಾಡುವ ಭಾಗ್ಯ ನನಗೆ ದೊರೆತಿತ್ತು. ವಿಶ್ವದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಗಳಿಗೆ ಕಾಳು ಹಾಕುವ ಸುಮಾರು 52 ಸಾವಿರ ಮಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ್ದರು. ಗಿನ್ನಿಸ್ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲೂ ಅದಕ್ಕೆ ಸ್ಥಾನ ದೊರಕಿತ್ತು.

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಾವು ಎಷ್ಟು ಕೆಲಸಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತಲ್ಲೀನರಾಗಿರುತ್ತೇವೆ ಎಂದರೆ, ನಮ್ಮ ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಬರುವ ಪೇಪರ್ ಹಾಕುವವರಿಗೆ, ಹಾಲಿನವರಿಗೆ, ತರಕಾರಿ ಮಾರುವವರಿಗೆ,ಅಂಚೆ ಪೇದೆ ಯಾರೇ ಆಗಿರಲಿ ಅವರಿಗೆ ಬೇಸಿಗೆಯ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನಾದರೂ ಕೇಳಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಮರೆತೇ ಹೋಗುತ್ತೇವೆ.

ಯುವ ಮಿತರ್ರೇ, ನಾನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೂ ಕೆಲ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಆಡಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ಯುವಪೀಳಿಗೆ ತನ್ನ ಆರಾಮದಾಯಕ ಸೂಕ್ತ ನೆಲೆ (comfort zone)ಯಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಕಳೆದುಬಿಡುವುದರಲ್ಲಿ ಆನಂದಿಸುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಚಿಂತೆಯೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾಲಕರೂ ಸಹ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಅವರನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವರು ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆಯ ಅತಿರೇಕದಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನವರು comfort zoneಸಿಂಡ್ರೋಮ್ನಲ್ಲೇ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಈಗ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮುಗಿದಿವೆ. ರಜೆಯ ಮಜ ಅನುಭವಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾಗಿರಬಹುದು.

ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆ ಬಿಸಿಲಿನ ಬೇಗೆಯ ನಡುವೆಯೂ ಆನಂದವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ನಾನೊಬ್ಬ ಸ್ನೇಹಿತನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ರಜೆ ಹೇಗೆ ಕಳೆಯಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವೊಂದು ವಿಚಾರ ತಿಳಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಕೆಲವರು ಖಂಡಿತ ಅದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನನಗೂ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ. ನೀವು ರಜೆಯ ಈ ಸಮಯವನ್ನು ಸದುಪಯೋಗ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾನು ಮೂರು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಿಚ್ಛಿಸುತ್ತೇನೆ. ಮೂರನ್ನೂ ಪಾಲಿಸಿದರೆ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೇದು. ಆದರೆ ಮೂರರಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನಾದರೂ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ. ಹೊಸ ಅನುಭವಪಡೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ, ಹೊಸ ಕೌಶಲ್ಯ ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ, ಯಾವುದರ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ಕೇಳಿಲ್ಲವೋ, ನೋಡಿಲ್ಲ, ಆಲೋಚಿಸಿಲ್ಲವೋ,ತಿಳಿದಿಲ್ಲವೋ ಅಂಥ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗುವ ಮನಸ್ಸಾಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ. ಹೊಸ ಜಾಗ,ಹೊಸ ಅನುಭವ, ಹೊಸ ಕೌಶಲ್ಯ ಪಡೆಯಿರಿ.

ಎಷ್ಟೋ ಸಾರಿ ಯಾವುದನ್ನೋ ಟಿ ವಿ ಯಲ್ಲಿ ನೋಡುವುದಕ್ಕೂ, ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಓದುವುದಕ್ಕೂ,ಪರಿಚಿತರಿಂದ ಕೇಳುವುದಕ್ಕೂ, ಸ್ವತಃ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಅನುಭವಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಆಕಾಶ – ಭೂಮಿಯಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ. ಈ ರಜೆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ಯಾವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಇದೆಯೋ ಅದನ್ನು ತಿಳಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ, ಹೊಸ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ,ಪ್ರಯೋಗ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿರಲಿ, comfort zoneನಿಂದ ಹೊರ ಬರುವಂಥದ್ದಾಗಿರಲಿ ಎಂದು ನಾನು ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತೇನೆ. ನಾವು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬದವರಾಗಿದ್ದೇವೆ, ಸುಖೀ ಪರಿವಾರದವರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಎಂದಾದರೂ ರಿಸರ್ವೇಶನ್ ಇಲ್ಲದೇ ಸೆಕೆಂಡ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಟಿಕೆಟ್ ಪಡೆದು ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಹತ್ತಿ ಬಿಡಬೇಕು, ಕಡಿಮೆ ಅಂದರೂ 24 ಗಂಟೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದೆನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೇ?
ನೀವು ಏನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತೀರಿ. ಸಹ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಮಾತುಗಳೇನಿರುತ್ತವೆ, ಅವರು ಸ್ಟೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಳಿದು ಏನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಬಹುಶಃ ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಕಲಿಯಲು ಆಗದ್ದನ್ನು ಈ 24 ಗಂಟೆಗಳ ರಿಸರ್ವೇಶನ್‌ ರಹಿತ ಸದ್ದುಗದ್ದಲದಿಂದ ತುಂಬಿದ, ಮಲಗಲೂ ಆಗದಿರುವಂತಹ, ನಿಂತೇ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಆ ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವ ಪಡೆಯಿರಿ. ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಈ ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಿ ಎಂದು ನಾನು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಸಂಜೆ ಹೊತ್ತಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಫುಟ್‌ಬಾಲ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ವಾಲಿಬಾಲ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಇಲ್ಲವೇ ಯಾವುದೇ ಆಟದ ವಸ್ತುವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹತ್ತಿರದ ಬಡವರ ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯ ವಂಚಿತರ ಕಾಲೋನಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ. ಆ ಬಡ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಆಟ ಆಡಿ. ಆಗ ನೋಡಿ ಹಿಂದೆಂದೂ ಆಟದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಆನಂದ ನಿಮಗೆ ದೊರೆತಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ, ಹಾಗನ್ನಿಸುತ್ತದೆ!.

ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಜೀವನ ಸವೆಸುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಆಡುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಾಗ ಅವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಬದಲಾವಣೆ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ನೀವು ಒಮ್ಮೆ ಹೋಗುತ್ತೀರೆಂದು ನಾನು ಆಶಿಸುತ್ತೇನೆ, ನಿಮಗೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಹೋಗಬೇಕೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅನುಭವ ನಿಮಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಪಾಠ ಕಲಿಸಲಿದೆ. ಎಷ್ಟೋ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಾ ಸಂಘಗಳು ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ನೀವಂತೂ ಗೂಗಲ್ ಗುರು ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದವರಾಗಿದ್ದೀರಿ. ಅದರಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಿ. ಇಂಥ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಸಂಘಟನೆ ಜೊತೆ 15-20 ದಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ, ಹೊರಟು ಬಿಡಿ. ಯಾವುದೋ ಕಾಡಿಗೆ ನಡೆದುಬಿಡಿ. . . ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಬೇಸಿಗೆ ಶಿಬಿರಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನ ಶಿಬಿರಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಎಷ್ಟೋ ವಿಕಾಸದ ಮಾರ್ಗಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಿ.

ಆದರೆ ಅದರ ಜೊತೆಗೆ, ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ನೀವೇನು ಬೇಸಿಗೆ ಶಿಬಿರ, ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ವಿಕಸನ ಕೋರ್ಸ್ ಮಾಡಿದ್ದೀರೋ, ಅದನ್ನು ನೀವು ಹಣ ಪಡೆಯದೇ ಇಂಥ ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯದ ಸಮಾಜದ ಜನರ ಬಳಿ ತೆರಳಿ ಅವರಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಡಿ. ಇದು ಹೇಗೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ? ನೀವು ಅವರಿಗೆ ಕಲಿಸಬಹುದು. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಂತರವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಬಂದಿದೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಬಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಇದರ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಹೇಗೆ ಆಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದರೆ ಒಂದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ, ಆರು ಜನ ಒಂದೇ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಗೂ ಮೀರದಷ್ಟು ಅವರ ಮಧ್ಯೆ ಅಂತರವಿದೆ. ಯಾಕೆ? ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಚಿಂತೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದಾಗಿ ಒಂದ೩ ಒಂದೆಡೆ ತೊಡಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮೂಹಿಕತೆಯೂ ಒಂದು ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಸಾಮೂಹಿಕತೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ನಾನು ಹೇಳಿದ್ದು ಕೌಶಲ್ಯ. ನಿಮಗೆ ಏನಾದ್ರೂ ಹೊಸದನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕೆಂದಿನ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೇ?
ಇದು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಯುಗ. ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಮುಳುಗಿಹೋಗಿರುತ್ತೇವೆ. ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಅಂಕ ಗಳಿಸಲೆಂದು ಸವೆದು ಹೋಗುತ್ತೇವೆ. ಕಳೆದು ಹೋಗುತ್ತೇವೆ, ರಜೆಯಲ್ಲೂ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ಕೋಚಿಂಗ್ ಕ್ಲಾಸ್ ನಡೆದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಮುಂದಿನ ಪರೀಕ್ಷೆ ಚಿಂತೆ ಕಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆ ರೊಬೋಟ್‌ನಂತಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ? ಯಂತ್ರಗಳಂತೆ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆಯೇ? ಎಂದು ಯೋಚನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ, ಜೀವನದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಸಾಧಿಸಬೇಕೆಂಬ ಆಸೆ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಏನಾದರೂ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಗುರಿ ಒಳ್ಳೆಯದು. ಅಲ್ಲದೇ ಅದನ್ನು ಮಾಡಲೂ ಬೇಕು. ಆದರೆ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಗೌಣವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ನಾವು ಮಾನವ ಸಹಜ ಗುಣಗಳಿಂದ ದೂರವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.

ಕೌಶಲಾಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿಚಾರದತ್ತ ಕೂಡ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಬಹುದಲ್ಲವೇ? ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದ ದೂರವಿದ್ದು, ನಿಮಗಾಗಿ ಸಮಯ ಕಳೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ. ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯ ಕಲಿಯುವುದಾಗಲಿ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು, ಅಸ್ಸಾಮೀಸ್, ಬಾಂಗ್ಲಾ, ಮಲಯಾಳಂ,ಗುಜರಾತಿ, ಮರಾಠಿ, ಪಂಜಾಬಿ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ಭಾಷೆಯ ಕೆಲವು ವಾಕ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಿರಿ. ಎಷ್ಟೊಂದು ವಿವಿಧತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ದೇಶ ನಮ್ಮದು. ನೀವು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ ನಮ್ಮ ನೆರೆ ಹೊರೆಯಲ್ಲೇ ಯಾರಾದರೂ ಕಲಿಸುವವರು ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುತ್ತಾರೆ. ಈಜಲು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದಾದರೆ ಈಜು ಕಲಿಯಿರಿ, ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಮಾಡಿ, ಉತ್ತಮವಾದ ಚಿತ್ರ ಮೂಡಿ ಬರದಿದ್ದರೂ ಕಾಗದದ ಮೇಲೆ ಕೈಯಿಟ್ಟು ಏನೋ ಬರೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನವಂತೂ ಮಾಡಿ.

ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಸಂವೇದನೆ ಪ್ರಕಟಗೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಯಾವುದನ್ನು ನಾವು ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ಕೆಲಸಗಳು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇವೆಯೋ, ಅವುಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದೆನಿಸಿದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿ. ನಿಮಗೆ ಕಾರ್ ಡ್ರೈವಿಂಗ್ ಕಲಿಯಬೇಕೆನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಎಂದಾದರೂ ಆಟೋ ರಿಕ್ಷಾ ಓಡಿಸಬೇಕು ಎನ್ನಿಸುತ್ತದೆಯೇ? ನಿಮಗೆ ಸೈಕಲ್ ಓಡಿಸಲು ಬರುತ್ತಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಜನರನ್ನು ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಮೂರು ಚಕ್ರದ ಸೈಕಲ್ ಓಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೀರೇನು? ನೀವು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ನೋಡಿ, ಈ ಕೌಶಲ್ಯ ನಿಮಗೆ ಆನಂದವನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಎಲ್ಲೆಯನ್ನು ಬದುಕಿನ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸ್ನೇಹಿತರೆ, ನಿಮ್ಮನ್ನು ಹೊರಗೆಳೆದುಏನಾದರೂ ಮಾಡಿ. ಜೀವನ ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಒಂದು ಅವಕಾಶ. ಎಲ್ಲ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮುಗಿದು ಬಿಡಲಿ, ಜೀವನ ಭವಿಷ್ಯ ಹೊಸ ಘಟ್ಟ ತಲುಪಿದಾಗ ಕಲಿಯುವೆ ಎಂದರೆ ಆ ಅವಕಾಶ ಎಂದಿಗೂ ಬಾರದು. ನೀವು ಮತ್ತಾವುದೋ ಗೊಂದಲದಲ್ಲಿರುತ್ತೀರಾ, ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಾನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, ನಿಮಗೆ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಕಲಿಯುವ ಆಸೆಯಿದ್ದರೆ ಇಸ್ಪೀಟ್ ಎಲೆಗಳ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಕಲಿಯಿರಿ. ನಿಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ ಆ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ತೋರಿಸಿ. ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ವಿಷಯ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ. ಇದರಿಂದ ನಿಮಗೆ ಖಂಡಿತಾ ಲಾಭವಾಗುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಮಾನವೀಯ ಶಕ್ತಿಗೆ ಚೈತನ್ಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ವಿಕಾಸಕ್ಕೆ ಇದೊಂದು ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶ. ನನ್ನ ಅನುಭವದಿಂದ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡುವುದರಿಂದ, ನಮ್ಮ ಕಲ್ಪನೆಗೂ ಮೀರಿದ್ದನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಮತ್ತು ಅರಿಯುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಹೊಸ ಜಾಗಗಳು,ಹೊಸ ಹೊಸ ಪಟ್ಟಣಗಳು, ಹೊಸ ಹೊಸ ನಗರಗಳು, ಹೊಸ ಹೊಸ ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಆದರೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಅಭ್ಯಸಿಸಿ, ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಗೆ ತೆರಳಿ ಒಬ್ಬ ಉತ್ಸುಕನಂತೆ ಅದನ್ನು ನೋಡುವುದು, ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಜನರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸುವುದು, ಅವರನ್ನು ಕೇಳುವುದು ಹಾಗೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದರಿಂದ ಸಿಗುವ ಆನಂದವೇ ಬೇರೆ.

ಖಂಡಿತ ಇವೆಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧರಿಸಿ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಯಾಣ ಬೇಡ. ಒಂದು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ 3-4 ದಿನ ಇರಿ. ನಂತರ ಮುಂದಿನ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳಿ ಅಲ್ಲೂ ಮೂರು ದಿನ ಇರಿ. ಇದರಿಂದ ನಿಮಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಲಿಯಲು ಸಿಗುತ್ತದೆ. ನೀವು ಎಲ್ಲೆ ಹೋದರೂ ನನಗೆ ಅದರ ಫೋಟೊ ಕಳುಹಿಸಿ ಎಂದು ಬಯಸುವೆ. ಹೊಸದಾಗಿ ಏನಾದರೂ ನೋಡಿದಿರಾ? ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಿರಿ? ನೀವು Hash tag Incredible India ಬಳಸಿ ನಿಮ್ಮ ಈ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ, ಈ ಬಾರಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವೂ ನಿಮಗೆಂದೇ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದೆ. ನವ ಪೀಳಿಗೆಯಂತೂ ನಗದು ವ್ಯವಹಾರದಿಂದ ಹೆಚ್ಚು-ಕಡಿಮೆ ಮುಕ್ತರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ನಗದು ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇಲ್ಲ. ಅವರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಾಸ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ನೀವೂ ಮಾಡಬಲ್ಲಿರಿ. ಆದರೆ, ಇದೇ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ನೀವು ಗಳಿಸಲೂಬಹುದು ಎಂದು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ..? ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯಿದೆ. ನೀವು ಭೀಮ್ ಆಪ್ ಡೌನ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಬಹುದು. ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಲೂ ಇರಬಹುದು. ಆದರೆ, ಇತರರಿಗೆ ರೆಫರ್ ಮಾಡಿದರೆ. ಅವರು ಇದಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದರೆ ಮತ್ತು ಆ ಹೊಸ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಿದರೆ,ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮಗೆ 1೦ ರೂಪಾಯಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ವತಿಯಿಂದ 1೦ ರೂಪಾಯಿ ಜಮಾ ಆಗುವುದು. ಒಂದು ವೇಳೆ ನೀವು ದಿನಕ್ಕೆ 2೦ ಜನರಿಂದ ಈ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಿಸಿದರೆ, ಸಂಜೆಯ ವೇಳೆಗೆ 2೦೦ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವಿರಿ. ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೂ ಆದಾಯವಾಗಬಹುದು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೂ ಆದಾಯವಾಗಬಹುದು. ಹಾಗೂ ಈ ಯೋಜನೆ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14ರ ವರೆಗೂ ಇದೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ನಿಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಇರುತ್ತದೆ. ನೀವು ನವ ಭಾರತದ ಒಬ್ಬ ಆರಕ್ಷಕರಾಗುವಿರಿ, ಹಾಗಾದರೆ, ರಜೆಗೆ ರಜೆ ಮತ್ತು ದುಡಿಮೆಗೆ ದುಡಿಮೆ. ರೆಫರ್ ಮಾಡಿ ಗಳಿಸಿ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿ.ಐ.ಪಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ದ್ವೇಷದ ಮನೋಭಾವವಿದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಇಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿದೆ ಎಂಬುದು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನನ್ನ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂತು. ಎಷ್ಟೇ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇದ್ದರೂ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ವಾಹನದ ಮೇಲೆ ಕೆಂಪು ದೀಪ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ಓಡಾಡುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಅದು ಒಂದು ರೀತಿ ವಿ.ಐ.ಪಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಆದರೆ, ನನ್ನ ಅನುಭವ ಏನು ಹೇಳುತ್ತೆ ಅಂದರೆ, ಕೆಂಪು ದೀಪ ವಾಹನದ ಮೇಲೆ ಇಡಲಾಗುತ್ತೆ, ಗಾಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಇಡಲಾಗುತ್ತೆ,ಆದರೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಅದು ನೆತ್ತಿಗೇರಿ ಅವರು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಈ ವಿ.ಐ.ಪಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಈಗ ಕೆಂಪು ದೀಪ ಹೋಗಿಯಾಗಿದೆ, ಆದರೆ,ಇದರಿಂದ ತಲೆಗೇರಿದ ಕೆಂಪು ದೀಪದ ಭ್ರಮೆಯೂ ಹೋಗಿದೆಯೆಂದು ಯಾರೂ ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ನನಗೆ ಒಂದು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾದ ದೂರವಾಣಿ ಕರೆ ಬಂದಿತ್ತು. ಆ ಕರೆ ಮಾಡಿದವರು ತಮ್ಮ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಹೀಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು, ಆದರೆ, ಆ ಕರೆಯಿಂದ,ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯರು ಇಂಥದ್ದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಇಷ್ಟಪಡೋದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ವೇದ್ಯವಾಯಿತು.

“ನಮಸ್ಕಾರ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳೇ, ನಾನು ಶಿವಾ ಚೌಬೆ ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಜಬಲ್ಪುರ್ದಿಂದ, ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಸರ್ಕಾರ ಕೆಂಪು ದೀಪ ರದ್ದು ಮಾಡಿದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೇಳಲು ಇಷ್ಟ ಪಡುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ದಿನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಓದಿದ್ದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಾಲು ಹೀಗೆ ಬರೆದಿತ್ತು “every Indian is a VIP on a road” (ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನೂ ಗಣ್ಯನೇ) ಅದನ್ನು ಓದಿ ಇಂದು ನನ್ನ ಸಮಯವೂ ಅಷ್ಟೇ ಮಹತ್ವವಾದದ್ದು ಎಂದು ತಿಳಿದು ನನಗೆ ಬಹಳ ಹೆಮ್ಮೆ ಎನಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸಂತೋಷವೂ ಆಯಿತು. ನನಗೆ ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಜಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕುವುದು ಬೇಡವಾಗಿದೆ, ನನಗೆ ಬೇರೆಯವರಿಗೋಸ್ಕರ ನಿಲ್ಲುವುದೂ ಬೇಡವಾಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಈ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ನಾನು ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಅಭಿನಂದನೆ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಹಾಗೇ ನೀವು ಆರಂಭಿಸಿರುವ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನದಿಂದ ಕೇವಲ ನಮ್ಮ ದೇಶ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ವಿ ಐ ಪಿ ಗೂಂಡಾಗಿರಿನೂ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಣಯದಿಂದ ಕೆಂಪು ದೀಪ ತೆಗೆದು ಹಾಕುವುದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ ನಾವು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿ ಇದನ್ನು ಹೊರ ತೆಗೆಯಬೇಕಿದೆ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಗ್ಗೂಡಿ ಜಾಗೃತ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಿದರೆ ಇದನ್ನು ತೆಗೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ನವ ಭಾರತದ ನಮ್ಮ ವಿಚಾರ ಧಾರೆ, ವಿ ಐ ಪಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇ ಪಿ ಐ ಗೆ ಮಹತ್ವ ಬೆಳೆಯಲಿ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಆಶಯ. ನಾನು ವಿ ಐ ಪಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಇ ಪಿ ಐ ಎಂದಾಗ ನನ್ನ ಭಾವನೆಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿವೆ – Every Person is Important. ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೂ ಒಂದು ಮಹತ್ವವಿದೆ, ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೂ ಒಂದು ತೇಜಸ್ಸಿದೆ. 125 ಕೋಟಿ ದೇಶದ ಜನತೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನಾವು ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು, 125 ಕೋಟಿ ನಾಗರಿಕರ ತೇಜಸ್ಸನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರೆ ಮಹತ್ವದ ಕನಸುಗಳನ್ನು ನನಸಾಗಿಸಲು ಅದ್ಭುತವಾದ ಶಕ್ತಿ ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತದೆ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಬೇಕಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶ ವಾಸಿಗಳೇ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು, ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು,ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಗಳನ್ನು ಆಗಾಗ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಯಾವಾಗಲೂ ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ. ಅದರಿಂದ ನಮಗೆ ಶಕ್ತಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ, ಪ್ರೇರಣೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಷ ನಾವು 125 ಕೋಟಿ ದೇಶದ ಜನತೆ, ಸಂತ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ 1೦೦೦ ವರ್ಷದ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಕಾರಣದಿಂದ ನಾವು ಎಷ್ಟು ಸಂಕುಚಿತರಾಗಿದ್ದೇವೆ, ಎಷ್ಟು ಸಣ್ಣವರಾಗಿದ್ದೇವೆಂದರೆ, ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಶತಮಾನಗಳವರೆ ಮಾತ್ರವೇ ಯೋಚನೆ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವವಿರಬಹುದು. ಆದರೆ, ಭಾರತ ಎಷ್ಟು ಪುರಾತನ ರಾಷ್ಟ್ರವೆಂದರೆ, ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಳೆಯ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಅವಕಾಶ ನಮಗೆ ದೊರೆತಿದೆ. ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಸಮಾಜ ಹೇಗಿರಬಹುದು? ಆಗಿನ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಹೇಗಿರಬಹುದು? ಸ್ವಲ್ಪ ಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ನೋಡಿ. ಇವತ್ತಿಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಂದ ಹೊರಬರುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ. 1೦೦೦ ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಹೇಗಾಗುತ್ತಿರಬಹುದು? ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿದ್ದ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನ,ಮೇಲು -ಕೀಳು ಎಂಬ ಭಾವನೆ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಜಾತಿವಾದದ ಭಾವನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಸಮರ ಸಾರಿದ್ದರು ಎಂಬುದು ಬಹಳ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಸ್ವತಃ ಅವರು ತಮ್ಮ ಆಚರಣೆಗಳಿಂದ, ಸಮಾಜ ಯಾರನ್ನು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿತ್ತೋ ಅಂಥವರನ್ನ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೇ ಅವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಇವರು ಆಂದೋಲನ ನಡೆಸಿದ್ದರು ಹಾಗೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೂ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿ ಯುಗದಲ್ಲೂ,ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿರುವಂಥ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು, ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಿಂದಲೇ ಮಹಾ ಪುರುಷರು ಹುಟ್ಟಿ ಬರುತ್ತಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಸೌಭಾಗ್ಯ. ಸಂತ ಶ್ರೀ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ 1೦೦೦ ವರ್ಷದ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವಾಗ, ಸಮಾಜದ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿಗಾಗಿ,ಸಂಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಅಡಗಿದೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸಲು ನಾವು ಅವರಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆಯಬೇಕು.

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವೂ ನಾಳೆ ಮೇ 1ರಂದು ’ಆಚಾರ್ಯ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ’ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಒಂದು ಅಂಚೆ ಚೀಟಿನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಿದೆ. ನಾನು ಆಚಾರ್ಯ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರಿಗೆ ಗೌರವ ಪೂರ್ವಕವಾದ ನಮನಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ,ಶ್ರದ್ಧೆಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಾಳೆ ಮೇ 1ಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಮಹತ್ವವೂ ಇದೆ. ವಿಶ್ವದ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ’ಕಾರ್ಮಿಕ ದಿನಾಚರಣೆ’ ಎಂದು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೇ ’ಕಾರ್ಮಿಕ ದಿನಾಚರಣೆ’ ಎಂದಾಗ, ದುಡಿಮೆ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಯಾಗುತ್ತೆ, ಕಾರ್ಮಿಕರ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಯಾಗುತ್ತೆ,ಇಂಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ನೆನಪಾಗುವುದು ಸಹಜ. ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಇಂದು ಲಭಿಸುತ್ತಿರುವ ಸೌಕರ್ಯಗಳು, ಗೌರವ, ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬರಿಂದ ಎಂಬುದು ಬಹುಶಃ ಕೆಲವು ಜನರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಗೊತ್ತು, ಅವರಿಗೆ ನಾವು ಕೃತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಕಾರ್ಮಿಕರ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬರ ಕೊಡುಗೆ ಮರೆಯಲಾಗದು. ಇಂದು ನಾನು ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದಾಗ, ಸಂತ ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದಾಗ, 12ನೇ ಶತಮಾನದ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಹಾನ್ ಮಾನವತಾವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರಾದ ಜಗದ್ಗುರು ಬಸವೇಶ್ವರರ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ನಿನ್ನೆ ನನಗೆ ಒಂದು ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಅವಕಾಶ ಲಭಿಸಿತ್ತು. ಅವರ ವಚನಾಮೃತಗಳನ್ನು ಲೋಕಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡುವ ಸಂದರ್ಭವಾಗಿತ್ತು. 12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೇ, ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು, ಶ್ರಮ ಹಾಗೂ ಶ್ರಮಿಕರ ಬಗ್ಗೆ ದೀರ್ಘ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದರು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಅದರ ಅರ್ಥ – ನೀವು ಕೇವಲ ನಿಮ್ಮ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಮಾತ್ರ, ಆ ಭಗವಂತ ಶಿವನ ಮನೆಯಾದ, ಕೈಲಾಸ ಹೊಂದಬಹುದು ಎಂದು, ಅಂದರೆ ಕರ್ಮವನ್ನು ಸವಿಸುವ ಮೂಲಕವೇ ಸ್ವರ್ಗ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ರೀತಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಶ್ರಮವೇ ಶಿವ. ನಾನು ಪದೇ ಪದೇ ’ಶ್ರಮೇವ ಜಯತೆ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ.‘ಮಾಡುವ ಕೆಲಸದ ಬಗ್ಗೆ ಗೌರವ’ದಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿರುತ್ತೇನೆ. ನನಗೆ ಭಾರತೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘದ ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಚಿಂತಕರು ನೆನಪಿದ್ದಾರೆ, ಅವರು ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗಾಗಿ ಬಹಳ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಾನ್ ದತ್ತೋಪಂತ್ ಠೇಂಗಡಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು – ಒಂದೆಡೆ ಮಾವೋವಾದಿಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾದ ವಿಚಾರ ಜಗತ್ತಿನ ಕಾರ್ಮಿಕರೇ ಒಂದಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ದತ್ತೋಪಂತ್ ಠೇಂಗಡಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಕಾರ್ಮಿಕರೇ ಬನ್ನಿ ಜಗತ್ತನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸೋಣ. ಒಂದೆಡೆ ‘Workers of the world unite’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ,ಭಾರತೀಯ ಅವಲೋಕನದಿಂದ ಹೊರಬಂದಂತಹ ವಿಚಾರಧಾರೆಯೊಂದಿಗೆ ದತ್ತೋಪಂತ್ ಠೇಂಗಡಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು ‘Workers unite the world’ ಎಂದು. ಇವತ್ತು ನಾನು ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ನೆನಸಿಕೊಂಡಾಗ ದತ್ತೋಪಂತ್ ಠೇಂಗಡಿರವರ ನೆನಪು ಬರುವುದೂ ಸಹಜ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ನಾವು ಬುದ್ಧ ಪೌರ್ಣಮೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲಿದ್ದೇವೆ. ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಭಗವಾನ್ ಬುದ್ಧನ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಈ ಹಬ್ಬ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವತ್ತು ವಿಶ್ವ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಾದ ಹಿಂಸೆ, ಯುದ್ಧ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳು, ಮತ ಕಲಹಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ವಾತಾವರಣ ನೋಡಿದಾಗ, ಬುದ್ಧನ ವಿಚಾರಧಾರೆಗಳು ಬಹಳ ಸೂಕ್ತ ಎನಿಸುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ನಮ್ಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಶೋಕನ ಜೀವನ, ಯುದ್ಧದಿಂದ ಬುದ್ಧನ ಯಾತ್ರೆಯವರೆಗೂ ಆದಂತಹ ಉತ್ತಮ ಸಂಕೇತಗಳಿವೆ. ಬುದ್ಧ ಪೌರ್ಣಮಿಯ ಈ ಮಹತ್ವದ ಉತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ ವೇಸಕ್ ದಿನ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ನಾನಿರುತ್ತೇನೆ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಸೌಭಾಗ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ವರ್ಷ ಇದು ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಇಂಥ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬದಂದು ನಾನು ಶ್ರೀಲಂಕಾದಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಬುದ್ಧರಿಗೆ ನನ್ನ ಶ್ರದ್ಧೆಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯಲಿದೆ. ಅವರ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಮೆಲುಕು ಹಾಕಲು ಅವಕಾಶ ಸಿಗಲಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ’ಸಬ್ ಕಾ ಸಾಥ್ – ಸಬ್ ಕಾ ವಿಕಾಸ್’ ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲರ ಪ್ರಗತಿ ಎಂಬ ಮಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ್ದೇನೆ. ಹಾಗೇ ನಾವು ’ಸಬ್ ಕಾ ಸಾಥ್ – ಸಬ್ ಕಾ ವಿಕಾಸ್’ ಎಂದಾಗ ಅದು ಕೆವಲ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ವಿಶ್ವ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಮ್ಮ ನೆರೆ ಹೊರೆಯ ದೇಶಗಳಿಗೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಮ್ಮ ನೆರೆ ಹೊರೆಯ ದೇಶಗಳ ಸಹಕಾರವೂ ಇರಲಿ,ನಮ್ಮ ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದ ದೇಶಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೂ ಆಗಲಿ. ಹಲವಾರು ಯೋಜನೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಮೇ 5ರಂದು ಭಾರತ, ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾ ಉಪಗ್ರಹ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ಉಪಗ್ರಹಕ್ಕಿರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಆಗಿರಬಹುದು, ಟೆಲಿ-ಮೆಡಿಸಿನ್ ಇರಬಹುದು, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರವಿರಬಹುದು, ಆಳವಾದ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಪರ್ಕವೇ ಇರಬಹುದು ಅಥವಾ ಜನರಿಂದ ಜನರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದ ಪ್ರಯತ್ನವಿರಬಹುದು. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದ ಈ ಉಪಗ್ರಹ ನಾವು ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲೂ ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಲಿದೆ. ಸಂಪೂರ್ಣ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದೊಂದಿಗೆ ಸಹಕಾರ ಬೆಳೆಸಲು ಇದು ಭಾರತದ ಒಂದು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಲಿದೆ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯವಾದ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಲಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗಿರುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಸಾರಲು ಇದೊಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾ ಉಪಗ್ರಹದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಬೆಳೆಸಿರುವಂಥ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷಿಯಾದ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಿಗೂ ನಾನು ಈ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಗತ ಕೋರುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಶುಭ ಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿಬಿಸಿಲು ಬಹಳ ಇದೆ, ತಾಳಿಕೊಳ್ಳದ ಸ್ಥಿತಿ ಇದೆ.ನಿಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಿ, ನಿಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಕಾಳಜಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ . ಅನಂತ ಅನಂತ ಶುಭಾಶಯಗಳು. ಧನ್ಯವಾದ.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಮಸ್ಕಾರ. ದೇಶದ ಬಹುತೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪಾಲಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಗ್ನರಾಗಿರಬಹುದು. ಯಾರ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮುಗಿದು ಹೋಗಿವೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ನಿರಾಳ ಇರಬಹುದು, ಆದರೆ ಎಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಇನ್ನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆಯೋ ಅಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪ ಒತ್ತಡ ಇರಬಹುದು. ಆದರೂ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೇಳಬಯಸುವುದೇನೆಂದರೆ ನನ್ನ ಕಳೆದ ಬಾರಿಯ ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್ ನಲ್ಲಿ ನಾನು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಿದಂತಹ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಕೇಳಿ. ಪರೀಕ್ಷೆ ಬರೆಯಲು ಕುಳಿತ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಖಂಡಿತ ನಾನು ನೀಡಿದ ಸಲಹೆಗಳು ನಿಮಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಬಲ್ಲವು.
ಇಂದು ಮಾರ್ಚ್ 26. ಮಾರ್ಚ್ 26 ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿವಸ. ಬಂಗ-ಬಂಧು ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಮರ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾ ದೇಶದ ಜನತೆಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಅಭೂತಪೂರ್ವವಾದ ವಿಜಯವದು. ಇಂದು ಈ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ದಿನದಂದು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಸೋದರ ಸೋದರಿಯರಿಗೆ, ನಾನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನದ ಶುಭಾಶಯಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಪ್ರಗತಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ನನಗಿದೆ. ಭಾರತ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಒಂದು ಬಲವಾದ ಪಾಲುದಾರ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಉತ್ತಮ ಗೆಳೆಯ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇಡೀ ವಲಯದ ಶಾಂತಿ, ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ನಾವು ಹೆಗಲಿಗೆ ಹೆಗಲು ಕೊಟ್ಟು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತೇವೆ.

ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರರು, ಮತ್ತು ಅವರ ನೆನಪುಗಳು ನಮ್ಮ ಹಂಚಿಕೆಯ ಪರಂಪರೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಹೆಮ್ಮೆಯಿದೆ. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆಯನ್ನು ಕೂಡ ಗುರುದೇವ್ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರರೇ ರಚಸಿದ್ದು. ಗುರುದೇವ ಟ್ಯಾಗೋರರ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ವಿಷಯವಿದೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ 1913ರಲ್ಲಿ ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾದ ಅವರು ಏಷ್ಯಾದ ಮೊದಲಿಗರಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವರಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ನೈಟ್ ಹುಡ್ ಗೌರವವನ್ನು ಕೂಡ ಪ್ರದಾನ ಮಾಡಿದ್ದರು. 1919 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ ನಡೆದಾಗ, ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ದನಿ ಎತ್ತಿದವರಲ್ಲಿ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರರೂ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಮತ್ತು ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 12 ವರ್ಷದ ಒಬ್ಬ ಬಾಲಕನ ಮೇಲೆ ಈ ಘಟನೆ ತೀವ್ರವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಕುಣಿದು ಕುಪ್ಪಳಿಸುತ್ತಾ ಉಲ್ಲಾಸದಿಂದ ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಬಾಲಕನಿಗೆ ಅಮಾನವೀಯ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್‌ನ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ, ಒಂದು ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿತ್ತು ಮತ್ತು 1919 ರಲ್ಲಿ 12 ವರ್ಷದ ಭಗತ್, ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಪ್ರೀತಿಯ ಮತ್ತು ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾದ ಹುತಾತ್ಮ ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ್ದ. ಮಾರ್ಚ್ 23 ರಂದು ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರಾದ ಸುಖದೇವ್ ಹಾಗೂ ರಾಜ್‌ಗುರು ಅವರನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಿದ್ದರು. ಅದು ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದು ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್ ಹಾಗೂ ರಾಜ್‌ಗುರು ಅವರ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಸಾವಿನ ಭಯವಿರಲಿಲ್ಲ ಬದಲಿಗೆ, ಭಾರತ ಮಾತೆಯ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಿತ್ತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಎಲ್ಲ ಕನಸುಗಳನ್ನು ತಾಯಿ ಭಾರತಿಯ ಸ್ವತಂತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿದಂತಿತ್ತು. ಈ ಮೂವರೂ ವೀರರು, ಇಂದಿಗೂ ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್ ಹಾಗೂ ರಾಜ್‌ಗುರು ಅವರ ತ್ಯಾಗವನ್ನು ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್ಯ, ಈ ಮೂವರು ಯುವಕರಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೆದರುತ್ತಿತ್ತು. ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವರನ್ನು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದ್ದರೂ ಅವರನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಹೇಗೆಂಬ ಚಿಂತೆ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಅವರಿಗೆ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ ೨೪ಕ್ಕೆ ಜಾರಿ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ದಿನಾಂಕ ನಿಗದಿ ಆಗಿದ್ದರೂ, ಮಾರ್ಚ್ 23ರಂದೇ ಅವರನ್ನು ನೇಣಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ರೀತಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಅವರ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರವನ್ನು ಇಂದಿನ ಪಂಜಾಬ್‌ಗೆ ತಂದು ಗೌಪ್ಯವಾಗಿ ದಹನ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಕೆಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ನನಗೆ, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಆ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅದೇನೋ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಉತ್ಸಾಹಭಂಜಕ ಕಂಪನವಿದೆ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂತು. ದೇಶದ ಯುವಕರಿಗೆ ನಾನು ಖಚಿತವಾಗಿ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ – ನಿಮಗೆ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಾಗ,ಪಂಜಾಬ್‌ಗೆ ನೀವು ಹೋದಾಗ ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್ ರಾಜ್‌ಗುರು, ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಬಟುಕೇಶ್ವರ್ ದತ್ತ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗೆ ತಪ್ಪದೇ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ.

ಇದೇ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕಿಚ್ಚು, ಅದರ ತೀವ್ರತೆ, ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಸಾಗಿತ್ತು. ಒಂದೆಡೆ ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್ ಹಾಗೂ ರಾಜ್‌ಗುರು ಅವರಂಥ ವೀರರು ಶಸ್ತ್ರ ಸಹಿತ ಕ್ರಾಂತಿಗಾಗಿ ಯುವಕರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಇಂದಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, 1917ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 10 ರಂದು, ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಶತಾಬ್ದಿ ವರ್ಷ. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀ ವಿಚಾರ,ಗಾಂಧೀ ಶೈಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಕಟವಾದದ್ದು ಇದೇ ಚಂಪಾರಣ್‌ನಲ್ಲಿ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೋರಾಟದ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವಾಗಿತ್ತು. ಇದೇ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ, ಖೇಡಾ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ,ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಿರಣಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಧರಣಿ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀ ಅವರ ವಿಚಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಶೈಲಿಯ ಗಾಢ ಪ್ರಭಾವ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿತ್ತು. 1915 ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ವಿದೇಶದಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು ಮತ್ತು 1917 ರಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರದ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದ ಅವರು ದೇಶಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿದರು. ಇಂದು ನಮ್ಮ ಮನದಲ್ಲಿರುವ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಚಿತ್ರಣದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ 1915 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಮರಳುತ್ತಾರೆ, ಕೇವಲ 2 ವರ್ಷಗಳ ಕಾರ್ಯಾವಧಿ, ದೇಶಕ್ಕೆ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ದೇಶದ ಮೇಲೆ ಅವರ ಪ್ರಭಾವವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದು ಆರಂಭವಷ್ಟೇ ಆಗಿತ್ತು. ಅವರು ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟಿರಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನ ನಾವು ಊಹಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ನೀವೇ ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀ ಅವರ ಸಂಘಟನಾ ಕೌಶಲ, ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ ನಾಡಿ ಮಿಡಿತವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಅವರ ಶಕ್ತಿ, ಅವರು ತಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆಯಿಂದ ಕಡು ಬಡವರನ್ನು, ನಿರಕ್ಷರ ಕುಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದ್ದು, ಪ್ರೇರೆಪಿಸಿದ್ದು, ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿದ್ದು ಎಲ್ಲವೂ ಅವರ ಅದ್ಭುತ ಅಂತಃಶಕ್ತಿಯ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ,ಇಂದು ನಾವು ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ವಿರಾಟ ಸ್ವರೂಪದ ಅನುಭವ ಪಡೆಯುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ, ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಗಾಂಧೀಜಿ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದಾದರೆ,ಆ ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಗಾಂಧಿ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದಾದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನ ಆರಂಭಿಸುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಅಧ್ಯಯನದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವುದು ಹೇಗೆ, ಸ್ವತಃ ಎಷ್ಟು ಶ್ರಮಪಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಾಂಧೀಜಿ ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಅವರಿಂದ ಕಲಿಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇಂದು ನಾವು ಕೇಳುವ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ನಾಯಕರ ಕಾಲವದು, ರಾಜೇಂದ್ರ ಬಾಬು ಆಗಿರಬಹುದು, ಆಚಾರ್ಯ ಕೃಪಲಾನಿ ಆಗಿರಬಹುದು ಅವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಅಂದು ಗಾಂಧೀಜಿ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದರು. ಜನರ ಜೊತೆ ಬೆರೆತು,ಜನರು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವಂಥ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಿದ್ದರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿ ಏನೆಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಸಂಘರ್ಷವೂ ನಡೆದಿತ್ತು, ಕೌಶಲವೂ ಇತ್ತು ಇವೆರಡೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆದವು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಕೌಶಲವನ್ನು ಒಂದೇ ನಾಣ್ಯದ ಎರಡು ಮುಖಗಳಂತೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದರು. ನಾಣ್ಯದ ಒಂದು ಮುಖ ಸಂಘರ್ಷವಾಗಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖ ಕೌಶಲವಾಗಿತ್ತು. ಒಂದೆಡೆ ಜೈಲು ತುಂಬುತ್ತಲಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ರಚನಾತ್ಮಕ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಗಿತ್ತು. ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಸಮತೋಲನ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವೆಂಬ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವೇನು, ಅಸಮ್ಮತಿ ಏನು ಅರ್ಥ ಸ್ಪುರಿಸುತ್ತದೆ, ಇಂಥ ದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದೆದುರು ಅಸಹಕಾರ ಹೇಗಿರತ್ತೆ – ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನೇ ಕೇವಲ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲದೇ ಒಂದು ಸಫಲ ಪ್ರಯೋಗದ ಮೂಲಕ ಗಾಂಧೀಜಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದರು.

ಇಂದು ದೇಶ ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಶತಾಬ್ದಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ. ಭಾರತದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾನವನ ಶಕ್ತಿ ಎಷ್ಟು ಅಪಾರವಾದದ್ದು, ಆ ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಂತೆ, ಸ್ವರಾಜ್ಯದಿಂದ ಸುರಾಜ್ಯ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಸಂಕಲ್ಪ ಶಕ್ತಿ, ಪರಿಶ್ರಮದ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆ, ಸರ್ವಜನ ಹಿತಾಯ,ಸರ್ವಜನ ಸುಖಾಯ ಎಂಬ ಮೂಲಮಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ಸಮಾಜಕ್ಕಾಗಿ ಏನಾದರೂ ಒಳಿತನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಅಖಂಡ ಪ್ರಯತ್ನವೇ, ಸ್ವತಂತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಬಲಿದಾನ ನೀಡಿದ ಆ ಮಹಾಪುರುಷರ ಕನಸುಗಳನ್ನು ನನಸಾಗಿಸಬಲ್ಲದು ಎಂದು ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ.
ಇಂದು ನಾವು 21 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ, ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವಭಾರತವನ್ನು ನೋಡ ಬಯಸದ ಭಾರತೀಯರು ಯಾರಿದ್ದಾರೆ, ಯಾವ ಭಾರತೀಯ ದೇಶ ಬದಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲುದಾರನಾಗಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ, 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳಲ್ಲೂ ಬದಲಾವಣೆಯ ಈ ಬಯಕೆ, ಪ್ರಯತ್ನ, ಇದೇ. ಅದುವೇ ನವ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ತಳಪಾಯ ಹಾಕಬಲ್ಲದ್ದು. ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಅಥವಾ ನವ ಭಾರತ ಎಂಬುದು ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರೀ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೂ ಅಲ್ಲ, ಯಾವುದೇ ರಾಜಕೀಯ ಬಣದ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯೂ ಅಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದು ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆಯೂ ಅಲ್ಲ. ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬುದು 125 ಕೋಟಿ ಭಾರತೀಯರ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದುವೇ, 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ, ಹೇಗೆ ಭವ್ಯ ಭಾರತದ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಬಯಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯಾಗಿದೆ. 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಮನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಸೆಯಿದೆ, ಒಂದು ಉತ್ಸಾಹವಿದೆ, ಒಂದು ಸಂಕಲ್ಪವಿದೆ, ಒಂದು ಬಯಕೆಯಿದೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ನಾವು ಸ್ವಲ್ಪ ನಮ್ಮ ಖಾಸಗಿ ಜೀವನದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಸಂವೇದನಾಶೀಲರಾಗಿ ಸಮಾಜದ ಆಗು ಹೋಗುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದಾದರೆ, ನಮ್ಮ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ ಏನಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರೆ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ತಮ್ಮ ಖಾಸಗಿ ಜೀವನದ ಹೊರತಾಗಿ ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆಯಿಂದ ಸಮಾಜದ ಶೋಷಿತ,ಬಲಿಪಶುಗಳಾದ, ಅವಕಾಶವಂಚಿತ ಜನರಿಗಾಗಿ, ಬಡವರಿಗಾಗಿ, ದುಃಖಿತರಿಗಾಗಿ ಒಂದೊಂದು ರೀತಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಅವರು ಒಬ್ಬ ಮೂಕ ಸೇವಕನಂತೆ, ತಪಸ್ಸನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವವರಂತೆ, ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವವರಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಎಷ್ಟೋ ಜನರು ನಿತ್ಯವೂ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವರು ರಕ್ತದಾನ ಮಾಡಲು ಧಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಜನರು ಹಸಿದವರಿಗೆ ಅನ್ನ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶ ಕಣ್ಣು ಕೋರೈಸುವಂಥ ನಾಡು. ಜನಸೇವೆಯೇ ಜನಾರ್ದನ ಸೇವೆ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಇದೆ. ನಾವು ಇದನ್ನು ಒಮ್ಮೆ, ಸಾಮೂಹಿಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಘಟಿತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೋಡುವುದಾದರೆ, ಇದು ಒಂದು ಅಗಾಧ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುವಾಗ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದು, ವಿವೇಚನೆ ಮಾಡುವುದು, ವಿಭಿನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಅದನ್ನು ನೋಡುವುದು ಇದೆಲ್ಲ ಬಹಳ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗಣತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಇದು ಅವಶ್ಯಕವೂ ಹೌದು. ಆದರೆ, 125 ಕೋಟಿ ಜನರು ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಿದರೆ, ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, ಒಂದಾದ ನಂತರ ಮತ್ತೊಂದು ಹೆಜ್ಜೆಗಳು ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತಾ ಸಾಗಿ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗೇ 125 ಕೋಟಿ ಜನರ ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಕನಸು ನನಸಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಈ ಎಲ್ಲ ಕೆಲಸಗಳೂ ಬಜೆಟ್‌ನಿಂದ,ಸರ್ಕಾರೀ ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ, ಸರ್ಕಾರೀ ಹಣದಿಂದ ಆಗಬೇಕು ಎಂದೇನೂ ಅಲ್ಲ.

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನೂ, ನಾನು ಸಂಚಾರಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತೇನೆ, ನಾನು ನನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಪಾಲಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು, ವಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ದಿನ ನನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲ್, ಡಿಸೇಲ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು, ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಿದರೆ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರೇ ವಿಸ್ಮಯ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.ನೋಡಲು ಈ ವಿಷಯಗಳು ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟವಿರಬಹುದು. ನೀವೇ ನೋಡಿ, 125 ಕೋಟಿ ಜನರು ದೇಶವನ್ನು ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಕನಸನ್ನೇನು ಕಾಣುತ್ತಿರುವರೋ ಅದು ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗೇ ಸಾಕಾರಗೊಳ್ಳುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇದರ ತಾತ್ಪರ್ಯವೇನೆಂದರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನೂ ತನ್ನ ನಾಗರಿಕ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು, ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಇದೇ ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾದ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಆರಂಭವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ. 2022 ರಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತಕ್ಕೆ 75 ವರ್ಷಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲಿವೆ. ಬನ್ನಿ, ಭಗತ್‌ಸಿಂಗ್, ಸುಖದೇವ್,ರಾಜ್‌ಗುರು ಅವರನ್ನು ನೆನೆಯೋಣ. ಚಂಪಾರಣ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳೋಣ. ನಾವೂ ಕೂಡ ಯಾಕೆ ಸ್ವರಾಜ್ಯದಿಂದ ಸುರಾಜ್ಯದ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಕ್ರಮಬದ್ಧಗೊಳಿಸಬಾರದು, ಸಂಕಲ್ಪಬದ್ಧರಾಗಿ ಕೈ ಜೋಡಿಸಬಾರದು. ಬನ್ನಿ – ನಾನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಆಮಂತ್ರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಇಂದು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಧನ್ಯವಾದ ಕೂಡ ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಕೆಲ ದಿನಗಳಿಂದ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಎಂಥ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ, ಡಿಜಿಧನ್ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ನಗದು ವಹಿವಾಟಿಲ್ಲದೆ ಹೇಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಜಿಜ್ಞಾಸೆಯೂ ಬಹಳ ಇದೆ. ಕಡುಬಡವ ಕೂಡಾ ಕಲಿಯುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಜನರು ನಗದು ರಹಿತಾಗಿ ಹೇಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದರತ್ತ ಮುಂದಡಿಯಿಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಗರಿಷ್ಠ ನೋಟುಗಳ ಅಮಾನ್ಯ ಅಂದರೆ, ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದ ನಂತರ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಯ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವೃದ್ಧಿಯಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಭೀಮ್ ಆಪ್ ಆರಂಭಿಸಿ ಕೇವಲ ಎರಡು ಎರಡೂವರೆ ತಿಂಗಳು ಮಾತ್ರ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇಲ್ಲಿವರೆಗೆ ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದೂವರೆ ಕೋಟಿ ಜನರು ಇದನ್ನು ಡೌನ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ಕಪ್ಪು ಹಣ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟವನ್ನು ನಾವು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕಿದೆ. 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಈ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡೂವರೆ ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯವಹಾರದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಬಹುದೇ? ನಾವು ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿದ್ದೇವೆ. 125 ಕೋಟಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿದರೆ, ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಕಾಯಬೇಕಿಲ್ಲ, ಕೇವಲ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಹುದು. 2500 ಕೋಟಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯವಹಾರ-ನಾವು ಶಾಲೆಯ ಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿಸುವುದಾದರೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಮಾಡೋಣ, ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವುದಾದರೆ, ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವುದಾದರೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಮಾಡೋಣ. ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದಾದರೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಮಾಡೋಣ, ನಾವು ದವಸಧಾನ್ಯದ ಚಿಲ್ಲರೆ ಅಂಗಡಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ ಎಂದಾದರೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳೋಣ, ನಿತ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾವೂ ಮಾಡಬಹುದು. ನಿಮಗೆ ಕಲ್ಪನೆ ಇರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ ಆದರೆ, ಇದರಿಂದ ನೀವು ದೇಶದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಕಪ್ಪು ಹಣ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಒಬ್ಬ ವೀರ ಸೇನಾನಿ ನೀವಾಗಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು, ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು, ಸಾಕಷ್ಟು ಡಿಜಿಧನ್ ಮೇಳಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಸಾಗಿದೆ. ದೇಶವ್ಯಾಪಿ 100 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಸಂಕಲ್ಪವಿದೆ. 80 ರಿಂದ 85 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಸಂಪನ್ನಗೊಂಡಿವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಬಹುಮಾನದ ಯೋಜನೆಯೂ ಇತ್ತು. ಸುಮಾರು ಹನ್ನೆರಡೂವರೆ ಲಕ್ಷ ಜನರು ಗ್ರಾಹಕರು ಬಹುಮಾನ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ. 70 ಸಾವಿರ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳೂ, ಬಹುಮಾನ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಸಂಕಲ್ಪಗೈದಿದ್ದಾರೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 14 ರಂದು ಡಾಕ್ಟರ್ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜಯಂತ್ಯುತ್ಸವ ಇದೆ. ಈ ಹಿಂದೆಯೇ ನಿರ್ಧರಿಸಿದಂತೆ,ಏಪ್ರಿಲ್ 14, ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜಯಂತಿಯಂದು ಈ ಡಿಜಿಧನ್ ಮೇಳ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳಲಿದೆ. ನೂರು ದಿನಗಳು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಒಂದು ಕೊನೆಯ ಬೃಹತ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಜರುಗಲಿದೆ. ಬಂಪರ್ ಡ್ರಾ ಕೂಡಾ ಅಂದು ನಡೆಯಲಿದೆ. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜಯಂತಿವರೆಗೆ, ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಎಷ್ಟು ಸಮಯ ಉಳಿದಿದೆಯೋ, ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವಿದ್ದಷ್ಟೂ ಭೀಮ್ ಆಪ್ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ನನಗಿದೆ. ನಗದು ರಹಿತ ವ್ಯವಹಾರ ಹೇಗಿರಬೇಕು, ನೋಟುಗಳ ವ್ಯವಹಾರ ಹೇಗೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು, ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು.

ನನ್ನ ನಲ್ಮೆಯ ದೇಶಬಾಂಧವರೇ, ನಾನು ಪ್ರತಿ ಬಾರಿಯೂ ಜನರಿಂದ ಮನದಾಳದ ಮಾತಿಗಾಗಿ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಾರದ ಸಲಹೆಗಳು ಹರಿದುಬರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ನಾನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ, ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಬಾರಿಯೂ ಜನರು ಆಗ್ರಹಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ನನಗೆ ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್‌ನಿಂದ 11 ನೇ ತರಗತಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ, ಗಾಯತ್ರಿ ಫೋನ್ ಮೂಲಕ ಸಂದೇಶ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾಳೆ:-
“ಆದರಣೀಯ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳೇ, ನಿಮಗೆ ನನ್ನ ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಶುಭಾಶಯಗಳು. ನೀವು ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಬಹುಮತದೊಂದಿಗೆ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು. ನಾನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ನನ್ನ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾದ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಎಷ್ಟು ಅವಶ್ಯಕ ಎಂಬುದನ್ನು ಜನರು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಪ್ರತಿದಿನ ನದಿಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ಜನರು ನದಿಯಲ್ಲಿ ಕಸ ಸುರಿದು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ನದಿ ನಮ್ಮ ಮನೆ ದಾಟಿ ಹರಿಯುವ ಮುನ್ನ ರಿಸ್ಪನಾ ಸೇತುವೆ ಕೆಳಗೆ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಈ ನದಿಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ನಾವು ನದಿ ತೀರದ ಜನವಸತಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ, ಜನರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿ, ರ್‍ಯಾಲಿಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ, ಅದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಲಿಲ್ಲ. ನೀವು ನಿಮ್ಮದೇ ತಂಡವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿ ಇಲ್ಲವೇ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಈ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಧನ್ಯವಾದಗಳು.”

ನೋಡಿ ಸೋದರ ಮತ್ತು ಸೋದರಿಯರೇ, 11 ನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಓದುವ ಒಬ್ಬ ಮಗಳಿಗೆ ಕಲುಷಿತವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ನದಿ ನೋಡಿ ಎಷ್ಟು ನೋವೆನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಕಸ ಸುರಿಯುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ಅವಳಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಕೋಪ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಇದೊಂದು ಉತ್ತಮ ಲಕ್ಷಣ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಇದನ್ನೇ ಅಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತೇನೆ. 125 ಕೋಟಿ ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೊಳಕನ್ನು ಕಂಡು ಇದೇ ಭಾವನೆ ಬರಲಿ ಎಂದೇ ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಒಮ್ಮೆ ಕೋಪ ಬಂದರೆ, ಒಮ್ಮೆ ಬೇಜಾರೆನ್ನುವುದು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡರೆ, ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ರೋಷ ಉಕ್ಕಿದರೆ, ನಾವೇ ಕೊಳಕಿನ ವಿರುದ್ಧ ಏನಾದರೂ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸುತ್ತೇವೆ. ಗಾಯತ್ರಿ ಸ್ವತಃ ತನ್ನ ಕೋಪವನ್ನು ಪ್ರಕಟಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ, ನನಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಜೊತೆಗೆ ಅವಳು ಸ್ವತಃ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದಾಳೆ. ಆದರೆ, ಸಫಲತೆ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಆಂದೋಲನ ಆರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ ಜಾಗರೂಕತೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಅದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕೈ ಜೋಡಿಸುತ್ತಾ ಸಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಒಂದು ಜನಾಂದೋಲನದ ರೂಪ ತಳೆದಿದೆ. ಕೊಳಕಿನ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವೇಷ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಸಾಗಿದೆ. ಜಾಗೃತಿ, ಸಕ್ರಿಯ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಆಂದೋಲನ, ಆರಂಭವಾದಲ್ಲಿ.. ಅದರದ್ದೇ ಆದ ಮಹತ್ವ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಆದರೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಆಂದೋಲನ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಆಂದೋಲನವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ಅಭ್ಯಾಸ ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವ ಆಂದೋಲನವಾಗಿದೆ. ಆಂದೋಲನ ಸಾಮೂಹಿಕ ರೂಪದಿಂದಲೇ ಸಾಧ್ಯ. ಕೆಲಸ ಕಠಿಣವಾದದ್ದೇ. ಆದರೆ ಮಾಡಲೇಬೇಕಿದೆ. ದೇಶದ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಯವರಲ್ಲಿ, ಬಾಲಕರಲ್ಲಿ,ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದಂತಹ ಈ ಭಾವನೆಯೇ ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶದ ಸಂಕೇತವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು, ನನ್ನ ವಿಶ್ವಾಸವಾಗಿದೆ. ಇಂದು ನನ್ನ ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್’ನಲ್ಲಿ ಗಾಯತ್ರಿಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲ ದೇಶ ಬಾಂಧವರಿಗೆ ಗಾಯತ್ರಿಯ ಸಂದೇಶ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದೇಶವಾಗಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ.

ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶ ಬಾಂಧವರೇ, ನಾನು ’ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್’ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆರಂಭಿಸಿದಂದಿನಿಂದಲೂ, ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದಲೂ ಒಂದು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಸಲಹೆಗಳು ಬರುತ್ತಲೇ ಇವೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಆಹಾರ ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾವು ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಆಗಲಿ ಅಥವಾ ಸಭೆ, ಸಮಾರಂಭಗಳಲ್ಲೇ ಆಗಲಿ,ಅವಶ್ಯಕತೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಹಾರವನ್ನು ನಮ್ಮ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಎಷ್ಟು ತಿನಿಸುಗಳು ಕಾಣಿಸುತ್ತವೋ, ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಮ್ಮ ತಟ್ಟೆಗೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ,ತಿನ್ನಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೋ, ಅದರ ಅರ್ಧದಷ್ಟೂ ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೂ ಅದನ್ನು ಅಲ್ಲೇ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತೇವೆ. ನಾವು ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುವ ಈ ಎಂಜಲಿನಿಂದ ಎಷ್ಟು ನಷ್ಟಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ?ನಾವು ಎಂಜಲು ಮಾಡಿ ಬಿಡದಿದ್ದರೆ, ಎಷ್ಟು ಜನರ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಬಹುದೆಂದು ನೀವು ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಇದು ಅರ್ಥವಾಗದೇ ಇರುವಂಥ ವಿಷಯವೇನಲ್ಲ. ಹಾಗೇ ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಮ್ಮ ಬಡಿಸಿದಾಗ, ಎಷ್ಟು ತಿನ್ನೋಕ್ಕೆ ಆಗುತ್ತೋ ಅಷ್ಟೇ ಹಾಕಿಸಿಕೋ ಅನ್ನುತ್ತಾಳೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಮಾಡೋದು ಸಮಾಜ ದ್ರೋಹ. ಬಡವರಿಗೆ ಮಾಡುವ ಅನ್ಯಾಯ. ಅಲ್ಲದೆ, ಉಳಿಸಿದರೆ, ಇದರಿಂದ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೂ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಲಾಭವೇ. ಸಮಾಜದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ವಿಷಯವೇ, ಆದರೇ, ಈ ವಿಷಯ, ಕುಟುಂಬಕ್ಕೂ ಲಾಭ ತರುವಂಥ ವಿಷಯ. ನಾನು ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಆಗ್ರಹ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅರಿವು ಮೂಡಬೇಕೆಂಬುದೇ ನನ್ನ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ನನಗೆ ಇಂಥ ಆಂದೋಲನ ನಡೆಸುವ ಕೆಲ ಯುವಕರು ಗೊತ್ತು, ಅವರೊಂದು ಮೊಬೈಲ್ ಆಪ್ ತಯಾರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲೇ ಹೀಗೆ ಆಹಾರ ಉಳಿದಿದ್ದರೆ, ಜನರು ಇವರನ್ನು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವರು ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಸದುಪಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಶ್ರಮ ಪಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಯುವಕರೇ ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಿಂದೂಸ್ತಾನದ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೂ ಇಂಥ ಯುವಕರು ಎಲ್ಲಾದರೂ ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗ್ತಾರೆ. ಅವರ ಜೀವನವೂ ನಮ್ಮನ್ನು ಆಹಾರ ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡದಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ. ನಮಗೆ ಎಷ್ಟು ತಿನ್ನ ಬೇಕಿದೆಯೋ ಅಷ್ಟೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ನೋಡಿ, ಬದಲಾಗಲು ಎಂತಹ ಹಾದಿಗಳಿವೆ, ಹಾಗೂ ಯಾರು ಶರೀರ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದಿರುತ್ತಾರೋ, ಅವರು ’ಹೊಟ್ಟೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಖಾಲಿ ಉಳಿಸಿ, ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಖಾಲಿ ಉಳಿಸಿ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.ಆರೋಗ್ಯದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ, ಏಪ್ರಿಲ್ 7ನೇ ತಾರೀಖು, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ದಿನ -. ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ 2030ರೊಳಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯ ನೀಡುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ, ಏಪ್ರಿಲ್ 7ನೇ ತಾರೀಖು, ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ದಿನದಂದು ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ, ಖಿನ್ನತೆಯ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತನ್ನ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದೆ. ಖಿನ್ನತೆ, ಇದು ಈ ಬಾರಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ನಮಗೆ ಖಿನ್ನತೆ ಎಂಬ ಶಬ್ಗದ ಪರಿಚಯ ಇದೆ.ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ 35 ಕೋಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಮ್ಮ ನೆರೆ-ಹೊರೆಯವರಲ್ಲೂ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದ್ದರೂ, ನಾವು ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಈ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲು ಸಹ ಸಂಕೋಚಪಡುತ್ತೇವೆ. ಸ್ವತಃ ಖಿನ್ನತೆ ಅನುಭವಿಸುವವರೂ ಸಹ ಏನೂ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ,ಯಾಕೆಂದರೆ ಅವರಿಗೆ ಮುಜುಗರ ಎನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಖಿನ್ನತೆ ಎಂಬುದು ಪರಿಹಾರ ಸಿಗದಿರುವಂಥದ್ದೇನಲ್ಲ.

ನಾನು ದೇಶದ ಜನತೆಗೆ ತಿಳಿಸಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತೇನೆ. ಒಂದು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಹಿತಕರವಾದ ಪರಿಸರ ನಿರ್ಮಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ಪರಿಹಾರ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲನೇ ಮಂತ್ರ – ಖಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕುವ ಬದಲು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಸಹಪಾಠಿಗಳ ಜೊತೆ, ಸ್ನೇಹಿತರ ಜೊತೆ, ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಜೊತೆ, ಅಣ್ಣ-ತಮ್ಮಂದಿರ ಜೊತೆ, ಶಿಕ್ಷಕರ ಜೊತೆ, ನೀವು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಿ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಓದುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಒಂಟಿತನ ಕಾಡುತ್ತೆ. ನಾವು ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ, ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದಿರುವುದು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸೌಭಾಗ್ಯ. ಅಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನವಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗಾಗಿ ಖಿನ್ನತೆ ಬರುವ ಅವಕಾಶಗಳೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ನಾನು ತಂದೆ-ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಒಂದು ವಿಷಯ ಹೇಳಲು ಇಷ್ಟ ಪಡುತ್ತೇನೆ, ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ನಿಮ್ಮ ಮಗನಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಮಗಳಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಕುಟುಂಬದ ಯಾವುದೇ ಸದಸ್ಯರಾಗಲೀ. ಹೀಗೆ ವರ್ತಿಸುವುದನ್ನು ನೀವು ಗಮನಿಸಿದ್ದೀರಾ…ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ, ಮನೆಮಂದಿಯೆಲ್ಲಾ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕುಳಿತು ಊಟ ಮಾಡುತ್ತೀರಿ,ಯಾರಾದರೂ ಈಗ ಬೇಡ, ಆ ಮೇಲೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದರೆ, ಅವರು ಊಟದ ಮೇಜಿಗೆ ಬಾರದಿದ್ದರೆ,. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಎಂದಾದರೂ ಹೊರಗೆ ಹೊರಟಾಗ – ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲ, ನಾನು ಇವತ್ತು ಬರೋದಿಲ್ಲ. ಎಂದರೆ – ಅವರು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದರ್ಥ. ಹೀಗೇಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಗಮನಿಸಿದ್ದೀರಾ?ಅದು ಖಿನ್ನತೆಯ ದಿಕ್ಕಿನೆಡೆಗೆ ಇಡುತ್ತಿರುವ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯೆಂದೇ ತಿಳಿಯಿರಿ. ಅವರೇನಾದರೂ ನಿಮ್ಮಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರಲು ಇಷ ಪಡುವುದಿಲ್ಲ, ಯಾವುದಾದರೂ ಮೂಲೆಗೆ ಹೋಗಿ ಕೂರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅಂದಾಗ, ನೀವು ಅದು ಆಗದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ. ಅವರ ಜೊತೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾತಾಡುವಂಥ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಜೊತೆ, ಅವರು ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡಿ. ನಗು-ನಲಿವಿನ ಮಾತುಗಳನ್ನ ಆಡುತ್ತಾ-ಆಡುತ್ತಾ ಅವರು ತಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿ. ಅವರ ಒಳಗೆ ಯಾವ ನಿರಾಶೆ ಅಡಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದು ಅದನ್ನು ಹೊರ ತೆಗೆಯಿರಿ. ಇದೊಂದು ಉತ್ತಮ ಉಪಾಯ. ಅಲ್ಲದೇ, ಖಿನ್ನತೆ ಶಾರೀರಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಕ್ಕರೆ ಖಾಯಿಲೆ ಹೇಗೆ ಎಲ್ಲ ರೋಗಗಳಿಗೂ ಅಧಿಪತಿ ಆಗುತ್ತೋ,ಹಾಗೇ ಖಿನ್ನತೆ ಸಹ ಎದುರಿಸುವ, ಹೋರಾಡುವ, ಸಾಹಸ ಮಾಡುವ, ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ, ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ಕ್ಷಮತೆಗಳನ್ನೂ ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರು, ನಿಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದವರು, ನಿಮ್ಮ ಪರಿಸರ – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸೇರಿ ನೀವು ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು ಹಾಗೂ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ ಹೊರ ಹಾಕಬಹುದು. ಮತ್ತೊಂದು ವಿಧಾನವೂ ಇದೆ. ನಿಮ್ಮವರ ಮಧ್ಯೆ ನೀವು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಭಾವನೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಆಗದಿದ್ದರೆ,ಒಂದು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ. ಅಕ್ಕ-ಪಕ್ಕ ಎಲ್ಲಾದರೂ ಸೇವಾ-ಭಾವನೆಯಿಂದ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿ. ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ. ಅವರ ಸುಖ-ದುಃಖಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ, ನೋಡಿ, ನಮ್ಮ ಒಳಗಿನ ನೋವು ಹೇಗೆ ಮಾಯವಾಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಅವರ ದುಃಖಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರೆ, ಸೇವಾ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಮಾಡಿದರೆ,ನಿಮ್ಮೊಳಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಜೊತೆ ಸೇರುವುದರಿಂದ, ಯಾರದಾದರೂ ಸೇವೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅದೂ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದರೆ, ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬಹಳ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹಗುರ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಹಾಗೇ, ಯೋಗ ಸಹ ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾರ್ಗ. ಒಂಟಿತನದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ, ಒತ್ತಡದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಸಂತೋಷದೆಡೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ – ಯೋಗ ಬಹಳ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಜೂನ್ 21, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನ. ಇದು ಮೂರನೇ ವರ್ಷವಾಗಿದೆ, ನೀವೂ ಈಗಿನಿಂದಲೇ ಸಿದ್ಧತೆ ಆರಂಭಿಸಿ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಯೋಗ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸಬೇಕು. ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ 3ನೇ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯೋಗ ದಿನದ ಕುರಿತು ಸಲಹೆಗಳಿದ್ದರೆ, ನೀವು ನನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ ಮೂಲಕ ನಿಮ್ಮ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನನಗೆ ತಪ್ಪದೇ ಕಳುಹಿಸಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿ. ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಗೀತೆಗಳು, ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕ ರಚನೆಗಳು ನೀವು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ, ಮಾಡಲೂ ಬೇಕು. ಏಕೆಂದರೆ, ಅವು ಸಹಜವಾಗಿ ಜನರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತವೆ.

ಮಾತೆಯರೂ ಮತ್ತು ಸೋದರಿಯರಿಗೂ ಇಂದು, ಒಂದು ಮಾತನ್ನು ಹೇಳಬಯಸುತ್ತೇನೆ,ಏಕೆಂದರೆ ಇಂದು ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಮಾತಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಕೆಲ ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಒಂದು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ದುಡಿಯುವ ವರ್ಗದ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ, ದಿನೇ ದಿನೇ ಅವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಅವರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹವೂ ಹೌದು. ಅದರ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ಮಹಿಳೆಯ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೂ ಇದೆ. ಕುಟುಂಬದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನೂ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮನೆಯ ಆರ್ಥಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನೂ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಗರ್ಭಧಾರಣೆ, ಹೆರಿಗೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ಹೆರಿಗೆ ರಜೆಯನ್ನು ಹಿಂದಿನ 12 ವಾರಗಳ ಬದಲಾಗಿ 26 ವಾರಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ, ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 2 ಅಥವಾ 3 ದೇಶಗಳು ಮಾತ್ರ ನಮಗಿಂತ ಮುಂದಿವೆ. ಭಾರತ ನಮ್ಮ ಈ ಸೋದರಿಯರಿಗಾಗಿ ಬಹುದೊಡ್ಡ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೇನೆಂದರೆ, ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಆರೈಕೆ ದೊರೆಯಲಿ, ಭಾರತದ ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರಜೆಯಾದ ಮಗುವಿಗೆ ಜನ್ಮದಿಂದಲೇ, ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಿಂದಲೇ ಉತ್ತಮ ಆರೈಕೆ ದೊರೆಯಲಿ, ತಾಯಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರೀತಿ ಸಿಗಲಿ, ಇದರಿಂದಲೇ ಆ ಮಗು ದೊಡ್ಡವನಾಗಿ ದೇಶದ ಸಂಪತ್ತಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗಲಿ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. ತಾಯಂದಿರ ಆರೋಗ್ಯವೂ ಉತ್ತಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆಂದೇ ಈ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ನಿರ್ಣಯ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಅಸಂಘಟಿತ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸುಮಾರು 18 ಲಕ್ಷ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಲಾಭವಾಗಲಿದೆ.
ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ, ಏಪ್ರಿಲ್ 5, ರಾಮನವಮಿ. ಪವಿತ್ರ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 9ಕ್ಕೆ ಮಹಾವೀರ ಜಯಂತಿಯಿದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 14 ಕ್ಕೆ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜಯಂತಿಯಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಮಹಾಪುರುಷರ ಜೀವನ, ನಮಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾಗೋಸ್ಕರ ಸಂಕಲ್ಪ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಲಿ. ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಚೈತ್ರ ಶುಕ್ಲ ಪ್ರತಿಪದ. ಹೊಸ ಸಂವತ್ಸರ, ಈ ಹೊಸ ವರ್ಷಾಚರಣೆಗೆ ನಿಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅನಂತ ಶುಭಾಶಯಗಳು. ವಸಂತ ಋತುವಿನ ನಂತರ ಫಸಲು ಮಾಗಿ ರೈತಾಪಿ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಅವರ ಶ್ರಮದ ಪ್ರತಿಫಲ ಸಿಗುವಂತಹ ಕಾಲವಿದು. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವರ್ಷಾಚರಣೆಯನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಗುಡಿ ಪಾಡವಾ, ಆಂಧ್ರ – ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಯುಗಾದಿ, ಸಿಂಧಿ ಜನ ಚೆಟಿ-ಚಾಂದ್,ಕಾಶ್ಮೀರದವರು ನವರೋಹ ಎಂದು, ಅವಧ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂವತ್ಸರ ಪೂಜೆ, ಬಿಹಾರದ ಮಿಥಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಜುಡ್- ಶೀತಲ್ ಎಂದು ಮತ್ತು ಮಗಧದಲ್ಲಿ ಸತುವಾಣಿ ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೊಸ ವರ್ಷವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ವಿವಿಧತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ನನ್ನ ವತಿಯಿಂದ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಅನಂತ ಅನಂತ ಶುಭಾಷಯಗಳು. ಧನ್ಯವಾದ.

ನನ್ನ ದೇಶವಾಸಿಗಳೇ ನಮಸ್ಕಾರ. ಚಳಿಗಾಲ ಈಗ ಮರಳುವ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿದೆ. ವಸಂತ ಋತು ಈಗ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಡುತ್ತಿದೆ. ಶಿಶಿರಋತುವಿನ ಬಳಿಕ, ಮರಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣಾದ ಹಾಗೂ ಒಣಗಿದ ಎಲೆಗಳು ಉದುರಿ, ಹೊಸ ಚಿಗುರು ಒಡೆಯಲು ಆರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಹೂಗಳು ಅರಳುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರ ಹಚ್ಚ ಹಸುರಿನಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಹಕ್ಕಿ, ಪಕ್ಷಿಗಳ ಕಲರವ ನಮ್ಮ ಹೃನ್ಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಹೂವುಗಳು ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ, ಸೂರ್ಯ ರಶ್ಮಿಯಿಂದ ಮರದ ಕೊಂಬೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣುಗಳು ಫಳಫಳ ಹೊಳೆಯುತ್ತವೆ. ಬೆಸಿಗೆಯ ಹಣ್ಣು ಮಾವಿನ ಹೂ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಅದೇ ವೇಳೆ ರೈತರ ಹೊಲಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಸಿವೆಯ ಗಿಡದಲ್ಲಿ ಹಳದಿಯ ಹೂವುಗಳು ಅರಳಿ ರೈತರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಆಶಾಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತವೆ. ಕಡು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಕಾಡು ಮುತ್ತುಗದ ಹೂ ಅರಳಿ ಪರಿಮಳ ಸೂಸಿ, ಹೋಳಿಯ ಆಗಮನದ ಸುಳಿವು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಕವಿ ಅಮಿರ್ ಕುಸ್ರೂ ಅವರು ಈ ಋತುಮಾನದ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಆರಕ್ಷಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಮೀರ್ ಕುಸ್ರೂ ಹೀಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ:

ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಸಾಸಿವೆಯ ಹೂವಿನ ರಾಶಿ,

ಚಿಗುರಿದೆ ಮಾವು, ಅರಳಿದೆ ಮುತ್ತುಗ,

ಮರದ ಕೊಂಬೆಯಲಿ ಕೂಗುತಿದೆ ಕೋಗಿಲೆ.

ಪ್ರಕೃತಿ ದೇವಿ ಅತೀವ ಸಂತಸದಿಂದ ಇರುವಾಗ, ವಾತಾವರಣ ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುವಾಗ, ಮಾನವರಾದ ನಾವೂ ಕೂಡ ಇದನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆನಂದಿಸಬೇಕು. ವಸಂತ ಪಂಚಮಿ, ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬಗಳು ಅತೀವ ಸಂತಸವನ್ನು ಜನರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ತರುತ್ತವೆ. ಮಾನವತೆ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಭ್ರಾತೃತ್ವ ವಾತಾವರಣದೊಂದಿಗೆ ನಾವು ವರ್ಷದ ಕೊನೆಯ ತಿಂಗಳು ಪಾಲ್ಗುಣಕ್ಕೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಲಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮಾಸ ಚೈತ್ರವನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಲು ಕಾತರರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ವಸಂತ ಋತು, ಈ ಎರಡು ಮಾಸಗಳ ಸಂಯೋಗ ಎಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು.

ನಾನು ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್ ಗೆ ಮುನ್ನ ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಸಲಹೆ ಕೇಳುತ್ತೇನೆ. ಅದಕ್ಕೆ, ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್, ಟ್ವಿಟರ್, ಫೇಸ್ಬುಕ್, ಅಂಚೆ ಮೂಲಕ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಲಹೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಧನ್ಯವಾದ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇವೆ.

ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಆಪ್ ನಲ್ಲಿ ಶೋಭಾ ಜಲನ್ ಎಂಬುವವರು ಹಲವರಿಗೆ ಇಸ್ರೋದ ಸಾಧನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ 104 ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಕೆಲವು ಮಾಹಿತಿ ಕೊಡಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಬಯಸಿದ್ದಾರೆ. ಶೋಭಾ ಅವರೇ, ಭಾರತದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಉಜ್ವಲ ಉದಾಹರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಅದು ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆಯೇ ಇರಲಿ, ಕಾಯಿಲೆಗಳ ನಿರೋಧವೇ ಇರಲಿ, ವಿಶ್ವದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವುದೇ ಇರಲಿ ಅಥವಾ ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದ ಅರಿವಿನ ಪ್ರಚಾರವೇ ಇರಲಿ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿವೆ. 2017ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 15 ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅತೀವ ಹೆಮ್ಮೆಯ ದಿನ. ನಮ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಭಾರತದ ಹೆಸರನ್ನು ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೆ ಏರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಸ್ರೋ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ. ಮಂಗಳಯಾನದ ಯಶಸ್ಸಿನ ಬಳಿಕ, ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಇಸ್ರೋ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ದಾಖಲೆ ಬರೆದಿದೆ. ಬೃಹತ್ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೋ, ಏಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ 104 ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ವಿವಿಧ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಅಂದರೆ, ಅಮೆರಿಕ, ಇಸ್ರೇಲ್, ಕಜಕಿಸ್ತಾನ್, ನೆದರ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ ಲ್ಯಾಂಡ್, ಯು.ಎ.ಇ. ಮತ್ತು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವುಗಳಾಗಿವೆ. ಒಂದೇ ಉಡಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 104 ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಕಕ್ಷೆಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ರಾಷ್ಟ್ರ ಭಾರತವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಂದು ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ, ಇದು ಪಿ.ಎಸ್.ಎಲ್.ವಿ.ಯ 38ನೇ ಸತತ ಯಶಸ್ವಿ ಉಡಾವಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಇಸ್ರೋದ ಸಾಧನೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಭಾರತದ ಎಲ್ಲರ ಸಾಧನೆಯೂ ಆಗಿದೆ. ಇಸ್ರೋದ ಈ ಸಮರ್ಥ ಹಾಗೂ ವೆಚ್ಚ ಉಳಿತಾಯದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಈ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವ ಹೃದಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದೆ.

ಸಹೋದರರೇ ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿಯರೇ, ಈ 104 ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದು. ಅದು ಕಾರ್ಟೋಸ್ಯಾಟ್ 2ಡಿ. ಇದು ಭಾರತದ ಉಪಗ್ರಹ. ಇದು ತೆಗೆಯುವ ಚಿತ್ರಗಳು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಶೋಧನೆಗೆ ಹಾಗೂ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕ�