Launches various new initiatives under e-court project
Pays tributes to the victims of 26/11 terrorist attack“India is moving ahead with force and taking full pride in its diversity”“‘We the people’ in the Preamble is a call, an oath and a trust”“In the modern time, the Constitution has embraced all the cultural and moral emotions of the nation”“Identity of India as the mother of democracy needs to be further strengthened”“Azadi ka Amrit Kaal is ‘Kartavya Kaal’ for the nation”“Be it people or institutions, our responsibilities are our first priority”“Promote the prestige and reputation of India in the world as a team during G20 Presidency”“Spirit of our constitution is youth-centric”“We should talk more about the contribution of the women members of the Constituent Assembly”ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રી શ્રી કિરણ, ન્યાયમૂર્તિ શ્રી સંજય કિશન કૌલ, ન્યાયમૂર્તિ શ્રી એસ. અબ્દુલ નઝીર, કાયદા રાજ્ય મંત્રી શ્રી એસ.પી. સિંહ બઘેલ, એટર્ની જનરલ આર.કે. શ્રી વેંકટરામણી, સુપ્રીમ કોર્ટ બાર એસોસિએશનના પ્રમુખ, શ્રી વિકાસ સિંહ, હાજર રહેલા તમામ ન્યાયાધીશો, પ્રતિષ્ઠિત મહેમાનો, મહિલાઓ અને સજ્જનો, શુભ બપોર!
આપ સૌને અને તમામ દેશવાસીઓને બંધારણ દિવસની હાર્દિક શુભકામનાઓ! 1949માં આ દિવસે સ્વતંત્ર ભારતે પોતાના માટે એક નવા ભવિષ્યનો પાયો નાખ્યો હતો. આ વખતનો બંધારણ દિવસ એટલા માટે પણ ખાસ છે કારણ કે ભારતે તેની આઝાદીના 75 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે, આપણે બધા અમૃત મહોત્સવની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ.
હું બાબાસાહેબ આંબેડકર સહિત બંધારણ સભાના તમામ સભ્યોને, બંધારણના નિર્માતાઓને, જેમણે આધુનિક ભારતનું સ્વપ્ન જોયું હતું, તેઓને હું આદરપૂર્વક નમન કરું છું. છેલ્લા સાત દાયકામાં બંધારણના વિકાસ અને વિસ્તરણની યાત્રામાં વિધાનસભા, ન્યાયતંત્ર અને કાર્યપાલિકાના અસંખ્ય લોકોએ પણ યોગદાન આપ્યું છે. હું દેશ વતી તે બધાનો આભાર વ્યક્ત કરવા માટે આ તકનો લાભ ઉઠાવું છું.
સાથીઓ,
આજે 26/11, મુંબઈ આતંકી હુમલાનો દિવસ પણ છે. 14 વર્ષ પહેલા, જ્યારે ભારત તેના બંધારણ અને તેના નાગરિકોના અધિકારોની ઉજવણી કરી રહ્યું હતું, ત્યારે માનવતાના દુશ્મનો દ્વારા ભારત પર સૌથી મોટો આતંકવાદી હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. મુંબઈ આતંકી હુમલામાં માર્યા ગયેલા લોકોને હું શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરું છું.
સાથીઓ,
આજના વૈશ્વિક સંજોગોમાં સમગ્ર વિશ્વની નજર ભારત પર ટકેલી છે. ભારતના ઝડપી વિકાસ, ભારતની ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા અને ભારતની વધતી જતી આંતરરાષ્ટ્રીય છબી વચ્ચે વિશ્વ આપણી તરફ મોટી અપેક્ષાઓ સાથે જોઈ રહ્યું છે. જે દેશને ડર હતો કે તે તેની સ્વતંત્રતા જાળવી શકશે નહીં, જેનું વિઘટન થવાનું કહેવાયું હતું, આજે તેની તમામ વિવિધતા પર ગર્વ કરીને સંપૂર્ણ શક્તિ સાથે આગળ વધી રહ્યો છે. અને આ બધા પાછળ આપણી સૌથી મોટી તાકાત આપણું બંધારણ છે.
આપણા બંધારણની પ્રસ્તાવનાની શરૂઆતમાં લખાયેલા વી ધ પિપલ' શબ્દો માત્ર ત્રણ શબ્દો નથી. વી ધ પિપલ' એક આહવાન છે, પ્રતિજ્ઞા છે, એક માન્યતા છે. બંધારણમાં લખેલી આ લાગણી એ ભારતની મૂળભૂત લાગણી છે, જે વિશ્વમાં લોકશાહીની માતા છે. આ જ ભાવના આપણે વૈશાલી પ્રજાસત્તાકમાં તેમ જ વેદના સ્તોત્રોમાં પણ જોઈએ છીએ.
મહાભારતમાં પણ કહેવાયું છે-
लोक-रंजनम् एव अत्र, राज्ञां धर्मः सनातनः।
सत्यस्य रक्षणं चैव, व्यवहारस्य चार्जवम्॥
એટલે કે પ્રજાને એટલે કે નાગરિકોને ખુશ રાખવા, સત્ય અને સાદગીભર્યા વર્તન સાથે ઊભા રહેવું, આ રાજ્યનું વર્તન હોવું જોઈએ. આધુનિક સંદર્ભમાં, ભારતના બંધારણમાં દેશની આ બધી સાંસ્કૃતિક અને નૈતિક ભાવનાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
મને સંતોષ છે કે આજે લોકશાહીની માતા તરીકે દેશ આ પ્રાચીન આદર્શો અને બંધારણની ભાવનાને સતત મજબૂત કરી રહ્યો છે. આજે જનહિતકારી નીતિઓના બળે દેશના ગરીબો, દેશની માતાઓ અને બહેનોનું સશક્તિકરણ થઈ રહ્યું છે. આજે સામાન્ય માણસ માટે કાયદાઓ સરળ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. આપણું ન્યાયતંત્ર પણ સમયસર ન્યાય માટે સતત ઘણા અર્થપૂર્ણ પગલાં લઈ રહ્યું છે. આજે પણ મને સર્વોચ્ચ અદાલત દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલ ઈ-પહેલને લોન્ચ કરવાની તક મળી છે. હું આ શરૂઆત માટે અને 'ન્યાયની સરળતા'ના પ્રયાસો માટે તમને બધાને અભિનંદન આપું છું.
સાથીઓ,
આ વખતે 15મી ઓગસ્ટે લાલ કિલ્લા પરથી મેં ફરજની બાબત પર ભાર મૂક્યો હતો. આ આપણા બંધારણની જ ભાવનાની અભિવ્યક્તિ છે. મહાત્મા ગાંધી કહેતા હતા કે- 'આપણા અધિકારો આપણું કર્તવ્ય છે, જેને આપણે સાચી નિષ્ઠા અને સમર્પણ સાથે નિભાવીએ છીએ'. આજે અમૃતકાળમાં જ્યારે આપણે આઝાદીના 75 વર્ષ પૂરા કરીને આગામી 25 વર્ષની યાત્રા શરૂ કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે બંધારણનો આ મંત્ર દેશ માટે સંકલ્પ બની રહ્યો છે.
આઝાદીનો આ અમૃત કાળ દેશ માટે કર્તવ્યનો સમય છે. વ્યક્તિઓ હોય કે સંસ્થાઓ, આપણી જવાબદારીઓ આજે આપણી પ્રથમ પ્રાથમિકતા છે. આપણે આપણા કર્તવ્યના માર્ગ પર ચાલીને જ દેશને વિકાસની નવી ઊંચાઈએ લઈ જઈ શકીએ છીએ. આજે ભારતની સામે નવી તકો ઊભી થઈ રહી છે, ભારત દરેક પડકારને પાર કરીને આગળ વધી રહ્યું છે.
એક સપ્તાહ બાદ ભારતને G-20નું પ્રમુખપદ પણ મળવા જઈ રહ્યું છે. આ એક મોટી તક છે. આવો આપણે ટીમ ઈન્ડિયા તરીકે વિશ્વમાં ભારતની પ્રતિષ્ઠા વધારીએ, ભારતનું યોગદાન વિશ્વ સમક્ષ લઈએ, આ પણ આપણા સૌની સામૂહિક જવાબદારી છે. આપણે લોકશાહીની માતા તરીકે ભારતની ઓળખને મજબૂત કરવી પડશે.
સાથીઓ,
આપણા બંધારણની એક વધુ વિશેષતા છે, જે આજના યુવા ભારતમાં વધુ પ્રાસંગિક બની છે. આપણા બંધારણ નિર્માતાઓએ આપણને એક એવું બંધારણ આપ્યું છે જે ખુલ્લું, ભવિષ્યવાદી અને આધુનિક દ્રષ્ટિ માટે જાણીતું છે. તેથી, સ્વાભાવિક રીતે, આપણા બંધારણની ભાવના યુવા કેન્દ્રીત છે.
આજે સ્પોર્ટ્સ હોય કે સ્ટાર્ટઅપ્સ, ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી હોય કે ડિજિટલ પેમેન્ટ, યુવા શક્તિ ભારતના વિકાસના દરેક પાસાઓમાં પોતાની ઓળખ બનાવી રહી છે. આપણા બંધારણ અને સંસ્થાઓના ભવિષ્યની જવાબદારી પણ આ યુવાનોના ખભા પર છે.
તેથી આજે બંધારણ દિવસ પર હું સરકાર અને દેશના ન્યાયતંત્રની વ્યવસ્થાઓને પણ વિનંતી કરીશ. આજના યુવાનોમાં બંધારણ વિશેની સમજણ વધે તે માટે જરૂરી છે કે તેઓ બંધારણીય વિષયો પરની ચર્ચાઓ અને ચર્ચાઓનો ભાગ બને. જ્યારે આપણું બંધારણ બન્યું ત્યારે દેશ સમક્ષ કેવા સંજોગો હતા, તે સમયે બંધારણ સભાની ચર્ચાઓમાં શું થયું, આ બધા વિષયોથી આપણા યુવાનોને વાકેફ થવું જોઈએ. આનાથી બંધારણમાં તેમનો રસ વધુ વધશે. આનાથી યુવાનોમાં સમાનતા અને સશક્તિકરણ જેવા વિષયોને સમજવાની દ્રષ્ટિ ઊભી થશે.
ઉદાહરણ તરીકે, અમારી બંધારણ સભામાં 15 મહિલા સભ્યો હતા. અને તેમાંથી એક હતી 'દક્ષાયિની વેલાયુધન', એક મહિલા જે એક રીતે વંચિત સમાજમાંથી બહાર નીકળીને ત્યાં પહોંચી હતી. તેમણે દલિતો, મજૂરોને લગતા ઘણા વિષયો પર મહત્વપૂર્ણ હસ્તક્ષેપ કર્યા હતા.દુર્ગાબાઈ દેશમુખ, હંસા મહેતા, રાજકુમારી અમૃત કૌર અને અન્ય ઘણી મહિલા સભ્યોએ પણ મહિલાઓને લગતા વિષયો પર નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું હતું. તેમના યોગદાનની ભાગ્યે જ ચર્ચા થાય છે.
જ્યારે આપણા યુવાનો આ જાણશે, ત્યારે તેમને તેમના પ્રશ્નોના જવાબો પણ મળશે. આનાથી બંધારણ પ્રત્યે જે વફાદારી પેદા થશે તે આપણી લોકશાહી, આપણું બંધારણ અને દેશના ભવિષ્યને મજબૂત બનાવશે. આઝાદીના સુવર્ણકાળમાં આ પણ દેશની મહત્વની જરૂરિયાત છે. મને આશા છે કે, બંધારણ દિવસ આ દિશામાં આપણા સંકલ્પોને વધુ ઊર્જા આપશે.
આ વિશ્વાસ સાથે, તમારા બધાનો ખૂબ ખૂબ આભાર!
