400th Prakash Purab of Sri Guru Tegh Bahadur Ji is a spiritual privilege as well as a national duty: PM
The Sikh Guru tradition is a complete life philosophy in itself: PM Modi

നമസ്‌കാരം !
സമിതിയിലെ എല്ലാ ബഹുമാനപ്പെട്ട അംഗങ്ങള്‍ക്കും സഹപ്രവര്‍ത്തകര്‍ക്കും നമസ്‌കാരം ! ഗുരു തേജ് ബഹാദൂര്‍ ജിയുടെ 400-ാമത്തെ പ്രകാശ് പര്‍വ്വ് (ജന്മവാര്‍ഷികം) ഒരു അനുഗ്രഹവും, ദേശീയ കടമയുമാണ്. നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും ഗുരുവിന്റെ കൃപ ഉള്ളതിനാലാണ് ഇക്കാര്യത്തില്‍ എന്തെങ്കിലും സംഭാവന നല്‍കാനായുള്ള അവസരം ലഭിച്ചത്. ഈ ശ്രമങ്ങള്‍ നടത്തുമ്പോള്‍ രാജ്യത്തെ എല്ലാ പൗരന്മാരെയും ഒരുമിച്ച് കൊണ്ടുപോകുന്നതില്‍ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്.

ദേശീയ നടപ്പാക്കല്‍ സമിതിയുടെ ചെയര്‍മാന്‍ എന്ന നിലയില്‍ കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തരമന്ത്രി മുന്നോട്ടുവന്ന നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും സമിതിയുടെ കാഴ്ചപ്പാടുകളും നമുക്ക് മുന്നില്‍ അവതരിപ്പിച്ചു. മുഴുവന്‍ വര്‍ഷത്തെ പ്രവര്‍ത്തന പദ്ധതിയുടെ സൗകര്യപ്രദമായ ചട്ടക്കൂടാണ് അവതരിപ്പിച്ചത്. മാത്രമല്ല വളരെയധികം മെച്ചപ്പെടുത്തലിനും പുതിയ ആശയങ്ങള്‍ക്കും ഇടമുണ്ട്. വിലമതിക്കാനാവാത്തതും അടിസ്ഥാനപരവുമായ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും അംഗങ്ങളില്‍ നിന്ന് ലഭിച്ചു. ഇതൊരു മികച്ച അവസരമാണെന്നത് ശരിയാണ്, നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ചിന്തകള്‍ അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തില്‍ എത്തിക്കാന്‍ നാമത്് പ്രയോജനപ്പെടുത്തണം. തങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ പ്രകടിപ്പിക്കാന്‍ അവസരം ലഭിക്കാത്ത ബഹുമാന്യരായ അംഗങ്ങളില്‍ വലിയൊരു വിഭാഗം അവരുടെ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ രേഖാമൂലം അയയ്ക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്, അതിലൂടെ ഈ ഇവന്റ് മികച്ച പ്രവര്‍ത്തന പദ്ധതി ഉപയോഗിച്ച് മികച്ച രീതിയില്‍ ക്രമീകരിക്കാന്‍ കഴിയും.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ഗുരു തേജ് ബഹാദൂര്‍ ജിയുടെ സ്വാധീനമില്ലാതെ കഴിഞ്ഞ നാല് നൂറ്റാണ്ടുകളിലെ ഒരു കാലഘട്ടത്തെയും സങ്കല്‍പ്പിക്കാന്‍ കഴിയില്ല. ഒന്‍പതാമത്തെ ഗുരു എന്ന നിലയില്‍ നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും അദ്ദേഹത്തില്‍ നിന്ന് പ്രചോദനം ലഭിക്കുന്നു. നിങ്ങള്‍ക്കെല്ലാവര്‍ക്കും അദ്ദേഹ ത്തിന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ ഘട്ടങ്ങള്‍ പരിചയമുണ്ട്, പക്ഷേ രാജ്യത്തെ പുതിയ തലമുറയ്ക്കും അദ്ദേഹത്തെ അറിയുകയും മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് ഒരുപോലെ പ്രധാനമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ഗുരു നാനാക് ദേവ് ജി മുതല്‍ ഗുരു തേജ് ബഹാദൂര്‍ ജി വരെയും ഒടുവില്‍ ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിംഗ് ജി വരെ നമ്മുടെ സിഖ് ഗുരു പാരമ്പര്യം ജീവിതത്തിന്റെ സമ്പൂര്‍ണ്ണ തത്ത്വചിന്തയാണ്. ഗുരു നാനാക് ദേവ് ജിയുടെ 550-ാമത്തെ പ്രകാശ് പര്‍വ്വ്, ഗുരു തേജ് ബഹാദൂര്‍ ജിയുടെ 400-ാം പ്രകാശ് പര്‍വ്വ്, ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിംഗ് ജിയുടെ 350-ാമത്തെ പ്രകാശ് പര്‍വ്വ് എന്നിവ ആഘോഷിക്കാനുള്ള അവസരം ലഭിച്ചത് നമ്മുടെ ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ ഭാഗ്യമാണ്. നമ്മുടെ ഗുരുക്കന്മാരുടെ ജീവിതത്തെ പിന്തുടര്‍ന്ന് ലോകത്തിന് മുഴുവന്‍ ജീവിതത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം എളുപ്പത്തില്‍ മനസ്സിലാക്കാന്‍ കഴിയും. അവരുടെ ജീവിതത്തില്‍ ഏറ്റവും ഉയര്‍ന്ന ത്യാഗവും സഹിഷ്ണുതയും ഉണ്ടായിരുന്നു. അവരുടെ ജീവിതത്തില്‍ അറിവിന്റെ വെളിച്ചവും ഉണ്ടായിരുന്നു, ആത്മീയ നിലവാരവും ഉണ്ടായിരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ഗുരു തേജ് ബഹദൂര്‍ ജി പറഞ്ഞു: '???? ???? ???? ?? ??? ???? ???? ???? ??????' അതായത്, സന്തോഷത്തിലും സങ്കടത്തിലും ബഹുമാനത്തിലും അപമാനത്തിലും നാം ഒരേ രീതിയില്‍ ജീവിക്കണം. ജീവിതത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളും അദ്ദേഹം കാണിച്ചു. രാജ്യത്തോടും, ജീവിതത്തോടും ഉള്ള സേവന പാത   അദ്ദേഹം നമുക്ക് കാണിച്ചുതന്നു. സമത്വം, ഐക്യം, ത്യാഗം എന്നീ മന്ത്രങ്ങള്‍ അദ്ദേഹം നമുക്ക് നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്. ഈ മന്ത്രങ്ങള്‍ പാലിച്ച് ജീവിക്കുകയും അവ ജനങ്ങളിലേക്ക് വ്യാപിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് നമ്മുടെ എല്ലാവരുടെയും കടമയാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ഇവിടെ ചര്‍ച്ച ചെയ്തതുപോലെ, 400-ാമത്തെ പ്രകാശ് പര്‍വ്വ് വര്‍ഷം മുഴുവനും രാജ്യത്ത് നടക്കണം, മാത്രമല്ല ലോകത്തിലെ പരമാവധി ആളുകളിലേക്ക് എത്തിച്ചേരാനും നാം ശ്രമിക്കണം. സിഖ് പാരമ്പര്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളും വിശ്വാസ സ്ഥലങ്ങളും ഈ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് കൂടുതല്‍ ഊര്‍ജ്ജം നല്‍കും. ഗുരു തേജ് ബഹദൂര്‍ ജിയുടെ 'ശപഥങ്ങള്‍', അദ്ദേഹത്തിന്റെ സങ്കീര്‍ത്തനങ്ങള്‍, അദ്ദേഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സാഹിത്യ, സാംസ്‌കാരിക പരിപാടികള്‍ എന്നിവ ജനങ്ങളെ പ്രചോദിപ്പിക്കും. ഡിജിറ്റല്‍ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച്, ഈ സന്ദേശങ്ങള്‍ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുതിയ തലമുറയ്ക്ക് എളുപ്പത്തില്‍ പ്രാപ്യമാക്കാന്‍   കഴിയും. ഇന്ന് മിക്ക അംഗങ്ങളും ഡിജിറ്റല്‍ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ പരമാവധി ഉപയോഗം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചതില്‍ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്, അത് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഇന്ത്യയുടെ ഛായാചിത്രം കൂടിയാണ്. ഈ എല്ലാ ശ്രമങ്ങളിലും നമുക്ക് കഴിയുന്നത്ര ആളുകളെ ബന്ധിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കള്‍,
ഗുരു തേജ് ബഹദൂര്‍ ജിയുടെയും മുഴുവന്‍ ഗുരു പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും ജീവിതവും പാഠങ്ങളും ലോകത്തിലേക്ക് എത്തിക്കാന്‍ ഈ പരിപാടി ഉപയോഗിക്കണം. സിഖ് സമുദായവും നമ്മുടെ ഗുരുക്കന്മാരുടെ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് അനുയായികളും അവരുടെ കാല്പാടുകള്‍ എങ്ങനെ പിന്തുടരുന്നു, സിഖുകാര്‍ എങ്ങനെ മികച്ച ചെയ്യുന്നു, നമ്മുടെ ഗുരുദ്വാരകള്‍ എങ്ങനെ മനുഷ്യ സേവന കേന്ദ്രങ്ങള്‍ ആയി, എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സന്ദേശങ്ങള്‍ ലോകമെമ്പാടും എത്തിക്കാന്‍ കഴിയുമെങ്കില്‍ നമുക്ക് മാനവികതയെ വളരെയധികം പ്രചോദിപ്പിക്കാന്‍ കഴിയും. അത് ഗവേഷണം നടത്തി ഡോക്യുമെന്റ് ചെയ്യണമെന്ന് ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഈ ശ്രമങ്ങള്‍ ഭാവിതലമുറയെ നയിക്കും. ഗുരു തേജ് ബഹാദൂര്‍ ജി ഉള്‍പ്പെടെ എല്ലാ ഗുരുക്കന്മാരുടെയും കാല്ക്കല്‍ നമ്മുടെ ശ്രദ്ധാഞ്ജലികളായിരിക്കും, ഒരു തരത്തില്‍, ഇതാണ്  യഥാര്‍ത്ഥ സേവനം. ഈ സുപ്രധാന സമയത്ത്, നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75 വര്‍ഷമായി അമൃത് മഹോത്സവത്തെ രാജ്യം ആഘോഷിക്കുന്നുവെന്നതും പരമപ്രധാനമാണ്. എല്ലാ സംഭവങ്ങളിലും ഗുരുക്കന്മാരുടെ അനുഗ്രഹത്താല്‍ നാം തീര്‍ച്ചയായും വിജയിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. നിങ്ങളുടെ എല്ലാ ഉത്തമ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ക്കും ഞാന്‍ നന്ദി പറയുന്നു. മാത്രമല്ല വരും കാലങ്ങളില്‍ നിങ്ങളുടെ സജീവമായ സഹകരണം ഈ മഹത്തായ പാരമ്പര്യത്തെ നമ്മുടെ ഭാവിതലമുറയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നതിന് വളരെയധികം സഹായിക്കും. ഈ പുണ്യമേളയില്‍ ഗുരുക്കന്മാരെ സേവിക്കാനുള്ള പദവി നമുക്ക് ലഭിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നത് നമ്മുടെ അഭിമാനമാണ്.

ഈ ആശംസകളോടെ, എല്ലാവര്‍ക്കും വളരെ നന്ദി!

 

 

Explore More
ശ്രീരാമജന്മഭൂമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പതാക ഉയർത്തൽ ഉത്സവത്തിനിടെ പ്രധാനമന്ത്രി നടത്തിയ പ്രസം​ഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

ശ്രീരാമജന്മഭൂമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പതാക ഉയർത്തൽ ഉത്സവത്തിനിടെ പ്രധാനമന്ത്രി നടത്തിയ പ്രസം​ഗം
Exclusive: Just two friends in a car, says Putin on viral carpool with PM Modi

Media Coverage

Exclusive: Just two friends in a car, says Putin on viral carpool with PM Modi
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
India–Russia friendship has remained steadfast like the Pole Star: PM Modi during the joint press meet with Russian President Putin
December 05, 2025

Your Excellency, My Friend, राष्ट्रपति पुतिन,
दोनों देशों के delegates,
मीडिया के साथियों,
नमस्कार!
"दोबरी देन"!

आज भारत और रूस के तेईसवें शिखर सम्मेलन में राष्ट्रपति पुतिन का स्वागत करते हुए मुझे बहुत खुशी हो रही है। उनकी यात्रा ऐसे समय हो रही है जब हमारे द्विपक्षीय संबंध कई ऐतिहासिक milestones के दौर से गुजर रहे हैं। ठीक 25 वर्ष पहले राष्ट्रपति पुतिन ने हमारी Strategic Partnership की नींव रखी थी। 15 वर्ष पहले 2010 में हमारी साझेदारी को "Special and Privileged Strategic Partnership” का दर्जा मिला।

पिछले ढाई दशक से उन्होंने अपने नेतृत्व और दूरदृष्टि से इन संबंधों को निरंतर सींचा है। हर परिस्थिति में उनके नेतृत्व ने आपसी संबंधों को नई ऊंचाई दी है। भारत के प्रति इस गहरी मित्रता और अटूट प्रतिबद्धता के लिए मैं राष्ट्रपति पुतिन का, मेरे मित्र का, हृदय से आभार व्यक्त करता हूँ।

Friends,

पिछले आठ दशकों में विश्व में अनेक उतार चढ़ाव आए हैं। मानवता को अनेक चुनौतियों और संकटों से गुज़रना पड़ा है। और इन सबके बीच भी भारत–रूस मित्रता एक ध्रुव तारे की तरह बनी रही है।परस्पर सम्मान और गहरे विश्वास पर टिके ये संबंध समय की हर कसौटी पर हमेशा खरे उतरे हैं। आज हमने इस नींव को और मजबूत करने के लिए सहयोग के सभी पहलुओं पर चर्चा की। आर्थिक सहयोग को नई ऊँचाइयों पर ले जाना हमारी साझा प्राथमिकता है। इसे साकार करने के लिए आज हमने 2030 तक के लिए एक Economic Cooperation प्रोग्राम पर सहमति बनाई है। इससे हमारा व्यापार और निवेश diversified, balanced, और sustainable बनेगा, और सहयोग के क्षेत्रों में नए आयाम भी जुड़ेंगे।

आज राष्ट्रपति पुतिन और मुझे India–Russia Business Forum में शामिल होने का अवसर मिलेगा। मुझे पूरा विश्वास है कि ये मंच हमारे business संबंधों को नई ताकत देगा। इससे export, co-production और co-innovation के नए दरवाजे भी खुलेंगे।

दोनों पक्ष यूरेशियन इकॉनॉमिक यूनियन के साथ FTA के शीघ्र समापन के लिए प्रयास कर रहे हैं। कृषि और Fertilisers के क्षेत्र में हमारा करीबी सहयोग,food सिक्युरिटी और किसान कल्याण के लिए महत्वपूर्ण है। मुझे खुशी है कि इसे आगे बढ़ाते हुए अब दोनों पक्ष साथ मिलकर यूरिया उत्पादन के प्रयास कर रहे हैं।

Friends,

दोनों देशों के बीच connectivity बढ़ाना हमारी मुख्य प्राथमिकता है। हम INSTC, Northern Sea Route, चेन्नई - व्लादिवोस्टोक Corridors पर नई ऊर्जा के साथ आगे बढ़ेंगे। मुजे खुशी है कि अब हम भारत के seafarersकी polar waters में ट्रेनिंग के लिए सहयोग करेंगे। यह आर्कटिक में हमारे सहयोग को नई ताकत तो देगा ही, साथ ही इससे भारत के युवाओं के लिए रोजगार के नए अवसर बनेंगे।

उसी प्रकार से Shipbuilding में हमारा गहरा सहयोग Make in India को सशक्त बनाने का सामर्थ्य रखता है। यह हमारेwin-win सहयोग का एक और उत्तम उदाहरण है, जिससे jobs, skills और regional connectivity – सभी को बल मिलेगा।

ऊर्जा सुरक्षा भारत–रूस साझेदारी का मजबूत और महत्वपूर्ण स्तंभ रहा है। Civil Nuclear Energy के क्षेत्र में हमारा दशकों पुराना सहयोग, Clean Energy की हमारी साझा प्राथमिकताओं को सार्थक बनाने में महत्वपूर्ण रहा है। हम इस win-win सहयोग को जारी रखेंगे।

Critical Minerals में हमारा सहयोग पूरे विश्व में secure और diversified supply chains सुनिश्चित करने के लिए महत्वपूर्ण है। इससे clean energy, high-tech manufacturing और new age industries में हमारी साझेदारी को ठोस समर्थन मिलेगा।

Friends,

भारत और रूस के संबंधों में हमारे सांस्कृतिक सहयोग और people-to-people ties का विशेष महत्व रहा है। दशकों से दोनों देशों के लोगों में एक-दूसरे के प्रति स्नेह, सम्मान, और आत्मीयताका भाव रहा है। इन संबंधों को और मजबूत करने के लिए हमने कई नए कदम उठाए हैं।

हाल ही में रूस में भारत के दो नए Consulates खोले गए हैं। इससे दोनों देशों के नागरिकों के बीच संपर्क और सुगम होगा, और आपसी नज़दीकियाँ बढ़ेंगी। इस वर्ष अक्टूबर में लाखों श्रद्धालुओं को "काल्मिकिया” में International Buddhist Forum मे भगवान बुद्ध के पवित्र अवशेषों का आशीर्वाद मिला।

मुझे खुशी है कि शीघ्र ही हम रूसी नागरिकों के लिए निशुल्क 30 day e-tourist visa और 30-day Group Tourist Visa की शुरुआत करने जा रहे हैं।

Manpower Mobility हमारे लोगों को जोड़ने के साथ-साथ दोनों देशों के लिए नई ताकत और नए अवसर create करेगी। मुझे खुशी है इसे बढ़ावा देने के लिए आज दो समझौतेकिए गए हैं। हम मिलकर vocational education, skilling और training पर भी काम करेंगे। हम दोनों देशों के students, scholars और खिलाड़ियों का आदान-प्रदान भी बढ़ाएंगे।

Friends,

आज हमने क्षेत्रीय और वैश्विक मुद्दों पर भी चर्चा की। यूक्रेन के संबंध में भारत ने शुरुआत से शांति का पक्ष रखा है। हम इस विषय के शांतिपूर्ण और स्थाई समाधान के लिए किए जा रहे सभी प्रयासों का स्वागत करते हैं। भारत सदैव अपना योगदान देने के लिए तैयार रहा है और आगे भी रहेगा।

आतंकवाद के विरुद्ध लड़ाई में भारत और रूस ने लंबे समय से कंधे से कंधा मिलाकर सहयोग किया है। पहलगाम में हुआ आतंकी हमला हो या क्रोकस City Hall पर किया गया कायरतापूर्ण आघात — इन सभी घटनाओं की जड़ एक ही है। भारत का अटल विश्वास है कि आतंकवाद मानवता के मूल्यों पर सीधा प्रहार है और इसके विरुद्ध वैश्विक एकता ही हमारी सबसे बड़ी ताक़त है।

भारत और रूस के बीच UN, G20, BRICS, SCO तथा अन्य मंचों पर करीबी सहयोग रहा है। करीबी तालमेल के साथ आगे बढ़ते हुए, हम इन सभी मंचों पर अपना संवाद और सहयोग जारी रखेंगे।

Excellency,

मुझे पूरा विश्वास है कि आने वाले समय में हमारी मित्रता हमें global challenges का सामना करने की शक्ति देगी — और यही भरोसा हमारे साझा भविष्य को और समृद्ध करेगा।

मैं एक बार फिर आपको और आपके पूरे delegation को भारत यात्रा के लिए बहुत बहुत धन्यवाद देता हूँ।