'' അറിവിന്റെയും കടമയുടെയും സത്യത്തിന്റെയും നിധിപേടകമായാണ് കാശി അറിയപ്പെടുന്നത്, തീര്‍ച്ചയായും അത് ഇന്ത്യയുടെ സാംസ്‌കാരികവും ആത്മീയവുമായ തലസ്ഥാനമാണ് ''
''ഇന്ത്യയില്‍ ഞങ്ങള്‍ ഞങ്ങളുടെ ശാശ്വതവും വൈവിദ്ധ്യപൂര്‍ണ്ണവുമായ സംസ്‌കാരത്തെക്കുറിച്ച് അഭിമാനിക്കുന്നു. ഞങ്ങളുടെ അസ്പഷ്ടമായ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകത്തിനും നാം വലിയ മൂല്യം നല്‍കുന്നു''
'' 'യുഗേ യുഗീന്‍ ഭാരത്' ദേശീയ മ്യൂസിയം പൂര്‍ത്തിയാകുമ്പോള്‍, 5,000 വര്‍ഷത്തിലേറെ നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രവും സംസ്‌കാരവും പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മ്യൂസിയമായി മാറും''
''മൂര്‍ത്തമായ പൈതൃകം ഭൗതിക മൂല്യം മാത്രമല്ല, അത് ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ ചരിത്രവും സ്വത്വവുമാണ്''
''പൈതൃകം എന്നത് സാമ്പത്തിക വളര്‍ച്ചയ്ക്കും വൈവിദ്ധ്യവല്‍ക്കരണത്തിനുമുള്ള ഒരു സുപ്രധാന സ്വത്താണ്, 'വികാസ് ഭി വിരാസത് ഭി' എന്ന ഇന്ത്യയുടെ മന്ത്രത്തില്‍ അത് പ്രതിധ്വനിക്കുന്നു''
''ഇന്ത്യയുടെ നാഷണല്‍ ഡിജിറ്റല്‍ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് റിപ്പോസിറ്ററി സ്വാതന്ത്ര്യ സമരഗാഥകളെ വീണ്ടും കണ്ടെത്താന്‍ സഹായിക്കുന്നു''
''സംസ്‌കാരം, സര്‍ഗ്ഗാത്മകത, വാണിജ്യം, സഹകരണം എന്നീ നാല് സികളുടെ പ്രാധാന്യം കര്‍മ്മസമിതി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു ''

നമസ്കാരം!

കാശി എന്നറിയപ്പെടുന്ന വാരണാസിയിലേക്ക് സ്വാഗതം. എന്റെ പാർലമെന്ററി മണ്ഡലമായ വാരാണസിയിൽ നിങ്ങൾ യോഗം ചേരുന്നതിൽ ഞാൻ സന്തുഷ്ടനാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന നഗരം മാത്രമല്ല കാശി. ശ്രീബുദ്ധൻ തന്റെ ആദ്യ പ്രഭാഷണം നടത്തിയ സാരാനാഥ് ഇവിടെ നിന്ന് വളരെ അകലെയല്ല. അറിവിന്റെയും കടമയുടെയും സത്യത്തിൻ്റെയും നിധിശേഖരമായ ‘‘‘ജ്ഞാനം, ധർമ്മം, സത്യരാശി’’ നഗരമാണ് കാശിയെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഇത് തീർച്ചയായും ഇന്ത്യയുടെ സാംസ്കാരികവും ആത്മീയവുമായ തലസ്ഥാനമാണ്. ഗംഗാ ആരതി കാണാനും സാരാനാഥ് സന്ദർശിക്കാനും കാശിയിലെ പലഹാരങ്ങൾ ആസ്വദിക്കാനും നിങ്ങളുടെ പരിപാടിയിൽ കുറച്ച് സമയം നിങ്ങൾ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.

ശ്രേഷ്ഠരേ,

സംസ്‌കാരത്തിന് ഏകീകരിക്കാനുള്ള അന്തർലീനമായ കഴിവുണ്ട്. വൈവിധ്യമാർന്ന പശ്ചാത്തലങ്ങളും കാഴ്ചപ്പാടുകളും മനസ്സിലാക്കാൻ ഇത് നമ്മെ പ്രാപ്തരാക്കുന്നു. അതിനാൽ, നിങ്ങളുടെ ജോലിക്ക് മുഴുവൻ മനുഷ്യരാശിക്കും വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. നമ്മുടെ ശാശ്വതവും വൈവിധ്യപൂർണ്ണവുമായ സംസ്‌കാരത്തിൽ ഇന്ത്യയിൽ നാം അഭിമാനിക്കുന്നു. നമ്മുടെ അദൃശ്യമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിനും ഞങ്ങൾ വലിയ മൂല്യം നൽകുന്നു. നമ്മുടെ പൈതൃക സ്ഥലങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും ഞങ്ങൾ കഠിനമായി പരിശ്രമിക്കുന്നു. ദേശീയ തലത്തിൽ മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളുടെയും തലത്തിലും ഞങ്ങൾ ഞങ്ങളുടെ സാംസ്കാരിക ആസ്തികളെയും കലാകാരന്മാരെയും മാപ്പ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടെ സംസ്കാരം ആഘോഷിക്കാൻ ഞങ്ങൾ നിരവധി കേന്ദ്രങ്ങളും നിർമ്മിക്കുന്നു. അവയിൽ പ്രധാനം രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലുള്ള ഗോത്ര മ്യൂസിയങ്ങളാണ്. ഈ മ്യൂസിയങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലെ ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ ഊർജ്ജസ്വലമായ സംസ്കാരം പ്രദർശിപ്പിക്കും. ന്യൂഡൽഹിയിൽ ഞങ്ങൾക്ക് പ്രധാനമന്ത്രിമാരുടെ മ്യൂസിയമുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യ പൈതൃകം പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന ഇത്തരത്തിലുള്ള ഒരു ശ്രമമാണിത്. ഞങ്ങൾ ‘യുഗേ യുഗീൻ ഭാരത്’ ദേശീയ മ്യൂസിയവും നിർമ്മിക്കുന്നു. പൂർത്തിയായാൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മ്യൂസിയമായി ഇത് നിലകൊള്ളും. 5000 വർഷത്തെ ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രവും സംസ്കാരവും ഇത് പ്രദർശിപ്പിക്കും.

ശ്രേഷ്ഠരേ,

സാംസ്കാരിക സ്വത്തുക്കൾ തിരിച്ചുനൽകുക എന്നത് ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. കൂടാതെ, ഇക്കാര്യത്തിൽ നിങ്ങളുടെ ശ്രമങ്ങളെ ഞാൻ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. എല്ലാത്തിനുമുപരി, മൂർത്തമായ പൈതൃകം ഭൗതിക മൂല്യം മാത്രമല്ല. അത് ഒരു ജനതയുടെ ചരിത്രവും സ്വത്വവുമാണ്. ഓരോരുത്തർക്കും അവരുടെ സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിൽ പ്രവേശിക്കാനും ആസ്വദിക്കാനും അവകാശമുണ്ട്. 2014 മുതൽ, നമ്മുടെ പുരാതന നാഗരികതയുടെ മഹത്വം പ്രകടമാക്കുന്ന നൂറുകണക്കിന് പുരാവസ്തുക്കൾ ഇന്ത്യ തിരികെ കൊണ്ടുവന്നു. 'ജീവനുള്ള പൈതൃക'ത്തിനായുള്ള നിങ്ങളുടെ ശ്രമങ്ങളെയും 'ജീവിതത്തിനായുള്ള സംസ്കാരം' എന്നതിലേക്കുള്ള നിങ്ങളുടെ സംഭാവനകളെയും ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുന്നു. എല്ലാത്തിനുമുപരി, സാംസ്കാരിക പൈതൃകം എന്നത് കല്ലിൽ ഇട്ടത് മാത്രമല്ല. തലമുറകളായി കൈമാറി വരുന്ന ആചാരങ്ങളും ആചാരങ്ങളും ഉത്സവങ്ങളും കൂടിയാണ്. നിങ്ങളുടെ പ്രയത്‌നങ്ങൾ സുസ്ഥിരമായ രീതികളും ജീവിതരീതികളും വളർത്തിയെടുക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്.

ശ്രേഷ്ഠരേ,

സാമ്പത്തിക വളർച്ചയ്ക്കും വൈവിധ്യവൽക്കരണത്തിനും പൈതൃകം ഒരു സുപ്രധാന സ്വത്താണെന്ന് ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇത് നമ്മുടെ മന്ത്രമായ 'വികാസ് ഭി വിരാസത് ഭി'- വികസനവും പൈതൃകവും പ്രതിധ്വനിക്കുന്നു. ഏകദേശം 3,000 അതുല്യമായ കലകളും കരകൗശലവസ്തുക്കളും ഉള്ള 2,000 വർഷം പഴക്കമുള്ള കരകൗശല പൈതൃകത്തിൽ ഇന്ത്യ അഭിമാനിക്കുന്നു. ഞങ്ങളുടെ 'ഒരു ജില്ല, ഒരു ഉൽപ്പന്നം' സംരംഭം ഇന്ത്യൻ കരകൗശല വസ്തുക്കളുടെ പ്രത്യേകത കാണിക്കുന്നു, അതേസമയം സ്വാശ്രയത്വം വളർത്തുന്നു. സാംസ്കാരികവും ക്രിയാത്മകവുമായ വ്യവസായങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള നിങ്ങളുടെ ശ്രമങ്ങൾക്ക് അഗാധമായ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. ഇവയെല്ലാം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനം സുഗമമാക്കുകയും സർഗ്ഗാത്മകതയെയും നവീകരണത്തെയും പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്യും. വരുന്ന മാസത്തിൽ, ഇന്ത്യ പ്രധാനമന്ത്രി വിശ്വകർമ യോജന അവതരിപ്പിക്കാൻ പോകുന്നു. ഒരു പോയിന്റ് എട്ട് ബില്യൺ ഡോളറിന്റെ പ്രാരംഭ ചെലവ് ഉപയോഗിച്ച്, ഇത് പരമ്പരാഗത കരകൗശല തൊഴിലാളികൾക്ക് പിന്തുണ നൽകുന്ന ഒരു പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കും. അവരുടെ കരകൗശലങ്ങളിൽ അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിക്കാനും ഇന്ത്യയുടെ സമ്പന്നമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിന്റെ സംരക്ഷണത്തിന് സംഭാവന നൽകാനും ഇത് അവരെ പ്രാപ്തരാക്കും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

സംസ്കാരം ആഘോഷിക്കുന്നതിൽ സാങ്കേതികവിദ്യ ഒരു പ്രധാന സഖ്യകക്ഷിയാണ്. ഇന്ത്യയിൽ, ഞങ്ങൾക്ക് ഒരു നാഷണൽ ഡിജിറ്റൽ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് റിപ്പോസിറ്ററി ഉണ്ട്. നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന്റെ കഥകൾ വീണ്ടും കണ്ടെത്തുന്നതിന് ഇത് സഹായിക്കുന്നു. നമ്മുടെ സാംസ്കാരിക അടയാളങ്ങളുടെ മികച്ച സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കാൻ ഞങ്ങൾ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നു. നമ്മുടെ സാംസ്കാരിക സ്ഥലങ്ങളെ കൂടുതൽ വിനോദസഞ്ചാര സൗഹൃദമാക്കാൻ ഞങ്ങൾ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ശ്രേഷ്ഠരേ ,

നിങ്ങളുടെ ഗ്രൂപ്പ് 'സംസ്‌കാരം എല്ലാവരെയും ഒന്നിപ്പിക്കുന്നു' എന്ന കാമ്പയിൻ ആരംഭിച്ചതിൽ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. ഇത് വസുധൈവ കുടുംബകത്തിന്റെ ആത്മാവിനെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു - ഒരു ഭൂമി, ഒരു കുടുംബം, ഒരു ഭാവി. പ്രത്യക്ഷമായ ഫലങ്ങളോടെ ഒരു G20 ആക്ഷൻ പ്ലാൻ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിന് നിങ്ങൾ വഹിക്കുന്ന സുപ്രധാന പങ്കിനെയും ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുന്നു. സംസ്കാരം, സർഗ്ഗാത്മകത, വാണിജ്യം, സഹകരണം എന്നീ നാല് സികളുടെ പ്രാധാന്യത്തെ നിങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. അനുകമ്പയുള്ളതും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും സമാധാനപൂർണവുമായ ഒരു ഭാവി കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ സംസ്കാരത്തിന്റെ ശക്തി പ്രയോജനപ്പെടുത്താൻ അത് നമ്മെ പ്രാപ്തരാക്കും. നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും വളരെ ഫലപ്രദവും വിജയകരവുമായ സമ്മേളനം  ഞാൻ ആശംസിക്കുന്നു.

നന്ദി!

 

Explore More
ശ്രീരാമജന്മഭൂമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പതാക ഉയർത്തൽ ഉത്സവത്തിനിടെ പ്രധാനമന്ത്രി നടത്തിയ പ്രസം​ഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

ശ്രീരാമജന്മഭൂമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പതാക ഉയർത്തൽ ഉത്സവത്തിനിടെ പ്രധാനമന്ത്രി നടത്തിയ പ്രസം​ഗം
Rocking concert economy taking shape in India

Media Coverage

Rocking concert economy taking shape in India
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Prime Minister expresses gratitude to the Armed Forces on Armed Forces Flag Day
December 07, 2025

The Prime Minister today conveyed his deepest gratitude to the brave men and women of the Armed Forces on the occasion of Armed Forces Flag Day.

He said that the discipline, resolve and indomitable spirit of the Armed Forces personnel protect the nation and strengthen its people. Their commitment, he noted, stands as a shining example of duty, discipline and devotion to the nation.

The Prime Minister also urged everyone to contribute to the Armed Forces Flag Day Fund in honour of the valour and service of the Armed Forces.

The Prime Minister wrote on X;

“On Armed Forces Flag Day, we express our deepest gratitude to the brave men and women who protect our nation with unwavering courage. Their discipline, resolve and spirit shield our people and strengthen our nation. Their commitment stands as a powerful example of duty, discipline and devotion to our nation. Let us also contribute to the Armed Forces Flag Day fund.”