તિરુચિરાપલ્લી આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ મથક ખાતે નવા ટર્મિનલ ભવનનું ઉદઘાટન કર્યું
તમિલનાડુમાં રેલવે, માર્ગ, ઓઇલ અને ગેસ તથા શિપિંગ ક્ષેત્રો સાથે સંબંધિત વિવિધ પ્રોજેક્ટ દેશને અર્પણ કર્યા
કલ્પક્કમના આઈજીસીએઆર ખાતે સ્વદેશી રીતે વિકસિત ડેમોન્સ્ટ્રેશન ફાસ્ટ રિએક્ટર ફ્યુઅલ રિપ્રોસેસિંગ પ્લાન્ટ (ડીએફઆરપી) રાષ્ટ્રને સમર્પિત કર્યો
થિરુ વિજ્યકાંત અને ડૉ. એમ એસ સ્વામિનાથનને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી
તાજેતરના સમયમાં ભારે વરસાદને કારણે જાનહાની થવા પર શોક વ્યક્ત કર્યો
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "નવા એરપોર્ટ ટર્મિનલ બિલ્ડિંગ અને અન્ય કનેક્ટિવિટી પ્રોજેક્ટ્સ તિરુચિરાપલ્લીમાં શરૂ કરવામાં આવ્યા છે, જે આ ક્ષેત્રના આર્થિક પરિદ્રશ્યને સકારાત્મક અસર કરશે"
"આગામી 25 વર્ષ ભારતને એક વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનાં છે, જેમાં આર્થિક અને સાંસ્કૃતિક એમ બંને પાસાંઓ સામેલ છે"
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "ભારતને તમિલનાડુની જીવંત સંસ્કૃતિ અને વારસા પર ગર્વ છે"
"અમારો પ્રયાસ દેશના વિકાસમાં તમિલનાડુથી પ્રાપ્ત સાંસ્કૃતિક પ્રેરણાને સતત વિસ્તૃત કરવાનો છે"
"તમિલનાડુ મેક ઇન ઇન્ડિયા માટે પ્રાઇમ બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર બની રહ્યું છે"
"અમારી સરકાર એ મંત્રને અનુસરે છે કે રાજ્યોનો વિકાસ રાષ્ટ્રના વિકાસમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે"
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "છેલ્લાં એક વર્ષમાં કેન્દ્ર સરકારનાં 40 કેન્દ્રીય મંત્રીઓએ 400થી વધારે વખત તમિલનાડુની મુલાકાત લીધી છે"
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "હું તમિલનાડુના યુવાનોમાં એક નવી આશાનો ઉદય જોઈ શકું છું, આ આશા વિકસિત ભારતની ઊર્જા બનશે"
પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે તમિલનાડુના તિરુચિરાપલ્લીમાં રૂ. 20,000 કરોડથી વધારેની કિંમતની વિવિધ વિકાસ પરિયોજનાઓનું ઉદઘાટન, લોકાર્પણ અને શિલાન્યાસ કર્યો હતો. આ વિકાસ પરિયોજનાઓમાં તમિલનાડુમાં રેલ, માર્ગ, તેલ અને ગેસ તથા શિપિંગ ક્ષેત્રો જેવા ક્ષેત્રોનો સમાવેશ થાય છે.

ભારત માતાની જય!

ભારત માતાની જય!

ભારત માતાની જય!

તમિલનાડુના રાજ્યપાલ શ્રી આર.એન. રવિજી, મુખ્યમંત્રી એમ.કે. સ્ટાલિનજી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં મારા સાથી જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાજી અને આ જ માટીના બાળક એવા મારા મિત્ર એલ. મુરુગનજી, તમિલનાડુ સરકારના મંત્રીઓ, સાંસદો અને ધારાસભ્યો અને તમિલનાડુના મારા પરિવારના સભ્યો!

 

નમસ્તે !

યેનદ તમિલ કુડુમ્બમે, મુદદિલ ઉન્ગલ અણૈ વરક્કુમ 2024 પુત્તાંડ નલ વાલ્થ-ક્કલ

હું ઈચ્છું છું કે વર્ષ 2024 દરેક માટે શાંતિપૂર્ણ અને સમૃદ્ધ રહે. 2024માં મારો પહેલો જાહેર કાર્યક્રમ તમિલનાડુમાં થઈ રહ્યો છે તે સૌભાગ્યની વાત છે. લગભગ 20 હજાર કરોડ રૂપિયાના આજના વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ તમિલનાડુની પ્રગતિને મજબૂત બનાવશે. રોડવેઝ, રેલ્વે, બંદરો, એરપોર્ટ, ઉર્જા અને પેટ્રોલિયમ પાઇપલાઇનમાં ફેલાયેલા આ પ્રોજેક્ટ્સ માટે હું તમને અભિનંદન આપું છું. આમાંના ઘણા પ્રોજેક્ટ પ્રવાસની સરળતાને વેગ આપશે અને હજારો રોજગારીની તકો પણ ઉભી કરશે.

મિત્રો,

તમિલનાડુના ઘણા લોકો માટે 2023 ના છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયા મુશ્કેલ હતા. ભારે વરસાદને કારણે અમે અમારા ઘણા સાથી નાગરિકો ગુમાવ્યા છે. જાનમાલનું પણ નોંધપાત્ર નુકસાન થયું છે. અસરગ્રસ્ત પરિવારોની હાલત જોઈને હું ખૂબ જ વ્યથિત થઈ ગયો હતો. કેન્દ્ર સરકાર સંકટના આ સમયમાં તમિલનાડુના લોકોની સાથે છે. અમે રાજ્ય સરકારને દરેક શક્ય સહયોગ આપી રહ્યા છીએ. વધુમાં, થોડા દિવસો પહેલા, અમે થિરુ વિજયકાંતજીને ગુમાવ્યા. તેઓ માત્ર સિનેમાની દુનિયામાં જ નહીં પરંતુ રાજકારણમાં પણ કેપ્ટન હતા. તેણે ફિલ્મોમાં પોતાના કામ દ્વારા લોકોના દિલ જીતી લીધા હતા. એક રાજકારણી તરીકે તેમણે હંમેશા રાષ્ટ્રીય હિતને દરેક બાબતથી ઉપર રાખ્યું છે. હું તેમને મારી શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરું છું. હું તેમના પરિવાર અને પ્રશંસકો પ્રત્યે પણ સંવેદના વ્યક્ત કરું છું.

 

મિત્રો,

આજે, જ્યારે હું અહીં છું, ત્યારે મને તામિલનાડુના બીજા પુત્ર ડૉ. એમ.એસ. સ્વામીનાથનજીની પણ યાદ છે. તેમણે આપણા દેશ માટે ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. ગયા વર્ષે પણ આપણે તેમને ગુમાવ્યા હતા.

તમિલ પરિવારજનો,

આઝાદીનો અમર સમયગાળો, એટલે કે આગામી 25 વર્ષ, ભારતને એક વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનો છે. જ્યારે હું વિકસિત ભારતની વાત કરું છું ત્યારે તેમાં આર્થિક અને સાંસ્કૃતિક બંને પાસાઓનો સમાવેશ થાય છે. એટલા માટે મને આમાં તામિલનાડુ માટે ખાસ રોલ દેખાય છે. તમિલનાડુ એ ભારતની સમૃદ્ધિ અને સાંસ્કૃતિક વારસાનું પ્રતિબિંબ છે. તમિલનાડુ પાસે તમિલ ભાષા અને જ્ઞાનનો પ્રાચીન ખજાનો છે. સંત તિરુવલ્લુવરથી લઈને સુબ્રમણ્ય ભારતી સુધી, ઘણા સંતો અને વિદ્વાનોએ અદ્ભુત સાહિત્ય લખ્યું છે. સી.વી.રામનથી લઈને આજ સુધી, આ માટીએ ઘણા અદ્ભુત વૈજ્ઞાનિક અને ટેકનોલોજીકલ દિમાગ પેદા કર્યા છે. એટલા માટે જ્યારે પણ હું તમિલનાડુ આવું છું ત્યારે હું નવી ઊર્જાથી ભરપૂર છું.

તમિલ પરિવારજનો,

તિરુચિરાપલ્લી શહેરમાં, તેના સમૃદ્ધ ઇતિહાસના પુરાવા દરેક પગલે દેખાય છે. અહીં આપણે પલ્લવ, ચોલ, પંડ્યા અને નાયક જેવા વિવિધ રાજવંશોના સુશાસનનું મોડેલ જોઈએ છીએ. મારા ઘણા તમિલ મિત્રો છે, હું તેમની ખૂબ નજીક રહ્યો છું અને તેમની પાસેથી મને તમિલ સંસ્કૃતિ વિશે ઘણું શીખવા મળ્યું છે. હું દુનિયામાં જ્યાં પણ જાઉં ત્યાં તમિલનાડુની ચર્ચા કર્યા વિના રહી શકતો નથી.

મિત્રો,

મારો પ્રયાસ દેશના વિકાસ અને વારસામાં તમિલનાડુમાંથી મળેલી સાંસ્કૃતિક પ્રેરણાને સતત વિસ્તારવાનો છે. તમે જોયું હશે કે દિલ્હીમાં સંસદની નવી ઇમારતમાં પવિત્ર સેંગોલ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે. તમિલ પરંપરાએ સમગ્ર દેશને આપેલા સુશાસનના મોડેલમાંથી પ્રેરણા લેવાનો આ પ્રયાસ છે. કાશી-તમિલ સંગમમ, સૌરાષ્ટ્ર-તમિલ સંગમમ જેવા અભિયાનોનો હેતુ પણ એક જ છે. જ્યારથી આ અભિયાનો શરૂ થયા છે ત્યારથી સમગ્ર દેશમાં તમિલ ભાષા અને તમિલ સંસ્કૃતિ પ્રત્યે ઉત્સાહ વધ્યો છે.

 

તમિલ પરિવારજનો,

ભારતે છેલ્લા 10 વર્ષમાં આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં જંગી રોકાણ કર્યું છે. રોડ-રેલ હોય, પોર્ટ-એરપોર્ટ હોય, ગરીબો માટેના ઘર હોય કે હોસ્પિટલો હોય, આજે ભારત ભૌતિક અને સામાજિક માળખાકીય સુવિધાઓમાં અભૂતપૂર્વ રોકાણ કરી રહ્યું છે. આજે ભારત વિશ્વની ટોચની પાંચ અર્થવ્યવસ્થાઓમાં સામેલ છે. આજે ભારત સમગ્ર વિશ્વ માટે નવી આશા બનીને ઉભરી આવ્યું છે. મોટા રોકાણકારો ભારતમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે. અને તામિલનાડુ અને તમિલનાડુના લોકોને પણ તેનો સીધો ફાયદો મળી રહ્યો છે. તમિલનાડુ મેક ઇન ઇન્ડિયાનું મોટું બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર બની રહ્યું છે.

તમિલ પરિવારજનો,

અમારી સરકાર રાજ્યના વિકાસ દ્વારા દેશના વિકાસના મંત્રને અનુસરે છે. છેલ્લા એક વર્ષમાં કેન્દ્ર સરકારના 40 થી વધુ મંત્રીઓ 400 થી વધુ વખત તમિલનાડુની મુલાકાત લઈ ચુક્યા છે. જ્યારે તમિલનાડુ ઝડપથી વિકાસ કરશે ત્યારે ભારત પણ ઝડપથી વિકાસ કરશે. કનેક્ટિવિટી પણ વિકાસનું મુખ્ય માધ્યમ છે. તેનાથી વેપાર-ધંધામાં વધારો થાય છે અને લોકોને સુવિધા પણ મળે છે. આજે આપણે અહીં તિરુચિરાપલ્લીમાં વિકાસની એ જ ભાવના જોઈ રહ્યા છીએ. ત્રિચી ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટનું નવું ટર્મિનલ તેની ક્ષમતામાં 3 ગણો વધારો કરશે. આનાથી પૂર્વ એશિયા, મધ્ય પૂર્વ અને દેશ અને વિશ્વના અન્ય ભાગો સાથે ત્રિચીની કનેક્ટિવિટી વધુ મજબૂત બનશે. આનાથી ત્રિચી અને તેની આસપાસના વિસ્તારો સહિતના વિશાળ વિસ્તારમાં રોકાણ અને નવા વ્યવસાયની નવી તકો પણ ઊભી થશે. અહીં શિક્ષણ, આરોગ્ય અને પર્યટન ક્ષેત્રને ઘણી મજબૂતી મળશે. અહીં એરપોર્ટની ક્ષમતામાં વધારો થયો છે એટલું જ નહીં, તેને નેશનલ હાઈવે સાથે જોડતો એલિવેટેડ રોડ પણ મોટી સુવિધા આપશે. મને આનંદ છે કે ત્રિચી એરપોર્ટ સમગ્ર વિશ્વને સ્થાનિક કલા-સંસ્કૃતિ અને તમિલ પરંપરાનો પરિચય કરાવશે.

 

તમિલ પરિવારજનો,

તમિલનાડુની રેલ કનેક્ટિવિટી મજબૂત કરવા માટે આજે 5 નવા પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવામાં આવી રહ્યા છે. આ માત્ર મુસાફરી અને પરિવહનને સરળ બનાવશે નહીં, પરંતુ આ ક્ષેત્રમાં ઉદ્યોગ અને વીજળી ઉત્પાદનને પણ વેગ આપશે. આજે ઉદ્ઘાટન કરાયેલ રોડ પ્રોજેક્ટ શ્રીરંગમ, ચિદમ્બરમ, મદુરાઈ, રામેશ્વરમ, વેલ્લોર જેવા મહત્વના સ્થળોને જોડે છે. આ આપણી આસ્થા, આધ્યાત્મિકતા અને પર્યટનના મોટા કેન્દ્રો છે. આનાથી સામાન્ય લોકોની સાથે સાથે યાત્રિકોને પણ મોટી સુવિધા મળશે.

 

તમિલ પરિવારજનો,

છેલ્લા 10 વર્ષમાં કેન્દ્ર સરકારે બંદરના વિકાસ પર ઘણું ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. અમે દરિયાકાંઠાના માળખાને વિકસાવવા અને માછીમારોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવવા માટે ઘણું કામ કર્યું છે. પહેલીવાર અમે મત્સ્યોદ્યોગ માટે અલગ મંત્રાલય અને અલગ બજેટ બનાવ્યું છે. પ્રથમ વખત કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડની સુવિધા માછીમારોને પણ આપવામાં આવી છે. સરકાર માછીમારોને ઊંડા સમુદ્રમાં માછીમારી કરવા માટે બોટને આધુનિક બનાવવા માટે પણ મદદ કરી રહી છે. પીએમ મત્સ્ય સંપદા યોજના માછલીના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા લોકોને મોટી મદદ પૂરી પાડી રહી છે.

તમિલ પરિવારજનો,

આજે સાગરમાલા યોજના દ્વારા તમિલનાડુ સહિત દેશના વિવિધ બંદરોને સારા રસ્તાઓ દ્વારા જોડવામાં આવી રહ્યા છે. આજે, કેન્દ્ર સરકારના પ્રયાસોને કારણે, ભારતની બંદર ક્ષમતા અને જહાજોના ટર્નઅરાઉન્ડ સમયમાં ઘણો સુધારો થયો છે. કામરાઝર બંદર આજે દેશના સૌથી ઝડપી વિકાસ પામતા બંદરોમાંનું એક છે. અમારી સરકારે આ બંદરની ક્ષમતા લગભગ બમણી કરી છે. હવે જનરલ કાર્ગો બર્થ-ટુ અને કેપિટલ ડ્રેજિંગ ફેઝ-ફાઇવનું ઉદ્ઘાટન તમિલનાડુમાંથી આયાત-નિકાસને નવી તાકાત આપશે. ખાસ કરીને, તે ઓટોમોબાઈલ સેક્ટરમાં તમિલનાડુની ક્ષમતાઓનું વિસ્તરણ કરશે. પરમાણુ રિએક્ટર અને ગેસ પાઈપલાઈન તમિલનાડુમાં ઉદ્યોગ અને રોજગાર નિર્માણને પણ વેગ આપશે.

 

તમિલ પરિવારજનો,

આજે, કેન્દ્ર સરકાર તમિલનાડુના વિકાસ માટે રાજ્ય પર રેકોર્ડ રકમ ખર્ચી રહી છે. 2014 પહેલાના 10 વર્ષમાં કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા માત્ર 30 લાખ કરોડ રૂપિયા જ રાજ્યોને આપવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે અમારી સરકારે છેલ્લા 10 વર્ષમાં રાજ્યોને 120 લાખ કરોડ રૂપિયા આપ્યા છે. 2014 પહેલાના 10 વર્ષમાં અમારી સરકારે તમિલનાડુને કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી જેટલી રકમ મળી તેના કરતાં અઢી ગણી વધુ રકમ આપી છે. અગાઉની સરખામણીમાં અમારી સરકારે તમિલનાડુમાં નેશનલ હાઈવે બનાવવા માટે 3 ગણી વધુ રકમ ખર્ચી છે. અમારી સરકાર પણ તમિલનાડુમાં રેલવેને આધુનિક બનાવવા માટે પહેલા કરતા અઢી ગણો વધુ ખર્ચ કરી રહી છે. આજે તમિલનાડુના લાખો ગરીબ પરિવારોને કેન્દ્ર સરકાર તરફથી મફત રાશન અને મફત સારવાર મળી રહી છે. અમારી સરકારે અહીંના લોકોને કાયમી ઘર, શૌચાલય, નળ કનેક્શન, ગેસ કનેક્શન વગેરે જેવી ઘણી સુવિધાઓ પૂરી પાડી છે.

 

તમિલ પરિવારજનો,

વિકસિત ભારતના નિર્માણ માટે દરેકના પ્રયાસો જરૂરી છે. મને તમિલનાડુના લોકો અને તેના યુવાનોની ક્ષમતામાં અતૂટ વિશ્વાસ છે. હું તમિલનાડુના યુવાનોમાં એક નવી વિચારસરણી અને નવા ઉત્સાહનો ઉદભવ જોઈ રહ્યો છું. આ ઉત્સાહ વિકસિત ભારતની ઉર્જા બનશે. ફરી એકવાર આપ સૌને આપના વિકાસ કાર્ય માટે ખૂબ ખૂબ અભિનંદન.

ભારત માતાની જય!

ભારત માતાની જય!

ભારત માતાની જય!

નમસ્તે !

 

Explore More
શ્રી રામ જન્મભૂમિ મંદિર ધ્વજારોહણ ઉત્સવ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીના સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

શ્રી રામ જન્મભૂમિ મંદિર ધ્વજારોહણ ઉત્સવ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીના સંબોધનનો મૂળપાઠ
Exclusive: Just two friends in a car, says Putin on viral carpool with PM Modi

Media Coverage

Exclusive: Just two friends in a car, says Putin on viral carpool with PM Modi
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
India–Russia friendship has remained steadfast like the Pole Star: PM Modi during the joint press meet with Russian President Putin
December 05, 2025

Your Excellency, My Friend, राष्ट्रपति पुतिन,
दोनों देशों के delegates,
मीडिया के साथियों,
नमस्कार!
"दोबरी देन"!

आज भारत और रूस के तेईसवें शिखर सम्मेलन में राष्ट्रपति पुतिन का स्वागत करते हुए मुझे बहुत खुशी हो रही है। उनकी यात्रा ऐसे समय हो रही है जब हमारे द्विपक्षीय संबंध कई ऐतिहासिक milestones के दौर से गुजर रहे हैं। ठीक 25 वर्ष पहले राष्ट्रपति पुतिन ने हमारी Strategic Partnership की नींव रखी थी। 15 वर्ष पहले 2010 में हमारी साझेदारी को "Special and Privileged Strategic Partnership” का दर्जा मिला।

पिछले ढाई दशक से उन्होंने अपने नेतृत्व और दूरदृष्टि से इन संबंधों को निरंतर सींचा है। हर परिस्थिति में उनके नेतृत्व ने आपसी संबंधों को नई ऊंचाई दी है। भारत के प्रति इस गहरी मित्रता और अटूट प्रतिबद्धता के लिए मैं राष्ट्रपति पुतिन का, मेरे मित्र का, हृदय से आभार व्यक्त करता हूँ।

Friends,

पिछले आठ दशकों में विश्व में अनेक उतार चढ़ाव आए हैं। मानवता को अनेक चुनौतियों और संकटों से गुज़रना पड़ा है। और इन सबके बीच भी भारत–रूस मित्रता एक ध्रुव तारे की तरह बनी रही है।परस्पर सम्मान और गहरे विश्वास पर टिके ये संबंध समय की हर कसौटी पर हमेशा खरे उतरे हैं। आज हमने इस नींव को और मजबूत करने के लिए सहयोग के सभी पहलुओं पर चर्चा की। आर्थिक सहयोग को नई ऊँचाइयों पर ले जाना हमारी साझा प्राथमिकता है। इसे साकार करने के लिए आज हमने 2030 तक के लिए एक Economic Cooperation प्रोग्राम पर सहमति बनाई है। इससे हमारा व्यापार और निवेश diversified, balanced, और sustainable बनेगा, और सहयोग के क्षेत्रों में नए आयाम भी जुड़ेंगे।

आज राष्ट्रपति पुतिन और मुझे India–Russia Business Forum में शामिल होने का अवसर मिलेगा। मुझे पूरा विश्वास है कि ये मंच हमारे business संबंधों को नई ताकत देगा। इससे export, co-production और co-innovation के नए दरवाजे भी खुलेंगे।

दोनों पक्ष यूरेशियन इकॉनॉमिक यूनियन के साथ FTA के शीघ्र समापन के लिए प्रयास कर रहे हैं। कृषि और Fertilisers के क्षेत्र में हमारा करीबी सहयोग,food सिक्युरिटी और किसान कल्याण के लिए महत्वपूर्ण है। मुझे खुशी है कि इसे आगे बढ़ाते हुए अब दोनों पक्ष साथ मिलकर यूरिया उत्पादन के प्रयास कर रहे हैं।

Friends,

दोनों देशों के बीच connectivity बढ़ाना हमारी मुख्य प्राथमिकता है। हम INSTC, Northern Sea Route, चेन्नई - व्लादिवोस्टोक Corridors पर नई ऊर्जा के साथ आगे बढ़ेंगे। मुजे खुशी है कि अब हम भारत के seafarersकी polar waters में ट्रेनिंग के लिए सहयोग करेंगे। यह आर्कटिक में हमारे सहयोग को नई ताकत तो देगा ही, साथ ही इससे भारत के युवाओं के लिए रोजगार के नए अवसर बनेंगे।

उसी प्रकार से Shipbuilding में हमारा गहरा सहयोग Make in India को सशक्त बनाने का सामर्थ्य रखता है। यह हमारेwin-win सहयोग का एक और उत्तम उदाहरण है, जिससे jobs, skills और regional connectivity – सभी को बल मिलेगा।

ऊर्जा सुरक्षा भारत–रूस साझेदारी का मजबूत और महत्वपूर्ण स्तंभ रहा है। Civil Nuclear Energy के क्षेत्र में हमारा दशकों पुराना सहयोग, Clean Energy की हमारी साझा प्राथमिकताओं को सार्थक बनाने में महत्वपूर्ण रहा है। हम इस win-win सहयोग को जारी रखेंगे।

Critical Minerals में हमारा सहयोग पूरे विश्व में secure और diversified supply chains सुनिश्चित करने के लिए महत्वपूर्ण है। इससे clean energy, high-tech manufacturing और new age industries में हमारी साझेदारी को ठोस समर्थन मिलेगा।

Friends,

भारत और रूस के संबंधों में हमारे सांस्कृतिक सहयोग और people-to-people ties का विशेष महत्व रहा है। दशकों से दोनों देशों के लोगों में एक-दूसरे के प्रति स्नेह, सम्मान, और आत्मीयताका भाव रहा है। इन संबंधों को और मजबूत करने के लिए हमने कई नए कदम उठाए हैं।

हाल ही में रूस में भारत के दो नए Consulates खोले गए हैं। इससे दोनों देशों के नागरिकों के बीच संपर्क और सुगम होगा, और आपसी नज़दीकियाँ बढ़ेंगी। इस वर्ष अक्टूबर में लाखों श्रद्धालुओं को "काल्मिकिया” में International Buddhist Forum मे भगवान बुद्ध के पवित्र अवशेषों का आशीर्वाद मिला।

मुझे खुशी है कि शीघ्र ही हम रूसी नागरिकों के लिए निशुल्क 30 day e-tourist visa और 30-day Group Tourist Visa की शुरुआत करने जा रहे हैं।

Manpower Mobility हमारे लोगों को जोड़ने के साथ-साथ दोनों देशों के लिए नई ताकत और नए अवसर create करेगी। मुझे खुशी है इसे बढ़ावा देने के लिए आज दो समझौतेकिए गए हैं। हम मिलकर vocational education, skilling और training पर भी काम करेंगे। हम दोनों देशों के students, scholars और खिलाड़ियों का आदान-प्रदान भी बढ़ाएंगे।

Friends,

आज हमने क्षेत्रीय और वैश्विक मुद्दों पर भी चर्चा की। यूक्रेन के संबंध में भारत ने शुरुआत से शांति का पक्ष रखा है। हम इस विषय के शांतिपूर्ण और स्थाई समाधान के लिए किए जा रहे सभी प्रयासों का स्वागत करते हैं। भारत सदैव अपना योगदान देने के लिए तैयार रहा है और आगे भी रहेगा।

आतंकवाद के विरुद्ध लड़ाई में भारत और रूस ने लंबे समय से कंधे से कंधा मिलाकर सहयोग किया है। पहलगाम में हुआ आतंकी हमला हो या क्रोकस City Hall पर किया गया कायरतापूर्ण आघात — इन सभी घटनाओं की जड़ एक ही है। भारत का अटल विश्वास है कि आतंकवाद मानवता के मूल्यों पर सीधा प्रहार है और इसके विरुद्ध वैश्विक एकता ही हमारी सबसे बड़ी ताक़त है।

भारत और रूस के बीच UN, G20, BRICS, SCO तथा अन्य मंचों पर करीबी सहयोग रहा है। करीबी तालमेल के साथ आगे बढ़ते हुए, हम इन सभी मंचों पर अपना संवाद और सहयोग जारी रखेंगे।

Excellency,

मुझे पूरा विश्वास है कि आने वाले समय में हमारी मित्रता हमें global challenges का सामना करने की शक्ति देगी — और यही भरोसा हमारे साझा भविष्य को और समृद्ध करेगा।

मैं एक बार फिर आपको और आपके पूरे delegation को भारत यात्रा के लिए बहुत बहुत धन्यवाद देता हूँ।