QuoteWe need to follow a new mantra - all those who have come in contact with an infected person should be traced and tested within 72 hours: PM
Quote80% of active cases are from 10 states, if the virus is defeated here, the entire country will emerge victorious: PM
QuoteThe target of bringing down the fatality rate below 1% can be achieved soon: PM
QuoteIt has emerged from the discussion that there is an urgent need to ramp up testing in Bihar, Gujarat, UP, West Bengal, and Telangana: PM
QuoteContainment, contact tracing, and surveillance are the most effective weapons in this battle: PM
QuotePM recounts the experience of Home Minister in preparing a roadmap for successfully tackling the pandemic together with Delhi and nearby states

નમસ્કાર!

તમારા બધાની સાથે વાત કરીને પાયાની પરિસ્થિતિ અંગેની જાણકારી વધુ વ્યાપક બને છે અને એ પણ જાણવા મળે છે કે, આપણે યોગ્ય દિશામાં આગળ વધી રહ્યા છીએ! આ નિયમિતપણે મળવું, ચર્ચા કરવી એ જરૂરી પણ છે, કારણ કે જેમ-જેમ કોરોના મહામારીનો સમય પસાર થઈ રહ્યો છે, નવી-નવી પરિસ્થિતિઓ પણ ઉત્પન્ન થઈ રહી છે.

હોસ્પિટલો ઉપર દબાણ, આપણાં સ્વાસ્થ્ય કર્મચારીઓ ઉપર દબાણ, રોજબરોજના કામમાં સાતત્ય ના આવી શકવું, આ દરરોજ એક નવો પડકાર લઈને આવે છે. મને સંતોષ છે કે, પ્રત્યેક રાજ્ય પોતપોતાનાં સ્તર પર મહામારી વિરુદ્ધ લડાઈ લડી રહ્યું છે. અને પછી ભલે કેન્દ્ર સરકાર હોય કે રાજ્ય સરકાર હોય, આપણે અનુભવ કરી રહ્યા છીએ કે, આપણે સતત એક ટીમ બનીને કામ કરી શકી છીએ અને આ જ ટીમ સ્પિરિટ છે, જેનાથી એક પરિણામ લાવવામાં આપણે સફળ થયા છીએ. આટલા મોટા સંકટનો આપણે જે રીતે તેનો સામનો કર્યો છે તેમાં સૌનો સાથ, સાથે મળીને કામ કરવું, એ બહુ મોટી વાત છે.

|

તમામ આદરણીય મુખ્યમંત્રીજી, આજે 80 ટકા સક્રિય કેસો, આપણે જે આજે મળ્યા છીએ એ આ 10 રાજ્યોમાં છે. અને એટલા માટે કોરોના વિરુદ્ધ લડાઈમાં આ બધા જ રાજ્યોની ભૂમિકા બહુ મોટી થઈ જાય છે. આજે દેશમાં સક્રિય કેસો 6 લાખ કરતાં વધુ થઈ ચૂક્યા છે, જેમાંથી મોટાભાગના કેસો આપણાં આ દસ રાજ્યોમાં જ છે! એટલા માટે એ જરૂરિયાત લાગે છે કે, આ દસ રાજ્યોમાં એકસાથે બેસીને આપણે સમીક્ષા કરીએ, ચર્ચા કરીએ! અને તેમની જે શ્રેષ્ઠ પદ્ધતિઓ છે, તેમણે કઈ-કઈ રીતે નવી પહેલો લીધી છે. તે બધાના ધ્યાનમાં આવે કારણ કે, દરેક વ્યક્તિ પોતપોતાની રીતે પ્રયાસ કરી જ રહ્યા છે અને આજની આ ચર્ચા થકી આપણે એકબીજાના અનુભવોમાંથી ઘણું બધુ શીખવા અને સમજવા તો મળ્યું જ છે! ક્યાંક ને ક્યાંક આ એક ભાવ આજે નીકળીને આવ્યો છે કે, જો આપણે સાથે મળીને આપણાં આ દસ રાજ્યોમાં કોરોનાને હરાવી દઈએ છીએ તો દેશ પણ જીતી જશે!

સાથીઓ, પરીક્ષણોની સંખ્યા વધીને પ્રતિ દિન 7 લાખ સુધી પહોંચી ગઈ છે, અને સતત વધી પણ રહી છે. તેનાથી ચેપને ઓળખવામાં અને રોકવામાં જે મદદ મળી રહી છે, આજે આપણે તેના પરિણામો જોઈ રહ્યા છીએ. આપણે ત્યાં સરેરાશ મૃત્યુદર પહેલા પણ દુનિયાની સરખામણીએ ઘણો ઓછો હતો, સંતોષની વાત એ છે કે, તે સતત ઘટી રહ્યો છે. સક્રિય કેસોની ટકાવરી ઓછી થઈ છે, સાજા થવાનો દર સતત વધતો જઈ રહ્યો છે, સુધરી રહ્યો છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે, આપણાં પ્રયાસો કારગર સાબિત થઈ રહ્યા છે. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે, તેનાથી લોકોની વચ્ચે પણ એક વિશ્વાસ વધ્યો છે, આત્મવિશ્વાસ વધ્યો છે અને ડરનો માહોલ પણ થોડો ઓછો થયો છે.

|

અને જેમ-જેમ આપણે પરીક્ષણો વધારતા જઈશું, આપણી એ સફળતા આગળ હજુ વધવાની છે. અને એક સંતોષની લાગણીનો આપણને અનુભવ થશે, આપણે મૃત્યુદરને 1 ટકા કરતાં પણ વધુ નીચે લાવવાનું જે લક્ષ્ય રાખ્યું છે, તેને પણ આપણે જો થોડો વધુ પ્રયાસ કરી, ખૂબ ધ્યાનપૂર્વક આપણે પ્રયાસ કરીએ તો તે લક્ષ્ય પણ આપણે પ્રાપ્ત કરી શકી છીએ. હવે આગળ આપણે શું કરવાનું છે, કઈ રીતે વધવાનું છે, તેને લઈને પણ ઘણી સ્પષ્ટતા આપણી વચ્ચે બહાર આવી છે અને એક રીતે છેવાડા બધા લોકોના મનમાં પહોંચી ગઈ છે, ભાઈ શું કરવાનું છે, કઈ રીતે કરવાનું છે, ક્યારે કરવાનું છે, વાત હિન્દુસ્તાનના દરેક નાગરિક સુધી આપણે પહોંચાડી શક્યા છીએ.

હવે જુઓ, જે રાજ્યોમાં પરીક્ષણ દર ઓછો છે, અને જ્યાં પોઝિટિવટી રેટ વધુ છે, ત્યાં પરીક્ષણો વધારવાની જરૂરિયાત સામે આવી છે. ખાસ કરીને બિહાર, ગુજરાત, ઉત્તર પ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ અને તેલંગાણા, અહિયાં પરીક્ષણો વધારવા ઉપર ખાસ ભાર મૂક્યા પછી આપણાં લોકોની વાતચીતમાં પણ ઉપસીને આવી રહી છે.

સાથીઓ, અત્યાર સુધીનો આપણો અનુભવ રહ્યો છે કે, કોરોના વિરુદ્ધ કન્ટેઇનમેન્ટ, કોન્ટેક્ટ ટ્રેસિંગ અને સર્વેલન્સ, એ સૌથી અસરકારક હથિયાર છે. હવે જનતા પણ એ વાતને સમજી રહી છે, લોકો પૂરે-પૂરો સહયોગ પણ કરી રહ્યા છે. આ જાગૃતિના આપણાં પ્રયાસોના એક સારા પરિણામ તરફ આપણે આગળ વધી રહ્યા છીએ. હોમ કવોરંટાઇનની વ્યવસ્થા આ જ કારણે આજે આટલી સારી રીતે લાગુ કરી શક્યા છીએ.

નિષ્ણાતો હવે એવું કહી રહ્યા છે કે, જો આપણે શરૂઆતના 72 કલાકમાં જ કેસોને ઓળખી લઈએ તો આ ચેપ ઘણા અંશે ધીમો થઈ જાય છે. અને એટલા માટે મારો બધાને આગ્રહ છે કે, જે રીતે હાથ ધોવાની વાત હોય, બે ગજની દૂરીની વાત હોય, માસ્કની વાત હોય, ક્યાંય પણ ન થૂંકવાનો આગ્રહ હોય, આ બધાની સાથે હવે સરકારોમાં અને સરકારી વ્યવસ્થાઓમાં પણ અને કોરોના યોદ્ધાઓની વચ્ચે પણ અને જનતામાં પણ એક નવો મંત્ર આપણે બરાબર પહોંચાડવો પડશે, અને તે છે, 72 કલાકમાં જેને પણ થયો છે, તેની આસપાસના બધા લોકોના પરીક્ષણો થઈ જવા જોઈએ, તેમનું ટ્રેસિંગ થઈ જવું જોઈએ, તેમની માટે જે જરૂરી છે, તે વ્યવસ્થા થવી જોઈએ. જો આ 72 કલાકવાળી ફોર્મ્યુલા પર આપણે ભાર મૂકીએ છીએ તો તમે માનો કે બાકી જે-જે ચીજવસ્તુઓ છે, તેની સાથે હવે આને જોડી દેવાની છે કે, 72 કલાકની અંદર-અંદર આ બધા કામોને કરી લેવાના છે.

|

આજે ટેસ્ટિંગ નેટવર્ક સિવાય આરોગ્ય સેતુ એપ પણ આપણી પાસે છે. આરોગ્ય સેતુની મદદથી જો આપણી એક ટીમ નિયમિતપણે તેની સમીક્ષા કરે તો ખૂબ સરળતાથી કયા વિસ્તારમાંથી ફરિયાદ આવી રહી છે, ત્યાં આપણે પહોંચી શકી છીએ. આપણે જોયું કે, હરિયાણાના કેટલાક જિલ્લા, ઉત્તર પ્રદેશના કેટલાક જિલ્લા અને દિલ્હી, એક એવો કાળખંડ આવ્યો કે, બહુ મોટી ચિંતાનો વિષય બની ગયો. સરકારે પણ દિલ્હીમાં એવી જાહેરાત કરી દીધી કે, એવું લાગી રહ્યું હતું કે, મોટું સંકટ ઉત્પન્ન થઈ જશે. તો પછી મેં એક સમીક્ષા બેઠક કરી અને આપણા ગૃહ મંત્રી શ્રીમાન અમિત શાહજીના નેતૃત્વમાં ટીમ બનાવવામાં આવી અને નવી જ રીતે બધો એપ્રોચ કર્યો. તે પાંચ જિલ્લાઓમાં પણ અને શહેરમાં પણ, દિલ્હીમાં બહુ મોટી માત્રામાં આપણે જે પરિણામો ઈચ્છીએ છીએ તે પરિણામો લાવી શક્યા.

હું સમજુ છું કે, ગમે તેટલું મોટું મુશ્કેલ ચિત્ર દેખાતું હોય પરંતુ પદ્ધતિસર જો આપણે આગળ વધીએ તો જે તે વસ્તુને આપણે અઠવાડિયા 10 દિવસમાં આપણી બાજુ વાળી શકીએ છીએ અને તેનો આપણે અનુભવ કરીને જોયું છે અને આ રણનીતિના પણ જે બિંદુઓ આ જ હતા, કન્ટેઇનમેન્ટ ઝોનને સંપૂર્ણ રીતે અલગ કરી દેવા, જ્યાં જરૂરિયાત હોય ત્યાં માઇક્રો કન્ટેઇનમેન્ટનો પણ આગ્રહ રાખવો, સો ટકા સ્ક્રિનિંગ કરવું, રિક્ષા-ઓટો ચાલક અને ઘરોમાં કામ કરનારા લોકોને પણ અન્ય વધુ જોખમ ધરાવતા લોકોની સ્ક્રિનિંગ પૂરી કરી લેવી જોઈએ. આજે આ પ્રયાસોના પરિણામો આપણી સામે છે. દવાખાનાઓમાં વધુ સારી વ્યવસ્થા, આઇસીયુ બેડની સંખ્યામાં વધારો જેવા પ્રયાસોએ પણ ઘણી મદદ કરી છે.

સાથીઓ, સૌથી વધુ અસરકારક આપ સૌનો અનુભવ છે! તમારા રાજ્યોમાં જમીની વાસ્તવિકતા ઉપર સતત દેખરેખ રાખીને જે પરિણામો મેળવવામાં આવ્યા છે, સફળતાનો રસ્તો તેમાંથી જ બન્યો છે. આજે જેટલું પણ આપણે કરી શક્યા છીએ, તે તમારા બધાના અનુભવો તેમાં ઘણી મદદ કરી રહ્યા છે. મને વિશ્વાસ છે કે, તમારા આ અનુભવની તાકાત થકી દેશ આ લડાઈ સંપૂર્ણ રીતે જીતી જશે અને એક નવી શરૂઆત થશે! તમારા અન્ય કોઈ સૂચનો હોય, કોઈ સલાહ હોય તો હંમેશની જેમ હું દરેક સમયે તમારી માટે ઉપસ્થિત છું. તમે જરૂરથી બતાવજો અને હું તમને વિશ્વાસ અપાવું છું કે, સરકારના તમામ અધિકારી પણ આજે ઉપસ્થિત હતા.

જે-જે વાતોનો તમે ઉલ્લેખ કર્યો છે, જેની માટે તમે ચિંતા કરવા માટે જણાવ્યું છે, ટીમ સંપૂર્ણ રીતે તરત જ તેને આગળ વધારશે, પરંતુ આપણે જાણીએ છીએ કે, આ જે કાળખંડ હોય છે, શ્રાવણ, ભાદરવો અને દિવાળી સુધીનો તો અમુક બીમારીઓ અને માંદગીનો માહોલ પણ બની જાય છે તેને પણ સંભાળવાનો છે પરંતુ મને વિશ્વાસ છે કે, આપણે જે એક ટકા કરતાં નીચે મૃત્યુદર લાવવાનું લક્ષ્ય, ઝડપથી સાજા થવાનો દર વધારવાનું લક્ષ્ય, 72 કલાકમાં બધા કોન્ટેક્ટ પર્સન સુધી પહોંચીને તેમની વ્યવસ્થા કરવી, આ મંત્રોને લઈને આપણે થોડી ધ્યાનપૂર્વકની પ્રવૃત્તિઓ કરીશું તો આપણાં જે 10 રાજ્યો, જ્યાં પણ 80 ટકા કેસો છે, આપણાં 10 રાજ્યો જ્યાં 82 ટકા મૃત્યુ છે, આપણાં 10 રાજ્યો આ સંપૂર્ણ સ્થિતિને બદલી શકે છે. આપણાં 10 રાજ્યો સાથે મળીને આપણે ભારતને વિજયી બનાવી શકીએ છીએ અને મને વિશ્વાસ છે કે, આપણે આ કામને કરી શકીશું. હું ફરી એકવાર, તમે ઘણો સમય કાઢ્યો, સમયની અછત હોવા છતાં પણ ખૂબ સારી રીતે તમે તમારી બધી જ વાતો રજૂ કરી છે.

હું તમારો ખૂબ-ખૂબ આભાર વ્યક્ત કરું છું!

  • Jitender Kumar BJP Haryana State President December 17, 2024

    CM friend House in Village Musepur District Rewari Haryana 123401
  • Jitender Kumar BJP Haryana State President December 17, 2024

    My House in Village Musepur District Rewari Haryana 123401
  • Jitender Kumar BJP Haryana State President December 17, 2024

    Jitender Kumar BJP Haryana 🇮🇳
  • Laxman singh Rana June 11, 2022

    नमो नमो 🇮🇳🌷
  • Laxman singh Rana June 11, 2022

    नमो नमो 🇮🇳
  • शिवकुमार गुप्ता March 06, 2022

    जय भारत
  • शिवकुमार गुप्ता March 06, 2022

    जय हिंद
  • शिवकुमार गुप्ता March 06, 2022

    जय श्री सीताराम
  • शिवकुमार गुप्ता March 06, 2022

    जय श्री राम
Explore More
દરેક ભારતીયનું લોહી ઉકળી રહ્યું છે: મન કી બાતમાં વડાપ્રધાન મોદી

લોકપ્રિય ભાષણો

દરેક ભારતીયનું લોહી ઉકળી રહ્યું છે: મન કી બાતમાં વડાપ્રધાન મોદી
Boost for ‘Make In India’: HAL to manufacture ISRO’s SSLV rockets, wins bid for Rs 511 crore deal

Media Coverage

Boost for ‘Make In India’: HAL to manufacture ISRO’s SSLV rockets, wins bid for Rs 511 crore deal
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Let this Yoga Day mark the beginning of Yoga for Humanity 2.0, where Inner Peace becomes Global Policy: PM Modi
June 21, 2025
QuoteYoga has united the entire world: PM
QuoteYoga is for Everyone, Beyond Boundaries, Beyond Backgrounds, Beyond age or ability: PM
QuoteYoga leads us on a journey towards oneness with the world, It teaches us that we are not isolated individuals but part of nature: PM
QuoteYoga is a system that takes us from Me to We: PM
QuoteYoga is the pause button humanity needs, to breathe, to balance, to become whole again: PM
QuoteLet this Yoga Day mark the beginning of Yoga for Humanity 2.0, where Inner Peace becomes Global Policy: PM

आंध्र प्रदेश के राज्यपाल सैयद अब्दुल नजीर जी, यहां के लोकप्रिय मुख्यमंत्री, मेरे परम मित्र चंद्रबाबू नायडू गारू, केंद्रीय कैबिनेट के मेरे सहयोगी, के. राममोहन नायडू जी, प्रतापराव जाधव जी, चंद्रशेखर जी, भूपति राजू श्रीनिवास वर्मा जी, राज्य के डिप्टी सीएम पवन कल्याण गारू, अन्य महानुभाव और मेरे प्यारे भाइयों और बहनों! आप सबको नमस्कार!

देश और दुनियाभर के सभी लोगों को इंटरनेशनल योग डे की बहुत-बहुत शुभकामनाएं। आज 11वीं बार पूरा विश्व 21 जून को एक साथ योग कर रहा है। योग का सीधा-साधा अर्थ होता है जुड़ना और ये देखना सुखद है कि कैसे योग ने पूरे विश्व को जोड़ा है। मैं बीते एक दशक में योग की यात्रा को जब देखता हूं, तो बहुत कुछ याद आता है। वो दिन जब संयुक्त राष्ट्र में भारत ने प्रस्ताव रखा कि 21 जून को अंतर्राष्ट्रीय योग दिवस के रूप में मान्यता मिले और तब कम से कम समय में दुनिया के 175 देश हमारे इस प्रस्ताव के साथ खड़े हुए। आज की दुनिया में ऐसी एकजुटता, ऐसा समर्थन सामान्य घटना नहीं है। ये सिर्फ एक प्रस्ताव का समर्थन भर नहीं था, ये मानवता के भले के लिए दुनिया का सामूहिक प्रयास था। आज 11 साल बाद, हम देख रहे हैं कि योग दुनियाभर में करोड़ों लोगों की जीवन शैली का हिस्सा बन चुका है। मुझे गर्व होता है, जब मैं देखता हूँ कि हमारे दिव्यांग साथी ब्रेल में योग शास्त्र पढ़ते हैं, वैज्ञानिक अंतरिक्ष में योग करते हैं, गांव-गांव में युवा साथी योग ओलंपियाड में भाग लेते हैं। यहां सामने देखिये, ये नेवी के सभी जहाजों में भी अभी बहुत शानदार योगा कार्यक्रम चल रहा है। चाहे सिडनी ओपेरा हाउस की सीढ़ियाँ हों, या एवरेस्ट की चोटी हो, या फिर समंदर का विस्तार हो, हर जगह से एक ही संदेश आता है— योग सभी का है, और सभी के लिए है। Yoga is for Everyone, Beyond Boundaries, Beyond Backgrounds, Beyond age or ability.

|

साथियों,

आज मुझे इस बात की खुशी है कि हम सभी विशाखापट्टनम में हैं। ये शहर प्रकृति और प्रगति, दोनों की संगम स्थली है। यहां के लोगों ने इतना अच्छा आयोजन किया है। मैं चंद्रबाबू नायडू गारु और पवन कल्याण गारू को बधाई देता हूं, आपके नेतृत्व में आंध्र प्रदेश ने योगांध्रा अभियान का एक शानदार initiative लिया। मैं विशेष तौर पर नारा लोकेश गारू के प्रयासों की भी विशेष प्रशंसा करना चाहता हूं। योग का सोशल सेलिब्रेशन कैसे होना चाहिए, समाज के हर वर्ग को कैसे जोड़ना चाहिए, ये उन्होंने बीते एक डेढ़ महीने के इस योगांध्रा अभियान में करके दिखाया है, और इसके लिए भाई लोकेश अनेक अनेक बधाई के पात्र हैं। और मैं तो देशवासियों को भी कहूंगा कि ऐसे अवसरों को आप किस प्रकार से सामाजिक स्तर पर गहराई से ले जाया जा सकता है, भाई लोकेश ने जो काम किया है, उसको एक नमूने के रूप में देखना चाहिए।

साथियों,

मुझे बताया गया है कि योगांध्रा अभियान से दो करोड़ से ज्यादा लोग जुड़े हैं। पब्लिक पार्टिसिपेशन की यही वो स्पिरिट है, जो विकसित भारत का मुख्य आधार है। जब जनता खुद आगे बढ़कर किसी मुहिम को थाम लेती है, किसी लक्ष्य को Own कर लेती है, तो उस लक्ष्य की प्राप्ति से हमें कोई रोक नहीं पाता। जनता-जनार्दन की ये सद-इच्छा औऱ आपके प्रयास यहां इस आयोजन में हर तरफ नजर आ रहे हैं।

|

Friends,

The theme of this year’s International Day of Yoga is ‘Yoga for One Earth, One Health’. This theme reflects a deep truth. The health of every entity on Earth is interconnected. Human well-being depends on the health of the soil that grows our food, on the rivers that give us water, on the health of the animals that share our eco-systems, on the plants that nourish us. Yoga awakens us to this inter-connected-ness. Yoga leads us on a journey towards oneness with the world. It teaches us that we are not isolated individuals but part of nature. Initially we learn to take good care of our own health and wellness. Gradually, our care and concern extends to our environment, society and planet. Yoga is a great personal discipline . At the same time, it is a system that takes us from Me to We.

साथियों,

Me to We’ का ये भाव ही भारत की आत्मा का सार है। जब व्यक्ति अपने हित से ऊपर उठकर समाज की सोचता है, तभी पूरी मानवता का हित होता है। भारत की संस्कृति हमें सिखाती है, सर्वे भवन्तु सुखिनः, यानी सभी का कल्याण ही मेरा कर्तव्य है। ‘मैं’ से ‘हम’ की ये यात्रा ही सेवा, समर्पण और सह-अस्तित्व का आधार है। यही सोच सामाजिक समरसता को बढ़ावा देती है।

साथियों,

दुर्भाग्य से आज पूरी दुनिया किसी न किसी तनाव से गुजर रही है। कितने ही क्षेत्रों में अशांति और अस्थिरता बढ़ रही है। ऐसे में योग से हमें शांति की दिशा मिलती है। Yoga is the pause button that humanity needs to breathe to balance to become whole gain.

|

मैं विश्व समुदाय से आज के इस महत्वपूर्ण अवसर पर एक आग्रह करूंगा। Let this Yoga Day mark the beginning of Yoga for Humanity 2.O, where Inner Peace becomes Global Policy. जहां योग सिर्फ personal practice न रहे, बल्कि global partnership का माध्यम बने। जहां हर देश, हर समाज, योग को जीवनशैली और लोकनीति का हिस्सा बनाए। जहां हम मिलकर एक शांत, संतुलित और sustainable विश्व को गति दें। जहां योग, विश्व को टकराव से सहयोग, और तनाव से समाधान की ओर ले जाए।

साथियों,

विश्व में योग के प्रसार के लिए भारत, योग की साइंस को आधुनिक रिसर्च से और अधिक सशक्त कर रहा है। देश के बड़े-बड़े मेडिकल संस्थान योग पर रिसर्च में जुटे हैं। योग की वैज्ञानिकता को आधुनिक चिकित्सा पद्धति में स्थान मिले, ये हमारा प्रयास है। हम देश के मेडिकल और रिसर्च इंस्टीट्यूशन्स में, योगा के क्षेत्र में एविडेंस बेस्ड थेरेपी को भी प्रोत्साहित कर रहे हैं। इस दिशा में दिल्ली के एम्स ने भी बहुत अच्छा काम करके दिखाया है। एम्स की रिसर्च में सामने आया है कि योग की Cardiac और न्यूरोलॉजी डिस्ऑर्डर्स के उपचार और वूमन हेल्थ और Mental Well-being में अहम भूमिका है।

|

साथियों,

National Ayush Mission के ज़रिए भी योग और वेलनेस के मंत्र को आगे बढ़ाया जा रहा है। डिजिटल टेक्नोलॉजी ने भी इसमें बड़ी भूमिका निभाई है। Yoga Portal और YogAndhra Portal के ज़रिए, देशभर में 10 लाख से अधिक इवेंट्स का रजिस्ट्रेशन हुआ है। आज देश के कोने-कोने में इतनी सारी जगहों पर आयोजन हो रहे हैं। ये भी दिखाता है कि योग का दायरा कितना ज्यादा बढ़ रहा है।

साथियों,

हम सभी जानते हैं, आज हील इन इंडिया का मंत्र भी दुनिया में काफी पॉपुलर हो रहा है। भारत-दुनिया के लिए हीलिंग का बेस्ट डेस्टिनेशन बन रहा है। योग की इसमें भी बड़ी भूमिका है। मुझे खुशी है कि योग के लिए Common Yoga Protocol बनाया गया है। Yoga Certification Board के साढ़े छह लाख से अधिक trained वॉलंटियर्स, करीब 130 मान्यता प्राप्त संस्थान और मेडिकल कॉलेजों में 10 दिन का योग मॉड्यूल, ऐसे अनेक प्रयास, एक होलिस्टिक इकोसिस्टम तैयार कर रहे हैं। देशभर में हमारे जो आयुष्मान आरोग्य मंदिर हैं, वहां trained योग टीचर तैनात किए जा रहे हैं। दुनियाभर के लोगों को भारत के इस वेलनेस इकोसिस्टम का फायदा मिले, इसलिए विशेष ई-आयुष वीज़ा दिए जा रहे हैं।

|

साथियों,

आज योग दिवस पर मैं ओबेसिटी की तरफ भी फिर से सभी का ध्यान आकर्षित करना चाहूंगा। बढ़ती ओबेसिटी पूरी दुनिया के लिए एक बड़ा चैलेंज है। मैंने मन की बात कार्यक्रम में भी, इस पर विस्तार से चर्चा की थी। इसके लिए अपने खान-पान में 10 परसेंट ऑयल कम करने का चैलेंज भी शुरु किया था। मैं एक बार फिर देशवासियों से, दुनियाभर के लोगों को इस चैलेंज से जुड़ने का आह्वान करता हूं। अपने खाने में कैसे हम कम से कम 10 परसेंट ऑयल कंजम्शन कम करें, इसके लिए जागरूकता फैलानी है। ऑयल की खपत कम करना, unhealthy diet से बचना और योग करना, ये बेहतर फिटनेस की जड़ी बूटी है।

|

साथियों,

आइए, हम सब मिलकर योग को एक जन आंदोलन दोलन बनाएं। एक ऐसा आंदोलन, जो विश्व को शांति, स्वास्थ्य और समरसता की ओर ले जाए। जहां हर व्यक्ति दिन की शुरुआत योग से करे और जीवन में संतुलन पाए। जहां हर समाज योग से जुड़े और तनाव से मुक्त हो। जहां योग मानवता को एक सूत्र में पिरोने का माध्यम बने। और जहां ‘Yoga for One Earth, One Health’ एक वैश्विक संकल्प बन जाए। एक बार फिर आंध्र के नेतृत्व को बधाई देते हुए, आंध्र के लोगों को बधाई देते हुए और विश्वभर में फैले हुए योग practitioners और योग प्रेमियों को बधाई देते हुए, आप सबको अंतर्राष्ट्रीय योग दिवस की मैं बहुत-बहुत शुभकामनाएं देता हूं। धन्यवाद!