“જે સંજોગોમાં સોમનાથ મંદિરનો વિધ્વંસ થયો હતો અને જે સંજોગોમાં સરદાર પટેલના પ્રયાસો દ્વારા મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવ્યો, તે બંને ખૂબ જ મોટો સંદેશો આપે છે”
“આજે, પર્યટન કેન્દ્રોના વિકાસના કાર્યો માત્ર સરકારની યોજનાઓનો હિસ્સો નથી પરંતુ જાહેર સહભાગીતાનું એક અભિયાન છે. દેશની ધરોહરના સ્થળો અને આપણા સાંસ્કૃતિક વારસાનો વિકાસ આનું ખૂબ જ મોટું દૃષ્ટાંત છે”દેશ પર્યટનને સર્વાંગી રીતે જોઇ રહ્યો છે. સ્વચ્છતા, અનુકૂળતા, સમય અને વિચારશૈલી જેવા પરિબળો પર્યટનના આયોજનમાં કામ કરે છે“આપણી વિચારશૈલી નવતર અને આધુનિક હોય તે જરૂરી છે. પરંતુ સાથે સાથે આપણે આપણા પ્રાચીન વારસાનું કેવી રીતે ગૌરવ લઇએ છીએ એ પણ મહત્વનું છે”જય સોમનાથ.
આ કાર્યક્રમમાં ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલ, પ્રદેશ ભાજપ અધ્યક્ષ અને સંસદમાં મારા સાથી શ્રી સી.આર. પાટીલજી, ગુજરાત સરકારના મંત્રીઓ, પૂર્ણેશ મોદી, અરવિંદ રૈયાણી, દેવાભાઈ માલમ, જૂનાગઢના સાંસદ રાજેશ ચુડાસમા, સોમનાથ મંદિર ટ્રસ્ટના સભ્યો અન્ય મહાનુભાવો, બહેનો અને સજ્જનો!
ભગવાન સોમનાથની પૂજામાં આપણા શાસ્ત્રોમાં કહેવાયું છે કે-
ભક્તિ પ્રદાય કૃપા અવતીર્ણમ્, તમ સોમનાથમ્ શરણમ્ પ્રપદ્યે.
એટલે કે ભગવાન સોમનાથની કૃપાથી અવતરે છે, કૃપાના ભંડાર ખુલે છે. છેલ્લા કેટલાક સમયથી અહીં જે રીતે એક પછી એક વિકાસના કામો થઈ રહ્યા છે તે સોમનાથ દાદાની વિશેષ કૃપા છે. સોમનાથ ટ્રસ્ટમાં જોડાયા પછી હું ઘણું બધું થતું જોઈ રહ્યો છું તે હું મારું સૌભાગ્ય માનું છું. કેટલાક મહિનાઓ પહેલા અહીં પ્રદર્શન ગેલેરી અને સહેલગાહ સહિત અનેક વિકાસ કાર્યોનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. પાર્વતી મંદિરનો શિલાન્યાસ પણ કરવામાં આવ્યો હતો. અને આજે સોમનાથ સરકીટ હાઉસનું પણ લોકાર્પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ મહત્વપૂર્ણ અવસર પર હું ગુજરાત સરકાર, સોમનાથ મંદિર ટ્રસ્ટ અને આપ સૌને હાર્દિક અભિનંદન પાઠવું છું.
સાથીઓ,
સર્કિટ હાઉસનો અભાવ હતો, સર્કિટ હાઉસ નહોતું ત્યારે બહારગામથી આવતા લોકો માટે રહેવાની વ્યવસ્થા બાબતે મંદિર ટ્રસ્ટ પર ઘણું દબાણ હતું. હવે આ સર્કિટ હાઉસ બન્યા બાદ સ્વતંત્ર વ્યવસ્થા બન્યા બાદ હવે તે પણ મંદિરથી વધુ દૂર નથી અને તેના કારણે મંદિર પર જે દબાણ હતું તે પણ ઘટી ગયું છે. હવે તે પોતાના મંદિરના કામમાં વધુ ધ્યાન આપી શકશે. મને કહેવામાં આવ્યું છે કે આ ઈમારતને એવી રીતે તૈયાર કરવામાં આવી છે કે અહીં રહેતા લોકોને સમુદ્રનો નજારો પણ મળી શકે. એટલે કે અહીં લોકો શાંતિથી પોતાના રૂમમાં બેસી જશે ત્યારે દરિયાના મોજા પણ જોશે અને સોમનાથનું શિખર પણ જોવા મળશે! દરિયાના મોજામાં, સોમનાથના શિખર પર, સમયની શક્તિઓને ફાડીને ગર્વભેર ઊભેલી ભારતની ચેતના પણ જોશે. આ વધતી જતી સુવિધાઓને કારણે દીવ, ગીર, દ્વારકા, વેદ દ્વારકા હોય, આ સમગ્ર પ્રદેશની જે પણ મુલાકાત લેશે, સોમનાથ એક રીતે સમગ્ર પ્રવાસન ક્ષેત્રનું કેન્દ્રબિંદુ બની જશે. ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ઉર્જા કેન્દ્ર બનશે.
સાથીઓ,
જ્યારે આપણે આપણી સંસ્કૃતિની પડકારોથી ભરેલી યાત્રા જોઈએ છીએ, ત્યારે આપણને ખ્યાલ આવે છે કે સેંકડો વર્ષોની ગુલામીમાં ભારત શું પસાર થયું છે. જે સંજોગોમાં સોમનાથ મંદિરનો નાશ થયો હતો અને જે સંજોગોમાં સરદાર વલ્લભ પટેલના પ્રયાસોથી મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર થયો હતો તે બંનેમાં આપણા માટે મોટો સંદેશ છે. આજે આઝાદીના અમૃત મહોત્સવમાં સોમનાથ જેવા આસ્થા અને સંસ્કૃતિના સ્થળો આપણે દેશના ભૂતકાળમાંથી શું શીખવા માંગીએ છીએ તેનું મહત્વનું કેન્દ્ર છે.
સાથીઓ,
વિવિધ રાજ્યોમાંથી, દેશના અને વિશ્વના વિવિધ ખૂણામાંથી, દર વર્ષે લગભગ એક કરોડ ભક્તો સોમનાથ મંદિરના દર્શન કરવા આવે છે. જ્યારે આ ભક્તો અહીંથી પાછા જાય છે, ત્યારે તેઓ પોતાની સાથે ઘણા નવા અનુભવો, ઘણા નવા વિચારો, નવી વિચારસરણી લઈને જાય છે. તેથી, પ્રવાસ જેટલો મહત્વપૂર્ણ છે, તેટલો જ મહત્વપૂર્ણ તેનો અનુભવ છે. ખાસ કરીને તીર્થયાત્રામાં, આપણે ઈચ્છીએ છીએ કે આપણું મન ભગવાનમાં સ્થિર હોવું જોઈએ, મુસાફરીને લગતી અન્ય સમસ્યાઓમાં સંઘર્ષ કે ફસાઈ ન જવું જોઈએ. સરકાર અને સંસ્થાઓના પ્રયાસોથી અનેક યાત્રાધામોને કેવી રીતે શણગારવામાં આવ્યા છે તેનું જીવંત ઉદાહરણ પણ સોમનાથ મંદિર છે. આજે અહીં આવતા શ્રદ્ધાળુઓ માટે સારી વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે, રસ્તાઓ અને વાહનવ્યવહારની સુવિધા વધી રહી છે. અહીં વધુ સારી રીતે સહેલગાહ વિકસાવવામાં આવ્યો છે, પાર્કિંગની સુવિધા કરવામાં આવી છે, પ્રવાસી સુવિધા કેન્દ્ર બનાવવામાં આવ્યું છે, સ્વચ્છતા માટે કચરાના વ્યવસ્થાપનની આધુનિક વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવી છે. ભવ્ય પિલગ્રીમ પ્લાઝા અને કોમ્પ્લેક્સની દરખાસ્ત પણ તેના અંતિમ તબક્કામાં છે. અમને ખબર છે, હમણાં જ અમારા પૂર્ણેશ ભાઈ પણ તેનું વર્ણન કરતા હતા. મા અંબાજી મંદિરમાં પેસેન્જર સુવિધાઓના સમાન વિકાસ અને નિર્માણ માટે વિચાર ચાલી રહ્યો છે. અમે દ્વારકાધીશ મંદિર, રુકમણી મંદિર અને ગોમતીઘાટ સહિત આવા ઘણા વિકાસ કાર્યો પૂર્ણ કર્યા છે. તેઓ પ્રવાસીઓને સુવિધા પણ આપી રહ્યા છે, અને ગુજરાતની સાંસ્કૃતિક ઓળખને પણ મજબૂત કરી રહ્યા છે.
આ સિદ્ધિઓ વચ્ચે, હું આ અવસર પર ગુજરાતની તમામ ધાર્મિક અને સામાજિક સંસ્થાઓનો પણ આભાર માનું છું, અભિનંદન પાઠવું છું. તમારા દ્વારા વ્યક્તિગત સ્તરે જે રીતે વિકાસ અને સેવા કાર્ય સતત થઈ રહ્યા છે, તે બધા મારા દૃષ્ટિકોણથી સૌની પ્રાર્થનાની ભાવનાનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે. સોમનાથ મંદિર ટ્રસ્ટે જે રીતે કોરોનાની મુશ્કેલીઓ વચ્ચે યાત્રિકોની કાળજી લીધી, સમાજની જવાબદારી ઉપાડી તેમાં આપણા શિવના વિચારો જ દેખાય છે.
સાથીઓ,
આપણે વિશ્વના ઘણા દેશો વિશે સાંભળીએ છીએ જે ખૂબ જ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે તેમની અર્થવ્યવસ્થામાં પર્યટનનું યોગદાન કેટલું મોટું છે. અહીં આપણી પાસે દરેક રાજ્યમાં, દરેક પ્રદેશમાં, વિશ્વના દરેક દેશમાં, દરેક રાજ્યમાં જેટલી શક્તિ છે. આવી અનંત શક્યતાઓ છે. તમે કોઈપણ રાજ્યનું નામ લો, સૌથી પહેલા મનમાં શું આવે છે? ગુજરાતનું નામ લો તો સોમનાથ, દ્વારકા, સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી, ધોળાવીરા, કચ્છનું રણ, આવા અદ્ભુત સ્થળો મનમાં ઉભરી આવે છે. જો તમે યુપીનું નામ લો તો અયોધ્યા, મથુરા, કાશી, પ્રયાગ, કુશીનગર, વિંધ્યાચલ જેવા અનેક નામ તેમની માનસિક છબી પર એક રીતે છવાયેલા છે. સામાન્ય માણસને હંમેશા એવું લાગે છે કે તેણે આ તમામ સ્થળોની મુલાકાત લેવી જોઈએ. ઉત્તરાખંડ ભગવાન ભૂમિ છે. બદ્રીનાથ જી, કેદારનાથ જી ત્યાં છે. હિમાચલ પ્રદેશની વાત કરીએ તો મા જ્વાલાદેવી એ જ છે, મા નયનાદેવી એ જ છે, સમગ્ર ઉત્તરપૂર્વ દિવ્ય અને પ્રાકૃતિક આભાથી ભરેલું છે. એ જ રીતે રામેશ્વરમ માટે તમિલનાડુ, પુરી માટે ઓડિશા, તિરુપતિ બાલાજી માટે આંધ્રપ્રદેશ, સિદ્ધિવિનાયક માટે મહારાષ્ટ્ર, સબરીમાલા માટે કેરળ. તમે જે પણ રાજ્યનું નામ આપો, તીર્થધામ અને પર્યટનના અનેક કેન્દ્રો એકસાથે આપણા મગજમાં આવશે. આ સ્થાનો આપણી રાષ્ટ્રીય એકતા, એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારતની ભાવનાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ સ્થળોની મુલાકાત રાષ્ટ્રીય એકતામાં વધારો કરે છે, આજે દેશ આ સ્થાનોને સમૃદ્ધિના મજબૂત સ્ત્રોત તરીકે પણ જોઈ રહ્યો છે. તેમના વિકાસથી આપણે મોટા વિસ્તારના વિકાસને વેગ આપી શકીશું.
સાથીઓ,
છેલ્લા 7 વર્ષોમાં, દેશે પર્યટનની ક્ષમતાને સાકાર કરવા માટે અવિરતપણે કામ કર્યું છે. આજે પ્રવાસન કેન્દ્રોનો આ વિકાસ માત્ર સરકારી યોજનાનો ભાગ નથી, પરંતુ જનભાગીદારીનું અભિયાન છે. દેશના વિરાસત સ્થળો, આપણા સાંસ્કૃતિક વારસાનો વિકાસ તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. જે હેરિટેજ સાઈટોની અગાઉ અવગણના થતી હતી તે હવે સૌના પ્રયાસોથી વિકસાવવામાં આવી રહી છે. ખાનગી ક્ષેત્ર પણ આમાં સહકાર આપવા આગળ આવ્યું છે. અતુલ્ય ભારત અને દેખો અપના દેશ જેવી ઝુંબેશ આજે દેશનું ગૌરવ વિશ્વ સમક્ષ મૂકી રહી છે, પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.
સ્વદેશ દર્શન યોજના હેઠળ દેશમાં 15 થીમ આધારિત ટૂરિસ્ટ સર્કિટ પણ વિકસાવવામાં આવી રહી છે. આ સર્કિટ દેશના વિવિધ ભાગોને જોડે છે એટલું જ નહીં પરંતુ પ્રવાસનને નવી ઓળખ આપીને સુવિધા પણ આપે છે. રામાયણ સર્કિટ દ્વારા, તમે ભગવાન રામ સાથે સંકળાયેલા તમામ સ્થળોની મુલાકાત લઈ શકો છો, ભગવાન રામ સાથે ઉલ્લેખિત તમામ વસ્તુઓ, એક પછી એક. આ માટે રેલવે દ્વારા એક સ્પેશિયલ ટ્રેન પણ શરૂ કરવામાં આવી છે, અને મને કહેવામાં આવ્યું છે કે તે ખૂબ જ લોકપ્રિય થઈ રહી છે.
આવતીકાલથી દિવ્ય કાશી યાત્રા માટે દિલ્હીથી સ્પેશિયલ ટ્રેન પણ શરૂ થવા જઈ રહી છે. બુદ્ધ સર્કિટ ભારત અને વિદેશના પ્રવાસીઓ માટે ભગવાન બુદ્ધના તમામ સ્થળો સુધી પહોંચવાનું સરળ બનાવે છે. વિદેશી પ્રવાસીઓ માટે વિઝા નિયમો પણ સરળ બનાવાયા છે, જેનો ફાયદો દેશને પણ થશે. અત્યારે કોવિડને કારણે કેટલીક સમસ્યાઓ છે પરંતુ મારું માનવું છે કે, એકવાર ચેપ ઓછો થઈ જશે તો પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં ફરીથી ઝડપથી વધારો થશે. સરકાર દ્વારા શરૂ કરાયેલ રસીકરણ અભિયાનમાં, આપણા પ્રવાસી રાજ્યોમાં અગ્રતાના ધોરણે દરેકને રસી આપવામાં આવે તેની પણ ખાસ કાળજી રાખવામાં આવી છે. ગોવા, ઉત્તરાખંડ જેવા રાજ્યોએ આમાં ખૂબ જ ઝડપથી કામ કર્યું છે.
સાથીઓ,
આજે દેશ પર્યટનને સર્વગ્રાહી રીતે, જોઈ રહ્યો છે. આજના સમયમાં પ્રવાસન વધારવા માટે ચાર બાબતો જરૂરી છે. પ્રથમ સ્વચ્છતા - અગાઉ આપણા પ્રવાસન સ્થળો, પવિત્ર યાત્રાધામો પણ અસ્વચ્છ હતા. આજે સ્વચ્છ ભારત અભિયાને આ ચિત્ર બદલી નાખ્યું છે. જેમ જેમ સ્વચ્છતા આવી રહી છે તેમ પ્રવાસન પણ વધી રહ્યું છે. પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવાનું બીજું મહત્વનું પરિબળ સગવડ છે. પરંતુ સુવિધાઓનો વ્યાપ માત્ર પ્રવાસન સ્થળો પૂરતો મર્યાદિત ન હોવો જોઈએ. પરિવહનની સુવિધા, ઈન્ટરનેટ, સાચી માહિતી, તબીબી વ્યવસ્થા આ તમામ પ્રકારની હોવી જોઈએ. અને આ દિશામાં પણ દેશમાં સર્વાંગી કાર્ય થઈ રહ્યું છે.
સાથીઓ,
પ્રવાસન વધારવા માટે સમય એ ત્રીજું મહત્વનું પાસું છે. આજે ટ્વેન્ટી-ટ્વેન્ટીનો યુગ છે. લોકો ઓછામાં ઓછા સમયમાં મહત્તમ જગ્યા આવરી લેવા માંગે છે. આજે દેશમાં હાઈવે, એક્સપ્રેસ વે બની રહ્યા છે, આધુનિક ટ્રેનો દોડી રહી છે, નવા એરપોર્ટ શરૂ થઈ રહ્યા છે, તે આમાં ઘણી મદદ કરી રહ્યા છે. UDAN યોજનાને કારણે હવાઈ ભાડામાં પણ નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. એટલે કે જેટલો પ્રવાસનો સમય ઘટી રહ્યો છે, ખર્ચો ઘટી રહ્યો છે, તેટલો પ્રવાસન વધી રહ્યો છે. ગુજરાત પર જ નજર કરીએ તો અંબાજીના દર્શન માટે બનાસકાંઠામાં રોપ-વે, કાલિકા માતાના દર્શન માટે પાવાગઢ, હવે ગિરનારમાં રોપ-વે છે, સાતપુરામાં કુલ ચાર રોપ-વે કાર્યરત છે. આ રોપ-વે શરૂ થયા બાદ પ્રવાસીઓની સુવિધામાં વધારો થયો છે અને પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં પણ વધારો થઈ રહ્યો છે. અત્યારે કોરોનાના પ્રભાવમાં ઘણું બધું બંધ થઈ ગયું છે, પરંતુ આપણે જોયું છે કે જ્યારે શાળા-કોલેજના વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષણ પ્રવાસ પર જાય છે, ત્યારે આ ઐતિહાસિક સ્થળો તેમને ઘણું શીખવે છે. દેશભરમાં આવા સ્થળોએ સુવિધાઓ વધી રહી છે ત્યારે વિદ્યાર્થીઓ પણ સરળતાથી શીખી અને સમજી શકશે, દેશની ધરોહર સાથે તેમનું જોડાણ પણ વધશે.
સાથીઓ,
ટુરિઝમ વધારવા માટે ચોથી અને ખૂબ જ મહત્વની બાબત છે આપણી વિચારસરણી. આપણી વિચારસરણી નવીન અને આધુનિક હોવી જરૂરી છે. પરંતુ તે જ સમયે આપણને આપણા પ્રાચીન વારસા પર કેટલો ગર્વ છે, તે ઘણું મહત્વનું છે. અમને અમારામાં આ ગૌરવ છે, તેથી અમે ભારતમાંથી ચોરાયેલી મૂર્તિઓ, વિશ્વભરમાંથી જૂની વિરાસત પરત લાવી રહ્યા છીએ. આપણા પૂર્વજોએ આપણા માટે ઘણું બધું છોડી દીધું છે. પણ એક સમય એવો હતો જ્યારે આપણી ધાર્મિક સાંસ્કૃતિક ઓળખ વિશે વાત કરતાં ખચકાતા. આઝાદી પછી, દિલ્હીમાં માત્ર થોડા પરિવારો નવા રચાયા હતા. પરંતુ આજે દેશ એ સંકુચિત વિચારસરણીને પાછળ છોડીને ગૌરવની નવી જગ્યાઓ બનાવી રહ્યો છે, તેમને ભવ્યતા આપી રહ્યો છે. અમારી સરકાર છે જેણે દિલ્હીમાં બાબાસાહેબ સ્મારક બનાવ્યું. અમારી જ સરકારે રામેશ્વરમમાં એપીજે અબ્દુલ કલામ સ્મારક બનાવ્યું છે. એ જ રીતે નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝ અને શ્યામજી કૃષ્ણ વર્માથી લઈને મહાપુરુષો સાથે સંકળાયેલા સ્થાનોને પણ ભવ્યતા આપવામાં આવી છે. આપણા આદિવાસી સમાજના ગૌરવશાળી ઈતિહાસને આગળ લાવવા માટે સમગ્ર દેશમાં આદિવાસી સંગ્રહાલયો પણ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. આજે કેવડિયામાં બનેલ સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી સમગ્ર દેશનું ગૌરવ છે. કોરોના કાળની શરૂઆત પહેલા, ખૂબ જ ઓછા સમયમાં 45 લાખથી વધુ લોકો સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી જોવા માટે ગયા હતા. કોરોના કાળ છતાં સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી જોવા માટે અત્યાર સુધીમાં 75 લાખથી વધુ લોકો આવી ચૂક્યા છે. આ જ શક્તિ છે, આ છે આપણાં નવા બંધાયેલાં સ્થળોનું આકર્ષણ. આવનારા સમયમાં આ પ્રયાસો પ્રવાસન સાથે આપણી ઓળખને પણ નવી ઊંચાઈ આપશે.
અને સાથીઓ,
જ્યારે હું વોકલ ફોર લોકલ વિશે વાત કરું છું, ત્યારે મેં જોયું છે કે કેટલાક લોકો એવું વિચારે છે કે મોદીનું વોકલ ફોર લોકલ એટલે દિવાળીમાં દિવા ક્યાંથી ખરીદવા. આટલા સીમિત ન રહો ભાઈ. જ્યારે હું સ્થાનિક માટે અવાજ કહું છું, ત્યારે મારા દૃષ્ટિકોણથી પ્રવાસન પણ તેમાં આવે છે. હું હંમેશા આગ્રહ રાખું છું કે ગમે તે હોય, પરિવારમાં સંતાનની ઈચ્છા હોય, વિદેશ જવાની, દુબઈ જવાની, સિંગાપોરમાં જવાની ઈચ્છા હોય તો જવાનું મન થાય, પરંતુ વિદેશ જવાનું આયોજન કરતાં પહેલાં કુટુંબમાં નક્કી કરી લો કે, ભારતના 15-20 પ્રખ્યાત સ્થળે જઈશું. પહેલા તમે ભારતનો અનુભવ કરશો, જોશો, પછી તમે વિશ્વના કોઈ અન્ય સ્થળે જશો.
સાથીઓ,
જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં સ્થાનિક માટે સ્વર અપનાવવું પડશે. દેશને સમૃદ્ધ બનાવવો હોય, દેશના યુવાનો માટે તક ઊભી કરવી હોય તો આ માર્ગ પર ચાલવું પડશે. આજે, સ્વતંત્રતાના અમૃતમાં, અમે એક એવા ભારત માટે પ્રતિજ્ઞા લઈ રહ્યા છીએ જે તેની પરંપરાઓ સાથે જોડાયેલું હશે એટલું જ આધુનિક હશે. આપણા તીર્થસ્થાનો, આપણા પ્રવાસન સ્થળો આ નવા ભારતમાં રંગ ભરવાનું કામ કરશે. આ આપણી વિરાસત અને વિકાસ બંનેના પ્રતિક બનશે. મને પૂરો વિશ્વાસ છે કે, સોમનાથ દાદાના આશીર્વાદથી દેશની વિકાસની આ યાત્રા આમ જ આગળ વધતી રહેશે.
ફરી એકવાર હું તમને બધાને નવા સર્કિટ હાઉસ માટે અભિનંદન આપું છું.
ખુબ ખુબ આભાર.
જય સોમનાથ.
