ગોવાના રાજ્યપાલ શ્રી પીએસ શ્રીધરન પિલ્લાઈ જી, ગોવાના યુવા મુખ્યમંત્રી શ્રી પ્રમોદ સાવંત જી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળના મારા સાથીદારો હરદીપ સિંહ પુરી જી, રામેશ્વર તેલી જી, વિવિધ દેશોના મહેમાનો, મહિલાઓ અને સજ્જનો.
ઈન્ડિયા એનર્જી વીકની આ બીજી આવૃત્તિમાં, હું તમને બધાને શુભેચ્છા પાઠવું છું. અમારા માટે ખૂબ જ આનંદની વાત છે કે ભારત ઉર્જા સપ્તાહના આ કાર્યક્રમનું આયોજન ગોવામાં કરવામાં આવી રહ્યું છે જે હંમેશા ઊર્જાથી ભરપૂર હોય છે. ગોવા તેના આતિથ્ય માટે જાણીતું છે. દુનિયાભરમાંથી અહીં આવતા પ્રવાસીઓ અહીંની સુંદરતા અને સંસ્કૃતિથી પ્રભાવિત થાય છે. આજે ગોવા પણ એક એવું રાજ્ય છે જે વિકાસના નવા દાખલાઓને સ્પર્શી રહ્યું છે. તેથી આજે જ્યારે આપણે પર્યાવરણ પ્રત્યેની સંવેદનશીલતા વિશે વાત કરવા માટે સાથે આવ્યા છીએ…આપણે ટકાઉ ભવિષ્ય વિશે વાત કરવા જઈ રહ્યા છીએ…તો ગોવા આ માટે ખૂબ જ યોગ્ય સ્થળ છે. મને વિશ્વાસ છે કે આ સમિટમાં આવનારા તમામ વિદેશી મહેમાનો તેમની સાથે ગોવાની જીવનભરની યાદો લઈને જશે.
મિત્રો,
ઈન્ડિયા એનર્જી વીકની આ ઈવેન્ટનું આયોજન ખૂબ જ મહત્વના સમયગાળામાં કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ 6 મહિનામાં જ ભારતનો જીડીપી દર સાડા સાત ટકાથી વધુ વધ્યો છે. આ દર વૈશ્વિક વૃદ્ધિના અનુમાન કરતાં ઘણો વધારે છે. ભારત આજે વિશ્વમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતું અર્થતંત્ર છે. અને તાજેતરમાં, IMF એ પણ આગાહી કરી છે કે આપણે સમાન ગતિએ વિકાસ કરીશું. આજે સમગ્ર વિશ્વના નિષ્ણાતો માની રહ્યા છે કે ભારત ટૂંક સમયમાં વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જશે. ભારતની આ ગ્રોથ સ્ટોરીમાં એનર્જી સેક્ટર ખૂબ મહત્વનું છે, સ્વાભાવિક રીતે તેનું મહત્વ વધી રહ્યું છે.
મિત્રો,
ભારત પહેલાથી જ વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો ઉર્જા ગ્રાહક છે. ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ ગ્રાહક અને ત્રીજો સૌથી મોટો LPG ગ્રાહક પણ છે. અમે વિશ્વના ચોથા સૌથી મોટા એલએનજી આયાતકાર, ચોથા સૌથી મોટા રિફાઈનર અને ચોથું સૌથી મોટાં ઓટોમોબાઈલ માર્કેટ છીએ. આજે ભારતમાં ટુ વ્હીલર અને ફોર વ્હીલરના વેચાણમાં નવા રેકોર્ડ બની રહ્યા છે. ભારતમાં EVsની માંગ સતત વધી રહી છે. એવો પણ અંદાજ છે કે ભારતની પ્રાથમિક ઉર્જાની માંગ 2045 સુધીમાં બમણી થઈ જશે. એટલે કે, જો આજે આપણને દરરોજ લગભગ 19 મિલિયન બેરલ તેલની જરૂર પડે છે, તો તે 2045 સુધીમાં 38 મિલિયન બેરલ સુધી પહોંચી જશે.
મિત્રો,
ભવિષ્યની આ જરૂરિયાતોને જોઈને અને સમજીને ભારત હવેથી તૈયારીઓ કરી રહ્યું છે. ઉર્જાની વધતી જતી માંગ વચ્ચે, ભારત દેશના દરેક ખૂણે પોસાય તેવી ઉર્જા પણ સુનિશ્ચિત કરી રહ્યું છે. ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાં ઘણા વૈશ્વિક પરિબળો હોવા છતાં છેલ્લા 2 વર્ષમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડો થયો છે. આ સિવાય ભારતે 100% વીજળી કવરેજ હાંસલ કર્યું છે અને કરોડો ઘરોને વીજળી પૂરી પાડી છે. અને આવા પ્રયાસોને કારણે જ આજે ભારત વિશ્વના મંચ પર ઉર્જા ક્ષેત્રે આટલી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. ભારત માત્ર તેની જરૂરિયાતો પૂરી નથી કરી રહ્યું પરંતુ વિશ્વના વિકાસની દિશા પણ નક્કી કરી રહ્યું છે.
મિત્રો,
આજે ભારત 21મી સદીના આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ કરી રહ્યું છે. અમે ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બિલ્ડીંગ મિશન પર કામ કરી રહ્યા છીએ. આ નાણાકીય વર્ષમાં અમે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર લગભગ 10 લાખ કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરી રહ્યા છીએ. માત્ર એક સપ્તાહ પહેલા આવેલા ભારતીય બજેટમાં હવે અમે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર 11 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવાનું વચન આપ્યું છે. આનો મોટો હિસ્સો એનર્જી સેક્ટરમાં જવાની ખાતરી છે. આટલી મોટી રકમથી દેશમાં જે પણ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર બનાવવામાં આવશે, તે રેલવે, રોડવેઝ, વોટરવેઝ, એરવેઝ કે હાઉસિંગ હોય, બધાને ઊર્જાની જરૂર પડશે. અને તેથી જ, તમે જોતા હશો કે કેવી રીતે ભારત તેની ઉર્જા ક્ષમતામાં સતત વધારો કરી રહ્યું છે.
અમારી સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા સુધારાઓને કારણે ભારતમાં ઘરેલું ગેસનું ઉત્પાદન ઝડપથી વધી રહ્યું છે. અમે પ્રાઇમરી એનર્જી મિક્સમાં નેચરલ ગેસને છ ટકાથી વધારીને પંદર ટકા કરવાના પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ. આ માટે આગામી 5-6 વર્ષમાં લગભગ 67 બિલિયન ડૉલરનું રોકાણ કરવામાં આવનાર છે. અમે પહેલાથી જ વિશ્વના સૌથી મોટા રિફાઇનર્સમાંના એક છીએ. આજે અમારી રિફાઇનિંગ ક્ષમતા બસ્સો ચોપન MMTPA ને વટાવી ગઈ છે. અમે 2030 સુધીમાં ભારતની રિફાઇનિંગ ક્ષમતાને ચારસો પચાસ MMTPA સુધી વધારવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. ભારત પેટ્રોકેમિકલ્સ અને અન્ય ફિનિશ્ડ પ્રોડક્ટ્સના ક્ષેત્રમાં પણ મુખ્ય નિકાસકાર તરીકે ઉભરી આવ્યું છે.
હું તમને આવા ઘણા ઉદાહરણો આપી શકું છું. પરંતુ આ બધાની જડ એ છે કે ભારત હાલમાં ઊર્જામાં પહેલા કરતાં વધુ રોકાણ કરી રહ્યું છે. અને તેથી જ આજે વિશ્વમાં તેલ, ગેસ અને ઉર્જા ક્ષેત્ર સાથે સંકળાયેલા લગભગ દરેક અગ્રણી ભારતમાં રોકાણ કરવા માંગે છે. આ ક્ષણે મારી સામે કેટલા નેતાઓ બેઠા છે? અમે તમારું પણ હાર્દિક સ્વાગત કરીએ છીએ.
મિત્રો,
સર્ક્યુલર અર્થતંત્ર ભારતની પ્રાચીન પરંપરાનો એક ભાગ છે. પુનઃઉપયોગની વિભાવના પણ આપણી જીવનશૈલી સાથે સંબંધિત છે. અને આ બાબત ઉર્જા ક્ષેત્ર સાથે પણ એટલી જ સંબંધિત છે. ગ્લોબલ બાયોફ્યુઅલ એલાયન્સ જે અમે ગયા વર્ષે G-20 સમિટમાં લોન્ચ કર્યું હતું તે અમારી સમાન ભાવનાનું પ્રતીક છે. આ જોડાણે વિશ્વભરની સરકારો, સંસ્થાઓ અને ઉદ્યોગોને એકસાથે લાવ્યા છે. જ્યારથી આ જોડાણ થયું છે ત્યારથી તેને વ્યાપક સમર્થન મળી રહ્યું છે. બહુ ઓછા સમયમાં 22 દેશો અને 12 આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠનો આ જોડાણમાં જોડાયા છે. આ સમગ્ર વિશ્વમાં બાયોફ્યુઅલના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપશે. આનાથી લગભગ 500 બિલિયન ડોલરની આર્થિક તકો ઊભી કરવામાં પણ મદદ મળશે.
મિત્રો,
ભારતે પણ આ ક્ષેત્રમાં ઘણી પ્રગતિ કરી છે. છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ભારતમાં જૈવ ઇંધણને અપનાવવામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. 10 વર્ષ પહેલા પેટ્રોલમાં ઇથેનોલનું મિશ્રણ દોઢ ટકા જેટલું હતું. 2023માં તે વધીને 12 ટકાથી વધુ થયું. આનાથી કાર્બન ઉત્સર્જનમાં આશરે 42 મિલિયન મેટ્રિક ટનનો ઘટાડો થયો છે. અમે 2025 સુધીમાં પેટ્રોલમાં 20 ટકા ઇથેનોલનું મિશ્રણ કરવાના લક્ષ્ય પર કામ કરી રહ્યા છીએ. તમારામાંથી ઘણા જાણતા હશે...છેલ્લા ઈન્ડિયા એનર્જી વીક દરમિયાન જ, ભારતે 80 થી વધુ રિટેલ આઉટલેટ્સ પર 20 ટકા ઈથેનોલ બ્લેન્ડિંગ શરૂ કર્યું હતું. હવે અમે આ જ કામ દેશના 9 હજાર આઉટલેટ્સ પર કરી રહ્યા છીએ.
મિત્રો,
સરકાર વેસ્ટ ટુ વેલ્થ મેનેજમેન્ટના મોડલ પર ગ્રામીણ અર્થતંત્રને નવી ગતિ આપવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહી છે. આ માટે ભારતમાં 5000 કોમ્પ્રેસ્ડ બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપવાની દિશામાં કામ ચાલી રહ્યું છે.
મિત્રો,
વિશ્વની 17 ટકા વસ્તી ધરાવતો દેશ હોવા છતાં, વિશ્વમાં ભારતનો કાર્બન ઉત્સર્જન હિસ્સો માત્ર 4 ટકા છે. આ હોવા છતાં, અમે અમારા ઉર્જા મિશ્રણને વધુ બહેતર બનાવવા માટે પર્યાવરણની દ્રષ્ટિએ સંવેદનશીલ ઉર્જા સ્ત્રોતોના વિકાસ પર ભાર આપી રહ્યા છીએ. 2070 સુધીમાં અમે નેટ ઝીરો એમિશનનું લક્ષ્ય હાંસલ કરવા માંગીએ છીએ. આજે ભારત રિન્યુએબલ એનર્જી સ્થાપિત ક્ષમતામાં વિશ્વમાં ચોથા ક્રમે છે. અમારી સ્થાપિત વીજળી ક્ષમતામાંથી, તેમાંથી 40 ટકા બિન અશ્મિભૂત બળતણ સ્ત્રોતોમાંથી આવે છે. છેલ્લા એક દાયકામાં ભારતની સૌર ઉર્જા સ્થાપિત ક્ષમતામાં 20 ગણો વધારો થયો છે.
સૌર ઉર્જા સાથે જોડવાનું અભિયાન ભારતમાં જન ચળવળ બની રહ્યું છે. થોડા દિવસો પહેલા જ ભારતમાં વધુ એક મોટું મિશન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. ભારતમાં 1 કરોડ ઘરોમાં સોલાર રૂફટોપ લગાવવાની યોજના જાહેર કરવામાં આવી છે. આ સાથે આપણા એક કરોડ પરિવાર ઉર્જા ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભર બનશે. તેમના ઘરોમાં ઉત્પન્ન થતી વધારાની વીજળી સીધી ગ્રીડમાં મોકલવાની વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવી રહી છે. તમે કલ્પના કરી શકો છો કે, ભારત જેવા દેશમાં આ યોજના કેટલી મોટી અસર કરશે. આ તમારા માટે આ સમગ્ર સોલર વેલ્યુ ચેઇનમાં રોકાણ કરવાની એક વિશાળ તક ઊભી કરશે.
મિત્રો,
આજે ભારત ગ્રીન હાઇડ્રોજનના ક્ષેત્રમાં પણ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. નેશનલ ગ્રીન હાઈડ્રોજન મિશનને કારણે ભારત ટૂંક સમયમાં હાઈડ્રોજન ઉત્પાદન અને નિકાસનું કેન્દ્ર બનવા જઈ રહ્યું છે. મને વિશ્વાસ છે કે, ભારતનું ગ્રીન એનર્જી સેક્ટર રોકાણકારો અને ઉદ્યોગો બંનેને ચોક્કસ વિજેતા બનાવી શકે છે.
મિત્રો,
ઈન્ડિયા એનર્જી વીકની આ ઈવેન્ટ માત્ર ભારતની ઈવેન્ટ નથી. આ ઘટના ‘ભારત વિશ્વ સાથે અને વિશ્વ માટે ભારત’ની ભાવનાનું પ્રતિબિંબ છે. અને તેથી આજે આ પ્લેટફોર્મ ઉર્જા ક્ષેત્ર સાથે સંબંધિત અનુભવોની ચર્ચા અને આદાનપ્રદાન માટેનું પ્લેટફોર્મ બની ગયું છે.
ચાલો આપણે એકબીજા પાસેથી શીખવા, ટેક્નોલોજી આપ-લે કરવા અને ટકાઉ ઉર્જાના નવા રસ્તાઓ શોધવા પર સાથે મળીને આગળ વધીએ. ચાલો આપણે એકબીજા પાસેથી શીખીએ, ચાલો અત્યાધુનિક તકનીકો પર સહયોગ કરીએ અને ટકાઉ ઉર્જા વિકાસ માટેના રસ્તાઓ શોધીએ.
સાથે મળીને આપણે એવું ભવિષ્ય બનાવી શકીએ છીએ જે સમૃદ્ધ અને પર્યાવરણીય રીતે ટકાઉ હોય. મને વિશ્વાસ છે કે આ મંચ અમારા પ્રયાસોનું પ્રતિક બનશે. ફરી એકવાર, હું તમને આ પ્રસંગ માટે ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું.
ખુબ ખુબ આભાર.
