“ବିଶ୍ୱରେ ମହାମାରୀ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଥିଲା”
“ଶାରୀରିକ, ମାନସିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା ହେଉଛି ଭାରତର ଲକ୍ଷ୍ୟ” “ସଂସ୍କୃତି, ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଅପାର ବିବିଧତା ରହିଛି”
“ପ୍ରକୃତ ପ୍ରଗତି ହେଉଛି ଲୋକକୈନ୍ଦ୍ରିକ । ଡାକ୍ତରୀ ବିଜ୍ଞାନରେ ଯେତେ ଅଗ୍ରଗତି ହେଉନା କାହିଁକି, ଶେଷ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ନିଶ୍ଚିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ”
“ଯୋଗ ଏବଂ ଧ୍ୟାନ ଆଧୁନିକ ବିଶ୍ୱକୁ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତର ଉପହାର ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଗତିବିଧିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି”
“ଭାରତର ପାରମ୍ପାରିକ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀରେ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ରୋଗର ଅନେକ ଉତ୍ତର ରହିଛି”
“କେବଳ ଆମର ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାକୁ ସୁଲଭ ତଥା ସହଜ କରିବା ଭାରତର ଲକ୍ଷ୍ୟ”

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଜି ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂ ଜରିଆରେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରଗତି ମୈଦାନରେ ୱାନ ଆର୍ଥ ୱାନ ହେଲ୍‍ଥ - ଆଡଭାନଟେଜ ହେଲ୍‍ଥ କେୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୨୩ କୁ ଉଦଘାଟନ କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ସମାବେଶକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରୁ ଆସିଥିବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ, ସାର୍କ, ଏସିଆନ୍ ଏବଂ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ ଜଣାଇଥିଲେ । ଏକ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରର ଉଦ୍ଧୃତ ଯାହା ‘ସମସ୍ତେ ଖୁସି ହୁଅନ୍ତୁ, ସମସ୍ତେ ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତୁ, ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ଭଲ ଘଟଣା ଘଟୁ ଏବଂ କେହି ଦୁଃଖରେ ପୀଡିତ ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ' କୁ ଅନୁବାଦ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦେଶର ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ଆଲୋକିତ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ କୌଣସି ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସାର୍ବଜନୀନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଥିଲା ।  ସେ ସୂଚାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ବିଶ୍ୱ ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମାନ ବିଶ୍ୱାସର ଧାରା ଅନୁସରଣ କରେ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଉଦାହରଣ ଅଟେ । ଆମର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ କେବଳ ମଣିଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ । ଏହା ଆମର ସମଗ୍ର ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ବିସ୍ତାର କରେ । ଉଦ୍ଭିଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପଶୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ମାଟିଠାରୁ ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଯେତେବେଳେ ଆମ ଚାରିପାଖରେ ସବୁକିଛି ସୁସ୍ଥ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ସୁସ୍ଥ ରହିପାରିବା ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ।

ରୋଗ ଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିବା ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ସମାନ ବୋଲି ସାଧାରଣ ଧାରଣାକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ କେବଳ ରୋଗ ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ନୁହେଁ ବରଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସୁସ୍ଥତା ଏବଂ କଲ୍ୟାଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଶାରୀରିକ, ମାନସିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା ।

"ଗୋଟିଏ ପୃଥିବୀ, ଗୋଟିଏ ପରିବାର, ଗୋଟିଏ ଭବିଷ୍ୟତ” ବିଷୟବସ୍ତୁ ସହିତ ଜି -୨୦ ସଭାପତିତ୍ୱ ଭାବେ ଭାରତର ଯାତ୍ରାକୁ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ପୂରଣ କରିବାରେ ସହନଶୀଳ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଗ୍ରହ ପାଇଁ ଡାକ୍ତରୀ ଚକିତ୍ସା ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କର୍ମୀଙ୍କ ଗତିଶୀଳତା ହେଉଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କାରଣ " ୱାନ ଆର୍ଥ ୱାନ ହେଲ୍‍ଥ - ଆଡଭାନଟେଜ ହେଲ୍‍ଥକେୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୨୩” ଏହି ଦିଗରେ ଏକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରୟାସ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂଚାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଆଜିର ଉତ୍ସବ ଭାରତର ଜି -୨୦ ସଭାପତିତ୍ୱ ବିଷୟ ସହିତ ସମାନ ହୋଇଛି ଯାହା ଅନେକ ଦେଶରୁ ଅଂଶଗ୍ରହଣର ସାକ୍ଷୀ ରହିଛି । "ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍‌” ର ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନକୁ ଆଲୋକପାତ କରିବା ସହିତ ଏହାର ଅର୍ଥ ବିଶ୍ୱ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ପରିବାର ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସରକାରୀ ତଥା ବେସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ର ତଥା ବୃତ୍ତିଧାରୀ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାବିତ୍‍ମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଖୁସି ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ।

ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ବିଷୟରେ ଭାରତର ଶକ୍ତି ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତର ପ୍ରତିଭା, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଟ୍ରାକ୍ ରେକର୍ଡ ଏବଂ ପରମ୍ପରାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି । ସେ ଆହୁରି ବିସ୍ତାରିତ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଶ୍ୱ ଭାରତୀୟ ଡାକ୍ତର, ନର୍ସ ଏବଂ ଯତ୍ନ ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଏବଂ ପ୍ରତିଭା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଛି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ ବୃତ୍ତିଧାରୀଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ଦ୍ୱାରା ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଅନେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପକୃତ ହୋଇଛି । ସଂସ୍କୃତି, ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଅପାର ବିବିଧତା ରହିଛି ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ବୃତ୍ତିଧାରୀଙ୍କ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ବିବିଧ ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପ୍ରତିଭା ସେମାନଙ୍କର ଅଭୂତପୂର୍ବ କୌଶଳ ଯୋଗୁଁ ବିଶ୍ୱର ବିଶ୍ୱାସ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତିର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିପାରିବ ।

ଶତାବ୍ଦୀର ଏକ ମହାମାରୀ ବିଶ୍ୱକୁ ଅନେକ ସତ୍ୟକୁ ସ୍ମରଣ କରାଇଥିବା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗଭୀରଭାବେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଥିବା ବିପଦକୁ ସୀମା  ରୋକିପାରିବ ନାହିଁ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଦକ୍ଷିଣ ବିଶ୍ୱରେ ଥିବା ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ବଳ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରକୃତ ପ୍ରଗତି ହେଉଛି ଲୋକକୈନ୍ଦ୍ରିକ । ଡାକ୍ତରୀ ବିଜ୍ଞାନରେ ଯେତେ ଅଗ୍ରଗତି ହେଉନା କାହିଁକି, ଶେଷ ମାଇଲରେ ଥିବା ଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ନିଶ୍ଚିତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବା ସହିତ ଜଣେ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସହଯୋଗୀ ଭାବେ ସେ ଅନେକ ଦେଶର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ନଜର ରଖିଛନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟୀକା ଏବଂ ଔଷଧ ମାଧ୍ୟମରେ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବାର ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ ମିଶନରେ ଭାରତ ଅନେକ ଦେଶ ସହ ସହଯୋଗୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଗର୍ବିତ, ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ତଥା ଦ୍ରୁତତମ କୋଭିଡ -୧୯ ଟୀକାକରଣ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ୧୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଦେଶକୁ ୩୦୦ ନିୟୁତ କୋଭିଡ-୧୯ ଟିକା ପରିବହନର ଉଦାହରଣ ଦେଇଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଦୋହରାଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଭାରତର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ଝଲକ ଦେଖାଇଛି ଏବଂ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଖୋଜୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ବନ୍ଧୁ ହୋଇ ରହିବ ।

ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସାମଗ୍ରିକ ରହିଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯୋଗ ଏବଂ ଧ୍ୟାନ ଭଳି ପ୍ରଣାଳୀ ସହିତ ଭାରତରେ ପ୍ରତିଷେଧକ ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହନମୂଳକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାର ଏକ ମହାନ ପରମ୍ପରା ରହିଛି ଏବଂ ଆଧୁନିକ ବିଶ୍ୱକୁ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତର ଉପହାର ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ସେ ଆୟୁର୍ବେଦ ଉପରେ ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯାହାକି ସୁସ୍ଥତାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁଶାସନ ଏବଂ ଏହା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଶାରୀରିକ ଏବଂ ମାନସିକ ଦିଗଗୁଡ଼ିକର ଯତ୍ନ ନିଏ ବୋଲି କହିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ରୋଗର ସମାଧାନ ଖୋଜୁଛି । ଭାରତର ପାରମ୍ପାରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାରେ ଅନେକ ଉତ୍ତର ରହିଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି । ସେ ମିଲେଟ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯାହା ଭାରତର ପାରମ୍ପାରିକ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱରେ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା କରିବାର କ୍ଷମତା ରଖିଛି ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ଯୋଜନା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା ଯୋଜନା । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ୫୦୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ ଯେଉଁଠାରେ ୪୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନଗଦବିହୀନ ଏବଂ କାଗଜବିହୀନ ଢଙ୍ଗରେ ଏହି ସେବା ଲାଭ କରିସାରିଛନ୍ତି ଯାହା ଫଳରେ ନାଗରିକମାନେ ପ୍ରାୟ ୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର ସଞ୍ଚୟ କରିଛନ୍ତି ।

ଅଭିଭାଷଣ ସମାପ୍ତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଆହ୍ୱାନରୁ ବିଶ୍ୱ ପୃଥକ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ସମନ୍ୱିତ, ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ତଥା ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପାଇଁ ସମୟ ଆସିଛି । ଆମର ଜି୨୦ ସଭାପତିତ୍ୱ ସମୟରେ ଏହା ଆମର ଏକ ଧ୍ୟାନ କ୍ଷେତ୍ର ଅଟେ । କେବଳ ଆମର ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାକୁ ସୁଗମ ତଥା ସୁଲଭ କରିବା ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ପ୍ରାଥମିକତା ପାର୍ଥକ୍ୟ ହ୍ରାସ କରୁଛି ଏବଂ ଅପହଞ୍ଚ ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରିବା ଦେଶ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱାସ ପାଲଟିଛି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆଶା ପ୍ରକଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସମାବେଶ ଏହି ଦିଗରେ ବିଶ୍ୱ ଭାଗିଦାରୀକୁ ମଜବୁତ କରିବ ଏବଂ "ଏକ ପୃଥିବୀ-ଏକ ସ୍‌ୱାସ୍ଥ୍ୟñ ର ସାଧାରଣ ଏଜେଣ୍ଡାରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ସହଭାଗିତା ଲୋଡିବ ।

ପୃଷ୍ଠଭୂମି

ଫେଡେରେସନ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଚାମ୍ବର୍ସ ଅଫ୍ କମର୍ସ ଆଣ୍ଡ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରି (ଫିକି) ସହିତ ମିଳିତ ଭାବେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଭାରତର ଜି -୨୦ ସଭାପତିତ୍ୱ ସହ ୱାନ ଆର୍ଥ ୱାନ ହେଲ୍‍ଥ - ଆଡଭାନଟେଜ ହେଲ୍‍ଥ କେୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୨୩ ର ୬ଷ୍ଠ ସଂସ୍କରଣକୁ ବ୍ରାଣ୍ଡେଡ୍ କରିଛି ଏବଂ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ୨୬ ଏବଂ ୨୭ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୩ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରଗତି ମଇଦାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି ।

ଦୁଇ ଦିନିଆ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସହନଶୀଳ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାର ଢାଞ୍ଚା ର୍ନିମାଣ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ମାଧ୍ୟମରେ ସାର୍ବଜନିନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସହଯୋଗ ଏବଂ ସହଭାଗୀତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଛି । ଏହା ମେଡିକାଲ୍ ଭାଲ୍ୟୁ ଟ୍ରାଭେଲ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଶକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି, ମୂଲ୍ୟ-ଆଧାରିତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ସେବା ଯୋଗାଉଥିବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କର୍ମଶାଳାର ରପ୍ତାନିକାରୀ ତଥା ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଏବଂ ସୁସ୍ଥତା ସେବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ହବ୍ ଭାବରେ ଏହାର ଆର୍ବିଭାବ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଭାରତର ଜି୨୦ ସଭାପତିତ୍ୱ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସହିତ "ଗୋଟିଏ ପୃଥିବୀ, ଗୋଟିଏ ପରିବାର, ଗୋଟିଏ ଭବିଷ୍ୟତ” ସହିତ ଅନୁରୂପ ଅଟେ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ଭାବରେ ଏହାର ନାମ ହେଉଛି " ୱାନ ଆର୍ଥ ୱାନ ହେଲ୍‍ଥ - ଆଡଭାନଟେଜ ହେଲ୍‍ଥକେୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୨୩”  ଭାରତରୁ ସେବା ରପ୍ତାନିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ, ଏହି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଜ୍ଞାନ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଏକ ଆଦର୍ଶ ଫୋରମ୍ ପ୍ରଦାନ କରିବ, ବିଶ୍ୱର ଏମଭିଟି ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଅଗ୍ରଣୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ, ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି, ଶିଳ୍ପ ସହଭାଗୀ, ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାରଦର୍ଶିତା, ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଶିଳ୍ପ ବୃତ୍ତିଧାରୀମାନେ  ଏହାର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ସାଥୀମାନଙ୍କ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ କରିବାକୁ, ଧାରଣା ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ, ସମ୍ପର୍କ ଗଠନ ଏବଂ ଦୃଢ ବ୍ୟବସାୟ ଭାଗିଦାରୀ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବ ।          

ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ୭୦ ଟି ଦେଶରୁ ୧୨୫ ପ୍ରଦର୍ଶକ ଏବଂ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ଆୟୋଜକ ବିଦେଶୀ ପ୍ରତିନିଧୀ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବେ । ଆଫ୍ରିକା, ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ, ସ୍ୱାଧୀନ ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠି ଦେଶ, ସାର୍କ ଏବଂ ଏସିଆର ୭୦ ରୁ ଅଧିକ ର୍ନିଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦେଶରୁ ଆୟୋଜକ ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ସହ କ୍ରେତା ବିକ୍ରେତା ବୈଠକ ଏବଂ ର୍ନିଧାରିତ ବି୨ବି ବୈଠକ ଏକତ୍ରିତ ହେବ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଏବଂ ବିଦେଶୀ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ମଞ୍ଚରେ ଏକାଠି କରିବ ।  ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଶିଳ୍ପ, ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଇତ୍ୟାଦି ବିଶିଷ୍ଟ ବକ୍ତା ତଥା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହ ପ୍ୟାନେଲ୍ ଆଲୋଚନା ସହିତ ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ପାରସ୍ପରିକ ଅଧିବେଶନ ହେବ ।

 

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଭିଭାଷଣ ପଢିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ କ୍ଲିକ କରନ୍ତୁ

Explore More
ଶ୍ରୀରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ମନ୍ଦିର ଧ୍ଵଜାରୋହଣ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

ଶ୍ରୀରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ମନ୍ଦିର ଧ୍ଵଜାରୋହଣ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
Why The SHANTI Bill Makes Modi Government’s Nuclear Energy Push Truly Futuristic

Media Coverage

Why The SHANTI Bill Makes Modi Government’s Nuclear Energy Push Truly Futuristic
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
‘Restoring Balance’ is a global urgency: PM Modi highlights global health challenges at WHO Global Summit on Traditional Medicine
December 19, 2025
It is India’s privilege and a matter of pride that the WHO Global Centre for Traditional Medicine has been established in Jamnagar: PM
Yoga has guided humanity across the world towards a life of health, balance, and harmony: PM
Through India’s initiative and the support of over 175 nations, the UN proclaimed 21 June as International Yoga Day; over the years, yoga has spread worldwide, touching lives across the globe: PM
The inauguration of the WHO South-East Asia Regional Office in Delhi marks another milestone. This global hub will advance research, strengthen regulation & foster capacity building: PM
Ayurveda teaches that balance is the very essence of health, only when the body sustains this equilibrium can one be considered truly healthy: PM
Restoring balance is no longer just a global cause-it is a global urgency, demanding accelerated action and resolute commitment: PM
The growing ease of resources and facilities without physical exertion is giving rise to unexpected challenges for human health: PM
Traditional healthcare must look beyond immediate needs, it is our collective responsibility to prepare for the future as well: PM

WHO के डायरेक्टर जनरल हमारे तुलसी भाई, डॉक्टर टेड्रोस़, केंद्रीय स्वास्थ्य में मेरे साथी मंत्री जे.पी. नड्डा जी, आयुष राज्य मंत्री प्रतापराव जाधव जी, इस आयोजन से जुड़े अन्य देशों के सभी मंत्रीगण, विभिन्न देशों के राजदूत, सभी सम्मानित प्रतिनिधि, Traditional Medicine क्षेत्र में काम करने वाले सभी महानुभाव, देवियों और सज्जनों !

आज दूसरी WHO Global Summit on Traditional Medicine का समापन दिन है। पिछले तीन दिनों में यहां पारंपरिक चिकित्सा के क्षेत्र से जुड़े दुनिया भर के एक्सपर्ट्स ने गंभीर और सार्थक चर्चा की है। मुझे खुशी है कि भारत इसके लिए एक मजबूत प्लेटफार्म का काम कर रहा है। और इसमें WHO की भी सक्रिय भूमिका रही है। मैं इस सफल आयोजन के लिए WHO का, भारत सरकार के आयुष मंत्रालय का और यहां उपस्थित सभी प्रतिभागियों का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं।

साथियों,

ये हमारा सौभाग्य है और भारत के लिए गौरव की बात है कि WHO Global Centre for Traditional Medicine भारत के जामनगर में स्थापित हुआ है। 2022 में Traditional Medicine की पहली समिट में विश्व ने बड़े भरोसे के साथ हमें ये दायित्व सौंपा था। हम सभी के लिए खुशी की बात है कि इस ग्लोबल सेंटर का यश और प्रभाव locally से लेकर के globally expand कर रहा है। इस समिट की सफलता इसका सबसे बड़ा उदाहरण है। इस समिट में Traditional knowledge और modern practices का कॉन्फ्लूएंस हो रहा है। यहां कई नए initiatives भी शुरू हुए हैं, जो medical science और holistic health के future को transform कर सकते हैं। समिट में विभिन्न देशों के स्वास्थ्य मंत्रियों और प्रतिनिधियों के बीच विस्तार से संवाद भी हुआ है। इस संवाद ने ज्वाइंट रिसर्च को बढ़ावा देने, नियमों को सरल बनाने और ट्रेनिंग और नॉलेज शेयरिंग के लिए नए रास्ते खोले हैं। ये सहयोग आगे चलकर Traditional Medicine को अधिक सुरक्षित, अधिक भरोसेमंद बनाने में महत्वपूर्ण भूमिका निभाएगा।

साथियों,

इस समिट में कई अहम विषयों पर सहमति बनना हमारी मजबूत साझेदारी का प्रतिबिंब है। रिसर्च को मजबूत करना, Traditional Medicine के क्षेत्र में डिजिटल टेक्नोलॉजी का उपयोग बढ़ाना, ऐसे रेगुलेटरी फ्रेमवर्क तैयार करना जिन पर पूरी दुनिया भरोसा कर सके। ऐसे मुद्दे Traditional Medicine को बहुत सशक्त करेंगे। यहां आयोजित Expo में डिजिटल हेल्थ टेक्नोलॉजी, AI आधारित टूल्स, रिसर्च इनोवेशन, और आधुनिक वेलनेस इंफ्रास्ट्रक्चर, इन सबके जरिए हमें ट्रेडिशन और टेक्नोलॉजी का एक नया collaboration भी देखने को मिला है। जब ये साथ आती हैं, तो ग्लोबल हेल्थ को अधिक प्रभावी बनाने की क्षमता और बढ़ जाती है। इसलिए, इस समिट की सफलता ग्लोबल दृष्टि से बहुत ही अहम है।

साथियों,

पारंपरिक चिकित्सा प्रणाली का एक अहम हिस्सा योग भी है। योग ने पूरी दुनिया को स्वास्थ्य, संतुलन और सामंजस्य का रास्ता दिखाया है। भारत के प्रयासों और 175 से ज्यादा देशों के सहयोग से संयुक्त राष्ट्र द्वारा 21 जून को योग दिवस घोषित किया गया था। बीते वर्षों में हमने योग को दुनिया के कोने-कोने तक पहुंचते देखा है। मैं योग के प्रचार और विकास में महत्वपूर्ण योगदान देने वाले हर व्यक्ति की सराहना करता हूं। आज ऐसे कुछ चुनींदा महानुभावों को पीएम पुरस्कार दिया गया है। प्रतिष्ठित जूरी सदस्यों ने एक गहन चयन प्रक्रिया के माध्यम से इन पुरस्कार विजेताओं का चयन किया है। ये सभी विजेता योग के प्रति समर्पण, अनुशासन और आजीवन प्रतिबद्धता के प्रतीक हैं। उनका जीवन हर किसी के लिए प्रेरणा है। मैं सभी सम्मानित विजेताओं को हार्दिक बधाई देता हूं, अपनी शुभकामनाएं देता हूं।

साथियों,

मुझे ये जानकर भी अच्छा लगा कि इस समिट के आउटकम को स्थायी रूप देने के लिए एक महत्वपूर्ण कदम उठाया गया हैं। Traditional Medicine Global Library के रूप में एक ऐसा ग्लोबल प्लेटफॉर्म शुरू किया गया है, जो ट्रेडिशनल मेडिसिन से जुड़े वैज्ञानिक डेटा और पॉलिसी डॉक्यूमेंट्स को एक जगह सुरक्षित करेगा। इससे उपयोगी जानकारी हर देश तक समान रूप से पहुंचने का रास्ता आसान होगा। इस Library की घोषणा भारत की G20 Presidency के दौरान पहली WHO Global Summit में की गई थी। आज ये संकल्प साकार हो गया है।

साथियों,

यहां अलग-अलग देशों के स्वास्थ्य मंत्रियों ने ग्लोबल पार्टनरशिप का एक बेहतरीन उदाहरण प्रस्तुत किया है। एक साझेदार के रूप में आपने Standards, safety, investment जैसे मुद्दों पर चर्चा की है। इस संवाद से जो Delhi Declaration इसका रास्ता बना है, वो आने वाले वर्षों के लिए एक साझा रोडमैप की तरह काम करेगा। मैं इस joint effort के लिए विभिन्न देशों के माननीय मंत्रियों की सराहना करता हूं, उनके सहयोग के लिए मैं आभार जताता हूं।

साथियों,

आज दिल्ली में WHO के South-East Asia Regional Office का उद्घाटन भी किया गया है। ये भारत की तरफ से एक विनम्र उपहार है। ये एक ऐसा ग्लोबल हब है, जहां से रिसर्च, रेगुलेशन और कैपेसिटी बिल्डिंग को बढ़ावा मिलेगा।

साथियों,

भारत दुनिया भर में partnerships of healing पर भी जोर दे रहा है। मैं आपके साथ दो महत्वपूर्ण सहयोग साझा करना चाहता हूं। पहला, हम बिमस्टेक देशों, यानी दक्षिण और दक्षिण-पूर्व एशिया में हमारे पड़ोसी देशों के लिए एक Centre of Excellence स्थापित कर रहे हैं। दूसरा, हमने जापान के साथ एक collaboration शुरू किया है। ये विज्ञान, पारंपरिक पद्धितियों और स्वास्थ्य को एक साथ जोड़ने का प्रयास है।

साथियों,

इस बार इस समिट की थीम है- ‘Restoring Balance: The Science and Practice of Health and Well-being’, Restoring Balance, ये holistic health का फाउंडेशनल थॉट रहा है। आप सब एक्स्पर्ट्स अच्छी तरह जानते हैं, आयुर्वेद में बैलेन्स, अर्थात् संतुलन को स्वास्थ्य का पर्याय कहा गया है। जिसके शरीर में ये बैलेन्स बना रहता है, वही स्वस्थ है, वही हेल्दी है। आजकल हम देख रहे हैं, डायबिटीज़, हार्ट अटैक, डिप्रेशन से लेकर कैंसर तक अधिकांश बीमारियों के background में lifestyle और imbalances एक प्रमुख कारण नजर आ रहा है। Work-life imbalance, Diet imbalance, Sleep imbalance, Gut Microbiome Imbalance, Calorie imbalance, Emotional Imbalance, आज कितने ही global health challenges, इन्हीं imbalances से पैदा हो रहे हैं। स्टडीज़ भी यही प्रूव कर रही हैं, डेटा भी यही बता रहा है कि आप सब हेल्थ एक्स्पर्ट्स कहीं बेहतर इन बातों को समझते हैं। लेकिन, मैं इस बात पर जरूर ज़ोर दूँगा कि ‘Restoring Balance, आज ये केवल एक ग्लोबल कॉज़ ही नहीं है, बल्कि, ये एक ग्लोबल अर्जेंसी भी है। इसे एड्रैस करने के लिए हमें और तेज गति से कदम उठाने होंगे।

साथियों,

21वीं सदी के इस कालखंड में जीवन के संतुलन को बनाए रखने की चुनौती और भी बड़ी होने वाली है। टेक्नोलॉजी के नए युग की दस्तक AI और Robotics के रूप में ह्यूमन हिस्ट्री का सबसे बड़ा बदलाव आने वाले वर्षों में जिंदगी जीने के हमारे तरीके, अभूतपूर्व तरीके से बदलने वाले हैं। इसलिए हमें ये भी ध्यान रखना होगा, जीवनशैली में अचानक से आ रहे इतने बड़े बदलाव शारीरिक श्रम के बिना संसाधनों और सुविधाओं की सहूलियत, इससे human bodies के लिए अप्रत्याशित चुनौतियां पैदा होने जा रही हैं। इसलिए, traditional healthcare में हमें केवल वर्तमान की जरूरतों पर ही फोकस नहीं करना है। हमारी साझा responsibility आने वाले future को लेकर के भी है।

साथियों,

जब पारंपरिक चिकित्सा की बात होती है, तो एक सवाल स्वाभाविक रूप से सामने आता है। ये सवाल सुरक्षा और प्रमाण से जुड़ा है। भारत आज इस दिशा में भी लगातार काम कर रहा है। यहां इस समिट में आप सभी ने अश्वगंधा का उदाहरण देखा है। सदियों से इसका उपयोग हमारी पारंपरिक चिकित्सा प्रणालियों में होता रहा है। COVID-19 के दौरान इसकी ग्लोबल डिमांड तेजी से बढ़ी और कई देशों में इसका उपयोग होने लगा। भारत अपनी रिसर्च और evidence-based validation के माध्यम से अश्वगंधा को प्रमाणिक रूप से आगे बढ़ा रहा है। इस समिट के दौरान भी अश्वगंधा पर एक विशेष ग्लोबल डिस्कशन का आयोजन किया गया। इसमें international experts ने इसकी सुरक्षा, गुणवत्ता और उपयोग पर गहराई से चर्चा की। भारत ऐसी time-tested herbs को global public health का हिस्सा बनाने के लिए पूरी तरह कमिटेड होकर काम कर रहा है।

साथियों,

ट्रेडिशनल मेडिसिन को लेकर एक धारणा थी कि इसकी भूमिका केवल वेलनेस या जीवन-शैली तक सीमित है। लेकिन आज ये धारणा तेजी से बदल रही है। क्रिटिकल सिचुएशन में भी ट्रेडिशनल मेडिसिन प्रभावी भूमिका निभा सकती है। इसी सोच के साथ भारत इस क्षेत्र में आगे बढ़ रहा है। मुझे ये बताते हुए खुशी हो रही है कि आयुष मंत्रालय और WHO-Traditional Medicine Center ने नई पहल की है। दोनों ने, भारत में integrative cancer care को मजबूत करने के लिए एक joint effort किया है। इसके तहत पारंपरिक चिकित्सा प्रणालियों को आधुनिक कैंसर उपचार के साथ जोड़ने का प्रयास होगा। इस पहल से evidence-based guidelines तैयार करने में भी मदद मिलेगी। भारत में कई अहम संस्थान स्वास्थ्य से जुड़े ऐसे ही गंभीर विषयों पर क्लिनिकल स्टडीज़ कर रहे हैं। इनमें अनीमिया, आर्थराइटिस और डायबिटीज़ जैसे विषय भी शामिल हैं। भारत में कई सारे स्टार्ट-अप्स भी इस क्षेत्र में आगे आए हैं। प्राचीन परंपरा के साथ युवाशक्ति जुड़ रही है। इन सभी प्रयासों से ट्रेडिशनल मेडिसिन एक नई ऊंचाई की तरफ बढ़ती दिख रही है।

साथियों,

आज पारंपरिक चिकित्सा एक निर्णायक मोड़ पर खड़ी है। दुनिया की बड़ी आबादी लंबे समय से इसका सहयोग लेती आई है। लेकिन फिर भी पारंपरिक चिकित्सा को वो स्थान नहीं मिल पाया था, जितना उसमें सामर्थ्य है। इसलिए, हमें विज्ञान के माध्यम से भरोसा जीतना होगा। हमें इसकी पहुंच को और व्यापक बनाना होगा। ये जिम्मेदारी किसी एक देश की नहीं है, ये हम सबका साझा दायित्व है। पिछले तीन दिनों में इस समिट में जो सहभागिता, जो संवाद और जो प्रतिबद्धता देखने को मिली है, उससे ये विश्वास गहरा हुआ है कि दुनिया इस दिशा में एक साथ आगे बढ़ने के लिए तैयार है। आइए, हम संकल्प लें कि पारंपरिक चिकित्सा को विश्वास, सम्मान और जिम्मेदारी के साथ मिलकर के आगे बढ़ाएंगे। एक बार फिर आप सभी को इस समिट की मैं बहुत-बहुत बधाई देता हूं। बहुत-बहुत धन्यवाद।