ભારત માતા કી જય,
ભારત માતા કી જય,
ભારત માતા કી જય,
ગુડી પાડ-વ્યાચ્યા આણિ નવીન વર્ષાચ્યા આપલ્યા સર્વાન્ના અતિશય મનઃપૂર્વક શુભેચ્છા! આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત પરમ પૂજ્ય સરસંઘચાલકજી, ડૉ. મોહન ભાગવતજી, સ્વામી ગોવિંદ ગિરિજી મહારાજ, સ્વામી અવધેશાનંદ ગિરિજી મહારાજ, મહારાષ્ટ્રના લોકપ્રિય મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસજી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં મારા સાથીઓ નીતિન ગડકરીજી, ડૉ. અવિનાશ ચંદ્ર અગ્નિહોત્રીજી, અન્ય મહાનુભાવો અને ઉપસ્થિત બધા વરિષ્ઠ સાથીઓ, મને આજે રાષ્ટ્ર યજ્ઞના આ પવિત્ર વિધિમાં હાજર રહેવાનું સૌભાગ્ય મળ્યું છે. આજે ચૈત્ર શુક્લ પ્રતિપદાનો આ દિવસ ખૂબ જ ખાસ છે. આજથી નવરાત્રીનો પવિત્ર તહેવાર શરૂ થઈ રહ્યો છે. આજે દેશના વિવિધ ખૂણામાં ગુડી પડવા, ઉગાદી અને નવરેહના તહેવારો પણ ઉજવવામાં આવી રહ્યા છે. આજે ભગવાન ઝુલેલાલજી અને ગુરુ અંગદ દેવજીની પણ જન્મજયંતી છે. આ આપણા પ્રેરણા સ્ત્રોત, પરમ પૂજ્ય ડૉક્ટર સાહેબની જન્મજયંતીનો પણ પ્રસંગ છે. અને આ વર્ષે, રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘની ગૌરવશાળી યાત્રાના 100 વર્ષ પણ પૂર્ણ થઈ રહ્યા છે. આજે, આ પ્રસંગે, મને સ્મૃતિ મંદિરની મુલાકાત લેવાનો અને પૂજ્ય ડૉક્ટર સાહેબ અને પૂજ્ય ગુરુજીને શ્રદ્ધાંજલિ આપવાનો લહાવો મળ્યો છે.
મિત્રો,
આ સમયગાળા દરમિયાન આપણે આપણા બંધારણના 75 વર્ષની ઉજવણી પણ કરી છે. આવતા મહિને બંધારણના ઘડવૈયા બાબા સાહેબ આંબેડકરની જન્મજયંતી પણ છે. આજે, મેં દીક્ષાભૂમિ પર બાબા સાહેબને શ્રદ્ધાંજલિ આપી છે અને તેમના આશીર્વાદ લીધા છે. આ મહાન વ્યક્તિઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપતી વખતે, હું દેશવાસીઓને નવરાત્રી અને બધા તહેવારોની હાર્દિક શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું.
મિત્રો,
આજે, નાગપુરમાં સંઘ સેવાની આ પવિત્ર યાત્રામાં, આપણે એક પવિત્ર સંકલ્પના વિસ્તરણના સાક્ષી બની રહ્યા છીએ. હમણાં જ આપણે માધવ નેત્રાલયના પારિવારિક ગીતમાં સાંભળ્યું, આ આધ્યાત્મિકતા, જ્ઞાન, ગૌરવ અને ગુરુત્વાકર્ષણની એક અદ્ભુત શાળા છે, માનવતાને સમર્પિત આ સેવા મંદિર દરેક કણમાં એક મંદિર છે. માધવ નેત્રાલય એક એવી સંસ્થા છે જે ઘણા દાયકાઓથી પૂજ્ય ગુરુજીના આદર્શોને અનુસરીને લાખો લોકોની સેવા કરી રહી છે. લોકોના જીવનમાં પ્રકાશ પાછો ફર્યો છે, આજે તેના નવા સંકુલનો શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. હવે આ નવા સંકુલ પછી, આ સેવા કાર્યોને વધુ વેગ મળશે. આ હજારો નવા લોકોના જીવનમાં પ્રકાશ ફેલાવશે અને તેમના જીવનમાંથી અંધકાર પણ દૂર કરશે. આ સેવા માટે હું માધવ નેત્રાલય સાથે સંકળાયેલા તમામ લોકોના કાર્ય અને સેવાની ભાવનાની પ્રશંસા કરું છું અને તેમને મારી શુભકામનાઓ પાઠવું છું.
મિત્રો,
લાલ કિલ્લા પરથી, મેં બધાના પ્રયાસો વિશે વાત કરી હતી. આજે દેશ આરોગ્ય ક્ષેત્રે જે રીતે કામ કરી રહ્યો છે, માધવ નેત્રાલય તે પ્રયાસોને વધારી રહ્યું છે. દેશના તમામ નાગરિકોને સારી આરોગ્ય સુવિધાઓ મળે તે અમારી પ્રાથમિકતા છે. ગરીબમાં ગરીબ વ્યક્તિને પણ દેશમાં શ્રેષ્ઠ સારવાર મળવી જોઈએ, કોઈ પણ નાગરિકને જીવન જીવવાના ગૌરવથી વંચિત ન રાખવું જોઈએ, દેશ માટે પોતાનો જીવ આપનારા વૃદ્ધોએ તેમની સારવારની ચિંતા ન કરવી જોઈએ, તેમને આવી પરિસ્થિતિમાં જીવવું ન પડે અને આ સરકારની નીતિ છે. અને એટલા માટે જ આજે આયુષ્માન ભારતને કારણે કરોડો લોકોને મફત સારવારની સુવિધા મળી રહી છે. હજારો જન ઔષધિ કેન્દ્રો દેશના ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના પરિવારોને સસ્તા દરે દવાઓ પૂરી પાડી રહ્યા છે. આજકાલ, દેશમાં લગભગ દોઢ હજાર ડાયાલિસિસ સેન્ટરો છે જે મફતમાં ડાયાલિસિસ સેવાઓ પૂરી પાડવાનું અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે. આના કારણે દેશવાસીઓના હજારો કરોડ રૂપિયા બચી રહ્યા છે અને તેમને સ્વાસ્થ્ય લાભ મળી રહ્યા છે. છેલ્લા 10 વર્ષોમાં, ગામડાઓમાં લાખો આયુષ્માન આરોગ્ય મંદિરો બનાવવામાં આવ્યા છે, જ્યાં લોકોને દેશના શ્રેષ્ઠ ડોકટરો પાસેથી ટેલિમેડિસિન સલાહ મળે છે, પ્રાથમિક સારવાર મળે છે અને વધુ સહાય મળે છે. તેમને તેમના રોગોની તપાસ કરાવવા માટે સેંકડો કિલોમીટર મુસાફરી કરવાની જરૂર નથી.
મિત્રો,
અમે માત્ર મેડિકલ કોલેજોની સંખ્યા બમણી કરી નથી, પરંતુ દેશમાં કાર્યરત એઇમ્સની સંખ્યા પણ ત્રણ ગણી કરી છે. દેશમાં મેડિકલ સીટો પણ બમણી થઈ ગઈ છે. આવનારા સમયમાં લોકોની સેવા કરવા માટે વધુ સારા ડોકટરો ઉપલબ્ધ કરાવવાનો પ્રયાસ છે. અમે ખૂબ જ બોલ્ડ નિર્ણય લીધો, આઝાદી પછી પહેલી વાર આવું બન્યું. આ દેશનો ગરીબ બાળક પણ ડૉક્ટર બની શકે અને તેના સપના પૂરા થઈ શકે તે માટે, અમે વિદ્યાર્થીઓને તેમની માતૃભાષામાં ડૉક્ટર બનવાની સુવિધા પૂરી પાડી છે. આધુનિક તબીબી વિજ્ઞાન સંબંધિત આ પ્રયાસોની સાથે, દેશ તેના પરંપરાગત જ્ઞાનને પણ આગળ વધારી રહ્યો છે. આપણા યોગ અને આયુર્વેદને પણ આજે આખી દુનિયામાં નવી ઓળખ મળી છે, ભારતનું સન્માન વધી રહ્યું છે.
મિત્રો,
કોઈપણ રાષ્ટ્રનું અસ્તિત્વ તેની સંસ્કૃતિના વિસ્તરણ પર, તે રાષ્ટ્રની ચેતનાના વિસ્તરણ પર, પેઢી દર પેઢી આધાર રાખે છે. જો આપણે આપણા દેશના ઇતિહાસ પર નજર કરીએ તો, સેંકડો વર્ષોની ગુલામી, અનેક હુમલાઓ, ભારતના સામાજિક માળખાને નષ્ટ કરવાના ઘણા ક્રૂર પ્રયાસો થયા, પરંતુ ભારતની ચેતના ક્યારેય સમાપ્ત થઈ નહીં, તેની જ્યોત સળગતી રહી. આ કેવી રીતે બન્યું? કારણ કે સૌથી મુશ્કેલ સમયમાં પણ, આ ચેતનાને જીવંત રાખવા માટે ભારતમાં નવા સામાજિક આંદોલનો થતા રહ્યા. ભક્તિ ચળવળ, આ એક એવું ઉદાહરણ છે જેનાથી આપણે બધા સારી રીતે પરિચિત છીએ. મધ્ય યુગના તે મુશ્કેલ સમયમાં, આપણા સંતોએ ભક્તિના વિચારો સાથે આપણી રાષ્ટ્રીય ચેતનાને નવી ઊર્જા આપી. આપણા દેશ મહારાષ્ટ્રમાં ગુરુ નાનક દેવ, કબીરદાસ, તુલસીદાસ, સૂરદાસ, સંત તુકારામ, સંત એકનાથ, સંત નામદેવ, સંત જ્ઞાનેશ્વર, કેટલાય સંતોએ પોતાના મૌલિક વિચારોથી આપણી રાષ્ટ્રીય ચેતનામાં પ્રાણ ફૂંક્યા. આ આંદોલનોએ ભેદભાવના બંધનો તોડી નાખ્યા અને સમાજને એક કર્યો.
તેવી જ રીતે, સ્વામી વિવેકાનંદ જેવા મહાન સંતો હતા. તેમણે નિરાશામાં ડૂબી રહેલા સમાજને ઢંઢોળી દીધો અને તેને તેના મૂળ સ્વરૂપમાં પાછો લાવ્યો. રાષ્ટ્રની શક્તિની યાદ અપાવી, આપણામાં આત્મવિશ્વાસ જગાડ્યો અને આપણી રાષ્ટ્રીય ચેતનાને મરવા દીધી નહીં. ગુલામીના છેલ્લા દાયકાઓમાં, ડૉક્ટર સાહેબ અને ગુરુજી જેવા મહાન વ્યક્તિઓએ તેને નવી ઉર્જા આપવાનું કામ કર્યું. આજે આપણે જોઈએ છીએ કે રાષ્ટ્રીય ચેતનાના સંરક્ષણ અને પ્રોત્સાહન માટે 100 વર્ષ પહેલાં વાવેલા વિચારના બીજ આજે એક મહાન વડના વૃક્ષના રૂપમાં વિશ્વ સમક્ષ છે. સિદ્ધાંતો અને આદર્શો આ વડના વૃક્ષને ઊંચાઈ આપે છે, લાખો સ્વયંસેવકો તેની શાખાઓ છે, આ કોઈ સામાન્ય વડનું વૃક્ષ નથી, રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ ભારતની અમર સંસ્કૃતિનો આધુનિક અક્ષય વટ છે. આજે આ અક્ષય વટ ભારતીય સંસ્કૃતિ, આપણા રાષ્ટ્રની ચેતનાને સતત ઉર્જા આપી રહ્યો છે.
મિત્રો,
આજે, જ્યારે આપણે માધવ નેત્રાલયના નવા સંકુલનું કામ શરૂ કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે દ્રષ્ટિની વાત સ્વાભાવિક છે. દ્રષ્ટિ એ છે જે આપણને આપણા જીવનમાં દિશા આપે છે. એટલા માટે, વેદોમાં પણ આ ઇચ્છા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે - પશ્યેમ શારદહ શતમ! એટલે કે, ચાલો સો વર્ષ જોઈએ. આ દ્રષ્ટિ આંખોની હોવી જોઈએ, એટલે કે બાહ્ય દ્રષ્ટિની સાથે આંતરિક દ્રષ્ટિ પણ હોવી જોઈએ. જ્યારે આપણે અંતઃદૃષ્ટિની વાત કરીએ છીએ, ત્યારે વિદર્ભના મહાન સંત શ્રી ગુલાબરાવ મહારાજજીને યાદ કરવા સ્વાભાવિક છે. તેમને પ્રજ્ઞાચક્ષુ કહેવામાં આવતા હતા. તેમણે ખૂબ જ નાની ઉંમરે પોતાની દૃષ્ટિ ગુમાવી દીધી હતી, પરંતુ તેમ છતાં તેમણે ઘણા પુસ્તકો લખ્યા. અને હવે કોઈ પૂછી શકે છે કે જ્યારે કોઈ વસ્તુ આંખોને દેખાતી નથી, તો પછી કોઈ આટલા બધા લખાણો કેવી રીતે લખી શકે છે? આનો જવાબ એ છે કે ભલે તેને આંખો ન હતી, પણ તેની પાસે દ્રષ્ટિ હતી. આ દ્રષ્ટિ સમજણમાંથી આવે છે, અને શાણપણમાંથી પ્રગટ થાય છે. આ દ્રષ્ટિ વ્યક્તિ અને સમાજ બંનેને ઘણી શક્તિ આપે છે. આપણો રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ પણ એક એવો સંસ્કાર યજ્ઞ છે, જે આંતરિક દ્રષ્ટિ અને બાહ્ય દ્રષ્ટિ બંને માટે કાર્ય કરી રહ્યો છે. આપણે માધવ નેત્રાલયને બાહ્ય દ્રષ્ટિકોણ તરીકે જોઈએ છીએ અને આંતરિક દ્રષ્ટિએ સંઘને સેવાનો પર્યાય બનાવી દીધો છે.
મિત્રો,
આપણા દેશમાં કહેવાય છે કે- વૃક્ષો બીજાના કલ્યાણ માટે ફળ આપે છે, નદીઓ બીજાના કલ્યાણ માટે વહે છે. પરોપકાર્ય દુહંતી ગામ, બીજાના કલ્યાણ માટે - શરીરમાં. આપણું શરીર ફક્ત દાન માટે છે, ફક્ત સેવા માટે છે. અને જ્યારે આ સેવા આપણા સંસ્કારોનો ભાગ બને છે, ત્યારે તે સેવા પોતે જ એક સાધના (આધ્યાત્મિક અભ્યાસ) બની જાય છે. આ સાધના દરેક સ્વયંસેવકના જીવનનો શ્વાસ છે. આ સેવા કર્મકાંડ, આ સાધના, આ જીવન શ્વાસ દરેક સ્વયંસેવકને પેઢી દર પેઢી તપસ્યા અને તપસ્યા માટે પ્રેરણા આપી રહ્યો છે. આ સેવા દરેક સ્વયંસેવકને સતત ગતિશીલ રાખે છે, તે તેને ક્યારેય થાકવા દેતી નથી, ક્યારેય અટકવા દેતી નથી. પૂજ્ય ગુરુજી ઘણીવાર કહેતા હતા કે, જીવનનો સમયગાળો મહત્વપૂર્ણ નથી, પરંતુ તેની ઉપયોગીતા મહત્વપૂર્ણ છે. આપણે દેવ પાસેથી દેશનો અને રામ પાસેથી રાષ્ટ્રનો જીવનમંત્ર લીધો છે અને આપણી ફરજો નિભાવતા રહીએ છીએ. અને એટલા માટે આપણે જોઈએ છીએ કે કાર્ય ગમે તેટલું મોટું હોય કે નાનું, કાર્યક્ષેત્ર ગમે તે હોય, સરહદી ગામડાઓ હોય, ડુંગરાળ વિસ્તારો હોય, જંગલ વિસ્તારો હોય, સંઘના સ્વયંસેવકો નિઃસ્વાર્થપણે કાર્ય કરતા રહે છે. ક્યાંક કોઈ વનવાસી કલ્યાણ આશ્રમને પોતાનું લક્ષ્ય બનાવીને તેના કાર્યમાં રોકાયેલું છે, ક્યાંક કોઈ એકલ વિદ્યાલય દ્વારા આદિવાસી બાળકોને શિક્ષણ આપી રહ્યું છે, તો ક્યાંક કોઈ સાંસ્કૃતિક જાગૃતિના મિશનમાં રોકાયેલું છે. ક્યાંક કોઈ સેવા ભારતીમાં જોડાઈ રહ્યું છે અને ગરીબો અને વંચિતોની સેવા કરી રહ્યું છે.
તાજેતરમાં આપણે પ્રયાગ ખાતેના મહાકુંભમાં જોયું કે કેવી રીતે સ્વયંસેવકોએ ત્યાં નેત્ર કુંભમાં લાખો લોકોને મદદ કરી, એટલે કે જ્યાં પણ સેવા કાર્ય હોય, જ્યાં પણ સેવા કાર્ય હોય, ત્યાં સ્વયંસેવકો હોય છે. જ્યારે પણ કોઈ આફત આવે છે, પછી ભલે તે પૂરનો વિનાશ હોય કે ભૂકંપનો ભયાનક અનુભવ હોય, સ્વયંસેવકો શિસ્તબદ્ધ સૈનિકોની જેમ તરત જ ઘટનાસ્થળે પહોંચી જાય છે. કોઈ પોતાની સમસ્યાઓ જોતું નથી, કોઈ પોતાના દુઃખને જોતું નથી; આપણે ફક્ત સેવાની ભાવના સાથે કાર્યમાં જોડાઈએ છીએ. તે આપણા હૃદયમાં રહે છે, સેવા એ યજ્ઞ અગ્નિ છે, ચાલો આપણે લાકડાની જેમ બળીએ, ચાલો આપણે આપણા ધ્યેયના સમુદ્રમાં નદીના રૂપમાં ભળી જઈએ.
મિત્રો,
એકવાર એક મુલાકાતમાં, ખૂબ જ આદરણીય ગુરુજીને પૂછવામાં આવ્યું કે, તેઓ સંઘને સર્વવ્યાપી કેમ કહે છે? ગુરુજીનો જવાબ ખૂબ જ પ્રેરણાદાયક હતો. તેમણે સંઘની તુલના પ્રકાશ સાથે, તેજ સાથે કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે પ્રકાશ સર્વવ્યાપી છે, તે એકલા બધા કામ ન કરી શકે, પરંતુ અંધકારને દૂર કરીને તે બીજાઓને કામ કરવાનો માર્ગ બતાવે છે. ગુરુજીનો આ ઉપદેશ આપણા માટે જીવનમંત્ર છે. આપણે પ્રકાશ બનવું પડશે અને અંધકાર દૂર કરવો પડશે, અવરોધો દૂર કરવા પડશે અને માર્ગ બનાવવો પડશે. આપણે આખી જીંદગી એ ભાવના સાંભળતા રહીએ છીએ, દરેક વ્યક્તિ વધુ કે ઓછા પ્રમાણમાં તેની સાથે જીવવાનો પ્રયાસ કરતો રહે છે. હું તું નથી, હું અહંકાર નથી, હું આપણે નથી, “ઇદમ રાષ્ટ્રયા, ઇદમ ના મમ”.
મિત્રો,
જ્યારે પ્રયાસો દરમિયાન, ધ્યાન આપણા પર હોય છે, મારા પર નહીં, જ્યારે રાષ્ટ્રની ભાવના સર્વોપરી હોય છે, જ્યારે નીતિઓ અને નિર્ણયોમાં દેશના લોકોનું હિત સૌથી મહત્વપૂર્ણ હોય છે, ત્યારે તેની અસર અને પ્રકાશ દરેક જગ્યાએ દેખાય છે. વિકસિત ભારત માટે, એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે કે આપણે તે સાંકળો તોડી નાખીએ જેમાં દેશ ફસાયેલો હતો. આજે આપણે જોઈ રહ્યા છીએ કે ભારત ગુલામીની માનસિકતાને પાછળ છોડીને કેવી રીતે આગળ વધી રહ્યું છે. 70 વર્ષથી ચાલતી ગુલામીના ચિહ્નોને કારણે ઉત્પન્ન થયેલી હીનતા સંકુલની જગ્યાએ, હવે રાષ્ટ્રીય ગૌરવના નવા પ્રકરણો લખાઈ રહ્યા છે. દેશે તે અંગ્રેજી કાયદાઓ બદલી નાખ્યા છે જે ભારતના લોકોને અપમાનિત કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યા હતા. ગુલામ માનસિકતાના આધારે બનાવવામાં આવેલા દંડ સંહિતાના સ્થાને હવે ભારતીય ન્યાયિક સંહિતા લાગુ કરવામાં આવી છે. હવે આપણા લોકશાહીના આંગણામાં રાજપથ નથી, પણ કર્તવ્યનો માર્ગ છે. આપણા નૌકાદળના ધ્વજ પર પણ ગુલામીનું પ્રતીક છપાયેલું હતું, તેની જગ્યાએ હવે નૌકાદળના ધ્વજ પર છત્રપતિ શિવાજી મહારાજનું પ્રતીક લહેરાતું હોય છે. આંદામાન ટાપુઓ, જ્યાં વીર સાવરકરે રાષ્ટ્ર માટે ત્રાસ સહન કર્યો હતો, જ્યાં નેતાજી સુભાષ બાબુએ સ્વતંત્રતાનું રણશિંગું ફૂંક્યું હતું, તે ટાપુઓના નામ પણ હવે સ્વતંત્રતાના નાયકોની યાદમાં રાખવામાં આવ્યા છે.
મિત્રો,
આપણો વસુધૈવ કુટુમ્બકમનો મંત્ર આજે વિશ્વના ખૂણે ખૂણે પહોંચી રહ્યો છે. અને દુનિયા આપણા કાર્યોમાં પણ આ જોઈ અને અનુભવી રહી છે. જ્યારે કોવિડ જેવી મહામારી આવે છે, ત્યારે ભારત વિશ્વને એક પરિવાર માને છે અને રસી પૂરી પાડે છે. દુનિયામાં ગમે ત્યાં કુદરતી આફત આવે, ભારત પૂરા દિલથી સેવા માટે તૈયાર રહે છે. તમે ગઈકાલે જ જોયું હશે કે મ્યાનમારમાં આટલો મોટો ભૂકંપ આવ્યો હતો, ભારત, ઓપરેશન બ્રહ્મા હેઠળ, ત્યાંના લોકોને મદદ કરવા માટે સૌથી પહેલા ત્યાં પહોંચ્યું હતું. જ્યારે તુર્કીમાં ભૂકંપ આવ્યો, જ્યારે નેપાળમાં ભૂકંપ આવ્યો, જ્યારે માલદીવમાં પાણીની કટોકટી આવી, ત્યારે ભારતે મદદ કરવામાં એક ક્ષણ પણ બગાડી નહીં. યુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં, અમે અન્ય દેશોમાંથી નાગરિકોને સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢીએ છીએ. દુનિયા જોઈ રહી છે કે આજે જેમ જેમ ભારત પ્રગતિ કરી રહ્યું છે, તેમ તેમ તે સમગ્ર ગ્લોબલ સાઉથનો અવાજ પણ બની રહ્યું છે. વિશ્વ ભાઈચારાની આ લાગણી આપણી પોતાની સંસ્કૃતિનું વિસ્તરણ છે.
મિત્રો,
આજે ભારતની સૌથી મોટી સંપત્તિ આપણા યુવાનો છે. અને આપણે જોઈએ છીએ કે આજે ભારતના યુવાનો કેટલા આત્મવિશ્વાસથી ભરેલા છે. તેની જોખમ લેવાની ક્ષમતા પહેલા કરતાં ઘણી ગણી વધી ગઈ છે. તે નવા નવા સંશોધનો કરી રહ્યા છે, સ્ટાર્ટ-અપ્સની દુનિયામાં પોતાનો ધ્વજ લહેરાવી રહ્યા છે અને સૌથી મોટી વાત એ છે કે આજના ભારતનો યુવા પોતાના વારસા અને સંસ્કૃતિ પર ગર્વથી આગળ વધી રહ્યો છે. તાજેતરમાં, આપણે પ્રયાગરાજ મહાકુંભમાં જોયું કે આજની યુવા પેઢી લાખો અને કરોડોની સંખ્યામાં મહાકુંભમાં પહોંચી અને આ શાશ્વત પરંપરા સાથે જોડાયેલા રહીને ગર્વથી ભરાઈ ગઈ. આજે ભારતનો યુવા દેશની જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને કામ કરી રહ્યો છે. ભારતના યુવાનોએ મેક ઇન ઇન્ડિયાને સફળ બનાવ્યું છે, ભારતના યુવાનો સ્થાનિક માટે વોકલ બન્યા છે. આપણે દેશ માટે જીવવું પડશે, દેશ માટે કંઈક કરવું પડશે એવો જુસ્સો કેળવવામાં આવ્યો છે. રમતના મેદાનોથી લઈને અવકાશની ઊંચાઈઓ સુધી, રાષ્ટ્ર નિર્માણની ભાવનાથી ભરેલા આપણા યુવાનો આગળ વધી રહ્યા છે, તેઓ આગળ વધતા રહે છે. આ એ યુવાનો છે જેઓ 2047માં વિકસિત ભારતના ધ્યેયનો ધ્વજ પકડી રહ્યા છે, જ્યારે આપણે સ્વતંત્રતાના 100 વર્ષ ઉજવીશું, અને મને વિશ્વાસ છે કે સંગઠન, સમર્પણ અને સેવાનો આ સંગમ વિકસિત ભારત તરફની યાત્રાને ઊર્જા અને દિશા પ્રદાન કરતો રહેશે. સંઘની આટલા વર્ષોની મહેનત ફળ આપી રહી છે, સંઘની આટલા વર્ષોની તપસ્યા વિકસિત ભારતનો એક નવો અધ્યાય લખી રહી છે.
મિત્રો,
આપણો વસુધૈવ કુટુમ્બકમનો મંત્ર આજે વિશ્વના ખૂણે ખૂણે પહોંચી રહ્યો છે. અને દુનિયા આપણા કાર્યોમાં પણ આ જોઈ અને અનુભવી રહી છે. જ્યારે કોવિડ જેવી મહામારી આવે છે, ત્યારે ભારત વિશ્વને એક પરિવાર માને છે અને રસી પૂરી પાડે છે. દુનિયામાં ગમે ત્યાં કુદરતી આફત આવે, ભારત પૂરા દિલથી સેવા માટે તૈયાર રહે છે. તમે ગઈકાલે જ જોયું હશે કે મ્યાનમારમાં આટલો મોટો ભૂકંપ આવ્યો હતો, ભારત, ઓપરેશન બ્રહ્મા હેઠળ, ત્યાંના લોકોને મદદ કરવા માટે સૌથી પહેલા ત્યાં પહોંચ્યું હતું. જ્યારે તુર્કીમાં ભૂકંપ આવ્યો, જ્યારે નેપાળમાં ભૂકંપ આવ્યો, જ્યારે માલદીવમાં પાણીની કટોકટી આવી, ત્યારે ભારતે મદદ કરવામાં એક ક્ષણ પણ બગાડી નહીં. યુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં, અમે અન્ય દેશોમાંથી નાગરિકોને સુરક્ષિત રીતે બહાર કાઢીએ છીએ. દુનિયા જોઈ રહી છે કે આજે જેમ જેમ ભારત પ્રગતિ કરી રહ્યું છે, તેમ તેમ તે સમગ્ર ગ્લોબલ સાઉથનો અવાજ પણ બની રહ્યું છે. વિશ્વ ભાઈચારાની આ લાગણી આપણી પોતાની સંસ્કૃતિનું વિસ્તરણ છે.
મિત્રો,
આજે ભારતની સૌથી મોટી સંપત્તિ આપણા યુવાનો છે. અને આપણે જોઈએ છીએ કે આજે ભારતના યુવાનો કેટલા આત્મવિશ્વાસથી ભરેલા છે. તેની જોખમ લેવાની ક્ષમતા પહેલા કરતાં ઘણી ગણી વધી ગઈ છે. તે નવા નવા સંશોધનો કરી રહ્યા છે, સ્ટાર્ટ-અપ્સની દુનિયામાં પોતાનો ધ્વજ લહેરાવી રહ્યા છે અને સૌથી મોટી વાત એ છે કે આજના ભારતનો યુવા પોતાના વારસા અને સંસ્કૃતિ પર ગર્વથી આગળ વધી રહ્યો છે. તાજેતરમાં, આપણે પ્રયાગરાજ મહાકુંભમાં જોયું કે આજની યુવા પેઢી લાખો અને કરોડોની સંખ્યામાં મહાકુંભમાં પહોંચી અને આ શાશ્વત પરંપરા સાથે જોડાયેલા રહીને ગર્વથી ભરાઈ ગઈ. આજે ભારતનો યુવા દેશની જરૂરિયાતોને ધ્યાનમાં રાખીને કામ કરી રહ્યો છે. ભારતના યુવાનોએ મેક ઇન ઇન્ડિયાને સફળ બનાવ્યું છે, ભારતના યુવાનો સ્થાનિક માટે વોકલ બન્યા છે. આપણે દેશ માટે જીવવું પડશે, દેશ માટે કંઈક કરવું પડશે એવો જુસ્સો કેળવવામાં આવ્યો છે. રમતના મેદાનોથી લઈને અવકાશની ઊંચાઈઓ સુધી, રાષ્ટ્ર નિર્માણની ભાવનાથી ભરેલા આપણા યુવાનો આગળ વધી રહ્યા છે, તેઓ આગળ વધતા રહે છે. આ એ યુવાનો છે જેઓ 2047માં વિકસિત ભારતના ધ્યેયનો ધ્વજ પકડી રહ્યા છે, જ્યારે આપણે સ્વતંત્રતાના 100 વર્ષ ઉજવીશું, અને મને વિશ્વાસ છે કે સંગઠન, સમર્પણ અને સેવાનો આ સંગમ વિકસિત ભારત તરફની યાત્રાને ઊર્જા અને દિશા પ્રદાન કરતો રહેશે. સંઘની આટલા વર્ષોની મહેનત ફળ આપી રહી છે, સંઘની આટલા વર્ષોની તપસ્યા વિકસિત ભારતનો એક નવો અધ્યાય લખી રહી છે.
મિત્રો,
જ્યારે સંઘની સ્થાપના થઈ ત્યારે ભારતની સ્થિતિ અલગ હતી અને પરિસ્થિતિઓ પણ અલગ હતી. 1925થી 1947 સુધીનો સમય સંઘર્ષનો હતો. દેશની સામે આઝાદીનું મોટું લક્ષ્ય હતું. આજે, સંઘની 100 વર્ષની યાત્રા પછી, દેશ ફરીથી એક મહત્વપૂર્ણ તબક્કામાં છે. 2025થી 2047 સુધીનો મહત્વપૂર્ણ સમયગાળો, આ સમયગાળામાં ફરી એકવાર મોટા લક્ષ્યો આપણી સામે છે. એક વાર પૂજ્ય ગુરુજીએ એક પત્રમાં લખ્યું હતું કે, હું આપણા ભવ્ય રાષ્ટ્રના પાયામાં એક નાનો પથ્થર બનવા માંગુ છું, આપણે સેવાના આપણા સંકલ્પને હંમેશા પ્રજ્વલિત રાખવો પડશે. આપણે આપણી મહેનત જાળવી રાખવી પડશે. આપણે વિકસિત ભારતનું સ્વપ્ન સાકાર કરવાનું છે અને જેમ મેં અયોધ્યામાં ભગવાન શ્રી રામના મંદિરના પુનર્નિર્માણ વિશે કહ્યું હતું, આપણે આગામી હજાર વર્ષ માટે એક મજબૂત ભારતનો પાયો પણ નાખવાનો છે. મને વિશ્વાસ છે કે પૂજ્ય ડોક્ટર સાહેબ, પૂજ્ય ગુરુજી જેવા મહાન વ્યક્તિઓનું માર્ગદર્શન આપણને સતત શક્તિ આપશે. આપણે વિકસિત ભારતના સંકલ્પને પૂર્ણ કરીશું. આપણે આપણી પેઢીઓના બલિદાનને સાર્થક બનાવીશું. આ સંકલ્પ સાથે, ફરી એકવાર આપ સૌને આ શુભ નવા વર્ષની ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છાઓ. ખૂબ ખૂબ આભાર!
