મહારાષ્ટ્રના રાજ્યપાલ શ્રી રમેશ બૈસ જી, મુખ્યમંત્રી શ્રી એકનાથ શિંદે જી, નાયબ મુખ્યમંત્રી ભાઈ દેવેન્દ્ર ફડણવીસ જી, અજિત દાદા પવાર જી, ઈન્ડિયન ન્યૂઝપેપર સોસાયટીના પ્રમુખ ભાઈ રાકેશ શર્માજી, તમામ વરિષ્ઠ મહાનુભાવો, મહિલાઓ અને સજ્જનો!
સૌ પ્રથમ તો હું ઇન્ડિયન ન્યૂઝપેપર સોસાયટીના તમામ સભ્યોને અભિનંદન આપું છું. આજે તમને મુંબઈમાં એક વિશાળ અને આધુનિક ઈમારત મળી છે. હું આશા રાખું છું કે આ નવી ઇમારત તમારા કાર્યને વિસ્તૃત કરશે અને તમારી કામ કરવાની સરળતામાં વધારો કરશે, જે આપણી લોકશાહીને વધુ મજબૂત બનાવશે. ઈન્ડિયન ન્યૂઝપેપર સોસાયટી એવી સંસ્થાઓમાંની એક છે જે આઝાદી પહેલા અસ્તિત્વમાં આવી હતી અને તેથી તમે બધાએ દેશની યાત્રાના દરેક ઉતાર-ચઢાવને ખૂબ નજીકથી જોયા છે, જીવ્યા છે અને સામાન્ય જનતાને પણ જણાવ્યું છે. તેથી, એક સંગઠન તરીકે તમારું કાર્ય જેટલું અસરકારક બનશે, તેટલો દેશને તેનો લાભ મળશે.
મિત્રો,
મીડિયા એ દેશની પરિસ્થિતિનો માત્ર એક મૌન દર્શક નથી. મીડિયાના તમે સૌ લોકો, સંજોગોને બદલવામાં, દેશને દિશા આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવો છે. આજે ભારત એવા સમયગાળામાં છે જ્યારે તેની આગામી 25 વર્ષમાં યાત્રા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ 25 વર્ષમાં ભારતના વિકાસ માટે અખબારો અને સામયિકોની ભૂમિકા પણ એટલી જ મોટી છે. આ મીડિયા છે, જે દેશના નાગરિકોને જાગૃત બનાવે છે. તે મીડિયા છે, જે નાગરિકોને તેમના અધિકારની યાદ અપાવે છે. અને તે આ માધ્યમો છે, જે દેશના લોકોને તેમની ક્ષમતાઓ શું છે તે ખ્યાલ આવે છે. તમે એ પણ જોઈ રહ્યા છો કે દેશના નાગરિકો કે જેઓ તેમની ક્ષમતાઓ વિશે આત્મવિશ્વાસ અનુભવે છે તે સફળતાની નવી ઉંચાઈ પ્રાપ્ત કરવાનું શરૂ કરે છે. ભારતમાં આજે પણ એવું જ થઈ રહ્યું છે. ચાલો હું તમને એક નાનું ઉદાહરણ આપું. એક સમય એવો હતો જ્યારે કેટલાક નેતાઓએ ખુલ્લેઆમ કહ્યું હતું કે ડિજિટલ વ્યવહાર ભારતના લોકોની પહોંચમાં નથી. આ લોકોએ વિચાર્યું કે આધુનિક તકનીકીવાળી વસ્તુઓ આ દેશમાં કામ કરશે નહીં. પરંતુ વિશ્વ ભારતના લોકોની શાણપણ અને ક્ષમતા જોઈ રહ્યું છે. આજે ભારત ડિજિટલ વ્યવહારમાં વિશ્વમાં મોટા રેકોર્ડ્સ તોડી રહ્યું છે. આજે, ભારતના યુપીઆઈને કારણે, આધુનિક ડિજિટલ જાહેર માળખાગત સુવિધાને કારણે લોકોના જીવનની સરળતામાં વધારો થયો છે, લોકો માટે એક સ્થળેથી બીજા સ્થાને પૈસા મોકલવાનું સરળ બન્યું છે. આજે, આપણા દેશવાસીઓ, આખા વિશ્વમાં, ખાસ કરીને અખાત દેશોમાં, મહત્તમ રેમિટન્સ મોકલી રહ્યા છે અને તેઓ અગાઉ જે રકમ ખર્ચતા હતા તે ઘણો ઘટાડો થયો છે અને આ પાછળનું એક કારણ ડિજિટલ ક્રાંતિ છે. વિશ્વના મોટા દેશો આપણી તકનીકી અને અમારા અમલીકરણ મોડેલને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. એવું નથી કે આ વિશાળ સફળતા એકલા સરકારની જવાબદારી છે. તમારા બધા મીડિયા લોકોએ પણ આ સફળતામાં ભાગ લીધો છે અને તેથી જ તમે બધા અભિનંદન લાયક છો.
મિત્રો,
મીડિયાની સ્વાભાવિક ભૂમિકા હોય છે, પ્રવચન કરવાની, ગંભીર વિષયો પર ચર્ચાઓને પ્રોત્સાહિત કરવાની છે. પરંતુ, મીડિયા પ્રવચનની દિશા કેટલીકવાર સરકારી નીતિઓની દિશા પર પણ આધાર રાખે છે. તમે જાણો છો, સરકારોની દરેક કામગીરી હંમેશા સારી અને ખરાબ હોય છે, પરંતુ મતોના ગુણાકારની આદત એવી જ રહે છે. અમે આવીને આ વિચાર બદલ્યો છે. તમને યાદ હશે કે દાયકાઓ પહેલા આપણા દેશમાં બેંકોનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ, ત્યાર બાદ સત્ય એ હતું કે 2014 સુધી દેશમાં 40-50 કરોડ ગરીબ એવા હતા જેમની પાસે બેંક ખાતું પણ નહોતું. હવે, જ્યારે રાષ્ટ્રીયકરણ થયું ત્યારે શું કહેવામાં આવ્યું હતું અને 2014માં જે જોવા મળ્યું તેનો અર્થ એ છે કે અડધો દેશ બેંકિંગ સિસ્ટમથી બહાર હતો. શું આપણા દેશમાં આ ક્યારેય મુદ્દો બન્યો છે? પરંતુ, અમે જન ધન યોજનાને એક આંદોલન તરીકે લીધી. અમે લગભગ 50 કરોડ લોકોને બેંકિંગ સિસ્ટમ સાથે જોડ્યા છે. આ કાર્ય ડિજિટલ ઈન્ડિયા અને ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી પ્રયાસોમાં અમારું સૌથી મોટું માધ્યમ બની ગયું છે. એ જ રીતે સ્વચ્છતા અભિયાન, સ્ટાર્ટઅપ ઈન્ડિયા, સ્ટેન્ડઅપ ઈન્ડિયા જેવા અભિયાનો જોઈએ તો! મતબેંકના રાજકારણમાં આ ક્યાંય બંધબેસતા ન હતા. પરંતુ, બદલાતા ભારતમાં, દેશના મીડિયાએ તેમને દેશના રાષ્ટ્રીય પ્રવચનનો એક ભાગ બનાવ્યો. 'સ્ટાર્ટ-અપ' શબ્દ, જેને મોટાભાગના લોકો 2014 પહેલા જાણતા પણ ન હતા, મીડિયા ચર્ચાઓ દ્વારા દરેક ઘર સુધી પહોંચાડવામાં આવ્યો છે.
મિત્રો,
તમે મીડિયાના દિગ્ગજ છો, ખૂબ અનુભવી છો. તમારા નિર્ણયો દેશના મીડિયાને પણ દિશા આપે છે. તેથી, આજના કાર્યક્રમમાં મારી પણ તમને કેટલીક વિનંતીઓ છે.
મિત્રો,
જો સરકાર કોઈ કાર્યક્રમ શરૂ કરે છે તો જરૂરી નથી કે તે સરકારી કાર્યક્રમ હોય. જો સરકાર કોઈ વિચાર પર ભાર મૂકે છે, તો જરૂરી નથી કે તે માત્ર સરકારનો જ વિચાર હોય. દેશે જેમ અમૃત મહોત્સવ ઉજવ્યો, દેશે દરેક ઘરમાં તિરંગા ઝુંબેશની શરૂઆત કરી, સરકારે તેની શરૂઆત ચોક્કસપણે કરી, પરંતુ આખા દેશે તેને અપનાવ્યો અને આગળ લઈ ગયો. એ જ રીતે, આજે દેશ પર્યાવરણ પર ખૂબ ભાર આપી રહ્યો છે. આ રાજકારણથી આગળ માનવતાના ભવિષ્યની વાત છે. ઉદાહરણ તરીકે, અભિયાન ‘એક પેડ મા કે નામ’ હમણાં જ શરૂ થયું છે. વિશ્વમાં પણ ભારતના આ અભિયાનની ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. હું હમણાં જ G7 ગયો અને જ્યારે મેં આ વિષય ઉઠાવ્યો, ત્યારે તેઓ ખૂબ જ ઉત્સુક હતા કારણ કે દરેક જણ તેમની માતાને ખૂબ પસંદ કરે છે કે તેઓને લાગે છે કે તે ઘણું ક્લિક કરશે, દરેક કહેતા હતા. જો દેશના વધુને વધુ મીડિયા હાઉસ આમાં જોડાય તો આવનારી પેઢીઓ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક સાબિત થશે. હું તમને વિનંતી કરું છું કે આવા દરેક પ્રયાસને રાષ્ટ્રીય પ્રયાસ ગણીને તેને આગળ ધપાવો. આ સરકારનો પ્રયાસ નથી, દેશનો છે. આ વર્ષે આપણે બંધારણના 75મા વર્ષની ઉજવણી પણ કરી રહ્યા છીએ. બંધારણ પ્રત્યે નાગરિકોમાં ફરજની ભાવના અને જાગૃતિ વધારવામાં તમે સૌ મોટી ભૂમિકા ભજવી શકો છો.
મિત્રો,
એક વિષય છે જે ટૂરિઝ્મ સાથે જોડાયેલો હતો. માત્ર સરકારી નીતિઓને કારણે પ્રવાસનનો વિકાસ થતો નથી. જ્યારે આપણે બધા સાથે મળીને દેશનું બ્રાન્ડિંગ અને માર્કેટિંગ કરીએ છીએ, ત્યારે દેશના સન્માનની સાથે દેશનું પ્રવાસન પણ વધે છે. તમે લોકો દેશમાં પ્રવાસન વધારવા માટે તમારા પોતાના રસ્તાઓ શોધી શકો છો. હવે ધારો કે મહારાષ્ટ્રના તમામ અખબારોએ ભેગા મળીને નક્કી કર્યું કે સપ્ટેમ્બર મહિનામાં અમે અમારી બાજુથી બંગાળના પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપીશું, તો મહારાષ્ટ્રના લોકો જ્યારે ચારેબાજુ બંગાળ-બંગાળ જુએ છે, ત્યારે તેઓને કહેવું જોઈએ કે આ વખતે તેઓ જાય. જો આપણે આ કાર્યક્રમ બનાવીએ તો બંગાળમાં પ્રવાસન વધશે. ધારો કે તમે ત્રણ મહિના પછી નક્કી કરો કે અમે સાથે મળીને તમિલનાડુની તમામ બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીશું, એક આ કરશે, બીજો તે કરશે, તમિલનાડુ નહીં. તમે જુઓ, જો મહારાષ્ટ્રના લોકો પર્યટનમાં જવાના છે તો તેઓ તમિલનાડુ તરફ જશે. દેશના પ્રવાસનને વધારવાનો એક માર્ગ હોવો જોઈએ અને જ્યારે તમે આ કરશો, ત્યારે મહારાષ્ટ્ર માટે સમાન અભિયાન તે રાજ્યોમાં પણ શરૂ કરવામાં આવશે, જેનો ફાયદો મહારાષ્ટ્રને થશે. આનાથી રાજ્યોમાં એકબીજા પ્રત્યે આકર્ષણ વધશે, ઉત્સુકતા વધશે અને આખરે ફાયદો એ થશે કે તમે જે રાજ્યમાં આ પહેલ કરી રહ્યા છો ત્યાં આરામથી અને કોઈ વધારાના પ્રયત્નો કર્યા વિના કામ થઈ શકશે.
મિત્રો,
આપ સૌને મારી વિનંતી છે કે આપની વૈશ્વિક હાજરીમાં વધારો કરો. આપણે વિચારવું પડશે કે આપણે આ દુનિયામાં નથી. જ્યાં સુધી મીડિયાની વાત છે તો આપણે 140 કરોડ લોકોનો દેશ છીએ. આટલો મોટો દેશ, આટલી બધી સંભાવનાઓ અને સામર્થ્ય અને બહુ ઓછા સમયમાં આપણે ભારતને ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનતું જોવા જઈ રહ્યા છીએ. ભારતની સફળતાઓને દુનિયાના ખૂણે ખૂણે લઈ જવાની જવાબદારી તમે ખૂબ સારી રીતે નિભાવી શકો છો. તમે જાણો છો કે વિદેશમાં દેશની છબી તેની અર્થવ્યવસ્થા અને વૃદ્ધિને સીધી અસર કરે છે. આજે તમે જુઓ, વિદેશમાં ભારતીય મૂળના લોકોનું કદ વધ્યું છે, વિશ્વસનીયતા વધી છે, સન્માન વધ્યું છે. કારણ કે, વિશ્વમાં ભારતની વિશ્વસનીયતા વધી છે. ભારત વૈશ્વિક પ્રગતિમાં પણ વધુ યોગદાન આપવા સક્ષમ છે. આ પરિપ્રેક્ષ્યમાં આપણું મીડિયા જેટલું વધારે કામ કરશે, તેટલો જ દેશને ફાયદો થશે અને તેથી જ હું ઈચ્છું છું કે તમારા પ્રકાશનો યુએનની તમામ ભાષાઓમાં વિસ્તૃત થાય. તમારી માઈક્રોસાઈટ્સ, સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ પણ આ ભાષાઓમાં હોઈ શકે છે અને આજકાલ એઆઈનો યુગ છે. આ તમામ કાર્યો હવે તમારા માટે ખૂબ જ સરળ બની ગયા છે.
મિત્રો,
મેં તમને બધાને ઘણા બધા સૂચનો આપ્યા છે. હું જાણું છું કે તમારા અખબારો અને સામયિકોમાં ખૂબ જ મર્યાદિત જગ્યા છે. પરંતુ, આજકાલ દરેક અખબાર અને દરેક પ્રકાશનની ડિજિટલ આવૃત્તિઓ પણ પ્રકાશિત થઈ રહી છે. ત્યાં ન તો જગ્યાની મર્યાદા છે કે ન તો વિતરણની કોઈ સમસ્યા છે. મને ખાતરી છે કે આ સૂચનોને ધ્યાનમાં લઈને તમે બધા નવા પ્રયોગો કરશો અને લોકશાહીને મજબૂત કરશો. અને હું દૃઢપણે માનું છું કે ભલે તે તમારા માટે એક કે બે પાનાની નાનકડી આવૃત્તિ હોય, જે વિશ્વમાં યુએનની ઓછામાં ઓછી ભાષાઓમાં ઉપલબ્ધ હોય, તો પણ વિશ્વના મોટા ભાગના લોકો તેને જુએ છે, વાંચે છે... દૂતાવાસો તેને જુએ છે અને તે ભારતનો સંદેશો પહોંચાડવાની તક છે તમારી ડિજિટલ આવૃત્તિઓમાં એક વિશાળ સ્ત્રોત બનાવવામાં આવી શકે છે. તમે જેટલા મજબૂત કામ કરશો તેટલો દેશ આગળ વધશે. આ આત્મવિશ્વાસ સાથે, આપ સૌનો ખૂબ ખૂબ આભાર! અને મને પણ તમને બધાને મળવાની તક મળી. મારી તમને સૌને ઘણી ઘણી શુભેચ્છાઓ! આભાર!
