"ଜାତୀୟ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ଜନ କଲ୍ୟାଣ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଶାସନର ମୌଳିକ ଉପାଦାନ ଅଟେ"
“ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସର୍ବଦା ଭାରତର ଏକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିଲେ”
“ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପ୍ରତିଫଳନ ଏକ ଭରତ, ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତଙ୍କ ଦର୍ଶନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ”
"ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ଦାସତ୍ୱର ମାନସିକତାକୁ ସମାପ୍ତ କରି ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ"
“ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ତାଙ୍କ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ହେତୁ ଇତିହାସର ଅନ୍ୟ ନାୟକ ମାନଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ”
ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ପରିଚୟ ସହିତ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ପତାକାକୁ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ପ୍ରତୀକ ଚିହ୍ନ ଭାବରେ ବଦଳାଇ ଦିଆଯାଇଛି ”
ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସାହସିକତା, ଆଦର୍ଶ ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ଅନେକ ପୀଢ଼ିକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଛି
“ଏହି ଯାତ୍ରା ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସ୍ପପ୍ନର ଭାରତ ନିର୍ମାଣ, ସ୍ୱରାଜ, ଉତ୍ତମ ଶାସନ ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ସହିତ ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତର ଯାତ୍ରା ହେବ ”

ଆଜି ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ଦିବସର 350 ତମ ବର୍ଷ ଅବସରରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଛନ୍ତି।

ଏହି ସମାବେଶକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଆଜାଦି କା ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ଦିବସ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ନୂତନ ଚେତନା ଏବଂ ନୂତନ ଶକ୍ତି ଆଣିଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ତିନି ଶହ ପଚାଶ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଐତିହାସିକ ସମୟର ଏକ ବିଶେଷ ଅଧ୍ୟାୟ ଏବଂ ସ୍ୱ-ଶାସନ, ଉତ୍ତମ ଶାସନ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ମହାନ କାହାଣୀ ଆଜି ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଯୋଗାଉଛି। "ଜାତୀୟ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ଜନ କଲ୍ୟାଣ ହେଉଛି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଶାସନର ମୌଳିକ ଉପାଦାନ" ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱରାଜଙ୍କ ପ୍ରଥମ ରାଜଧାନୀରେ ରାୟଗଡ ଦୁର୍ଗ ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଏକ ବିଶାଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହି ଦିନଟି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଏକ ପର୍ବ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ଷସାରା ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ଏବଂ ଯୋଜନା ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଛନ୍ତି।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ତିନି ଶହ ପଚାଶ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ କରାଯାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସ୍ୱରାଜ ଏବଂ ଜାତୀୟତାର ଆତ୍ମା ଏଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ଏକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସର୍ବଦା ସର୍ବାଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିଲେ। ଆଜି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି, ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ପ୍ରତିଫଳନ ଏକ ଭରତ, ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତର ଦର୍ଶନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।

ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ ଏବଂ ଆତ୍ମବିଶ୍ବାସ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ନେତାଙ୍କ ଦାୟିତ୍ବ କୁ ଭିତ୍ତି କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସମୟରେ ଦେଶର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ସ୍ତର କଳ୍ପନା କରାଯାଇପାରେ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଶହ ଶହ ବର୍ଷର ଦାସତ୍ୱ ହେତୁ ନାଗରିକଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରରେ ଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରମଣ ଏବଂ ଶୋଷଣ ସମାଜକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦେଇଥିଲା। "ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ କେନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ଲୋକଙ୍କ ମନୋବଳ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଥିଲା" ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ କେବଳ ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ସହ ଲଢ଼ି ନାହାଁନ୍ତି ବରଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ଯେ ସ୍ବଶାସନ ଏକ ସମ୍ଭାବନା। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ଦାସତ୍ୱର ମାନସିକତାକୁ ସମାପ୍ତ କରି ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଛନ୍ତି।"

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଇତିହାସରେ ଅନେକ ଶାସକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ସାମରିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଶାସନିକ ଦକ୍ଷତା ଦୁର୍ବଳ ଥିଲା ଏବଂ ସେହିଭଳି ଅନେକ ଶାସକ ଯେଉଁମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଶାସନ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ସାମରିକ ନେତୃତ୍ୱ ଦୁର୍ବଳ ଥିଲା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଚମତ୍କାର ଥିଲା ଯେହେତୁ ସେ ‘ସ୍ୱରାଜ’ ତଥା ‘ସୁରଜ’ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ବ ପ୍ରଦାନ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ଖୁବ୍ କମ୍ ବୟସରେ ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ନିଜର ସାମରିକ ନେତୃତ୍ୱର ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଜଣେ ରାଜା ଭାବରେ ସେ ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନରେ ସଂସ୍କାର ଆଣିବା ସହ ଉତ୍ତମ ଶାସନର ମାର୍ଗ ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି। । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗୋଟିଏ ପଟେ ସେ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ତଥା ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କଠାରୁ ରକ୍ଷା କରିଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ ପଟେ ସେ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣର ଏକ ବ୍ୟାପକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଦେଇଛନ୍ତି। “ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ତାଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ହେତୁ ଇତିହାସର ଅନ୍ୟ ନାୟକ ମାନଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ” ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଶାସନର ଜନ କଲ୍ୟାଣ ଚରିତ୍ରକୁ ସେ ଆଲୋକିତ କରିଛନ୍ତି ଯାହା ଦ୍ବାରା ଲୋକମାନେ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ସହ ବଞ୍ଚନ୍ତି। ଏହା ସହିତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱରାଜ, ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଐତିହ୍ୟକୁ ଆଘାତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଏକ ଦୃଢ଼ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଇଥିଲେ ଯାହା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବଢ଼ାଇଥିଲା ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତାର ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାର କରିଥିଲା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହାଦ୍ୱାରା ଦେଶ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ ହେଉ, ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ହେଉ କିମ୍ବା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଶାସନକୁ ସୁଗମ କରିବା ହେଉ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ନୀତି ଆଜି ମଧ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ବଜାୟ ରଖିଛି।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ଆଜି ଆମକୁ ଗୋଟିଏ ବାଟରେ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ସେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଚିହ୍ନିବା, ନୌସେନାର ବିସ୍ତାର ଏବଂ ତାଙ୍କର ପରିଚାଳନା ଦକ୍ଷତା ଆଜି ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଅଟେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଦୁର୍ଗ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯାହା ସମୁଦ୍ରର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ପ୍ରବଳ ତରଙ୍ଗ ଓ ଜୁଆର ସହିବା ସତ୍ତ୍ବେ ଗର୍ବର ସହିତ ଛିଡା ହୋଇଛି ।  ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ରାଜ୍ୟର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଉପରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ସମୁଦ୍ର କୂଳରୁ ପର୍ବତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ଗ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଜଳ ପରିଚାଳନା ସହ ଜଡିତ ତାଙ୍କର ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଚକିତ କରିଛି। ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥିବା ପ୍ରେରଣା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଗତ ବର୍ଷ ଭାରତ ନୌସେନାକୁ ଦାସତ୍ୱରୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲା କାରଣ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ପରିଚୟ ସହିତ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ପତାକା ବଦଳାଯାଇଥିଲା। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି, “ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ପତାକା ସମୁଦ୍ର ଓ ଆକାଶରେ ନୂତନ ଭାରତର ଗର୍ବର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ।

ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସାହସିକତା, ଆଦର୍ଶ ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ଅନେକ ପୀଢ଼ିକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଛି। ତାଙ୍କର ସାହସିକ କାର୍ଯ୍ୟଶୈଳୀ, ରଣନୈତିକ କୌଶଳ ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜନୈତିକ  ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ସମ୍ବୋଧନକୁ ସମାପ୍ତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନୀତି ବିଶ୍ବର ଅନେକ ଦେଶରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ଯେଉଁଠାରେ ଏହା ଉପରେ ଗବେଷଣା କରାଯାଏ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ମରିସସରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା। “ଆଜାଦି ର ଅମୃତ କାଳ ରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକର 350 ବର୍ଷର ସମାପ୍ତି ଏକ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଘଟଣା। ଏତେ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସ୍ଥାପିତ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଆମକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ଅମୃତ କାଳର 25 ବର୍ଷର ଯାତ୍ରା ଏହି ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଆଧାରରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଏହି ଯାତ୍ରା ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସ୍ବପ୍ନର ଭାରତ ନିର୍ମାଣର ହେବ, ସ୍ବରାଜ, ସୁଶାସନ ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରତା ଓ ଏହା ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତର ଯାତ୍ରା ହେବ ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି।

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଭିଭାଷଣ ପଢିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ କ୍ଲିକ କରନ୍ତୁ

Explore More
ଶ୍ରୀରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ମନ୍ଦିର ଧ୍ଵଜାରୋହଣ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

ଶ୍ରୀରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ମନ୍ଦିର ଧ୍ଵଜାରୋହଣ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
Oman, India’s Gulf 'n' West Asia Gateway

Media Coverage

Oman, India’s Gulf 'n' West Asia Gateway
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Prime Minister condoles passing of renowned writer Vinod Kumar Shukla ji
December 23, 2025

The Prime Minister, Shri Narendra Modi has condoled passing of renowned writer and Jnanpith Awardee Vinod Kumar Shukla ji. Shri Modi stated that he will always be remembered for his invaluable contribution to the world of Hindi literature.

The Prime Minister posted on X:

"ज्ञानपीठ पुरस्कार से सम्मानित प्रख्यात लेखक विनोद कुमार शुक्ल जी के निधन से अत्यंत दुख हुआ है। हिन्दी साहित्य जगत में अपने अमूल्य योगदान के लिए वे हमेशा स्मरणीय रहेंगे। शोक की इस घड़ी में मेरी संवेदनाएं उनके परिजनों और प्रशंसकों के साथ हैं। ओम शांति।"