રાજસ્થાન પોતાના કુશળ કાર્યબળ અને વિસ્તરતા બજાર દ્વારા સંચાલિત રોકાણ માટેના મુખ્ય સ્થળ તરીકે ઉભરી રહ્યું છે: પ્રધાનમંત્રી
વિશ્વભરના નિષ્ણાતો અને રોકાણકારો ભારતને લઈને ઉત્સાહિત છે: પ્રધાનમંત્રી
ભારતની સફળતા લોકશાહી, વસ્તી વિષયક, ડિજિટલ ડેટા અને ડિલિવરીની સાચી શક્તિનું પ્રદર્શન કરે છે: પ્રધાનમંત્રી
આ સદી તકનીકી-સંચાલિત અને ડેટા-સંચાલિત છે: પ્રધાનમંત્રી
રાજસ્થાન માત્ર ઉદય જ નથી કરી રહ્યું, પરંતુ તે વિશ્વનીય પણ છે, રાજસ્થાન ગ્રહણશીલ છે અને જાણે છે કે સમયની સાથે પોતાની જાતને કેવી રીતે સુધારવી: પ્રધાનમંત્રી
ભારતમાં મજબૂત ઉત્પાદન આધાર હોવો મહત્વપૂર્ણ છે: પ્રધાનમંત્રી
ભારતના એમએસએમઇ ન માત્ર ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને જ મજબૂત કરી રહ્યા, પરંતુ વૈશ્વિક પુરવઠા અને મૂલ્ય શ્રુંખલાને સશક્ત બનાવવામાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે: પ્રધાનમંત્રી
તેમણે રાજસ્થાન સરકારને પણ આ ભવ્ય કાર્યક્રમનું આયોજન કરવા બદલ અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

રાજસ્થાનના રાજ્યપાલ શ્રી હરિભાઉ બાગડેજી, અહીંના લોકપ્રિય મુખ્યમંત્રી શ્રી ભજનલાલજી શર્મા, રાજસ્થાન સરકારના મંત્રીઓ, સાંસદો, ધારાસભ્યો, ઉદ્યોગ મિત્રો, વિવિધ રાજદૂતો, દૂતાવાસોના પ્રતિનિધિઓ, અન્ય મહાનુભાવો, દેવીઓ અને સજ્જનો.

રાજસ્થાનની વિકાસયાત્રામાં આજે વધુ એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે. પિંક સિટીમાં દેશ અને દુનિયામાંથી મોટી સંખ્યામાં ડેલિગેટ્સ અને રોકાણકારો પહોંચ્યા છે. ઈન્ડસ્ટ્રીના ઘણા મિત્રો પણ અહીં હાજર છે. રાઇઝિંગ રાજસ્થાન સમિટમાં આપ સૌને અભિનંદન. હું રાજસ્થાનની ભાજપ સરકારને આ અદ્ભુત ઘટના માટે અભિનંદન આપવા માંગુ છું.

 

મિત્રો,

આજે વિશ્વના દરેક નિષ્ણાત અને દરેક રોકાણકાર ભારતને લઈને ખૂબ જ ઉત્સાહિત છે. રિફોર્મ-પરફોર્મ-ટ્રાન્સફોર્મના મંત્રને અનુસરીને ભારતે જે વિકાસ સાધ્યો છે તે દરેક ક્ષેત્રે દેખાઈ રહ્યો છે. આઝાદીના સાત દાયકામાં ભારત વિશ્વની અગિયારમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું હતું. તેમની સામે છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારત 10મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થામાંથી 5મી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની ગયું છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારતે તેની અર્થવ્યવસ્થાનું કદ લગભગ બમણું કર્યું છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં ભારતની નિકાસ પણ લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે. FDI પણ 2014 પહેલાના દાયકાની તુલનામાં છેલ્લા દાયકામાં બમણાથી વધુ વધ્યું છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતે તેના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ખર્ચને આશરે રૂ. 2 ટ્રિલિયનથી વધારીને રૂ. 11 ટ્રિલિયન કર્યો છે.

મિત્રો,

ભારતની સફળતા ડેમોક્રેસી, ડેમોગ્રાફી, ડિજિટલ ડેટા અને ડિલિવરીની શક્તિ દર્શાવે છે. ભારત જેવા વૈવિધ્યસભર દેશમાં લોકશાહી એટલી બધી ખીલી રહી છે, આટલું શક્તિશાળી બનવું એ પોતાનામાં એક મોટી ઉપલબ્ધિ છે. લોકશાહી હોવા છતાં, માનવતાનું કલ્યાણ એ ભારતની ફિલસૂફીના મૂળમાં છે, તે ભારતનું મૂળ પાત્ર છે. આજે ભારતના લોકો, તેમના લોકતાંત્રિક અધિકારો દ્વારા, ભારતમાં એક સ્થિર સરકાર માટે મતદાન કરી રહ્યા છે.

મિત્રો,

આપણી ડેમોગ્રાફી એટલે કે યુવાશક્તિ ભારતની આ પ્રાચીન પરંપરાઓને આગળ લઈ જઈ રહી છે. ભારત આવનારા ઘણા વર્ષો સુધી વિશ્વના સૌથી યુવા દેશોમાં રહેવાનું છે. ભારતમાં યુવાનોનો સૌથી મોટો પૂલ તેમજ સૌથી મોટો કુશળ યુવા જૂથ હશે. આ માટે સરકાર એક પછી એક અનેક નિર્ણયો લઈ રહી છે.

 

મિત્રો,

છેલ્લા દાયકામાં, ભારતની યુવા શક્તિએ તેની સંભવિતતામાં વધુ એક પરિમાણ ઉમેર્યું છે. આ એક નવું પરિમાણ છે, ભારતનો ટેક પાવર, ભારતનો ડેટા પાવર. તમે બધા જાણો છો કે આજે દરેક ક્ષેત્રમાં ટેકનોલોજી અને ડેટા કેટલું મહત્વપૂર્ણ છે. આ સદી ટેક આધારિત, ડેટા આધારિત સદી છે. છેલ્લા એક દાયકામાં ભારતમાં ઇન્ટરનેટ યુઝર્સની સંખ્યામાં લગભગ 4 ગણો વધારો થયો છે. ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનમાં નવા વિક્રમો સ્થાપિત થઈ રહ્યા છે અને આ તો માત્ર શરૂઆત છે. ભારત વિશ્વને લોકશાહી, વસ્તીવિષયક અને ડેટાની સાચી શક્તિ બતાવી રહ્યું છે. ભારતે બતાવ્યું છે કે કેવી રીતે ડિજિટલ ટેક્નોલોજીનું લોકશાહીકરણ દરેક ક્ષેત્ર અને દરેક વર્ગને લાભ આપી રહ્યું છે. ભારતની UPI, ભારતની બેનિફિટ ટ્રાન્સફર સ્કીમ સિસ્ટમ, GeM, ગવર્નમેન્ટ ઇ-માર્કેટ પ્લેસ, ONDC- ડિજિટલ કોમર્સ માટે ઓપન નેટવર્ક, આવા ઘણા પ્લેટફોર્મ છે જે ડિજિટલ ઇકોસિસ્ટમની શક્તિ દર્શાવે છે. અમે અહીં રાજસ્થાનમાં પણ તેના વિશાળ ફાયદા અને ભારે અસર જોવા જઈ રહ્યા છીએ. હું હંમેશા માનતો આવ્યો છું કે દેશના વિકાસથી રાજ્યનો વિકાસ થાય છે. રાજસ્થાન જ્યારે વિકાસની નવી ઊંચાઈઓ પર પહોંચશે ત્યારે દેશ પણ નવી ઊંચાઈઓ પર પહોંચશે.

મિત્રો,

વિસ્તારની દ્રષ્ટિએ રાજસ્થાન ભારતનું સૌથી મોટું રાજ્ય છે. અને રાજસ્થાનના લોકોનું દિલ પણ એટલું જ મોટું છે. અહીંના લોકોની મહેનત, તેમની પ્રામાણિકતા, સૌથી મુશ્કેલ લક્ષ્યોને પણ હાંસલ કરવાની ઇચ્છા, રાષ્ટ્રને પ્રથમ રાખવાની ભાવના, દેશ માટે કંઈ પણ કરવાની પ્રેરણા, તમે રાજસ્થાનના દરેક કણે કણમાં જોઈ શકો છો. આઝાદી પછીની સરકારોની પ્રાથમિકતા ન તો દેશનો વિકાસ હતો, ન તો દેશનો વારસો. આના કારણે રાજસ્થાનને મોટું નુકસાન થયું છે. પરંતુ આજે આપણી સરકાર, ‘વિકાસ ભી, વિરાસત ભી’ આ મંત્ર પર કામ કરી રહી છે. અને રાજસ્થાનને તેનો મોટો ફાયદો મળી રહ્યો છે.

મિત્રો,

રાજસ્થાન રાઈઝીંગ છે એટલું જ નહીં ભરોસાપાત્ર પણ છે. રાજસ્થાન ગ્રહણશીલ પણ છે અને સમય સાથે પોતાને કેવી રીતે રિફાઇન કરવું તે જાણે છે. પડકારોનો સામનો કરવાનું નામ રાજસ્થાન, નવી તકો ઊભી કરવાનું નામ રાજસ્થાન. હવે રાજસ્થાનના આ આર-ફેક્ટરમાં વધુ એક પાસું ઉમેરાયું છે. રાજસ્થાનની જનતાએ પ્રચંડ બહુમતી સાથે પ્રતિભાવશીલ અને સુધારાવાદી ભાજપ સરકાર બનાવી છે. ખૂબ જ ઓછા સમયમાં ભજનલાલજી અને તેમની સમગ્ર ટીમે અહીં ઉત્તમ કામ કર્યું છે. થોડા દિવસોમાં રાજ્ય સરકાર તેના અસ્તિત્વને એક વર્ષ પૂર્ણ કરવા જઈ રહી છે. રાજસ્થાનના ઝડપી વિકાસમાં ભજનલાલજી જે કાર્યક્ષમતા અને પ્રતિબદ્ધતા સાથે રોકાયેલા છે તે પ્રશંસનીય છે. ગરીબ કલ્યાણ હોય, ખેડૂત કલ્યાણ હોય, યુવાનો માટે નવી તકોનું સર્જન હોય, રસ્તા, વીજળી, પાણીના કામો, દરેક પ્રકારનો વિકાસ અને તેને લગતા તમામ કામો રાજસ્થાનમાં ઝડપી ગતિએ થઈ રહ્યા છે. ગુના અને ભ્રષ્ટાચારને અંકુશમાં લેવામાં સરકાર જે તત્પરતા દાખવી રહી છે તેનાથી નાગરિકો અને રોકાણકારોમાં નવો ઉત્સાહ જોવા મળ્યો છે.

 

મિત્રો,

રાજસ્થાનના ઉદયને વધુ અનુભવવા માટે, રાજસ્થાનની વાસ્તવિક ક્ષમતાનો અહેસાસ કરવો ખૂબ જ જરૂરી છે. રાજસ્થાન પાસે કુદરતી સંસાધનોનો ભંડાર છે. રાજસ્થાન પાસે આધુનિક કનેક્ટિવિટીનું નેટવર્ક, સમૃદ્ધ વારસો, વિશાળ ભૂમિ વિસ્તાર અને ખૂબ જ સક્ષમ યુવા બળ છે. એટલે કે રસ્તાઓથી લઈને રેલવે સુધી, આતિથ્યથી લઈને હસ્તકલા સુધી, ખેતરોથી લઈને કિલ્લાઓ સુધી રાજસ્થાન પાસે ઘણું બધું છે. રાજસ્થાનની આ સંભાવના રાજ્યને રોકાણ માટે ખૂબ જ આકર્ષક સ્થળ બનાવે છે. રાજસ્થાનની બીજી ખાસિયત છે. રાજસ્થાનમાં શીખવાની ગુણવત્તા છે, તેની ક્ષમતાઓ વધારવાની ગુણવત્તા છે. અને તેથી જ હવે રેતાળ કાંઠામાં પણ વૃક્ષો ફળોથી લદાયેલા છે અને ઓલિવ અને જટ્રોપાની ખેતી વધી રહી છે. જયપુરની બ્લુ પોટરી, પ્રતાપગઢની થેવા જ્વેલરી અને ભીલવાડાની ટેક્સટાઈલ ઈનોવેશન...તેનો પોતાનો મહિમા છે. મકરાણાનો આરસ અને કોટા ડોરિયા આખી દુનિયામાં ઓળખાય છે. નાગૌરમાં, નાગૌરની પાન મેથીની સુગંધ પણ અનોખી છે. અને આજની ભાજપ સરકાર દરેક જિલ્લાની ક્ષમતાને ઓળખીને કામ કરી રહી છે.

મિત્રો,

તમે એ પણ જાણો છો કે ભારતના ખનિજ ભંડારનો મોટો હિસ્સો રાજસ્થાનમાં છે. ઝીંક, સીસું, તાંબુ, આરસ, ચૂનાના પત્થર, ગ્રેનાઈટ, પોટાશ વગેરે જેવા અનેક ખનિજોનો ભંડાર છે. આ આત્મનિર્ભર ભારતના મજબૂત પાયા છે. ભારતની ઊર્જા સુરક્ષામાં રાજસ્થાનનું મોટું યોગદાન છે. ભારતે આ દાયકાના અંત સુધીમાં 500 ગીગાવોટ રિન્યુએબલ એનર્જી ક્ષમતા બનાવવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે. રાજસ્થાન પણ આમાં મોટી ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. ભારતના ઘણા મોટા સોલાર પાર્ક અહીં બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.

મિત્રો,

રાજસ્થાન દિલ્હી અને મુંબઈ જેવા અર્થતંત્રના બે મોટા કેન્દ્રોને જોડે છે. રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતના બંદરોને ઉત્તર ભારત સાથે જોડે છે. તમે જુઓ, 250 કિલોમીટરનો દિલ્હી-મુંબઈ ઈન્ડસ્ટ્રીયલ કોરિડોર રાજસ્થાનમાં છે. તેનાથી રાજસ્થાનના અલવર, ભરતપુર, દૌસા, સવાઈ માધોપુર, ટોંક, બુંદી અને કોટા જેવા જિલ્લાઓને ઘણો ફાયદો થશે. રાજસ્થાનમાં ડેડિકેટેડ ફ્રેટ કોરિડોર જેવું 300 કિલોમીટરનું આધુનિક રેલ નેટવર્ક છે. આ કોરિડોર જયપુર, અજમેર, સીકર, નાગૌર અને અલવર જિલ્લામાંથી પસાર થાય છે. આવા મોટા કનેક્ટિવિટી પ્રોજેક્ટ્સનું કેન્દ્ર હોવાને કારણે, રાજસ્થાન રોકાણ માટે ઉત્તમ સ્થળ છે. ખાસ કરીને ડ્રાય પોર્ટ અને લોજિસ્ટિક્સ સેક્ટર માટે અહીં અપાર સંભાવનાઓ છે. અમે અહીં મલ્ટિ-મોડલ લોજિસ્ટિક્સ પાર્ક વિકસાવી રહ્યા છીએ. અહીં લગભગ બે ડઝન સેક્ટર વિશિષ્ટ ઔદ્યોગિક પાર્ક બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. બે એર કાર્ગો કોમ્પ્લેક્સ પણ બનાવવામાં આવ્યા છે. આ સાથે રાજસ્થાનમાં ઉદ્યોગો સ્થાપવામાં સરળતા રહેશે અને ઔદ્યોગિક કનેક્ટિવિટી વધુ સારી બનશે.

 

મિત્રો,

આપણે ભારતના સમૃદ્ધ ભવિષ્યમાં પર્યટનની વિશાળ સંભાવનાઓ જોઈ રહ્યા છીએ. પ્રકૃતિ, સંસ્કૃતિ, સાહસ, પરિષદો, ડેસ્ટિનેશન વેડિંગ અને હેરિટેજ ટુરિઝમમાં ભારતમાં દરેક વ્યક્તિ માટે અમર્યાદિત શક્યતાઓ છે. રાજસ્થાન ભારતના પ્રવાસન નકશાનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. અહીં ઇતિહાસ, વારસો, વિશાળ રણ અને સુંદર તળાવો છે. અહીંના ગીતો, સંગીત અને ભોજન તેના માટે પૂરતું છે. ટુર, ટ્રાવેલ અને હોસ્પિટાલિટી સેક્ટર માટે ગમે તે જરૂરી હોય, બધું રાજસ્થાનમાં છે. રાજસ્થાન દુનિયાની એવી કેટલીક જગ્યાઓમાંથી એક છે જ્યાં લોકો લગ્ન જેવી જીવનની પળોને યાદગાર બનાવવા રાજસ્થાન આવવા માંગે છે. રાજસ્થાનમાં વાઇલ્ડ લાઇફ ટુરિઝમનો પણ ઘણો અવકાશ છે. રણથંભોર હોય, સરિસ્કા હોય, મુકુન્દરા હિલ્સ હોય, કેવલાદેવ હોય, એવી ઘણી જગ્યાઓ છે જે વન્યજીવન પસંદ કરનારાઓ માટે સ્વર્ગ સમાન છે. મને ખુશી છે કે રાજસ્થાન સરકાર તેના પ્રવાસન સ્થળો અને હેરિટેજ કેન્દ્રોને વધુ સારી કનેક્ટિવિટી સાથે જોડી રહી છે. ભારત સરકારે લગભગ અલગ-અલગ થીમ સર્કિટને લગતી યોજનાઓ પણ શરૂ કરી છે. 2004 થી 2014ની વચ્ચે 10 વર્ષમાં લગભગ 5 કરોડ વિદેશી પ્રવાસીઓ ભારતમાં આવ્યા. જ્યારે, 2014 થી 2024 વચ્ચે, 7 કરોડથી વધુ વિદેશી પ્રવાસીઓ ભારતમાં આવ્યા છે, અને તમને યાદ છે કે આ 10 વર્ષોમાં, સમગ્ર વિશ્વના ત્રણ-ચાર વર્ષ કોરોના સામે લડવામાં વિતાવ્યા. કોરોનાના સમયગાળા દરમિયાન પર્યટન અટકી ગયું હતું. આમ છતાં ભારતમાં આવનારા પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં ઘણો વધારો થયો છે. ભારતે ઘણા દેશોના પ્રવાસીઓને આપેલી ઈ-વિઝા સુવિધા વિદેશી મહેમાનોને ઘણી મદદ કરી રહી છે. આજે ભારતમાં ઘરેલુ પર્યટન પણ નવા રેકોર્ડ બનાવી રહ્યું છે, પછી તે ઉડાન યોજના હોય, વંદે ભારત ટ્રેન હોય, પ્રસાદ યોજના હોય, રાજસ્થાનને આ બધાનો લાભ મળી રહ્યો છે. વાઈબ્રન્ટ વિલેજ ઓફ ઈન્ડિયા જેવા કાર્યક્રમોથી રાજસ્થાનને પણ ઘણો ફાયદો થઈ રહ્યો છે. મેં દેશવાસીઓને ભારતમાં લગ્ન કરવાનું આહ્વાન કર્યું છે. રાજસ્થાનને પણ આનો ફાયદો નિશ્ચિત છે. રાજસ્થાનમાં હેરિટેજ ટુરીઝમ, ફિલ્મ ટુરીઝમ, ઈકો ટુરીઝમ, રૂરલ ટુરીઝમ, બોર્ડર એરીયા ટુરીઝમ વધારવાની અપાર સંભાવનાઓ છે. આ વિસ્તારોમાં તમારું રોકાણ રાજસ્થાનના પ્રવાસન ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવશે અને તમારા વ્યવસાયમાં પણ વધારો કરશે.

મિત્રો,

તમે બધા વૈશ્વિક પુરવઠા અને મૂલ્ય સાંકળ સંબંધિત પડકારોથી વાકેફ છો. આજે વિશ્વને એવી અર્થવ્યવસ્થાની જરૂર છે જે સૌથી મોટી કટોકટી દરમિયાન પણ સરળતાથી ચાલે અને કોઈપણ વિક્ષેપ ન આવે. આ માટે ભારતમાં વ્યાપક મેન્યુફેક્ચરિંગ બેઝ હોવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આ માત્ર ભારત માટે જ નહીં પરંતુ વિશ્વ અર્થતંત્ર માટે પણ જરૂરી છે. આ જવાબદારીને સમજીને ભારતે ઉત્પાદન ક્ષેત્રે આત્મનિર્ભરતાની વિશાળ પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. ભારત તેના મેક ઈન ઈન્ડિયા કાર્યક્રમ હેઠળ ઓછા ખર્ચે ઉત્પાદન પર ભાર આપી રહ્યું છે. ભારતની પેટ્રોલિયમ પેદાશો, ભારતની દવાઓ અને રસીઓ, ભારતની ઈલેક્ટ્રોનિક ચીજવસ્તુઓમાં ભારતના રેકોર્ડ ઉત્પાદનથી વિશ્વને ઘણો ફાયદો થઈ રહ્યો છે. ગયા વર્ષે પણ રાજસ્થાનમાંથી લગભગ 84 હજાર કરોડ રૂપિયાની નિકાસ કરવામાં આવી હતી. તેમાં એન્જિનિયરિંગ ગુડ્સ, જેમ્સ એન્ડ જ્વેલરી, ટેક્સટાઇલ, હેન્ડીક્રાફ્ટ, એગ્રો ફૂડ પ્રોડક્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે.

 

મિત્રો,

ભારતમાં ઉત્પાદન વધારવામાં PLI યોજનાની ભૂમિકા પણ સતત વધી રહી છે. આજે ઈલેક્ટ્રોનિક્સ, સ્પેશિયાલિટી સ્ટીલ, ઓટોમોબાઈલ અને ઓટો કમ્પોનન્ટ્સ, સોલર પીવી, ફાર્માસ્યુટિકલ દવાઓ જેવા આ ક્ષેત્રોમાં ઘણો ઉત્સાહ છે. PLI સ્કીમને કારણે લગભગ રૂ. 1.25 લાખ કરોડનું રોકાણ આવ્યું છે, લગભગ રૂ. 11 લાખ કરોડના ઉત્પાદનોનું ઉત્પાદન થયું છે અને નિકાસમાં રૂ. 4 લાખ કરોડનો વધારો થયો છે. લાખો યુવાનોને નવી નોકરીઓ પણ મળી છે. અહીં રાજસ્થાનમાં પણ ઓટોમોટિવ અને ઓટો કમ્પોનન્ટ ઉદ્યોગ માટે સારો આધાર ઉભો થયો છે. અહીં ઈલેક્ટ્રિક વાહનોના ઉત્પાદનની ઘણી સંભાવનાઓ છે. ઈલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદન માટે જરૂરી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પણ રાજસ્થાનમાં ઉપલબ્ધ છે. હું તમામ રોકાણકારોને રાજસ્થાનની ઉત્પાદન ક્ષમતાને ચોક્કસપણે અન્વેષણ કરવા વિનંતી કરીશ.

મિત્રો,

રાઇઝિંગ રાજસ્થાનની મોટી તાકાત છે - MSME.. રાજસ્થાન MSMEની દ્રષ્ટિએ ભારતના ટોચના 5 રાજ્યોમાંનું એક છે. આ સમિટમાં MSMEs પર એક અલગ કોન્ક્લેવ પણ થવાનું છે. રાજસ્થાનમાં 27 લાખથી વધુ નાના અને સૂક્ષ્મ ઉદ્યોગો અને નાના પાયાના ઉદ્યોગોમાં કામ કરતા 50 લાખથી વધુ લોકો રાજસ્થાનનું ભાગ્ય બદલવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. મને ખુશી છે કે રાજસ્થાનમાં નવી સરકારની રચના થતાની સાથે જ નવી MSME પોલિસી બહાર આવી છે. ભારત સરકાર પણ તેની નીતિઓ અને નિર્ણયો દ્વારા MSMEને સતત મજબૂત કરી રહી છે. ભારતીય MSMEs માત્ર ભારતને જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક પુરવઠા અને મૂલ્ય શૃંખલાને પણ મજબૂત બનાવવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. અમે કોરોના દરમિયાન જોયું, જ્યારે વિશ્વમાં ફાર્મા સંબંધિત સપ્લાય ચેઇન સંકટમાં આવી, ત્યારે ભારતના ફાર્મા સેક્ટરે વિશ્વને મદદ કરી. આ શક્ય બન્યું કારણ કે ભારતનું ફાર્મા ક્ષેત્ર ખૂબ જ મજબૂત છે. એ જ રીતે, આપણે ભારતને અન્ય ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન માટે ખૂબ જ મજબૂત આધાર બનાવવો પડશે. અને આપણા MSME આમાં મોટી ભૂમિકા ભજવશે.

મિત્રો,

અમારી સરકારે MSMEની વ્યાખ્યા બદલી છે, જેથી તેઓને વિકાસની વધુ તકો મળી શકે. કેન્દ્ર સરકારે લગભગ 5 કરોડ MSMEને ઔપચારિક અર્થવ્યવસ્થા સાથે જોડ્યા છે. આનાથી આ ઉદ્યોગો માટે ધિરાણ મેળવવાનું સરળ બન્યું છે. અમે ક્રેડિટ ગેરંટી લિંક્સ સ્કીમ પણ બનાવી છે. આ અંતર્ગત નાના ઉદ્યોગોને લગભગ 7 લાખ કરોડ રૂપિયાની સહાય આપવામાં આવી છે. છેલ્લા એક દાયકામાં MSME માટે ધિરાણનો પ્રવાહ બે ગણો વધી ગયો છે. જ્યાં વર્ષ 2014માં તે 10 લાખ કરોડ રૂપિયાની આસપાસ હતું, આજે તે 22 લાખ કરોડ રૂપિયાથી ઉપર પહોંચી ગયું છે. રાજસ્થાનને પણ આનો મોટો ફાયદો થયો છે. MSMEની આ વધતી તાકાત રાજસ્થાનના વિકાસને નવી ઊંચાઈએ લઈ જશે.

 

મિત્રો,

અમે આત્મનિર્ભર ભારતની નવી યાત્રા શરૂ કરી છે. આત્મનિર્ભર ભારતનું અભિયાન, આ વિઝન વૈશ્વિક છે અને તેની અસર પણ વૈશ્વિક છે. સરકારી સ્તરે, અમે સમગ્ર સરકારી અભિગમ સાથે આગળ વધી રહ્યા છીએ. ઔદ્યોગિક વિકાસ માટે પણ અમે દરેક ક્ષેત્ર અને દરેક પરિબળને સાથે મળીને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છીએ. મને પૂરો વિશ્વાસ છે કે દરેકના પ્રયાસની આ ભાવના વિકસિત રાજસ્થાન અને વિકસિત ભારત બનાવશે.

મિત્રો,

દેશ અને દુનિયાના ઘણા પ્રતિનિધિઓ અહીં આવ્યા છે, ઘણા સાથીઓ માટે આ તેમની પ્રથમ ભારત મુલાકાત હશે, રાજસ્થાનની પણ આ તેમની પ્રથમ મુલાકાત હશે. અંતે, હું એટલું કહીશ, ઘરે પાછા ફરતા પહેલા, તમારે રાજસ્થાન, ભારત અંગે શોધખોળ કરવી જોઈએ. રાજસ્થાનના રંગબેરંગી બજારોનો શોપિંગ અનુભવ, અહીંના લોકોની જીવંતતા તમે ક્યારેય નહીં ભૂલી શકો. ફરી એકવાર, બધા રોકાણકારોને, રાઈઝિંગ રાજસ્થાનના સંકલ્પને અને તમારા બધાને ઘણી શુભેચ્છાઓ.

આભાર.

 

Explore More
શ્રી રામ જન્મભૂમિ મંદિર ધ્વજારોહણ ઉત્સવ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીના સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

શ્રી રામ જન્મભૂમિ મંદિર ધ્વજારોહણ ઉત્સવ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીના સંબોધનનો મૂળપાઠ
Exclusive: Just two friends in a car, says Putin on viral carpool with PM Modi

Media Coverage

Exclusive: Just two friends in a car, says Putin on viral carpool with PM Modi
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
India–Russia friendship has remained steadfast like the Pole Star: PM Modi during the joint press meet with Russian President Putin
December 05, 2025

Your Excellency, My Friend, राष्ट्रपति पुतिन,
दोनों देशों के delegates,
मीडिया के साथियों,
नमस्कार!
"दोबरी देन"!

आज भारत और रूस के तेईसवें शिखर सम्मेलन में राष्ट्रपति पुतिन का स्वागत करते हुए मुझे बहुत खुशी हो रही है। उनकी यात्रा ऐसे समय हो रही है जब हमारे द्विपक्षीय संबंध कई ऐतिहासिक milestones के दौर से गुजर रहे हैं। ठीक 25 वर्ष पहले राष्ट्रपति पुतिन ने हमारी Strategic Partnership की नींव रखी थी। 15 वर्ष पहले 2010 में हमारी साझेदारी को "Special and Privileged Strategic Partnership” का दर्जा मिला।

पिछले ढाई दशक से उन्होंने अपने नेतृत्व और दूरदृष्टि से इन संबंधों को निरंतर सींचा है। हर परिस्थिति में उनके नेतृत्व ने आपसी संबंधों को नई ऊंचाई दी है। भारत के प्रति इस गहरी मित्रता और अटूट प्रतिबद्धता के लिए मैं राष्ट्रपति पुतिन का, मेरे मित्र का, हृदय से आभार व्यक्त करता हूँ।

Friends,

पिछले आठ दशकों में विश्व में अनेक उतार चढ़ाव आए हैं। मानवता को अनेक चुनौतियों और संकटों से गुज़रना पड़ा है। और इन सबके बीच भी भारत–रूस मित्रता एक ध्रुव तारे की तरह बनी रही है।परस्पर सम्मान और गहरे विश्वास पर टिके ये संबंध समय की हर कसौटी पर हमेशा खरे उतरे हैं। आज हमने इस नींव को और मजबूत करने के लिए सहयोग के सभी पहलुओं पर चर्चा की। आर्थिक सहयोग को नई ऊँचाइयों पर ले जाना हमारी साझा प्राथमिकता है। इसे साकार करने के लिए आज हमने 2030 तक के लिए एक Economic Cooperation प्रोग्राम पर सहमति बनाई है। इससे हमारा व्यापार और निवेश diversified, balanced, और sustainable बनेगा, और सहयोग के क्षेत्रों में नए आयाम भी जुड़ेंगे।

आज राष्ट्रपति पुतिन और मुझे India–Russia Business Forum में शामिल होने का अवसर मिलेगा। मुझे पूरा विश्वास है कि ये मंच हमारे business संबंधों को नई ताकत देगा। इससे export, co-production और co-innovation के नए दरवाजे भी खुलेंगे।

दोनों पक्ष यूरेशियन इकॉनॉमिक यूनियन के साथ FTA के शीघ्र समापन के लिए प्रयास कर रहे हैं। कृषि और Fertilisers के क्षेत्र में हमारा करीबी सहयोग,food सिक्युरिटी और किसान कल्याण के लिए महत्वपूर्ण है। मुझे खुशी है कि इसे आगे बढ़ाते हुए अब दोनों पक्ष साथ मिलकर यूरिया उत्पादन के प्रयास कर रहे हैं।

Friends,

दोनों देशों के बीच connectivity बढ़ाना हमारी मुख्य प्राथमिकता है। हम INSTC, Northern Sea Route, चेन्नई - व्लादिवोस्टोक Corridors पर नई ऊर्जा के साथ आगे बढ़ेंगे। मुजे खुशी है कि अब हम भारत के seafarersकी polar waters में ट्रेनिंग के लिए सहयोग करेंगे। यह आर्कटिक में हमारे सहयोग को नई ताकत तो देगा ही, साथ ही इससे भारत के युवाओं के लिए रोजगार के नए अवसर बनेंगे।

उसी प्रकार से Shipbuilding में हमारा गहरा सहयोग Make in India को सशक्त बनाने का सामर्थ्य रखता है। यह हमारेwin-win सहयोग का एक और उत्तम उदाहरण है, जिससे jobs, skills और regional connectivity – सभी को बल मिलेगा।

ऊर्जा सुरक्षा भारत–रूस साझेदारी का मजबूत और महत्वपूर्ण स्तंभ रहा है। Civil Nuclear Energy के क्षेत्र में हमारा दशकों पुराना सहयोग, Clean Energy की हमारी साझा प्राथमिकताओं को सार्थक बनाने में महत्वपूर्ण रहा है। हम इस win-win सहयोग को जारी रखेंगे।

Critical Minerals में हमारा सहयोग पूरे विश्व में secure और diversified supply chains सुनिश्चित करने के लिए महत्वपूर्ण है। इससे clean energy, high-tech manufacturing और new age industries में हमारी साझेदारी को ठोस समर्थन मिलेगा।

Friends,

भारत और रूस के संबंधों में हमारे सांस्कृतिक सहयोग और people-to-people ties का विशेष महत्व रहा है। दशकों से दोनों देशों के लोगों में एक-दूसरे के प्रति स्नेह, सम्मान, और आत्मीयताका भाव रहा है। इन संबंधों को और मजबूत करने के लिए हमने कई नए कदम उठाए हैं।

हाल ही में रूस में भारत के दो नए Consulates खोले गए हैं। इससे दोनों देशों के नागरिकों के बीच संपर्क और सुगम होगा, और आपसी नज़दीकियाँ बढ़ेंगी। इस वर्ष अक्टूबर में लाखों श्रद्धालुओं को "काल्मिकिया” में International Buddhist Forum मे भगवान बुद्ध के पवित्र अवशेषों का आशीर्वाद मिला।

मुझे खुशी है कि शीघ्र ही हम रूसी नागरिकों के लिए निशुल्क 30 day e-tourist visa और 30-day Group Tourist Visa की शुरुआत करने जा रहे हैं।

Manpower Mobility हमारे लोगों को जोड़ने के साथ-साथ दोनों देशों के लिए नई ताकत और नए अवसर create करेगी। मुझे खुशी है इसे बढ़ावा देने के लिए आज दो समझौतेकिए गए हैं। हम मिलकर vocational education, skilling और training पर भी काम करेंगे। हम दोनों देशों के students, scholars और खिलाड़ियों का आदान-प्रदान भी बढ़ाएंगे।

Friends,

आज हमने क्षेत्रीय और वैश्विक मुद्दों पर भी चर्चा की। यूक्रेन के संबंध में भारत ने शुरुआत से शांति का पक्ष रखा है। हम इस विषय के शांतिपूर्ण और स्थाई समाधान के लिए किए जा रहे सभी प्रयासों का स्वागत करते हैं। भारत सदैव अपना योगदान देने के लिए तैयार रहा है और आगे भी रहेगा।

आतंकवाद के विरुद्ध लड़ाई में भारत और रूस ने लंबे समय से कंधे से कंधा मिलाकर सहयोग किया है। पहलगाम में हुआ आतंकी हमला हो या क्रोकस City Hall पर किया गया कायरतापूर्ण आघात — इन सभी घटनाओं की जड़ एक ही है। भारत का अटल विश्वास है कि आतंकवाद मानवता के मूल्यों पर सीधा प्रहार है और इसके विरुद्ध वैश्विक एकता ही हमारी सबसे बड़ी ताक़त है।

भारत और रूस के बीच UN, G20, BRICS, SCO तथा अन्य मंचों पर करीबी सहयोग रहा है। करीबी तालमेल के साथ आगे बढ़ते हुए, हम इन सभी मंचों पर अपना संवाद और सहयोग जारी रखेंगे।

Excellency,

मुझे पूरा विश्वास है कि आने वाले समय में हमारी मित्रता हमें global challenges का सामना करने की शक्ति देगी — और यही भरोसा हमारे साझा भविष्य को और समृद्ध करेगा।

मैं एक बार फिर आपको और आपके पूरे delegation को भारत यात्रा के लिए बहुत बहुत धन्यवाद देता हूँ।