“2024 General Election results will be beyond barriers”
“Tide that arose during independence brought passion and sense of togetherness amongst the masses and broke many barriers”
“Success of Chandrayaan 3 instills a feeling of pride and self-confidence among every citizen and inspires them to march forward in every sector”
“Today, every Indian is brimming with self-confidence”
“Jan Dhan bank accounts became a medium to break the mental barriers amongst the poor and reinvigorate their pride and self-respect”
“Government has not only transformed lives but also helped the poor in overcoming poverty”
“Common citizens feel empowered and encouraged today”
“Pace and scale of development of today’s India is a sign of its success”
“Abrogation of Article 370 in Jammu & Kashmir has paved the way for progress and peace”
“India has made the journey from record scams to record exports”
“Be it startups, sports, space or technology, the middle class is moving forward at a fast pace in India's development journey”
“Neo-middle class are giving momentum to the consumption growth of the country”
“Today, from the poorest of the poor to the world's richest, they have started believing that this is India's time”

ଶୋଭନା ଭରତିଆ ଜୀ, ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସର, ଆପଣଙ୍କ ଟିମର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ, ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତ ଅତିଥି, ମହିଳା ଏବଂ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତିମାନେ।

ପ୍ରଥମେ ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି କାରଣ ମୁଁ ନିର୍ବାଚନ ମଇଦାନରେ ଥିଲି, ତେଣୁ ସେଠାରୁ ଟିକେ ବିଳମ୍ବ ହୋଇଗଲା । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ମଧ୍ୟକୁ ବିମାନବନ୍ଦରରୁ ସିଧାସଳଖ ପହଞ୍ଚିଲି। ଶୋଭନା ଜୀ ବହୁତ ଭଲ କହୁଥିଲେ, ଅର୍ଥାତ୍ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ଭଲ ଥିଲା, ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏହାକୁ କେବେ ନା କେବେ ପଢିବେ। ଏଥିରେ ବିଳମ୍ବ ହୋଇଗଲା।

 

ସାଥୀମାନେ

ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନମସ୍କାର। ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସ ଲିଡରସିପ୍ ସମ୍ମିଳନୀକୁ ମୋତେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିବାରୁ ମୁଁ ଏଚ୍ ଟି ଗ୍ରୁପକୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛି। ଯେତେବେଳେ ୨୦୧୪ରେ ଆମ ସରକାର ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଆମର ସେବା ଅବଧି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଏହି ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀର ବିଷୟବସ୍ତୁ ଥିଲା 'ଭାରତର ପୁନର୍ଗଠନ ଅର୍ଥାତ୍ ଏଚ୍ ଟି ଗ୍ରୁପ୍, ଯାହା ଆଗାମୀ ସମୟରେ ଭାରତରେ ବହୁତ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ। ୨୦୧୯ରେ ଯେତେବେଳେ ଆମ ସରକାର ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ନେଇ ଫେରିଲା, ସେତେବେଳେ ଆପଣ ଥିମ୍ ରଖିଥିଲେ- କନଭର୍ସେସନ୍ ଫର୍ ଏ ବେଟର ଟୁମରୋ। ଆପଣ ଏଚ୍ ଟି ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଶ୍ୱକୁ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଛି ଯେ ଭାରତ ଏକ ଉନ୍ନତ ଭବିଷ୍ୟତ ପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଛି । ଏବେ ୨୦୨୩ରେ ଯେତେବେଳେ ଦେଶରେ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ନିର୍ବାଚନକୁ ନେଇ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି, ସେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କ ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେଉଛି- ବିୟଣ୍ଡ ବ୍ୟାରିୟର... ଏବଂ ଯଦି ମୁଁ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିବି, ଜୀବନ ଜୀଉଁଥିବା ମଣିଷ ଅଟେ। ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହୁଛି, ଜଣେ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ଜଣେ ଜନପ୍ରତିନିଧି, ତେବେ ମୁଁ ଏଥିରେ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଖୁଛି । ସାଧାରଣତଃ ନିର୍ବାଚନର କିଛି ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ଜନମତ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଆସି କ'ଣ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ତାହା କହିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏଥର ସମସ୍ତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାଙ୍ଗି ଦେଶବାସୀ ଆମକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ବୋଲି ଆପଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଙ୍କେତ ଦେଇଛନ୍ତି। ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବାହାରେ ରହିବ।

ସାଥୀମାନେ

'ପୁନର୍ଗଠନ ଭାରତ'ରୁ ବିୟଣ୍ଡ ବ୍ୟାରିୟର୍ସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତର ଏହି ଯାତ୍ରା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଭବିଷ୍ୟତର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଛି। ଏହି ଭିତ୍ତିରେ ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତ ନିର୍ମାଣ ହେବ, ଏକ ଭବ୍ୟ ଓ ସମୃଦ୍ଧ ଭାରତ ନିର୍ମାଣ ହେବ। ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଭାରତ ଓ ଆମେ ଭାରତୀୟମାନେ ଅନେକ ବାଧାବିଘ୍ନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛୁ। ଆମ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣ ଏବଂ ଦୀର୍ଘ ଦିନର ଦାସତ୍ୱ ଭାରତକୁ ଅନେକ ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ରଖିଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଜୁଆର ଉଠିଥିଲା, ସାମୂହିକତାର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟିରେ ତାହା ସେ ଏଭଳି ଅନେକ ବନ୍ଧନକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଏହି ଗତି ଆଗକୁ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରହିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ତାହା ହୋଇପାରିନଥିଲା । ଅନେକ କଟକଣା ରେ ବନ୍ଧା ହୋଇଥିବା ଆମ ଦେଶ ଯେତିକି ବେଗରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବା କଥା ସେ ବଢ଼ିପାରିଲା ନାହିଁ। ସେଠାରେ ଏକ ବଡ଼ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ମାନସିକତା କରାଯାଇଥିଲା। କିଛି ଅତିରଞ୍ଜିତ ଥିଲା, ବଢ଼େଇ ଚଢ଼େଇ ଆମ ସମମୁଖରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ। ବାସ୍ତବରେ କିଛି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବାସ୍ତବ ଥିଲା। କେତେକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅତ୍ୟୁକ୍ତିଜନକ ଥିଲା। ୨୦୧୪ ରୁ ଭାରତ ଏହି ବନ୍ଧନକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ନିରନ୍ତର କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରୁଛି । ମୁଁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଯେ ଆମେ ଅନେକ ବାଧାବିଘ୍ନକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଛୁ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେ 'ବିୟଣ୍ଡ ବ୍ୟାରିୟର' ବିଷୟରେ କହୁଛୁ । ଆଜି ଭାରତ ସବୁ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାଙ୍ଗି ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯେଉଁଠାରେ କେହି ପହଞ୍ଚି ନାହାନ୍ତି। ଆଜି ଭାରତ ଡିଜିଟାଲ କାରବାରରେ ସବୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଏକ ନମ୍ବର ହୋଇପାରିଛି । ଆଜି ଭାରତ ସବୁ ବାଧାବିଘ୍ନକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ମୋବାଇଲ୍ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛି। ଆଜି ଭାରତ ଷ୍ଟାର୍ଟ ଅପ୍ ଦୁନିଆରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତିନୋଟି ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ଆଜି ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ କୁଶଳୀ ପୁଲ୍ ନିର୍ମାଣ କରୁଛି। ଜି-୨୦ ଭଳି ଘଟଣାରେ ଆଜି ଭାରତ ଚମକି ଉଠିଛି। ଆଜି ଭାରତ ସବୁ ବନ୍ଧନରୁ ନିଜକୁ ମୁକ୍ତ କରି ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି। ଏବଂ ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଶୁଣିଥିବେ- ତାରକାମାନଙ୍କ ଆଗରେ ଆହୁରି ଅଧିକ ଅଛି । ଭାରତ, ଏଥିରେ ଅଟକିବ ନାହିଁ।

ସାଥୀମାନେ

ଯେମିତି ମୁଁ କେବଳ କହୁଥିଲି, ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଥିଲା ଆମ ମାନସିକତା, ଆମର ମାନସିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଥିଲା। ଏହି ମାନସିକତା କାରଣରୁ ଆମେ ଅନେକ କଥା ଶୁଣୁଥିଲୁ । ଏହି ଦେଶରେ କିଛି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ... ଏ ଦେଶରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ଏବଂ, ଏହିପରି ସବୁ ଏଠାରେ ଚାଲିଥାଏ... ବିଳମ୍ବ ହୋଇଯାଏ ତେବେ ସେ କହୁଥିଲେ- ଭାରତୀୟ ସମୟ, ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗର୍ବର ସହ କହୁଥିଲେ। ଦୁର୍ନୀତିରେ ଏହାର କିଛି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ, ସାର୍, ବଞ୍ଚିବା ଶିଖନ୍ତୁ... ଯଦି ସରକାର କିଛି କରିଛନ୍ତି, ତା'ହେଲେ ତାହାର ଗୁଣବତ୍ତା ଖରାପ ହେବ ସାର୍, ଏହା ହେଉଛି ସରକାର... ଏମିତି କିଛି ଘଟଣା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି ଯାହା ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ ମାନସିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାଙ୍ଗି ବାହାରକୁ ଆସିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥାଏ । ଦାଣ୍ଡି ପଦଯାତ୍ରାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଯେତେବେଳେ ଏହାକୁ ଉଠାଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଲୁଣ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ଦେଶ ଠିଆ ହେଲା, ଆମେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇପାରିବା, ଲୋକଙ୍କର ଏହି ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନର ସଫଳତା ଯୋଗୁଁ ହଠାତ୍ କୌଣସି ୧୪୦ କୋଟି ଦେଶବାସୀ ବୈଜ୍ଞାନିକ ହୋଇନାହାନ୍ତି, ମହାକାଶଚାରୀ ହୋଇନାହାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆମେ ଏବେ ବି ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସର ବାତାବରଣ ଅନୁଭବ କରୁଛୁ । ଏବଂ ଯାହା ବାହାରିବ- ଆମେ କରିପାରିବା, ଆମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିପାରିବା। ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ଉତ୍ସାହରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବିଷୟ ଆପଣଙ୍କର ମନେଥିବ। ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବିଷୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଏହି  କଥା ବିଷୟରେ କହିବା, ଶୌଚାଳୟ ବିଷୟରେ କହିବା ପଦର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବିରୋଧୀ ବୋଲି କିଛି ଲୋକ କହୁଥିଲେ। ସାନିଟାରି ପ୍ୟାଡ୍ ଏକ ଶବ୍ଦ ଥିଲା ଯାହାକୁ ଲୋକମାନେ, ବିଶେଷକରି ପୁରୁଷମାନେ ସାଧାରଣ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ କହିବାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତି। ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ମୁଁ ଏହି ସବୁ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇଥିଲି। ଆଉ ସେଇଠି ହିଁ ମାନସିକତା ବଦଳିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଆଜି ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏକ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ଆପଣଙ୍କର ମନେ ଅଛି, କେହି ଖଦିକୁ ପଚାରୁ ନ ଥିଲେ । ଆମ ଭଳି ଅନେକ ନେତା ମଧ୍ୟ ଲମ୍ବା କୁର୍ତ୍ତା ପିନ୍ଧି ନିର୍ବାଚନରେ ପହଞ୍ଚୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏବେ ଗତ ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଖଦିର ବିକ୍ରି ତିନି ଗୁଣରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।

 

ସାଥୀମାନେ

ଜନଧନ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟସ୍ର ସଫଳତା ଦେଶବାସୀ ଜାଣନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଏହି ଯୋଜନା ଆଣିଥିଲୁ, ସେତେବେଳେ କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବା ସମ୍ବଳର ଅପଚୟ, ଗରିବ ମାନେ ଏଥିରେ ଗୋଟିଏ ପଇସା ବି ରଖିବେ ନାହିଁ । ଏହା କେବଳ ଟଙ୍କା ବିଷୟରେ ନୁହେଁ । ମାନସିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାଙ୍ଗିବା, ମାନସିକତା ବଦଳାଇବା ନେଇ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଲୋକମାନେ ଗରିବଙ୍କର ସେହି ଅଭିମାନକୁ, ସେହି ସ୍ବାଭିମାନକୁ କେବେ ବୁଝି ପାରିନଥିଲେ । ସେ ବ୍ୟାଙ୍କର ଦ୍ୱାରକୁ ଯିବାକୁ ସାହସ କରୁନଥିଲେ, ସେ ଭୟଭୀତ ହେଉଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ରହିବା ମଧ୍ୟ ଧନୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ କଥା ଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ସେ ଦେଖିଲେ ଯେ ବ୍ୟାଙ୍କମାନେ ନିଜେ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରକୁ ଆସୁଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ମନରେ ଏକ ବିଶ୍ୱାସ ଜାଗ୍ରତ କରିଛନ୍ତି, ଏକ ସ୍ୱାଭିମାନ ଜନ୍ମ ନେଲା, ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ଏକ ନୂତନ ବୀଜ ଉଠିଲା । ଆଜି ସେ ଗର୍ବର ସହ ନିଜ ପକେଟରୁ ରୁପେ କାର୍ଡ ବାହାର କରି ରୁପେ କାର୍ଡ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । ଏବଂ ଆମେ ଜାଣିଛୁ, ୫-୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପରିସ୍ଥିତି ଏପରି ଥିଲା ଯେ ଯେତେବେଳେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଲୋକମାନେ ଏକ ବଡ଼ ହୋଟେଲରେ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ହେଉଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ପର୍ସ ବାହାର କରୁଥିଲେ, ସେମାନେ ଦେଖୁଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ପର୍ସରେ ୧୫-୨୦ଟି କାର୍ଡ ଅଛି, କାର୍ଡର ଦେଖାଇବା ମଧ୍ୟ ଫ୍ୟାସନ ଥିଲା, କାର୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ଏକ ଷ୍ଟାଟସ୍ ବିଷୟ ଥିଲା । ମୋଦି ଏହାକୁ ଗରିବଙ୍କ ପକେଟରେ ରଖି ଦେଲେ। ମାନସିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କିପରି ଭାଙ୍ଗି ଦିଆଯାଇଥାଏ।

ସାଥୀମାନେ, ଆଜି ଗରିବମାନେ ଅନୁଭବ କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଧନୀମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଯାହା ଅଛି, ମୋ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଅଛି। ଏହି ମଞ୍ଜି ବରଗଛରେ ପରିଣତ ହୋଇ ଅନେକ ଫଳ ଦେଇଛି। ଏସି ରୁମର ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ନେରେଟିଭ୍ ଥିବା ଦୁନିଆରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନେ ଗରିବଙ୍କ ଏହି ମାନସିକ ସଶକ୍ତୀକରଣକୁ କେବେ ବି ବୁଝିପାରିବେ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଏକ ଗରିବ ପରିବାରରୁ ଆସିଛି, ଦାରିଦ୍ର୍ୟତାକୁ ଜୀଇଁକରି ଏଠାକୁ ଆସିଛି, ତେଣୁ ମୁଁ ଜାଣେ ସରକାରଙ୍କ ଏହି ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା କେତେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାଙ୍ଗିଯାଇଛି । ମାନସିକତାର ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କେବଳ ଦେଶ ଭିତରେ ନୁହେଁ ବରଂ ବାହାରେ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି। ପୂର୍ବରୁ ଯେତେବେଳେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ହେଉଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଆମ ସରକାର ଆମକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱକୁ ନିବେଦନ କରୁଥିଲେ, ଆମକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ମତାମତ ବଢ଼ାଇବାକୁ ଯିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ଅଟକାନ୍ତୁ। ଯଦି ଆମ ସରକାରରେ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣ ହୁଏ, ତେବେ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଦେଶ ନିଜକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ସାରା ବିଶ୍ୱକୁ ନିବେଦନ କରିଥାଏ । ଭାରତର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବିଶ୍ୱର ମାନସିକତାକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା। ୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବିଶ୍ୱ ଭାବୁଥିଲା ଯେ ଜଳବାୟୁ କାର୍ଯ୍ୟର ସମାଧାନରେ ଭାରତ ବାଧକ, ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅଛି, ଏହା ନକାରାତ୍ମକତା ଅଛି। କିନ୍ତୁ ଆଜି ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ଜଳବାୟୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସଂକଳ୍ପର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଛି ଏବଂ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରୁଛି । ଆଜି କ୍ରୀଡ଼ା ଜଗତରେ ବଦଳୁଥିବା ମାନସିକତାର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଲୋକମାନେ ଖେଳାଳିଙ୍କୁ କହୁଥିଲେ, 'ତୁମେ ଖେଳୁଛ କିନ୍ତୁ ତୁମେ ତୁମ କ୍ୟାରିୟରରେ କ'ଣ କରିବ, ତୁମେ ତୁମ କାମରେ କ'ଣ କରିବ? ସରକାର ମଧ୍ୟ ଖେଳାଳିଙ୍କୁ ଭଗବାନଙ୍କ ଉପରେ ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କୁ ବିଶେଷ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ମିଳିନଥିଲା କି କ୍ରୀଡ଼ା ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇନଥିଲା। ଆମ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ହଟାଇ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏବେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଟୁର୍ଣ୍ଣାମେଣ୍ଟରେ ପଦକ ବର୍ଷା ହେବାରେ ଲାଗିଛି।

ସାଥୀମାନେ,

ଭାରତରେ କ୍ଷମତାର ଅଭାବ ନାହିଁ, ସମ୍ବଳର ଅଭାବ ନାହିଁ। ଆମ ସାମ୍ନାରେ ଏକ ବିରାଟ ଏବଂ ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ରହିଛି। ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ମୁକାବିଲା କେବଳ ସମାଧାନ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇପାରିବ, ସ୍ଲୋଗାନ ଦ୍ୱାରା ନୁହେଁ । ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ ସ୍ଲୋଗାନ ଦ୍ୱାରା ନୁହେଁ, ନୀତି ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ପରାସ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ । ପୂର୍ବ ସରକାରମାନଙ୍କର ଚିନ୍ତାଧାରା ଦେଶର ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବାକୁ ଦେଇନଥିଲା। ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ିବା ଏବଂ ସେହି ଲଢ଼େଇଜିତିବା ପାଇଁ ଗରିବଙ୍କ ପାଖରେ ଯଥେଷ୍ଟ କ୍ଷମତା ଅଛି । ଆମକୁ ତାଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ପଡିବ, ତାଙ୍କୁ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ଦେବାକୁ ପଡିବ, ସଶକ୍ତ କରିବାକୁ ପଡିବ । ସେଥିପାଇଁ ଆମ ସରକାର ଏହି ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ଗରିବମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରି ସେହି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକତା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆମେ କେବଳ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ କୁ ବଦଳାଇନାହୁଁ ବରଂ ଗରିବଙ୍କର ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂର କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲୁ । ଯାହାର ଫଳାଫଳ ଆଜି ଦେଶରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଆଉ ଏବେ ଶୋଭନା ଜୀ କହୁଥିଲେ ଯେ ମାତ୍ର ୫ ବର୍ଷରେ ୧୩ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟରୁ ମୁକୁଳିଛନ୍ତି । ଅର୍ଥାତ୍ ଆମେ କହିପାରିବା ଯେ ୧୩ କୋଟି ଲୋକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଭାଙ୍ଗି ଦେଶର ନବ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀରେ ସାମିଲ ହୋଇଛନ୍ତି।

 

ସାଥୀମାନେ

ଭାରତର ବିକାଶ, ପରିବାରବାଦ ଓ ଭାଇ-ବନ୍ଧୁଭାବ ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ବିରାଟ ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। କେବଳ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିବାରର ବ୍ୟକ୍ତି କିମ୍ବା ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଜାଣିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ହିଁ ସହଜରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିପାରିବେ। ଦେଶର ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁନାହିଁ। କ୍ରୀଡ଼ା ହେଉ, ବିଜ୍ଞାନ ହେଉ, ରାଜନୀତି ହେଉ ବା ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର, ଦେଶର ସାଧାରଣ ଲୋକ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲେ ଯେ ଯଦି ସେ କୌଣସି ବଡ଼ ପରିବାର ସହ ଜଡ଼ିତ ନ ଥିବେ, ତେବେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସଫଳତାର ସମ୍ଭାବନା ବହୁତ କମ୍। କିନ୍ତୁ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆପଣ ମାନେ ଦେଖିଥିବେ ଯେ ଏହି ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶର ସାଧାରଣ ନାଗରିକ ଏବେ ସଶକ୍ତ ଓ ଉତ୍ସାହିତ ଅନୁଭବ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏବେ ସେମାନେ ଆଉ ଚିନ୍ତା କରୁନାହାନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ତାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଗତକାଲିର ଅଜଣା ହିରୋମାନେ ଆଜି ଦେଶର ହିରୋ !

ସାଥୀମାନେ,

ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତରେ ଆଧୁନିକ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ଅଭାବ ଆମ ବିକାଶ ପଥରେ ଏକ ବଡ଼ ଏବଂ ବାସ୍ତବ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସାଜିଛି । ଆମେ ଏହାର ସମାଧାନ ବାହାର କରିଛୁ, ଭାରତରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ଅଭିଯାନ । ଆଜି ଦେଶରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ହେଉଛି। ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ କିଛି ଉଦାହରଣ ଦେବି, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଭାରତର ଗତି ଏବଂ ସ୍କେଲ ବିଷୟରେ ଧାରଣା ଦେବ । ୨୦୧୩-୧୪ରେ ଦୈନିକ ୧୨ କିଲୋମିଟର ରାଜପଥ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା। ମୋର ସେବା ଅବଧି ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ମୁଁ କହୁଛି । ୨୦୨୨-୨୩ରେ ଆମେ ଦୈନିକ ପ୍ରାୟ ୩୦ କିଲୋମିଟର ରାଜପଥ ନିର୍ମାଣ କରିଛୁ। ୨୦୧୪ରେ ଦେଶର ୫ଟି ସହରରେ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ସଂଯୋଗ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୨୩ରେ ଦେଶର ୨୦ଟି ସହରରେ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ସଂଯୋଗ ରହିଛି। ୨୦୧୪ରେ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୭୦ଟି ବିମାନ ବନ୍ଦର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୨୩ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧୫୦ରେ ପହଞ୍ଚିଛି ଅର୍ଥାତ୍ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି। ୨୦୧୪ରେ ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୩୮୦ଟି ମେଡିକାଲ କଲେଜ ଥିଲା। ୨୦୨୩ରେ ୭୦୦ରୁ ଅଧିକ ମେଡିକାଲ କଲେଜ ରହିଛି। ୨୦୧୪ରେ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତରେ ମାତ୍ର ୩୫୦ କିଲୋମିଟର ଅପ୍ଟିକ୍ ଫାଇବର ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ୨୦୨୩ ସୁଦ୍ଧା ଆମେ ପ୍ରାୟ ୬ ଲକ୍ଷ କିଲୋମିଟର ଅପ୍ଟିକ୍ ଫାଇବର ବିଛାଇ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଯୋଗ କରିଛୁ। ୨୦୧୪ରେ ମାତ୍ର ୫୫ ପ୍ରତିଶତ ଗାଁକୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗ୍ରାମ ସଡ଼କ ଯୋଜନାରେ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଥିଲା। ୪ ଲକ୍ଷ କିଲୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ କରି ଆମେ ଏହି ସଂଖ୍ୟାକୁ ୯୯ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛୁ। ୨୦୧୪ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୨୦,୦୦୦ କିଲୋମିଟର ରେଳ ଲାଇନ ବିଦ୍ୟୁତୀକରଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଶୁଣନ୍ତୁ। ୭୦ ବର୍ଷରେ ୨୦ ହଜାର କିଲୋମିଟର ରେଳ ଲାଇନର ବିଦ୍ୟୁତୀକରଣ। ଆମ ସରକାର ୧୦ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୪୦ ହଜାର କିଲୋମିଟର ରେଳ ଲାଇନକୁ ବିଦ୍ୟୁତକରଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ହେଉଛି ଆଜିର ଭାରତର ଗତି, ବ୍ୟାପକତା ଏବଂ ସଫଳତାର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ।

 

ସାଥୀମାନେ

ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଆମ ଦେଶ କେତେକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକରୁ ମଧ୍ୟ ମୁକୁଳିଛି। ଏକ ସମସ୍ୟା ଆମର ଏଠାରେ ନୀତି ନିର୍ଧାରକ, ଆମର ରାଜନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମନରେ ମଧ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଥିଲା। ସେ ମାନୁଥିଲେ ଭଲ ଅର୍ଥନୀତି, ଭଲ ରାଜନୀତି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ। ଅନେକ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ ଦେଶ ଉଭୟ ରାଜନୈତିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । କିନ୍ତୁ ଆମେ ଏକାଠି ଭାବରେ ଭଲ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ଭଲ ରାଜନୀତି ଦେଖାଇଛୁ । ଭଲ ଅର୍ଥନୀତି, ଭଲ ରାଜନୀତି ଅଛି ବୋଲି ଆଜି ସମସ୍ତେ ସ୍ୱୀକାର କରୁଛନ୍ତି। ଆମର ଉତ୍ତମ ଅର୍ଥନୈତିକ ନୀତି ଦେଶରେ ପ୍ରଗତିର ନୂତନ ମାର୍ଗ ଖୋଲିଛି । ଏହା ସମାଜର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଗର ଜୀବନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲା ଏବଂ ଏହି ଲୋକମାନେ ଆମକୁ ଏତେ ବଡ଼ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥିର ସରକାର ପାଇଁ ଭୋଟ୍ ଦେଇଛନ୍ତି । ଜିଏସ୍ ଟି ହେଉ, ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସଙ୍କଟର ସମାଧାନ ହେଉ, କୋଭିଡ୍ ସଙ୍କଟରୁ ମୁକୁଳିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୀତି... ଆମେ ସବୁବେଳେ ଏପରି ନୀତି ଚୟନ କରିଥାଉ ଯାହା ଦେଶକୁ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ସମାଧାନ ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଲାଭର ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଦେଇଥାଏ ।

ସାଥୀମାନେ

ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ଆଉ ଏକ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି ମହିଳା ସଂରକ୍ଷଣ ବିଲ୍ । ଦୀର୍ଘ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଅଟକି ରହିବା ପରେ ଲାଗୁଥିଲା ଯେ ଏହି ବିଲ୍ କେବେ ବି ପାରିତ ହେବ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଏବେ ଆମେ ଏହି ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିଛୁ। ନାରୀ ଶକ୍ତି ବନ୍ଦନା ଆଇନ ଆଜି ଏକ ସତ୍ୟ।

ସାଥୀମାନେ,

ଆପଣଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେବାକୁ ଆରମ୍ଭରେ ମୁଁ ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଷୟ କହିଥିଲି ଏବଂ ଅତିରଞ୍ଜିତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ କହିଥିଲି | ଆମ ଦେଶରେ କିଛି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଥିଲା, କିଛି ସମସ୍ୟା ଏମିତି ମଧ୍ୟ ଥିଲା, ଯାହାକୁ ପୂର୍ବ ସରକାର ଏବଂ ପଣ୍ଡିତମାନେ ନିଜର ରାଜନୈତିକ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଏତେ ବଡ଼ ପ୍ରଚାର କରିଥିଲେ, ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯେତେବେଳେ କେହି ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରୁ ଧାରା ୩୭୦ ହଟାଇବା କଥା କହୁଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଅନେକ କଥା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥାନ୍ତା । ଏପରି ମାନସିକ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଯେ ଯଦି ଏମିତି ହେବ ତେବେ ଆକାଶ ମାଟିକୁ ଆସିବ। କିନ୍ତୁ ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ସେହି ସମଗ୍ର ଅଞ୍ଚଳରେ ସମୃଦ୍ଧି, ଶାନ୍ତି ଓ ବିକାଶର ନୂଆ ବାଟ ଖୋଲିଛି। ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରକିପରି ରୂପାନ୍ତରିତ ହେଉଛି ତାହା ଲାଲ୍ ଚୌକର ଫଟୋଗୁଡ଼ିକ ଦର୍ଶାଉଛି। ଆଜି ସେଠାରେ ଆତଙ୍କବାଦର ଅନ୍ତ ଘଟୁଛି, ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରକୁ ବିକାଶର ନୂତନ ଶୀର୍ଷରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଆମର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ରହିଛି।

 

ସାଥୀମାନେ

ଏଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଗଣମାଧ୍ୟମ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଆସିଛନ୍ତି। ଆମ ପାଇଁ ବ୍ରେକିଂ ନ୍ୟୁଜ୍ ଆଣିଥିବା ଗଣମାଧ୍ୟମର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ବହୁତ ଅଧିକ ରହିଛି। ସମୟ ସମୟରେ ବ୍ରେକିଂ ନ୍ୟୁଜ୍ ଦେବାର ପରମ୍ପରା ଠିକ୍ ଅଛି, କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ କେଉଁ ପ୍ରକାର ବ୍ରେକିଂ ନ୍ୟୁଜ୍ ହେଉଥିଲା ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ କ'ଣ ହେଉଛି ତାହାର ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା ମଧ୍ୟ ଜରୁରୀ । ୨୦୧୩ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ବିତିଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ସ୍ଥଳ ଓ ଆକାଶ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି। ଯେଉଁମାନେ ୨୦୧୩ରେ ଅର୍ଥନୀତିକୁ କଭର କରିଛନ୍ତି, ସେମାନେ ମନେ ରଖିବେ ଯେ ରେଟିଂ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ କିପରି ଭାରତର ଜିଡିପି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପୂର୍ବାନୁମାନକୁ ସଂଶୋଧନ କରୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ୨୦୨୩ରେ ଏହାର ଠିକ୍ ବିପରୀତ ଘଟଣା ଘଟୁଛି। ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ରେଟିଂ ଏଜେନ୍ସିଏବେ ଆମର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପୂର୍ବାନୁମାନକୁ ସଂଶୋଧନ କରୁଛନ୍ତି। ୨୦୧୩ ମସିହାରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ କ୍ଷେତ୍ରର ଖରାପ ଅବସ୍ଥା ନେଇ ଖବର ଆସିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏବେ ୨୦୨୩ରେ ଆମ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଲାଭ ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଦେଖାଉଛନ୍ତି। ୨୦୧୩ରେ ଦେଶରେ ଅଗସ୍ତା ୱେଷ୍ଟଲ୍ୟାଣ୍ଡ ହେଲିକପ୍ଟର ଦୁର୍ନୀତି ର ଖବର ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ୨୦୨୩ରେ ଖବରକାଗଜ ଓ ନ୍ୟୁଜ୍ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ଗୁଡ଼ିକ ଦର୍ଶାଉଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ରପ୍ତାନି ଏବେ ରେକର୍ଡ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ୨୦୧୩-୧୪ ତୁଳନାରେ ଏହା ୨୦ ଗୁଣରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ରେକର୍ଡ ଠକେଇଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରେକର୍ଡ ରପ୍ତାନି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ବହୁତ ଆଗକୁ ଯାଇଛୁ।

ସାଥୀମାନେ

୨୦୧୩ମସିହାରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଅନେକ ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରକାଶନ ମିଳିବ ଯେଉଁଥିରେ ଶୀର୍ଷକ ଥିଲା ଯେ କଠିନ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ସାଥୀମାନେ, ୨୦୨୩ରେ କିଏ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରୁଛି? କ୍ରୀଡ଼ା ହେଉ, ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ହେଉ, ମହାକାଶ ହେଉ କି ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିକାଶ ଯାତ୍ରାରେ ଦେଶର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ ଆଗରେ ରହିଛନ୍ତି। ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଆକାର ବଢ଼ିଛି। ୨୦୧୩-୧୪ରେ ପ୍ରାୟ ୪ କୋଟି ଲୋକ ଆୟକର ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ। ୨୦୨୩-୨୪ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ସାଢ଼େ ୭ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଆୟକର ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି। ଟିକସ ତଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ୨୦୧୪ରେ ସାଢ଼େ ୪ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ଆୟ ଥିବା ବେଳେ ୨୦୨୩ରେ ଏହା ୧୩ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ନିମ୍ନ ଆୟବର୍ଗରୁ ଉଚ୍ଚ ଆୟବର୍ଗକୁ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି। ମୋର ମନେ ଅଛି, ନିକଟରେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସରେ ଏକ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ଆୟକର ତଥ୍ୟ ସହ ଜଡିତ ଅନେକ ରୋଚକ ତଥ୍ୟ କୁହାଯାଇଥିଲା । ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଚିତ୍ର ହେଉଛି ଯେଉଁମାନେ ବାର୍ଷିକ ୫.୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ ୨୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦରମା ପାଆନ୍ତି । ୨୦୧୧-୧୨ ବର୍ଷରେ ଯଦି ଆମେ ଏହି ଦରମା ବର୍ଗରେ ରୋଜଗାରକାରୀଙ୍କ ମୋଟ ଆୟକୁ ମିଶାଇବୁ, ତେବେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୨.୭୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା। ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତରେ ଯେଉଁମାନେ ସାଢ଼େ ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷରୁ ପଚିଶ ଲକ୍ଷ ବେତନ ପାଉଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମୋଟ ଦରମାକୁ ଯଦି ମିଶାଇ ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ତାହା ତିନି ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ଥିଲା। ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୧୪.୫ ଲକ୍ଷ କୋଟିକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା ୫ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହାର ଦୁଇଟି କାରଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି। ସାଢ଼େ ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷରୁ ୨୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦରମା ପାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ ଏହି ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କ ଦରମା ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏବଂ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ପୁଣି ଥରେ ମନେ ପକାଇଦେବି, ଏହି ବିଶ୍ଳେଷଣ କେବଳ ବେତନଭୋଗୀ ଆୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଅଟେ। ଯଦି ବ୍ୟବସାୟରୁ ଆୟ, ଗୃହ ସମ୍ପତ୍ତିରୁ ଆୟ, ଅନ୍ୟ ନିବେଶରୁ ଆୟ ଏବଂ ଏହାକୁ ମିଶାଇ ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ।

ସାଥୀମାନେ

ଭାରତରେ ବଢୁଥିବା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ ଏବଂ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହ୍ରାସ ଏକ ବିଶାଳ ଅର୍ଥନୈତିକ ଚକ୍ରର ଆଧାର ପାଲଟିଛି । ଯେଉଁମାନେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟରୁ ବାହାରକୁ ଆସୁଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ନବ-ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଅଂଶ ପାଲଟିଯାଉଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଏବେ ଦେଶର ଉପଭୋକ୍ତା ଅଭିବୃଦ୍ଧିପାଇଁ ଏକ ବିରାଟ ଶକ୍ତି ଭାବେ ଉଭା ହେଉଛନ୍ତି। ଆମ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ ଏହି ଦାବି ପୂରଣ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଉଛନ୍ତି। ଯଦି କୌଣସି ଗରିବ ଲୋକ ନୂଆ ଜୋତା କିଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ସେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଦୋକାନରୁ କିଣୁଛନ୍ତି, ଅର୍ଥାତ୍ ମଧ୍ୟବିତ୍ତଙ୍କ ଆୟ ବଢିଥାଏ, ଗରିବଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ବଦଳିଯାଏ। ଏହା ହେଉଛି ଆଜିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାଇକେଲିଂ ସମୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ । ଅର୍ଥାତ୍ ଦେଶରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ କମିବା ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗ ମଧ୍ୟ ଉପକୃତ ହେଉଛନ୍ତି। ଏଭଳି ଗରିବ ଓ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ଆକାଂକ୍ଷା ଓ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ଆଜି ଦେଶର ବିକାଶକୁ ଶକ୍ତି ଦେଉଛି। ଏହି ଲୋକମାନଙ୍କର ଶକ୍ତି ଭାରତକୁ ଦଶମ ଅର୍ଥନୀତିରୁ ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥନୀତିରେ ପରିଣତ କରିଛି । ଆଉ ଏବେ ଏହି ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ଭାରତକୁ ତୃତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବିଶ୍ୱର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ୩ଟି ଅର୍ଥନୀତି ରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ଯାଉଛି ।

ସାଥୀମାନେ

ଏହି ଅମୃତ କାଳରେ ଦେଶ ୨୦୪୭ ସୁଦ୍ଧା ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତ ରେ ପରିଣତ ହେବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଆମେ ଆମ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ପହଞ୍ଚିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରିବୁ। ଆଜି ଗରିବରୁ ଗରିବ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ନିବେଶକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ହେଉଛି ଭାରତର ସମୟ | ଏହା ହେଉଛି ଭାରତର ସମୟ | ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ହିଁ ଆମର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଶକ୍ତି। ଏହା ବଳରେ ଆମେ ଯେକୌଣସି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅତିକ୍ରମ କରିପାରିବା। ଏବଂ ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ ୨୦୪୭ରେ, ଏଠାରୁ କିଏ ହେବ, ମୁଁ ଜାଣେ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସର ସହିତ କହୁଛି, ୨୦୪୭ରେ, ଯେତେବେଳେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସ ଲିଡରସିପ୍ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ, ଏହାର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହେବ - ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ର, ପରବର୍ତ୍ତୀ କ'ଣ? ପୁଣି ଥରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏହି ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ପାଇଁ ମୋର ଶୁଭେଚ୍ଛା । ଆପଣଙ୍କୁ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ।

 

Explore More
ଶ୍ରୀରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ମନ୍ଦିର ଧ୍ଵଜାରୋହଣ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

ଶ୍ରୀରାମ ଜନ୍ମଭୂମି ମନ୍ଦିର ଧ୍ଵଜାରୋହଣ ସମାରୋହରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
'Will walk shoulder to shoulder': PM Modi pushes 'Make in India, Partner with India' at Russia-India forum

Media Coverage

'Will walk shoulder to shoulder': PM Modi pushes 'Make in India, Partner with India' at Russia-India forum
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Today, India is becoming the key growth engine of the global economy: PM Modi
December 06, 2025
India is brimming with confidence: PM
In a world of slowdown, mistrust and fragmentation, India brings growth, trust and acts as a bridge-builder: PM
Today, India is becoming the key growth engine of the global economy: PM
India's Nari Shakti is doing wonders, Our daughters are excelling in every field today: PM
Our pace is constant, Our direction is consistent, Our intent is always Nation First: PM
Every sector today is shedding the old colonial mindset and aiming for new achievements with pride: PM

आप सभी को नमस्कार।

यहां हिंदुस्तान टाइम्स समिट में देश-विदेश से अनेक गणमान्य अतिथि उपस्थित हैं। मैं आयोजकों और जितने साथियों ने अपने विचार रखें, आप सभी का अभिनंदन करता हूं। अभी शोभना जी ने दो बातें बताई, जिसको मैंने नोटिस किया, एक तो उन्होंने कहा कि मोदी जी पिछली बार आए थे, तो ये सुझाव दिया था। इस देश में मीडिया हाउस को काम बताने की हिम्मत कोई नहीं कर सकता। लेकिन मैंने की थी, और मेरे लिए खुशी की बात है कि शोभना जी और उनकी टीम ने बड़े चाव से इस काम को किया। और देश को, जब मैं अभी प्रदर्शनी देखके आया, मैं सबसे आग्रह करूंगा कि इसको जरूर देखिए। इन फोटोग्राफर साथियों ने इस, पल को ऐसे पकड़ा है कि पल को अमर बना दिया है। दूसरी बात उन्होंने कही और वो भी जरा मैं शब्दों को जैसे मैं समझ रहा हूं, उन्होंने कहा कि आप आगे भी, एक तो ये कह सकती थी, कि आप आगे भी देश की सेवा करते रहिए, लेकिन हिंदुस्तान टाइम्स ये कहे, आप आगे भी ऐसे ही सेवा करते रहिए, मैं इसके लिए भी विशेष रूप से आभार व्यक्त करता हूं।

साथियों,

इस बार समिट की थीम है- Transforming Tomorrow. मैं समझता हूं जिस हिंदुस्तान अखबार का 101 साल का इतिहास है, जिस अखबार पर महात्मा गांधी जी, मदन मोहन मालवीय जी, घनश्यामदास बिड़ला जी, ऐसे अनगिनत महापुरूषों का आशीर्वाद रहा, वो अखबार जब Transforming Tomorrow की चर्चा करता है, तो देश को ये भरोसा मिलता है कि भारत में हो रहा परिवर्तन केवल संभावनाओं की बात नहीं है, बल्कि ये बदलते हुए जीवन, बदलती हुई सोच और बदलती हुई दिशा की सच्ची गाथा है।

साथियों,

आज हमारे संविधान के मुख्य शिल्पी, डॉक्टर बाबा साहेब आंबेडकर जी का महापरिनिर्वाण दिवस भी है। मैं सभी भारतीयों की तरफ से उन्हें श्रद्धांजलि अर्पित करता हूं।

Friends,

आज हम उस मुकाम पर खड़े हैं, जब 21वीं सदी का एक चौथाई हिस्सा बीत चुका है। इन 25 सालों में दुनिया ने कई उतार-चढ़ाव देखे हैं। फाइनेंशियल क्राइसिस देखी हैं, ग्लोबल पेंडेमिक देखी हैं, टेक्नोलॉजी से जुड़े डिसरप्शन्स देखे हैं, हमने बिखरती हुई दुनिया भी देखी है, Wars भी देख रहे हैं। ये सारी स्थितियां किसी न किसी रूप में दुनिया को चैलेंज कर रही हैं। आज दुनिया अनिश्चितताओं से भरी हुई है। लेकिन अनिश्चितताओं से भरे इस दौर में हमारा भारत एक अलग ही लीग में दिख रहा है, भारत आत्मविश्वास से भरा हुआ है। जब दुनिया में slowdown की बात होती है, तब भारत growth की कहानी लिखता है। जब दुनिया में trust का crisis दिखता है, तब भारत trust का pillar बन रहा है। जब दुनिया fragmentation की तरफ जा रही है, तब भारत bridge-builder बन रहा है।

साथियों,

अभी कुछ दिन पहले भारत में Quarter-2 के जीडीपी फिगर्स आए हैं। Eight परसेंट से ज्यादा की ग्रोथ रेट हमारी प्रगति की नई गति का प्रतिबिंब है।

साथियों,

ये एक सिर्फ नंबर नहीं है, ये strong macro-economic signal है। ये संदेश है कि भारत आज ग्लोबल इकोनॉमी का ग्रोथ ड्राइवर बन रहा है। और हमारे ये आंकड़े तब हैं, जब ग्लोबल ग्रोथ 3 प्रतिशत के आसपास है। G-7 की इकोनमीज औसतन डेढ़ परसेंट के आसपास हैं, 1.5 परसेंट। इन परिस्थितियों में भारत high growth और low inflation का मॉडल बना हुआ है। एक समय था, जब हमारे देश में खास करके इकोनॉमिस्ट high Inflation को लेकर चिंता जताते थे। आज वही Inflation Low होने की बात करते हैं।

साथियों,

भारत की ये उपलब्धियां सामान्य बात नहीं है। ये सिर्फ आंकड़ों की बात नहीं है, ये एक फंडामेंटल चेंज है, जो बीते दशक में भारत लेकर आया है। ये फंडामेंटल चेंज रज़ीलियन्स का है, ये चेंज समस्याओं के समाधान की प्रवृत्ति का है, ये चेंज आशंकाओं के बादलों को हटाकर, आकांक्षाओं के विस्तार का है, और इसी वजह से आज का भारत खुद भी ट्रांसफॉर्म हो रहा है, और आने वाले कल को भी ट्रांसफॉर्म कर रहा है।

साथियों,

आज जब हम यहां transforming tomorrow की चर्चा कर रहे हैं, हमें ये भी समझना होगा कि ट्रांसफॉर्मेशन का जो विश्वास पैदा हुआ है, उसका आधार वर्तमान में हो रहे कार्यों की, आज हो रहे कार्यों की एक मजबूत नींव है। आज के Reform और आज की Performance, हमारे कल के Transformation का रास्ता बना रहे हैं। मैं आपको एक उदाहरण दूंगा कि हम किस सोच के साथ काम कर रहे हैं।

साथियों,

आप भी जानते हैं कि भारत के सामर्थ्य का एक बड़ा हिस्सा एक लंबे समय तक untapped रहा है। जब देश के इस untapped potential को ज्यादा से ज्यादा अवसर मिलेंगे, जब वो पूरी ऊर्जा के साथ, बिना किसी रुकावट के देश के विकास में भागीदार बनेंगे, तो देश का कायाकल्प होना तय है। आप सोचिए, हमारा पूर्वी भारत, हमारा नॉर्थ ईस्ट, हमारे गांव, हमारे टीयर टू और टीय़र थ्री सिटीज, हमारे देश की नारीशक्ति, भारत की इनोवेटिव यूथ पावर, भारत की सामुद्रिक शक्ति, ब्लू इकोनॉमी, भारत का स्पेस सेक्टर, कितना कुछ है, जिसके फुल पोटेंशियल का इस्तेमाल पहले के दशकों में हो ही नहीं पाया। अब आज भारत इन Untapped पोटेंशियल को Tap करने के विजन के साथ आगे बढ़ रहा है। आज पूर्वी भारत में आधुनिक इंफ्रास्ट्रक्चर, कनेक्टिविटी और इंडस्ट्री पर अभूतपूर्व निवेश हो रहा है। आज हमारे गांव, हमारे छोटे शहर भी आधुनिक सुविधाओं से लैस हो रहे हैं। हमारे छोटे शहर, Startups और MSMEs के नए केंद्र बन रहे हैं। हमारे गाँवों में किसान FPO बनाकर सीधे market से जुड़ें, और कुछ तो FPO’s ग्लोबल मार्केट से जुड़ रहे हैं।

साथियों,

भारत की नारीशक्ति तो आज कमाल कर रही हैं। हमारी बेटियां आज हर फील्ड में छा रही हैं। ये ट्रांसफॉर्मेशन अब सिर्फ महिला सशक्तिकरण तक सीमित नहीं है, ये समाज की सोच और सामर्थ्य, दोनों को transform कर रहा है।

साथियों,

जब नए अवसर बनते हैं, जब रुकावटें हटती हैं, तो आसमान में उड़ने के लिए नए पंख भी लग जाते हैं। इसका एक उदाहरण भारत का स्पेस सेक्टर भी है। पहले स्पेस सेक्टर सरकारी नियंत्रण में ही था। लेकिन हमने स्पेस सेक्टर में रिफॉर्म किया, उसे प्राइवेट सेक्टर के लिए Open किया, और इसके नतीजे आज देश देख रहा है। अभी 10-11 दिन पहले मैंने हैदराबाद में Skyroot के Infinity Campus का उद्घाटन किया है। Skyroot भारत की प्राइवेट स्पेस कंपनी है। ये कंपनी हर महीने एक रॉकेट बनाने की क्षमता पर काम कर रही है। ये कंपनी, flight-ready विक्रम-वन बना रही है। सरकार ने प्लेटफॉर्म दिया, और भारत का नौजवान उस पर नया भविष्य बना रहा है, और यही तो असली ट्रांसफॉर्मेशन है।

साथियों,

भारत में आए एक और बदलाव की चर्चा मैं यहां करना ज़रूरी समझता हूं। एक समय था, जब भारत में रिफॉर्म्स, रिएक्शनरी होते थे। यानि बड़े निर्णयों के पीछे या तो कोई राजनीतिक स्वार्थ होता था या फिर किसी क्राइसिस को मैनेज करना होता था। लेकिन आज नेशनल गोल्स को देखते हुए रिफॉर्म्स होते हैं, टारगेट तय है। आप देखिए, देश के हर सेक्टर में कुछ ना कुछ बेहतर हो रहा है, हमारी गति Constant है, हमारी Direction Consistent है, और हमारा intent, Nation First का है। 2025 का तो ये पूरा साल ऐसे ही रिफॉर्म्स का साल रहा है। सबसे बड़ा रिफॉर्म नेक्स्ट जेनरेशन जीएसटी का था। और इन रिफॉर्म्स का असर क्या हुआ, वो सारे देश ने देखा है। इसी साल डायरेक्ट टैक्स सिस्टम में भी बहुत बड़ा रिफॉर्म हुआ है। 12 लाख रुपए तक की इनकम पर ज़ीरो टैक्स, ये एक ऐसा कदम रहा, जिसके बारे में एक दशक पहले तक सोचना भी असंभव था।

साथियों,

Reform के इसी सिलसिले को आगे बढ़ाते हुए, अभी तीन-चार दिन पहले ही Small Company की डेफिनीशन में बदलाव किया गया है। इससे हजारों कंपनियाँ अब आसान नियमों, तेज़ प्रक्रियाओं और बेहतर सुविधाओं के दायरे में आ गई हैं। हमने करीब 200 प्रोडक्ट कैटगरीज़ को mandatory क्वालिटी कंट्रोल ऑर्डर से बाहर भी कर दिया गया है।

साथियों,

आज के भारत की ये यात्रा, सिर्फ विकास की नहीं है। ये सोच में बदलाव की भी यात्रा है, ये मनोवैज्ञानिक पुनर्जागरण, साइकोलॉजिकल रेनसां की भी यात्रा है। आप भी जानते हैं, कोई भी देश बिना आत्मविश्वास के आगे नहीं बढ़ सकता। दुर्भाग्य से लंबी गुलामी ने भारत के इसी आत्मविश्वास को हिला दिया था। और इसकी वजह थी, गुलामी की मानसिकता। गुलामी की ये मानसिकता, विकसित भारत के लक्ष्य की प्राप्ति में एक बहुत बड़ी रुकावट है। और इसलिए, आज का भारत गुलामी की मानसिकता से मुक्ति पाने के लिए काम कर रहा है।

साथियों,

अंग्रेज़ों को अच्छी तरह से पता था कि भारत पर लंबे समय तक राज करना है, तो उन्हें भारतीयों से उनके आत्मविश्वास को छीनना होगा, भारतीयों में हीन भावना का संचार करना होगा। और उस दौर में अंग्रेजों ने यही किया भी। इसलिए, भारतीय पारिवारिक संरचना को दकियानूसी बताया गया, भारतीय पोशाक को Unprofessional करार दिया गया, भारतीय त्योहार-संस्कृति को Irrational कहा गया, योग-आयुर्वेद को Unscientific बता दिया गया, भारतीय अविष्कारों का उपहास उड़ाया गया और ये बातें कई-कई दशकों तक लगातार दोहराई गई, पीढ़ी दर पीढ़ी ये चलता गया, वही पढ़ा, वही पढ़ाया गया। और ऐसे ही भारतीयों का आत्मविश्वास चकनाचूर हो गया।

साथियों,

गुलामी की इस मानसिकता का कितना व्यापक असर हुआ है, मैं इसके कुछ उदाहरण आपको देना चाहता हूं। आज भारत, दुनिया की सबसे तेज़ी से ग्रो करने वाली मेजर इकॉनॉमी है, कोई भारत को ग्लोबल ग्रोथ इंजन बताता है, कोई, Global powerhouse कहता है, एक से बढ़कर एक बातें आज हो रही हैं।

लेकिन साथियों,

आज भारत की जो तेज़ ग्रोथ हो रही है, क्या कहीं पर आपने पढ़ा? क्या कहीं पर आपने सुना? इसको कोई, हिंदू रेट ऑफ ग्रोथ कहता है क्या? दुनिया की तेज इकॉनमी, तेज ग्रोथ, कोई कहता है क्या? हिंदू रेट ऑफ ग्रोथ कब कहा गया? जब भारत, दो-तीन परसेंट की ग्रोथ के लिए तरस गया था। आपको क्या लगता है, किसी देश की इकोनॉमिक ग्रोथ को उसमें रहने वाले लोगों की आस्था से जोड़ना, उनकी पहचान से जोड़ना, क्या ये अनायास ही हुआ होगा क्या? जी नहीं, ये गुलामी की मानसिकता का प्रतिबिंब था। एक पूरे समाज, एक पूरी परंपरा को, अन-प्रोडक्टिविटी का, गरीबी का पर्याय बना दिया गया। यानी ये सिद्ध करने का प्रयास किया गया कि, भारत की धीमी विकास दर का कारण, हमारी हिंदू सभ्यता और हिंदू संस्कृति है। और हद देखिए, आज जो तथाकथित बुद्धिजीवी हर चीज में, हर बात में सांप्रदायिकता खोजते रहते हैं, उनको हिंदू रेट ऑफ ग्रोथ में सांप्रदायिकता नज़र नहीं आई। ये टर्म, उनके दौर में किताबों का, रिसर्च पेपर्स का हिस्सा बना दिया गया।

साथियों,

गुलामी की मानसिकता ने भारत में मैन्युफेक्चरिंग इकोसिस्टम को कैसे तबाह कर दिया, और हम इसको कैसे रिवाइव कर रहे हैं, मैं इसके भी कुछ उदाहरण दूंगा। भारत गुलामी के कालखंड में भी अस्त्र-शस्त्र का एक बड़ा निर्माता था। हमारे यहां ऑर्डिनेंस फैक्ट्रीज़ का एक सशक्त नेटवर्क था। भारत से हथियार निर्यात होते थे। विश्व युद्धों में भी भारत में बने हथियारों का बोल-बाला था। लेकिन आज़ादी के बाद, हमारा डिफेंस मैन्युफेक्चरिंग इकोसिस्टम तबाह कर दिया गया। गुलामी की मानसिकता ऐसी हावी हुई कि सरकार में बैठे लोग भारत में बने हथियारों को कमजोर आंकने लगे, और इस मानसिकता ने भारत को दुनिया के सबसे बड़े डिफेंस importers के रूप में से एक बना दिया।

साथियों,

गुलामी की मानसिकता ने शिप बिल्डिंग इंडस्ट्री के साथ भी यही किया। भारत सदियों तक शिप बिल्डिंग का एक बड़ा सेंटर था। यहां तक कि 5-6 दशक पहले तक, यानी 50-60 साल पहले, भारत का फोर्टी परसेंट ट्रेड, भारतीय जहाजों पर होता था। लेकिन गुलामी की मानसिकता ने विदेशी जहाज़ों को प्राथमिकता देनी शुरु की। नतीजा सबके सामने है, जो देश कभी समुद्री ताकत था, वो अपने Ninety five परसेंट व्यापार के लिए विदेशी जहाज़ों पर निर्भर हो गया है। और इस वजह से आज भारत हर साल करीब 75 बिलियन डॉलर, यानी लगभग 6 लाख करोड़ रुपए विदेशी शिपिंग कंपनियों को दे रहा है।

साथियों,

शिप बिल्डिंग हो, डिफेंस मैन्यूफैक्चरिंग हो, आज हर सेक्टर में गुलामी की मानसिकता को पीछे छोड़कर नए गौरव को हासिल करने का प्रयास किया जा रहा है।

साथियों,

गुलामी की मानसिकता ने एक बहुत बड़ा नुकसान, भारत में गवर्नेंस की अप्रोच को भी किया है। लंबे समय तक सरकारी सिस्टम का अपने नागरिकों पर अविश्वास रहा। आपको याद होगा, पहले अपने ही डॉक्यूमेंट्स को किसी सरकारी अधिकारी से अटेस्ट कराना पड़ता था। जब तक वो ठप्पा नहीं मारता है, सब झूठ माना जाता था। आपका परिश्रम किया हुआ सर्टिफिकेट। हमने ये अविश्वास का भाव तोड़ा और सेल्फ एटेस्टेशन को ही पर्याप्त माना। मेरे देश का नागरिक कहता है कि भई ये मैं कह रहा हूं, मैं उस पर भरोसा करता हूं।

साथियों,

हमारे देश में ऐसे-ऐसे प्रावधान चल रहे थे, जहां ज़रा-जरा सी गलतियों को भी गंभीर अपराध माना जाता था। हम जन-विश्वास कानून लेकर आए, और ऐसे सैकड़ों प्रावधानों को डी-क्रिमिनलाइज किया है।

साथियों,

पहले बैंक से हजार रुपए का भी लोन लेना होता था, तो बैंक गारंटी मांगता था, क्योंकि अविश्वास बहुत अधिक था। हमने मुद्रा योजना से अविश्वास के इस कुचक्र को तोड़ा। इसके तहत अभी तक 37 lakh crore, 37 लाख करोड़ रुपए की गारंटी फ्री लोन हम दे चुके हैं देशवासियों को। इस पैसे से, उन परिवारों के नौजवानों को भी आंत्रप्रन्योर बनने का विश्वास मिला है। आज रेहड़ी-पटरी वालों को भी, ठेले वाले को भी बिना गारंटी बैंक से पैसा दिया जा रहा है।

साथियों,

हमारे देश में हमेशा से ये माना गया कि सरकार को अगर कुछ दे दिया, तो फिर वहां तो वन वे ट्रैफिक है, एक बार दिया तो दिया, फिर वापस नहीं आता है, गया, गया, यही सबका अनुभव है। लेकिन जब सरकार और जनता के बीच विश्वास मजबूत होता है, तो काम कैसे होता है? अगर कल अच्छी करनी है ना, तो मन आज अच्छा करना पड़ता है। अगर मन अच्छा है तो कल भी अच्छा होता है। और इसलिए हम एक और अभियान लेकर आए, आपको सुनकर के ताज्जुब होगा और अभी अखबारों में उसकी, अखबारों वालों की नजर नहीं गई है उस पर, मुझे पता नहीं जाएगी की नहीं जाएगी, आज के बाद हो सकता है चली जाए।

आपको ये जानकर हैरानी होगी कि आज देश के बैंकों में, हमारे ही देश के नागरिकों का 78 thousand crore रुपया, 78 हजार करोड़ रुपए Unclaimed पड़ा है बैंको में, पता नहीं कौन है, किसका है, कहां है। इस पैसे को कोई पूछने वाला नहीं है। इसी तरह इन्श्योरेंश कंपनियों के पास करीब 14 हजार करोड़ रुपए पड़े हैं। म्यूचुअल फंड कंपनियों के पास करीब 3 हजार करोड़ रुपए पड़े हैं। 9 हजार करोड़ रुपए डिविडेंड का पड़ा है। और ये सब Unclaimed पड़ा हुआ है, कोई मालिक नहीं उसका। ये पैसा, गरीब और मध्यम वर्गीय परिवारों का है, और इसलिए, जिसके हैं वो तो भूल चुका है। हमारी सरकार अब उनको ढूंढ रही है देशभर में, अरे भई बताओ, तुम्हारा तो पैसा नहीं था, तुम्हारे मां बाप का तो नहीं था, कोई छोड़कर तो नहीं चला गया, हम जा रहे हैं। हमारी सरकार उसके हकदार तक पहुंचने में जुटी है। और इसके लिए सरकार ने स्पेशल कैंप लगाना शुरू किया है, लोगों को समझा रहे हैं, कि भई देखिए कोई है तो अता पता। आपके पैसे कहीं हैं क्या, गए हैं क्या? अब तक करीब 500 districts में हम ऐसे कैंप लगाकर हजारों करोड़ रुपए असली हकदारों को दे चुके हैं जी। पैसे पड़े थे, कोई पूछने वाला नहीं था, लेकिन ये मोदी है, ढूंढ रहा है, अरे यार तेरा है ले जा।

साथियों,

ये सिर्फ asset की वापसी का मामला नहीं है, ये विश्वास का मामला है। ये जनता के विश्वास को निरंतर हासिल करने की प्रतिबद्धता है और जनता का विश्वास, यही हमारी सबसे बड़ी पूंजी है। अगर गुलामी की मानसिकता होती तो सरकारी मानसी साहबी होता और ऐसे अभियान कभी नहीं चलते हैं।

साथियों,

हमें अपने देश को पूरी तरह से, हर क्षेत्र में गुलामी की मानसिकता से पूर्ण रूप से मुक्त करना है। अभी कुछ दिन पहले मैंने देश से एक अपील की है। मैं आने वाले 10 साल का एक टाइम-फ्रेम लेकर, देशवासियों को मेरे साथ, मेरी बातों को ये कुछ करने के लिए प्यार से आग्रह कर रहा हूं, हाथ जोड़कर विनती कर रहा हूं। 140 करोड़ देशवसियों की मदद के बिना ये मैं कर नहीं पाऊंगा, और इसलिए मैं देशवासियों से बार-बार हाथ जोड़कर कह रहा हूं, और 10 साल के इस टाइम फ्रैम में मैं क्या मांग रहा हूं? मैकाले की जिस नीति ने भारत में मानसिक गुलामी के बीज बोए थे, उसको 2035 में 200 साल पूरे हो रहे हैं, Two hundred year हो रहे हैं। यानी 10 साल बाकी हैं। और इसलिए, इन्हीं दस वर्षों में हम सभी को मिलकर के, अपने देश को गुलामी की मानसिकता से मुक्त करके रहना चाहिए।

साथियों,

मैं अक्सर कहता हूं, हम लीक पकड़कर चलने वाले लोग नहीं हैं। बेहतर कल के लिए, हमें अपनी लकीर बड़ी करनी ही होगी। हमें देश की भविष्य की आवश्यकताओं को समझते हुए, वर्तमान में उसके हल तलाशने होंगे। आजकल आप देखते हैं कि मैं मेक इन इंडिया और आत्मनिर्भर भारत अभियान पर लगातार चर्चा करता हूं। शोभना जी ने भी अपने भाषण में उसका उल्लेख किया। अगर ऐसे अभियान 4-5 दशक पहले शुरू हो गए होते, तो आज भारत की तस्वीर कुछ और होती। लेकिन तब जो सरकारें थीं उनकी प्राथमिकताएं कुछ और थीं। आपको वो सेमीकंडक्टर वाला किस्सा भी पता ही है, करीब 50-60 साल पहले, 5-6 दशक पहले एक कंपनी, भारत में सेमीकंडक्टर प्लांट लगाने के लिए आई थी, लेकिन यहां उसको तवज्जो नहीं दी गई, और देश सेमीकंडक्टर मैन्युफैक्चरिंग में इतना पिछड़ गया।

साथियों,

यही हाल एनर्जी सेक्टर की भी है। आज भारत हर साल करीब-करीब 125 लाख करोड़ रुपए के पेट्रोल-डीजल-गैस का इंपोर्ट करता है, 125 लाख करोड़ रुपया। हमारे देश में सूर्य भगवान की इतनी बड़ी कृपा है, लेकिन फिर भी 2014 तक भारत में सोलर एनर्जी जनरेशन कपैसिटी सिर्फ 3 गीगावॉट थी, 3 गीगावॉट थी। 2014 तक की मैं बात कर रहा हूं, जब तक की आपने मुझे यहां लाकर के बिठाया नहीं। 3 गीगावॉट, पिछले 10 वर्षों में अब ये बढ़कर 130 गीगावॉट के आसपास पहुंच चुकी है। और इसमें भी भारत ने twenty two गीगावॉट कैपेसिटी, सिर्फ और सिर्फ rooftop solar से ही जोड़ी है। 22 गीगावाट एनर्जी रूफटॉप सोलर से।

साथियों,

पीएम सूर्य घर मुफ्त बिजली योजना ने, एनर्जी सिक्योरिटी के इस अभियान में देश के लोगों को सीधी भागीदारी करने का मौका दे दिया है। मैं काशी का सांसद हूं, प्रधानमंत्री के नाते जो काम है, लेकिन सांसद के नाते भी कुछ काम करने होते हैं। मैं जरा काशी के सांसद के नाते आपको कुछ बताना चाहता हूं। और आपके हिंदी अखबार की तो ताकत है, तो उसको तो जरूर काम आएगा। काशी में 26 हजार से ज्यादा घरों में पीएम सूर्य घर मुफ्त बिजली योजना के सोलर प्लांट लगे हैं। इससे हर रोज, डेली तीन लाख यूनिट से अधिक बिजली पैदा हो रही है, और लोगों के करीब पांच करोड़ रुपए हर महीने बच रहे हैं। यानी साल भर के साठ करोड़ रुपये।

साथियों,

इतनी सोलर पावर बनने से, हर साल करीब नब्बे हज़ार, ninety thousand मीट्रिक टन कार्बन एमिशन कम हो रहा है। इतने कार्बन एमिशन को खपाने के लिए, हमें चालीस लाख से ज्यादा पेड़ लगाने पड़ते। और मैं फिर कहूंगा, ये जो मैंने आंकडे दिए हैं ना, ये सिर्फ काशी के हैं, बनारस के हैं, मैं देश की बात नहीं बता रहा हूं आपको। आप कल्पना कर सकते हैं कि, पीएम सूर्य घर मुफ्त बिजली योजना, ये देश को कितना बड़ा फायदा हो रहा है। आज की एक योजना, भविष्य को Transform करने की कितनी ताकत रखती है, ये उसका Example है।

वैसे साथियों,

अभी आपने मोबाइल मैन्यूफैक्चरिंग के भी आंकड़े देखे होंगे। 2014 से पहले तक हम अपनी ज़रूरत के 75 परसेंट मोबाइल फोन इंपोर्ट करते थे, 75 परसेंट। और अब, भारत का मोबाइल फोन इंपोर्ट लगभग ज़ीरो हो गया है। अब हम बहुत बड़े मोबाइल फोन एक्सपोर्टर बन रहे हैं। 2014 के बाद हमने एक reform किया, देश ने Perform किया और उसके Transformative नतीजे आज दुनिया देख रही है।

साथियों,

Transforming tomorrow की ये यात्रा, ऐसी ही अनेक योजनाओं, अनेक नीतियों, अनेक निर्णयों, जनआकांक्षाओं और जनभागीदारी की यात्रा है। ये निरंतरता की यात्रा है। ये सिर्फ एक समिट की चर्चा तक सीमित नहीं है, भारत के लिए तो ये राष्ट्रीय संकल्प है। इस संकल्प में सबका साथ जरूरी है, सबका प्रयास जरूरी है। सामूहिक प्रयास हमें परिवर्तन की इस ऊंचाई को छूने के लिए अवसर देंगे ही देंगे।

साथियों,

एक बार फिर, मैं शोभना जी का, हिन्दुस्तान टाइम्स का बहुत आभारी हूं, कि आपने मुझे अवसर दिया आपके बीच आने का और जो बातें कभी-कभी बताई उसको आपने किया और मैं तो मानता हूं शायद देश के फोटोग्राफरों के लिए एक नई ताकत बनेगा ये। इसी प्रकार से अनेक नए कार्यक्रम भी आप आगे के लिए सोच सकते हैं। मेरी मदद लगे तो जरूर मुझे बताना, आईडिया देने का मैं कोई रॉयल्टी नहीं लेता हूं। मुफ्त का कारोबार है और मारवाड़ी परिवार है, तो मौका छोड़ेगा ही नहीं। बहुत-बहुत धन्यवाद आप सबका, नमस्कार।